Bilgi
İKN
2015/44927
Başvuru Sahibi
Karaca İnşaat ve Tic. Ltd. Şti.
İdare
DSİ 13.Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
Kaş Kasaba Projesi Kıbrıs Barajı İnşaatı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/040
: 26
: 01.07.2015
: 2015/UY.III-1831
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan: Mahmut GÜRSES
Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki
ADLI, Hamdi GÜLEÇ, Mehmet AKSOY
BAŞVURU SAHİBİ:
Karaca İnşaat ve Tic. Ltd. Şti.,
Hilal Mah. Turan Güneş Bulvarı No:100/19 Çankaya/ANKARA
İHALEYİ YAPAN İDARE:
DSİ 13.Bölge Müdürlüğü,
Barış Mah. Halide Edip Adıvar Cad. No: 24 07098 Kepez/ANTALYA
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2015/44927 İhale Kayıt Numaralı “Kaş Kasaba Projesi Kıbrıs Barajı İnşaatı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
DSİ 13.Bölge Müdürlüğü tarafından 04.06.2015 tarihinde açık ihale usulü ile
gerçekleştirilen “Kaş Kasaba Projesi Kıbrıs Barajı İnşaatı” ihalesine ilişkin olarak Karaca
İnşaat ve Tic. Ltd. Şti. nin 25.05.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin
29.05.2015 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 08.06.2015 tarih ve 48551 sayı
ile Kurum kayıtlarına alınan 08.06.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda
bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2015/1501 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, idare tarafından düzenlenen ve taraflarına tebliğ
edilen zeyilname sonucunda İdari Şartname’nin 35.1’inci maddesine eklenen ifadeyle teklif
değerlendirmesinin teklif fiyatı ile kalite ve teknik değer nitelik puanlanmasıyla yapılacağının
belirtildiği, isteklilerce teklif edilen fiyatların aynı iş kalemlerinin yaklaşık maliyetteki
bedellerinin %70-%130 aralığında kalması durumunda puan verileceği yönündeki
düzenlemenin serbest piyasa koşullarında teklif fiyatı oluşturulmasını fiilen kısıtladığı bu
nedenle sağlıklı fiyat rekabetinin gerçekleştirilmesinin mümkün olamayacağı iddialarına yer
verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
İncelemeye konu ihalenin Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 13.Bölge Müdürlüğü
tarafından birim fiyat teklif alınmak suretiyle açık ihale usulüyle gerçekleştirilen “Kaş Kasaba
Projesi Kıbrıs Barajı İnşaatı” işi olduğu, 20.04.2015 tarihinde ihalenin ilan edildiği,
13.05.2015 tarihinde yayınlanan zeyilname ile İdari Şartname’nin 35’inci maddesinde ilave
değişiklik yapıldığı ve zeyilname tarihinden önce doküman almış olan istekli olabilecek 32
1
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/040
: 26
: 01.07.2015
: 2015/UY.III-1831
firmaya yapılan değişikliğin tebliğ edildiği, zeyilname düzenlemesinden sonra ise 27 firmanın
doküman almış olduğu, zeyilname öncesindeki İdari Şartnamenin 35’inci maddesinde;
“Madde 35 - Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi
35.1. Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, teklif edilen fiyatların en düşük olanıdır.
35.1.1. Bu madde boş bırakılmıştır
35.2. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin birden fazla istekli tarafından verilmiş olması
halinde;
35.2.1. Birden fazla istekli tarafından teklif edilen fiyatın en düşük fiyat olması durumunda
ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesinde istekliler tarafından sunulan iş deneyim
belgeleri değerlendirilerek, belge tutarı daha fazla olan isteklinin teklifi ekonomik açıdan en
avantajlı teklif olarak belirlenir. İş ortaklıklarında pilot ortağın, konsorsiyumlarda ise
koordinatör ortağın iş deneyim belgesi esas alınacaktır.
35.3. Bu madde boş bırakılmıştır.
35.4. Yerli istekliler lehine fiyat avantajı uygulanması:
35.4.1. Bu ihalede, tekliflerin değerlendirilmesinde yerli istekliler lehine % 10 (rakam ve
yazıyla) On oranında fiyat avantajı uygulanacaktır. Ortakları arasında yabancı gerçek
ve/veya tüzel kişi bulunan ortak girişimler bu fiyat avantajından yararlanamaz. Yerli istekliler
lehine fiyat avantajı, yabancı isteklilerin teklif ettikleri bedellere, bu bedeller üzerinden
yukarıda belirtilen fiyat avantajı oranı uygulanarak bulunacak tutar eklenmek suretiyle
hesaplanacaktır.” düzenlemesinin yer aldığı, yapılan zeyilname ile İdari Şartname’nin 35’inci
maddesine eklenen ifadenin;
“Madde 35 - Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi
35.1. Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da
dikkate alınarak belirlenecektir.
35.1.1.
A. Değerlendirme “teklif fiyatı” ile “kalite ve teknik değer nitelik” olmak üzere iki kısımda
yapılacaktır.
A.1. Teklif fiyatı puanlaması
Teklif fiyatı puanlaması 50 tam puan üzerinden yapılacaktır. Aşırı düşük teklif
sorgulamasından sonra geçerli en düşük teklif fiyatı sahibi istekli 50 puan alacak olup, diğer
isteklilere ait teklif puanları; TFP = (TFmin x 50) / TF formülü ile hesaplanacaktır.
Bu formülde;
TFP: Teklif fiyat puanı,
TFmin: Aşırı düşük teklif sorgulamasından sonra geçerli en düşük teklif fiyatı,
TF: İsteklinin teklif fiyatı,
ifade eder.
A.2. Kalite ve teknik değer nitelik puanlaması
Kalite ve teknik değer nitelik puanlaması 50 tam puan üzerinden yapılacaktır. Geçerli teklif
veren isteklilere ait kalite ve teknik değer nitelik puanlamasına konu iş kalemleri aşağıdaki
tabloda gösterilmiştir.
2
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/040
: 26
: 01.07.2015
: 2015/UY.III-1831
Sıra İş Kalemi
Puanı
No
No
1
2
4
5
7
8
9
11
13
15
27
32
33
36
KB-01
KB-02
KB-04
KB-05
KB-07
KB-08
KB-09
KB-11
KB-13
KB-15
KB-27
KB-32
KB-33
KB-36
4,00
4,00
4,00
4,00
4,00
4,00
4,00
4,00
4,00
4,00
4,00
2,00
2,00
2,00
50,00
TOPLAM
Söz konusu iş kalemleri için isteklilerce teklif edilen fiyatların toplam tekliflerine
oranının; aynı iş kalemlerinin yaklaşık maliyetteki bedellerinin toplam yaklaşık maliyete
oranının %70 - %130 aralığında (%70 ve %130 dahil) kalması durumunda her bir iş kalemi
için yukarıdaki tabloda yer alan puanlar verilecektir. İsteklilerin teklif oranları %70 - %130
aralığı dışında kalıyorsa iş kalemleri için puan alamayacaklardır. Kalite ve teknik değer
nitelik puanı, her bir iş kalemi için verilen puanların toplamıdır.
A.3. Toplam puan, teklif fiyat puanı ile kalite ve teknik değer nitelik puanının toplamıdır.
TP = TFP + KTP
B.Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, toplam puanı en yüksek olan istekliye ait teklif
bedelidir.
Not: (Puan değerleri, virgülden sonra en yakın iki ondalık basamaklı sayıya yuvarlanacaktır.)
35.2. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin birden fazla istekli tarafından verilmiş olması
halinde;
35.2.1. Teklif fiyatı daha düşük olan istekli ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak
belirlenecektir.
35.3. Bu madde boş bırakılmıştır.
35.4. Yerli istekliler lehine fiyat avantajı uygulanması:
35.4.1. Bu ihalede, tekliflerin değerlendirilmesinde yerli istekliler lehine % 10 (rakam ve
yazıyla) on oranında fiyat avantajı uygulanacaktır. Ortakları arasında yabancı gerçek
ve/veya tüzel kişi bulunan ortak girişimler bu fiyat avantajından yararlanamaz. Yerli istekliler
lehine fiyat avantajı, yabancı isteklilerin fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş
teklif bedellerine, bu bedeller üzerinden yukarıda belirtilen fiyat avantajı oranı uygulanarak
bulunacak tutar eklenmek suretiyle hesaplanacaktır.” olduğu görülmüştür.
4734 sayılı Kanun’un “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı
maddesinin ikinci fıkrasında “Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göre
veya fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik
değer gibi fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenir. Ekonomik açıdan en
3
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/040
: 26
: 01.07.2015
: 2015/UY.III-1831
avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde, ihale
dokümanında bu unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları belirlenir.” hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Fiyat dışı unsurlar ve bu unsurlara
yönelik düzenleme” başlıklı 62’nci maddesinde“(1) İhale konusu işin özelliği göz önünde
bulundurularak işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer,
süre gibi unsurlar fiyat dışı unsur olarak belirlenebilir.
(2) Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin, fiyat ile birlikte fiyat dışı unsurların da dikkate
alınarak belirleneceği ihalelerde; fiyat dışı unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları
ile hesaplama yöntemi ve bu unsurlara ilişkin değerlendirmenin yapılabilmesi için sunulacak
belgeler idari şartnamede açıkça belirtilir.
(3) Fiyat dışı unsurlar, bir marka veya model esas alınarak rekabeti ortadan kaldırıcı bir
şekilde belirlenemez.
(4) Fiyat dışı unsurlara, bu unsurların parasal değerlerine veya nispi ağırlıklarına ve
hesaplama yöntemine yönelik düzenlemeyi yapan birim veya görevliler tarafından gerekçeli
bir açıklama belgesi hazırlanır ve bu belge ihale onay belgesinin ekinde yer alır.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yapım işlerine ilişkin diğer hususlar” başlıklı 53’üncü
maddesine, 23/8/2013 tarih ve 28744 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
“Kamu İhale Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ”in 2’nci maddesi ile
eklenen “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak
belirlenmesi ile ilgili hususlar” başlıklı 53.3’üncü maddesinde “53.3.1. Kanunun 40 ıncı
maddesi uyarınca, ekonomik açıdan en avantajlı teklif; sadece fiyat esasına göre
belirlenebileceği gibi fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik,
kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar dikkate alınarak belirlenebilmektedir.
Ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin hangi yöntem kullanılarak belirlenebileceği
hususu tamamen idarenin takdirinde olup fiyat dışı unsurlar kullanılarak belirlenmesi
durumunda aşağıdaki esaslara uyulması gerekmektedir.
53.3.2. Fiyat dışı unsurların, Kanunun 5 inci maddesinde belirtilen ilkelere halel
getirmeyecek bir biçimde idari şartnamede açık ve net olarak düzenlenmesi gerekmektedir.
53.3.3. İdari şartnamede fiyat dışı unsur olarak belirlenen hususların parasal değerlerinin
veya nispi ağırlıklarının belirlenmesi gerekmektedir.
53.3.4. Fiyat dışı unsur olarak yalnızca niceliksel unsurların belirlenmesi zorunlu olmayıp bu
kapsamda niteliksel belirlemeler de yapılabilir. Bu bağlamda, ihale konusu işin beklenen
kaliteye uygun olarak gerçekleştirilmesini sağlamaya yönelik parametreler, kamuya karşı
yükleniminde bulunan işlerin miktarı veya tutarı bakımından kapasite durumu ya da ihale
konusu işi oluşturan bileşenler itibariyle isteklinin teklifi ile yaklaşık maliyet yapısının birbiri
ile uyumu gibi hususlar fiyat dışı unsur olarak belirlenebilecektir.” açıklaması yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nde yapılan söz konusu değişikliğe ilişkin Genel
Gerekçe’de “4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 40’ıncı maddesi uyarınca ekonomik açıdan
en avantajlı teklifin fiyat ile birlikte fiyat dışı unsurların da dikkate alınarak belirlenebileceği
bilinmektedir. Ancak söz konusu Kanun maddesinde fiyat dışı unsur olarak sayılan kriterlerin
birim fiyat teklif almak suretiyle yapılan yapım işleri ihalelerinde özellikle işin erken tasfiye
edilmesi suretiyle kaynakların verimli kullanılmasını ilkesinin muhtemel ihlallerini
engelleyecek şekilde etkin kullanımının sağlanması gerekmektedir.
4
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/040
: 26
: 01.07.2015
: 2015/UY.III-1831
Bu çerçevede, anılan Kanun’un 40’ıncı maddesinde ‘kalite’ olarak belirtilen ve ‘teknik
değer’ unsurundan bağımsız olarak zikredilmiş olması nedeniyle muhteviyatının teknik
özellikler haricinde ele alınması gereken fiyat dışı unsurun, özellikle yapım işleri ihalelerinde
kaynakların verimli kullanılmasını sağlamaya yönelik olarak açıklanması ve
örneklendirilmesi amacıyla Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili maddelerinde değişikliğe
gidilmesi gerekli hale gelmiştir.” ifadesine yer verilmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 53.3’üncü maddesinde yer alan ekonomik açıdan en
avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenmesi ile ilgili açıklamalar
kapsamında ihale konusu işi oluşturan bileşenler itibarıyla isteklinin teklifi ile yaklaşık
maliyet yapısının birbiri ile uyumu gibi hususların fiyat dışı unsur olarak belirlenebileceği
anlaşılmaktadır. Anılan Tebliğ açıklamasında, fiyat dışı unsur olarak ihale konusu işi
oluşturan bileşenler itibarıyla yaklaşık maliyetin yapısı ile istekli/isteklilerin tekliflerinin
yapısının birbiri ile uyumundan bahsedilmekte olup, cümlede geçen “ihale konusu işi
oluşturan bileşenler” ifadesinden bir yapım işini oluşturan “iş kalemleri”nin anlaşılması
gerekmektedir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin söz konusu maddesinde yer alan düzenleme ile
amaçlanan, 4734 sayılı Kanun’un 40’ıncı maddesinde düzenlenen fiyat dışı unsurun, ihale
konusu işin beklenen kaliteye uygun olarak gerçekleştirilmesini ve özellikle yapım işleri
ihalelerinde işin erken tasfiye edilmesi suretiyle kaynakların verimli kullanılması ilkesinin
muhtemel ihlallerini engelleyecek şekilde etkin kullanımını sağlamaktır. Bu bağlamda, yapım
işi ihalelerinde bazı isteklilerin birim fiyat üzerinden teklif alınan iş kalemlerinden özellikle
işin niteliği itibarıyla miktarı işin devamı sırasında büyük değişkenlik gösterebilecek olan kazı
yapılması gibi alt yapıya ilişkin iş kalemlerinin birim fiyatını yaklaşık maliyete oranla çok
yüksek, diğer iş kalemlerinin birim fiyatını ise çok düşük belirledikleri, bunun sonucunda
ihalenin bu şekilde teklif veren isteklinin üzerinde kalması halinde, işin gerçekleştirilmesi
aşamasında yüksek birim fiyat teklif edilen iş kalemlerindeki miktar artışı nedeniyle sözleşme
bedelinin büyük kısmının bu iş kalemlerine karşılık olarak ödendiği, bu durumun sözleşme
konusu iş kapsamındaki bazı imalatlar gerçekleştirilmeden işin tasfiye edilmesi sonucunu
doğurduğu ve bu suretle kamu hizmetlerinin gecikmesine ve kaynakların verimli
kullanılamamasına neden olduğu görüldüğünden, söz konusu Tebliğ düzenlemesi ile yaklaşık
maliyet içerisindeki idarece belirlenen her bir iş kaleminin yaklaşık maliyetteki oranı ile
isteklinin teklifindeki aynı iş kalemlerinin her birinin isteklinin teklif fiyatına oranının
karşılaştırılmasının amaçlandığı anlaşılmaktadır.
Yapılan açıklamalar çerçevesinde başvuru sahibinin iddiasına konu olan fiyat dışı
unsur düzenlemesi incelendiğinde, isteklinin idare tarafından belirlenen pozlardaki fiyat
ağırlığının aynı iş için yaklaşık maliyetteki oranlamaya yaklaşması halinde fiyat dışı unsur
puanı verileceğinin düzenlendiği görülmektedir. Bir başka ifadeyle değerlendirmede teklifteki
oranla yaklaşık maliyetteki oran karşılaştırılmaktadır. Anılan düzenlemenin Kamu İhale
Genel Tebliği’nin 53.3’üncü maddesinde yer alan açıklama ve bu maddenin genel
gerekçesinde belirtilen konularla uyumlu olduğu, idarenin iş tamamlanmadan sözleşmenin
tasfiye edilme riskini azaltmak için bu düzenlemeye gittiği, anılan haliyle de etkinlik,
verimlilik ve teknik değer kriterlerinin sağlandığı görüldüğünden iddia konusu doküman
düzenlemesinde kamu ihale mevzuatına aykırılık görülmemiştir.
5
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/040
: 26
: 01.07.2015
: 2015/UY.III-1831
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.
Mahmut GÜRSES
Başkan
Kazım ÖZKAN
II. Başkan
Ali Kemal AKKOÇ
Kurul Üyesi
Ahmet ÖZBAKIR
Kurul Üyesi
Mehmet Zeki ADLI
Hamdi GÜLEÇ
Kurul Üyesi
Mehmet AKSOY
Kurul Üyesi
Kurul Üyesi
6