Ana Sayfa / Kararlar / Karadeniz Teknik Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı / 2014/102792-KTÜ Diş Hekimliği Fakültesi İnşaatı
Bilgi
İKN
2014/102792
Başvuru Sahibi
Alan Yapı Endüstri ve Tic. Ltd. Şti.
İdare
Karadeniz Teknik Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı
İşin Adı
KTÜ Diş Hekimliği Fakültesi İnşaatı
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/008  
: 53  
: 28.01.2015  
: 2015/UY.I-314  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Mahmut GÜRSES  
Üyeler: Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hamdi GÜLEÇ,  
Mehmet AKSOY  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Alan Yapı Endüstri ve Tic. Ltd. Şti.,  
Çetinemeç Bulvarı 5. Cadde No: 1/11 Balgat/ ANKARA  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Karadeniz Teknik Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı,  
Kanuni Kampüsü 61080 TRABZON  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2014/102792 İhale Kayıt Numaralı “KTÜ Diş Hekimliği Fakültesi İnşaatı” İhalesi  
KURUMCA YAPILAN İNCELEME:  
Karadeniz Teknik Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı  
tarafından 15.10.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “KTÜ Diş Hekimliği Fakültesi  
İnşaatı” ihalesine ilişkin olarak Alan Yapı Endüstri ve Tic. Ltd. Şti.nin 18.12.2014 tarihinde  
yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 25.12.2014 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru  
sahibince 05.01.2015 tarih ve 449 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 05.01.2015 tarihli dilekçe  
ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2015/40 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme  
neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle ihale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan  
en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin aşırı düşük teklif sorgulamasına yapmış oldukları  
açıklamalarda sunulan analizlerin, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat  
tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartları ve Teknik Şartname’ye uygun olmadığı, örneğin  
Arter İnş. Ltd. Şti.-B.S. İnş. Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişiminin bazı kalemlere ilişkin açıklaması  
ihale Teknik Şartname’si ve mahal listesinde istenilen şartlara uygun olmadığı için kabul  
edilmediği halde aynı şekilde açıklama yapan ihale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik  
açıdan ikinci avantajlı teklif sahibi isteklinin teklifinin geçerli sayılmasının mevzuata aykırı  
olduğu, açıklanması gereken iş kalemleri/gruplarının miktarlarının projeye göre ve idarece  
hazırlanan metraj esas alındığında makul kabul edilmeyecek düzeyde düşürüldüğü, Kamu  
İhale Genel Tebliği’nin 45.1.7’nci maddesine göre sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek  
tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/gruplarına ait analiz  
yerine bu iş kalemi/gruplarına ait malzeme ve montaj bedeli ile yapılan açıklamalarda, montaj  
bedelinin ayrıca gösterilmediği ve tek bir fiyat sunulduğu, sorgulamaya konu iş  
kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden ve aşırı düşük  
açıklamasında sunulan Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesinin  
(a),(b),(c),(ç),(d) ve (e) bentlerinde sayılan belgelerin eksik olarak ve mevzuata aykırı şekilde  
1
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/008  
: 53  
: 28.01.2015  
: 2015/UY.I-314  
sunulduğu, maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak sunulan fiyat teklifinin mamul/malın  
birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olduğu, satış  
tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak sunulan teklif fiyatının, ilgili tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olduğu, üçüncü kişilerden alınan fiyat  
tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerektiği halde, teklife konu  
alanda faaliyet göstermeyen firmaların teklifleri ile açıklama yapıldığı, açıklanması gereken  
sıralı analiz girdilerinin miktarlarının analiz formatlarına aykırı olarak düşürüldüğü,  
açıklamalarda öngörülen iş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt  
analizlerde yer alan işçilik fiyatlarının ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin  
altında hesaplandığı halde idarece kabul edildiği, bu nedenle ekonomik açıdan birinci ve  
ikinci avantajlı istekli olarak belirlenen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması  
gerektiği iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
15.10.2014 tarihinde yapılan ihalede 35 adet ihale dokümanı satın alındığı, ihaleye 29  
istekli tarafından teklif verildiği, ihale komisyonunca yapılan değerlendirmeye göre 2  
isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, geçerli teklif bedelleri ile idarece belirlenen  
yaklaşık maliyete göre sınır değerin 27.912.249,61 TL olarak belirlendiği, İdari Şartname’nin  
“Sınır Değer” başlıklı 33’üncü maddesinde yer alan 33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan  
isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale  
komisyonu sınır değerin altında olan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif  
sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit  
ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister…” şeklindeki düzenlemeye göre sınır  
değerin altında kalan 7 istekliye aşırı düşük teklif sorgulaması yapıldığı, 3 isteklinin süresi  
içerisinde idareye açıklama sunmadığı, 4 istekli tarafından idareye açıklama sunulduğu,  
açıklama sunan isteklilerden 2’sinin açıklamalarının idarece uygun bulunmadığı, açıklamaları  
uygun bulunan diğer iki istekliden Serkan İnş. Taah. Tic. ve San. A.Ş.nin teklifinin ekonomik  
açıdan en avantajlı teklif olarak belirlendiği, Mahal Müh. İnş. A. Ş.- Özdoğan İnş. Taah. Mad.  
San. Nak. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifi ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif  
olarak belirlendiği anlaşılmıştır. Başvuru sahibi ise her iki istekli tarafından da yapılan  
açıklamaların mevzuata uygun olmadığını idarece anılan isteklilerin tekliflerinin geçerli kabul  
edilmesi yönünde tesis edilen işlemlerin mevzuata aykırı olduğunu iddia etmektedir.  
4734 sayılı Kanun’un “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale  
komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği  
yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden  
önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği  
bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
2
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/008  
: 53  
: 28.01.2015  
: 2015/UY.I-314  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü yer almaktadır.  
Kanun’un anılan maddesinde Kuruma aşırı düşük teklif sorgulaması ile ilgili olarak  
kriter belirleme yetkisi verilmiş olup, yapım ihaleleri için söz konusu kriterler Kamu İhale  
Genel Tebliği’nin “Aşırı düşük teklif değerlendirmesi” başlıklı 45’inci maddesinde  
düzenlenmiştir.  
Buna göre Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aşırı düşük teklif değerlendirmesi” başlıklı  
45’inci maddesinde yer alan “45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında  
idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin %  
80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.” şeklindeki açıklamaya göre idarece sıralı iş kalemleri listesi oluşturulmuş  
ve buna göre de inşaat, elektrik ve makine tesisat imalatlarını içerecek şekilde toplam 128 iş  
kalemi için açıklama istenilecek iş kalemleri listesi belirlenmiştir. İdarenin 22.10.2014 tarihli  
yazısıyla, yazı ekine iş kalemlerinin poz numaralarına yer verilmeden sadece tarifine yer  
verilmek suretiyle oluşturulmuş açıklama istenilen iş kalemleri listesi, açıklama  
istenilmeyecek analiz girdileri listesi ile analiz formatı eklenerek teklifleri sınır değerin  
altında kalan 7 istekliden açıklama istenmiştir.  
İdarenin 22.10.2014 tarihli aşırı düşük tekliflere ilişkin açıklama isteme yazısının  
teklifleri sınır değerin altında kalan isteklilere tebliği üzerine, üç istekli tarafından idareye  
başvuruda bulunularak 126 sıra numaralı iş kaleminin açıklama istenilen iş kalemleri  
arasından çıkarılması, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.4’üncü maddesinde yer alan  
“Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri  
(özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir”. şeklindeki açıklamaya  
göre analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatının verilmesi ve açıklama  
yapma süresinin uzatılması talep edilmiştir. Bu talepler üzerine idarece düzenlenen  
3
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/008  
: 53  
: 28.01.2015  
: 2015/UY.I-314  
31.10.2014 tarihli tutanakla, 126 sıra numaralı iş kaleminin %80’lik iş grupları içerisinde yer  
aldığına, idarece hazırlanan açıklama istenilen iş kalemleri listesi ve özel analiz yapılan iş  
kalemlerine ait analizlerin formatının ilgililere gönderilmesine, ayrıca açıklama istenilecek iş  
kalemleri listesinde yer alan özel iş kalemleri için Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü  
maddesi uyarınca açıklama yapılmasına ve açıklama yapma süresinin de 5 iş günü daha  
uzatılmasına karar verilmiştir. İdarece alınan bu karar üzerine idarenin 31.10.2014 tarihli  
yazısıyla, yazı ekine açıklama istenilecek iş kalemleri listesi, özel analizi yapılacak 3 adet  
analizin (Analiz 1, Analiz 2 ve Analiz 7) analiz girdilerine yer verilmek suretiyle oluşturulan  
formatı ve komisyon tutanağı eklenerek teklifleri sınır değerin altında kalan 7 istekliye  
gönderilmiştir.  
Başvuru sahibi hem ihale üzerinde bırakılan istekli hem de ekonomik açıdan ikinci  
avantajlı istekli tarafından aşırı düşük teklif sorgulamasına yapılan açıklamaların mevzuata  
uygun olmadığını iddia ettiğinden başvuru sahibinin iddiaları her bir istekli için ayrı ayrı  
aşağıda değerlendirilmiştir.  
1) İhale üzerinde bırakılan istekli olan Serkan İnş. Taah. Tic. ve San. A.Ş. tarafından  
aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında yapılan açıklamalar:  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından 06.11.2014 tarihli yazı ve ekindeki  
belgelerle aşırı düşük tekliflerine ilişkin açıklama yapılmış olup bu kapsamda teklif icmali,  
müteahhit kârı ve genel giderler icmali, hesap cetveli, analiz girdileri listesi, nakliye fiyat  
analizi (yardımcı), saatlik işçilik hesabı analizi, analizler ve yardımcı analizler ile fiyat  
teklifleri sunulmuştur.  
Açıklama istenilen 128 iş kaleminden 26 iş kalemi için Çevre ve Şehircilik  
Bakanlığının analiz girdileri, miktarları ve birim fiyatları esas alınarak, işçilik ücretleri için ise  
(01.07.2014-31.12.2014 dönemine ait) saatlik işçilik ücreti üzerinden analizlerle açıklama  
yapıldığı, söz konusu analizlerle yapılan açıklamaların bu haliyle Kamu İhale Genel  
Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde yer alan  
“45.1.2.3. İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir…  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu  
çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli  
olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri  
ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,…  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz  
sunulması istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri  
4
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/008  
: 53  
: 28.01.2015  
: 2015/UY.I-314  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir…  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.”  
şeklindeki açıklamalara göre mevzuata uygun olduğu anlaşılmıştır.  
Açıklama istenilen 128 iş kaleminden 32 iş kalemi için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları ile açıklama yapıldığı, söz konusu açıklamaların ise bu  
haliyle Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde yer alan “45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve  
kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları  
teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun  
birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde  
belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu  
değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel  
gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave  
ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun  
“kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel  
gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları  
halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.”  
şeklindeki açıklamaya göre kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gider” ilave ederek  
oluşturulan birim fiyatlarla mevzuata uygun olarak liste halinde sunulduğu anlaşılmıştır.  
Açıklama istenilen 128 iş kaleminden 49 özel inşaat, 9 özel makine tesisat ve 9 özel  
elektrik iş kalemleriyle ilgili olarak ise idarenin 22.10.2014 tarihli aşırı düşük tekliflerle ilgili  
olarak açıklama isteme yazısının teklifleri sınır değerin altında kalan isteklilere tebliği üzerine  
idareye yapılan başvurularla ilgili olarak idarece alınan 31.10.2014 tarihli kararın yine  
idarenin 31.10.2014 tarihli yazısı ile anılan isteklilere bildirilmesiyle isteklilerin söz konusu  
özel pozlarla ilgili açıklamalarını Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesinde yer  
alan “Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen  
bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
5
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/008  
: 53  
: 28.01.2015  
: 2015/UY.I-314  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır…” şeklindeki açıklamaya göre yapmaları  
gerekmektedir.  
Buna göre açıklama istenilen 128 iş kaleminden inşaat işlerine ait 49 adet özel iş  
kalemi ile ilgili olarak ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından analizlerle açıklama  
yapıldığı, söz konusu analiz formatında malzeme, işçilik ve yüklenici kârına yer verildiği,  
malzeme ve işçilik bedellerinin alınan fiyat teklifi ile açıklandığı, söz konusu fiyat  
tekliflerinde ise malzeme ve işçilik bedellerinin ayrı ayrı gösterildiği, ayrıca fiyat teklifinde  
“her türlü yatay ve düşey taşımalar dahil” ifadesine de yer verilerek alınan fiyat tekliflerine  
nakliyenin de dahil olduğunun belirtildiği, söz konusu açıklamanın bu haliyle Kamu İhale  
Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde yer  
alan “45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre  
teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit  
tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek  
olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.” şeklindeki açıklamaya göre üzerinde “Bu fiyat  
teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek  
onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama  
birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” şeklinde ibarenin yer aldığı  
6
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/008  
: 53  
: 28.01.2015  
: 2015/UY.I-314  
ve serbest muhasebeci mali müşavir tarafından onaylı fiyat teklifi ile mevzuata uygun olarak  
yapıldığı anlaşılmıştır.  
Diğer taraftan başvuru sahibinin maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak sunulan fiyat  
tekliflerinin mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim  
maliyetin altında olduğu, satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak sunulan teklif  
fiyatlarının, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin  
altında olduğu ve teklif fiyatlarının teklife konu alanda faaliyet göstermeyen firmaların  
fiyatları ile açıklandığı yönündeki iddiası ile ilgili olarak yapılan incelemede ise;  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıya aktarılan 45.1.13.1’inci maddesinde yer alan  
“Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması  
durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya  
beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir…” şeklindeki açıklamaya göre maliyet/satış tutarı tespit  
tutanaklarının Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde isteneceği hükme bağlanmıştır.  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından özel pozlarla ilgili olarak yapılan açıklamaların  
mevzuatın yukarıda yer alan tüm unsurlarını içerecek şekilde yapıldığı ve başvuru sahibinin  
iddiasının da belli bir belgeye dayalı olarak somut bir şekilde ortaya konulmadığı  
anlaşıldığından başvuru sahibinin iddia ettiği hususların araştırılmasını gerektirecek herhangi  
bir unsura rastlanılmadığından maliyet/satış tutarı tespit tutanakları meslek mensubundan  
istenmemiştir.  
Ayrıca Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıya aktarılan 45.1.13.1’inci maddesinde  
yer alan “Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet  
gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş  
olması zorunlu değildir.” şeklindeki açıklamaya göre de ihale üzerinde bırakılan istekli  
tarafından yapılan açıklamalarda kullanılan fiyat teklifleri için Ticaret Sicil Gazetesi’nin  
internet sitesinden yapılan araştırmada fiyat teklifi alınan firmaların teklife konu alanda  
faaliyet gösterdikleri anlaşılmıştır. Kaldı ki fiyat teklifleri üzerinde yer alan “Bu fiyat  
teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek  
onaylanan … tarih ve … sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış  
tutarının %80’inin altında olmadığını beyan ederim” şeklindeki ifadenin serbest muhasebeci  
mali müşavir tarafından onaylanmış olmasıyla da alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda  
faaliyet gösteren firmalardan alındığı hususu da anlaşıldığı gibi, bir çok firmanın adından da  
teklife konu alanda faaliyet gösterdikleri rahatlıkla anlaşılmaktadır.  
Buna göre Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıya aktarılan 45.1.13.1’inci  
maddesinde yer alan açıklamalara göre başvuru sahibinin maliyet tespit tutanağı dayanak  
alınarak sunulan fiyat tekliflerinin mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olduğu, satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak  
sunulan teklif fiyatlarının, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının  
7
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/008  
: 53  
: 28.01.2015  
: 2015/UY.I-314  
%80’inin altında olduğu ve teklif fiyatlarının teklife konu alanda faaliyet göstermeyen  
firmaların fiyatları ile açıklandığı yönündeki iddiası yerinde bulunmamıştır.  
Açıklama istenilen 128 iş kaleminden mekanik tesisat ve elektrik işlerine ait toplam 18  
adet (9+9) özel iş kalemi ile ilgili olarak da ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından benzer  
şekilde analizlerle açıklama yapıldığı, söz konusu analiz formatında malzeme, işçilik ve  
yüklenici kârına yer verildiği, malzeme ve işçilik bedellerinin alınan fiyat teklifleri ile  
açıklandığı, söz konusu fiyat tekliflerinde ise malzeme ve işçilik bedellerinin ayrı ayrı  
gösterildiği, ayrıca fiyat tekliflerinde “her türlü yatay ve düşey taşımalar dahil” ifadesine de  
yer yer verilerek alınan fiyat tekliflerine nakliyenin de dahil olduğunun belirtildiği, söz  
konusu açıklamanın bu haliyle Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı  
düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde yer alan “45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş  
kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat,  
havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz  
sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı  
gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.” şeklindeki açıklamaya uygun  
olduğu anlaşılmıştır.  
Son olarak da açıklama istenilen 128 iş kaleminden idarece analiz formatı  
düzenlenerek isteklilere verilen 3 adet Analiz 1, Analiz 2 ve Analiz 7 ile ilgili olarak yapılan  
açıklamalarda, Analiz 2 ve Analiz 7’nin idarece verilen analiz formatına uygun olarak  
düzenlendiği, ancak Analiz 1’e ilişkin yapılan açıklamalarda idarece verilen Analiz 1  
formatında 01.501 poz numaralı düz işçi analiz girdisi için işin miktarı toplamda 1,50 saat  
belirtilmiş olmasına rağmen ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından 1,00 saat üzerinden  
analiz formatının düzenlendiği, buna göre Analiz 1’de işçilik miktarının düşürüldüğü  
anlaşıldığından anılan isteklinin teklifinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.8’inci  
maddesinde yer alan “Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu  
analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece  
tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları  
teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir…” şeklindeki açıklamaya  
göre değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir. Buna göre başvuru sahibinin ihale  
üzerinde bırakılan istekli tarafından analizlerle ilgili olarak yapılan açıklamaların uygun  
olmadığı yönündeki iddiası yerinde bulunmuştur.  
2) Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli olan Mahal Müh. İnş. A. Ş.-  
Özdoğan İnş. Taah. Mad. San. Nak. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından aşırı düşük teklif  
sorgulaması kapsamında yapılan açıklamalar:  
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli tarafından 10.11.2014 tarihli  
yazı ve ekindeki belgelerle aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında açıklama yapılmış olup  
bu kapsamda imalat genel icmali, hesap cetveli, kamu kurum kuruluşlarının birim fiyat  
tablosu, analizler ve yardımcı analizler ile fiyat teklifleri sunulmuştur.  
Açıklama istenilen 128 iş kaleminden 29 iş kalemi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
ile Karayolları Genel Müdürlüğü analiz girdileri, miktarları ve birim fiyatları üzerinden,  
işçilik ücretleri için ise (01.07.2014-31.12.2014 dönemine ait) saatlik işçilik ücretinin altında  
olmayacak şekilde yardımcı analizler ve analizlerle açıklama yapıldığı, söz konusu analizlerle  
8
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/008  
: 53  
: 28.01.2015  
: 2015/UY.I-314  
yapılan açıklamaların bu haliyle Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı  
düşük teklifler” başlıklı 45’inci yer alan “45.1.2.3. İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş  
kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama  
istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri  
göstereceklerdir…  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu  
çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli  
olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri  
ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,…  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz  
sunulması istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir…  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.”  
şeklindeki açıklamalara göre mevzuata uygun olduğu anlaşılmıştır.  
Açıklama istenilen 128 iş kaleminden 20 iş kalemi için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları ile açıklama yapıldığı, söz konusu açıklamaların ise bu  
haliyle Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde yer alan “45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve  
kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları  
teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun  
birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde  
belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu  
değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel  
gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave  
ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun  
“kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel  
gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları  
halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.”  
şeklindeki açıklamaya göre kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gider” ilave ederek  
oluşturulan birim fiyatlarla mevzuata uygun olarak liste halinde sunulduğu anlaşılmıştır.  
Açıklama istenilen 128 iş kaleminden 49 özel inşaat, 9 özel makine tesisat ve 9 özel  
elektrik iş kalemleriyle ilgili olarak ise idarenin 22.10.2014 tarihli aşırı düşük tekliflerle ilgili  
9
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/008  
: 53  
: 28.01.2015  
: 2015/UY.I-314  
olarak açıklama isteme yazısının teklifleri sınır değerin altında kalan isteklilere tebliği üzerine  
idareye yapılan başvurularla ilgili olarak idarece alınan 31.10.2014 tarihli kararın yine  
idarenin 31.10.2014 tarihli yazısı ile anılan isteklilere bildirilmesiyle isteklilerin söz konusu  
özel pozlarla ilgili açıklamalarını Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesinde yer  
alan açıklamaya göre yapmaları gerekmektedir.  
Buna göre açıklama istenilen 128 iş kaleminden inşaat işlerine ait 49 adet özel iş  
kalemi ile ilgili olarak ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli tarafından  
analizlerle açıklama yapıldığı, söz konusu analiz formatında malzeme, işçilik, nakliye ve  
yüklenici kârına yer verildiği, malzeme, işçilik ve nakliye bedellerinin fiyat teklifi alınarak  
açıklandığı, söz konusu fiyat tekliflerinde ise bu bedellerin ayrı ayrı gösterildiği, bu haliyle  
yapılan açıklamaların Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük  
teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde yer alan “45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet  
bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat  
teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili  
olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit  
tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat  
teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek  
ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli  
görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.” şeklindeki açıklamaya göre üzerinde “Bu fiyat  
teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek  
onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama  
birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” şeklinde ibarenin yer aldığı  
10  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/008  
: 53  
: 28.01.2015  
: 2015/UY.I-314  
ve serbest muhasebeci mali müşavir tarafından onaylı fiyat teklifi ile mevzuata uygun olarak  
yapıldığı anlaşılmıştır.  
Diğer taraftan başvuru sahibinin maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak sunulan fiyat  
tekliflerinin mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim  
maliyetin altında olduğu, satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak sunulan teklif  
fiyatlarının, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin  
altında olduğu ve teklif fiyatlarının teklife konu alanda faaliyet göstermeyen firmaların  
fiyatları ile açıklandığı yönündeki iddiası ile ilgili olarak yapılan incelemede ise;  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıya aktarılan 45.1.13.1’inci maddesinde yer alan  
“Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması  
durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya  
beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir…” şeklindeki düzenlemeye göre maliyet/satış tutarı  
tespit tutanaklarının Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde isteneceği hükme  
bağlanmıştır. Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli tarafından özel pozlarla  
ilgili olarak yapılan açıklamaların mevzuatın yukarıda yer alan tüm unsurlarını içerecek  
şekilde yapıldığı ve başvuru sahibinin iddiasının da belli bir belgeye dayalı olarak somut bir  
şekilde ortaya konulmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddia ettiği hususların  
araştırılmasını gerektirecek herhangi bir hususa rastlanılmadığından maliyet/satış tutarı tespit  
tutanakları meslek mensubundan istenmemiştir.  
Ayrıca Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıya aktarılan 45.1.13.1’inci maddesinde  
yer alan “Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet  
gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş  
olması zorunlu değildir.” şeklindeki açıklamaya göre de ekonomik açıdan en avantajlı ikinci  
teklif sahibi istekli tarafından yapılan açıklamalarda kullanılan fiyat teklifleri için Ticaret Sicil  
Gazetesi’nin internet sitesinden yapılan araştırmada fiyat teklifi alınan firmaların teklife konu  
alanda faaliyet gösterdikleri anlaşılmıştır. Kaldı ki fiyat teklifleri üzerinde yer alan “Bu fiyat  
teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek  
onaylanan … tarih ve … sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış  
tutarının %80’inin altında olmadığını beyan ederim” şeklindeki ifadenin serbest muhasebeci  
mali müşavir tarafından onaylanmış olmasıyla da alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda  
faaliyet gösteren firmalardan alındığı hususu da anlaşıldığı gibi, bir çok firmanın adından da  
teklife konu alanda faaliyet gösterdikleri rahatlıkla anlaşılmaktadır.  
Buna göre Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıya aktarılan 45.1.13.1’inci  
maddesinde yer alan açıklamalara göre başvuru sahibinin maliyet tespit tutanağı dayanak  
alınarak sunulan fiyat tekliflerinin mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olduğu, satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak  
sunulan teklif fiyatlarının, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının  
11  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/008  
: 53  
: 28.01.2015  
: 2015/UY.I-314  
%80’inin altında olduğu ve teklif fiyatlarının teklife konu alanda faaliyet göstermeyen  
firmaların fiyatları ile açıklandığı yönündeki iddiası yerinde bulunmamıştır.  
Açıklama istenilen 128 iş kaleminden mekanik tesisat ve elektrik işlerine ait toplam 18  
adet (9+9) özel iş kalemi ile ilgili olarak da ekonomik açıdan ikinci avantajlı istekli tarafından  
özel elk 80 pozu için analiz düzenlendiği, söz konusu analiz formatında malzeme, işçilik,  
nakliye ve yüklenici kârına yer verildiği, malzeme, işçilik ve nakliye bedellerinin fiyat teklifi  
alınarak açıklandığı, söz konusu fiyat teklifinde ise bu bedellerin ayrı ayrı gösterildiği, diğer  
17 adet mekanik ve elektrik işlerine ilişkin özel pozlarla ile ilgili olarak da teklif edilen bedel  
malzeme, montaj ve yüklenici karına yer verilmek suretiyle liste halinde açıklandığı, liste  
ekine de fiyat tekliflerinin eklendiği, bu haliyle yapılan açıklamaların Kamu İhale Genel  
Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde yer alan  
“45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat,  
kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş  
kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve  
montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.” şeklindeki  
açıklamaya uygun olduğu anlaşılmıştır.  
Açıklama istenilen 128 iş kaleminden idarece analiz formatı düzenlenerek isteklilere  
verilen 3 adet Analiz 1, Analiz 2 ve Analiz 7 ile ilgili yapılan açıklamaların da Çevre ve  
Şehircilik Bakanlığı birim fiyatları kullanılarak idarece verilen formata uygun olarak  
düzenlendiği anlaşıldığından başvuru sahibinin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif  
sahibi istekli ile ilgili iddiaları yerinde bulunmamıştır.  
Son olarak da başvuru sahibinin metraj farkları ile ilgili iddiasının  
değerlendirilebilmesi için idarece yaklaşık maliyete esas olmak üzere hesaplanan miktarlarla,  
ihale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan ikinci avantajlı istekli tarafından hesap  
cetvelinde belirtilen miktarlar üzerinden bir tablo oluşturulmuş olup söz konusu tablo aşağıda  
yer almaktadır.  
İdarenin  
miktarı  
10568,578  
% S-  
Fark  
-1,00  
% M-  
Fark  
-0,65  
Poz No  
Y.16.050/06  
Y.23.015  
ÖZEL 83  
ANALİZ 1  
600-1216  
Y.23.014  
Y.23.176  
ÖZEL 25  
ÖZEL 93  
ÖZEL 45  
265-1003  
261-152  
Serkan (Miktar) Mahal(Miktar)  
10462,892  
728,158  
10500,000  
720,000  
720,949  
1,00  
2,00  
1,00  
0,00  
-2,00  
-1,00  
-2,00  
1,00  
1,00  
-1,67  
0,00  
1,00  
-0,13  
0,20  
-0,41  
0,00  
0,48  
1,41  
-1,47  
0,40  
-0,50  
-1,25  
-0,32  
0,42  
5488,775  
38007,380  
2,000  
5598,551  
38387,454  
2,000  
5500,000  
37850,000  
2,000  
487,668  
477,915  
490,000  
177493,358  
2334,420  
1235,000  
412,070  
12000,000  
6822,000  
19916,130  
175718,424  
2287,732  
1247,350  
416,191  
180000,000  
2300,000  
1240,000  
410,000  
11800,000  
6822,000  
20115,291  
11850,000  
6800,000  
20000,000  
Y.21.001/02  
12  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/008  
: 53  
: 28.01.2015  
: 2015/UY.I-314  
Y.23.081  
27.525/1  
Y.18.110/01C07 11400,357  
Y.23.244/L  
ÖZEL 90  
ÖZEL-MT 29  
261-151  
Y.21.050/C02  
27.535/1  
23.243/12  
ÖZEL 149  
KGM/6100/3  
ÖZEL 11  
143,524  
21131,178  
146,394  
21342,490  
11286,353  
21805,831  
3406,191  
5,000  
5180,000  
70796,987  
28842,002  
6572,626  
1969,427  
13363,815  
4569,460  
1003,083  
2,000  
6930,514  
702,789  
725,487  
3509,076  
163,000  
4104,376  
5,000  
3823,264  
1637,934  
3169,020  
5314,560  
3819,000  
182,056  
8456,804  
2,000  
145,000  
21000,000  
11000,000  
22000,000  
3450,000  
5,000  
5200,000  
71500,000  
28000,000  
6500,000  
2000,000  
13000,000  
4500,000  
990,000  
2,000  
7000,000  
700,000  
720,000  
3450,000  
163,000  
4150,000  
5,000  
3950,000  
1680,000  
3150,000  
5450,000  
3850,000  
185,000  
8500,000  
2,000  
2,00  
1,00  
-1,00  
-2,00  
-1,00  
0,00  
0,00  
-1,00  
2,00  
1,00  
-1,00  
1,00  
1,00  
1,00  
0,00  
-2,00  
-1,00  
1,00  
2,00  
0,00  
-1,00  
0,00  
-2,00  
-2,00  
-1,00  
-2,00  
-0,26  
-1,00  
-1,00  
0,00  
2,00  
-1,00  
2,00  
-1,00  
0,00  
-1,00  
-1,00  
1,00  
0,00  
0,00  
-1,00  
2,00  
1,03  
-0,62  
-3,51  
-1,13  
0,27  
0,00  
0,39  
-0,02  
-0,98  
-0,12  
0,54  
-1,75  
-0,54  
-0,32  
0,00  
-1,02  
-1,39  
0,24  
0,28  
0,00  
0,10  
0,00  
1,25  
0,52  
-1,59  
0,50  
0,55  
0,60  
-0,49  
0,00  
-0,44  
0,80  
-1,38  
0,59  
0,00  
-0,65  
0,15  
0,25  
-0,40  
0,00  
-0,16  
2,44  
22250,848  
3440,597  
5,000  
5180,000  
71512,108  
28276,473  
6507,550  
1989,320  
13231,500  
4524,218  
993,151  
ÖZEL 87  
ÖZEL ELK 79 2,000  
ÖZEL 75  
ÖZEL 65  
7071,953  
709,888  
718,304  
3440,271  
163,000  
4145,834  
5,000  
3901,290  
1671,361  
3201,030  
5423,020  
3829,000  
183,895  
8542,226  
2,000  
ÖZEL 51  
ANALİZ 7  
ÖZEL ELK 3  
25.116/A10  
ÖZEL-MT 30  
Y.28.645/C26  
Y.16.050/03  
ÖZEL 85  
18.140/D1  
793-102  
ÖZEL 48  
ÖZEL 1  
ÖZEL-MT 1  
Y.16.050/05  
27.583/MK  
ÖZEL64  
Y.21.051/C03  
ÖZEL ELK 80 2,000  
Y.15.001/1A  
27.501/MK  
ÖZEL 154  
791-448  
ÖZEL 88  
27.581/MK  
ÖZEL 13  
1356,015  
14880,807  
243,360  
47720,055  
1383,135  
14731,999  
248,227  
47242,854  
2,000  
59790,352  
9588,674  
745,544  
3464,000  
4,000  
1350,000  
15000,000  
240,000  
48000,000  
2,000  
60000,000  
9700,000  
740,000  
3450,000  
4,000  
60394,295  
9685,529  
738,162  
3464,000  
4,000  
18028,123  
1025,020  
17847,842  
1045,520  
18000,000  
1050,000  
13  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/008  
: 53  
: 28.01.2015  
: 2015/UY.I-314  
Y.25.003/28  
Y.25.003/22  
ÖZEL 28  
751-130  
ÖZEL 43  
16295,160  
17914,375  
486,911  
2,000  
16132,208  
18272,663  
482,042  
2,000  
16000,000  
-1,00  
2,00  
-1,00  
0,00  
0,00  
-1,00  
-1,00  
-2,00  
-2,00  
0,00  
-1,00  
0,00  
0,00  
-0,13  
2,00  
-1,00  
0,00  
1,00  
0,00  
-2,00  
-2,00  
-2,00  
0,00  
-1,00  
0,00  
0,00  
-0,15  
-2,00  
1,00  
-1,00  
-2,00  
-1,00  
-1,00  
2,00  
2,00  
1,00  
-1,00  
0,00  
1,00  
-2,00  
2,00  
0,12  
-1,81  
0,48  
-0,39  
0,00  
0,00  
0,08  
0,37  
-0,33  
-0,59  
0,00  
0,11  
0,00  
0,00  
0,00  
2,03  
-1,29  
0,00  
-0,02  
0,00  
-0,90  
-0,24  
2,90  
0,00  
-0,63  
0,00  
0,00  
0,00  
1,31  
-0,59  
-0,15  
-0,83  
-0,27  
-1,02  
-0,97  
-0,26  
-1,34  
0,43  
0,78  
-1,11  
2,64  
0,02  
0,00  
18000,000  
485,000  
2,000  
89,000  
89,000  
89,000  
Y.18.110/01C10 2497,970  
2472,990  
798,930  
422,792  
4584,129  
3,000  
2500,000  
810,000  
430,000  
4650,000  
3,000  
ÖZEL 91  
ÖZEL 86  
ANALİZ 2  
922-604  
ÖZEL 49  
31.5.3-007  
742-532  
807,000  
431,420  
4677,683  
3,000  
289,681  
2,000  
286,784  
2,000  
290,000  
2,000  
1446,000  
1446,000  
764,000  
8997,420  
2557,536  
1600,000  
7425,325  
87,000  
7911,554  
4322,290  
104,757  
10,000  
1446,000  
765,000  
9000,000  
2550,000  
1600,000  
7350,000  
87,000  
8000,000  
4400,000  
110,000  
10,000  
ÖZEL ELK 25 765,000  
KGM/6212  
ÖZEL 23  
791-450  
8821,000  
2583,370  
1600,000  
7351,807  
87,000  
8073,014  
4410,500  
106,895  
10,000  
Y.25.003/20  
ÖZEL-MT 3  
27.511/MK  
KGM/6040  
ÖZEL 100  
ÖZEL-MT 32  
ÖZEL 84  
950-112  
ÖZEL 92  
833-500  
ÖZEL 152  
ÖZEL 26  
ÖZEL 6  
ÖZEL 135  
ÖZEL 151  
ÖZEL 74  
ÖZEL 115  
ÖZEL 47  
880-5631  
986,200  
2,000  
1,000  
976,338  
2,000  
1,000  
980,000  
2,000  
1,000  
672,000  
153,000  
301,795  
590,901  
363,024  
701,909  
7071,953  
302,952  
280,725  
40545,000  
671,000  
149,940  
304,814  
584,992  
355,764  
694,890  
7001,233  
309,011  
286,340  
40950,450  
1873,036  
3572,000  
1174,509  
190,961  
611,898  
1683,000  
672,000  
155,000  
300,000  
590,000  
360,000  
700,000  
7000,000  
300,000  
280,000  
40000,000  
1900,000  
3600,000  
1150,000  
200,000  
600,000  
1681,000  
Y.26.008/306A 1891,956  
792-204  
ÖZEL 143  
ÖZEL 50  
ÖZEL 148  
3572,000  
1162,880  
194,858  
599,900  
ÖZEL ELK 23 1681,000  
14  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/008  
: 53  
: 28.01.2015  
: 2015/UY.I-314  
ÖZEL-MT 16  
911-274  
Y.23.244/E  
ÖZEL ELK 38 3,000  
1020-192 2,000  
ÖZEL ELK 29 43,000  
2,000  
1,000  
4565,336  
2,000  
1,000  
4519,683  
3,000  
2,000  
43,000  
31154,200  
87,921  
5722,793  
3592,045  
65,000  
2,000  
1,000  
4500,000  
3,000  
2,000  
43,000  
31500,000  
90,000  
5850,000  
3650,000  
65,000  
0,00  
0,00  
-1,00  
0,00  
0,00  
0,00  
-2,00  
1,00  
-2,00  
-1,00  
0,00  
1,00  
-0,50  
1,00  
2,00  
2,00  
0,00  
0,00  
-1,00  
0,00  
2,00  
0,00  
2,00  
-1,00  
0,00  
-2,00  
2,00  
0,00  
1,64  
-1,00  
-1,00  
0,00  
0,00  
-1,43  
0,00  
0,00  
0,00  
-0,91  
3,39  
0,18  
0,60  
0,00  
-0,42  
0,00  
0,95  
0,00  
1,15  
0,00  
0,00  
1,37  
0,00  
0,65  
0,00  
0,00  
4,27  
0,00  
0,07  
2,95  
0,00  
0,00  
0,94  
-0,65  
880-3174  
31790,000  
87,050  
5839,585  
3628,328  
65,000  
ÖZEL 107  
Y.19.057/003  
ÖZEL 96  
ÖZEL-MT 2  
ÖZEL 81  
ÖZEL-MT 14  
Y.16.050/04  
ÖZEL 95  
Y.21.001/03  
ÖZEL-MT 12  
ÖZEL ELK 1  
ÖZEL 122  
ÖZEL 21  
90,382  
91,286  
90,000  
402,000  
564,657  
130,000  
2768,080  
4,000  
20,000  
83,850  
1,000  
248,390  
400,000  
570,304  
132,600  
2823,442  
4,000  
20,000  
83,012  
1,000  
253,358  
36,000  
1479,000  
104,445  
220,000  
440,687  
842,159  
20,000  
62,000  
833,659  
14947,588  
402,000  
570,000  
130,000  
2800,000  
4,000  
20,000  
85,000  
1,000  
250,000  
36,000  
1450,000  
110,000  
220,000  
450,000  
850,000  
20,000  
61,000  
850,000  
15000,000  
ÖZEL 27  
ÖZEL ELK 10 36,000  
241-1048  
ÖZEL 125  
263-104  
ÖZEL 10  
23.243/24  
ÖZEL 33  
327-302  
1450,000  
105,500  
220,000  
449,681  
825,646  
20,000  
61,000  
842,080  
15098,574  
ÖZEL 97  
Y.15.006/1A  
Anahtar teslimi götürü bedel üzerinden ihale edilen işlerde mevzuat uyarınca ihale  
konusu işe ilişkin uygulama projelerinin idarece hazırlanarak isteklilere verilmesi,  
isteklilerinde bu uygulama projeleri üzerinden imalat kalemlerine ilişkin metrajları  
kendilerinin hesaplaması ve tekliflerini oluşturması, imalat aşamasında da işi uygulama  
projesindeki şekliyle bitirmesi esastır. Yine anahtar teslimi götürü bedel üzerinden ihale  
edilen işlerde idarenin metrajları ile isteklilerin metrajlarının bire bir örtüşmesi  
beklenmemekle birlikte aradaki metraj farkının makul düzeyde olması gerekmektedir.  
Şikayete konu ihalenin de anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle yapıldığı  
hususu dikkate alındığında, imalat miktarlarının ihale dokumanı içerisinde isteklilere  
verilememesi dolayısıyla isteklilerce miktar tespitinin proje, pursantaj listeleri ve mahal  
listeleri üzerinden hesaplanması gerektiğinden ve isteklilerce belirlenen miktarların ise  
15  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/008  
: 53  
: 28.01.2015  
: 2015/UY.I-314  
idarenin belirlediği miktarlarla birebir örtüşmesi beklenemeyeceğinden söz konusu  
farklılıkların makul kabul edilebilecek bir oranda olması gerekmektedir.  
Yukarıda yer alan tabloya göre ihale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan  
ikinci avantajlı istekli tarafından hesaplanan miktarların idarece belirlenen miktarlarla uyumlu  
olduğu, miktar farklılıkların makul kabul edilebilecek düzeyde bulunduğu anlaşıldığından  
başvuru sahibinin metraj farklılıkları ile ilgili iddiası yerinde bulunmamıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde bırakılan istekli  
olan Serkan İnş. Taah. Tic. ve San. A.Ş.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu  
aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi  
gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.  
Mahmut GÜRSES  
Başkan  
Ali Kemal AKKOÇ  
Kurul Üyesi  
Ahmet ÖZBAKIR  
Kurul Üyesi  
Mehmet Zeki ADLI  
Kurul Üyesi  
Hamdi GÜLEÇ  
Kurul Üyesi  
Mehmet AKSOY  
Kurul Üyesi  
16