Ana Sayfa / Kararlar / Koçarlı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü / 2015/85321-2015-2016 Eğitim Öğretim Yılında İlçemiz Mahallelerinden Taşıma Merkezi İlk-Orta ve İmam Hatip Ortaokullarına Taşınacak Öğrencilere Verilecek Öğle Yemeği ve Servisi İşi
Bilgi
İKN
2015/85321
Başvuru Sahibi
İlarya Gıda Yemek Hizm. Tem. İnş. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti.
İdare
Koçarlı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
İşin Adı
2015-2016 Eğitim Öğretim Yılında İlçemiz Mahallelerinden Taşıma Merkezi İlk-Orta ve İmam Hatip Ortaokullarına Taşınacak Öğrencilere Verilecek Öğle Yemeği ve Servisi İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/054  
: 26  
: 16.09.2015  
: 2015/UH.III-2513  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan V. II. Başkan: Kazım ÖZKAN,  
Üyeler: Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hamdi GÜLEÇ,  
Mehmet AKSOY  
BAŞVURU SAHİBİ:  
İlarya Gıda Yemek Hizm. Tem. İnş. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti.,  
Ata Mah. Astis Yapı Koop. 761. Sok. No:59/1 AYDIN  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Koçarlı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü,  
Orta Mahalle Hükümet Konağı Kat: 2 09970 Koçarlı/AYDIN  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2015/85321 İhale Kayıt Numaralı “2015-2016 Eğitim Öğretim Yılında İlçemiz  
Mahallelerinden Taşıma Merkezi İlk-Orta ve İmam Hatip Ortaokullarına Taşınacak  
Öğrencilere Verilecek Öğle Yemeği ve Servisi İşi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Koçarlı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 03.08.2015 tarihinde açık ihale usulü  
ile gerçekleştirilen 2015-2016 Eğitim Öğretim Yılında İlçemiz Mahallelerinden Taşıma  
Merkezi İlk-Orta ve İmam Hatip Ortaokullarına Taşınacak Öğrencilere Verilecek Öğle  
Yemeği ve Servisi İşi” ihalesine ilişkin olarak İlarya Gıda Yemek Hizm. Tem. İnş. Taah. Tic.  
ve San. Ltd. Şti.nin 12.08.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 13.08.2015  
tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 17.08.2015 tarih ve 70340 sayı ile Kurum  
kayıtlarına alınan 17.08.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2015/2114 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından yapılan  
aşırı düşük teklif açıklamasının kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu, ihale üzerinde bırakılan  
isteklinin aşırı düşük açıklamasına ilişkin olarak;  
- Teknik Şartname’nin 7’nci maddesinin (f) bendi “Ekmekler masalarda kapalı kaplar  
içerisinde, dilimlenmiş olarak bulunacak ve miktarında sınılama olmayacak” ifadesine yer  
verildiği, anılan Şartname’de öğün başına 850 kaloriden aşağı yemek sunumu  
yapılamayacağının belirtildiği, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yatılı okullar için açıklanan  
günlük ekmek tüketim miktarının 500 gram olduğu, anılan firmanın öğün başına 200 gram  
ekmek öngördüğü, halk ekmek fabrikasından ekmek fiyatının tespit edilip ekmek maliyetinin  
bu doğrultuda belirlenmesi gerektiği, ekmek için herhangi bir fırından fiyat teklifi alınması ya  
da proforma fatura sunulması halinde bu belgelerin geçersiz olacağı, 207.000 adet yemek  
servis edileceğinin hesap edilmesi halinde kişi başına 200 gram ekmek düşeceği, toplamda en  
1
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/054  
: 26  
: 16.09.2015  
: 2015/UH.III-2513  
az 41.400 kg ekmek tüketilmesi gerektiği, Aydın Halk Ekmek’te ekmeğin kg fiyatının 2.00  
TL olduğu, bu durumda 41.400 kg ekmeğin maliyetinin 82.800 TL olacağı, ekmek maliyetini  
hesaplamada hata yapılarak 82.800 TL’lik giderin öngörülmediği, istekli tarafından yapılan  
açıklamada ekmek maliyetinin bu rakamın altında olmasının muhtemel olduğu,  
- Zeytinyağı kullanılan yemeklerin maliyetinin hesaplamasında zeytinyağı yerine sıvı  
yağ fiyatının kullanıldığı, yeşilbiberin çarliston biber fiyatı üzerinden maliyetlendirildiği, bu  
durumun toplam maliyeti etkilediği, çiğ girdi maliyetlerinin yanlış hesaplandığı,  
- Yardımcı gider olarak hesaplanması gereken tuz, su ve Hindistan cevizinin çiğ girdi  
maliyeti olarak hesaplandığı,  
- İşçilik maliyeti hesaplanırken gıda mühendisi ve aşçı maaşlarının asgari ücret  
üzerinden hesaplandığı, bu ücretlerin Gıda Mühendisleri Odası ve OLEYİS Sendikası  
tarafından yayınlanan fiyatlarla karşılaştırılması gerektiği, anılan firmanın teklif ettiği bedelin  
bu kuruluşların belirlediği fiyatlardan düşük olması halinde teklifin geçersiz olması gerektiği,  
- Teknik Şartname’de belirtildiği üzere ekmek haricindeki diğer ürünlerin paketli ve  
TSE-TSEK uygunluk belgesine sahip ürünler olması gerektiği ve istekliler tarafından açık  
ürünlerin kullanılamayacağı, anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasını yapabilmek için  
fiyatı daha düşük olan ve TSE-TSEK belgesi olmayan açık makarna, açık baharat, açık  
bakliyat ve açık Kemalpaşa tatlısı ürünlerinin fiyatlarını kullandığı,  
- Gramaj ve fiyat çarpımlarında, kemik firesi hesabında matematiksel hata  
yapılmasının muhtemel olduğu, çünkü teklif edilen fiyatın aşırı düşük sorgulama yapılmasına  
imkân vermeyeceği, borsa fiyatlarının en düşük ya da en yüksek fiyattan değil günlük  
ortalama fiyattan alınması gerektiği, anılan firmanın sunduğu belgelerin teyidinin ve hangi  
fiyatları verdiğinin kontrol edilmesi gerektiği,  
Anılan gerekçelerle ihale üzerinde kalan firmanın teklifinin değerlendirme dışı  
bırakılarak ihale komisyonu tarafından yeni bir karar alınması, ihalenin kendi firmaları  
uhdesinde bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
İdare tarafından ihale işlem dosyası kapsamında gönderilen belgelerin incelenmesi  
neticesinde, götürü bedel teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilen başvuruya konu ihaleye 5  
istekli tarafından teklif verildiği, idarece hesaplanan yaklaşık maliyete göre sınır değerin  
487.246,15 TL olarak hesaplandığı, idarenin 04.08.2015 tarihli yazısı ile teklif ettiği bedel  
sınır değerin altında kalan ERPA Gıda Mad. Tar. Ürü. Hay. Tem. İşl. Nak. Elekt. San. ve Tic.  
Ltd. Şti., Dörtlü Gıd. Yem. Tem. İlaçl. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Bircan Tem. ve Yem. Hiz.  
Tur. İnş. Nak. Hay. Gıd. San. Tic. Ltd. Şti.den aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, aşırı  
düşük teklif sorgulaması yazısının ekinde 2 haftalık örnek yemek menüsüne yer verildiği,  
Dörtlü Gıd. Yem. Tem. İlaçl. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Bircan Tem. ve Yem. Hiz. Tur. İnş.  
Nak. Hay. Gıd. San. Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamasında bulunmadığı  
gerekçesiyle tekliflerinin değerlendirilme dışı bırakıldığı, ERPA Gıda Mad. Tar. Ürü. Hay.  
Tem. İşl. Nak. Elekt. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin sunmuş olduğu aşırı düşük teklif açıklamasının  
2
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/054  
: 26  
: 16.09.2015  
: 2015/UH.III-2513  
ise idare tarafından uygun bulunarak 11.08.2015 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin bu  
istekli üzerinde bırakıldığı görülmüştür.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında  
teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde, “…78.3. Personel  
çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale dokümanında haftalık çalışma  
saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirtilmesi halinde teklif fiyata  
dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi gerekmektedir…  
78.6. Tekliflerin hazırlanmasında ve asgari işçilik maliyetinin hesaplanmasında, ihale  
tarihinde yürürlükte bulunan asgari ücret dikkate alınacaktır.” açıklaması,  
Anılan Tebliğ’in “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde, “79.1. Personel çalıştırılmasına dayalı  
hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı; personel çalıştırılmasına dayalı  
olmayan hizmet alımı ihalelerinde ise yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına bölünmesinden elde  
edilen tutar sınır değer olarak kabul edilir.  
79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden  
açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi  
gerekmektedir.  
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin  
yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı  
3
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/054  
: 26  
: 16.09.2015  
: 2015/UH.III-2513  
unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için  
isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.  
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri  
kullanarak açıklayabilirler.…  
79.2.2.2. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin  
Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından  
sunulan hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama  
yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için  
kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması  
zorunludur.  
79.2.2.3. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi  
oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat  
tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli  
olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi  
hariç) geçerli olması zorunludur.  
79.2.2.4. Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin  
18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar  
Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve  
ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen  
ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.  
79.2.2.5. Toptancı Hal Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin  
11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan  
Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren  
toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın  
herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.  
79.2.2.6. Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar: İlgili  
mevzuatı uyarınca, belirli mal veya hizmetlerin kamuya sunulması konusunda lehine  
sınırlama bulunan kuruluşların tedarikçisi oldukları mallar veya sunucusu oldukları  
hizmetler için uyguladıkları fiyatlar ile açıklama yapılabilir.  
79.2.2.7. İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi  
oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı  
mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya  
beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük  
teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile  
açıklama yapılabilir…  
79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü  
düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları  
belirtilir.  
4
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/054  
: 26  
: 16.09.2015  
: 2015/UH.III-2513  
Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle “ana çiğ girdi”, “işçilik” ve  
“yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek-  
H.4) hazırlayarak açıklaması kapsamında sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için  
“(Ana Çiğ Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve  
0,95’den çok olmaması gerekir. Oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya  
0,95’den çok olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Ana çiğ girdi ibaresinden ilgili yemeğin pişirilmesi için gerekli temel girdiler anlaşılır.  
Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek  
pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta  
giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme  
giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.)  
gibi unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama  
sunulması gerekmez.  
Örneğin; 1.000 öğün yemek alımı için çıkılan bir ihalede, birim fiyat olarak 5 TL teklif  
veren bir isteklinin, 5.000 TL olan toplam teklif bedelinin aşırı düşük olarak değerlendirilmesi  
ve istekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde “(Ana Çiğ Girdi  
Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,90 olarak belirtilmesi halinde,  
teklifin 4.500 TL’sinin ana çiğ girdi ile işçilik toplamını içerdiği kabul edilir ve isteklinin  
sadece bu kısma ilişkin açıklama yapması gerekir. Teklifin 500 TL’lik kısmının ise yardımcı  
giderlere ilişkin olduğu kabul edildiğinden, bu kısma ilişkin açıklama yapılması  
gerekmemektedir.  
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, ana çiğ girdi maliyetlerinin tevsiki amacıyla  
üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan  
diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının  
anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir.  
79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki  
düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.  
79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre  
usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan  
akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.  
79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama  
yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi  
belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde  
düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.  
79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr)  
adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde  
tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik  
maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur…  
79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan  
aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında  
5
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/054  
: 26  
: 16.09.2015  
: 2015/UH.III-2513  
hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak  
suretiyle açıklama yapılacaktır.” açıklaması,  
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde  
25.1. Ulaşım, Vergi, Sigorta, Resim Harçlar ve tüm muhtelif giderler yükleniciye aittir.  
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni  
gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları  
karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi  
bir hak talebinde bulunamaz.  
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:  
25.3.1.  
Ulaşım, Vergi, Sigorta, Resim Harçlar ve Tüm Muhtelif Giderler Yükleniciye aittir.  
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer  
Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.”  
düzenlemesi,  
Teknik Şartname’nin 16’ncı ve 21’inci maddelerinde maddesinde “16. Ekmek hariç  
diğer ürünler “TSE” veya “TSEK” belgelerinin birine sahip olmalıdır…  
18. Ürünlerde, imal ve son kullanım tarihleri olacaktır.  
19. Ürün ambalajları üzerinde, firma adı, adresi, markası, net ağırlığı, üretim ve son  
kullanım tarihleri belirtilmiş olacaktır.  
20. Ürün ambalajları temiz ve lekesiz olacaktır.  
21.Muayene Komisyonunun uygun görmediği ürünler kabul edilmeyecektir.”  
düzenlemesi yer almaktadır.  
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri, Tebliğ açıklamaları ve ihale dokümanı  
düzenlemelerinden, ihale komisyonu tarafından tekliflere ve idarenin tespit ettiği yaklaşık  
maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanların tespit edileceği, aşırı düşük teklifler  
reddedilmeden önce, idare tarafından belirlenecek süre içerisinde teklif sahiplerinden teklifte  
önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntıların yazılı olarak isteneceği, personel  
çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına  
bölünmesinden elde edilen tutarın sınır değer olarak kabul edileceği, isteklilerin aşırı düşük  
teklif olarak tespit edilen tekliflerini ihale konusu mallara ilişkin ihale tarihinden önceki son  
12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama ticaret borsası fiyatları ile  
açıklayabilecekleri, teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin öncelikle Malzemeli Yemek  
Sunumu Hesap Cetveli’ni hazırlayarak açıklamaları kapsamında sunacakları, açıklamanın  
kabul edilebilmesi için “(Ana Çiğ Girdi + İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının  
0,80’den az ve 0,95’ten çok olmaması gerektiği, ana çiğ girdi ibaresinden ilgili yemeğin  
pişirilmesi için gerekli temel girdilerin anlaşılacağı, tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı  
vb.) gibi unsurların “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirileceği ve bu unsurlar için  
açıklama sunulmasına gerek olmadığı, tekliflerin hazırlanmasında ve asgari işçilik maliyetinin  
hesaplanmasında, ihale tarihinde yürürlükte bulunan asgari ücretin dikkate alınacağı, ulaşım,  
vergi, sigorta, resim harçlar ve tüm muhtelif giderlerin yükleniciye ait olacağı, ekmek  
haricindeki ürünlerin TSE veya TSEK belgelerinden birine sahip olması, ürünlerin  
ambalajlarında bulunması gerekenlerin neler olduğu, muayene komisyonunun uygun  
görmediği ürünleri kabul etmeyeceği anlaşılmaktadır.  
6
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/054  
: 26  
: 16.09.2015  
: 2015/UH.III-2513  
İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamaları ve başvuru sahibi  
isteklinin yapılan açıklamaların uygun olmadığına yönelik iddiaları bir arada incelendiğinde,  
-
İdare tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması yazı ekinde iki haftalık örnek yemek  
menüsünün bulunduğu, yemek menüsünde kuru fasulye, İzmir köfte, kıymalı nohut, kıymalı  
bezelye, mevsim türlü, patlıcan musakka, tavuk güveç, barbunya, taze fasulye, pirinç pilavı,  
makarna, turşu, domates çorbası, ezogelin çorbası, meyve, mevsim salata ve gramajlarıyla  
birlikte gerekli malzemelerine yer verildiği, idarenin açıklanmasını istediği temel bileşenler  
arasında ekmek girdisinin bulunmadığı, bu itibarla ihale üzerinde bırakılan isteklinin yaptığı  
aşırı düşük teklif açıklamasında ekmek girdisine yer vermemiş olmasında mevzuata aykırılık  
bulunmadığı anlaşılmış olup anılan istekli tarafından ekmek maliyetinin hesaplanmasında  
hata yapıldığı iddiasının yerinde olmadığı,  
-
İhale üzerinde bırakılan isteklinin yaptığı aşırı düşük açıklamasında zeytinyağı ve  
ayçiçek yağı girdileri için 03.08.2014-02.08.2015 tarihli Ankara Ticaret Borsası Günlük  
Bülteni’nde yer alan bir kilogram ayçiçek (4,0227 TL) ve zeytinyağı (9,6345 TL) için  
belirlenen ortalama fiyatların esas alınarak açıklamada bulunulduğu, her bir yağ girdisi için  
ayrı hesaplama yapıldığı, idare tarafından hazırlanan örnek menüde zeytinyağı girdisine  
sadece mevsimlik salatada yer verildiği, yeşilbiber girdisi için anılan istekli tarafından  
03.08.2014-02.08.2015 tarihli Ankara Ticaret Borsası Günlük Bülteni’nde yer alan bir  
kilogram biber (1,5609 TL) için belirlenen ortalama fiyatın esas alınarak açıklamada  
bulunulduğu, bültende yer alan biber malzemelerine ilişkin en yüksek ortalama fiyat  
üzerinden açıklama yaptığı, bu itibarla örnek menüde anılan isteklinin zeytinyağı kullanılan  
yemeklerin maliyetinin hesaplanmasında zeytinyağı yerine sıvı yağ kullanıldığı, yeşilbiberin  
çarliston biber fiyatı üzerinden maliyetlendirilerek çiğ girdi maliyetlerinin yanlış hesaplandığı  
iddialarının yerinde olmadığı,  
-
Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri uyarınca tuz, baharat ve tatlandırıcılar gibi  
girdilerin “yardımcı girdiler” başlığı altında değerlendirildiği, bu girdiler için açıklamada  
bulunulmasına gerek olmadığı, her ne kadar anılan istekli tarafından tuz ve Hindistan cevizi  
girdilerine yönelik açıklamada bulunulmuş olsa da bu durumun esasa etkili olmadığı, su  
girdisinin idare tarafından açıklanılması istenilen temel bileşenler arasında yer almadığı ve  
örnek menüde bulunmadığı, söz konusu girdiye anılan istekli tarafından ana çiğ girdi  
hesaplamalarında yer verilmediği, bu itibarla başvuru sahibi isteklinin tuz, baharat, Hindistan  
cevizi ve su gibi girdilerin ana çiğ girdi maliyetlerinin hesaplanmasında hata yapıldığı  
iddiasının yerinde olmadığı,  
-
Anılan isteklinin sunmuş olduğu aşırı düşük teklif açıklamasında şikâyete konu  
ihalede bir aşçı, bir aşçı yardımcısı, 1 bulaşıkçı ve 3 şoför olmak üzere toplam 6 işçi için ihale  
tarihi itibariyle yürürlükte olan asgari işçilik maliyeti üzerinden teklif verildiği, 1 adet gıda  
mühendisine yönelik olarak Gıda Mühendisleri Odası tarafından 2015 yılında geçerli olmak  
üzere gıda mühendisleri için belirlenen 3.000 TL’nin net ücret olarak esas alındığı, 1 gıda  
mühendisinin işverene maliyetinin 5.140,50 TL olarak tespit edildiği, aşçı için asgari işçilik  
maliyeti üzerinden teklif verilmesinin kamu ihale mevzuatına aykırı olmadığı, bu itibarla  
işçilik maliyeti hesaplanırken gıda mühendisi ile aşçı ücretlerinin asgari ücret üzerinden  
hesaplandığı ve gıda mühendisi için hesaplanan ücretin ilgili meslek odaları ve sendikalar  
tarafından belirlenen fiyatlardan düşük olduğu iddiasının yerinde olmadığı,  
7
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/054  
: 26  
: 16.09.2015  
: 2015/UH.III-2513  
-
Anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında örnek menüde yer alan girdiler için  
03.08.2014-02.08.2015 tarihli Ankara Ticaret Borsası Günlük Bülteni’nde yer alan birim  
fiyatlar esas alınarak açıklamada bulunduğu, bültenden alınan fiyatlar üzerinden yapılan  
açıklamalardan istekli tarafından idareye teslim edilecek ürünlerin ambalajlı olmayacağı ve  
TSE veya TSEK belgelerine sahip olmayacağına yönelik çıkarımda bulunmanın imkân  
dâhilinde olmadığı, ayrıca açıklama kapsamında sadece açık makarna malzemesine yer  
verildiği, açık baharat, açık bakliyat ve açık Kemalpaşa tatlısı ürünlerine yer verilmediği  
görülmüş olup başvuru sahibi isteklinin iddiasının yerinde olmadığı,  
-
Anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında yer alan  
gramajların idare tarafından sunulan örnek menüdeki gramajlarla örtüştüğü, gramajların birim  
fiyatlarla çarpılmasında ve kemiksiz dana etinin gramajı ve birim fiyatının çarpımında  
matematiksel bir hata bulunmadığı, açıklamada bulunulan her bir girdi için Ankara Ticaret  
Borsası Günlük Bülteni’nde yer alan ortalama birim fiyatların esas alındığı, bu itibarla gramaj  
ve fiyat çarpımı ile kemik firesi hesabında matematiksel hata yapıldığı, borsa fiyatlarının  
ortalama birim fiyatlar üzerinden alınmadığı iddialarının yerinde olmadığı sonucuna  
varılmıştır.  
Sonuç olarak, ihale üzerinde bırakılan istekliye ait aşırı düşük teklif açıklamalarının  
mevzuata uygun olarak gerçekleştirildiği ve idarece anılan isteklinin teklifinin geçerli kabul  
edilmesi yönündeki işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından, başvuru sahibi  
isteklinin iddiasının yerinde olmadığı neticesine varılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oyçokluğu ile karar verildi.  
Kazım ÖZKAN  
Başkan V.  
II. Başkan  
Ali Kemal AKKOÇ  
Kurul Üyesi  
Ahmet ÖZBAKIR  
Kurul Üyesi  
Mehmet Zeki ADLI  
Kurul Üyesi  
Hamdi GÜLEÇ  
Kurul Üyesi  
Mehmet AKSOY  
Kurul Üyesi  
8
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/054  
: 26  
: 16.09.2015  
: 2015/UH.III-2513  
KARŞI OY  
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesindeki iddiaları kapsamında Kurul  
çoğunluğunca İtirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin  
18’inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki  
belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda;  
Koçarlı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen “2015-2016 Eğitim  
Öğretim Yılında İlçemiz Mahallelerinden Taşıma Merkezi İlk-Orta ve İmam Hatip  
Ortaokullarına Taşınacak Öğrencilere Verilecek Öğle Yemeği ve Servisi” ihalesine ilişkin  
yaklaşık maliyetin Milli Eğitim Bakanlığı Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından İl  
Milli Eğitim Müdürlüklerine gönderilen 26.05.2015 tarihli ve 5413410 sayılı yazısı esas  
alınarak toplam 633.420,00 TL olarak hesaplandığı,  
Bahse konu ihalede 9 adet ihale dokümanı satın alındığı, 03.08.2015 tarihinde  
gerçekleştirilen ihaleye 5 istekli tarafından teklif verildiği,  
İdarece ihaleye ilişkin tekliflerin denetimine ilişkin yapılan inceleme uyarınca, 6  
teklifin çeşitli gerekçeler üzerinden değerlendirme dışı bırakılması sonrasında kalan 3 teklifin  
de geçerli teklif olarak kabul edildiği, bu tekliflere ilişkin teklif bedellerinin,  
İsteklinin Adı  
ERPA Gıda Mad. Tar. Ürü. Hay. Tem. İşi. Nak. Elekt. San. ve  
Tic. Ltd. Şti.  
Dörtlü Gıd. Yem. Tem. İlaçl. San. ve Tic. Ltd. Şti.  
Bircan Tem. ve Yem. Hiz. Tur. İnş. Nak. Hay. Gıd. San. Tic. Ltd.  
Şti.  
İlarya Gıd. Yem. Hiz. Tem. İnş. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti.  
Doğan Srt Sos. Hiz. Tem. Hiz. ve Urü. Gıd. Mad. Yem. Taah.  
San. ve Tic. Ltd. Şti.  
Teklif Bedeli (TL)  
467.820,00  
484.350,00  
486.450,00  
546.480,00  
558.900,00  
Şeklinde verildiği,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.1’inci maddesi doğrultusunda ihaleye ait aşırı düşük  
teklif sınır değerinin 487.246,15 TL olduğu ve bu tutarın altında teklif vermiş olan üç  
istekliye ait tekliflerin İdari Şartname’nin 33’üncü maddesi gereğince aşırı düşük teklif olarak  
değerlendirildiği ve açıklama istendiği, iki isteklinin açıklama sunmadıkları gerekçesi ile  
tekliflerinin reddedildiği, 11.08.2015 tarihli ihale komisyon kararı ile açıklaması uygun  
bulunan ERPA Gıda Mad. Tar. Ürü. Hay. Tem. İşi. Nak. Elekt. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin  
teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenerek ihalenin sonuçlandırıldığı,  
Anlaşılmıştır.  
4734 sayılı Kanunun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38 inci maddesinde;  
9
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/054  
: 26  
: 16.09.2015  
: 2015/UH.III-2513  
İhale komisyonu verilen teklifleri (Değişik: 6/2/2014-6518/47 md.) değerlendirdikten  
sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük  
olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif  
sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
(Değişik: 6/2/2014-6518/47 md.) gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate  
alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli  
görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
(Ek fıkra: 20/11/2008-5812/12 md.; Değişik fıkra: 6/2/2014-6518/47 md.) Kurum,  
ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük  
tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi  
amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede  
öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde  
sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin  
reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin  
uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü yer almaktadır.  
Bahse konu madde hükmünden, ihalede aşırı düşük sorgulama yapılacağının ihale  
dokümanında düzenmiş haline göre, ihale komisyonunun, yaptığı değerlendirme neticesinde  
geçerli olduğunu tespit ettiği tekliflerden, ihaleye verilen diğer tekliflere veya idarenin tespit  
ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olan isteklileri tespit edeceği ve tespit  
edilen bu teklifleri reddetmeden önce yine madde metninde belirtilen usul doğrultusunda  
sorgulamaya tabi tutacağı anlaşılmaktadır.  
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük teklif  
sorgulamasının Kamu İhale Genel Tebliğinin “teklif fiyata dahil masraflar” ve “aşırı düşük  
tekliflerin değerlendirilmesini” düzenleyen maddeleri ile idari şartnamenin “teklif fiyata dahil  
olan giderler” başlıklı maddesindeki düzenlemelerin esas alınarak yapılması gerekmektedir.  
Bu ihalelerde, aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda belgelere dayalı yazılı açıklama  
yapmayan veya ihale komisyonunca açıklamaları yetersiz bulunan isteklilerin teklifleri ile  
teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetini karşılamayan teklifler gerekçesi belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir. İhale konusu hizmetin maliyet unsurlarının, personel çalıştırılmasına  
dayalı hizmet alımlarında olduğu gibi önceden belirlenen nitelikte olmadığı görülmektedir.  
Bu durumda, ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olarak hizmetin ifası için her  
isteklinin basiretli tacir olma yükümlülüğü gereğince kendi organizasyon yapısı, kullanacağı  
makine ekipmanın özellikleri, malzeme teminindeki kendine özgü koşulları vb. unsurları  
dikkate alarak teklif fiyatını belirlemesi gerekmektedir.  
Ayrıca, malzeme dahil yemek alım hizmetlerinde yemek bileşenlerini oluşturan  
girdilerin önemli bir kısmı yerel, mevsimsel ve iklim özelliklerine göre farklılıklar  
10  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/054  
: 26  
: 16.09.2015  
: 2015/UH.III-2513  
göstermekte, bir çok girdi müstahsilden doğrudan temin edilebilmektedir. Özellikle sebze  
meyve gibi girdilerin piyasa koşulları sebebiyle muhasebeleştirilmesinde karşılaşılan  
güçlüklerin aşırı düşük teklif sorgulamasında ispat için aranılan belgelere yansıtılmasında  
isteklilerin önünde önemli bir engel teşkil edeceğinden, şikayete konu ihalede, ihtiyaçların  
uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılmasından sorumlu  
olan idarenin, ihalede aşırı düşük teklif açıklaması isteyerek ihalenin sonuçlandırılması  
yönünde tesis etmiş olduğu işlemlerde mevzuata uyarlık bulunmadığı,  
İhale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı işi olmadığı, yaklaşık  
maliyetin büyük çoğunlukla yemek giderinden oluştuğu ihalede verilen tekliflerin hepsi  
yaklaşık maliyetin altında olmakla birlikte yaklaşık maliyete ve birbirlerine göre yakın olduğu  
ve en düşük teklifin bile diğer tekliflere göre aşırı düşük olarak değerlendirilemeyeceği  
anlaşıldığından, idarece yemek kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin  
karara bağlanması yönünde gerçekleştirilen idari işlemlerin mevzuata uygun olmadığı,  
Değerlendirilmiştir.  
Açıklanan nedenlerle; başvuru sahibinin iddiaları kapsamında yemek alımı  
kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin sonuçlandırılmasına yönelik  
idarece gerçekleştirilen idari işlemlerin yerinde olmadığı yönündeki düşüncem ile, Kurul  
çoğunluğunca alınan karara katılmıyorum.  
Ali Kemal AKKOÇ  
Kurul Üyesi  
11