Ana Sayfa / Kararlar / Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü / 2015/110391-Alanya-Gazipaşa-5Blhd Devlet Yolu, Dim Tüneli (Km:6+050-7+400 Arası) Etüt ve Proje Mühendislik Hizmetleri Alım İşi
Bilgi
İKN
2015/110391
Başvuru Sahibi
Eryol Mühendislik Müşavirlik ve Ticaret Ltd. Şti.
İdare
Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
Alanya-Gazipaşa-5Blhd Devlet Yolu, Dim Tüneli (Km:6+050-7+400 Arası) Etüt ve Proje Mühendislik Hizmetleri Alım İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/072  
: 21  
: 16.12.2015  
: 2015/UH.III-3383  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Mahmut GÜRSES  
Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ali Kemal AKKOÇ, Mehmet Zeki ADLI, Hasan  
KOCAGÖZ, Dr. Mehmet AKSOY  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Eryol Mühendislik Müşavirlik ve Ticaret Ltd. Şti.,  
Mutlukent Mah. 2020 Sok. No: 20 Beysukent Çankaya/ANKARA  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü  
Fabrikalar Mah. Gazi Bulvarı 07108 Kepez/ANTALYA  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2015/110391 İhale Kayıt Numaralı “Alanya-Gazipaşa-5Blhd Devlet Yolu, Dim Tüneli  
(Km:6+050-7+400 Arası) Etüt ve Proje Mühendislik Hizmetleri Alım İşi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü tarafından 07.10.2015 tarihinde açık ihale usulü ile  
gerçekleştirilen “Alanya-Gazipaşa-5Blhd Devlet Yolu, Dim Tüneli (Km:6+050-7+400 Arası)  
Etüt ve Proje Mühendislik Hizmetleri Alım İşi” ihalesine ilişkin olarak Eryol Mühendislik  
Müşavirlik ve Ticaret Ltd. Şti.’nin 11.11.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun,  
idarenin 16.11.2015 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 25.11.2015 tarih ve  
91873 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 24.11.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet  
başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2015/3058 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) İdareye yapmış oldukları şikâyet başvurusunda piyasa şartları ve Karayolları Genel  
Müdürlüğü’nün yayınladığı birim fiyatlar göz önünde bulundurulduğunda bahse konu işin en  
avantajlı teklifi sunan ZTM Mühendislik Müşavirlik Limited Şirketi ile ikinci en avantajlı  
teklifi sunan Tanjant Mühendislik ve Müşavirlik Anonim Şirketi’nin teklif ettiği fiyatlarla  
yapılamayacağının belirtildiği, idareye yapmış oldukları şikâyet başvurusu üzerine verilmiş  
olan cevapla ilgili olarak şikâyet dilekçesini imzalayan Çağrı Göksel’in firma ortağı ve şirket  
müdürü olduğu ve şikâyet dilekçesinin her bir sayfasının imzalanması gerektiğine dair Kamu  
İhale Kanunu ve mevzuatında herhangi bir hükmün bulunmadığı,  
2) İhale Komisyonu tarafından Kamu İhale Genel Tebliği’ne göre verilmiş olan Kamu  
İhale Kurul kararlarının esas alınarak red kararında da ifade edildiği üzere “Kamu İhale  
Kurulu emsal kararlarına göre başvuruya konu ihalenin aşırı düşük sorgulaması yapılmadan  
tamamlanması gerektiği, bu haliyle aşırı düşük sorgulama yapılmadan ihalenin tamamlanmış  
olması durumunda da en avantajlı birinci ve ikinci teklifin değişmeyeceği” fikrine göre  
hareket edildiği ve Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun değerlendirme yapılmadığının  
anlaşıldığı, bu nedenle söz konusu iş kapsamında proje işlerinin yanı sıra tünel sondajları ile  
1
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/072  
: 21  
: 16.12.2015  
: 2015/UH.III-3383  
laboratuvar ve deney hizmetlerinin de göz önünde bulundurularak her iki firmanın  
tekliflerinin aşırı düşük teklif olarak değerlendirilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü  
maddesinde “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına  
veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya  
istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak  
şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilirler.” hükmü,  
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkındaki Yönetmelik’in “Başvuruları şekil unsurları”  
başlıklı 8’inci maddesinde “(1) Şikâyet başvuruları idareye, itirazen şikâyet başvuruları ise  
Kuruma hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle yapılır.  
(2) Dilekçelerde aşağıdaki hususlara yer verilir;  
a) Başvuru sahibinin, varsa vekil ya da temsilcisinin; adı, soyadı veya unvanı ve  
adresi ile (…)faks numarası.  
b) İhaleyi yapan idarenin ve ihalenin adı veya ihale kayıt numarası.  
c) Başvuruya konu olan durumun farkına varıldığı veya bildirildiği tarih.  
ç) Başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı deliller.  
d) İtirazen şikâyet başvurularında ayrıca idareye yapılan şikâyetin tarihi ve varsa  
şikâyete ilişkin idare kararının bildirim tarihi” hükmü,  
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Başvuruları şekil unsurları” başlıklı  
5’inci maddesinde “(1) Şikâyet başvurularının taşıması gereken şekil unsurları Kanunun 54  
üncü maddesi ile Yönetmeliğin 8 inci maddesinde sayılmıştır. Buna göre dilekçede; başvuru  
sahibinin ve varsa vekil ya da temsilcisinin; adı, soyadı veya unvanı, adresi (…)ve faks  
numarası ile imzası, ihaleyi yapan idarenin ve ihalenin adı veya ihale kayıt numarası,  
başvuru konusunun farkına varıldığı veya bildirildiği tarih, başvurunun konusu, sebepleri ve  
dayandığı deliller belirtilmelidir.  
(2) Uygulamada başvuru sahiplerinin dilekçelerinde yukarıda belirtilen bazı bilgilere  
yer vermediği görüldüğünden, ilgililerin yararlanmasına yönelik olarak hazırlanan dilekçe  
örneklerine bu Tebliğin ekinde yer verilmiş olup; ilgililerin uygun dilekçe örneklerini  
kullanmaları, başvurularının zamanında ve doğru olarak yapılması bakımından önem arz  
etmektedir. İlgililer, Yönetmeliğin 8 inci maddesinde belirtilen bilgileri içermesi kaydıyla bu  
örnekler dışındaki dilekçeler ile de başvuruda bulunabilir.” açıklamaları yer almaktadır.  
Başvuruya konu ihalenin Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü tarafından 07.10.2015  
tarihinde götürü bedel teklif alınmak suretiyle ve açık ihale usulüyle gerçekleştirilen “Alanya-  
Gazipaşa-5Blhd Devlet Yolu, Dim Tüneli (Km:6+050-7+400 Arası) Etüt ve Proje  
Mühendislik Hizmetleri Alım İşi” olduğu, ihaleye 9 isteklinin teklif verdiği, isteklilerce  
sunulan belgelerin değerlendirilmesi sonucunda 1 isteklinin teklifinin değerlendirme dışı  
bırakıldığı, İdari Şartname’nin 33’üncü maddesine göre sınır değerin hesaplanması  
neticesinde, sınır değerin altında teklif veren 6 istekliden Kanun’un 38’inci maddesine göre  
açıklama istendiği, 3 isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarını zamanında sunduğu, bu  
isteklilerden 1’inin açıklamalarının Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun olmadığı  
2
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/072  
: 21  
: 16.12.2015  
: 2015/UH.III-3383  
gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin en avantajlı teklifi sunan ZTM  
Mühendislik Müşavirlik Limited Şirketi üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.  
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri doğrultusunda yapılan inceleme neticesinde  
başvuru sahibinin 10.11.2015 tarihli şikâyet dilekçesi ile idareye şikâyet başvurusunda  
bulunduğu, 4 sayfadan oluşan dilekçenin İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in  
ekinde yer alan EK:1 formatına uygun olarak hazırlandığı, vekili/temsilcisi satırının  
doldurulmadığı, ancak Şirket Müdürü Çağrı Göksel tarafından dilekçenin son sayfasının  
imzalandığı görülmüştür. Hem şikâyet dosyası hem de ihale işlem dosyası kapsamında yer  
alan imza sirkülerinden Çağrı Göksel’in münferiden şirketin temsil ve ilzamına yetkili olduğu  
anlaşılmıştır.  
Bu bağlamda, başvuru sahibinin şikâyet dilekçesinin her bir sayfasının imzalanması  
gerektiğine dair Kamu İhale Kanunu ve mevzuatında herhangi bir hükmün bulunmadığı  
yönündeki iddiasına ilişkin olarak, mevzuatta şikâyet ya da itirazen şikâyet dilekçelerinin tüm  
sayfalarının imzalı olması şartı bulunmadığı anlaşılmaktadır. Her ne kadar idare tarafından  
verilen cevapta söz konusu durumun Kamu İhale Kanunu gereği şekil yönünden reddi  
gerektiği belirtilmişse de başvuru sahibinin iddiasının esas yönünden incelenerek cevap  
verildiği ve uyuşmazlığa konu olacak herhangi bir hususun bulunmadığı görülmüştür.  
Sonuç itibariyle, Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabilmesi için aday,  
istekli ve istekli olabileceklerin, idarenin hukuka aykırı bir işlem veya eyleminden dolayı bir  
hak kaybına veya zarara uğraması veya zarara uğramasının muhtemel olması gerektiği ancak  
istekli sıfatını haiz başvuru sahibinin yukarıda izah edildiği üzere idarenin iddia konusu  
işleminden dolayı bir hak kaybına veya zarara uğramadığı veya zarara uğramasının muhtemel  
olmadığı tespit edildiğinden, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna  
ulaşılmıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
Danışmanlık Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Temel ilkeler”  
başlıklı 4’üncü maddesinde “4) Danışmanlık hizmet alımı ihaleleri Kanunun ikinci kısmının  
beşinci bölümünde yer alan maddelere göre belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılır.  
Ancak yaklaşık maliyeti Kanunun 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2)  
numaralı alt bendinde hizmet alımları için öngörülen üst limit tutarının dört katının altında  
kalan danışmanlık hizmetleri, hizmet alımı ihalesiyle gerçekleştirilebilir.” hükmü,  
Anılan Yönetmelik’in “Danışmanlık hizmetlerinin kapsamı” başlıklı 6’ncı maddesinde  
“(1) Kanunun 48 inci maddesinde belirtilen mimarlık ve mühendislik, etüt ve proje, harita ve  
kadastro, her ölçekte imar planı, imar uygulama, ÇED raporu hazırlanması, plan, yazılım  
geliştirme, tasarım, teknik şartname hazırlanması, denetim ve kontrolörlük gibi teknik, mali,  
hukuki veya benzeri alanlardaki hizmetler, danışmanlık hizmet sunucularından alınır”  
hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.’uncu maddesinde “79.1. Personel çalıştırılmasına  
dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı; personel çalıştırılmasına  
dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde ise yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına bölünmesinden  
elde edilen tutar sınır değer olarak kabul edilir.  
79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden  
açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin  
3
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/072  
: 21  
: 16.12.2015  
: 2015/UH.III-3383  
değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi  
gerekmektedir.  
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin  
yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı  
unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için  
isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.  
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri  
kullanarak açıklayabilirler.  
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet  
bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat  
teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili  
olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit  
tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat  
teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek  
ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli  
görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
79.2.2.2. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin  
Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından  
sunulan hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama  
yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için  
kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması  
zorunludur.  
79.2.2.3. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi  
oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat  
tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli  
4
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/072  
: 21  
: 16.12.2015  
: 2015/UH.III-3383  
olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi  
hariç) geçerli olması zorunludur.  
79.2.2.4. Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin  
18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar  
Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve  
ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen  
ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.  
79.2.2.5. Toptancı Hal Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin  
11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan  
Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren  
toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın  
herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.  
79.2.2.6. Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar: İlgili  
mevzuatı uyarınca, belirli mal veya hizmetlerin kamuya sunulması konusunda lehine  
sınırlama bulunan kuruluşların tedarikçisi oldukları mallar veya sunucusu oldukları  
hizmetler için uyguladıkları fiyatlar ile açıklama yapılabilir.  
79.2.2.7. İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi  
oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı  
mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya  
beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük  
teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile  
açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında  
olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu  
işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim  
fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) sunulmasına  
gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter,  
SM, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği  
gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de  
yapılabilir.  
79.2.2.8.İsteklinin Ortağı Olduğu Tüzel Kişiye Ait İşletmeden Mal Çekmesiyle Oluşan  
Emsal Bedel: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin ortağı olduğu  
tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal  
bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı  
Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre  
hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya  
beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan  
ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir. Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel  
kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin  
bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve  
emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin  
5
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/072  
: 21  
: 16.12.2015  
: 2015/UH.III-3383  
doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya  
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır”  
79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici  
vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki  
geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin  
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı  
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
79.2.5. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen  
tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenir.  
79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki  
düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.  
79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre  
usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan  
akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.  
79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama  
yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi  
belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde  
düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.  
79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr)  
adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde  
tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik  
maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.” açıklamaları,  
Anılan Tebliğ’in “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45.1.13.’üncü  
maddesinde; … Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje  
işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.” açıklaması,  
İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu  
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır  
değer hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir.  
Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada  
bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli  
teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında  
6
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/072  
: 21  
: 16.12.2015  
: 2015/UH.III-3383  
olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar  
üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.  
Yukarıda yer verildiği üzere; Danışmanlık Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama  
Yönetmeliği’nin “Danışmanlık hizmetlerinin kapsamı” başlıklı 6’ncı maddesinin birinci  
fıkrasında; “etüt ve proje” işlerinin danışmanlık hizmeti olduğu belirtilmiş, anılan  
Yönetmelik’in “Temel ilkeler” başlıklı 4’üncü maddesinde, danışmanlık hizmet alımı  
ihalelerinin belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılacağı ifade edilmiş; ancak yaklaşık  
maliyeti 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 13’üncü maddesinin ikinci fıkrasının (b)  
bendinin (2) numaralı alt bendinde hizmet alımları için öngörülen üst limit tutarının dört  
katının altında kalan danışmanlık hizmetlerinin, hizmet alımı ihalesiyle gerçekleştirilebileceği  
düzenlenmiştir. İhale konusu işin anılan hüküm çerçevesinde hizmet alımı ihalesi yoluyla  
gerçekleştirildiği anlaşılmıştır.  
Bu kapsamda, ihale konusu işe ait ihale dokümanının yer alan bilgi ve belgelerin  
incelenmesinden ihale konusu işin 1350m uzunluğundaki tünele ait sayısal harita  
oluşturulması, proje işleri, araştırma hizmetleri de dahil tünel projesi hizmetleri, elektrik-  
elektromekanik ve çeşitli kontrol sistemleri proje işleri gibi danışmanlık hizmeti niteliğinde  
işlerden oluştuğu, bu tip işlerin niteliği gereği sermaye birikiminden daha çok mesleki  
tecrübeye ve bilgi birikimine dayalı işler olduğu anlaşılmaktadır. Bu itibarla anılan ihalenin  
personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı olmadığı değerlendirilmektedir.  
Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerine yönelik olarak aşırı  
düşük tekliflerin tespitine esas sınır değer, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.1’inci  
maddesinde yer verilen “personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde  
ise yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına bölünmesinden elde edilen tutar sınır değer olarak kabul  
edilir.” açıklaması uyarınca yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına bölünmesi suretiyle  
belirlenmektedir.  
İhale işlem dosyası kapsamında yapılan incelemede, yaklaşık maliyetin piyasa  
rayiçleri esas alınarak toplam 718.000,00 TL olarak belirlendiği, Kamu İhale Genel  
Tebliği’nin yukarıda yer verilen açıklamaları gereğince söz konusu ihalenin personel  
çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı niteliğinde olduğu ve bu hizmet alımlarında aşırı  
düşük teklif sorgulamasına esas sınır değerin yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına bölünmesinden  
elde edilen tutar olduğu anlaşılmış olup, söz konusu ihalede olması gereken sınır değerin  
552.307,69 TL olduğu, bu tutarın altında teklif sunan ZTM Mühendislik Müşavirlik Limited  
Şirketi, Tanjant Mühendislik ve Müşavirlik Anonim Şirketi, Mega Mühendislik Müşavirlik  
Tic. Ltd. Şti., Epro Mühendislik Bil. İş. İn. ve Tu. D. San. ve Tic. Ltd. Şti., Emre Özcan  
Mühendislik Müşavirlik Limited Şirketi, Ataç Mühendislik Müşavirlik İnş. Mad. San. ve Tic.  
Ltd. Şti., Erbil Proje Müşavirlik Mühendislik Anonim Şirketi’ne ait tekliflere ilişkin olarak  
aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmasına karar verildiği, anılan isteklilere gönderilen  
22.10.2015 tarihli yazılarda “ … 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 38. maddesi ve Kamu  
İhale Genel Tebliği’nin (30.07.2010 tarih ve 27657 sayılı) 79. maddesi gereğince; verilecek  
hizmetin ve yapım yönteminin ekonomikliği, seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin  
yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar ile teklif edilen işin özgünlüğü  
hususlarına ait belgelerin (teknik personel giderleri, sayısal hâlihazır harita üretimi giderleri,  
tünel projesi zemin araştırma hizmetleri giderleri ile yol projeleri giderlerinin) ihale  
komisyonumuza teslim edilmesi gerekmektedir. Bu mektubun EKAP ortamında tebliğ edilmesi  
halinde aynı gün tarafınıza tebliğ edildiği tarih sayılacağından dolayı tebliğ tarihinden  
itibaren 5 (Beş) iş günü içinde söz konusu belgelerin ihale komisyonumuza teslim edilmesi,  
7
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/072  
: 21  
: 16.12.2015  
: 2015/UH.III-3383  
belgelerin belirtilen süre içerisinde verilmemesi durumunda teklifinizin değerlendirme dışı  
bırakılacağı hususunda; …” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.  
Yapılan inceleme neticesinde, idarenin anılan yazısına ilişkin olarak, başvuruya konu  
ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren istekli ZTM Mühendislik Müşavirlik  
Limited Şirketi tarafından 26.10.2015 tarihinde sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları  
kapsamında, toplam teklif fiyatına sözleşme, personel, ulaşım, kırtasiye, ofis maliyetleri ile  
diğer genel giderler toplamı ile ulaşıldığı belirtilmiş, bu kalemlere ilişkin olarak açıklama  
yapıldığı,  
Sözleşme maliyetleri kapsamında, Ticaret Odasından temin edilecek evraklar,  
sözleşme damga vergisi, ihale kararı damga vergisi, kesin teminat bedeli için bankaya  
verilecek olan komisyon ücreti ile gözükmeyen diğer sözleşme giderleri için maliyet  
öngörüldüğü,  
Anılan isteklinin işçilikle ilgili açıklamalarının KİK İşçilik Hesaplama Modülü  
kullanılarak yapıldığı, İdari Şartname’nin 47.4’üncü maddesinde belirlenmiş olan teknik  
personelin yanı sıra iş kapsamında çalıştırmayı planladıkları bir idari personelin maliyetinin  
de hesaplamaya dahil edildiği,  
İş süresince kullanılacak olan araca ilişkin yakıt giderinin ulaşım maliyeti olarak  
belirtildiği ve yakıt bedeli için fiyat teklifi alınarak açıklama yapıldığı,  
Proje hazırlama hizmetleri kapsamında kullanılacak olan kırtasiye malzemeleri için  
fiyat teklifi alınmak suretiyle açıklama yapıldığı ve ofis giderlerine ilişkin olarak da  
açıklamaların sunulduğu görülmüştür.  
Başvuruya konu ihalede ekonomik açıdan ikinci en avantajlı teklif sahibi Tanjant  
Mühendislik ve Müşavirlik Anonim Şirketi tarafından 27.10.2015 tarihinde sunulan aşırı  
düşük teklif açıklamaları kapsamında ise, firmalarına ait Satış Tutarı Tespit Tutanağı’nın  
sunulduğu, iş kapsamında çalıştırılması planlanan teknik personel bilgilerine yer verildiği,  
Yol projesi hazırlanması İşi için Sar Proje İnşaat Ticaret ve Sanayi A.Ş.’den alınan  
fiyat teklifi ile tünel projesi hizmetleri kapsamında yapılacak olan sondaj ve deneyler için  
Petra Mühendislik Müşavirlik ve İnşaat Ltd. Şti.’den alınan fiyat teklifinin sunulduğu  
görülmüştür.  
Yapılan bu tespitler neticesinde, idare tarafından 22.10.2015 tarihinde teklifleri sınır  
değerin altında kalan isteklilerden “teknik personel giderleri, sayısal hâlihazır harita üretimi  
giderleri, tünel projesi zemin araştırma hizmetleri giderleri ile yol projeleri giderleri” için  
açıklama sunmaları istendiği ancak açıklama istenen bu maliyet bileşenlerine ilişkin olarak  
detaylı niceliksel bilgileri verilmediği, ihale dokümanı kapsamında da bu iş özelinde sadece  
projesi hazırlanacak olan 1350 m uzunluğundaki Dim Tüneli’ne ilişkin güzergâh planının  
verildiği, teknik kriterlerde ise bu iş özelinde belirlemeye gidilmeksizin İdare tarafından  
hazırlanmış olan genel Teknik Şartname’lerin dokümana eklendiği anlaşılmıştır.  
Bu bağlamda, aşırı düşük teklif açıklaması istenen 6 istekliden sadece 3’ünün  
açıklama sunabildiği ve aşırı düşük teklif açıklamaları idarece uygun görülen iki isteklinin de  
açıklamalarını kendi belirledikleri unsurlar üzerinden sunduğu görülmüştür.  
8
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/072  
: 21  
: 16.12.2015  
: 2015/UH.III-3383  
Yukarıda aktarılan mevzuatın ilgili maddelerinde açık bir ifadeyle aşırı düşük  
tekliflere yönelik açıklama istenilmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara  
esas olacak önemli teklif bileşenlerinin bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde  
belirtilmesinin zorunlu olduğu hüküm altına alınmasına karşın idare tarafından teklifi aşırı  
düşük olarak belirlenen 6 istekliye gönderilen aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesine  
ilişkin yazıda genel olarak teknik personel giderleri, sayısal hâlihazır harita üretimi giderleri,  
tünel projesi zemin araştırma hizmetleri giderleri ile yol projeleri giderleri için açıklama  
sunmaları istenmiş ve bu giderlere ilişkin olarak teknik kriterlerin ve maliyet unsurlarının net  
bir şekilde belirlenmemesi sebebiyle sınır değerin altında teklif sunan isteklilerin  
açıklamalarını kendi belirledikleri kriterler üzerinden sunduğu tespit edilmiştir.  
Bu itibarla, idarenin önemli teklif bileşenlerine ilişkin olarak nesnel ve standart bir  
biçimde belirleme yapmaksızın teklifi aşırı düşük olarak belirlenen isteklilerden açıklama  
istemesi işleminin yerinde olmadığı, bu nedenle idarece aşırı düşük teklif sorgulamasının  
anılan mevzuat hükmüne uygun olarak ve önemli teklif bileşenlerine ait detaylı bilgilerin net  
olarak belirtilmek suretiyle yeniden yapılması gerektiği anlaşılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, idare tarafından açıklama istenilen önemli  
teklif bileşenlerinin izah edildiği şekilde açıkça belirtilmesi suretiyle yeniden aşırı düşük  
teklif sorgulamasının yapılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun  
olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.  
Mahmut GÜRSES  
Başkan  
Kazım ÖZKAN  
II. Başkan  
Ali Kemal AKKOÇ  
Kurul Üyesi  
Mehmet Zeki ADLI  
Kurul Üyesi  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
Dr. Mehmet AKSOY  
Kurul Üyesi  
9