Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Türk Standartları Enstitüsü Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı
/
2014/179292-Temizlik Hizmeti Alımı
Bilgi
İKN
2014/179292
Başvuru Sahibi
Burcum Plastik İnşaat Turizm Temizlik Medikal Otomotiv Gıda Dağıtım Pazarlama Eğitim İnsan Kaynakları Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
İdare
Türk Standartları Enstitüsü Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı
İşin Adı
Temizlik Hizmeti Alımı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/020
: 38
: 18.03.2015
: 2015/UH.II-850
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan V. II. Başkan: Kazım ÖZKAN
Üyeler, Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hasan KOCAGÖZ,
Hamdi GÜLEÇ
BAŞVURU SAHİBİ:
Burcum Plastik İnşaat Turizm Temizlik Medikal Otomotiv Gıda Dağıtım Pazarlama Eğitim
İnsan Kaynakları Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi,
Yeşilırmak Sok. No:10/1 Demirtepe ANKARA
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Türk Standartları Enstitüsü Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı,
Necatibey Cad. No:112 06100 Çankaya/ANKARA
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2014/179292 İhale Kayıt Numaralı “Temizlik Hizmeti Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Türk Standartları Enstitüsü Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı tarafından
09.02.2015 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Temizlik Hizmeti Alımı” ihalesine
ilişkin olarak Burcum Plastik İnşaat Turizm Temizlik Medikal Otomotiv Gıda Dağıtım
Pazarlama Eğitim İnsan Kaynakları Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi nin 03.02.2015
tarihinde yaptığı şikâyet başvurusu hakkında idare tarafından süresi içinde karar alınmaması
üzerine, başvuru sahibince 23.02.2015 tarih ve 16872 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan
23.02.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2015/539 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Başvuruya konu ihalede, Teknik Şartname’de ihale konusu işin içeriğinde çevre
temizliği ve bahçe bakımı olmasına karşın benzer iş tanımının yalnızca temizlik hizmet alımı
olarak belirlenmesinin mevzuata aykırı olduğu,
Malzeme dâhil olarak ihale edilen hizmet alımında aşırı düşük teklif açıklaması
istenilmeksizin ihalenin sonuçlandırılmasının 4737 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 38.1’inci
maddesine aykırılık teşkil ettiği, idarenin ilgili maddede yer alan takdir yetkisini yasanın
ruhuna ve amacına aykırı olarak kullandığı,
2) İlaçlama hizmetinin iş deneyim olarak talep edilmemesi nedeniyle önemli teklif
bileşeni olarak değerlendirilemeyeceği, bu nedenle söz konusu giderin %4 sözleşme genel
giderler içerisinde yer alması gerekirken, anılan gider için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı bir
satır açılmasının mevzuata aykırı olduğu,
1
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/020
: 38
: 18.03.2015
: 2015/UH.II-850
3) Proje müdürü için yükleniciden istenilen 1 adet cep telefonunun birim fiyat teklif
cetvelinde yer alması gerekirken, anılan gidere birim fiyat teklif cetvelinde yer
verilmemesinin mevzuata aykırı olduğu,
4) Personel ile ilgili bütün sorumluluğun son çıkan yasayla birlikte kurumlar
tarafından karşılanacağı düzenlenmesine rağmen ihale dokümanındaki düzenlemelerde bütün
sorumluluğun yükleniciye ait olmasında mevzuata uyarlık bulunmadığı,
5) Personel maaşlarına ilişkin aylık hakedişin idare tarafından yüklenici hesabına
yatırıldığı gün veya takip eden iş günü içinde tüm personelin banka hesabına yatırılması
yönündeki düzenlemenin makul olmadığı, personel maaşlarının yatırılmasındaki sürenin 3 iş
günü veya 5 iş günü ile sınırlandırılmasının uygun olacağı iddia edilmektedir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü
maddesinde “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına
veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya
istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak
şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler.” hükmü,
Anılan Kanun’un “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikayet
başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem
veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden
itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde
ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda
yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale
dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın
satın alındığı tarihte başlar.
İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikâyetler birinci fıkradaki süreleri
aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar
yapılabilir.” hükmü yer almaktadır.
Şikâyete konu edilen ve İdari Şartname’nin 7.5.1 ‘inci maddesinde yer verilen iş
deneyimine ilişkin belgeler, 7.6’ncı maddesinde yer verilen benzer iş tanımı ve 33’üncü
maddesinde yer alan ihalenin Kanunun 38 inci maddesinde öngörülen açıklama istenmeksizin
ekonomik açıdan en avantajlı teklif üzerinde bırakılmasına ilişkin hususlar 07.01.2015 tarihli
İhale İlanı’nda ” …4.3. Mesleki ve Teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması
gereken kriterler:
4.3.1. İş deneyimini gösteren belgeler:
Son beş yıl içinde bedel içeren bir sözleşme kapsamında kabul işlemleri tamamlanan
ve teklif edilen bedelin % 15 oranından az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere
ilişkin iş deneyimini gösteren belgeler veya teknolojik ürün deneyim belgesi.
4.4. Bu ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işler:
4.4.1.Kamu veya özel sektörde gerçekleştirilmiş personel çalıştırılmasına dayalı
temizlik hizmeti işleri benzer iş olarak kabul edilecektir.
2
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/020
: 38
: 18.03.2015
: 2015/UH.II-850
…
13.Diğer hususlar:
İhale, Kanunun 38 inci maddesinde öngörülen açıklama istenmeksizin ekonomik
açıdan en avantajlı teklif üzerinde bırakılacaktır.” şeklinde düzenlenmiştir.
Kanun’un yukarıda yer verilen maddelerinde, İhale İlanı’nda yer verilen
düzenlemelere ilişkin şikâyet başvurusunun ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka
aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması
gereken tarihi izleyen günden itibaren 10 gün içerisinde yapılması ve başvurunun en geç ihale
tarihi veya son başvuru tarihinden 3 iş günü öncesine kadar yapılması gerektiği
düzenlenmiştir. İhale İlanı’nın 07.01.2015 tarihinde yayımlandığı ve ihale tarihinin
09.02.2015 olduğu göz önüne alındığında, anılan düzenlemeler gereğince 19.01.2015 tarihini
geçmeyecek şekilde şikâyet başvurusunda bulunulması gerekirken, başvuru sahibi tarafından
03.02.2015 tarihinde şikâyet başvurusunda bulunulduğu tespit edildiğinden başvuru sahibinin
bu iddialarının Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi uyarınca süre
yönünden reddi gerekmektedir.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
İdari Şartname’nin 2.1’inci maddesinin (a) bendinde ihale konusu işin adının
“Temizlik Hizmeti Alımı” olarak düzenlendiği, anılan maddenin (b) bendinde ise işin miktarı
ve türünün “146 kişi çalıştırılmak suretiyle malzemeli temizlik hizmeti alımı Ayrıntılı bilgi
idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.” olarak belirlendiği görülmüştür.
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1.
vergi(KDV Hariç), resim, harç ve benzeri giderler, teklif fiyata dâhil edilecektir.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni
gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları
karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi
bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dâhil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre
hesaplanacak işçilik ücreti:
Proje Müdürü pozisyonu için Asgari Ücretin %70 fazlası.
Personel (Cam temizliği) pozisyonu için Asgari Ücretin %30 fazlası.
Personel pozisyonu için Asgari Ücretin %10 fazlası.
Özürlü Personel pozisyonu için Asgari Ücretin %10 fazlası.
25.3.2. Yemek ve yol giderleri:
Yüklenici tarafından karşılanacak yol masrafı aylık gün sayısı olarak 26 (yirmialtı),
yemek masrafı aylık gün sayısı olarak 26 (yirmialtı) gün esas alınacaktır.
Personelin yol gideri günlük brüt (8 TL) olarak hesaplanacaktır. Yüklenici, teklif
fiyatına personel yol giderini dahil edecek ve bordroda gösterecektir. Personelin yemek gideri
günlük brüt (10 TL) olarak hesaplanacaktır. Yüklenici, teklif fiyatına personel yemek giderini
dahil edecek ve bordroda gösterecektir.
Sözleşme Bedeline dâhildir.
25.3.3. Malzeme giderleri:
Temizlik malzemeleri birim fiyat teklif cetvelinde tek kalemde fiyatlandırılacaktır.
25.3.4. Bu madde boş bırakılmıştır.
3
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/020
: 38
: 18.03.2015
: 2015/UH.II-850
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer
Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.
Personelin iş kazaları ile meslek hastalıkları sigortası prim oranı %2 (iki) olarak
tespit edilmiştir.” düzenlemesi yer almaktadır.
İdari Şartname’nin ekinde yer alan tabloya aşağıda yer verilmiştir.
Sıra No
Açıklama
Birimi
İşçi
Ay/gün/saat
Sayısı
1
2
3
4
Proje Müdürü (%70)
Temizlik Personeli (Cam Temizliği) (%30)
Temizlik personeli (%10)
İşçi x Ay 1,00
İşçi x Ay 2,00
İşçi x Ay 139,00
İşçi x Ay 4,00
Birimi
36
36
36
Özürlü Personel (%10)
36
Miktarı
36
Sıra No Açıklama
1
2
Temizlik sarf malzemesi ve ekipmanları
İlaçlama
ay
adet
45
Başvuruya konu ihalenin birim fiyat teklif cetvelinin aşağıda yer aldığı şekilde
düzenlendiği anlaşılmıştır;
A1
B2
Sıra
No
Miktarı
Birimi İşçi Ay/gün/sa
sayısı at
İş Kaleminin Adı ve Kısa
Açıklaması3
Teklif
Tutarı
Edilen4
Birim Fiyat
1
2
3
4
Proje Müdürü (%70)
İşçi x 1
36
36
Ay
(Cam İşçi x 2
Ay
Temizlik
Personeli
Temizliği) (%30)
Temizlik personeli (%10)
İşçi x 139 36
Ay
İşçi x 4
Özürlü Personel (%10)
36
Ay
I. ARA TOPLAM
(K.D.V Hariç)5
Sıra İş Kaleminin Adı ve Kısa Birimi Miktarı
Teklif
Tutarı
No Açıklaması 6
Edilen4
Birim Fiyat
1
2
Temizlik sarf malzemesi ve ay
ekipmanları
36
45
İlaçlama
adet
II. ARA TOPLAM
(K.D.V. Hariç)7
TOPLAM TUTAR (K.D.V Hariç)
4
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/020
: 38
: 18.03.2015
: 2015/UH.II-850
Teknik Şartname’nin “Yüklenicinin Yapacağı İşler” başlıklı 4’üncü maddesinde
“…Yüklenicinin halk sağlığı alanında haşerelere karşı ilaç uygulama izin belgesine sahip
olması durumunda ilaçlamanın yüklenici tarafından; bu izin belgesine sahip olmaması
durumunda ise ilaçlama işi anılan izin belgesine sahip olanlara yaptırılacaktır. Yüklenici
hizmetin sunulması sırasında iş güvenliğine ilişkin her türlü tedbiri alacak, tedbirsizlik
nedeniyle ilgili mevzuat gereği ortaya çıkabilecek her türlü zarardan sorumlu olacaktır.
İlaçlama ile ilgili birim fiyat teklif cetvelinde ayrı bir satır açılacaktır.” düzenlemesi
bulunmaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında
teklif fiyata dâhil olacak giderler”
başlıklı 78’inci maddesinde “78.1.Personel
çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının
ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için
kullanıldığı ve yaklaşık maliyetinin en az % 70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa
ayni yemek ve yol giderleri dâhil işçilik giderinden oluştuğu hizmetlerdir.
78.2. Malzemeli veya malzemesiz temizlik, malzemesiz yemek, özel güvenlik, sayaç
okuma ve kesme-açma, hasta ve ziyaretçi yönlendirme, tıbbi sekreterlik, veri işleme ve
otomasyon sisteminin işletimi hizmetleri gibi hizmetler personel çalıştırılmasına dayalı olup,
bu tebliğde personel çalıştırılmasına dayalı olan/olmayan hizmetler arasında sayılmayan
işlerin personel çalıştırılmasına dayalı olup olmadığı yukarıda yer verilen tanıma göre
idarelerce değerlendirilecektir.
…
78.30.Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde isteklilerin teklif
bedelleri varsa yüklenici karı ile aşağıdaki bileşenlerden oluşur:
a) Asgari İşçilik Maliyeti: İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya
idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram
ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dâhil), nakdi yemek ve yol
bedeli gibi prime esas kazancın hesabında esas alınan işçiliğe bağlı diğer ödemeler ve
işveren sigorta primlerinin toplam tutarı asgari işçilik maliyetini oluşturur.
b) İşçilikle Bağlantılı Ayni Giderler: İdari şartnamede işçi sayısıyla bağlantı olarak
teklife dâhil edilmesi öngörülen ayni giderler teklif bileşeni kabul edilir.
c) Hizmetin Yürütülmesine Yardımcı Unsurlar: İhale konusu hizmet işinin
yürütülmesinde yardımcı nitelikte olan ve idari şartnamede belirtilen unsurlar teklif bileşeni
kabul edilir.
ç) Sözleşme Giderleri ve Genel Giderler: İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri,
Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, ihale
konusu işte kullanılacak giyim gideri, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri,
20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca işyeri hekimliği ve iş
güvenliği uzmanı ücreti ile çalışanlara verilecek eğitim gideri, silahlı atış eğitim gideri, özel
güvenlik mali sorumluluk sigortası gideri, yaka kartı, önemli bir bileşen olarak
değerlendirilmeyen ilaçlama gideri, toplu ulaşım kartı bedeli ve bu nitelikteki genel giderleri
karşılamak üzere, birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik birim fiyatı üzerinden;
işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri için ise
5
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/020
: 38
: 18.03.2015
: 2015/UH.II-850
çalıştırılacak her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden, % 4 oranında hesaplanan sözleşme
giderleri ve genel giderler teklif bileşeni olarak kabul edilir.” açıklaması yer almaktadır.
Şikâyete konu ihale 146 kişi çalıştırılmak suretiyle malzemeli temizlik hizmeti alımı
işi olup, yukarıda yer verilen Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.2’nci maddesi uyarınca
incelemeye konu ihale kapsamında gerçekleştirilecek işin personel çalışmasına dayalı hizmet
işi olduğu anlaşılmıştır.
İlaçlama giderinin İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde teklif fiyata dâhil olduğu
belirtilmemiş olmakla birlikte bahse konu maliyet kalemine yönelik olarak birim fiyat teklif
cetvelinde bir satır açıldığı ve yaklaşık maliyet hesabında yer verildiği görüldüğünden idare
tarafından ilaçlama giderinin önemli bir teklif bileşeni olarak değerlendirildiği sonucuna
varılmıştır. Bu nedende, ilaçlama giderinin %4 oranında hesaplanan sözleşme gideri ve genel
giderler içerisinde kabul edilmesinin mümkün olmadığı değerlendirilmiştir.
İdarece önemli bir bileşen olarak değerlendirilen ilaçlama giderine birim fiyat teklif
cetvelinde ayrı bir satır açılması hususunun tekliflerin verilmesini ve değerlendirilmesini
engelleyici nitelikte olmadığı sonucuna varıldığından başvuru sahibinin iddiası yerinde
görülmemiştir.
3)Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
Teknik Şartname’nin “Yüklenici Personelin Denetlenmesi” başlıklı 12’nci maddesinde
“12.1 Yüklenici, idareye bağlı temizlik koordinasyon ve proje müdürü atayacaktır.
12.2 İdare sorumlusu yapılan işi, gerekirse istihdam edilen personel veya ekipmanları
her zaman kontrol edebilir.
…
12.6 Bu şartname hükümlerinin yerine getirilmesi için idare yetkilisi ve yüklenici
sürekli diyalog halinde olacaktır. …” düzenlemesi ile anılan Şartname’nin “Bina ve Araç
Gereçlerin Kullanımı”
başlıklı 13.4’üncü maddesinde “…13.4 Yüklenici, temizlik
koordinasyon ve proje müdürüne masrafları şirket tarafından karşılanmak üzere 1 adet cep
telefonu almakla yükümlüdür.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yapılan incelemede, İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı
25’inci maddesinde cep telefonu giderine yer verilmediği, idarece hazırlanan yaklaşık maliyet
hesap cetvelinde de söz konusu giderin dikkate alınmadığı tespit edilmiştir. Şikâyete konu
olan ve yüklenici tarafından temin edilmesi gereken cep telefonlarının idare ile yüklenici
firma arasında koordinasyonun sağlanması için istenildiği, ihale konusu hizmet işine ilişkin
olarak temizlik koordinasyon ve proje müdürüne tahsis edileceğinin anlaşıldığı, bahse konu
işin yerine getirilmesi için gerekli olan cep telefonu görüşme maliyetinin diğer maliyet
bileşenleri dikkate alındığında (kullanılacak malzemeler) ihale konusu işte önemli bir maliyet
bileşeni olmadığı, basiretli bir tacirin de ihale konusu işe ait mevcut ihale dokümanı ve işin
özelliğini göz önünde bulundurarak teklifini oluşturması gerektiği göz önüne alındığında
idarece cep telefonlarına ilişkin olarak yapılan mevcut düzenlemenin isteklilerin teklif
vermesini engelleyecek bir belirsizlik yaratmayacağı, dolayısıyla başvuru sahibinin bu
iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
6
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/020
: 38
: 18.03.2015
: 2015/UH.II-850
Teknik Şartname’nin “Yüklenicinin Sorumlulukları” başlıklı 6’ncı maddesinde “6.1.
Yasal Sorumlulukları
6.1.1Yüklenici, ihale dokümanlarında yer alan ve 4735 sayılı Kanuna göre sözleşmeye
bağlanan hizmet işlerinin yürütülmesinde uygulanacak genel esas ve usulleri belirleyen ve
sözleşmenin eki ve ayrılmaz bir parçası olan “Hizmet İşleri Genel Şartnamesinde yazılı esas
ve usullere uymak ve uygulamak zorundadır.
6.1.2 Yüklenici; Temizlik hizmetleri ve bahçe bakımında çalıştırdığı işçilerden dolayı
yasaların kendine yüklemiş olduğu sorumlulukları eksiksiz olarak yerine getirecektir.
…
6.1.4 Yüklenicinin faaliyetinden doğan her türlü resim, harç, tazminat ve cezalar ile
çalıştırılan personel ile ilgili doğabilecek tüm mükellefiyetler, ücret, vergi, SGK primi, prime
esas matrah artışı gibi tüm yasal yükümlülükler ve ayrıca doğabilecek bütün hukuki, idari,
mali, cezai mesuliyetler tamamen yükleniciye aittir.
…
6.2. İşçilere İlişkin Sorumluluklar
6.2.3 İdare kurallarına ve disiplinine uymayan yüklenici personeli yazılı ve sözlü
olarak uyarılır ve gerekirse işten uzaklaştırılır. Bununla ilgili doğacak tazminat ve diğer
yasal işlemlerden yüklenici sorumludur.
6.2.14 Müdür, şef veya işçilerinin hastalık, rapor vb. nedenlerle göreve gelmemesi
durumunda yüklenici tarafından aynı vasıfta yedek işçi en geç 3 gün içinde
görevlendirilecektir. Bu işçiler için idare tarafından ayrıca ücret ödenmeyecektir.”
düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuru sahibi tarafından Teknik Şartname’nin 6.1.4, 6.2.3 ve 6.2.14’üncü
maddelerine yer verilerek personel ile ilgili tazminat sorumluluğunun değişen yasa
çerçevesinde idareye ait olmasına karşın ilgili Teknik Şartname maddelerinde söz konusu
sorumluluğun yükleniciye ait olarak düzenlenmesinin mevzuata aykırı olduğu iddia
edilmektedir.
11.09.2014 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6552 sayılı İş
Kanunu İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması İle Bazı
Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun’un 8’inci maddesinde “4857 sayılı
Kanunun 112 nci maddesine aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 62 nci maddesinin birinci
fıkrasının (e) bendi kapsamında alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilerin kıdem
tazminatları;
a) Alt işverenlerinin değişip değişmediğine bakılmaksızın aralıksız olarak aynı kamu
kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde çalışmış olanların bu şekilde çalışmış oldukları
sürelere ilişkin kıdem tazminatına esas hizmet süreleri, aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait
işyerlerinde geçen toplam çalışma süreleri esas alınarak tespit olunur. Bunlardan son alt
işverenleri ile yapılmış olan iş sözleşmeleri 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesine
göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanların kıdem
tazminatları ilgili kamu kurum veya kuruluşlar tarafından,
b) Aynı alt işveren tarafından ve aynı iş sözleşmesi çerçevesinde farklı kamu kurum
veya kuruluşlarında çalıştırılmış olan işçilerden iş sözleşmeleri 1475 sayılı İş Kanununun 14
üncü maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanlara,
4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında farklı kamu
kurum ve kuruluşuna ait işyerlerinde geçen hizmet sürelerinin toplamı esas alınarak
çalıştırıldığı son kamu kurum veya kuruluşu tarafından,
7
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/020
: 38
: 18.03.2015
: 2015/UH.II-850
işçinin banka hesabına yatırılmak suretiyle ödenir.
Alt işveren ile yapmış olduğu iş sözleşmesi sona ermediği gibi, alt işveren tarafından
4734 sayılı Kanun kapsamında bulunan idarelere ait işyerleri dışında bir işyerinde
çalıştırılmaya devam olunan ve bu şekilde çalıştırıldığı sırada iş sözleşmesi kıdem tazminatı
ödenmesini gerektirecek şekilde sona eren işçinin kıdem tazminatı, işçinin yazılı talebi
hâlinde, kıdem tazminatının söz konusu kamu kurum veya kuruluşlarına ait işyerlerinde geçen
süreye ilişkin kısmı, kamu kurum veya kuruluşuna ait çalıştığı son işyerindeki ücretinin yılları
itibarıyla asgari ücret artış oranları dikkate alınarak güncellenmiş miktarı üzerinden
hesaplanmak suretiyle son kamu kurum veya kuruluşu tarafından işçinin banka hesabına
yatırılmak suretiyle ödenir. Bu şekilde hesaplanarak ödenen kıdem tazminatı tutarının, iş
sözleşmesinin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden aynı süreler dikkate alınarak
hesaplanacak kıdem tazminatı tutarından daha düşük olması hâlinde, işçinin aradaki farkı alt
işverenden talep hakkı saklıdır.
İkinci fıkranın (b) bendi veya üçüncü fıkra uyarınca farklı kamu kurum veya
kuruluşlarına ait işyerlerinde geçen hizmet sürelerinin toplamı üzerinden kıdem tazminatı
ödenmesi hâlinde, kıdem tazminatı ödemesini gerçekleştiren son kamu kurum veya kuruluşu,
ödenen kıdem tazminatı tutarının diğer kamu kurum veya kuruluşlarında geçen hizmet
süresine ilişkin kısmını ilgili kamu kurum veya kuruluşundan tahsil eder. Ancak, merkezi
yönetim kapsamındaki kamu idareleri arasında bu fıkra hükümlerine göre bir tahsil işlemi
yapılmaz.
Kıdem tazminatı tutarı, 4734 sayılı Kanunun ek 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (a)
bendi kapsamında belirtilen işyerlerinde kıdem tazminatı ile ilgili açılacak bütçe tertibinden,
(b) bendi kapsamında belirtilen işyerlerinde ise hizmet alımı gider kaleminden, ödeneğin yetip
yetmediğine bakılmaksızın ödenir…” hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıda aktarılan 4857 sayılı İş Kanunu’nun “Bazı kamu kurum ve kuruluşlarında
çalışanların kıdem tazminatı” başlıklı 112’nci maddesi uyarınca, kıdem tazminatının
idarelerin yükümlülüğünde bulunan bir maliyet olarak belirlendiği anlaşılmaktadır.
Başvuruya konu ihaleye ait ihale dokümanı incelendiğinde kıdem tazminatının
yüklenici tarafından ödenmesi gerektiğine yönelik açık bir düzenlemenin bulunmadığı,
Teknik Şartname’nin yukarıda aktarılan maddelerinde, yüklenicinin çalıştırdığı personele
ilişkin yasalardan kaynaklanan sorumluluğun yükleniciye ait olduğunun belirtildiği, anılan
düzenlemeden kıdem tazminatının yüklenicin yükümlülüğünde olan bir maliyet olduğu
sonucuna varılamayacağı, diğer yandan İş Kanunu’nun 112’nci maddesi hükmü uyarınca
kıdem tazminatının idarelerin yükümlülüğünde bulunan bir maliyet olduğu, açıklanan
nedenlerle başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 38’inci maddesinde “Yüklenici çalıştırdığı
işçilerin, işin yapılmakta olduğu bir işkolu veya meslekte aynı tipteki bu iş için mevzuatla
kabul edilenlerden daha az elverişli olmayan şartlarda çalışmalarını ve ücret almalarını
sağlayacaktır. Ücret, yan ödeme ve çalışma şartlarının toplu sözleşme veya mevzuatla tespit
edilmemiş olması halinde yüklenici, en yakın ve uygun bir bölgedeki işkolu veya meslekteki
aynı tip bir iş için mevzuatla tespit edilenlerden daha az elverişli olmayan ücret, yan ödeme
ve çalışma şartlarını sağlayacaktır. Yüklenici, varsa alt yüklenicilerinin bu çalışma şartlarına
uymalarını sağlamak için gerekli tedbirleri alacaktır.
8
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/020
: 38
: 18.03.2015
: 2015/UH.II-850
Kontrol teşkilatı, yüklenici veya alt yüklenici tarafından istihdam edilen işçilerin
ücretlerinin tam ve zamanında ödenip ödenmediğini her ay resen kontrol etmekle ayrıca bu
konuda kendisine ulaşan başvuruları (talep ve ihbarları) ivedilikle değerlendirmekle
yükümlüdür.
Bu amaçla yüklenicinin hakediş istemesi üzerine, bu istek ve hakedişin ödeneceği tarih
(yaklaşık olarak), şantiye şefliği, işyeri ilan tahtası veya işçilerin toplu bulunduğu yerler gibi
işçilerin görebileceği yerlere yazılı ilan asılmak suretiyle duyurulur. İlanın yapıldığı, kontrol
teşkilatının ve yüklenici veya vekili ile işçi temsilcisinin imzaladıkları bir tutanakla tespit
edilerek bu tutanağın bir kopyası hakedişin ödeme yerine gönderilir.
Personel alacakları, hakediş raporunun düzenlendiği tarihten önceki (işçi ücretleri ödeme
günü öncesindeki) günler için belirlenmiş sayılır. Bu tür alacakların üç (3) aylık tutarından
fazlası hakkında idareye herhangi bir sorumluluk düşmez.
İdare tarafından gerek resen gerekse de başvuru üzerine bordroların ve/veya ücret
ödemesini gösterir diğer bilgi ve belgelerin (yüklenici veya alt yüklenicinin kayıtları, puantaj,
hesap pusulaları gibi) incelenmesi neticesinde ücret ve/veya yan ödemelerin eksik
ödendiğinin veya ödenmediğinin tespit edilmesi halinde bu durumun yüklenici tarafından
bordroya bağlanması sağlanır ve bu bordrolar hakediş raporu ile birlikte ödeme yerine
gönderilir. Aynı zamanda, ücret ve/veya yan ödemelerin, ödenmeyen kısmı yüklenicinin
hakedişinden kesilir ve tabi olunan mali mevzuat hükümleri çerçevesinde idare tarafından
doğrudan işçinin banka hesabına yatırılır. Bu husus ayrıca bir tutanağa da bağlanır.
Yüklenicinin iş verdiği alt yüklenicilerin gündelikçi, haftalıkçı veya aylıkçı olarak
işyerinde çalıştırdığı işçi, personel ve teknik elemanların tamamı da yüklenicinin elemanları
hükmünde olup, bunların ücretlerinin ödenmesinden de doğrudan doğruya yüklenici
sorumludur. Yüklenici, bunların ücretleri hakkında da aynen kendi elemanları gibi ve
yukarıda belirtildiği şekilde işlem yapmak zorundadır.
Personel alacaklarının kontrol edilebilmesi için yüklenici, teknik ve yönetici personeli
ile işçilerine yaptığı ödemelerin bordrolarından birer kopyasını, bordroların düzenlenmesi
tarihinden başlayarak en çok bir ay içinde, kontrol teşkilatına verecek ve bu bordrolarda
teknik ve yönetici personel ile işçilerin sanatları ve çalıştıkları yerler, ad ve soyadları ile
doğum yerleri ve tarihleri belirtilecektir.
Bordrolarda yüklenicinin veya vekilinin imzası bulunacaktır.
…” düzenlemesi yer almaktadır.
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin anılan düzenlemesinde, işçi ücretlerinin yüklenici
tarafından ödenmesi ve kontrol teşkilatınca işçi ücretlerinin ödenip ödenmediğinin takibinde
izlenecek yol ve yöntemler belirlenmiştir.
Dolayısıyla, idarelere işveren- işçi arasında akdedilen sözleşme uyarınca ödenmesi
gereken işçi ücretlerinin ödenmesini takip, temin etme ve ödenmeyen işçi aylıklarının
hakedişden kesilerek işçilere ödeme yapılması yetkisi verilmiştir.
Teknik Şartname’nin “cezalar” başlıklı 17’nci maddesinde “…17.5 Yüklenici,
çalışanlarının maaşlarını aylık hakkedişi idare tarafından hesabına yatırıldığı gün veya takip
eden iş günü içinde tüm personelin banka hesaplarına yatıracaktır. İşçi maaşlarının
geciktirilmesi durumunda, her bir gecikme günü için toplam sözleşme bedelinin onbindebeşi
(% 0,05) tutarında gecikme cezası bir sonraki ayın hakkedişinden kesilir. Gecikmenin
tekerrürü halinde ise işçi ücretleri, ilave masrafları da yükleniciden kesilmek suretiyle idare
tarafından çalışanların hesabına resen yatırılacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
9
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/020
: 38
: 18.03.2015
: 2015/UH.II-850
Teknik Şartname’de yapılan düzenleme ile ihale konusu hizmette çalıştırılacak
personele ödenecek ücretin ödeme günü tayin edilmektedir. İhale mevzuatında, Hizmet İşleri
Genel Şartnamesi’nin 38’inci maddesi dışında yüklenicinin işçi ücretlerini ödemesine ilişkin
düzenleme bulunmamaktadır. Bu düzenleme, esası itibariyle yüklenicinin çalıştıracağı işçilere
yapacağı ödemelerin idarece takibi ve ücret ödenmesinin temini amacına yönelik olup, Genel
Şartname’nin anılan maddesinde işçi ücretlerinin ödeme gününün, ihale dokümanında
belirlenmesini kısıtlayan bir hüküm bulunmamaktadır.
Bu durumda, idarenin yüklenici tarafından işçi ücretlerinin ödenmesini takip ve temin
görevi bulunduğu dikkate alındığında, idarenin işçi ücretlerinin ödenmesine ilişkin gün
belirlemesinin engelleyen bir kısıtlama olmadığından söz konusu düzenlemenin idarenin işçi
ücretlerinin ödenmesine ilişkin takip ve temin yükümlülüğünün zamanında yerine getirilmesi
ve işçi haklarının korunmasına yönelik bir düzenleme olarak değerlendirilmesi gerektiği, bu
nedenle anılan düzenlemenin şikâyete konu ihalenin iptaline gerekçe teşkil etmeyeceği
anlaşılmıştır.
Kaldı ki, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 34’üncü maddesinde işçi ücretlerinin mücbir
sebepler dışında süresinde ödenmemesi halinde işçilerin iş görme borcunu yerine getirmekten
kaçınmasına cevaz verilmiştir. Hizmetin ifasında yüklenicinin (işverenin) işçi ücretlerini
ödeme gününden 20 günden fazla süreli ödememesi halinde işçilerin iş görmekten kaçınması
yasal bir hak olup yerlerine başka işçi çalıştırılması da mümkün değildir. Bu nedenle, idarece
işçi ücretlerinin ödenmesine ilişkin süre konulması, işçi ücretlerinin ödenmemesi nedeniyle
4857 sayılı Kanun’un 34’üncü maddesi çerçevesinde hizmetin aksamasına engel olmaya
yönelik bir tedbir niteliğinde değerlendirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın
tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.
Kazım ÖZKAN
Başkan V.
II. Başkan
Ali Kemal AKKOÇ
Ahmet ÖZBAKIR
Kurul Üyesi
Mehmet Zeki ADLI
Kurul Üyesi
Kurul Üyesi
Hasan KOCAGÖZ
Kurul Üyesi
Hamdi GÜLEÇ
Kurul Üyesi
10