Ana Sayfa / Kararlar / Haymana Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü / 2015/93193-987 Öğrenciye 180 Eğitim Öğretim Günü Öğle Yemeği Yapımı ve Dağıtımı
Bilgi
İKN
2015/93193
Başvuru Sahibi
Özdoyum Gıda Yemek San. Nak. Maden İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.
İdare
Haymana Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
İşin Adı
987 Öğrenciye 180 Eğitim Öğretim Günü Öğle Yemeği Yapımı ve Dağıtımı
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/067  
: 7  
: 11.11.2015  
: 2015/UH.II-2980  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Mahmut GÜRSES  
Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ali Kemal AKKOÇ, Mehmet Zeki ADLI, Hasan  
KOCAGÖZ, Hamdi GÜLEÇ, Dr. Mehmet AKSOY  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Özdoyum Gıda Yemek San. Nak. Maden İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.,  
Seyran Mah. Ankara Cad. No: 1 Haymana/ANKARA  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Haymana Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü,  
Yeni Mahalle Ankara Caddesi No: 7 06860 Haymana/ANKARA  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2015/93193 İhale Kayıt Numaralı “987 Öğrenciye 180 Eğitim Öğretim Günü Öğle Yemeği  
Yapımı ve Dağıtımı” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Haymana Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 19.08.2015 tarihinde  
açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “987 Öğrenciye 180 Eğitim Öğretim Günü Öğle Yemeği  
Yapımı ve Dağıtımı” ihalesine ilişkin olarak Özdoyum Gıda Yemek San. Nak. Maden İth. İhr.  
San. Tic. Ltd. Şti. nin 10.09.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 14.09.2015  
tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 28.09.2015 tarih ve 79090 sayı ile Kurum  
kayıtlarına alınan 28.09.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2015/2501 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan Yeşilnur Temizlik Bilgi  
İşl. Otoms. Gıda İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif  
açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı,  
- açıklamalar kapsamında sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde (Ek-  
H.4) yer alan çiğ girdilerin maliyetini tevsik için sunulan belgelerin hangi sayfada olduğunun  
yazılmadığı  
- örnek menüdeki yemeklerin 1 yıllık menü döngüsünün ve çiğ girdi maliyetinin ihale  
dokümanına uygun olarak oluşturulamadığı,  
- İşçilik hesabının yanlış hesaplandığı, işçiler için giyim maliyetinin yardımcı giderler  
kısmında değerlendirilmesi gerekirken bu giderin işçilik maliyetine dâhil edildiği, bu nedenle  
malzemeli yemek sunumu hesap cetvelindeki oranların yanlış hesaplandığı,  
- açıklamalar kapsamında sunulan fiyat tekliflerinin Kamu İhale Genel Tebliğ uyarınca  
kabul edilmemesi gerektiği, ayrıca söz konusu istekli tarafından fiyat teklifi ile açıklama  
yapılmasının zorunlu olduğuna dair herhangi bir belgenin sunulmadığı,  
- sunulan fiyat tekliflerinde TÜRMOB kaşesinin olmadığı ve ekinde meslek  
mensubunun oda faaliyet belgesinin yer almadığı iddialarına yer verilmiştir.  
1
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/067  
: 7  
: 11.11.2015  
: 2015/UH.II-2980  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir” hükmü,  
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük  
teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde "(1) İhale komisyonu verilen teklifleri  
değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve  
dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar  
çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.  
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak  
tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte  
önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale  
komisyonu;  
1) Verilen hizmetin ekonomik olması,  
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
b) İhale, aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemleri yapılmaksızın  
sonuçlandırır.  
c) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama  
istenmeksizin reddedilir.  
(3) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına eşit  
veya bu değerin üzerinde olan ihalelerde, ikinci fıkranın (a) bendinin kullanılması  
zorunludur.  
(4) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına  
kadar olan, açık ihale, belli istekliler arasında ihale veya Kanunun 21 nci maddesinin (b), (c)  
ve (f) bentleri gereğince pazarlık usulü ile yapılan personel çalıştırılmasına dayalı olmayan  
hizmet alımı ihalelerinde, ikinci fıkranın (a), (b) veya (c) bendindeki seçeneklerden birinin  
kullanılması zorunludur...." hükmü,  
2
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/067  
: 7  
: 11.11.2015  
: 2015/UH.II-2980  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı  
düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Personel  
çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı; personel  
çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde ise yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına  
bölünmesinden elde edilen tutar sınır değer olarak kabul edilir.  
79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden  
açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi  
gerekmektedir.  
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin  
yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı  
unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için  
isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.  
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri  
kullanarak açıklayabilirler.  
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet  
bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat  
teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili  
olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit  
tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat  
teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek  
ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli  
görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
3
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/067  
: 7  
: 11.11.2015  
: 2015/UH.II-2980  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
79.2.2.2. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin  
Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından  
sunulan hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama  
yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için  
kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması  
zorunludur.  
79.2.2.3. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi  
oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat  
tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli  
olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi  
hariç) geçerli olması zorunludur.  
79.2.2.4. Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin  
18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar  
Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve  
ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen  
ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.  
79.2.2.5. Toptancı Hal Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin  
11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan  
Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren  
toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın  
herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.  
79.2.2.6. Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar: İlgili  
mevzuatı uyarınca, belirli mal veya hizmetlerin kamuya sunulması konusunda lehine  
sınırlama bulunan kuruluşların tedarikçisi oldukları mallar veya sunucusu oldukları  
hizmetler için uyguladıkları fiyatlar ile açıklama yapılabilir.  
79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve  
emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin  
doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya  
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır”  
79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici  
vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki  
geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin  
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı  
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü  
düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları  
belirtilir.  
4
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/067  
: 7  
: 11.11.2015  
: 2015/UH.II-2980  
Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle “ana çiğ girdi”, “işçilik” ve  
“yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek-  
H.4) hazırlayarak açıklaması kapsamında sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için  
“(Ana Çiğ Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve  
0,95’den çok olmaması gerekir. Oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya  
0,95’den çok olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Ana çiğ girdi ibaresinden ilgili yemeğin pişirilmesi için gerekli temel girdiler anlaşılır.  
Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek  
pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta  
giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme  
giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.)  
gibi unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama  
sunulması gerekmez.  
Örneğin; 1.000 öğün yemek alımı için çıkılan bir ihalede, birim fiyat olarak 5 TL teklif  
veren bir isteklinin, 5.000 TL olan toplam teklif bedelinin aşırı düşük olarak değerlendirilmesi  
ve istekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde “(Ana Çiğ Girdi  
Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,90 olarak belirtilmesi halinde,  
teklifin 4.500 TL’sinin ana çiğ girdi ile işçilik toplamını içerdiği kabul edilir ve isteklinin  
sadece bu kısma ilişkin açıklama yapması gerekir. Teklifin 500 TL’lik kısmının ise yardımcı  
giderlere ilişkin olduğu kabul edildiğinden, bu kısma ilişkin açıklama yapılması  
gerekmemektedir.  
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, ana çiğ girdi maliyetlerinin tevsiki amacıyla  
üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan  
diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının  
anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir.  
79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki  
düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.  
79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre  
usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan  
akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.  
79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama  
yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi  
belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde  
düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.  
79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr)  
adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde  
tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik  
maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.  
79.3.4. Hizmet alım ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif  
sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta  
acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer  
alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini  
gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge  
müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını  
taşıması gereklidir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri  
tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınması zorunlu değildir. Sigorta  
giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsaması gerekmektedir.  
5
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/067  
: 7  
: 11.11.2015  
: 2015/UH.II-2980  
79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük  
teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz  
konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama  
yapılacaktır.” açıklaması,  
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde“2.1.  
İhale konusu hizmetin;  
a) Adı: 987 öğrenciye 180 eğitim öğretim yılı öğle yemeği yapımı ve dağıtımı  
b) Miktarı ve türü:  
987 öğrenciye 180 eğitim öğretim günü öğle yemeği yapımı ve dağıtımı hizmetleri  
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
c) Yapılacağı yer: Haymana İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü  
ç) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,  
Anılan Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 47’nci maddesinde  
Sıra Açıklama  
Birimi  
Miktarı  
No  
1
987 öğrenciye öğle yemeği yapımı ve dağıtımı adet  
düzenlemesi yer almaktadır.  
Başvuruya konu ihalenin “987 öğrenciye 180 eğitim öğretim günü öğle yemeği yapımı  
180  
ve dağıtımı” işi olduğu, bahse konu ihaleye 6 isteklinin teklif verdiği, geçerli teklif sahibi  
isteklilerden teklifi 417.501,00 TL sınır değerin altında kalan 3 isteklinin aşırı düşük teklif  
sorgulamasına tabi tutulduğu, söz konusu isteklilerden Eris Gıda Güven Tem. Nakl İnş Oto.  
San Tic. Ltd. Şti.nin teklifin süresi içerisinde aşırı düşük teklif açıklaması sunulmaması  
nedeniyle değerlendirme dışı bırakıldığı ve ihalenin aşırı düşük teklif açıklamaları uygun  
bulunan, Yeşilnur Temizlik Bilgi İşl. Otoms. Gıda İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. nin üzerinde  
bırakıldığı, başvuru sahibi Özdoyum Gıda Yemek San. Nakliyat Madencilik İth. İhr. San. Tic.  
Ltd. Şti.nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği  
görülmüştür.  
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden, malzemeli yemek hizmet alımı  
ihalelerinde idarenin aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik  
şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapması ve bu menüde yer alan  
yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarlarını belirtmesi, teklifi aşırı düşük bulunan  
isteklilerin öncelikle “ana çiğ girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider” oranlarının belirtildiği  
Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek- H.4) hazırlayarak açıklaması kapsamında  
sunması, bu açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için “(Ana Çiğ Girdi Maliyeti+İşçilik  
Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve 0,95’den fazla olmaması gerektiği,  
ana çiğ girdi ibaresinden ilgili yemeğin pişirilmesi için gerekli temel girdilerin anlaşılması  
gerektiği, buna göre yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi),  
temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım  
onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali  
6
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/067  
: 7  
: 11.11.2015  
: 2015/UH.II-2980  
çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurların “yardımcı girdiler” başlığında  
değerlendirileceği ve bu unsurlar için açıklama sunulmasına gerek olmadığı anlaşılmaktadır.  
Başvuruya konu ihalenin Teknik Şartname’sinde, yukarıda anılan Tebliğ hükmüne  
uygun olarak 4 haftalık örnek menü düzenlemesinin yapıldığı ve yemeklerde yer alan  
girdilerin gramajlarının belirtildiği gıda rasyonuna yer verildiği görülmüştür.  
Bu kapsamda Yeşilnur Temizlik Bilgi İşl. Otoms. Gıda İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. nin  
aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde,  
- Söz konusu istekli tarafından işçilik gideri olarak toplam 79.372,80 TL öngörüldüğü,  
ihale dokümanında personel sayısı belirtilmediği, söz konusu istekli tarafından iş kapsamında  
2 şoför, 2 bulaşıkçı, 2 garson, 1 aşçı, 1 aşçı yardımcısı olmak üzere toplam 8 personel için  
maliyet hesabının yapıldığı ve açıklamalar kapsamında işçilik modül çıktısının sunulduğu,  
açıklamasında bir aykırılık bulunmadığı,  
- Açıklamalar kapsamında sunulan Ek-H.4 standart formda, çiğ girdi maliyetlerine  
ilişkin olarak 01.01.2015-18.08.2015 tarih aralığında Ankara Ticaret Borsası günlük  
bültenlerinde yer alan birim fiyatların kullanıldığının sayfa numaraları gösterilmek suretiyle  
belirtildiği ve buna ilişkin olarak söz konusu listelerin açıklamalar kapsamında sunulduğu,  
yapılan açıklamaların Tebliğ’in 79.2.2.4’üncü maddesine uygun olduğu, başvuru sahibinin  
iddia ettiğinin aksine, açıklamalarda herhangi bir girdi maliyetini tevsik için fiyat teklifinin  
sunulmadığı,  
-Ekmek fiyatını tevsik etmek amacıyla Ankara Büyükşehir Belediyesi halk ekmek  
ürün satış listesinin sunulduğu, söz konusu açıklamanın Tebliğ’in 79.2.2.2’nci maddesinde  
yer alan “Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin  
Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından  
sunulan hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama  
yöntemi olarak kullanılabilir.” açıklamasına uygun olduğu anlaşılmıştır.  
- Buna karşın adı geçen istekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap  
Cetvelinde (Ek- H.4) , toplam ana çiğ girdi maliyeti, işçilik maliyeti ve yardımcı giderler  
oranının belirtildiği, anılan formda ana çiğ girdilerinin gösterilmesi gereken kısımda ihale  
dokümanında yer alan 2 haftalık örnek menüde bulunan yemeklerin maliyet analizlerinin  
yapıldığı ve 2 haftalık örnek menü ortalama ana çiğ girdi maliyetinin 1,4047 TL olarak  
belirlendiği ve bulunan bu tutarın 987 öğrenci sayısı ve 180 olan ihale konusu iş süresiyle  
çarpılarak enflasyon artışı tutarı da eklenmek suretiyle ana çiğ girdi maliyetinin 262.037,70  
TL olarak belirtildiği, anılan istekli tarafından ana çiğ girdi maliyetinin tespiti amacıyla  
yapılan bu açıklamanın kabul edilmesinin mümkün olmadığı, zira Tebliğ’in yukarıda  
aktarılan açıklamalarında ana çiğ girdi ibaresinden ilgili yemeğin pişirilmesi için gerekli  
temel girdilerin anlaşılması gerektiğinin belirtildiği ve bu temel girdilerin ihale konusu iş  
boyunca toplam kullanım miktarı ile söz konusu girdilerin birim maliyeti dikkate alınmak  
suretiyle Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde belirtilmesi istenilen ana çiğ girdi  
maliyetine ulaşılabilmesinin mümkün olacağı, anılan istekli tarafından örnek yemek  
menüsündeki yemeklerde yer alan ana çiğ girdiler ve bu girdilerin iş boyunca toplam  
kullanım miktarlarının malzemeli yemek sunumu hesap cetvelinde belirlenmediği, bu nedenle  
7
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/067  
: 7  
: 11.11.2015  
: 2015/UH.II-2980  
de sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde (Ek- H.4) yer alan ana çiğ girdi  
maliyeti ile işçilik maliyetinin toplamının toplam teklif tutarına oranının 0,80’den az ve  
0,95’den çok olup olmadığının da kesin olarak tespit edilmesinin mümkün olmadığı  
anlaşılmış olup bu şekilde yapılan açıklamanın mevzuata uygun olmadığı ve söz konusu  
isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Yeşilnur Temizlik Bilgi İşl.  
Otoms. Gıda İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu  
aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi  
gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oyçokluğu ile karar verildi.  
Mahmut GÜRSES  
Başkan  
Kazım ÖZKAN  
II. Başkan  
Ali Kemal AKKOÇ  
Kurul Üyesi  
Mehmet Zeki ADLI  
Kurul Üyesi  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
Hamdi GÜLEÇ  
Kurul Üyesi  
Dr. Mehmet AKSOY  
Kurul Üyesi  
8
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/067  
: 7  
: 11.11.2015  
: 2015/UH.II-2980  
KARŞI OY  
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesindeki iddiaları kapsamında Kurul  
çoğunluğunca, Yeşilnur Temizlik Bilgi İşl. Otoms. Gıda İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin  
teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun  
olarak yeniden gerçekleştirilmesine ilişkin Düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin  
18’inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki  
belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda;  
Haymana Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen “987  
Öğrenciye 180 Eğitim Öğretim Yılı Öğle Yemeği Yapımı ve Dağıtımı Hizmet Alımı” ihalesine  
ilişkin yaklaşık maliyetin MEB fiyatları esas alınarak toplam 542.751,30 TL olarak  
hesaplandığı,  
Bahse konu ihalede 14 adet ihale dokümanı satın alındığı, 19.08.2015 tarihinde  
gerçekleştirilen ihaleye 6 istekli tarafından teklif verildiği,  
İhalede tekliflerin denetimine ilişkin idarece yapılan inceleme uyarınca, altı teklifin de  
geçerli teklif olarak kabul edildiği,  
Teklif Bedeli  
İsteklinin Adı  
(TL)  
Yeşilnur Temizlik Bilgi İşl. Otoms. Gıda İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.  
Özdoyum Gıda Yemek San. Nakliyat Mad. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.  
Eris Gıda Güven Tem. Nakl İnş Oto. San Tic. Ltd. Şti.  
Rüzgar Endüstriyel Yemek Hizmetleri Sosyal Hizmetler Araç Kiralama  
Turizm Bilişim Teknolojileri San. ve Tic. Ltd. Şti.  
373.086,00  
380.192,40  
415.800,00  
417.576,92  
Karanfil Yemek Emlak Temizlik İnşaat Otomotiv San. ve Tic. Ltd. Şti.  
Hasad Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.  
417.576,92  
488.565,00  
Şeklinde verildiği,  
Şikayete konu ihaleye ilişkin ihale komisyonunca alınan kararda 417.501,00 TL sınır  
değerin altında kalan 3 isteklinin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu, söz konusu  
isteklilerden Eris Gıda Güven Tem. Nakl İnş Oto. San Tic. Ltd. Şti.’nin teklifin süresi  
içerisinde aşırı düşük teklif açıklaması sunulmaması nedeniyle değerlendirme dışı bırakıldığı  
ve ihalenin aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunan, Yeşilnur Temizlik Bilgi İşl. Otoms.  
Gıda İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibi Özdoyum Gıda Yemek  
San. Nakliyat Madencilik İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.’nin ise ekonomik açıdan en avantajlı  
ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği,  
Anlaşılmıştır.  
4734 sayılı Kanunun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38 inci maddesinde;  
9
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/067  
: 7  
: 11.11.2015  
: 2015/UH.II-2980  
İhale komisyonu verilen teklifleri (Değişik: 6/2/2014-6518/47 md.) değerlendirdikten  
sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük  
olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif  
sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
(Değişik: 6/2/2014-6518/47 md.) gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate  
alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli  
görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
(Ek fıkra: 20/11/2008-5812/12 md.; Değişik fıkra: 6/2/2014-6518/47 md.) Kurum,  
ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük  
tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi  
amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede  
öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde  
sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin  
reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin  
uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü yer almaktadır.  
Bahse konu madde hükmünden, ihalede aşırı düşük sorgulama yapılacağının ihale  
dokümanında düzenmiş haline göre, ihale komisyonunun, yaptığı değerlendirme neticesinde  
geçerli olduğunu tespit ettiği tekliflerden, ihaleye verilen diğer tekliflere veya idarenin tespit  
ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olan isteklileri tespit edeceği ve tespit  
edilen bu teklifleri reddetmeden önce yine madde metninde belirtilen usul doğrultusunda  
sorgulamaya tabi tutacağı anlaşılmaktadır.  
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük teklif  
sorgulamasının Kamu İhale Genel Tebliğinin “teklif fiyata dahil masraflar” ve “aşırı düşük  
tekliflerin değerlendirilmesini” düzenleyen maddeleri ile idari şartnamenin “teklif fiyata dahil  
olan giderler” başlıklı maddesindeki düzenlemelerin esas alınarak yapılması gerekmektedir.  
Bu ihalelerde, aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda belgelere dayalı yazılı açıklama  
yapmayan veya ihale komisyonunca açıklamaları yetersiz bulunan isteklilerin teklifleri ile  
teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetini karşılamayan teklifler gerekçesi belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir. İhale konusu hizmetin maliyet unsurlarının, personel çalıştırılmasına  
dayalı hizmet alımlarında olduğu gibi önceden belirlenen nitelikte olmadığı görülmektedir.  
Bu durumda, ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olarak hizmetin ifası için her  
isteklinin basiretli tacir olma yükümlülüğü gereğince kendi organizasyon yapısı, kullanacağı  
makine ekipmanın özellikleri, malzeme teminindeki kendine özgü koşulları vb. unsurları  
dikkate alarak teklif fiyatını belirlemesi gerekmektedir.  
10  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/067  
: 7  
: 11.11.2015  
: 2015/UH.II-2980  
Ayrıca, malzeme dahil yemek alım hizmetlerinde yemek bileşenlerini oluşturan  
girdilerin önemli bir kısmı yerel, mevsimsel ve iklim özelliklerine göre farklılıklar  
göstermekte, bir çok girdi müstahsilden doğrudan temin edilebilmektedir. Özellikle sebze  
meyve gibi girdilerin piyasa koşulları sebebiyle muhasebeleştirilmesinde karşılaşılan  
güçlüklerin aşırı düşük teklif sorgulamasında ispat için aranılan belgelere yansıtılmasında  
isteklilerin önünde önemli bir engel teşkil edeceğinden, şikayete konu ihalede, ihtiyaçların  
uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılmasından sorumlu  
olan idarenin, ihalede aşırı düşük teklif açıklaması isteyerek ihalenin sonuçlandırılması  
yönünde tesis etmiş olduğu işlemlerde mevzuata uyarlık bulunmadığı,  
İhale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı işi olmadığı, yaklaşık  
maliyetin büyük çoğunlukla yemek giderinden oluştuğu ihalede verilen tekliflerin hepsi  
yaklaşık maliyetin altında olmakla birlikte yaklaşık maliyete ve birbirlerine göre yakın olduğu  
ve en düşük teklifin bile diğer tekliflere göre aşırı düşük olarak değerlendirilemeyeceği  
anlaşıldığından, idarece yemek kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin  
karara bağlanması yönünde gerçekleştirilen idari işlemlerin mevzuata uygun olmadığı,  
Değerlendirilmiştir.  
Açıklanan nedenlerle; başvuru sahibinin iddiaları kapsamında yapılan incelemeye  
göre, ihalenin yemek alımı kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin  
sonuçlandırılmasına yönelik idarece gerçekleştirilen idari işlemlerin yerinde olmadığı  
yönündeki düşüncem ile, Kurul çoğunluğunca verilen karara katılmıyorum.  
Ali Kemal AKKOÇ  
Kurul Üyesi  
11