Ana Sayfa / Kararlar / Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörlüğü Sağlık Kültür ve Spor Daire Başkanlığı / 2014/75486-Yüzüncü Yıl Üniversitesi Kampüsü ile Gevaş, Erciş, Özalp Meslek Yüksekokulları ve Erciş İşletme Fakültesi Öğrenci ve Personeline 4 Çeşit Yemek, ½ Ekmek, 0,5 L Pet Sudan Oluşan Malzeme Dâhil Öğlen ve Akşam Yemeği Pişirilmesi, Dağıtılması, Hizmete Sunulması Sonrası Temizliği Hizmet Alımı
Bilgi
İKN
2014/75486
Başvuru Sahibi
Serhat Tabldot Temizlik Tekstil İnş. Hayvancılık Gıda San. ve Dış Tic. Ltd. Şti.
İdare
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörlüğü Sağlık Kültür ve Spor Daire Başkanlığı
İşin Adı
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Kampüsü ile Gevaş, Erciş, Özalp Meslek Yüksekokulları ve Erciş İşletme Fakültesi Öğrenci ve Personeline 4 Çeşit Yemek, ½ Ekmek, 0,5 L Pet Sudan Oluşan Malzeme Dâhil Öğlen ve Akşam Yemeği Pişirilmesi, Dağıtılması, Hizmete Sunulması Sonrası Temizliği Hizmet Alımı
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/030  
: 6  
: 14.05.2015  
: 2015/UH.I-1327  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan V. II. Başkan: Kazım ÖZKAN  
Üyeler: Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hasan KOCAGÖZ, Hamdi GÜLEÇ,  
Mehmet AKSOY  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Serhat Tabldot Temizlik Tekstil İnş. Hayvancılık Gıda San. ve Dış Tic. Ltd. Şti.,  
İstasyon Caddesi Toplu İş Hanı Kat: 1 No: 17 MUŞ  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörlüğü Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı,  
Zeve Kampüsü 65080 VAN  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2014/75486 İhale Kayıt Numaralı “Yüzüncü Yıl Üniversitesi Kampüsü ile Gevaş, Erciş,  
Özalp Meslek Yüksekokulları ve Erciş İşletme Fakültesi Öğrenci ve Personeline 4 Çeşit  
Yemek, ½ Ekmek, 0,5 L Pet Sudan Oluşan Malzeme Dâhil Öğlen ve Akşam Yemeği  
Pişirilmesi, Dağıtılması, Hizmete Sunulması Sonrası Temizliği Hizmet Alımı” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörlüğü Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı  
tarafından 15.08.2014 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Yüzüncü Yıl Üniversitesi  
Kampüsü ile Gevaş, Erciş, Özalp Meslek Yüksekokulları ve Erciş İşletme Fakültesi Öğrenci  
ve Personeline 4 Çeşit Yemek, ½ Ekmek, 0,5 L Pet Sudan Oluşan Malzeme Dâhil Öğlen ve  
Akşam Yemeği Pişirilmesi, Dağıtılması, Hizmete Sunulması Sonrası Temizliği Hizmet  
Alımı” ihalesine ilişkin olarak Serhat Tabldot Temizlik Tekstil İnş. Hayvancılık Gıda San. ve  
Dış Tic. Ltd. Şti.nin 30.10.2014 tarih ve 36464 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan  
başvurusunun 05.11.2014 tarihli ve 2014/UH.IV-3646 sayılı Kamu İhale Kurulu kararıyla  
reddi üzerine, anılan karara karşı başvuru sahibi tarafından dava açılmış olup, Ankara 1. İdare  
Mahkemesince verilen 19.02.2015 tarihli ve E:2015/65, K:2015/314 sayılı karar üzerine  
Kamu İhale Kurulunun 08.04.2015 tarih ve 2015/MK-158 sayılı kararı gereğince yapılan  
incelemeye aşağıda yer verilmiştir.  
Başvuruya ilişkin olarak 2014/3181-01 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında  
yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, şikâyete konu ihalenin dokümanına göre toplam  
1.155.000 adet yemek hizmeti alınacağı, ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklif fiyatına  
göre, tüm giderlerin tevsik edici belgelerle birlikte gerçek maliyetlerini yemek maliyetlerine  
dahil ederek, mevzuata uygun aşırı düşük teklif açıklaması verebilme imkânının olmadığı,  
diğer taraftan ihale dokümanında belirtilen ihale konusu hizmetin ifasında kullanılacak gerekli  
bütün giderlerin tamamı dikkate alınarak, mevzuata uygun proforma fatura, yemekte  
kullanılacak malzeme miktar ve tutarlarına ilişkin yasal kayıtların ilgili vergi dairelerinden  
sorgulanmasını idareden istedikleri halde, taleplerinin yerine getirilmediği, dolayısıyla da  
1
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/030  
: 6  
: 14.05.2015  
: 2015/UH.I-1327  
ihale üzerinde bırakılan isteklinin yapmış olduğu aşırı düşük teklif açıklamalarının Kurum  
tarafından detaylı olarak incelenmesi gerektiği,  
1- Yemekte kullanılacak işçilik, malzeme ve gerekli tüm işletim giderlerinin mevzuata  
uygun, proforma fatura, fatura veren tedarikçi ile yüklenicinin stoklarında yemekte  
kullanılacak malzeme ve ürünlerinin olup olmadığına ilişkin olan yasal kayıtların ilgili vergi  
dairesinden sorgulanması gerektiği,  
2- Hizmetin ifasında kullanılacak ve alınacak demirbaşların maliyet ve amortisman,  
bakım, onarım giderlerinin onaylı tevsik edici belgeler ile birlikte maliyete dâhil edilmesi  
gerektiği,  
3- Çalışan işçilerin asgari ücret farkları, teknik anahtar personel ile aşçı ve sorumlu  
müdür gibi vasıflı personele verilecek asgari ücret fazlası ücretlerinin maliyete dâhil edilmesi  
gerektiği,  
4- Gıda maddeleri ile yakıt benzeri ve giderlere ilişkin yıl içindeki gerçekleşecek fiyat  
farklarının maliyete dâhil edilmesi gerektiği,  
5- Yemeklerde kullanılacak tüm malzemelerin baharat, tuz, su, et vs. diğer gerekli  
malzemelerin gramaj ve detaylı maliyetlerinin maliyet hesabına dâhil edilmesi gerektiği,  
6- Yemek hizmetinin merkez kampusü ile Gevaş İlçesi Meslek Yüksek Okulu, Erciş  
İlçesi İşletme Fakültesi ve Özalp İlçesinde bulunan Özalp Meslek Yüksek Okulunun ayrı ayrı  
adresleri verildiğinden dolayı yemek taşıma maliyeti ile ekstra işçilik giderlerinin yemek  
maliyetine dâhil edilmesi gerektiği,  
7- İşletme giderlerinden idarece yüklenici tarafından ödemesi zorunlu kılınan su,  
elektrik, doğalgaz vs. giderlerin tevsik edici belgeler ile maliyete dâhil edilmesi gerektiği,  
8- İhale dokümanında personel için alınması zorunlu kılınan kıyafetlerin miktar, nevi  
ve türünün ne şekilde olduğu belirtilmiş olduğundan mevzuata ve Teknik Şartname’ye uygun  
tevsik edici belgeleri ile maliyete dâhil edilmesi gerektiği,  
9- Teknik Şartname’nin 14’üncü maddesinde “Yüklenici, günlük tabldot sayısını  
dikkate alarak tahmini miktarda yemeğin fazlasını elinde hazır bulundurması gerekmektedir.”  
düzenlemesine göre yüklenicinin günlük vermesi gereken yemek sayısı idarece verilmiş ise de  
yine artışı tahmin ederek fazla yemek çıkartması gerektiği için söz konusu fazla yemeğin  
maliyetinin de ayrıca maliyete dâhil edilmesi gerektiği,  
10- Verilecek yemek sayısının 1.155.000 adet tabldot yemek olduğu, ancak Teknik  
Şartname’nin 15’inci maddesinde “her gün en az 5 kişilik ücretsiz verilmesi gerekir”  
düzenlemesinin olduğu, bu nedenle de söz konusu günlük 5 kişilik yemek (9 ay öğrenim, 3 ay  
tatil dönemi olmak üzere,) 12 ay, yani 365 günde toplam 1.825 adet tabldot yemek olup,  
(1.825 yemek X 4,85 TL) = 8.851,25 TL’ye tekabül ettiği, dolayısıyla söz konusu ücretsiz  
olan bu gider meblağının da gider kalemi olarak yemeğin maliyetine dâhil edilmesi gerektiği,  
11- Yükleniciden istenilen yemek numunelerine ilişkin mikrobiyolojik ve kimyasal  
analiz ücretlerinin maliyete dâhil edilmesi gerektiği,  
12- Temizlik maddeleri ile diğer gerekli olan tüm sarf malzemelerinin detaylı  
maliyetlerinin de yemek maliyetine dâhil edilmesi gerektiği,  
13- Yemekhanelerde her masada bulundurulması zorunlu kılınan tuzluk, biberlik,  
kürdan, kağıt peçete ile ekmek sepeti ve kullanılan tüm ekipmanlardan perde, sandalye  
minderi, masa örtüsü, sebil, personel için ayrı olan tabak kase, servis tepsisi, çatal, kaşık,  
bıçak ve su arıtma cihazı bedellerine ilişkin giderlerin maliyete dâhil edilmesi gerektiği,  
14- Teknik Şartname’de belirtilen sigortası olmayan ve işe yeni alınacak personel ile  
alınması zorunlu olan giderlerden yılda iki defa yapılacak olan portör ve akciğer muayeneleri  
giderlerinin maliyete dâhil edilmesi gerektiği,  
2
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/030  
: 6  
: 14.05.2015  
: 2015/UH.I-1327  
15- Teknik Şartname’nin 28 ve 29’uncu maddelerinde belirtilen test giderleri ile gıda  
zehirlenmesine karşılık iş yeri sigorta poliçesi ile iş güvenliği uzmanı, sağlık ve hekim  
ücretine ilişkin giderlerin yemek maliyetine dâhil edilmesi gerektiği,  
16- Teknik Şartname’de belirtilen haşerelere karşı periyodik olarak zorunlu olan  
ilaçlamanın İlaçlama İzin Belgesine sahip yetkili firmalarca yapılacağına dair tevsik edici  
belgelerin yanı sıra verilecek ücretin de maliyete dahil edilmesi gerektiği,  
17- Teknik Şartname’de belirtilen yemek taşıma işinde kullanılacak motorlu araçlara  
ilişkin kira, yakı, bakım, onarım ve diğer gerekli giderlerin maliyete dâhil edilmesi gerektiği,  
18- Teknik Şartname’de belirtilen yaz okulu öğrenci ve personele verilecek  
yemeklerin ve ayrıca İdari Şartname’nin 25.1’inci maddesinde belirtilen giderlerinde maliyete  
dâhil edilmesi gerektiği,  
19- Teknik Şartname’de belirtilen etlerin çiğ ve pişmiş gramajlarının maliyetleri  
hesaplanarak verilecek ½ ekmek, 0,5 litrelik su ve garnitürlerin de maliyete dâhil edilmesi  
gerektiği,  
20- İdari ve Teknik Şartname’de belirtildiği üzere hizmetin ifasında kullanılacak  
malzemelerin 1’inci sınıf olması gerektiği, maliyetlerinin ona göre hesaplanması gerektiği,  
21- Yemeğin maliyetinde gerekli olan bütün malzemelerin ve diğer işletim giderlerinin  
miktar, tutar ve tevsik edici belgeleri ile yasal kayıtlarının doğruluğunun ilgili vergi  
dairesinden sorgulanarak isteklinin açıklamasının mevzuata uygunluğunun teyit edilmesi  
gerektiği iddia edilmektedir.  
Yapılan incelemede, şikâyete konu ihalede, 24.09.2014 tarihinde onaylanan ihale  
komisyonu kararı ile ihalenin Tur-Av Yemek Temizlik Hizmetleri İnşaat Nakliyat  
Hayvancılık Besicilik ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, Serhat Tabldot Temizlik Tekstil  
İnş. Hayvancılık Gıda San. ve Dış Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı  
ikinci teklif olarak belirlendiği,  
Başvuru sahibinin 08.10.2014 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunduğu,  
idarenin 17.10.2014 tarihli işlemi ile şikâyeti uygun bulmadığı, idarenin kararının 20.10.2014  
tarihinde başvuru sahibine bildirildiği ve başvuru sahibinin 30.10.2014 tarihinde Kurum  
kayıtlarına alınan dilekçesi ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu,  
Kamu İhale Kurulunun 05.11.2014 tarih ve 2014/UH.IV-3646 sayılı kararında; “…  
Yapılan inceleme neticesinde, şikâyet ve itirazen şikâyet dilekçelerinde, idarenin  
işleminin hangi unsurları bakımından ve hangi gerekçelerle hukuka aykırı olduğunun  
belirtilmediği, başvurunun ihale üzerinde bırakılan isteklinin yapmış olduğu aşırı düşük teklif  
açıklamalarının uygun olmadığına ilişkin kanaat içerdiği, Kamu İhale Kurulu’nun emsal  
kararları uyarınca, başvuru sahibinin diğer bir isteklinin sunduğu aşırı düşük teklif  
açıklamalarının mevzuata aykırılığı iddialarını somut delillere dayandırması gerektiği, aksi  
durumda başvurunun delil unsurunun eksikliği gerekçesiyle uygun olmadığı yönünde karar  
verildiği, diğer taraftan idareye yapılan şikâyet başvurusunun da aynı şekilde soyut olduğu,  
emsal Kurul kararlarında usulüne uygun şikâyet başvurusu yapılmamış itirazen şikâyet  
başvurularının şekil yönünden reddedildiği, bu nedenle itirazen şikâyet dilekçelerindeki  
iddiaların soyut olmasına ilişkin eksiklik tamamlansa bile, idareye yapılan başvurunun şekil  
yönünden eksiklik taşıması nedeniyle, başvurunun her halükarda reddedilmesi gerektiğinden,  
bu konuda ayrıca eksiklik yayımlanmadığı tespit edilmiştir. Bu itibarla, 4734 sayılı Kanun’un  
54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince, başvurunun şekil yönünden  
reddi gerekmektedir.  
3
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/030  
: 6  
: 14.05.2015  
: 2015/UH.I-1327  
Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Başvurunun reddine,” karar verildiği,  
Bunun üzerine, başvuru sahibi Serhat Tabldot Temizlik Tekstil İnş. Hayvancılık Gıda  
San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. tarafından anılan Kurul kararının iptali ve yürütmesinin  
durdurulması talebiyle açılan davada Ankara 1. İdare Mahkemesinin 19.02.2015 tarihli ve  
E:2015/65, K:2015/314 sayılı kararında “…4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ile İhalelere  
Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, gizlilik  
ilkesinin uygulanmasının zorunlu olduğu ihale süreçlerinde isteklilerin, diğer isteklilerin  
teklifi ve ihale dosyasına sunulan bilgi ve belgeler hakkında detaylı bilgiye sahip olmalarının  
mümkün olmadığı dikkate alınarak itirazen şikâyet başvurularında ileri sürülen iddiaların  
somut delillerle ortaya konulması açısından konunun geniş yorumlanması gerekmekte olup  
aksi bir uygulama ile Kanun'da zorunlu idari başvuru yolu olarak öngörülen itirazen şikâyet  
başvurusunun işlevini yerine getiremeyeceği açıktır. Bu durumda ihaleye sunulan teklif  
içeriklerinin davacı şirket tarafından bilinemeyeceği hususu göz önüne alındığında, somut  
delillere dayandırılmadığından bahisle başvurunun dayanaktan yoksun, ihtimal ve şüphelere  
dayalı olduğu anlamına gelmeyeceği ve kaldı ki davacı şirketin aşırı düşük teklif açıklamaları  
kapsamında sunulan bilgi ve belgelerin içeriğini bilemeyeceğinden daha fazla bilgi belge  
sunmasına imkan bulunmadığı anlaşıldığından, davacı şirketin itirazen şikâyet başvurusunda  
yer verdiği iddiaların somut ve ciddi nitelikte iddialar olarak değerlendirilip Kamu İhale  
Kurulu'nca itirazen şikâyet başvurusunun esası incelenerek bir karar verilmesi gerekmekte  
iken söz konusu başvurunun dava konusu kararla "4734 sayılı Kanun'un 54’üncü maddesinin  
onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince şekil yönünden" reddedilmesinde hukuka uyarlık  
bulunmamaktadır.” şeklinde gerekçe belirtilerek dava konusu işlemin iptaline karar verildiği,  
Ankara 1. İdare Mahkemesinin 19.02.2015 tarihli ve E:2015/65, K:2015/314 sayılı  
kararı üzerine Kamu İhale Kurulunun 08.04.2015 tarih ve 2015/MK-158 sayılı kararıyla;  
“1- Kamu İhale Kurulunun 05.11.2014 tarihli ve 2014/UH.IV-3646 sayılı kararının  
iptaline,  
2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, esasın  
incelenmesine geçilmesine,” karar verildiği,  
Öte yandan, idarenin üzerinde ihale bırakılan Tur-Av Yemek Temizlik Hizmetleri  
İnşaat Nakliyat Hayvancılık Besicilik ve Tic. Ltd. Şti. ile 24.11.2014 tarihinde sözleşme  
imzaladığı anlaşılmıştır.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörlüğü Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı  
tarafından 15.08.2014 tarihinde gerçekleştirilen şikâyete konu ihaleye ait İdari Şartname’nin  
“İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde;  
4
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/030  
: 6  
: 14.05.2015  
: 2015/UH.I-1327  
“2.1. İhale konusu hizmetin;  
a) Adı: YYÜ Kampusü ile Gevaş, Erciş, Özalp M Yüksekokulları ve Erciş İşlt. Fak. öğrenci ve  
personeline 4 çeşit yemek, ½ ekmek 0,5L Pet Sudan oluşan malzeme dahil öğlen ve akşam  
yemeği pişirilmesi, dağıtılması, hizmete sunulması sonrası temizliği işi  
b) Miktarı ve türü:  
Eğitim öğretimin devam ettiği dönemlerde (9 Ay) günlük ortalama 5.500 adet, eğitimin tatilde  
olduğu dönemlerde(3 Ay) ortalama günlük 1.000 Adet olmak üzere 1.155.000 Adet Tabldot  
Yemek satınalınacaktır.  
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
c) Yapılacağı yer: Yemekler Y.Y.Üniversitesi Kampüsü Merkezi Yemekhanesi ile Gevaş,  
Özalp, Erciş Meslek Yüksekokulları ile Erciş İşletme Fakültesi mutfak ve yemekhanelerinde  
yapılacaktır.” düzenlemesine yer verilmiştir.  
Anılan Şartname’nin 19’uncu maddesinde teklif ve sözleşme türünün birim fiyat teklif  
ve sözleşme olduğu, 20’nci maddesinde ise işin tamamı için teklif verileceği belirtilmiştir.  
İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde;  
“33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen  
yönteme göre sınır değer hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir.  
Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada  
bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli  
teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında  
olması durumunda kesin teminat 40.1 inci maddede yer alan hüküm uyarınca hesaplanan  
tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi,  
Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde;  
“25.1. İlgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif  
fiyata dahildir.  
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider  
kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak  
payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak  
talebinde bulunamaz.  
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:  
25.3.1.  
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi  
(KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.  
5
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/030  
: 6  
: 14.05.2015  
: 2015/UH.I-1327  
25.5. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi yer almaktadır.  
Şikâyete konu ihale 10.07.2014 tarihinde ilân edilen ve 15.08.2014 tarihinde  
gerçekleştirilen 12 ay süreli malzeme dâhil yemek hizmeti alımı ihalesidir.  
İhale konusu yemek hizmeti kapsamında satın alınacak olan yemek adedi toplam  
1.155.000 adet olarak belirlenmiş olup ihale dokümanı kapsamında bulunan Birim Fiyat  
Teklif Cetveli aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir.  
A1  
B2  
Sıra İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması Birimi  
No  
Miktarı  
Teklif  
Edilen4  
Tutarı  
6
Birim Fiyat  
1
Öğlen ve Akşam Yemeği pişirilmesi, Adet  
dağıtılması ve hizmete sunulması  
1.155.000  
TOPLAM TUTAR (K.D.V Hariç)  
İhale konusu işe ait Teknik Şartname’de işin teknik detaylarına, ihale konusu iş  
kapsamında çalışması gereken personelin sayısı ve niteliklerine ilişkin düzenlemeler yapılmış,  
örnek menüye yer verilmiştir.  
Teknik Şartname’nin 36’ncı maddesinde; eğitim – öğretim yapılan dönemde çalışacak  
olan asgari personel sayısı toplam 50 kişi olarak, yaz döneminde ise 14 kişi olarak  
belirlenmiştir. Personel ücretlerine ilişkin olarak özel bir düzenleme yapılmamıştır.  
Söz konusu ihale için toplam 19 teklif verilmiş olup, ihale komisyonunun 24.09.2014  
tarihinde onaylanan kararına göre özet olarak; 5 isteklinin teklif zarfı kapsamında sunulan  
belgelerde ihale dokümanında belirtilen kriterlere aykırılık bulunduğundan bu isteklilerin  
tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, 7 isteklinin teklif tutarının Kamu İhale Genel  
Tebliği’ne göre hesaplanan sınır değerin altında olduğu gerekçesiyle bu isteklilerden 4734  
sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 38’inci maddesine istinaden idarenin 19.08.2014 tarihli  
yazılarıyla açıklama istenildiği, 1 istekli açıklama vermediğinden, 4 isteklinin ise açıklaması  
Kamu İhale Tebliği’nin 79’uncu maddesindeki düzenlemelere uygun görülmediğinden bu  
isteklilerin tekliflerinin reddedildiği,  
İdareye açıklama veren isteklilerden Tur-Av Yemek Temizlik Hizmetleri İnşaat  
Nakliyat Hayvancılık Besicilik ve Tic. Ltd. Şti.nin açıklamasının Kamu İhale Genel Tebliğine  
uygun görüldüğü ve ihalenin anılan istekli üzerinde bırakıldığı,  
Öte yandan, kendisinden açıklama talep edilen Serhat Tabldot Temizlik Tekstil İnş.  
Hayvancılık Gıda San. ve Dış Tic. Ltd. Şti.nin ise idareye verdiği 26.08.2014 tarihli  
dilekçesinde teklif tutarının aşırı düşük teklif olarak kabul edilmemesi gerektiği yönünde  
iddiada bulunulduğundan ve bu iddia ihale komisyonunca uygun bulunduğundan anılan  
isteklinin açıklama vermesine gerek bulunmadığı yönünde karar verildiği anlaşılmıştır.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
6
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/030  
: 6  
: 14.05.2015  
: 2015/UH.I-1327  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü,  
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük  
teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında “(1) İhale komisyonu  
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır  
değeri hesaplar.  
(2) İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında olan isteklilerden  
açıklama isteneceğinin belirtilmesi halinde, sınır değerin altında olan teklifler ihale  
komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir. Bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından  
belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar  
yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;  
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen  
teklifler geçerli teklif olarak belirlenir. …” hükmü yer almaktadır.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin ihale ilan tarihi itibarıyla yürürlükte olan “Personel  
çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci  
maddesinde,  
“…78.3. Malzeme dahil yemek hazırlama hizmeti veya malzeme dahil yemek hazırlama ve  
dağıtım hizmeti ya da makine ve ekipman ile araçlar ve/veya akaryakıtın yüklenici tarafından  
sağlanacağı çöp toplama ve nakline ilişkin hizmetler ile personel taşıma gibi hizmetler  
7
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/030  
: 6  
: 14.05.2015  
: 2015/UH.I-1327  
personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak değerlendirilmeyecektir. Ancak, personel  
çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale dokümanında haftalık çalışma  
saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirlenmesi hallerde teklif fiyata  
dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi gerekmektedir. …” açıklaması,  
Anılan Tebliğ’in 07.06.2014 tarihli ve 29023 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak  
değiştirilen “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde,  
“79.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet  
tutarı; personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde ise yaklaşık  
maliyetin 1,30 sayısına bölünmesinden elde edilen tutar sınır değer olarak kabul edilir.  
79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama  
isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi  
aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.  
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin  
yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı  
unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için  
isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.  
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak  
açıklayabilirler.  
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine  
ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren  
kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek  
mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı  
(Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin  
dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat  
teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli  
görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim  
fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
8
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/030  
: 6  
: 14.05.2015  
: 2015/UH.I-1327  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği  
gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de  
yapılabilir.  
79.2.2.2. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin Fiyatlar:  
Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan  
hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama yöntemi olarak  
kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların  
ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.  
79.2.2.3. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi oluşturan  
maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifeleri  
açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için  
ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli  
olması zorunludur.  
79.2.2.4. Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 18/5/2004  
tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun  
51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın  
ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatını  
gösteren belge ile açıklama yapılabilir.  
79.2.2.5. Toptancı Hal Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 11/3/2010  
tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer  
Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali  
idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir  
işlem gününe ait ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.  
79.2.2.6. Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar: İlgili mevzuatı  
uyarınca, belirli mal veya hizmetlerin kamuya sunulması konusunda lehine sınırlama bulunan  
kuruluşların tedarikçisi oldukları mallar veya sunucusu oldukları hizmetler için uyguladıkları  
fiyatlar ile açıklama yapılabilir.  
79.2.2.7. İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi  
oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı  
mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya  
beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük  
9
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/030  
: 6  
: 14.05.2015  
: 2015/UH.I-1327  
teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile  
açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim  
fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında  
olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu  
işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim  
fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) sunulmasına  
gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter,  
YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği  
gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de  
yapılabilir.  
79.2.2.8. İsteklinin Ortağı Olduğu Tüzel Kişiye Ait İşletmeden Mal Çekmesiyle Oluşan Emsal  
Bedel: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin ortağı olduğu tüzel  
kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli  
ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi  
Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre  
hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya  
beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan  
ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir. Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel  
kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin  
bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal  
bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan  
sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci  
Mali Müşavirler anlaşılır”  
79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi  
beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici  
vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci  
fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat  
tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname  
dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede  
son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
10  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/030  
: 6  
: 14.05.2015  
: 2015/UH.I-1327  
79.2.5. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen  
tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenir.  
79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde  
kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılır ve bu  
menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları belirtilir.  
Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle “ana çiğ girdi”, “işçilik” ve  
“yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek-  
H.4) hazırlayarak açıklaması kapsamında sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için  
“(Ana Çiğ Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve  
0,95’den çok olmaması gerekir. Oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya  
0,95’den çok olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Ana çiğ girdi ibaresinden ilgili yemeğin pişirilmesi için gerekli temel girdiler anlaşılır. Bu  
çerçevede, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek pişirilmesi  
için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri,  
ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri  
ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi  
unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama  
sunulması gerekmez.  
Örneğin; 1.000 öğün yemek alımı için çıkılan bir ihalede, birim fiyat olarak 5 TL teklif veren  
bir isteklinin, 5.000 TL olan toplam teklif bedelinin aşırı düşük olarak değerlendirilmesi ve  
istekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde “(Ana Çiğ Girdi  
Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,90 olarak belirtilmesi halinde,  
teklifin 4.500 TL’sinin ana çiğ girdi ile işçilik toplamını içerdiği kabul edilir ve isteklinin  
sadece bu kısma ilişkin açıklama yapması gerekir. Teklifin 500 TL’lik kısmının ise yardımcı  
giderlere ilişkin olduğu kabul edildiğinden, bu kısma ilişkin açıklama yapılması  
gerekmemektedir.  
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, ana çiğ girdi maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü  
kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan diğer  
yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı  
durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir.  
79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki düzenlemeleri  
de dikkate almaları gerekmektedir.  
79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre usulüne  
uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan akışına veya  
ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.  
79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının  
fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen  
açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.  
11  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/030  
: 6  
: 14.05.2015  
: 2015/UH.I-1327  
ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde tekliflerin  
değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyeti  
hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.  
79.3.4. Hizmet alım ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif  
sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta  
acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer  
alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini  
gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge  
müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını  
taşıması gereklidir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri  
tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınması zorunlu değildir. Sigorta  
giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsaması gerekmektedir.  
79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük  
teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz  
konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama  
yapılacaktır.” açıklaması yer almaktadır.  
Bu çerçevede, 07.06.2014 tarihinden sonra ilanı veya duyurusu yapılan malzemeli  
yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin açıklanmasına ilişkin olarak; ana çiğ  
girdi, işçilik ve yardımcı gider oranlarının belirtildiği malzemeli yemek sunumu hesap  
cetvelinin/(Ek-H.4) sunulması kaydıyla, yalnızca ana çiğ girdi ile işçilik maliyetinin  
açıklanması yeterli kabul edilmekte ve doğalgaz, su, sigorta giderleri, amortisman, nakliye,  
sözleşme giderleri ve genel giderler gibi bileşenler yardımcı girdiler başlığında  
değerlendirildiğinden, bu bileşenler için açıklama sunulmasına gerek bulunmamaktadır. Öte  
yandan Tebliğ’in 79.2.6’ncı maddesinin beşinci fıkrasında, ana çiğ girdi maliyetlerinin tevsiki  
amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin kullanılamayacağı, bununla birlikte  
Tebliğ’in 79.2.2’nci maddesinde yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama  
yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklama yapılabileceği belirtilmiştir.  
Şikâyete konu ihale malzeme dâhil yemek hizmeti alımı ihalesi olup, ihale konusu iş  
kapsamında personel çalıştırılacak olsa da, ihale konusu iş Kamu İhale Genel Tebliği’nin  
yukarıda yer verilen düzenlemelerine göre personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet  
alımı ihalesi olduğundan yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına bölünmesinden elde edilen tutar  
sınır değer olarak kabul edilecektir. Aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerin Kamu İhale  
Genel Tebliği’nin ihale ilan tarihi itibarıyla yürürlükte olan 79’uncu maddesine göre  
sorgulanması gerekmektedir.  
Teklif tutarı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden 4734 sayılı Kamu İhale  
Kanunu’nun 38’inci maddesine ve ilgili mevzuata istinaden idarenin 19.08.2014 ve  
27.08.2014 tarihli yazılarıyla açıklama talep edilmiş olup, 19.08.2014 tarihli yazıda; teklif  
içeriğinin Teknik Şartname’de belirtilen örnek menüde yer alan yemeklerin ana çiğ girdi  
maliyeti, işçilik maliyeti, yardımcı gider oranları belirtilmek suretiyle detaylı olarak  
açıklanması istenilmiştir. Daha sonra, idarenin 19.08.2014 tarihli yazısının öngörülen süreden  
daha geç tarihlerde firmalara tebliğ edilmesi ve ek süreye ihtiyaç duyulması ile örnek menüde  
12  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/030  
: 6  
: 14.05.2015  
: 2015/UH.I-1327  
köy çorbasına ilişkin içerik ve çiğ girdi miktarlarının Şartname’de bulunmaması nedeniyle;  
idarenin 27.08.2014 tarihli yazılarıyla isteklilerden yeniden 4734 sayılı Kanun’un 38’inci  
maddesine istinaden açıklama talep edilmiş olup, söz konusu yazıda; teklif içeriğinin Teknik  
Şartname’de belirtilen örnek menüde yer alan kışlık yemek menüsünün 1 ve 2’nci haftalarına  
ait yemeklerin ana çiğ girdi maliyeti, işçilik maliyeti, yardımcı gider oranları belirtilmek  
suretiyle detaylı olarak açıklanması istenilmiştir.  
Tur-Av Yemek Temizlik Hizmetleri İnşaat Nakliyat Hayvancılık Besicilik ve Tic. Ltd.  
Şti.nin idareye verdiği 08.09.2014 tarihli aşırı düşük teklif açıklaması ve bu kapsamda  
sunulan belgeler incelendiğinde;  
Teklif tutarının 5.544.000,00 TL olduğu, sözleşme döneminde ihale konusu iş  
kapsamında çalışacak olan, sayı ve niteliklerinin Teknik Şartname’de belirtildiği toplam 50  
işçinin asgari işçilik maiyetinin Kamu İhale Kurumu işçilik maliyeti hesaplama modülü  
kullanılmak suretiyle 728.821,80 TL olarak öngörüldüğü, 2 işçinin engelli işçi olacağı dikkate  
alınarak hesaplama yapıldığı,  
Teknik Şartname’deki örnek menü dikkate alınarak ana çiğ girdi maliyetlerinin  
4.270.425,99 TL olarak belirlendiği, açıklamanın örnek menüye ve Teknik Şartname’ye  
uygun olduğu,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesinde belirtilen Malzemeli Yemek  
Sunumu Hesap Cetvelinin (Ek- H.4) bulunduğu, söz konusu cetvelin ekinde ana çiğ girdi  
adının, miktarı ve biriminin, birim fiyatının ve tutarın gösterildiği, birim fiyatların ilgili  
Ticaret Borsasına ait belgeler ile veya fiyat teklifi ile tevsik edildiği,  
Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde (Ek- H.4) gösterilen ana çiğ girdi oranı,  
işçilik oranı ve yardımcı giderler oranlarının Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı  
maddesinde belirtilen değerlere uygun olduğu, isteklinin açıklamasındaki değerler dikkate  
alınarak oranlama yapıldığında, ana çiğ girdi maliyeti ile işçilik maliyeti toplanarak toplam  
teklif tutarına bölündüğünde 0,90 değerine ulaşıldığı, dolayısıyla isteklinin açıklaması  
kapsamında gösterdiği değerlerin istenen oranı sağladığı, söz konusu hesap cetvelinde Kamu  
İhale Genel Tebliğine aykırı bir husus bulunmadığı,  
Çiğ girdi maliyetlerini tevsik etmek üzere sunulan Ticaret Borsalarına ait belgelerin  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddelerinde yer verilen düzenlemelere uygun  
olduğu,  
İstekli tarafından 0,5 litrelik pet su için de açıklama yapıldığı, ancak ihale dokümanı  
kapsamındaki örnek menüde 0,5 litrelik suya yer verilmediği, suyun ana çiğ girdi olarak  
tanımlanmadığı ve Teknik Şartname’deki düzenleme gereğince söz konusu su maliyetini  
tevsik amacıyla belge sunulmasına gerek olmadığı,  
Netice itibarıyla, anılan isteklinin aşırı düşük teklif kapsamında idareye sunduğu  
açıklamanın idarenin 27.08.2014 tarihli yazısında belirtilen maliyet kalemlerine karşılık  
olduğu ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesinde belirtilen düzenlemelere  
aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından anılan isteklinin açıklamasının ihale komisyonunca  
kabul edilmesinin mevzuata uygun olduğu anlaşılmıştır.  
13  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/030  
: 6  
: 14.05.2015  
: 2015/UH.I-1327  
Öte yandan, şikâyet dilekçesinde, yukarıda belirtilenler dışındaki masa örtüsü, peçete,  
ekmek sepeti, tuzluk gibi malzemeler, elektrik ve su gibi diğer gider kalemleri, hijyen  
sağlama giderleri, her güne ait örnek yemek menüsü gibi diğer tali giderlerin de açıklama  
kapsamında tevsik edilmesi gerektiği iddia edilmekte ise de, Kamu İhale Genel Tebliği’nin  
79’uncu maddesi gereğince; Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde (Ek- H.4)  
gösterilen ana çiğ girdi oranı, işçilik oranı ve yardımcı giderler oranlarının Kamu İhale Genel  
Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesinde belirtilen değerlere uygun olduğu ve bu hususu tevsik edici  
belgeler sunulduğu anlaşıldığından; yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz,  
LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri,  
bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve  
tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi “yardımcı girdiler” başlığında  
değerlendirilen unsurlar için açıklama sunulması gerekli değildir. Dolayısıyla bu yöndeki  
iddialar yerinde görülmemiştir.  
Netice olarak, ihale işlem dosyası kapsamında bulunan şikâyete konu belgelerin  
incelenmesinden, ihale üzerinde bırakılan Tur-Av Yemek Temizlik Hizmetleri İnşaat Nakliyat  
Hayvancılık Besicilik ve Tic. Ltd. Şti.nin idareye verdiği 08.09.2014 tarihli aşırı düşük teklif  
açıklamasının mevzuata uygun olduğu anlaşıldığından, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun  
54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun  
reddi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oyçokluğu ile karar verildi.  
Kazım ÖZKAN  
Başkan V.  
II. Başkan  
Ahmet ÖZBAKIR  
Kurul Üyesi  
Mehmet Zeki ADLI  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
Kurul Üyesi  
Hamdi GÜLEÇ  
Kurul Üyesi  
Mehmet AKSOY  
Kurul Üyesi  
14  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/030  
: 6  
: 14.05.2015  
: 2015/UH.I-1327  
KARŞI OY  
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği iddiası kapsamında  
Kurul çoğunluğunca “itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddiası kapsamında yapılan inceleme sonucunda;  
Kararda da açıklandığı üzere, başvuruya konu ihale 4 Çeşit Yemek, ½ Ekmek, 0,5 L  
Pet Sudan Oluşan Malzeme Dâhil Öğlen ve Akşam Yemeği Pişirilmesi, Dağıtılması, Hizmete  
Sunulması Sonrası Temizliği Hizmet Alımı işi olup, yaklaşık maliyetin piyasa fiyatları esas  
alınarak toplam 7.288.050,00 TL olarak hesaplandığı, ihalede 36 adet ihale dokümanı satın  
alındığı, 15.08.2014 tarihinde yapılan ihaleye 19 isteklinin katıldığı, 6 isteklinin isteklinin  
teklifinin değişik gerekçelerle değerlendirme dışı bırakıldığı, İdari Şartnamenin “Sınır değer”  
başlıklı 33’üncü maddesi gereği 7 isteklinin teklifi sınır değerin altında olduğundan aşırı  
düşük teklif açıklaması istenildiği, 4 isteklinin teklifinin aşırı düşük teklif açıklaması uygun  
bulunmadığı, bir isteklinin açıklamada bulunmadığı, 8 isteklinin teklifinin geçerli kabul  
edildiği ve ihalenin aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunan ve geçerli en düşük teklif  
sahibi Tur-Av Yemek Temizlik Hizmetleri Gıda Mühendisliği Denetim ve Danışmanlık  
Hizm. İnşaat Nakliyat Hayvancılık Besicilik ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, açıklaması  
uygun bulunan başvuru sahibi Serhat Tabldot Temizlik Tekstil İnşaat Hayvancılık Gıda  
Sanayi ve Dış Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak  
belirlendiği anlaşılmıştır.  
Kararda da yer verildiği üzere 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük  
teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde, hizmet alımı ihaleleri uygulama yönetmeliği’nin “sınır  
değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin  
“hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi”  
başlıklı 79’uncu maddesinde, sınır değerin nasıl belirleneceği, teklifi sınır değerin altında olan  
isteklilerden nasıl açıklama istenileceği, isteklilerin açıklamalarını nasıl yapacakları ve  
yapılan açıklamanın nasıl değerlendirileceği ayrıntılı bir şekilde açıklanmış, anılan Tebliğin  
madde açıklamasında isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarını, üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri, kamu kurum ve kuruluşlari tarafindan sunulan mal ve hizmetlere ilişkin  
fiyatlar, kamu kurum ve kuruluşlari tarafindan ilan edilen fiyatlar, ticaret borsasi fiyatlari,  
toptanci hal fiyatlari, özel veya münhasir hak sahibi kuruluşlarin uyguladiği fiyatlar,  
isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin fiyatlar, isteklinin ortağı olduğu  
tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesiyle oluşan emsal bedel ile yapabilecekleri, malzemeli  
yemek hizmet alımı ihalelerinde isteklilerin aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde  
öncelikle “ana çiğ girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli  
Yemek Sunumu Hesap Cetvelini hazırlayarak açıklaması kapsamında sunacağı, Açıklamanın  
geçerli kabul edilebilmesi için “(Ana Çiğ Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif  
Tutarı” oranının 0,80’den az ve 0,95’den çok olmaması gerektiği, oran belirtmeyen veya  
belirttiği oran 0,80’den az veya 0,95’den çok olan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği, ana  
çiğ girdi ibaresinden ilgili yemeğin pişirilmesi için gerekli temel girdiler anlaşılacağı, bu  
çerçevede, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek pişirilmesi  
için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri,  
ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri  
ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi  
unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirileceği ve bu unsurlar için açıklama  
15  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/030  
: 6  
: 14.05.2015  
: 2015/UH.I-1327  
sunulmasının gerekmediği, malzemeli yemek alımı ihalelerinde, ana çiğ girdi maliyetlerinin  
tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılamayacağı, ancak 79.2.2 nci  
maddede yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün  
olmadığının anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama  
yapılabileceği açıklanmıştır.  
Buna göre, yalnızca ana çiğ girdi ile işçilik maliyetinin açıklanması gerekmekte olup  
doğalgaz, su, sigorta giderleri, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler gibi  
bileşenler yardımcı girdiler başlığında değerlendirildiğinden, bu bileşenler için açıklama  
sunulmasına gerek bulunmamaktadır. Öte yandan Tebliğ’in 79.2.6’ncı maddesinin beşinci  
fıkrasında, ana çiğ girdi maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat  
tekliflerinin kullanılamayacağı, bununla birlikte Tebliğ’in 79.2.2’nci maddesinde yer alan  
diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının  
anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabileceği  
belirtilmiştir.  
İhale konusu işin adından da anlaşılacağı üzere ihale Öğlen ve Akşam yemeği 4 Çeşit  
Yemek, ½ Ekmek, 0,5 L Pet Sudan oluşturulmuştur.  
Tur-Av Yemek Temizlik Hizmetleri İnşaat Nakliyat Hayvancılık Besicilik ve Tic. Ltd.  
Şti.nin idareye verdiği 08.09.2014 tarihli aşırı düşük teklif açıklaması ve bu kapsamda  
sunulan belgeler incelendiğinde; işçilik giderinin Kamu İhale Kurumu asgari işçilik maliyeti  
hesaplama modülü kullanılmak suretiyle, 4 çeşit yemeğin ana çiğ girdi maliyetlerinin örnek  
menüye ve Teknik Şartname’ye uygun olarak Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetveli ve  
söz konusu cetvelin ekinde ana çiğ girdi adı, miktarı ve birimi, birim fiyatı ve tutarı  
gösterilmek suretiyle, birim fiyatların ilgili Ticaret Borsasına ait belgeler ile veya fiyat teklifi  
ile tevsik edildiği, her öğünde yemek ile verilecek 0,5 litrelik pet sunun da önemli bir maliyet  
teşkil ettiği ve ana çiğ girdisi olarak değerlendirilerek açıklamanın Tebliğde öngörülen şekilde  
açıklanması gerektiği, ihale üzerinde bırakılan isteklinin 0,5 litrelik pet su için maliyetinin  
açıklanması kapsamında ilgili firmadan alınan Serbest Muhasebeci Mali Müşavir (SMMM)  
onaylı 02.09.2014 tarihli fiyat teklifi ve bu teklife ilişkin olarak SMMM onaylı 01.09.2014  
tarihli Satış Tutarı Tespit Tutanağı sunulduğu, bu açıklama yönteminin anılan Tebliğde  
yemek hizmet alımlarında ana çiğ girdi maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden  
alınan fiyat tekliflerinin kullanılamayacağı açıklamasına aykırılık teşkil ettiği, bu aykırılık  
nedeniyle ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği  
değerlendirilmiştir.  
Açıklanan nedenlerle; başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği  
iddiası kapsamında yapılan incelemeye göre ihale üzerinde bırakılan Tur-Av Yemek Temizlik  
Hizmetleri Gıda Mühendisliği Denetim ve Danışmanlık Hizm. İnşaat Nakliyat Hayvancılık  
Besicilik ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması yönünde düzeltici  
işlem belirlenmesine” karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncem ile Kurul çoğunluğunca  
verilen karara katılmıyorum.  
Kazım ÖZKAN  
II. BAŞKAN  
16