Ana Sayfa / Kararlar / Karaman Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü / 2015/76328-2015-2016 Eğitim Öğretim Yılında İlköğretim Kurumlarına Taşınan 2134 Öğrenciye 180 İş Günü Yemek Alımı ve Dağıtım İşi
Bilgi
İKN
2015/76328
Başvuru Sahibi
Çağrı Tem. Med. Güv. Hiz. Müh. Gıda İnş. San. ve Tic. A.Ş.
İdare
Karaman Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü
İşin Adı
2015-2016 Eğitim Öğretim Yılında İlköğretim Kurumlarına Taşınan 2134 Öğrenciye 180 İş Günü Yemek Alımı ve Dağıtım İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/055  
: 21  
: 18.09.2015  
: 2015/UH.II-2579  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Mahmut GÜRSES  
Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki  
ADLI, Hamdi GÜLEÇ, Mehmet AKSOY  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Çağrı Tem. Med. Güv. Hiz. Müh. Gıda İnş. San. ve Tic. A.Ş.,  
Çerdiğin Mah. Hasas Cad. İnci Apt. No: 12 Kat: 1 AKSARAY  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Karaman Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü,  
Sakabaşı Yeni Hükümet Konağı C Blok Kat: 2 No: 18 70100 KARAMAN  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2015/76328 İhale Kayıt Numaralı “2015-2016 Eğitim Öğretim Yılında İlköğretim  
Kurumlarına Taşınan 2134 Öğrenciye 180 İş Günü Yemek Alımı ve Dağıtım İşi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Karaman Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 23.07.2015 tarihinde açık ihale  
usulü ile gerçekleştirilen “2015-2016 Eğitim Öğretim Yılında İlköğretim Kurumlarına  
Taşınan 2134 Öğrenciye 180 İş Günü Yemek Alımı ve Dağıtım İşi” ihalesine ilişkin olarak  
Çağrı Tem. Med. Güv. Hiz. Müh. Gıda İnş. San. ve Tic. A.Ş.nin 20.08.2015 tarihinde yaptığı  
şikâyet başvurusunun, idarenin 25.08.2015 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince  
02.09.2015 tarih ve 74326 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 02.09.2015 tarihli dilekçe ile  
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2015/2258 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) İhale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi  
isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata aykırı olduğu, şöyle ki;  
- Sunulan malzemeli hesap sunum cetvelinin uygun olmadığı, hesap sunum cetvelinin  
ihale süresince kullanılacak malzemelerin tamamını içemediği, yemek üretiminde  
kullanılacak gıda ürünlerinin birim fiyatlarının hatalı olarak cetvele yansıtıldığı, ayrıca ana çiğ  
girdi ile işçilik maliyeti toplamının mevzuatta belirtilen oranları karşılamadığı,  
- Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesi gereği malzemeli yemek alımı  
ihalelerinde üçüncü kişilerden alınacak fiyat tekliflerinin kullanılamayacağı, fiyat teklifi  
alınan ürünlerin belge ile ispat edilmesinin gerektiği, bununla birlikte anılan isteklilerin ayran  
ve baharat için fiyat teklifi kullandığı, bununla ilgili geçerli bir hukuki belge sunmadıkları,  
sadece ticaret borsasında bu ürünlerin fiyatının bulunmadığını belirttikleri, fakat bu ürünlerin  
ticaret borsası fiyatlarının mevcut olduğu,  
1
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/055  
: 21  
: 18.09.2015  
: 2015/UH.II-2579  
- Fiyat tekliflerinde yer alan ibarelerin mevzuatta yer alan ibareye uygun olmadığı,  
- Anılan isteklilerin örnek yemek menülerine ve gramajlarına uygun davranmadığı,  
Teknik Şartname’de gramajları bulunmayan yemekler için gramajlar uydurulduğu, yemek  
menüsünde kg ve adetlerde çarpım hatası yapıldığı,  
- Örnek yemek menüsünde yer alan bazı yemeklerin olduğundan daha fazla bir  
kısmının ise daha az tekrar edildiği, bunun ise maliyetin yanlış hesaplanmasına neden olduğu,  
- İşçilik hesabı yapılırken 2016 yılının birinci döneminde asgari ücrete yapılacak zam  
oranının dikkate alınmadığı, bunun da anılan isteklilerin toplam işçilik maliyetinin asgari  
işçilik maliyetinin altında olmasına yol açtığı, ayrıca işçilik maliyetinin yol, yemek ve giyim  
giderlerini içermediği,  
- Anılan isteklilerin ekmek, ayran, yoğurt ve süt gibi ürünlerin maliyetlerini açıklamak  
amacı ile kamu kurumu niteliğindeki kuruluşların fiyat listelerini kullandıkları, Kamu İhale  
Genel Tebliği’nin 79.2.2.3’üncü maddesi gereği fiyat listelerinin ilan tarihi ile ihale tarihi  
arasında olması gerekirken, fiyat listelerinin ilan tarihinden önceki tarihe ait olduğu,  
- Teknik Şartname gereği tavuk yemeklerinde sadece tavuk göğüs ve tavuk but  
kullanılması gerekirken tavuk yemeklerinde başka tavuk ürünlerinin de kullanıldığı,  
- Teknik Şartname’de ayran ve meyve suyunun gramajları 200 gr olarak belirtilmesine  
rağmen, anılan isteklilerin 200 ml ayran ve 200 ml meyve suyu için açıklamada bulunduğu,  
bu durumun maliyetleri düşürdüğü,  
- Kullanılacak etlerin kemiksiz olması gerekirken, kemikli et üzerinden açıklamada  
bulunulduğu,  
- Makarnaların 10 kg kapalı ambalaj içinde sunulması gerekirken, anılan isteklilerin  
açık makarna üzerinden açıklamada bulundukları,  
2) İhale tarihi itibari ile ihale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en  
avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin işletme kayıt belgelerinin geçersiz olduğu,  
3) İhale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi  
isteklinin sunduğu ticaret sicil gazetelerinin isteklilerin son durumlarını yansıtmadığı, tüzel  
kişiliğin kurucuları, ortakları, kurucuları, yönetimdeki görevleri, yetkili şirket müdürü ile ilgili  
bilgilerin şirketlerin son durumu ile tutarsızlık arz ettiği ve şirketteki hisse son durumunu  
yansıtmadığı, ayrıca anılan istekliler tarafından sunulan imza sirkülerinin şirket müdürlerine  
ait olmadığı, birim fiyat teklif mektubu ve cetvelinin de şirket müdürleri veya vekilleri  
tarafından imza edilmediği iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
İhale konusu işin konusunun 2015-2016 eğitim öğretim yılında ilköğretim kurumlarına  
taşınan 2134 öğrenciye 180 iş günü yemek alımı ve dağıtım hizmeti sunulmasının olduğu,  
2
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/055  
: 21  
: 18.09.2015  
: 2015/UH.II-2579  
ihale konusu işe başlama tarihi 14.09.2015 olup işin bitirilme tarihi olarak da 10.06.2016  
tarihinin belirlendiği, bu tarihler arasında toplam 384.120 adet yemek verileceği anlaşılmıştır.  
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde  
ulaşım, sigorta vergi, resim ve harç giderlerinin teklif fiyata dahil edileceği ve söz konusu  
kalemlerde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması dahilinde, teklif edilen  
fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içereceği yönünde bir düzenleme yapılmış  
olup bunun dışında başka bir hususa yer verilmemiştir.  
Anılan Şartname’nin “Sınır Değer” başlıklı maddesinde “İhale komisyonu verilen  
teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer  
hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen  
teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır  
değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 inci maddede yer alan hüküm uyarınca  
hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.  
Diğer taraftan Teknik Şartname’de “Yemeğin taşınmasında, yemek servisi  
yapılmasında, yemek sonrası temizlik hizmetlerinin yapılmasında görevlendirilecek personel  
yüklenici firma tarafından temin edilecek, bu hususta yapılacak tüm giderler (maaş, SSK  
primi vergi vb) giderler yüklenici firma tarafından karşılanacaktır. B personellerin sabıka  
kaydı, sağlık raporları kimlik bilgileri yüklenici firma tarafından kuruma ibraz edilecektir.  
Personelin sağlık raporları 3 ayda bir yenilenecek ve ilgili kuruma verilecektir. Yemeğin  
hazırlanması, servis edilmesi ve dağıtımında çalışan personel görev başında iken kişisel  
bakımına özen gösterecek, tırnaklar kesilmiş, eller temiz ve açıkta yara olmayacaktır.  
Çalışırken bone, maske ve eldiven takacaklardır.” düzenlemesine yer verilmiştir.  
İhale işlem dosyasının incelenmesi neticesinde yaklaşık maliyetin, Milli Eğitim  
Bakanlığı Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 26.05.2015 tarihli ve 5413410 sayılı  
Taşımalı Eğitim Öğrencilerinin Yemek Ücretleri Tebliği’nde belirtilen birim fiyat esas  
alınarak toplam 1.171.566,00 TL olarak belirlenmesine karar verildiği anlaşılmıştır.  
Bahse konu işin ihalesinin 23.07.2015 tarihinde gerçekleştirildiği, söz konusu ihalede  
6 isteklinin teklif sunduğu, sunulan tekliflerin tamamının geçerli olduğu, bu isteklilerden  
Enfes Yem. Gıda Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 861.350,68 TL, Eris Gıda Güv. Tem.  
Nak. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 877.714,20 TL, Ak-Er Top. Yem. ve Tem. Hiz. San. ve  
Tic. Ltd. Şti.nin 887.317,20 TL ve Dilkent Gıda İnş. ve Taah. San. Ltd. Şti.nin 901.145,52 TL  
teklif sunduğu,  
3
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/055  
: 21  
: 18.09.2015  
: 2015/UH.II-2579  
Sınır değerin 901.204,62 TL olduğu başvuruya konu ihalede yukarıda adı geçen  
isteklilerin tekliflerinin aşırı düşük teklif olarak değerlendirilerek anılan isteklilerden aşırı  
düşük teklif açıklaması talebinde bulunulduğu,  
24.07.2015 tarihli aşırı düşük teklif sorgulama talep yazısında “… yemek alımı ve  
dağıtımı işi ihalesi işine ait vermiş olduğunuz teklifinizin işin maliyet hesaplarına ilişkin  
bilgilere (malzeme, nakliye, işçilik vb.) ihtiyaç duyulmuştur...” ifadelerine yer verildiği,  
Bu isteklilerden Enfes Yem. Gıda Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ile Eris Gıda  
Güv. Tem. Nak. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamaları sunarken Ak-Er  
Top. Yem. ve Tem. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Dilkent Gıda İnş. ve Taah. San. Ltd. Şti.nin  
ise aşırı düşük teklif açıklaması sunmadıkları,  
10.08.2015 tarihli ihale komisyonu kararı ile de aşırı düşük teklif açıklaması  
sunmayan isteklilerin tekliflerinin reddedilerek ihalenin Enfes Yem. Gıda Tem. İnş. San. ve  
Tic. Ltd. Şti.nin üzerinde bırakılmasına ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi  
olarak ise Eris Gıda Güv. Tem. Nak. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin belirlenmesine karar  
verildiği anlaşılmıştır.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanununun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38 inci  
maddesinde;  
İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.” hükmü yer almaktadır.  
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 59  
uncu maddesinde; “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum  
tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
(2) İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında olan isteklilerden  
açıklama isteneceğinin belirtilmesi halinde, sınır değerin altında olan teklifler ihale  
komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir. Bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından  
belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar  
yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;  
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,  
4
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/055  
: 21  
: 18.09.2015  
: 2015/UH.II-2579  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen  
teklifler geçerli teklif olarak belirlenir.  
(3) İhale ilanında ve dokümanında ihalenin, Kanunun 38 inci maddesinde öngörülen  
açıklama istenmeksizin sonuçlandırılacağının belirtilmesi halinde; ihale, ekonomik açıdan en  
avantajlı teklif üzerinde bırakılır. Ancak Kanunun 20 nci maddesi uyarınca belli istekliler  
arasında ihale usulü ile yapılan ihalelerde ve niteliği gereği aşırı düşük teklif sorgulaması  
yapılamayacağı Kurumca belirlenen konularda yapılacak alımlarda, ihalenin aşırı düşük  
teklif açıklaması istenmeksizin sonuçlandırılacağının ihale ilanında ve dokümanında  
belirtilmesi zorunludur.  
(4) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına  
kadar olan ihalelerde, ihale ilanında ve dokümanında sınır değerin altında olan tekliflerin  
reddedileceğinin belirtilmesi halinde, sınır değerin altında olduğu tespit edilen isteklilerin  
teklifleri açıklama istenmeksizin reddedilir.” düzenlemesi yer almaktadır.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı  
düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Personel  
çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı; personel  
çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde ise yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına  
bölünmesinden elde edilen tutar sınır değer olarak kabul edilir.  
79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden  
açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi  
gerekmektedir.  
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin  
yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı  
unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için  
isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.  
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri  
kullanarak açıklayabilirler.  
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet  
bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat  
teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili  
olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit  
tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat  
teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek  
ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli  
görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
5
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/055  
: 21  
: 18.09.2015  
: 2015/UH.II-2579  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
79.2.2.2. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin  
Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından  
sunulan hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama  
yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için  
kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması  
zorunludur.  
79.2.2.3. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi  
oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat  
tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli  
olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi  
hariç) geçerli olması zorunludur.  
79.2.2.4. Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin  
18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar  
Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve  
ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen  
ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.  
79.2.2.5. Toptancı Hal Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin  
11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan  
Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren  
toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın  
herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.  
79.2.2.6. Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar: İlgili  
mevzuatı uyarınca, belirli mal veya hizmetlerin kamuya sunulması konusunda lehine  
sınırlama bulunan kuruluşların tedarikçisi oldukları mallar veya sunucusu oldukları  
hizmetler için uyguladıkları fiyatlar ile açıklama yapılabilir.  
79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve  
emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin  
doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya  
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır”  
79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici  
vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki  
6
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/055  
: 21  
: 18.09.2015  
: 2015/UH.II-2579  
geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin  
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı  
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
79.2.5. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen  
tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenir.  
79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü  
düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları  
belirtilir.  
Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle “ana çiğ girdi”, “işçilik” ve  
“yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek-  
H.4) hazırlayarak açıklaması kapsamında sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için  
“(Ana Çiğ Girdi Maliyeti + İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve  
0,95’den çok olmaması gerekir. Oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya  
0,95’den çok olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Ana çiğ girdi ibaresinden ilgili yemeğin pişirilmesi için gerekli temel girdiler anlaşılır.  
Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek  
pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta  
giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme  
giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.)  
gibi unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama  
sunulması gerekmez.  
Örneğin; 1.000 öğün yemek alımı için çıkılan bir ihalede, birim fiyat olarak 5 TL teklif  
veren bir isteklinin, 5.000 TL olan toplam teklif bedelinin aşırı düşük olarak değerlendirilmesi  
ve istekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde “(Ana Çiğ Girdi  
Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,90 olarak belirtilmesi halinde,  
teklifin 4.500 TL’sinin ana çiğ girdi ile işçilik toplamını içerdiği kabul edilir ve isteklinin  
sadece bu kısma ilişkin açıklama yapması gerekir. Teklifin 500 TL’lik kısmının ise yardımcı  
giderlere ilişkin olduğu kabul edildiğinden, bu kısma ilişkin açıklama yapılması  
gerekmemektedir.  
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, ana çiğ girdi maliyetlerinin tevsiki amacıyla  
üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan  
diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının  
anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir.  
79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki  
düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.  
79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre  
usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan  
akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.  
79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan  
aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında  
hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak  
suretiyle açıklama yapılacaktır.” açıklaması yer almaktadır.  
7
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/055  
: 21  
: 18.09.2015  
: 2015/UH.II-2579  
Yukarıda yer verilen açıklamalar çerçevesinde ihale üzerinde bırakılan istekli Enfes  
Yem. Gıda Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 24.07.2015 tarihli aşırı düşük teklif  
açıklamalarının incelenmesi sonucunda,  
Açıklama üst yazısı ve teklifi oluşturan maliyet kalemlerinin icmali,  
Ayçiçek yağı, margarin, salça, pirinç, bulgur, makarna kuru fasulye, nohut, kemalpaşa,  
irmik, kadayıf, şeker, baharat, maya, ceviz, şehriye, mercimek, un, tarhana, karışık turşu,  
bezelye, meyve suyu için proforma fatura ve eki Ek-O.5 maliyet/satış tutarı tespit tutanağı,  
Ekmek için proforma fatura ve eki Ek-O.5 maliyet/satış tutarı tespit tutanağı,  
Et için proforma fatura ve eki Ek-O.5 maliyet/satış tutarı tespit tutanağı,  
Tavuk ve yumurta için proforma fatura ve eki Ek-O.5 maliyet/satış tutarı tespit  
tutanağı,  
Yoğurt ve ayran için proforma fatura ve eki Ek-O.5 maliyet/satış tutarı tespit tutanağı,  
Temizlik süngeri, çamaşır suyu, sıvı el sabunu, sıvı bulaşık deterjanı gibi toplam 10  
kalem temizlik malzemesi için proforma fatura ve eki Ek-O.5 maliyet/satış tutarı tespit  
tutanağı,  
Motor yağı, yağ filtresi, hava filtresi, yakıt filtresi ve 3 aracın işçiliği için proforma  
fatura ve eki Ek-O.5 maliyet/satış tutarı tespit tutanağı,  
Domates, biber, patates, havuç, pırasa, kabak, taze fasulye, maydanoz, limon, patlıcan,  
soğan, salatalık ve meyve için proforma fatura ve eki Ek-O.5 maliyet/satış tutarı tespit  
tutanağı,  
Örnek yemek menüsü ve teknik şartname düzenlemeleri esas alınarak hazırlanmış  
gramaj çizelgesi,  
Gramaj çizelgesi esas alınarak hazırlanmış maliyet çizelgesi,  
180 günlük maliyet çizelgesi,  
Elektrik, doğalgaz ve su giderine ilişkin açıklamalar,  
Akaryakıt giderine ilişkin fiyat listesi ve fiş,  
İşçilik gideri hesaplama tablosu,  
Zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesi,  
TÜVTÜRK araç muayene fiyat listesi ve egzoz gazı emisyon ölçüm fiyatı sunduğu  
görülmüştür.  
Öte yandan ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
malzemeli yemek sunumu hesap cetveli sunmadığı görülmüştür. Kamu İhale Genel  
Tebliği’nin yukarıda yer verilen 79.2.6’ncı maddesi gereği isteklilerin aşırı düşük teklif  
açıklaması kapsamında ana çiğ girdi, işçilik ve yardımcı gider oranlarının belirtildiği  
Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek- H.4) hazırlayarak aşırı düşük teklif  
açıklaması kapsamında sunmalarının gerektiği açıklanmış olup ihale üzerinde bırakılan  
isteklinin söz konusu açıklamaya uygun bir aşırı düşük teklif açıklamasında bulunmadığı  
anlaşılmıştır.  
Diğer taraftan bahse konu Tebliğin 79.2.6’ıncı maddesinde “…Malzemeli yemek alımı  
ihalelerinde, ana çiğ girdi maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat  
teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri  
ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, üçüncü  
kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir.” açıklaması yer almasına rağmen  
ihale üzerinde bırakılan isteklinin yemek menülerinin ana çiğ girdileri arasında bulunan  
ayçiçek yağı, margarin, salça, pirinç, bulgur, makarna kuru fasulye, nohut, kemalpaşa, irmik,  
kadayıf, şeker, baharat, maya, ceviz, şehriye, mercimek, un, tarhana, karışık turşu, bezelye,  
8
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/055  
: 21  
: 18.09.2015  
: 2015/UH.II-2579  
meyve suyu, ekmek, et, yumurta, tavuk, yoğurt, ayran, ekmek, paket yoğurt, su, maya,  
konserve bezelye, kutu ayran, domates, biber, patates, havuç, pırasa, kabak, taze fasulye,  
maydanoz, limon, patlıcan, soğan, salatalık ve meyve için üçüncü kişilerden alınmış proforma  
faturalar sunmak suretiyle açıklama yaptığı görülmüştür.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesinde düzenlenen üçüncü kişilerden  
alınmış fiyat teklifi ile açıklama yapılabilmesi hususunun anılan Tebliğ’in 79.2.2’nci  
maddesinde yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmaması koşuluna bağlandığı, fakat bununla birlikte ihale üzerinde kalan isteklinin  
söz konusu ana çiğ girdileri için fiyat teklifi ile açıklama yapılmasına gerekçe oluşturabilecek  
somut bir bilgi ve belgeyi açıklaması kapsamında sunmadığı tespit edilmiştir. Söz konusu  
girdilerin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.2’nci maddesi çerçevesinde ticaret borsası  
veya toptancı hal fiyatları kullanılarak tevsik edilmesi mümkün iken, proforma fatura ile  
açıklanmasının mevzuata uygun olmadığı anlaşılmıştır.  
Diğer taraftan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında satışlar üzerinden düzenlenen  
proforma faturaların eki olarak sunulan Ek.O-5 Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanaklarının  
sunulduğu, söz konusu tutanakların mevzuatta belirtilen şekil şartlarını karşıladığı fakat  
ağırlıklı ortalama birim satış tutarı kısmında herhangi bir ibarenin yer almadığı görülmüştür.  
Söz konusu eksiklik nedeni ile proforma faturada yer alan birim fiyatların ilgili tutanakta  
tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olup olmadığı tespit  
edilememiştir. Dolayısıyla proforma faturada yer alan birim fiyatların gerçekçi olup olmadığı  
anlaşılamamış olup söz konusu aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunmamıştır.  
Yukarıda yer verilen tespitler bir arada değerlendirildiğinde, ihale üzerinde bırakılan  
isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı anlaşılmıştır.  
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak ise Eris Gıda Güv. Tem. Nak.  
İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 03.08.2015 tarihli aşırı düşük teklif açıklamalarının incelenmesi  
sonucunda,  
Açıklama üst yazısı,  
Malzemeli yemek sunumu hesap cetveli ile eki ayrıntılı ana çiğ girdileri maliyet  
tablosu, işçilik girdileri tablosu,  
Örnek menü uygulanma tarihleri, menü tekrar sayısı, yemek tekrar sayısı tablosu,  
yemek tekrar sayısı esas alınarak hazırlanmış gramaj tablosu,  
KİK işçilik hesaplama modülü esas alınarak hazırlanmış işçilik maliyeti,  
06.08.2014 – 21.05.2015 tarihleri arasında olmak kaydı ile çeşitli tarihlere ait bezelye,  
bulgur, ceviz, dana eti, domates, elma, havuç, Hindistan cevizi, irmik, kabak, kabartma tozu,  
kadayıf, karışık turşu, Kemalpaşa tatlısı, kıyma, kuru fasulye, kuru sığan, limon, makarna  
margarin, maydanoz mercimek, nişasta, nohut, patates, patlıcan, pırasa, pirinç, salatalık, salça,  
sığır eti, sıvı yağ, süt, şehriye, şeker, tarhana, tavuk, taze biber, taze fasulye, un, vanilya, yaz  
kabağı, yeşil biber, yoğurt ve yumurta için Ankara Ticaret Borsası günlük bülteni,  
Salatalık, taze biber ve yeşil biber için 25.07.2015 tarihli Ankara Büyükşehir  
Belediyesi Toptancı Hali Meyve Sebze Fiyat Listesi,  
Ayran (200 gr), yoğurt (200 gr) ve meyve suyu (200 gr) için 15.06.2015 tarihli Atatürk  
Orman Çiftliği Süt ve Süt Mamulleri Fabrikasyon Fiyat Listesi,  
9
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/055  
: 21  
: 18.09.2015  
: 2015/UH.II-2579  
Ekmek ve ekmek içi için Ankara Halk Ekmek ve Un Fabrikası A.Ş.nin 30.07.2015  
tarihli ve 3279 sayılı yazısı ekinde yer alan Ankara Büyükşehir Belediyesi halk ekmek ürün  
satış fiyat listesi sunduğu görülmüştür.  
Yapılan incelemeler neticesinde anılan isteklinin açıklaması kapsamında sunduğu  
malzemeli yemek sunumu hesap cetvelinde ana çiğ girdi oranının 0,74, işçilik oranının 0,19  
olarak belirtildiği, “ana çiğ girdi maliyeti+ işçilik maliyeti/ toplam teklif tutarı” oranının 0,93  
olduğu, dolayısıyla Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesinde yer alan  
“Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için “(Ana Çiğ Girdi Maliyeti+İşçilik  
Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve 0,95’den çok olmaması gerekir.”  
şartının sağlandığı tespit edilmiştir.  
Anılan isteklinin ihale dokümanında yer alan 5 haftalık yemek menüsüne göre  
açıklama yaptığı, işin süresi göz önüne alınarak her öğün yemeğin toplam kaç defa  
verileceğinin hesaplandığı, söz konusu hesaplamada her hangi bir yemeğin fazla veya eksik  
verilmesinin söz konusu olmadığı, yemek menülerinde yer verilen gramajların Teknik  
Şartname’de yer verilen gramaj miktarları ile uyumlu olduğu, her yemek menüsü için elde  
edilen gramajların yemek tekrar sayısı esas alınarak hazırlanmış gramaj tablosu kullanılarak  
işin ifası süresince toplam ne kadar çiğ girdi kullanılacağının hesaplandığı, söz konusu  
hesaplamalarda matematiksel bir işlem hatasının olmadığı tespit olup dolayısıyla herhangi bir  
yemeğin olduğundan fazla veya eksik hesaplanarak maliyet avantajı sağlanması durumunun  
söz konusu olmadığı anlaşılmıştır.  
Diğer yandan söz konusu isteklinin toplam ana çiğ girdi miktarını belirten bir liste  
sunduğu ve çiğ girdiler için toplam 651.896,88 TL öngördüğü, bu listede yer alan her bir ana  
çiğ girdi miktarının gramaj tablosunda yer alan ana çiğ girdi miktarı ile uyumlu olduğu, diğer  
taraftan adı geçen isteklinin söz konusu listede yer alan ana çiğ girdi fiyatlarını tevsik etmek  
için Ankara Büyükşehir Belediyesi Toptancı Hali fiyatlarını, Ankara Ticaret Borsası  
fiyatlarını Atatürk Orman Çiftliği Fiyat Listesini ve Ankara Halk Ekmek ve Un Fabrikası  
A.Ş.nin halk ekmek fiyat listesini sunduğu, ilgili listede yer alan ana çiğ girdi fiyatlarının  
Ankara Büyükşehir Belediyesi Toptancı Hali fiyatlarında ilgili malın ihale tarihinden önceki  
son 12 ayın herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatı, Ankara Ticaret Borsası fiyatlarında  
ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen  
ortalama fiyatı, Atatürk Orman Çiftliği Fiyat Listesi ve Ankara Halk Ekmek ve Un Fabrikası  
A.Ş.nin halk ekmek fiyat listesi ile uyumlu olduğu tespit edilmiştir.  
Söz konusu aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde tavuk eti birim fiyatı için 4,75  
TL öngörüldüğü, söz konusu fiyat için Ankara Ticaret Borsası 16.01.2015 tarihli bülteninde  
yer alan tavuk göğsü ortalama birim fiyatının esas alındığı görülmüştür.  
Anılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ayran ve meyve  
suyu için 200 ml üzerinden açıklamada bulunulduğu tespit edilmiştir.  
Diğer taraftan ihaleye ait Teknik Şartname’nin Sığır Dana Eti başlığı altında etlerin  
kemiksiz olacağına dair bir düzenlemenin yer almadığı görülmüştür.  
Öte yandan Teknik Şartname’de makarnaların 10 kg’lik kapalı kaplar halinde telim  
edileceğinin düzenlendiği görülmüştür. Söz konusu aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
makarna için 13.11.2014 tarihli Ankara Ticaret Borsası açık makarna fiyatının esas alındığı  
10  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/055  
: 21  
: 18.09.2015  
: 2015/UH.II-2579  
görülse de ticaret borsası fiyat listesinde kapalı makarna adı altında makarna belirtilmediği,  
ticaret borsası fiyatlarında açık makarna ve lüks makarna ayrımının yapıldığı, bu çerçevede  
adı geçen istekli tarafından kapalı makarna sunulmadığı gerekçesi ile aşırı düşük teklif  
açıklamasının uygun bulunmamasının yerinde olmayacağı, zira açık makarnaların işin ifası  
süresince paketlenerek teslim edilebileceği anlaşılmıştır.  
Diğer taraftan ihaleye ait hale dokümanı incelendiğinde söz konusu iş kapsamında kaç  
adet işçinin tam zamanlı veya ayarı zamanlı olarak istihdam edileceğine dair bir bilginin yer  
almadığı tespit edilmiştir. Her ne kadar bu durum söz konusu iş kapsamında istihdam edilecek  
işçi sayısı ile ilgili tereddütlere yol açsa da ihale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı  
bir iş olmadığı, bu iş kapsamında asıl önemli olanın ihale dokümanında belirtilen koşullarda  
yemek hizmetinin sunulmasının olduğu, dolayısıyla ihale dokümanında belirtildiği hali ile bu  
hizmetin sunulması planlamasının istekliler tarafından yapılacağı ve bu çerçevede her  
isteklinin kaç adet personel ile bu işi gerçekleştireceklerine kendilerinin karar verebileceği  
anlaşılmaktadır.  
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olan isteklinin aşırı düşük teklif  
açıklaması kapsamında işçilik maliyetine ilişkin yaptığı açıklama incelendiğinde, bu isteklinin  
bu işin ifası için 1 kişi aşçı, 2 kişi aşçı yardımcısı, 3 kişi şoför ve 2 kişi bulaşıkçı olma üzere  
toplam 8 kişiyi tam zamanlı olarak, 19 kişi servis elemanını ise yarı zamanlı (günlük 2 saat)  
istihdam edeceğini belirttiği, tam zamanlı istihdam edilecek personel maliyetini 114.402,64  
TL, yarı zamanlı istihdam edilecek personel maliyetini de 48.794,03 TL hesaplamak suretiyle  
toplam işçilik maliyetini 163.196,67 TL olarak öngördüğü tespit edilmiştir.  
İşçilik maliyetinin hesaplanmasında her bir personel için aylık 1.560,04 TL maliyet  
öngörüldüğü, bu bedelin asgari işçilik maliyetinin (1.273,50 TL) altında olmadığı, 2016 yılı  
için ise %5 asgari ücret zammı hesap edilerek her bir işçi için 1.638,04 TL maliyet ön  
görüldüğü, bu çerçevede söz konusu işçilik giderinin asgari işçilik maliyetinin altında  
olmadığı anlaşılmıştır. Öte yandan ihale dokümanda işçilerin yemek, yol ve giyim giderlerine  
ilişkin düzenleme yer almadığı için anılan isteklinin söz konusu giderleri işçilik maliyetine  
dahil etmediği görülmüştür.  
Yukarıda yer verilen tespitler bir arada değerlendirildiğinde ekonomik açıdan en  
avantajlı ikinci teklif sahibi olarak ise Eris Gıda Güv. Tem. Nak. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin  
aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olduğu anlaşılmıştır.  
Netice itibari ile ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının  
yerinde olmadığı anlaşılmış olup bu itibarla başvuru sahibi isteklinin söz konusu iddiasının  
ihale üzerinde bırakılan istekliye ilişkin kısmının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
İhale üzerinde bırakılan istekli Enfes Yem. Gıda Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin  
teklif dosyası incelendiğinde anılan istekli tarafından işletme kayıt belgesinin sunulmadığı  
görülmüştür.  
Öte yandan ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli Eris Gıda Güv.  
Tem. Nak. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklif dosyası incelendiğinde anılan isteklinin işletme  
kayıt belgesini sunduğu söz konusu belgede yer alan işletmenin ünvanı ve adresine ilişkin  
11  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/055  
: 21  
: 18.09.2015  
: 2015/UH.II-2579  
bilgilerin sicil kayıt sureti ile ticaret sicil gazetesinde yer alan bilgiler ile uyumlu olduğu  
görülmüştür.  
Bununla birlikte söz konusu ihaleye ait İdari Şartname’nin yeterlik kriterlerini  
düzenleyen 7’nci maddesinde isteklilerin ihaleye katılımda işletme kayıt belgesini sunmaları  
gerektiğine dair bir düzenleme yer almamakta olup bu itibarla işletme kayıt belgesinin bu  
ihalede sunulması zorunlu bir belge olmadığı anlaşılmıştır. Bu itibarla söz konusu belgenin  
eksikliği gerekçesi ile tekliflerin değerlendirme dışı bırakılamayacağı anlaşılmış olup başvuru  
sahibi isteklinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
İhaleye ait İdari Şartname’nin “İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan  
belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir” başlıklı 7.1’inci maddesinde “…b) Teklif  
vermeye yetkili olduğunu gösteren imza beyannamesi veya imza sirküleri;  
1) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesi,  
2) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya  
kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret  
Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu  
bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren  
belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirküleri,…” düzenlemesi yer almaktadır.  
İhale üzerinde bırakılan istekli Enfes Yem. Gıda Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin  
teklif dosyası incelendiğinde anılan isteklinin 25.09.2009 tarihli ve 7404 sayılı Ticaret Sicil  
Gazetesi sunduğu, bu Gazete’de yer alan bilgilerden şirket kurucularının ve ortaklarının  
Mehmet Arı ve Hüseyin Faruk Karademir olduğu, bu kişilerin şirkette yarı yarıya ortaklık  
oranına sahip olup münferiden şirketi temsile yetkili olduğu anlaşılmıştır. Ticaret Sicil  
Gazetesi internet sayfası üzerinden yapılan araştırma neticesinde 25.09.2009 tarihli ve 7404  
sayılı Ticaret Sicil Gazetesi’nin isteklinin son durumunu gösterir Gazete olduğu tespit  
edilmiştir.  
Öte yandan teklif doyası kapsamında sunulan imza sirkülerinde Mehmet Arı ve  
Hüseyin Faruk Karademir’in imzalarının yer aldığı görülmüştür. Anılan isteklinin götürü  
bedel teklif mektubunda ve teklif zarfı üzerinde de Hüseyin Faruk Karademir’in imzasının yer  
aldığı, bu imzanın imza sirkülerinde yer alan imza ile uyumlu olduğu görülmüştür.  
Diğer taraftan ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli Eris Gıda Güv.  
Tem. Nak. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklif dosyası incelendiğinde anılan isteklinin  
23.08.2012 tarihli ve 8138 sayılı, 22.12.2004 tarihli ve 6203 sayılı, 23.05.2013 tarihli ve 8326  
sayılı olmak üzere 3 adet Ticaret Sicil Gazetesi sunduğu,  
Bu Gazetelerde yer alan bilgilerden şirket kurucularının Erkan Karaağaç ve İsmail  
Karaağaç olduğu, bu kişilerin şirkette yarı yarıya ortaklık oranına sahip olup bu durumun  
devam ettiği, Erkan Karaağaç’ın şirket müdürü olup münferiden şirketi temsile yetkili olduğu,  
Ayrıca 23.05.2013 tarihli ve 8326 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi incelendiğinde şirketin  
Konya ili Kulu ilçesinde bir şube açtığı, bu şubenin temsilinin de münferiden Erkan Karaağaç  
tarafından yapılacağının belirtildiği görülmüştür.  
12  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/055  
: 21  
: 18.09.2015  
: 2015/UH.II-2579  
Diğer yandan teklif doyası kapsamında 29.08.2012 tarihli imza sirkülerinin sunulduğu,  
imza sirkülerinde Erkan Karaağaç’ın imzasının yer aldığı, öte yandan teklif dosyası  
kapsamında 29.08.2012 tarihli düzenleme şeklinde vekaletnamenin de bulunduğu, bu  
vekaletname ile Erkan Karaağaç tarafından İsmail Karaağaç ile Mustafa Karaağaç’ın vekil  
tayin edildiği, ayrıca İsmail Karaağaç’a ait imza beyannamesinin de sunulduğu görülmüştür.  
Anılan isteklinin götürü bedel teklif mektubunda ve teklif zarfı üzerinde de İsmail  
Karaağaç’ın imzasının yer aldığı, bu imzanın imza beyannamesinde yer alan imza ile uyumlu  
olduğu anlaşılmıştır.  
Yukarıda yer verilen açıklamalar kapsamında ihale üzerinde bırakılan istekli Enfes  
Yem. Gıda Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi  
istekli Eris Gıda Güv. Tem. Nak. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin son durumu gösterir ticaret  
sicili gazetelerinin usulüne uygun olarak sunulduğu anlaşılmış olup bu itibarla başvuru sahibi  
isteklinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı neticesine varılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, aşırı düşük teklif açıklamasının  
uygun olmadığı tespit edilen ihale üzerinde bırakılan istekli Enfes Yem. Gıda Tem. İnş. San.  
ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata  
uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oyçokluğu ile karar verildi.  
Mahmut GÜRSES  
Başkan  
Kazım ÖZKAN  
II. Başkan  
Ali Kemal AKKOÇ  
Kurul Üyesi  
Ahmet ÖZBAKIR  
Kurul Üyesi  
Mehmet Zeki ADLI  
Hamdi GÜLEÇ  
Kurul Üyesi  
Mehmet AKSOY  
Kurul Üyesi  
Kurul Üyesi  
13  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/055  
: 21  
: 18.09.2015  
: 2015/UH.II-2579  
KARŞI OY  
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesindeki birinci iddiası kapsamında  
Kurul çoğunluğunca, aşırı düşük teklif açıklamasının uygun olmadığı tespit edilen ihale  
üzerinde bırakılan istekli Enfes Yem. Gıda Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin  
reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden  
gerçekleştirilmesine ilişkin “Düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.  
Başvuru sahibinin birinci iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında  
Yönetmeliğin 18’inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme  
raporu ve eki belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda;  
Karaman Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen “2015-2016  
Eğitim Öğretim Yılında İlköğretim Kurumlarına Taşınan 2134 Öğrenciye 180 İş Günü Yemek  
Alımı ve Dağıtım Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin yaklaşık maliyetin taşımalı eğitim  
öğrencilerinin yemek ücretleri birim fiyatları esas alınarak toplam 1.171.566,00 TL olarak  
hesaplandığı,  
Bahse konu ihalede 11 adet ihale dokümanı satın alındığı, 23.07.2015 tarihinde  
gerçekleştirilen ihaleye 6 istekli tarafından teklif verildiği,  
İdarece ihaleye ilişkin tekliflerin denetimine ilişkin yapılan inceleme uyarınca, 6  
teklifin de geçerli teklif olarak kabul edildiği, bu tekliflere ilişkin teklif bedellerinin,  
İsteklinin Adı  
Teklif Bedeli (TL)  
861.350,68  
877.714,20  
887.317,20  
901.145,52  
901.204,62  
901.204,62  
Enfes Yem. Gıda Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.  
Eris Gıda Güv. Tem. Nak. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.  
Ak-Er Top. Yem. ve Tem. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti.  
Dilkent Gıda İnş. ve Taah. San. Ltd. Şti  
Çağrı Tem. Med. Güv. Hiz. Mühendislik Gıda İnş. San. ve Tic. A.Ş.  
Işıl Cat. Yem. ve Tem. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti.  
Şeklinde verildiği,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.1’inci maddesi doğrultusunda ihaleye ait aşırı düşük  
teklif sınır değerinin 901.204,62 TL olduğu ve İdari Şartname’nin 33’üncü maddesi gereğince  
bu tutarın altında teklif vermiş olan dört istekliye ait tekliflerin aşırı düşük teklif olarak  
değerlendirildiği ve açıklama istendiği, bu isteklilerden Enfes Yem. Gıda Tem. İnş. San. ve  
Tic. Ltd. Şti. ile Eris Gıda Güv. Tem. Nak. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından açıklama  
sunulduğu, Ak-Er Top. Yem. ve Tem. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Dilkent Gıda İnş. ve Taah.  
San. Ltd. Şti. tarafından açıklama sunulmadığı,10.08.2015 tarihli ihale komisyonu kararı ile  
de aşırı düşük teklif açıklaması sunmayan isteklilerin tekliflerinin reddedilerek ihalenin Enfes  
Yem. Gıda Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin üzerinde bırakılmasına ve ekonomik açıdan en  
avantajlı ikinci teklif sahibi olarak ise Eris Gıda Güv. Tem. Nak. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin  
belirlenmesine karar verildiği,  
Anlaşılmıştır.  
4734 sayılı Kanunun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38 inci maddesinde;  
14  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/055  
: 21  
: 18.09.2015  
: 2015/UH.II-2579  
İhale komisyonu verilen teklifleri (Değişik: 6/2/2014-6518/47 md.) değerlendirdikten  
sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük  
olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif  
sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
(Değişik: 6/2/2014-6518/47 md.) gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate  
alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli  
görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
(Ek fıkra: 20/11/2008-5812/12 md.; Değişik fıkra: 6/2/2014-6518/47 md.) Kurum,  
ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük  
tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi  
amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede  
öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde  
sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin  
reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin  
uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü yer almaktadır.  
Bahse konu madde hükmünden, ihalede aşırı düşük sorgulama yapılacağının ihale  
dokümanında düzenmiş haline göre, ihale komisyonunun, yaptığı değerlendirme neticesinde  
geçerli olduğunu tespit ettiği tekliflerden, ihaleye verilen diğer tekliflere veya idarenin tespit  
ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olan isteklileri tespit edeceği ve tespit  
edilen bu teklifleri reddetmeden önce yine madde metninde belirtilen usul doğrultusunda  
sorgulamaya tabi tutacağı anlaşılmaktadır.  
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük teklif  
sorgulamasının Kamu İhale Genel Tebliğinin “teklif fiyata dahil masraflar” ve “aşırı düşük  
tekliflerin değerlendirilmesini” düzenleyen maddeleri ile idari şartnamenin “teklif fiyata dahil  
olan giderler” başlıklı maddesindeki düzenlemelerin esas alınarak yapılması gerekmektedir.  
Bu ihalelerde, aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda belgelere dayalı yazılı açıklama  
yapmayan veya ihale komisyonunca açıklamaları yetersiz bulunan isteklilerin teklifleri ile  
teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetini karşılamayan teklifler gerekçesi belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir. İhale konusu hizmetin maliyet unsurlarının, personel çalıştırılmasına  
dayalı hizmet alımlarında olduğu gibi önceden belirlenen nitelikte olmadığı görülmektedir.  
Bu durumda, ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olarak hizmetin ifası için her  
isteklinin basiretli tacir olma yükümlülüğü gereğince kendi organizasyon yapısı, kullanacağı  
makine ekipmanın özellikleri, malzeme teminindeki kendine özgü koşulları vb. unsurları  
dikkate alarak teklif fiyatını belirlemesi gerekmektedir.  
15  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/055  
: 21  
: 18.09.2015  
: 2015/UH.II-2579  
Ayrıca, malzeme dahil yemek alım hizmetlerinde yemek bileşenlerini oluşturan  
girdilerin önemli bir kısmı yerel, mevsimsel ve iklim özelliklerine göre farklılıklar  
göstermekte, bir çok girdi müstahsilden doğrudan temin edilebilmektedir. Özellikle sebze  
meyve gibi girdilerin piyasa koşulları sebebiyle muhasebeleştirilmesinde karşılaşılan  
güçlüklerin aşırı düşük teklif sorgulamasında ispat için aranılan belgelere yansıtılmasında  
isteklilerin önünde önemli bir engel teşkil edeceğinden, şikayete konu ihalede, ihtiyaçların  
uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılmasından sorumlu  
olan idarenin, ihalede aşırı düşük teklif açıklaması isteyerek ihalenin sonuçlandırılması  
yönünde tesis etmiş olduğu işlemlerde mevzuata uyarlık bulunmadığı,  
İhale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı işi olmadığı, yaklaşık  
maliyetin büyük çoğunlukla yemek giderinden oluştuğu ihalede verilen tekliflerin hepsi  
yaklaşık maliyetin altında olmakla birlikte yaklaşık maliyete ve birbirlerine göre yakın olduğu  
ve en düşük teklifin bile diğer tekliflere göre aşırı düşük olarak değerlendirilemeyeceği  
anlaşıldığından, idarece yemek kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin  
karara bağlanması yönünde gerçekleştirilen idari işlemlerin mevzuata uygun olmadığı,  
Değerlendirilmiştir.  
Açıklanan nedenlerle; başvuru sahibinin birinci iddiası kapsamında yapılan  
incelemeye göre, yemek alımı kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin  
sonuçlandırılmasına yönelik idarece gerçekleştirilen idari işlemlerin yerinde olmadığı  
yönündeki düşüncem ile, Kurul çoğunluğunca alınan karara katılmıyorum.  
Ali Kemal AKKOÇ  
Kurul Üyesi  
16