Ana Sayfa / Kararlar / Karadeniz Teknik Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı / 2014/102792-KTÜ Diş Hekimliği Fakültesi İnşaatı
Bilgi
İKN
2014/102792
Başvuru Sahibi
Arslanlar İnş.Tic. ve Turz. Ltd. Şti.
İdare
Karadeniz Teknik Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı
İşin Adı
KTÜ Diş Hekimliği Fakültesi İnşaatı
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/008  
: 54  
: 28.01.2015  
: 2015/UY.I-315  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Mahmut GÜRSES  
Üyeler: Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hamdi GÜLEÇ,  
Mehmet AKSOY  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Arslanlar İnş.Tic. ve Turz. Ltd. Şti.,  
Hoşdere Cad. No: 194/5 Çankaya/ANKARA  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Karadeniz Teknik Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı,  
Kanuni Kampüsü 61080 TRABZON  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2014/102792 İhale Kayıt Numaralı “KTÜ Diş Hekimliği Fakültesi İnşaatı” İhalesi  
KURUMCA YAPILAN İNCELEME:  
Karadeniz Teknik Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı  
tarafından 15.10.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “KTÜ Diş Hekimliği Fakültesi  
İnşaatı” ihalesine ilişkin olarak Arslanlar İnş. Tic. ve Turz. Ltd. Şti.nin 19.12.2014 tarihinde  
yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 25.12.2014 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru  
sahibince 30.12.2014 tarih ve 46925 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 30.12.2014 tarihli  
dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2014/3882 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) Aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde açıklama istenilen iş kalemlerinden 7  
sıra no’lu iş kalemi olan “lama ve profil demirlerinden çeşitli demir işleri yapılması ve yerine  
konulması” iş kaleminin metrajının %10,78 oranında fazla olduğu, 126 sıra no.lu iş kalemi  
olan 180 mm ve daha küçük vanalar, 3m² daha küçük damperler için” iş kaleminin metrajının  
ise %73,77 oranında düşük olduğu gerekçesi ile tekliflerinin bu iki kalemdeki metraj  
farklarından dolayı değerlendirme dışı bırakıldığı, söz konusu iş kalemleri için idarece tespit  
edilmiş olan miktarlar esas alınarak teklif verildiği takdirde, teklif bedellerinin 35.171,50 TL  
yüksek olması gerektiği, söz konusu bedelin ise iş için teklif etmiş oldukları bedelin  
%0.128’ine denk geldiği ve makul oranlar içerisinde olduğu, bu nedenle idarece tekliflerinin  
değerlendirme dışı bırakılma gerekçesinin yerinde olmadığı,  
2) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında  
inşaat mahallinde yapılması zorunlu olan Özel-83, Özel-154, Özel-25, Özel-90, Özel-11 ve  
Özel-143 gibi inşaat imalatları için yalnızca proforma fatura alınarak fiyat teklifi  
oluşturulduğu, bu imalatlar inşaat mahallinde yapılması zorunlu imalatlar olup analiz  
düzenlenmesi gerektiği, malzeme, işçilik ve nakliye girdilerinin ayrı ayrı gösterilmesi  
1
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/008  
: 54  
: 28.01.2015  
: 2015/UY.I-315  
gerekirken gösterilmediği, söz konusu iş kalemlerinde ve diğer iş kalemlerinde yapılan  
analizlerde işçilik maliyetleri için 2014 yılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı birim fiyatlarının  
kullanılması gerekmesine rağmen, ihale üzerinde bırakılan isteklinin işçilik maliyetlerini  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesine aykırı oluşturduğu, özel pozlara ait iş  
kalemlerinde, malzemeler yönünden nakliye hesaplaması gerektiği ve nakliye hesabının  
yapılmamasının hatalı olduğu, söz konusu pozlara ait iş kalemleri yönünden, idarenin ihale  
dokümanında yer alan birim fiyat tariflerine kesinlikle uygun olmayan bir açıklama yapıldığı,  
birim fiyat tariflerinde yer alan bazı imalat kalemlerine ise yer verilmediği, bu haliyle  
teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
Anahtar teslim götürü bedel teklif alınmak suretiyle 15.10.2014 tarihinde yapılan  
ihalede 35 adet ihale dokümanı satın alındığı, ihaleye 29 istekli tarafından teklif verildiği,  
ihale komisyonunca yapılan değerlendirmeye göre 2 isteklinin teklifinin değerlendirme dışı  
bırakıldığı, geçerli teklif bedelleri ile idarece belirlenen yaklaşık maliyete göre sınır değerin  
27.912.249,61 TL olarak belirlendiği, İdari Şartname’nin “Sınır Değer” başlıklı 33’üncü  
maddesinde yer alan “33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci  
maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında  
olan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından  
belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları  
yazılı olarak ister…” şeklindeki düzenlemeye göre sınır değerin altında kalan 7 istekliye aşırı  
düşük teklif sorgulaması yapıldığı, 3 isteklinin süresi içerisinde idareye açıklama sunmadığı,  
4 istekli tarafından idareye açıklama sunulduğu, açıklama sunan isteklilerden birisi başvuru  
sahibi olmak üzere 2’sinin açıklamalarının idarece uygun bulunmadığı, açıklamaları uygun  
bulunan diğer iki istekliden Serkan İnş. Taah. Tic. ve San. A.Ş.nin teklifinin ekonomik açıdan  
en avantajlı teklif olarak belirlendiği, Mahal Müh. İnş. A. Ş.- Özdoğan İnş. Taah. Mad. San.  
Nak. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifi ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif  
olarak belirlendiği anlaşılmıştır. Başvuru sahibi Arslanlar İnş. Tic. ve Turizm Ltd. Şti. ise  
tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılma gerekçesinin yerinde olmadığını ve ihale üzerinde  
bırakılan istekli tarafından özel pozlarla ilgili yapılan açıklamaların da mevzuata uygun  
olmadığını iddia etmektedir.  
4734 sayılı Kanun’un “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale  
komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği  
yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden  
önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği  
bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
2
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/008  
: 54  
: 28.01.2015  
: 2015/UY.I-315  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü yer almaktadır.  
Kanun’un anılan maddesinde Kuruma aşırı düşük teklif sorgulaması ile ilgili olarak  
kriter belirleme yetkisi verilmiş olup, yapım ihaleleri için söz konusu kriterler Kamu İhale  
Genel Tebliği’nin “Aşırı düşük teklif değerlendirmesi” başlıklı 45’inci maddesinde  
düzenlenmiştir.  
Buna göre Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aşırı düşük teklif değerlendirmesi” başlıklı  
45’inci maddesinde yer alan “45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında  
idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin %  
80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.” şeklindeki açıklamaya göre idarece sıralı iş kalemleri listesi oluşturulmuş  
ve buna göre de inşaat, elektrik ve makine tesisat imalatlarını içerecek şekilde toplam 128 iş  
kalemi için açıklama istenilecek iş kalemleri listesi belirlenmiştir. İdarenin 22.10.2014 tarihli  
yazısıyla, yazı ekine iş kalemlerinin poz numaralarına yer verilmeden sadece tarifine yer  
verilmek suretiyle oluşturulmuş açıklama istenilen iş kalemleri listesi, açıklama  
istenilmeyecek analiz girdileri listesi ile analiz formatı eklenerek teklifleri sınır değerin  
altında kalan 7 istekliden açıklama istenmiştir.  
İdarenin 22.10.2014 tarihli aşırı düşük tekliflere ilişkin açıklama isteme yazısının  
teklifleri sınır değerin altında kalan isteklilere tebliği üzerine, üç istekli tarafından idareye  
başvuruda bulunularak 126 sıra numaralı iş kaleminin açıklama istenilen iş kalemleri  
arasından çıkarılması, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.4’üncü maddesinde yer alan  
“Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri  
(özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir”. şeklindeki açıklamaya  
göre analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatının verilmesi ve açıklama  
yapma süresinin uzatılması talep edilmiştir. Bu talepler üzerine idarece düzenlenen  
31.10.2014 tarihli tutanakla 126 sıra numaralı iş kaleminin %80’lik iş grupları içerisinde yer  
3
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/008  
: 54  
: 28.01.2015  
: 2015/UY.I-315  
aldığına, idarece hazırlanan açıklama istenilen iş kalemleri listesi ve özel analiz yapılan iş  
kalemlerine ait analizlerin formatının ilgililere gönderilmesine, ayrıca açıklama istenilecek iş  
kalemleri listesinde yer alan özel iş kalemleri için Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü  
maddesi uyarınca açıklama yapılmasına ve açıklama yapma süresinin de 5 iş günü daha  
uzatılmasına karar verilmiştir. İdarece alınan bu karar üzerine idarenin 31.10.2014 tarihli  
yazısıyla yazı ekine açıklama istenilecek iş kalemleri listesi, özel analizi yapılacak 3 adet  
analizin (Analiz-1, Analiz-2 ve Analiz-7) analiz girdilerine yer verilmek suretiyle oluşturulan  
formatı ve komisyon tutanağı eklenerek teklifleri sınır değerin altında kalan 7 istekliye  
gönderilmiştir.  
Başvuru sahibi Arslanlar İnş. Tic. ve Turizm Ltd. Şti. tarafından 13.11.2014 tarihli  
yazı ve ekindeki belgelerle aşırı düşük teklif açıklaması yapılmış olup bu kapsamda hesap  
cetveli, kamu kurum ve kuruluşlarının birim fiyatları, analizlerde kullanılan rayiçler tablosu,  
analizler, fiyat teklifleri, nakliye mesafe tablosu sunulmuştur.  
Başvuru sahibi tarafından yapılan açıklamaların ihale komisyonunca değerlendirmesi  
sonucunda, açıklama istenilen iş kalemlerinden 7’nci sırada yer alan Y.23.176 poz numaralı  
“lama ve profil demirlerinden çeşitli demir işleri yapılması ve yerine konulması” iş kalemi  
için başvuru sahibinin sunmuş olduğu metraj cetvelinde belirtilen imalat miktarının  
158.345,76 kg olduğu, idarece hazırlanan metrajla %10,78’lik oranda farklılık gösterdiği,  
açıklama istenilen iş kalemlerinden 126’ncı sırada yer alan 327-302 poz numaralı “80 mm ve  
daha küçük vanalar, 3m² daha küçük damperler için” iş kalemi için başvuru sahibinin sunmuş  
olduğu metraj cetvelinde imalat miktarının 16 adet olduğu, bu miktarın idarece belirlenen  
metrajla %73,77’lik oranda farklılık gösterdiği tespiti yapılarak anılan isteklinin teklifi  
değerlendirme dışı bırakılmıştır.  
Başvuru sahibi tarafından sunulan hesap cetvelinde şikayete konu iş kalemleriyle ilgili  
olarak miktarlar;  
Sıra  
No  
7
Poz No  
İş Kalemi/Grubu Adı  
Br.  
Miktar  
Y.23.176 lama ve profil demirlerinden çeşitli demir işleri Kg  
158.345,760  
yapılması ve yerine konulması  
126  
327-302 80 mm ve daha küçük vanalar, 3m² daha küçük Adet 16  
damperler için  
şeklinde düzenlenmiştir.  
İdarece hazırlanan yaklaşık maliyet cetvelinde şikayete konu iş kalemleriyle ilgili  
olarak hesaplanan miktarlar ise;  
Sıra  
No  
7
Poz No  
İş Kalemi/Grubu Adı  
Br.  
Miktar  
Y.23.176 lama ve profil demirlerinden çeşitli demir işleri Kg  
177.493,358  
yapılması ve yerine konulması  
126  
327-302 80 mm ve daha küçük vanalar, 3m² daha küçük Adet 61(45+16)  
damperler için  
4
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/008  
: 54  
: 28.01.2015  
: 2015/UY.I-315  
şeklinde düzenlenmiştir.  
Söz konusu pozlara ait metraj farklarının,  
Poz No İdarenin miktarı  
Sıra  
No  
7
Başvuru  
miktarı  
158.345,76 kg.  
16 adet  
sahibinin Fark (%)  
Y.23.176 177.493,358 kg.  
327-302 61 adet (45 adet elektrik tesisatı,  
16 adet mekanik tesisat)  
-%10,78  
-%73,77  
126  
şeklinde olduğu tespit edilmiştir.  
Buna göre açıklama istenilen iş kalemlerinden 7’nci sırada yer alan Y.23.176 poz  
numaralı “lama ve profil demirlerinden çeşitli demir işleri yapılması ve yerine konulması” iş  
kalemi için metrajın idarece hesaplanan miktara göre %10,78 oranında fazla olduğu  
yönündeki başvuru sahibinin iddiasının doğru olmadığı, aksine idarece hesaplanan miktara  
göre %10,78 oranında az olduğu, açıklama istenilen iş kalemlerinden 126’ncı sırada yer alan  
327-302 poz numaralı “80 mm ve daha küçük vanalar, 3m² daha küçük damperler için” iş  
kalemi için metrajın ise %73,77 az olduğu anlaşılmıştır.  
Anahtar teslimi götürü bedel üzerinden ihale edilen işlerde mevzuat uyarınca ihale  
konusu işe ilişkin uygulama projelerinin idarece hazırlanarak isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de bu uygulama projeleri üzerinden imalat kalemlerine ilişkin metrajları kendilerinin  
hesaplaması ve tekliflerini oluşturması, imalat aşamasında da işi uygulama projesindeki  
şekliyle bitirmesi esastır. Yine anahtar teslimi götürü bedel üzerinden ihale edilen işlerde  
idarenin metrajları ile isteklilerin metrajlarının bire bir örtüşmesi beklenmemekle birlikte  
aradaki metraj farkının makul düzeyde olması gerekmektedir. Şikayete konu ihalenin de  
anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle yapıldığı hususu dikkate alındığında,  
imalat miktarlarının ihale dokumanı içerisinde isteklilere verilememesi dolayısıyla isteklilerce  
miktar tespitinin proje, pursantaj listeleri ve mahal listeleri üzerinden hesaplanması  
gerektiğinden ve isteklilerce belirlenen miktarların ise idarenin belirlediği miktarlarla birebir  
örtüşmesi beklenemeyeceğinden söz konusu makul kabul edilebilecek bir oranda olması  
gerekmekte ise de açıklama istenilen iş kalemlerinin tamamı üzerinden sağlanan fiyat  
avantajının ihaleye teklif veren diğer isteklilerin teklif bedellerine göre sıralamada değişikliğe  
sebep olup olmadığı bu durumunda da kendileri lehine bir avantaj sağlayıp sağlamadığı  
hususunun da dikkate alınması gerekmektedir.  
Yukarıda yer alan tabloya göre ve idarece açıklama istenilen iş kalemleri üzerinden  
başvuru sahibi tarafından düzenlenen hesap cetvelindeki tüm iş kalemlerinin miktarlarının  
idarenin miktarları ile farkının başvuru sahibi tarafından teklif edilen birim fiyatlarla çarpımı  
sonucunda oluşan toplam avantaj tutarı 28.826,04 TL olup bu tutarın başvuru sahibinin teklif  
bedeline ilave edilmesi durumunda bir başka isteklinin teklif bedeline göre sıralamasının  
değiştiği anlaşıldığından başvuru sahibi tarafından hesaplanan miktarların idarece belirlenen  
miktarlara göre makul kabul edilebilecek sınırlar içerisinde olmadığı, bu nedenle anılan  
isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması hususunda idarece tesis edilen işlemlerin  
mevzuata uygun olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
5
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/008  
: 54  
: 28.01.2015  
: 2015/UY.I-315  
İdarece düzenlenen 31.10.2014 tarihli tutanakla, açıklama istenilecek iş kalemleri  
listesinde yer alan özel iş kalemleri için Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesi  
uyarınca aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmasına karar verilmiştir. İdarece alınan bu karar  
idarenin 31.10.2014 tarihli yazısıyla teklifleri sınır değerin altında kalan 7 istekliye  
bildirildiğinden, açıklama istenilen 128 iş kaleminden 49 özel inşaat, 9 özel makine tesisat ve  
9 özel elektrik iş kalemleriyle ilgili olarak isteklilerin de açıklamalarını Kamu İhale Genel  
Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesinde yer alan “Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin,  
tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38  
inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına  
ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları  
gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır…” şeklindeki açıklamaya göre yapmaları  
gerekmektedir.  
Buna göre açıklama istenilen 128 iş kaleminden inşaat işlerine ait 49 adet özel iş  
kalemi ile ilgili olarak ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından analizlerle açıklama  
yapıldığı, söz konusu analiz formatında malzeme, işçilik ve yüklenici kârına yer verildiği,  
malzeme ve işçilik bedellerinin alınan fiyat teklifi ile açıklandığı, söz konusu fiyat  
tekliflerinde ise malzeme ve işçilik bedellerinin ayrı ayrı gösterildiği, ayrıca fiyat teklifinde  
“her türlü yatay ve düşey taşımalar dahil” ifadesine de yer verilerek alınan fiyat tekliflerine  
nakliyenin de dahil olduğunun belirtildiği, söz konusu açıklamanın bu haliyle Kamu İhale  
Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde yer  
alan “45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre  
teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit  
tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek  
olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
6
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/008  
: 54  
: 28.01.2015  
: 2015/UY.I-315  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.” şeklindeki açıklamaya göre üzerinde “Bu fiyat  
teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek  
onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama  
birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” şeklinde ibarenin yer aldığı  
ve serbest muhasebeci mali müşavir tarafından onaylı fiyat teklifi ile mevzuata uygun olarak  
yapıldığı anlaşılmıştır.  
Açıklama istenilen 128 iş kaleminden mekanik tesisat ve elektrik işlerine ait toplam 18  
adet (9+9) özel iş kalemi ile ilgili olarak da ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından benzer  
şekilde analizlerle açıklama yapıldığı, söz konusu analiz formatında malzeme, işçilik ve  
yüklenici kârına yer verildiği, malzeme ve işçilik bedellerinin alınan fiyat teklifleri ile  
açıklandığı, söz konusu fiyat tekliflerinde ise malzeme ve işçilik bedellerinin ayrı ayrı  
gösterildiği, ayrıca fiyat tekliflerinde “her türlü yatay ve düşey taşımalar dahil” ifadesine de  
yer yer verilerek alınan fiyat tekliflerine nakliyenin de dahil olduğunun belirtildiği, söz  
konusu açıklamanın bu haliyle Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı  
düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde yer alan “45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş  
kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat,  
havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz  
sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı  
gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.” şeklindeki açıklamaya uygun  
olduğu anlaşılmıştır.  
Açıklama istenilen 128 iş kaleminden idarece analiz formatı düzenlenerek isteklilere  
verilen 3 adet özel poz olan Analiz-1, Analiz-2 ve Analiz-7 ile ilgili olarak yapılan  
açıklamalarda, Analiz-2 ve Analiz-7’nin idarece verilen analiz formatına uygun olarak  
düzenlendiği, ancak Analiz-1’e ilişkin yapılan açıklamalarda idarece verilen Analiz-1  
formatında 01.501 poz numaralı düz işçi için analiz girdisi işin miktarı toplamda 1,50 saat  
olarak belirtilmiş olmasına rağmen ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından 1,00 saat  
üzerinden analiz formatının düzenlendiği, buna göre Analiz-1’de işçilik miktarının  
düşürüldüğü anlaşıldığından anılan isteklinin teklifinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin  
45.1.8’inci maddesinde yer alan “Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada  
sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine,  
7
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/008  
: 54  
: 28.01.2015  
: 2015/UY.I-315  
idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat  
tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir…” şeklindeki  
açıklamaya göre değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir. Buna göre başvuru sahibinin  
ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından analizlerle ilgili olarak yapılan açıklamaların uygun  
olmadığı yönündeki iddiası yerinde bulunmuştur.  
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde bırakılan istekli  
olan Serkan İnş. Taah. Tic. ve San. A.Ş.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu  
aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi  
gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Esasta oybirliği, gerekçede oyçokluğu ile karar verildi.  
Mahmut GÜRSES  
Başkan  
Ali Kemal AKKOÇ  
Kurul Üyesi  
Ahmet ÖZBAKIR  
Kurul Üyesi  
Mehmet Zeki ADLI  
Kurul Üyesi  
Hamdi GÜLEÇ  
Kurul Üyesi  
Mehmet AKSOY  
Kurul Üyesi  
8
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/008  
: 54  
: 28.01.2015  
: 2015/UY.I-315  
KISMEN FARKLI GEREKÇE  
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesindeki birinci iddiası kapsamında  
Kurul çoğunluğunca alınan kararda, “idarece açıklama istenilen iş kalemleri üzerinden  
başvuru sahibi tarafından düzenlenen hesap cetvelindeki tüm iş kalemlerinin miktarlarının  
idarenin miktarları ile farkının başvuru sahibi tarafından teklif edilen birim fiyatlarla çarpımı  
sonucunda oluşan toplam avantaj tutarı 28.826,04 TL olup bu tutarın başvuru sahibinin teklif  
bedeline ilave edilmesi durumunda bir başka isteklinin teklif bedeline göre sıralamasının  
değiştiği anlaşıldığından başvuru sahibi tarafından hesaplanan miktarların idarece  
belirlenen miktarlara göre makul kabul edilebilecek sınırlar içerisinde olmadığı, bu nedenle  
anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması hususunda idarece tesis edilen  
işlemlerin mevzuata uygun olduğu” şeklinde belirtilen gerekçeye dayanılarak başvuru sahibi  
isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunmayarak teklifinin değerlendirme dışı  
bırakılma gerekçesinin yerinde olduğu yönünde “İtirazen şikayet başvurusunun reddine”  
karar verilmiş olup,  
Başvuru sahibinin ikinci iddiası kapsamında Kurulca verilen karar gerekçesi ile,  
başvuru sahibinin birinci iddiası kapsamında başvuru sahibinin aşırı düşük teklif  
açıklamasının uygun olmadığı gerekçesi ile teklifinin idarece değerlendirme dışı bırakılma  
işlemlerinin yerinde olduğu yönünde verilen Kurul kararı yerinde bulunmakla birlikte, aşırı  
düşük açıklaması uygun bulunmayarak teklifi değerlendirme dışı bırakılan başvuru sahibi  
Arslanlar İnş. Tic. ve Turizm Ltd. Şti.’nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması  
gerekmekle birlikte, bu konuda Kurul çoğunluğunca verilen karar gerekçesi üzerinde İhalelere  
Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18’inci maddesi yönünden Kurul kararına  
dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki belgeler üzerinde yapılan inceleme  
sonucunda;  
Başvuru sahibi Arslanlar İnş. Tic. ve Turz. Ltd. Şti.’nin açıklaması kapsamında  
sunduğu hesap cetvelinde belirtilen metrajlar ile idarece yaklaşık maliyet hesabı ekinde yer  
alan sıralı iş kalemleri listesinde öngörülen metrajlar karşılaştırmalı olarak incelenmiş olup,  
açıklama istenilen iş kalemlerinden 7’nci sırada yer alan Y.23.176 poz numaralı “lama ve  
profil demirlerinden çeşitli demir işleri yapılması ve yerine konulması” iş kalemi için metraj  
farkının idarece hesaplanan miktara göre %10,78 oranında fazlalık olduğu yönündeki başvuru  
sahibinin iddiasının doğru olmadığı, aksine idarece hesaplanan miktara göre %10,78 oranında  
az olduğu, açıklama istenilen iş kalemlerinden 126’ncı sırada yer alan 327-302 poz numaralı  
80 mm ve daha küçük vanalar, 3m² daha küçük damperler için” iş kalemi için metraj farkının  
ise %73,77 az olduğu saptanmıştır.  
İhale konusu yapım işi, anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle ihale  
edilmiş olup, bu tür ihalelerde, idarece iş kapsamındaki imalat miktarları istekli olabileceklere  
verilmemektedir. Bununla birlikte isteklilerin ihale dokümanı kapsamında verilen uygulama  
projeleri ve mahal listelerini kullanarak imalat miktarlarını hesaplamaları gerekmektedir. Bu  
hesaplamalar sonucunda herkesin aynı miktarları bulması beklenemez ise de, metraj  
hesaplamalarındaki farklılıkların makul ve kabul edilebilir mertebelerde olması, düşük  
metrajlar kullanılarak oluşturulan teklif tutarının işin yapılabilirliğini menfi yönde  
etkilememesi gerekmektedir. Somut olayda, ihale üzerinde bırakılan isteklinin metrajı ile  
idarenin metrajı arasındaki farkın, Kamu İhale Kurulu’nun istikrar kazanmış kararları  
doğrultusunda kabul edilebilir mertebelerde olmadığı görülmektedir.  
9
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/008  
: 54  
: 28.01.2015  
: 2015/UY.I-315  
Yukarıda yer verilen tespitler ve mevzuat hükümleri çerçevesinde;  
İstekli tarafından, açıklama istenilen iş kalemlerinden 7’nci sırada yer alan Y.23.176  
poz numaralı “lama ve profil demirlerinden çeşitli demir işleri yapılması ve yerine  
konulması” iş kalemi için metraj farkının idarece hesaplanan miktara göre %10,78 oranında  
fazlalık olduğu yönündeki başvuru sahibinin iddiasının doğru olmadığı, aksine idarece  
hesaplanan miktara göre %10,78 oranında az olduğu, açıklama istenilen iş kalemlerinden  
126’ncı sırada yer alan 327-302 poz numaralı “80 mm ve daha küçük vanalar, 3m² daha küçük  
damperler için” iş kalemi için metraj farkının ise %73,77 az olduğu, dolayısıyla öngörülen  
imalat miktarlarının yaklaşık maliyetteki miktarlara göre kendisine avantaj sağlayacak şekilde  
düşük alındığı değerlendirildiğinden, metraj hesaplamalarındaki bu farklılığın makul ve kabul  
edilebilir mertebelerde olmadığı tespit edilmiş olup, bu şekilde yapılan açıklamanın mevzuata  
aykırı olduğu ve anılan isteklinin açıklamasının bu gerekçeler üzerinden uygun olmadığı ve  
bu nedenle de teklifinin değerlendirme dışı bırakılması yönünde idarece gerçekleştirilen idari  
işlemlerin yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.  
Başvuru sahibi isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunduğu metraj  
farklılığına ilişkin Kurul çoğunluğunca alınan kararda “idarece açıklama istenilen iş kalemleri  
üzerinden başvuru sahibi tarafından düzenlenen hesap cetvelindeki tüm iş kalemlerinin  
miktarlarının idarenin miktarları ile farkının başvuru sahibi tarafından teklif edilen birim  
fiyatlarla çarpımı sonucunda oluşan toplam avantaj tutarı 28.826,04 TL olup bu tutarın  
başvuru sahibinin teklif bedeline ilave edilmesi durumunda bir başka isteklinin teklif bedeline  
göre sıralamasının değiştiği anlaşıldığından başvuru sahibi tarafından hesaplanan  
miktarların idarece belirlenen miktarlara göre makul kabul edilebilecek sınırlar içerisinde  
olmadığı” şeklinde ifade edilen gerekçenin yukarıda yapılan değerlendirmeye göre yerinde  
olmadığı, bu gerekçe yerine yukarıda aktarılan gerekçe üzerinden başvuru sahibi isteklinin  
aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunmaması gerektiği değerlendirilmiştir.  
Açıklanan nedenlerle; başvuru sahibinin birinci iddiası kapsamında Kurulca verilen  
kararın başvuru sahibine ilişkin kısmı ile başvuru sahibinin ikinci iddiası kapsamında ihale  
üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük açıklamasının uygun olmadığı gerekçesi ile teklifinin  
değerlendirme dışı bırakılması işlemleri yerinde bulunmuş olmakla birlikte, başvuru sahibi  
isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunmaması gerektiğine ilişkin Kurul  
çoğunluk karar gerekçesi yerine yukarıda aktarılan gerekçenin yer alması gerektiği yönündeki  
düşüncemizle Karara katılıyoruz.  
Ali Kemal AKKOÇ  
Kurul Üyesi  
Ahmet ÖZBAKIR  
Kurul Üyesi  
Mehmet AKSOY  
Kurul Üyesi  
10