Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Mersin İli Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği
/
2015/86449-Malzeme Dâhil Yemek Pişirme, Servis ve Sonrası Hizmet Alımı
Bilgi
İKN
2015/86449
Başvuru Sahibi
Baybora Hizmet Temizlik İnşaat Gıda Ticaret ve Taahhüt Ltd. Şti.
İdare
Mersin İli Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği
İşin Adı
Malzeme Dâhil Yemek Pişirme, Servis ve Sonrası Hizmet Alımı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/054
: 1
: 16.09.2015
: 2015/UH.III-2489
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan V. II. Başkan: Kazım ÖZKAN
Üyeler: Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hamdi GÜLEÇ,
Mehmet AKSOY
BAŞVURU SAHİBİ:
Baybora Hizmet Temizlik İnşaat Gıda Ticaret ve Taahhüt Ltd. Şti.,
Mimar Sinan Mah. 117.Sokak A Blok Sema Apt. Kat: 1 No: 2 Haliliye/ŞANLIURFA
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Mersin İli Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği,
Nusratiye Mahallesi Kuva-i Milliye Caddesi 132 33050 Akdeniz/MERSİN
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2015/86449 İhale Kayıt Numaralı “Malzeme Dâhil Yemek Pişirme, Servis ve Sonrası Hizmet
Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Mersin İli Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği tarafından 10.08.2015 tarihinde
açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Malzeme Dâhil Yemek Pişirme, Servis ve Sonrası
Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Baybora Hizmet Temizlik İnşaat Gıda Ticaret ve
Taahhüt Ltd. Şti. nin 04.08.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 13.08.2015
tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 24.08.2015 tarih ve 71861 sayı ile Kurum
kayıtlarına alınan 24.08.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2015/2161 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Teknik Şartname’nin 54’üncü maddesinde “Yüklenici bünyesinde çalıştıracağı
personeli işe alma, işten çıkarma ya da sağlık tesisleri arasında yer değişikliği durumlarını
Kontrol Teşkilatının onayı olmadan yapamaz” düzenlemesine yer verildiği, Kamu İhale
Genel Tebliği’nin 78.26’ncı maddesinde “4857 sayılı Kanunun 2’nci maddesinin dokuzuncu
fıkrası gereğince hizmet alımına dayanak teşkil edecek sözleşme ve şartnamelere; işe alınacak
kişilerin belirlenmesi ve işten çıkarma yetkisinin kamu kurum, kuruluşları ve ortaklıklarına
bırakılması, hizmet alım sözleşmeleri çerçevesinde ya da geçici işçi olarak aynı iş yerinde
daha önce çalışmış olanların çalıştırılmasına devam olunması yönünde hükümler
konulmayacaktır. İdarelerce, çalışan personel açısından denetim, sadece teknik şartnamede
istenen kriterlere göre ve Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nde idareye verilen yetki ve
sorumluluklar çerçevesinde yapılacak olup, ihale dokümanında anılan Kanun maddesine ve
ilgili mevzuata aykırı şekilde, işe alınacak veya işten çıkarılacak personelin idarece
belirleneceğine yönelik düzenlemelere yer verilmeyecektir” açıklamalarına yer verildiği, ilgili
tebliğ açıklamasına göre Teknik Şartname düzenlemesinin mevzuata açıkça aykırılık teşkil
ettiğinin anlaşıldığı ve ihalenin bu gerekçeyle iptal edilmesi gerektiği,
1
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/054
: 1
: 16.09.2015
: 2015/UH.III-2489
2) Teknik Şartname’nin Hizmetin Yapılma Şekli başlıklı alt bendinde “…. Ayrıca
hastanede hizmet alımları (Temizlik, bilgi işlem, güvenlik, yemek) kapsamında çalıştırılan
işçilere…...yemekten bedelsiz faydalanma imkanı verilecek, istekliler de tekliflerinde işçilerin
yemek ihtiyacı için bir bedel öngörmeyeceklerdir.” düzenlemesine yer verildiği, ilgili
düzenlemeden, bahse konu hizmet işine ilişkin yemek çıkartılacak hastanelerde hizmet alımı
yolu ile çalışan personellerin yemeklerinin yüklenici tarafından bedelsiz olarak
karşılanacağının anlaşıldığı ve verilen bu yemekler için herhangi bir hak talebinde
bulunulmayacağı anlamının çıktığı, idare tarafından yapılan düzenlemenin hatalı bir
düzenleme olduğu, mevzuat hükmüne açıkça aykırılık teşkil ettiği ve ihalesiz iş gördürme
anlamını taşıdığı anlaşıldığından mevcut düzenleme gerekçesi ile ihalenin iptal edilmesi
gerektiği,
3) 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nda idare tarafından firmaların rekabetinin
engellenmemesi gerektiği hükmüne yer verildiği, işin büyüklüğü ve yapılacağı alanlar
düşünüldüğünde aşırı derecede büyük olduğu, yaklaşık maliyetin 60.000.000,00 TL ile
70.000.000,00 TL olduğu, firmaların asgari iş bitirme belgelerinin 12.000.000,00 TL olduğu,
bu durumun rekabeti azalttığı, bu gerekçeyle ihalenin iptal edilmesi gerektiği, işin büyüklüğü
ve yapılacağı alanlar düşünüldüğünde, oldukça büyük ve kapsamlı bir iş olduğundan kısmi
teklife izin verilmesi gerektiği, bu hususta şartnamede düzenlemeye yer verilmemesi
nedeniyle ihalenin iptal edilmesi gerektiği,
4) İdarenin yine aynı şekilde 04.08.2015 tarihinde yaptığı 2015/85624 İhale Kayıt
Numaralı ihalesini rekabet koşullarının sağlanmadığı gerekçesi ile iptal edildiği göz önüne
alındığında, aynı şartların istenildiği bu ihalenin de iptal edilmesi gerektiği,
5) İhale üzerinde bırakılan isteklinin sunduğu teklif tutarının yaklaşık maliyet
üzerinden hesaplanan sınır değerin sadece 17,08 TL üzerinde olduğu, bu durumun bahse konu
ihalede sınır değer ile nerede ise aynı tutarı sunan isteklinin ihale öncesinde yaklaşık maliyet
tutarından haberdar olduğu izlenimini yarattığı, malzeme dâhil yemek pişirme, servis ve
sonrası hizmet alımı ihalelerinin hiçbirinde böyle bir durum ile karşılaşılmadığı, kaldı ki
ihaleyi yapan idarenin aynı konulu bir önceki ihalesinde gerçekleşen birim fiyat ile iş bu
ihalenin yaklaşık maliyeti içerisinde hesaplanmış birim maliyet arasındaki %75 civarındaki
(artış) farkın, bahse konu ihalenin idarece belirlenmiş yaklaşık maliyet miktarının ihaleden
önce isteklilerce tahmin edilmesini imkânsız kıldığı, Kurumca bu hususa ilişkin olarak da
gerekli inceleme, değerlendirme ve araştırmanın yapılarak sonucuna göre karar verilmesi
gerektiği,
Bahse konu hizmet işine ilişkin idarece daha önce yapılan hizmet alımı ihalesi ile (1
yıl önceki) bahse konu ihalenin birim fiyatları arasında ortalama %70-75 fiyat farkı olduğu,
geçen yıl 3,90 TL olan normal yemek birim fiyatının bu yıl idarece 6,90 TL olarak
öngörülerek yaklaşık maliyetin belirlendiği, güncel enflasyon oranları ve hizmet işinde
kullanılacak olan malzemelerdeki fiyat artışları dikkate alındığında idarece belirlenmiş
yaklaşık maliyetin doğru, güncel olmadığı sonucuna ulaşıldığı, tekliflerin
değerlendirilmesinde temel kriter olan yaklaşık maliyet tutarının güncel fiyatlar ile
belirlenmediğinin açık olduğu, ihalenin sadece bu nedenle dahi iptalinin elzem olduğu iddia
edilmektedir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
2
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/054
: 1
: 16.09.2015
: 2015/UH.III-2489
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
İdareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine idarenin cevap yazısında “Hizmet İşleri
Genel Şartnamesi’nin 9’uncu maddesinde ve Sağlık Bakanlığı Döner Sermaye
Kaynaklarından Yapılacak İhalelerde Uyulması Gereken Usul ve Esaslar İle İlgili
Genelge’nin G maddesinin 9’uncu bendinde yer alan hükümler gereğince idare kurum ve
kuruluş tarafından değil kontrol teşkilatı tarafından belirli disiplin, düzenin ve çalışma
barışının ve işyerlerinin özellikle Yataklı Tedavi Kurumları Enfeksiyon Kontrol Yönetmeliği
doğrultusunda enfeksiyon kontrol komitesinin çalışmalarını aksatmadan yapması önem arz
etmektedir. Hastane enfeksiyonlarının önlenmesi ve kontrol altına alınmasında bu kontrol
zincirini kurabilmek ve alınan tedbirleri uygulamak ancak bu kontrol teşkilatlarının
görevlerini yapması ile mümkündür.” ifade edilerek iddia yerinde bulunmamıştır.
Mersin İli Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği tarafından 10.08.2015 tarihinde
yapılan “Malzeme Dâhil Yemek Pişirme, Servis ve Sonrası Hizmet Alımı” işine ilişkin
ihaleye 8 isteklinin katıldığı, Yemekçim Tabldot Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.-Berdem Gıda
Yem. Tem. İnş. Nak. Tur. San. Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişiminin teklif mektubu ek cetveli,
geçici teminat ve banka referans mektubu ile ortak girişim beyannamesinin eksik olması,
Baybora Hiz. Tem. Gıda Taah. Tic. San. Şti.-Emir Endüstriyel Ltd.Şti Ortak Girişiminin boş
dosya vermesi ve ihaleye ait bilgi ve belge sunmaması, Akgökçe Gıda Nak. Taş. İnş. San. Tic.
Ltd. Şti. tarafından sunulan belgeler incelendiğinde ise geçici teminat, ortaklık belgesi, banka
referans belgesi, bilanço, iş deneyim belgesi ve gıda üretim izni belgelerinin olmaması
sebepleriyle anılan isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ihale komisyonu
tarafından yapılan değerlendirme sonucunda 10.08.2015 tarihli ihale komisyon kararı ile
Harput İaşe İnş. Tur. Gıd. San. ve Tic. Ltd Şti.nin ekonomik açıdan en avantajlı teklif, Rota
Yemekçilik Ticaret Anonim Şirketi-Elazığ Aşsan Yemek Fab. San. ve Tic. Ltd. Şti. Ortak
Girişiminin ise ekonomik açıdan ikinci avantajlı teklif olarak belirlendiği tespit edilmiştir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 2’nci maddesinin son fıkrasında “Sekizinci fıkrada belirtilen
işyerlerinde yükleniciler dışında kalan işverenler tarafından çalıştırılanlar ile bu işyerlerinin
tâbi oldukları ihale mevzuatı çerçevesinde kendi nam ve hesabına sözleşme yaparak
üstlendiği ihale konusu işte doğrudan kendileri çalışanlar da aynı hükümlere tâbidir.
Sekizinci fıkrada belirtilen kurum, kuruluş veya ortaklıkların sermayesine katıldıkları
ortaklıkların kadro veya pozisyonlarında çalışan işçilerin, ortak durumundaki kamu kurum,
kuruluş veya ortaklıkların kadro veya pozisyonlarına atanma ya da bu kurum, kuruluş veya
ortaklıklarda geçerli olan malî haklar ile sosyal yardımlardan yararlanma talepleri hakkında
da sekizinci fıkra hükümleri uygulanır. Hizmet alımına dayanak teşkil edecek sözleşme ve
şartnamelere;
a) İşe alınacak kişilerin belirlenmesi ve işten çıkarma yetkisinin kamu kurum,
kuruluşları ve ortaklıklarına bırakılması,
b) Hizmet alım sözleşmeleri çerçevesinde ya da geçici işçi olarak aynı iş yerinde daha
önce çalışmış olanların çalıştırılmasına devam olunması, yönünde hükümler konulamaz.”
hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.26’ncı maddesinde “4857 sayılı Kanunun 2’nci
maddesinin dokuzuncu fıkrası gereğince hizmet alımına dayanak teşkil edecek sözleşme ve
şartnamelere; işe alınacak kişilerin belirlenmesi ve işten çıkarma yetkisinin kamu kurum,
3
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/054
: 1
: 16.09.2015
: 2015/UH.III-2489
kuruluşları ve ortaklıklarına bırakılması, hizmet alım sözleşmeleri çerçevesinde ya da geçici
işçi olarak aynı iş yerinde daha önce çalışmış olanların çalıştırılmasına devam olunması
yönünde hükümler konulmayacaktır. İdarelerce, çalışan personel açısından denetim, sadece
teknik şartnamede istenen kriterlere göre ve Hizmet İşleri Genel Şartnamesinde idareye
verilen yetki ve sorumluluklar çerçevesinde yapılacak olup, ihale dokümanında, anılan Kanun
maddesine ve ilgili mevzuata aykırı şekilde, işe alınacak veya işten çıkarılacak personelin
idarece belirleneceğine yönelik düzenlemelere yer verilmeyecektir” hükmü,
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Yüklenicinin İş Başında Bulunması” başlıklı
9’uncu maddesinde “Yüklenici, üstlenmiş olduğu işin devamı süresince, işyerinden ayrılamaz.
Ancak, idare tarafından kendi yerine kabul edilecek birisini, işlerin gecikmesine veya
durmasına hiçbir şekilde yol açmamak şartı ile vekil bırakarak iş başından ayrılabilir.
Yüklenici veya vekili, iş yerinden ayrılmalarını gerektiren zorunlu hallerde, kontrol
teşkilatından izin almak zorundadırlar.
Yüklenici veya vekili, işlerle ilgili denetimler ve çalışmalar sırasında istendiği zaman
kontrol teşkilatı ile birlikte bulunacaklardır.” hükmü bulunmaktadır.
Teknik Şartname’nin 54’üncü maddesinde “Yüklenici, bünyesinde çalıştıracağı
personeli işe alma, işten çıkarma ya da sağlık tesisleri arasında yer değişikliği gibi durumları
Kontrol Teşkilatının onayı olmadan yapamaz” düzenlemesi,
Sağlık Bakanlığı Döner Sermaye Kaynaklarından Yapılacak Olan İhalelerde Uyulması
Gereken Usul ve Esaslar ile İlgili Genelge’nin G maddesi 9’uncu bendinde “Hizmet alımları
kapsamında, yüklenici bütün giderleri kendisine ait olmak üzere hizmetinde çalışanlar için,
gerek tek tek ve gerekse topluca yaşadıkları ve çalıştıkları yerler bakımından, yürürlükte olan
sağlık ve güvenlik mevzuatı hükümlerine uygun olarak her türlü sağlık önlemlerini almak ve
çalışanların yerel şartlara göre sağlıklı bir şekilde yiyip içmeleri, hastalıklardan
korunmaları, hastalık veya bir kaza halinde tedavileri konularında ilgili mevzuat hükümlerine
ve idare veya kontrol teşkilatının kendisine vereceği talimata uymak zorundadır.” hükmü yer
almaktadır.
Başvuruya konu ihalenin Teknik Şartnamesi’nin 54’üncü maddesinde yüklenicinin
bünyesinde çalıştıracağı personeli işe alma, işten çıkarma ya da sağlık tesisleri arasında yer
değişikliği gibi durumları Kontrol Teşkilatının onayı olmadan yapamayacağı düzenlemesine
yer verilmiştir. Söz konusu husus, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 2’nci maddesinde yer alan
hüküm çerçevesinde ele alındığında, şartnamede yer alan düzenlemenin idareye, 4857 sayılı
Kanun’un yasakladığı biçimde işçi istihdamıyla ilgili yetki tanımadığı, hizmet alımına konu
işin uygulanması sırasında ihtiyacın uygun şartlarla ve yerinde karşılanmasını sağlamakla
sorumlu olan idarenin bu sorumluluğunu yerine getirmesi amacını taşıdığı görülmektedir.
Yataklı Tedavi Kurumları Enfeksiyon Kontrol Yönetmeliği uyarınca Enfeksiyon Kontrol
Komitesinin çalışmalarını aksatmadan yapmasının önem arz etmesi, hastane enfeksiyonlarının
önlenmesi ve kontrol altına alınmasında kontrol zincirini kurabilmesi ancak kontrol
teşkilatlarının işini sağlıklı bir şekilde yapmalarıyla mümkün olabilmektedir. Bu açıdan
bakıldığında, ihale konusu işin aksamadan uygun şekilde yürütülmesini sağlamak açısından
Teknik Şartname’de yapılan düzenlemenin işçi istihdamıyla ilgili idareye yetki tanımak
anlamına gelmediği belirlenmiştir. Yüklenicinin bünyesinde çalıştıracağı personeli işe alma,
işten çıkarma ya da sağlık tesisleri arasında yer değişikliği gibi durumlarda kontrol
teşkilatının onayını alarak yapması gerektiği yönünde yapılan düzenlemenin Sağlık Bakanlığı
4
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/054
: 1
: 16.09.2015
: 2015/UH.III-2489
Döner Sermaye Kaynaklarından Yapılacak Olan İhalelerde Uyulması Gereken Usul ve
Esaslar ile İlgili Genelgeye aykırı olmadığı ve ihtiyacın uygun şartlarla ve yerinde
karşılanmasını sağlamak amacına yönelik bir düzenleme olduğu anlaşıldığından, başvuru
sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
İdareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine idarenin cevap yazısında “ Teknik
Şartname’nin “Hizmetin Yapılma Şekli” maddesinde 2008/42 sayılı genelgeye atfen hizmet
alımları kapsamında çalıştırılan işçilere yemekten bedelsiz olarak faydalandırılacağı
şeklindeki; tırnak içine alınarak genelgeye atfen Teknik Şartnamenin Hizmetin Yapılma Şekli
1.maddesinin son paragrafındaki ilgili genelgenin bu maddesinin aynen ve naklen
aktarılmasının ve bu şekilde yorumlanmasının mütebbir bir tüccar olarak anlaşılması gereken
bir husus olmadığı açıktır.
Hizmet alımlarında yemek, yol ve giyecek yardımının ne şekilde yapılacağı ve bu
çerçevede Sağlık Bakanlığına bağlı hastanelerde uygulamada birliğin sağlanması maksadıyla
Bakanlık makamının 17 Ocak tarih ve 196 sayılı onayı ile “İşçilerin yemek ihtiyaçları
hastanede çıkan yemekten faydalandırma imkânı verilecektir. İstekliler de tekliflerinde
işçilerin yemek ihtiyaçlarında bir bedel öngörmeyeceklerdir. İşçilere yemek ihtiyacının
karşılanabilmesi için ihale dokümanına (şartname ve sözleşmelere bu hükümlerin konulması
gerektiği ve bu bedellerin idari şartnamenin ve sözleşme tasarısının “Teklif fiyata dâhil olan
masraflar” başlıklı maddesinde ayrıntılı olarak düzenlenmesi gerektiği hususları
belirtilmiştir. İdaremizin yapmış olduğu ihalenin idari şartnamesinin 25’inci maddesinde
teklif fiyata dâhil olan giderler kısmının 25.3.1’inci maddesinde teklif fiyata dâhil olacak
masrafların tereddüde yol açmayacak şekilde açıkça düzenlendiği görülecektir.” ifadesine yer
verilerek başvuru reddedilmiştir.
Teknik Şartname’nin “Hizmetin Yapılma Şekli” başlığı altında “…. Ayrıca hastanede
hizmet alımları (Temizlik, bilgi işlem, güvenlik, yemek) kapsamında çalıştırılan
işçilere…...yemekten bedelsiz faydalanma imkânı verilecek, istekliler de tekliflerinde işçilerin
yemek ihtiyacı için bir bedel öngörmeyeceklerdir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Sağlık Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığının “Döner Sermaye Kaynaklarından
Yapılacak Olan İhalelerde Uyulması Gereken Usul ve Esaslar” konulu 05 Haziran 2008 tarih
ve 2008/42 sayılı genelgenin “B.Hizmet Alımlarında Yemek, Yol ve Giyecek” başlıklı
maddesinde “Yıllardır hizmet alımı kapsamında çalıştırılan işçilerin yemek, yol ve giyecek
ihtiyaçlarının ayni veya nakdi olarak istekliler tarafından karşılanacağına dair idari
şartnamelere kurumlarımız tarafından hükümler konulmaktadır. Bu hükümlere istinaden
işçilerin yemek, yol ve giyecek ihtiyaçlarının giderilmesine yönelik maliyetler ise, yaklaşık
maliyet tespitinde dikkate alınmakta ve isteklilerden brüt asgari ücret ile öngörülen yemek,
yol ve giyecek bedellerini de içeren asgari işçilik maliyetinin altında teklif vermemeleri
istenmektedir. Sonuç olarak öngörülen yemek, yol ve giyecek bedelleri kurumlarımız
tarafından karşılanarak uhdesinde ihale kalan firmalara ödenmektedir.
Ancak uygulamada bazı sıkıntıların yaşandığı gözlemlenmiş ve bu sıkıntıların ortadan
kaldırılması ile kurumlarımız arasında uygulama birliğinin sağlanması amacıyla Bakanlık
Makamından alınan 17 Ocak 2005 tarihli ve 196 sayılı Onay ile;
5
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/054
: 1
: 16.09.2015
: 2015/UH.III-2489
Bakanlığımıza bağlı kurum ve kuruluşlarca, hizmet alımı kapsamında çalışan işçilerin
yemek, yol ve giyecek ihtiyaçlarının istekliler tarafından karşılanmasının öngörüldüğü
durumlarda;
a) İşçilerin yemek ihtiyaçlarının ayni veya nakdi olarak karşılanması için firmalara
bir bedelin ödenmesi uygulaması yerine, yemek ihtiyaçlarının hastane tarafından çıkartılan
yemekten bedelsiz karşılanması yönünde şartnamelere hüküm konulması ve yemek bedelinin
yaklaşık maliyet hesaplamalarında dikkate alınmaması,
…
Bu çerçevede;
1- Öncelikle bu uygulamada, hizmet alımı kapsamında çalıştırılan işçilerin yemek,
yol ve giyecek ihtiyaçlarının karşılanması noktasında, kurumlarımızın her hangi bir
yükümlülüklerinin/zorunluluklarının olmadığının bilinmesi,
2- İşçilerin yemek ihtiyaçlarının hastanede çıkan yemekten karşılanabilmesi için
ihale dokümanına (şartname ve sözleşmelere) aşağıdaki şekilde hüküm konulması
gerekmektedir.
“İşçilerin yemek ihtiyaçları yüklenici tarafından karşılanacaktır. Ancak, yükleniciye
yemek ihtiyacının karşılanması noktasında bir bedel ödenmeyecek olup, bu bedelin karşılığı
olarak, hizmet alımı kapsamında çalıştırdığı işçilerin yemek ihtiyaçlarını karşılaması için
hastanede çıkan yemekten bedelsiz olarak faydalanması imkânı verilecektir. İstekliler de
tekliflerinde işçilerin yemek ihtiyaçları için bir bedel öngörmeyeceklerdir.”
…
4- Kurumda yemek çıkmıyorsa, yemek ihtiyacının ayni veya nakdi karşılanacağına
karar vermek idarenin takdirinde olup, burada önemli olan hizmet alımı kapsamında
çalıştırılan işçiler için öngörülen yemeğin (ayni veya nakdi) direkt olarak işçiye yansıtılması
ve firmaların haksız kazanç sağlamalarının önüne geçilmesidir.
…
7) Konu hakkında ayrıca Kamu İhale Genel Tebliği’nde, “Personel Çalıştırılmasına
Dayalı Hizmet Alımlarında Teklif Fiyata Dâhil Olacak Masraflar” başlığı altında yapılan
açıklamaların da dikkate alınması gerekmektedir.” açıklamalarına yer verilmiştir.
İhale dokümanı kapsamında yer alan belge ve bilgiler incelendiğinde, yaklaşık maliyet
hesabında hastanede verilecek yemek öğün sayısı belirlenirken hastanede hizmet alımları
(Temizlik, bilgi işlem, güvenlik, yemek) kapsamında çalıştırılan personelin sayısının da dâhil
edilerek ihtiyaç tespitinin yapıldığı görülmüştür. Dolayısıyla isteklilerin hizmet alımları
kapsamında çalışan personelin yemek bedelleri için ayrıca bir bedel öngörmeleri
gerekmemektedir. Yukarıda yer alan genelgede bahsedilen hususun da bu olduğu, ihale
konusu iş kapsamında idarece alınacak olan toplam yemek öğün sayısının içinde hizmet
alımları kapsamında çalışan personelin yemeği de dâhil edildiğinden, dolaylı olarak istekliye
de bu bedelin ödeneceği belirlenmiş olup, bu konudaki iddianın yerinde olmadığı sonucuna
ulaşılmıştır.
3)
Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
6
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/054
: 1
: 16.09.2015
: 2015/UH.III-2489
İdareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine idarenin cevap yazısında “İşin büyüklüğü
ve yapılacağı alanlar düşünüldüğünde rekabeti azalttığı iddia edilerek, müdebbir bir tüccar
ve istekli olarak bu konuda hangi düzenlemeyi istediğiniz, iş deneyiminin hangi oranlarda
olursa rekabete açık olacağı hususunda somut herhangi bir zeyilname ve açıklama talebinizin
olmadığı görülmüştür. Ancak somut ve objektif hiçbir kritere dayanmayarak, ihalenin iptal
edilmesi hususundaki talebiniz uygun görülmemiştir.
…
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 27’nci maddesinin h bendi ‘ihaleleri kısmi teklife
açma’ konusunda takdir yetkisinin idarelere ait olduğu şeklinde açıklanmıştır. Ayrıca hizmet
gerekleri sunumu ve ifasının bu hizmetlerde verimliliğin ve fonksiyonelliğinin de göz önünde
bulundurularak kullanılan, o hizmete ait bir idari tasarruftur.” ifadesine yer verilerek iddia
reddedilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’nci maddesinde;
“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,
güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında
karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur...” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş Deneyimini Gösteren Belgeler”
başlıklı 39’uncu maddesinde “İş deneyimini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde;
teknolojik ürün deneyim belgesinin ve yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde
bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere
ilişkin olarak;
a) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri
tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgelerin,
b) Devredilen işlerde devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme
bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye
doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet işleriyle ilgili iş deneyimini
gösteren belgelerin,
c) Yapımla ilgili hizmet işleri dâhil hizmet alımı ihalesiyle gerçekleştirilecek
danışmanlık hizmetlerinde, Danışmanlık Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 38
inci maddesinde düzenlenen iş deneyimini gösteren belgelerin, istenilmesi zorunludur.
(2) İlk ilan veya davet tarihi ile ihale veya son başvuru tarihi arasında kabul işlemleri
tamamlanan hizmet işleri, ilgisine göre birinci fıkranın (a) veya (b) bendi kapsamında
değerlendirilir.
(3) İş deneyiminin belirlenmesi amacıyla;
a) Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile Kanunun 21 inci maddesinin (b), (c) ve (f)
bentlerine göre yapılan ihalelerde, teklif edilen bedelin % 25’i ile % 50’si aralığında idarece
belirlenecek bir orandan az olmamak üzere,
…
ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren
belgeler ile teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması istenir.
(4) İlgili mevzuat uyarınca gelecek yıllara yaygın olarak gerçekleştirilecek işlerin,
açık ihale usulüyle ve Kanunun 21 inci maddesinin (b), (c) ve (f) bentlerine göre ihale
edilmesi halinde, iş deneyimine ilişkin oranlar üçüncü fıkranın (a) bendine göre belirlenen
7
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/054
: 1
: 16.09.2015
: 2015/UH.III-2489
oranın, bir yıldan fazla süreli işlerde 4/5’i, iki yıldan fazla süreli işlerde 3/5’i, üç yıldan fazla
süreli işlerde 2/5’i alınarak hesaplanır ve bu oranlar yeterlik kriteri olarak öngörülür. Belli
istekliler arasında ihale usulüyle ve Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d) ve (e) bentlerine
göre yapılan ihalelerde ise bu oranlara göre belirlenen parasal tutarlar yeterlik kriteri olarak
öngörülür.” hükümleri yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “Mesleki ve Teknik Yeterliğe İlişkin Belgeler ve Bu Belgelerin
Taşıması Gereken Kriterler” başlıklı 7.5’inci maddesinde “7.5.1. İsteklinin teknolojik ürün
deneyim belgesi ya da yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek
bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan
hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgeleri veya
b) Devredilen işlerde devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme
bedelinin en az % 80'inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye
doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet işlerine ilişkin deneyimini
gösteren belgeleri, sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 20'den az
olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini
gösteren belgelerin veya teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması gerekir.”
düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Kısmi Teklif Verilmesi” başlıklı 20’nci maddesinde “20.1. Bu
ihalede işin tamamı için teklif verilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda yer alan düzenlemeler ve mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde
açık ihale usulüyle yapılan ve yıllara yaygın olarak süresi 3 yıl olan söz konusu ihalede
isteklilerce teklif edilen bedelin %20’sinden az olmamak üzere iş deneyim belge tutarı
istenilmesinde mevzuata aykırı bir durum olmadığı tespit edilmiştir. Bu itibarla başvuru
sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Kısmi teklif idarelerce ihaleye katılımı, rekabeti, ihtiyaçların uygun şartlarla ve
zamanında temini ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamak amacıyla ihale konusu işin
birden fazla bölümden oluşması halinde, ihale konusu işin bir veya birden fazla bölümlerine
teklif verilmesine imkân tanıyan bir teklif türüdür. 4734 sayılı Kanunun 27’nci maddesi
uyarınca kısmi teklif verilmesine izin verip vermemek idarenin yetkisinde olup, söz konusu
yetkinin Kanun’un temel ilkelerine uygun olarak kullanılması gerekmektedir. İdarenin
kararında belirttiği gerekçeler dikkate alındığında, idarenin takdir yetkisini kullanmak
suretiyle “Malzeme Dâhil Yemek Pişirme, Servis ve Sonrası Hizmet Alımı” işinin kısmi
teklife kapalı olarak ihale etmesinde, kamu ihale mevzuatına aykırılık bulunmamıştır. Bu
itibarla başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
İdareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine idarenin cevap yazısında “İdaremizin
2015/85624 İKN’li ihalenin iptal edilmesinin gerekçesi, iddia edildiği gibi rekabet
koşullarının sağlanmaması değil, ihalelere karşı yapılan şikâyet başvurularının
değerlendirilmesi sonucu yapılan itirazların, ilanla ilgili hususları da içerdiğinden, ilanla
ilgili hususların ancak ilanla düzeltileceği, ilan düzeltme süreleri de geçmiş olduğundan
zeyilname ile de düzeltilemediğinden ihalenin iptali yoluna gidilmiştir. Takdir edilir ki, kurum
8
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/054
: 1
: 16.09.2015
: 2015/UH.III-2489
ve idarelerin yapmış ve yapacak olduğu her ihalenin koşul ve şartları, zaman ve süreçleri
verimliliği ve fonksiyonelliği, hizmetin ifa şekli ve sunumu kendi şartlarına göre farklılık
gösteren hususlardır. İdari kararların emsal teşkil etmeyeceği, kendi mekanizmaları içinde
itiraz edilecek diğer hiyerarşik süreçlere tabi olduğu, idareye itiraz ve itirazen şikâyet
başvuru yollarının nasıl işleyeceği ve hangi kurumlara başvurulacağı kamu ihale
mevzuatında belirlenmiştir.” ifadesine yer verilerek iddia reddedilmiştir.
İdarenin cevap yazısından, 2015/85624 İhale Kayıt Numaralı ihalesinin “Mersin KHB
Bağlı Sağlık Tesisleri Malzeme Dahil Genel Temizlik Personeli hizmet alımı” işine ilişkin
olduğu, söz konusu ihalenin rekabet koşullarının sağlanmaması gerekçesi ile değil, ihalelere
karşı yapılan şikâyet başvurularının değerlendirilmesi sonucu yapılan itirazların, ilanla ilgili
hususları da içerdiğinden, ilanla ilgili hususların ancak ilanla düzeltileceği, ilan düzeltme
süreleri de geçmiş olduğundan zeyilname ile de düzeltilemediğinden iptal edildiği, kaldı ki
her ihalenin kendi koşulları içerisinde değerlendirilmesi gerektiği, anılan ihalenin şikâyete
konu ihale ile ilgisi bulunmadığı belirlendiğinden, iddianın yerinde olmadığı sonucuna
ulaşılmıştır.
5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:
İdareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine idarenin cevap yazısında, “… gerek
malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde, gerekse diğer hizmet alımı ihalelerinde alınacak
hizmeti oluşturan iş gruplarını ve maliyet bileşenlerini dikkate alarak yaklaşık maliyetin
idaremiz tarafından Bakanlık genelgesi ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.65’incı
maddesi doğrultusunda gramaj fiyatları ve çiği girdi fiyatları esas alınarak tespit edilmiştir.
Yapılan iş ve işlemlerde mevzuata aykırı bir husus tespit edilmemiştir” ifadesine yer verilerek
başvuru reddedilmiştir.
Başvuru sahibinin söz konusu ihalede boş dosya verdiği ve ihalede ihale
komisyonunca değerlendirme dışı bırakıldığı, yaklaşık maliyete ilişkin şikâyetini de ihale
tarihinden sonra 14.08.2015 tarihli dilekçe ile yaptığı belirlenmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde,
“………
İstekli : Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesine teklif veren tedarikçi,
hizmet sunucusu veya yapım müteahhidini,
İstekli olabilecek :İhale konusu alanda faaliyet gösteren ve ihale veya ön yeterlik
dokümanı satın almış gerçek veya tüzel kişiyi ya da bunların oluşturdukları ortak girişimi,
Teklif : Bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde isteklinin idareye sunduğu fiyat teklifi ile
değerlendirmeye esas belge ve/veya bilgileri
………... ifade eder” hükmü yer almaktadır.
Aynı Kanun’un “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde “İhale
sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara
uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile
istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla
şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilirler.
….
Başvurular üzerine ihaleyi yapan idare veya Kurum tarafından gerekçeli olarak;
9
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/054
: 1
: 16.09.2015
: 2015/UH.III-2489
a) İhale sürecinin devam etmesine engel oluşturacak ve düzeltici işlemle
giderilemeyecek hukuka aykırılığın tespit edilmesi halinde ihalenin iptaline,
b) İdare tarafından düzeltme yapılması yoluyla giderilebilecek ve ihale sürecinin
kesintiye uğratılmasına gerek bulunmayan durumlarda, düzeltici işlem belirlenmesine,
c) Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak
sözleşme imzalanmış olması veya şikâyete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit
edilememesi veya itirazen şikayet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında
bulunmaması hallerinde başvurunun reddine, karar verilir.” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru ehliyeti” başlıklı 5’inci
maddesinde “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına
veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden;
a) İstekli olabilecekler; ön yeterlik ve/veya ihale dokümanının verilmesi, ön yeterlik
ve/veya ihale ilanında veya ön yeterlik ve/veya ihale dokümanında yer verilen düzenlemeler
ve/veya bu düzenlemeler ile idari uygulamalar arasındaki uyumsuzluklar,
b) Adaylar; belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan ihalelerde ön yeterlik
başvurularının sunulması, değerlendirmesi ve sonuçlandırılmasına ilişkin idari işlem ve
eylemler; belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan danışmanlık hizmet alımı
ihalelerinde ise kısa listeye alınmış olmaları kaydıyla ayrıca ihale daveti ve/veya ihale
dokümanının gönderilmesi, ihale dokümanında yer verilen düzenlemeler ve/veya bu
düzenlemeler ile idari uygulamalar arasındaki uyumsuzluklar,
c) İstekliler; yeterlik başvurularının veya tekliflerin sunulması, değerlendirilmesi ve
ihalenin sonuçlandırılmasına ilişkin idari işlem veya eylemler hakkında başvuruda
bulunabilir.” hükmü,
“Ön inceleme konuları ve ön inceleme üzerine yapılacak işlemler” başlıklı 16’ncı
maddesinde, “(1) Başvurular öncelikle;
a) Başvuru konusunun Kurumun görev alanında bulunup bulunmadığı,
b) Başvuru ehliyeti,
c) Başvurunun süresinde yapılıp yapılmadığı,
ç) Başvuru sahibinin, varsa vekil ya da temsilcisinin; adı, soyadı, unvanı, adresi, imzası
ile başvuruda bulunmaya yetkili olunduğuna dair belgelerin ve imza sirkülerinin aslı veya
yetkili mercilerce onaylı örneğinin bulunup bulunmadığı,
d) İhaleyi yapan idarenin ve ihalenin adı veya ihale kayıt numarasının belirtilip
belirtilmediği,
e) Başvuruya konu olan durumun farkına varıldığı veya bildirildiği tarihin belirtilip
belirtilmediği,
f) İdareye başvuru tarihi ile varsa idarenin cevabının başvuru sahibine bildirildiği
tarihin belirtilip belirtilmediği,
g) İdare tarafından şikayet üzerine alınan karar başvuru sahibine bildirilmiş ise bu
kararın bir örneğinin eklenilip eklenilmediği,
ğ) Başvuru bedelinin, teminat alınacak hallerde ise başvuru teminatının yatırılıp
yatırılmadığı,
h) Aynı kişi tarafından birden fazla ihaleye, birden fazla kişi tarafından aynı ihaleye
veya birden fazla ihaleye tek dilekçe ile başvuruda bulunulup bulunulmadığı,
ı) Başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin belirtilip belirtilmediği,
yönlerinden sırasıyla incelenir.” hükmü,
10
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/054
: 1
: 16.09.2015
: 2015/UH.III-2489
Aynı Yönetmelik’in “Ön inceleme konularına aykırılık üzerine alınacak kararlar”
başlıklı 17’nci maddesinin birinci fıkrasında da “16’ncı maddenin birinci fıkrası bakımından
bir aykırılığın tespiti üzerine Kurul tarafından başvurunun reddine karar verilir.” hükmü yer
almaktadır.
Anılan mevzuat hükmü çerçevesinde, idareye şikâyet ve Kuruma itirazen şikâyet
başvurusunda bulunabilmesi için öncelikle;
1) Aday, istekli veya istekli olabilecek sıfatını haiz olunması,
2) Başvuru sahibinin idarenin hukuka aykırı bir işlem veya eyleminden dolayı bir hak
kaybına veya zarara uğraması veya zarara uğramasının muhtemel olması gerekmektedir.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri gereğince ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem
veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının
muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabileceklerin, 4734 sayılı
Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet
başvurusunda bulunabilecekleri belirlenmiştir. Söz konusu ihalede kesinleşen ihale komisyon
kararından başvuru sahibinin ihaleye boş dosya verdiği, yani Kanunda tanımlanan şekilde bir
teklif sunmadığı, bu yüzden istekli sıfatını haiz olmadığı tespit edilmiştir. Söz konusu
hükümler çerçevesinde, istekli sıfatına sahip olmayan kimselerin tekliflerin değerlendirilmesi
aşamasına itiraz edemeyeceklerinden bahisle başvuru sahibinin bu iddiasının
değerlendirilmesi yönünden şikâyet ve itirazen şikâyet ehliyetinin bulunmadığı tespit edilmiş
olup bu iddianın reddi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.
Kazım ÖZKAN
Başkan V.
II. Başkan
Ali Kemal AKKOÇ
Kurul Üyesi
Ahmet ÖZBAKIR
Kurul Üyesi
Mehmet Zeki ADLI
Kurul Üyesi
Hamdi GÜLEÇ
Kurul Üyesi
Mehmet AKSOY
Kurul Üyesi
11