Ana Sayfa / Kararlar / T.C. Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü / 2014/97266-Konya-Karaman Hat Kesimine Elektrifikasyon Tesislerinin Kurulması Yapım
Bilgi
İKN
2014/97266
Başvuru Sahibi
Ultra Teknoloji San. ve Tic. A.Ş. VEKİLİ: Av. Melih Akkurt
İdare
T.C. Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü
İşin Adı
Konya-Karaman Hat Kesimine Elektrifikasyon Tesislerinin Kurulması Yapım
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/026  
: 25  
: 17.04.2015  
: 2015/UY.II-1147  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Mahmut GÜRSES  
Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki  
ADLI, Hasan KOCAGÖZ, Hamdi GÜLEÇ  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Ultra Teknoloji San. ve Tic. A.Ş.,  
VEKİLİ:  
Av. Melih Akkurt  
Hayat Sebla Evleri C.Blok 1425. Cad. No: 32/90 Kat: 23 Çukurambar/ Çankaya/ANKARA  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
T.C. Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü,  
TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğü 06280 Altındağ/ANKARA  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2014/97266 İhale Kayıt Numaralı “Konya-Karaman Hat Kesimine Elektrifikasyon  
Tesislerinin Kurulması Yapım” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
T.C Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü tarafından 25.09.2014 tarihinde  
açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Konya-Karaman Hat Kesimine Elektrifikasyon  
Tesislerinin Kurulması Yapım” ihalesine ilişkin olarak Ultra Teknoloji San. ve Tic. A.Ş. nin  
12.02.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 19.02.2015 tarihli yazısı ile reddi  
üzerine, başvuru sahibince 26.02.2015 tarih ve 18334 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan  
26.02.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2015/571 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) Aşırı düşük teklif açıklaması talebi kapsamında idarece verilen analizlerde makine-  
ekipman şeklinde belirtilen girdi grubu içerisinde hangi makine-ekipmanın kullanılacağına ve  
bunlara ilişkin miktarların ne kadar olacağına yönelik herhangi bir bilginin bulunmadığı, aynı  
durumun işçilik girdi grubu için de söz konusu olduğu, işçilik iş grubu kapsamında çalışması  
planlanan betoncu ustası, operatör makinist, formen, düz işçi gibi personel grubu ile bunların  
miktarlarının analizlerde yer almadığı, öte yandan “Temeller” adlı iş kalemine ait analizde  
yer alan ekipman girdisi cinsinin “m3, işçilik girdisinin ise “saat” olarak belirtilmesi  
gerekirken tersinin yapıldığı, ayrıca “İnşaat işleri” adlı iş grubu bünyesinde inşaat, elektrik,  
mekanik gibi birçok iş kaleminin bulunduğu ve bu iş kalemlerinin belirlenmesi suretiyle kamu  
kurum ve kuruluşlarına ait analiz ve birim fiyatların kullanılmasının mümkün olduğu, ancak  
bahse konu iş grubu için idarece hazırlanan analizde “malzeme ve nakliye” ile “işçilik”  
şeklinde sadece iki girdi cinsinin belirtildiği ve ölçü biriminin “götürü” olarak ifade edildiği,  
1
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/026  
: 25  
: 17.04.2015  
: 2015/UY.II-1147  
netice itibari ile idarece açıklaması istenen iş kalemlerine ilişkin olarak doğru ölçü  
birimleriyle ve bütün girdileri içerecek şekilde analizler oluşturulmadığından, mevzuata  
uygun bir şekilde açıklama yapılması ve açıklamaların mevzuata uygunluğunun  
değerlendirilmesinin mümkün olmadığı, bu nedenle idarece uygun analizlerle yeniden  
açıklama istenmesi gerektiği,  
2) “Temeller” adlı iş kalemine ilişkin olarak yapmış oldukları açıklamalarda “kalıp”  
girdisi için hangi kurum ve kuruluşuna ait birim fiyatın kullanıldığının belli olmadığı ve  
sunulan fiyat tekliflerinde yer alan meslek mensubuna ait beyanların Kamu İhale Genel  
Tebliği’ne uygun olmadığı gerekçeleriyle aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun  
görülmeyerek tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, bahse konu girdi için Çevre ve  
Şehircilik Bakanlığı’na ait 2014 yılı rayicinin kullanıldığı, ayrıca fiyat tekliflerinde sehven, en  
son yapılan değişiklik öncesinde Kamu İhale Genel Tebliği’nde yer alan ibarenin kullanıldığı  
ve bu hususun esasa etkili bir aykırılık olarak değerlendirilmemesi gerektiği, kaldı ki  
belirtilen hususların bilgi eksikliği kapsamında tamamlanarak düzeltilmesinin de mümkün  
olduğu, bu nedenle sunmuş oldukları açıklamaların uygun görülerek tekliflerinin  
değerlendirmeye alınması gerektiği, öte yandan ihale üzerinde bırakılan istekliye ait aşırı  
düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı, işçilik kalemlerine fatura alındığı,  
sunulan fiyat tekliflerinin YMM veya SMMM tarafından imzalanmadığı, söz konusu meslek  
mensubunun faaliyet belgesinin olmadığı, yurt dışından alınan belgelerde apostil onayının yer  
almadığı, betona ilişkin sunulan fiyat tekliflerinde beton nakliyesinin yer almadığı, ilgili  
firmanın beton imalatı veya satıcısı olmadığı, betonun hassas bir malzeme olmasından dolayı  
fiyat teklifinin iş alanına yakın yerden temin edilmesi gerektiği, sunulan fiyat tekliflerinin son  
geçici vergi dönemini kapsamadığı, malzeme ve montaj bedellerinin ayrı ayrı gösterilmediği,  
işçilik ücretinin saatlik asgari ücretin altında olduğu ve işçiliğin tamamının taşere edilerek  
faturalarda gösterilmesinin mevzuata ve yargı kararlarına aykırı olduğu, maliyet cetvelinde  
maliyet kalemlerinin eksik olduğu, metrajların düşük belirlendiği, sözleşme ve genel  
giderlerin açıklanmadığı, kamu kurum ve kuruluşların analizleri kullanılarak hazırlanan  
analizlerin yayımlanan analizlere uygun olmadığı, dolayısıyla ihale üzerinde bırakılan  
isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının uygun görülmeyerek teklifinin değerlendirme dışı  
bırakılması gerektiği,  
3) Siemens San. ve Tic. A.Ş. tarafından iş deneyiminin tevsiki amacıyla 3 adet iş  
deneyim belgesinin sunulduğu, bu belgelerden ikisinin idarece uygun görülmeyerek  
değerlendirmeye alınmadığı, diğer iş deneyim belgesinin ise idarece uygun bulunarak adı  
geçen isteklinin teklifinin geçerli teklif olarak belirlendiği, birden fazla iş deneyim belgesinin  
teklif zarfı kapsamında sunulmasının mevzuata aykırı olduğu, ayrıca idarece uygun bulunan iş  
deneyim belgesinin tek sözleşme kapsamında yapılmış bir işe ilişkin olmaması ve benzer işe  
ilişkin iş deneyim tutarının sağlanması gereken asgari iş deneyim tutarından daha az olması  
nedeniyle söz konusu isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddialarına  
yer verilmiştir.  
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar  
tespit edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
2
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/026  
: 25  
: 17.04.2015  
: 2015/UY.II-1147  
İdari Şartname’nin 33’üncü maddesinde, teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden  
4734 sayılı Kanun’un 38’inci maddesine göre açıklama isteneceği düzenlenmiş, bu  
düzenleme uyarınca, idarece hesaplanan sınır değer olan 51.049.083,51 TL’nin altında teklif  
sunan iki istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenmiş, açıklama sunan isteklilerden  
başvuru sahibi Ultra Tek. San. ve Tic. A.Ş.nin açıklaması idarece uygun bulunmayarak teklifi  
değerlendirme dışı bırakılmış ve açıklaması uygun bulunan diğer istekli Şahin Yılmaz Enerj.  
İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Emre Ray Enerj. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı  
ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenmiştir.  
Başvuru sahibinin sunmuş olduğu aşırı düşük teklif açıklamasına ilişkin olarak ihale  
komisyonunca yapılan değerlendirmede; “Temeller” adlı iş kalemine ait analizde alt bileşen  
olan “Kalıp (2 cm kalınlığında saç)” için hangi kamu kurum ve kuruluşa ait birim fiyatın  
kullanıldığına yönelik bilgi bulunmadığı ve söz konusu girdi için fiyat teklifi sunulmadığı,  
ayrıca sunulan fiyat teklifleri üzerinde yer alan ibarelerin Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun  
olmadığı tespitiyle başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının uygun görülmeyerek  
teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı görülmüştür.  
Başvuru sahibinin itirazen şikâyet dilekçesinde, aşırı düşük teklif sorgulamasının  
mevzuata uygun gerçekleştirilmediği, sunmuş olduğu açıklamaların mevzuata uygun olduğu  
ve ihale üzerinde bırakılan isteklinin açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı hususlarının  
birlikte itirazen şikâyete konu edildiği anlaşılmıştır. Dolayısıyla açıklama sunan isteklilerin  
açıklamalarının mevzuata uygunluğunun değerlendirilmesi öncesinde, aşırı düşük teklif  
sorgulamasının mevzuata uygun gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğinin tespitinin yapılması  
gerektiği düşünülmüştür.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aşırı düşük teklif sorgulaması öngörülen ihalelerde  
yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında yapılacak işlemler” başlıklı 35’nci maddesinde  
“38.1. İdare, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir iş kalemi/grubunun yaklaşık  
maliyete oranını tespit edecektir. Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri/grupları  
tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği  
“sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ile iş kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz  
girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz  
girdileri tablosu” hazırlanarak yaklaşık maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay  
belgesine eklenecektir. Sıralı iş kalemleri/grupları listesi oluşturulurken, iş kalemleri/grupları  
tutarlarının yaklaşık maliyete oranları, en yakın dört ondalık basamaklı sayıya getirilecek  
biçimde yuvarlanacak ve bu oranların toplamının, yuvarlama nedeni ile 1 den farklı olması  
dikkate alınmayacaktır…” açıklaması,  
Anılan Tebliğ’in “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’nci  
maddesinde “…45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan  
“sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
3
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/026  
: 25  
: 17.04.2015  
: 2015/UY.II-1147  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif  
toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük  
tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.4. …Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu  
olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini  
ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve  
miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli  
olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı  
hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz  
sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi  
uyarınca yapılabilir.” açıklaması yer almaktadır.  
Teklif bedeli aşırı düşük bulunan isteklilere idarece gönderilen açıklama talep yazısı  
ekinde, açıklama istenecek iş kalemleri listesi, açıklama istenecek analiz girdileri ve açıklama  
istenmeyen malzemelerin listesine yer verildiği görülmüştür.  
Açıklama istenecek iş kalemleri listesinde, “Sıralı iş kalemleri listesi”ne göre idarece  
tespit edilen ve toplam tutarı yaklaşık maliyet tutarının %80,3’üne tekabül eden 15 adet iş  
kalemi bulunduğu, söz konusu iş kalemlerinin kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış  
birim fiyatlar ile uyumlu olmayan özel iş kalemleri ile birden fazla iş kalemini ihtiva eden  
paçal iş kalemi niteliğinde olduğu, açıklama talep yazısı ekinde söz konusu iş kalemlerine ait  
analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının isteklilere verildiği  
anlaşılmıştır.  
4
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/026  
: 25  
: 17.04.2015  
: 2015/UY.II-1147  
İsteklilere verilen analiz formatları incelendiğinde, TRF 1.0 poz numaralı “İnşaat  
işleri” adlı iş kalemi dışındaki diğer iş kalemlerinin tamamında malzeme, ekipman ve işçilik  
girdi gruplarına yer verildiği, ekipman girdi grubu içinde tek bir girdi cinsi belirtilerek girdi  
cinsinin “…her türlü ekipman ve makine kullanımı” şeklinde ifade edildiği ve bu girdiye  
ilişkin ölçü birimi “saat” şeklinde verilerek her bir analiz için farklı miktarların belirtildiği  
görülmüştür.  
Aşırı düşük teklif açıklamalarının hazırlanmasına ve değerlendirmesine esas teşkil  
eden analizlerde her bir iş kaleminin niteliğine uygun olarak kullanılacak makine ekipmanın  
cinsinin ve cinsine göre miktarının belirtilmesinin zorunluluk arz ettiği, birden fazla makine-  
ekipmanın yer aldığı iş kalemlerinde bu nitelikteki bir analizin kullanılmasının mümkün  
olmadığı, ayrıca kullanılacak makine-ekipmanın cinsi bilinmeden yapılan açıklamanın ihale  
dokümanına ve mevzuata uygunluğunun tespitinin de imkânsız olduğu düşünülmüştür.  
Örneğin idarece hazırlanan örnek analiz formatında KKEP1.1.1 poz no’lu “1ST-1 PT  
Taşıyan Santrifüj Betonarme Direkler” tanımlı iş kalemine ilişkin analizde ekipman girdisinin  
“direk dikimi için her türlü ekipman ve makine kullanım ücreti” girdi miktarının “0,20 saat”  
şeklinde, işçilik girdisinin ise “direk dikme, ayar ve çember beton ekip-işçi ücreti”, girdi  
miktarının “2,10 saat” şeklinde belirtildiği görülmüş, söz konusu iş kalemi için Ultra  
Teknoloji San. ve Tic. A.Ş.nin sunmuş olduğu analizde ekipman girdisi için; “kataner bakım  
otosu”, “vagon ücreti”, vinç bedeli”, “operatör makinist” girdilerine, aynı iş kalemi ve  
girdi grubu için ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan analizde; “kataner otosu”  
ile “vagon ücreti” girdi cinslerine, bahsi geçen iş kaleminin işçilik girdisi için Ultra Teknoloji  
San. ve Tic. A.Ş.nin sunmuş olduğu analizde; “elektrik ustası” ile “elektrik usta yardımcısı”  
girdilerine, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan analizde ise “direk dikme  
ustası”, “direk dikme düz işçi”, “direk ayar düz işçi”, “direk ayar usta işçi”, “direk ayar  
formen”, “çember beton düz işçi” girdi cinslerine ve her girdi cinsi için ayrı ölçü birimi ve  
miktarlarına yer verildiği, her iki isteklinin öngörmüş olduğu girdi cins, ölçü birimi ve  
miktarlarının farklı olduğu görülmüştür. Aynı durumun diğer iş kalemleri için de mevcut  
olduğu tespit edilmiştir.  
Öte yandan açıklama istenen iş kalemleri arasında TRF 1.0 poz numaralı “İnşaat  
işleri” adlı iş kaleminin bulunduğu, bu iş kalemine ait analizde malzeme ve nakliye girdi  
grubu içerisinde “1 adet trafo merkezine ait saha ve cihaz inşaat işleri için gerekli malzeme”  
girdisine yer verilerek ölçü biriminin “götürü”, miktarının “1,00” olarak belirtildiği, söz  
konusu iş kalemine ait diğer bir girdinin komple işçilik olarak belirlendiği ve yine ölçü  
biriminin “götürü”, miktarının ise “1,00” olarak ifade edildiği görülmüştür.  
TRF 1.0 poz numaralı “İnşaat işleri” adlı iş kalemine ait birim fiyat tanımına  
bakıldığında tanımın “Kazılar, dolgular, taş duvarlar, drenaj ve kablo kanalları, bina, iç ve  
dış ihata, ihata kapıları, trafo temelleri, tekniğine uygun c3-c4-c5 demirli beton temellerin  
yapımı, trafo binası, foseptik çukuru, yağ çukuru, yangın çukuru yangın duvarı, geri dönüş  
akım rögarı, elektrik ve su tesisatı, testleri, topraklama, irtibatları dahil işletmeye hazır  
teslimi” şeklinde yapıldığı görülmüştür.  
Bahse konu iş kalemine ait tanımdan, “inşaat işleri” adlı iş kaleminin esas itibari ile  
bir iş grubu mahiyetinde olduğu ve bünyesinde birbirinden farklı nitelikte birçok iş kaleminin  
bulunduğu anlaşılmaktadır. Birbirinden farklı iş kalemlerinden oluşan ve birçok analiz girdisi  
5
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/026  
: 25  
: 17.04.2015  
: 2015/UY.II-1147  
ihtiva eden söz konusu iş grubu için, gerek iş kalemlerinin gerekse iş kalemlerine ait girdilerin  
ve miktarların belirli olduğu analiz veya analizlerin oluşturulması ve açıklamanın bu analiz  
veya analizlere göre istenmesi gerekirken, ölçü birimi “götürü” şeklinde belirtilen ve tanım  
içerisinde yer alan iş kalemleri ile girdilere ait detayları içermeyen analiz düzenlenmesi  
suretiyle açıklama istenmesinin mevzuata uygun olmadığı, söz konusu analizin girdileri  
içermemesi nedeni ile esas itibari ile analiz mahiyetinin de bulunmadığı, ayrıca bu analize  
göre yapılacak açıklamanın ihale dokümanına ve mevzuata uygunluğun tespiti imkânının da  
olmadığı anlaşılmıştır.  
Nitekim başvuru sahibinin söz konusu iş grubu için sunmuş olduğu analizde, malzeme  
ve nakliye girdisinin; “tesisat iş kalemleri” ile “kumanda binası ve şalt sahası inşaat işleri”  
şeklinde ikiye ayrıldığı, “tesisat iş kalemleri”ne ilişkin olarak sunulan analizde 60, “kumanda  
binası ve şalt sahası inşaat işleri”ne ilişkin olarak sunulan analizde de 49 farklı iş kalemine  
ve bunlara ilişkin miktarlara yer verildiği, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aynı iş grubu için  
sunmuş olduğu analizde ise; “1 adet trafo merkezine ait saha ve cihaz inşaat işleri için  
gerekli malzeme” girdisi için 16, işçilik girdisi için ise 8 farklı iş kalemine ve bunlara ilişkin  
miktarlara yer verildiği, her iki isteklinin öngörmüş olduğu girdi cins, ölçü birimi ve  
miktarlarının farklı olduğu belirlenmiştir.  
Diğer taraftan KKEP 6.0 poz numaralı “Temeller” adlı iş kalemine ait birim fiyat  
tanımına bakıldığında tanımın “Toprağın nakliyesi ve kazılan toprağın kaldırılması da dahil  
her türlü beton, çelik direklerin temelleri için elle veya kazı makinası ya da kompresör ile  
çeşitli yerlerde toprak kazı işleri, tesbit civatalarının temini ve yerleştirilmesi ve temelin  
tamamlanması için gerekli tüm malzemede dahil tcdd kkep tk 202'ye göre çukurun kazılması,  
betonun dökülmesi, temelin imalatı” şeklinde yapıldığı görülmüştür.  
“İnşaat işleri” adlı iş kalemine benzer şekilde, birden fazla iş kalemi ve girdisini  
bünyesinde barındırmasına rağmen, “Temeller” adlı söz konusu iş grubu için idare tarafından  
bütün iş kalemlerini ve girdilerini içerecek surette analiz düzenlenmediği tespit edilmiştir.  
Ayrıca söz konusu iş kalemine ait analizde işçilik girdi grubu içerisinde “el ile kazı, kalıp  
çakma ve beton dökme işçilik ücreti” ile “makine ile kazı, kalıp çakma ve beton dökme işçilik  
ücreti” şeklinde iki girdi cinsine yer verildiği ve ölçü biriminin “m3” olarak belirtildiği  
görülmüştür. Niteliği itibari ile birbirinden farklı mahiyetteki işçiliklerin tek bir girdi cinsi  
içerinde gösterilmesinin ve ölçü biriminin “saat” yerine “m3olarak belirtilmesinin, söz  
konusu iş kalemi için yapılan açıklamaların ihale dokümanına ve mevzuata uygunluğunun  
tespitini imkânsız kıldığı anlaşılmıştır.  
Yukarıda yapılan tespitler çerçevesinde, açıklama istenen iş kalemleri/gruplarına  
ilişkin olarak idarece hazırlanan analizlerin iş kalemleri/gruplarına ait bütün girdileri ve bu  
girdilere ait miktarları içerecek şekilde hazırlanmamış olması nedeniyle bütün isteklilerin aynı  
verilere göre açıklama sunması ve sunulan açıklamaların ihale dokümanına ve mevzuata  
uygunluğunun tespitinin yapılması imkânının ortadan kalktığı, ayrıca aşırı düşük teklif  
sorgulamasına esas olacak sıralı analiz girdileri tablolarının da mevcut analizlerle  
oluşturulmasının mümkün olmadığı anlaşılmıştır.  
Bu itibarla, ihale konusu işe ait iş kalemleri/gruplarının tariflerine uygun olarak, iş  
kalemleri/gruplarına ait bütün girdileri, uygun ölçü birimleri ve miktarları içerecek surette  
analizlerin hazırlanması ve bu analizlere göre aşırı düşük teklif açıklamalarının istenmesi  
6
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/026  
: 25  
: 17.04.2015  
: 2015/UY.II-1147  
gerekmekte iken, uygun olmayan analizlerle açıklama istenmiş olması mevzuata uygun  
olmadığından, aşırı düşük teklif açıklamalarının yeniden istenmesi gerektiği sonucuna  
varılmıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
Başvuru sahibinin birinci iddiası kapsamında yapılan inceleme neticesinde, aşırı düşük  
teklif açıklaması talebinin mevzuata uygun gerçekleştirilmemesi nedeniyle teklif bedeli aşırı  
düşük bulunan isteklilerden mevzuata uygun olarak yeniden açıklama istenmesi gerektiği  
sonucuna varıldığından,  
aşırı düşük teklifi açıklaması uygun görülmeyerek teklifi  
değerlendirme dışı bırakılan başvuru sahibi Ultra Teknoloji San. ve Tic. A.Ş.nin teklifinin  
değerlendirmeye alınması suretiyle yeniden açıklama istenmesi gerektiği anlaşılmıştır.  
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Değerlendirmeye ilişkin esaslar”  
başlıklı 48’nci maddesinde “(1) Aday ve isteklilerin ihale konusu iş veya benzer işlerle ilgili iş  
deneyimlerinin değerlendirilmesinde; tek sözleşmeye dayalı olarak alınmış iş deneyim  
belgeleri dikkate alınır. Birden fazla iş deneyimi toplanarak değerlendirilemez.  
(2) İş deneyimini gösteren belgelerde yer alan ancak, ihale konusu iş veya benzer iş  
kapsamında bulunmayan işlerin tutarları iş deneyiminde değerlendirmeye alınmaz…”  
hükmüne,  
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”  
başlıklı 7’nci maddesinde “…7.5.1… İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 50'inden az  
olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini  
gösteren belgelerin sunulması gerekir.  
7.6. Bu ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işler:  
DVI. Grup: Elektrikli Ulaşım Araçları Teknolojisi İşleri  
1.Elektromekanik İşler  
2. Raylı sistemler elektrifikasyon işleri  
3. Lastikli ulaşım araçları elektrifikasyon işleri  
4. Kablolu ulaşım araçları elektrifikasyon işleri  
5. Elektrikli taşıtlar dolum tesisleri” düzenlemesine yer verilmiştir.  
İdarece ihale işlem dosyası kapsamında gönderilen belgeler incelendiğinde, Siemens  
San. ve Tic. A.Ş. tarafından teklif zarfı kapsamında faklı işlere ilişkin 3 adet iş deneyim  
belgesinin sunulduğu, sunulan iş deneyim belgelerinin ikisinin yurtdışında (Macaristan –  
Viacom Hungaria Rt. ve Malezya - Express Rail Link Sdn. Bhd) bir tanesinin ise yurtiçinde  
(Bursa Büyükşehir Belediyesi) gerçekleştirilen işlere ilişkin olduğu görülmüştür.  
Söz konusu iş deneyim belgelerine yönelik olarak ihale komisyonunca yapılan  
değerlendirmede, yurtdışında gerçekleştirilen işlere ilişkin iş deneyim belgelerinin, belgelerin  
sunuluş şekline uygun olmadığı gerekçesiyle uygun görülmediği, Bursa Büyükşehir  
Belediyesine gerçekleştirilen işe ait iş deneyim belgesine ilişkin olarak da, benzer işe ilişkin  
kısmının tespiti amacıyla parasal tutarlar hakkında detaylı açıklama istenmesine karar  
verildiği, idarece talep edilen belgelerin Siemens San. ve Tic. A.Ş. tarafından sunulması  
7
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/026  
: 25  
: 17.04.2015  
: 2015/UY.II-1147  
sonrasında yapılan değerlendirme neticesinde iş deneyim belgesinin uygun ve yeterli  
olduğuna karar verilerek adı geçen isteklinin teklifinin geçerli teklif olarak belirlendiği  
anlaşılmıştır.  
İdarece uygun ve yeterli bulunan bahse konu 15.10.2009 tarih ve 109558 sayılı iş  
deneyim belgesinin, işin sahibi sıfatıyla Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlendiği,  
iş deneyim belgesinde işin adının “Bursa Ray 1. Aşama Yapım İşleri”, yüklenicinin “BHRS  
Konsorsiyumu (A Etabı: Siemens AG, Güriş A.Ş., Siemens San. ve Tic. A.Ş., Tüvasaş Türkiye  
Vagon San. A.Ş. B Etabı: Siemens AG, Tekfen İnş. ve Tes. A.Ş., Siemens San. ve Tic. A.Ş.,  
Tüvasaş Türkiye Vagon San. A.Ş.)”, sözleşme tarihinin “30.09.1998”, gerçekleştirilen iş  
tutarının “580.890.034,72 DEM”, işin geçici kabul tarihinin “A bölümü 16.09.2002, B  
bölümü 23.04.2008” olarak belirtildiği görülmüştür.  
Kamu İhale mevzuatında, isteklilerin teklif zarfları kapsamında birden fazla iş  
deneyim belgesi sunmalarına yönelik kısıtlayıcı herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Ancak  
yukarıda aktarılan Yönetmelik hükmü uyarınca birden fazla iş deneyim belgesinin sunulması  
halinde bunların toplanarak değerlendirilmemesi, ihale dokümanına ve mevzuata uygunluğu  
tespit edilen tek bir iş deneyim belgesinin dikkate alınarak değerlendirmenin buna göre  
yapılması gerekmektedir. Bu çerçevede Siemens San. ve Tic. A.Ş.nin teklif zarfı kapsamında  
birden fazla iş deneyim belgesi sunmuş olmasının değerlendirme dışı bırakma gerekçesi  
olamayacağı anlaşıldığından ve tek iş deneyim belgesinin dikkate alınarak yeterlik  
değerlendirmesinin idarece yapıldığı görüldüğünden başvuru sahibinin bu yöndeki iddiasının  
yerinde olmadığı anlaşılmıştır.  
Öte yandan, Siemens San. ve Tic. A.Ş.nin sunmuş olduğu ve idarece uygun bulunan iş  
deneyim belgesinin tek sözleşme kapsamında yapılmış bir işe ilişkin olmadığına yönelik  
başvuru sahibinin iddiasına ilişkin olarak itirazen şikayete konu iş deneyim belgesi ve buna  
dayanak teşkil eden belgeler üzerinde yapılan incelemede, iş sahibi sıfatıyla Bursa Büyükşehir  
Belediyesi tarafından düzenlenen iş deneyim belgesine konu işin tek bir sözleşme tarihi  
(31.01.1997) ve numarasının (03996) bulunduğu, Kurumca yapılan talep üzerine Bursa  
Büyükşehir Belediyesi tarafından Kuruma gönderilen yazıda da “…BHRS I. Aşama yapım  
işleri tek bir sözleşme ile A bölümü ve B bölümü olmak üzere iki bölüm halinde  
tamamlanmıştır.” bilgisine yer verildiği görülmüştür.  
İdarece gönderilen söz konusu yazı ekinde yer alan sözleşme, mutabakat zaptı, nihai  
proje raporu ve encümen kararları incelendiğinde, sözleşme konusu işin Bursa Hafif Raylı  
Sistemin I. aşama yapım işi olduğu, projenin 17 km uzunluğunda (A) ve 4 km uzunluğunda  
(B) kısmı olmak üzere iki kısımdan oluştuğu, (A) kısmının 2002 yılında tamamlanarak  
işletmeye açıldığı, ancak 2001 yılında Türkiye’de yaşanan ekonomik kriz nedeni ile finans  
imkanlarının azalması, B kısmı için yüklenici konsorsiyumun Hazine Müsteşarlığınca uygun  
bulunacak şartlar dahilinde ilave kredi temin edememesi, Belediye tarafından Avrupa Yatırım  
Bankası ile yapılan kredi görüşmelerinin sonuçlanamaması nedeni ile 15.04.2003 tarihli  
encümen kararıyla sözleşmenin sona erdirildiği, ancak Avrupa Yatırım Bankası ile yürütülen  
kredi görüşmelerinin 24.06.2004 tarihinde olumlu sonuçlanması neticesinde henüz tasfiye  
işlemleri bitmeden tasfiye kararının kaldırıldığı ve aynı sözleşme çerçevesinde aynı  
konsorsiyum ile işin kalan kısmının yaptırılması hususunda mutabakat zaptı imzalandığı ve  
konsorsiyuma 15.06.2008 tarihine kadar süre uzatımı verildiği, bu arada inşaat işlerini  
gerçekleştirilen konsorsiyum ortaklarından Güriş A.Ş.nin ortaklıktan ayrıldığı ve yerine  
8
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/026  
: 25  
: 17.04.2015  
: 2015/UY.II-1147  
Tekfen İnş. Tes. A.Ş.nin geçtiği, mutabakat zaptının imzalanması sonrasında A ve B  
bölümlerinde yapılan revizyonlarla birlikte B bölümünün 23.04.2008 tarihinde geçici  
kabulünün yapılarak işin bitirildiği anlaşılmıştır.  
Sözleşme konusu işin, ekonomik kriz, kredi teminindeki güçlük gibi nedenlerle  
sözleşmede öngörülen süre içerisinde tamamlanamadığı ve bu nedenle kesintiye uğramış  
olduğu anlaşılmakla beraber, aynı işin sözleşmede yer alan kalan kısmın aynı konsorsiyuma  
ve aynı sözleşme çerçevesinde süre uzatımı verilerek yaptırılmış olması ve kredinin temin  
edilmiş olması sonrasında tasfiye işlemleri henüz sonuçlanmadan bu kararın alınmış olması  
dikkate alındığında, idarece yapılan değerlendirmeye paralel olarak iş deneyim belgesine  
konu Bursa hafif raylı sistemi I. aşama yapım işinin tek sözleşme kapsamında  
gerçekleştirilmiş bir iş olduğu belirlenmiştir.  
Bu çerçevede, Siemens San. ve Tic. A.Ş.nin sunmuş olduğu ve idarece yeterlik  
değerlendirmesinde dikkate alınan iş deneyim belgesinin tek sözleşmeye dayalı olarak  
düzenlendiği sonucuna varıldığından, başvuru sahibinin bu husustaki iddiasının yerinde  
olmadığı anlaşılmıştır.  
Diğer taraftan başvuru sahibinin itirazen şikâyet dilekçesinde, Siemens San. ve Tic.  
A.Ş.nin sunmuş olduğu iş deneyim belgesine konu işe ait tutarın, benzer işe ilişkin asgari iş  
deneyim tutarını karşılamadığının iddia edildiği anlaşılmaktadır.  
Siemens San. ve Tic. A.Ş.nin teklif bedelinin 58.823.081,56 TL olduğu dikkate  
alındığında, aktarılan İdari Şartname maddesi uyarınca sağlanması gereken ihale konusu iş  
veya benzer işe ilişkin asgari tutarın 29.411.540,78 TL olduğu belirlenmiştir.  
Elektrifikasyon tesislerinin kurulmasına ilişkin ihale konusu işe ait yaklaşık maliyet  
icmalinden, işin “Katener sistemleri, transformatör merkezleri ve uzaktan kumanda  
sistemleri” olmak üzere üç ana iş grubundan oluştuğu, bu ana iş gruplarının yaklaşık maliyet  
içesindeki oranlarının sırasıyla %81.61, %17.96 ve %0.44 olduğu anlaşılmıştır.  
Siemens San. ve Tic. A.Ş.nin sunmuş olduğu iş deneyim belgesinde, konsorsiyum  
ortağı olan Siemens San. ve Tic. A.Ş. tarafından gerçekleştirilen işlerin güncel toplam  
tutarının 178.200.760,61 TL olduğu, söz konusu iş kapsamında “34,5 Kv orta gerilim tesisi ve  
montajı, trafo merkezleri, OG-AG tesisi montajı ve işletmeye alınması, havai hat sisteminin  
montajı” gibi enerji temin sistemleri ile birlikte “sinyalizasyon, telekomünikasyon,  
havalandırma” gibi iş kısımlarının gerçekleştirildiği, iş deneyim belgesine dayanak teşkil  
eden hakediş raporları ve ekli belgelerin incelenmesinden, sadece enerji temin sistemi iş  
grubu kapsamında temin edilen malzemeler ile bunların montajı işlerine ilişkin olarak (A)  
kısmının güncel tutarının 60.563.528,84 TL, (B) kısmının güncel tutarının 24.137.427,21 TL,  
bunların toplam tutarının ise 84.700.956,05 TL olduğu ve bu tutarın ihale konusu iş veya  
benzer işe ilişkin asgari tutarı karşıladığı tespit edilmiştir.  
Öte yandan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyimini gösteren  
belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinin dokuzuncu fıkrasında “Tüzel kişi tarafından iş  
deneyimini göstermek üzere sunulan belgenin, tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip  
ortağına ait olması halinde; ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret  
sicil memurlukları veya yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir  
9
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/026  
: 25  
: 17.04.2015  
: 2015/UY.II-1147  
tarafından, ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye  
doğru son bir yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belgenin sunulması  
zorunludur.” hükmü yer almaktadır.  
Aktarılan Yönetmelik hükmü çerçevesinde düzenlenen ve Siemens San. ve Tic. A.Ş.  
tarafından sunulan ortaklık durum belgesinde Siemens San. ve Tic. A.Ş.nin, konsorsiyumun  
ortaklarından Siemens AG’nin yarısından fazla (%99,78) hissesine sahip olduğu anlaşılmış,  
bu firma tarafından enerji temini iş grubu kapsamında “1500 V DC, havai hat sistemi, 7 adet  
trafo merkezi ve DC sistemi malzeme temini ve işletmeye alınması” işlerinin gerçekleştirildiği  
görülmüş, gerçekleştirilen işlerin sadece malzemelerinin (A) kısmına ilişkin güncel tutarının  
75.096.607,20 TL, (B) kısmına ilişkin güncel tutarının 26.061.982,65 TL, bunların toplam  
tutarının ise 101.158.589,85 TL olduğu ve bu tutarın ihale konusu iş veya benzer işe ilişkin  
asgari tutarı karşıladığı tespit edilmiştir  
Sonuç olarak Siemens San. ve Tic. A.Ş.nin sunmuş olduğu iş deneyim belgesinin  
uygun bulunmasına yönelik idarece tesis edilen işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığından,  
başvuru sahibinin incelemeye konu iddiasının reddinin gerektiği anlaşılmıştır.  
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci  
fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin  
inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır.  
23.01.2015 tarihli ihale komisyonu kararında E+M Elek. Sis. Hiz. A.Ş.nin sunmuş  
belgelere yönelik olarak yapılan değerlendirmede, sunulan iş deneyim belgesinde ihale  
konusu iş ve benzer işe ilişkin olmayan kısımların bulunduğu, bu kısımlara ait parasal  
tutarların belirli olmadığı ve bu nedenle gerekli bilgi ve belgelerin istenmesi gerektiği  
tespitinin yapıldığı, ancak aynı komisyon kararında söz konusu istekli tarafından teklif zarfı  
kapsamında sunulan yedek parça ve ihrazat listelerinin ihale dokümanındaki düzenlemelere  
uygun olmadığı gerekçesiyle teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna  
varıldığı ve bu gerekçeyle de iş deneyimine ilişkin belgelerin istenmesine gerek  
bulunmadığına karar verildiği görülmüştür.  
E+M Elek. Sis. Hiz. A.Ş. tarafından sunulan 19.08.2008 tarih ve 16973 sayılı alt  
yüklenici iş bitirme belgesinde, iş sahibi idarenin “İstanbul Büyükşehir Belediyesi İstanbul  
Elktrik Tarmvay ve Tünel İşletmeleri Genel Müdürlüğü”, işverenin “Transstory-  
Hazinedaroğlu-Ünüvar Adi Ortalığı”, esas işin adının “Sultançiftliği-Edirnekapı Raylı Toplu  
Taşıma Sistemi İnşaatı ve Elktro-Mekanik İşleri Yapım İşi”, altyüklenici tarafından yapılan iş  
kısımlarının ise “Sinyal sistemi, enerji temini ve cer gücü sistemi, katener sistemi, anons  
sistemi, araç takip sistemi, asansör sistemleri, aydınlatma sistemi, kapalı devre televizyon  
sistemi, sinyalizasyon ve zayıf akım kablo sistemleri, enerji scada ve kontrol sistemi, güvenlik  
sistemi, haberleşme altyapı sistemi, havalandırma scada ve kontrol sistemi, topraklama  
sistemi, istasyon temel topraklama sistemi, kaçak akım sistemi, telsiz sistemi, telefon sistemi,  
drenaj sistemi, yolcu geçiş ve kontrol sistemi, yardımcı alanlar havalandırma sistemi,  
yangından korunma ve yangın söndürme sistemleri, gazlı söndürme sistemi, yangın ihbar  
sistemi” şeklinde belirtildiği görülmüştür.  
E+M Elek. Sis. Hiz. A.Ş.nin değerlendirme dışı bırakılma gerekçelerine ilişkin olarak  
25.02.2015 tarihinde ve 17787 sayı numarası ile Kuruma yapmış olduğu itirazen şikayet  
10  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/026  
: 25  
: 17.04.2015  
: 2015/UY.II-1147  
başvurusu kapsamında yapılan inceleme neticesinde, 17.04.2015 tarihli ve 2015/UY.II-1148  
sayılı karar sonucunda E+M Elek. Sis. Hiz. A.Ş.nin teklifinin değerlendirme dışı  
bırakılmasına yönelik idarece tesis edilen işlemde mevzuata uyarlık bulunmadığı tespiti  
yapılarak söz konusu isteklinin teklifinin değerlendirmeye alınması gerektiği belirtilmiştir.  
Bu çerçevede, E+M Elek. Sis. Hiz. A.Ş.nin teklifinin yeniden değerlendirmeye  
alınması sonrasında, bu isteklinin sunmuş olduğu iş deneyim belgesinde ihale konusu iş ve  
benzer işe ilişkin kısımlarına ait tutarların yeterli olup olmadığına yönelik olarak, ihale  
komisyonu kararında belirtildiği üzere gerekli tespitlerin idarece yapılması ve yapılacak  
değerlendirme sonucunda ihalenin sonuçlandırılması gerektiği anlaşılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, aşırı düşük teklif açıklamasının uygun  
olmadığı gerekçesiyle teklifi değerlendirme dışı bırakılan başvuru sahibi Ultra Teknoloji San.  
ve Tic. A.Ş.nin teklifinin değerlendirmeye alınması, aşırı düşük teklif sorgulaması  
kapsamında açıklanması istenen özel nitelikteki iş kalemlerine ait analizlerin bütün girdileri  
içerecek surette oluşturulması, açıklanması gerekmeyen analiz girdilerinin mevzuata uygun  
bir şekilde belirlenmesi ve buna göre teklif bedeli aşırı düşük bulunan isteklilerden yeniden  
açıklama istenmesi, bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden  
gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oyçokluğu ile karar verildi.  
Mahmut GÜRSES  
Başkan  
Kazım ÖZKAN  
II. Başkan  
Ali Kemal AKKOÇ  
Kurul Üyesi  
Ahmet ÖZBAKIR  
Kurul Üyesi  
Mehmet Zeki ADLI  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
Hamdi GÜLEÇ  
Kurul Üyesi  
Kurul Üyesi  
11  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/026  
: 25  
: 17.04.2015  
: 2015/UY.II-1147  
KARŞI OY  
İncelenen ihalede,  
Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinin 1’inci ve 2’nci maddelerinde yer alan,  
idarece yapılan aşırı düşük teklif sorgulamasının mevzuata uygun olmadığı, bu durumun  
yapılan açıklamaların uygun yapılamamasına yol açtığı ve ihale üzerinde bırakılan isteklinin  
açıklamalarının da uygun olmadığı şeklindeki iddialarının incelenmesi neticesinde, Kurul  
çoğunluğunca, incelenen ihalede, aşırı düşük teklif açıklamasının uygun olmadığı  
gerekçesiyle teklifi değerlendirme dışı bırakılan başvuru sahibi Ultra Teknoloji San. ve Tic.  
A.Ş.nin teklifinin değerlendirmeye alınması, aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında  
açıklanması istenen özel nitelikteki iş kalemlerine ait analizlerin bütün girdileri içerecek  
surette oluşturulması, açıklanması gerekmeyen analiz girdilerinin mevzuata uygun bir şekilde  
belirlenmesi, buna göre teklif bedeli aşırı düşük bulunan isteklilerden yeniden açıklama  
istenmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden  
gerçekleştirilmesi gerektiği gerekçesi ile “düzeltici işlem belirlenmesinekarar verilmiştir.  
Yapılan incelemede, incelenen ihalede, idarece hesaplanan sınır değerin altında teklif  
sunan iki istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istendiği, açıklama sunan isteklilerden  
başvuru sahibi Ultra Tek. San. ve Tic. A.Ş.nin açıklaması idarece uygun bulunmayarak teklifi  
değerlendirme dışı bırakılmış ve açıklaması uygun bulunan diğer istekli Şahin Yılmaz Enerj.  
İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Emre Ray Enerj. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı  
ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlendiği, idarece gönderilen açıklama  
talep yazısı ekinde, açıklama istenecek iş kalemleri listesi, açıklama istenecek analiz girdileri  
ve açıklama istenmeyen malzemelerin listesine yer verildiği, açıklama istenecek iş kalemleri  
listesinde, “Sıralı iş kalemleri listesi”ne göre idarece tespit edilen ve toplam tutarı yaklaşık  
maliyet tutarının %80,3’üne tekabül eden 15 adet iş kalemi bulunduğu, söz konusu iş  
kalemlerinin kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan  
özel iş kalemleri ile birden fazla iş kalemini ihtiva eden paçal iş kalemi niteliğinde olduğu,  
açıklama talep yazısı ekinde söz konusu iş kalemlerine ait analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının isteklilere verildiği, başvuru sahibinin sunmuş olduğu aşırı  
düşük teklif açıklamasına ilişkin olarak ihale komisyonunca yapılan değerlendirmede;  
“Temeller” adlı iş kalemine ait analizde alt bileşen olan “Kalıp (2 cm kalınlığında saç)” için  
hangi kamu kurum ve kuruluşa ait birim fiyatın kullanıldığına yönelik bilgi bulunmadığı ve  
söz konusu girdi için fiyat teklifi sunulmadığı, ayrıca sunulan fiyat teklifleri üzerinde yer alan  
ibarelerin Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun olmadığı tespitiyle başvuru sahibinin aşırı  
düşük teklif açıklamasının uygun görülmeyerek teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı  
görülmüştür.  
Bu çerçevede, ihale komisyonunca, başvuru sahibi isteklinin sunmuş olduğu aşırı  
düşük teklif açıklamalarının uygun görülmeme gerekçesi olarak belirtilen; KKEP 6.0 poz  
numaralı “Temeller” adlı iş kalemine ait birim fiyat tanımının “Toprağın nakliyesi ve kazılan  
toprağın kaldırılması da dahil her türlü beton, çelik direklerin temelleri için elle veya kazı  
makinası ya da kompresör ile çeşitli yerlerde toprak kazı işleri, tesbit civatalarının temini ve  
yerleştirilmesi ve temelin tamamlanması için gerekli tüm malzemede dahil tcdd kkep tk 202'ye  
göre çukurun kazılması, betonun dökülmesi, temelin imalatı” şeklinde yapıldığı, idarece  
isteklilere “Temeller” adlı söz konusu iş grubu için bütün iş kalemlerini ve girdilerini  
12  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/026  
: 25  
: 17.04.2015  
: 2015/UY.II-1147  
içerecek surette analiz verilmemekle birlikte, şikayete konu iş kalemine ilişkin açıklamaların  
Tebliğ’in 45.1.4’üncü maddesinde yer alan “… Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı  
hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz  
sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi  
uyarınca yapılabilir.” açıklaması doğrultusunda, Tebliğ’in 45.1.13’üncü maddesinde yer alan  
açıklamalara göre yapabileceği, bu nedenle idare tarafından aşırı düşük teklif sorgulamasının  
yeniden yapılmasına gerek olmadığı değerlendirilmektedir.  
Yukarıda yer alan hususlar çerçevesinde, Kurul çoğunluğunun kararı gereğince, aşırı  
düşük teklif sorgulamasına tabi olan iş kalemlerinden %80 lik grupta yer aldığı ve idarece ilk  
açıklaması uygun olmadığı tespit edildiği halde, teklifi aşırı düşük olarak belirlenen  
isteklilerin tümüne aşırı düşük teklif sorgulamasının, aynı iş kalemlerini içerecek şekilde  
yeniden yapılması durumunda, teklifi uygun olmayan bir isteklinin teklifinin uygun hale  
getirilmesi sonucunun ortaya çıkacağı, ayrıca, idarece yapılan sorgulama sonucunda sunduğu  
açıklamalarla idarenin ikna olduğu bir ihalede, bu durumun 4734 sayılı Kamu İhale Kanunun  
5’inci maddesinde yer alan temel ilkelerden eşitlik ilkesine aykırılık teşkil edeceği sonucuna  
varılmıştır.  
Bu itibarla, söz konusu iş kalemlerine ilişkin olarak sunulan aşırı düşük teklif  
açıklamasının değerlendirilmesi gerektiği ve idarece başvuru sahibinin aşırı düşük teklif  
açıklamalarının uygun görülmediğine ilişkin gerçekleştirilen işlemin yerinde olduğu  
anlaşılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, uyuşmazlığa konu ihalede, başvuru sahibinin itirazen şikayet  
dilekçesinin 1’inci ve 2’nci maddelerinde yer alan iddialara ilişkin olarak, “itirazen şikâyet  
başvurusunun reddine” karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemle, bu hususa ilişkin  
Kurul çoğunluğunca alınan düzeltici işlem belirlenmesineniteliğindeki karara  
katılmıyorum.  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
13