Bilgi
İKN
2015/84655
Başvuru Sahibi
Otokar Otomotiv ve Savunma San. A.Ş.
İdare
Tepebaşı Belediye Başkanlığı
İşin Adı
Elektrikli Otobüs Alımı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/056
: 1
: 30.09.2015
: 2015/UM.I-2602
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan : Mahmut GÜRSES
Üyeler : II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Hasan
KOCAGÖZ, Hamdi GÜLEÇ, Mehmet AKSOY
BAŞVURU SAHİBİ:
Otokar Otomotiv ve Savunma San. A.Ş.,
Aydınlıkevler Mah. Dumlupınar Cad. No: 58 A Blok Küçükyalı/ Maltepe/İSTANBUL
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Tepebaşı Belediye Başkanlığı,
Hoşnudiye Mahallesi Şahin Caddesi No: 84 Tepebaşı/ESKİŞEHİR
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2015/84655 İhale Kayıt Numaralı “Elektrikli Otobüs Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Tepebaşı Belediye Başkanlığı tarafından 04.08.2015 tarihinde açık ihale usulü ile
gerçekleştirilen “Elektrikli Otobüs” ihalesine ilişkin olarak Otokar Otomotiv ve Savunma
San. A.Ş.nin 27.08.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 31.08.2015 tarihli
yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 10.09.2015 tarih ve 76298 sayı ile Kurum
kayıtlarına alınan 09.09.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2015/2326 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Tekliflerinin İdari Şartnamenin 7.5.6’ncı maddesinde istenilen ihale konusu
malların, katalog ve fotoğraflarını teklif ekinde sunulmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı
bırakılmasının ihale mevzuatına aykırı olduğu, Teknik Şartname’de istenilen bütün özellikleri
tekliflerinde sundukları otobüslerin karşıladığı, otobüslerin bütün teknik özelliklerine
Sözleşme Tasarısı’nın 16.7.4 maddesinde “...Aracın teslimi sırasında yüklenici firma araca
ait kullanım kılavuzu, bakım kitapçığı, tüm mekanik, elektrik-elektronik devre şemaları, yedek
parça, kullanma ve bakım CD ve kitaplarını (Türkçe) takım olarak aracın tesliminde idareye
verecektir.” düzenlemesiyle katalogların sözleşmenin imzalanmasına müteakip idareye
verilmesi gerektiğinin belirlendiği, ayrıca İdari Şartname’ye göre hangi kataloğun teklifle
beraber verilmesi gerektiğine ilişkin açık bir belirleme yapılmadığı, İdari Şartname’nin
7.5.6’ncı maddesinde açık belirleme yapılmadığından dolayı 4734 sayılı Kamu İhale
Kanunu’un 37’nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü çerçevesinde Sözleşme Tasarısı’nın
16.7.4’üncü maddesine göre sayma suretiyle istenilen kataloglardan hangileri İdari
Şartname’nin 7.5.6’ncı maddesi gereğince isteniyorsa bunlar belirtilmek suretiyle teklifin
esasını değiştirmeyecek olan bu bilgi eksikliğinin tamamlatılarak teklifin değerlendirmeye
alınması gerektiği,
1
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/056
: 1
: 30.09.2015
: 2015/UM.I-2602
2) İhalede ekonomik açıdan en avantajlı birinci teklif olarak belirlenen Bozankaya
Otomotiv Makina İmalat İthalat ve İhracat Anonim Şirketi’ nin teklif etmiş olduğu Bozankaya
E-Bus marka elektrikli otobüslerin Teknik Şartname’nin 3.2’nci maddesindeki “Araçlar
şanzımanlı veya şanzımansız tipte olabilir. Şanzımanlı ise şehir içi toplu taşıma hizmetlerine
uygun 5 ve üzeri ileri ve 1 geri robotize şanzıman ile donatılacaktır.” düzenlemesi, 3.3’üncü
maddesindeki “Araca yüksek manevra kabiliyeti sağlayabilmek için, en küçük dönme yarıçapı
kaldırımdan kaldırıma maksimum 7 m olacaktır.” düzenlemesi, 3.4.2’nci maddesindeki “Araç
UFeP04 (Lithium IronPhosphate/ Magnesium) veya Lithium lon-itriyum en az 170kWh
kapasitesinde akü ile donatılmalıdır.” düzenlemesi ve 3.10’uncu maddesindeki “…Tavan iç
yükseklik : Minimum 1900 mm” 3.17’nci maddesinde “…Araçlar klimalı olacaktır. Klimanın
soğutma kapasitesi en az 7.6 kw değerinden daha düşük olmayacaktır.” düzenlemesine uygun
olmadığı veya teklifleri ekinde sundukları katalogların teklif edilen otobüslerin Teknik
Şartname’de istenilen özellikleri bire bir göstermediğinden Bozankaya Otomotiv Makina
İmalat İthalat ve İhracat Anonim Şirketi’nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması
gerektiği,
İdarenin bu husustaki şikâyete ilişkin olarak, isteklinin teklifinin yapılan ön
değerlendirmeye göre uygun olduğundan bahisle, teklif mektubunun 1 nolu bendine göre
isteklinin teklifinin ihale dokümanına uygun olduğunu kabul ettiğini ve zaten esas uygunluk
incelemesinin muayene kabul komisyonunca gerekli kontroller yapılarak belirleneceğini ileri
sürdüğü, ancak 4734 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesi kapsamında isteklilerin tekliflerinin
teknik şartnameye uygun olup olmadığının belirlenmesi için teklifleriyle beraber katalog,
fotoğraf gibi belgelerin yeterlik belgesi olarak vermelerinin istenildiği ihalelerde istenilen
katalog ve fotoğrafların tekliflerin teknik yönden teknik şartname’ye uygunluğunun ihale
komisyonunca incelenmesini ve teknik şartname’ye uygun olan teklifi/teklifleri fiyat yönüyle
değerlendirmek suretiyle ihale üzerinde kalan istekliyi belirlemesi gerektiği, ihaleye katılan
bütün isteklilerin Kamu İhale Kurumu tarafından belirlenen teklif mektubu, standart formunu
doldurmak suretiyle tekliflerini vermeleri zorunlu olduğundan, ihale komisyonunun tekliflerin
teknik değerlendirmesini standart teklif mektubunun 1 nolu bendindeki ifadeye dayanarak
değerlendirmesinin mümkün olmadığı, ihale komisyonunun teklifleri değerlendirirken teknik
değerlendirmeyi yapmadığı, ihale dokümanına göre ihale üzerinde kalan isteklinin tekliflinin
yeniden değerlendirilmesi gerektiği,
3) İhale kapsamında teklif edilen 1.278.000 € bedele göre %22 daha yüksek ve aynı
zamanda idarece açıklanan 1.200.000 € yaklaşık maliyete göre ise yaklaşık %29 daha pahalı
olan 1.550.000 €’luk bir teklifin ihalede tek geçerli teklif olarak kabul edilerek söz konusu
ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmesinin 4734 sayılı Kanun’un
5’inci maddesindeki temel ilkelerden biri olan rekabet ilkesi ile kaynakların verimli
kullanılması ilkelerine aykırılık teşkil ettiği,
Ayrıca ihale komisyonunun yaklaşık maliyetten %29 daha pahalı olan bir teklifi
“Yüksek teknolojili sanayi ürünleri kapsamında yer alması ve kullanılan teknoloji ile kapasite
verileri değerlendirildiğinde yaklaşık maliyetin hesabında kullanılan ürünlerden daha ileri
düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Bu yüzden teklif yaklaşık maliyetin üzerinde olmasına
rağmen ekonomik açıdan uygun olarak görülmüştür” şeklinde bir gerekçeyle kabul etmesinin
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yaklaşık maliyetin üzerindeki teklifler” başlıklı
16.3.1.maddesindeki düzenlemeye aykırı olduğu, ihale konusu elektrikli otobüslerin yaklaşık
2
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/056
: 1
: 30.09.2015
: 2015/UM.I-2602
maliyetini tespit edilirken elektrikli otobüslerin zaten yüksek teknolojili sanayi ürünleri
kapsamında yer aldığı, kullanılan teknoloji ile kapasite verilerinin Teknik Şartname’de
idarece minimum değerler olarak belirtildiği ve yine zeyilname ile bu özelliklerin yeniden
düzenlendiği, idarenin Teknik Şartname’deki bu minimum değerleri karşılayan teklifleri
geçerli teklif olarak belirlemek suretiyle, geçerli teklifler içerisinde en düşük fiyatlı teklifi
ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirleneceğini İdari Şartnamenin 35.1’inci
maddesinde düzenlemiş bulunduğu, idarenin mevzuattaki takdir hakkını keyfi olarak
kullandığı, ayrıca idarenin bu konudaki şikayeti başka bir idarenin kendi ihtiyacına göre
belirlediği ihale dokümanından tamamen farklı bir ihale dokümanına göre verilen teklifle
karşılaştırmasının da bu şekilde alım yapılmasının Tebliğ’in 16.3’üncü maddesine aykırı
olduğu iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
İhale konusu iş 4 adet elektrikli otobüs alımı olup birim fiyat teklif alınmak suretiyle
ihale gerçekleştirilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci
maddesinde “İhale komisyonunun talebi üzerine idare tekliflerin incelenmesi,
karşılaştırılması ve değerlendirilmesinde yararlanmak üzere net olmayan hususlarla ilgili
isteklilerden yazılı olarak tekliflerini açıklamalarını isteyebilir. Ancak bu açıklama, hiçbir
şekilde teklif fiyatında değişiklik yapılması veya ihale dokümanında yer alan şartlara uygun
olmayan tekliflerin uygun hale getirilmesi amacıyla istenilmez ve yapılmaz.
Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu
ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36’ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen
isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını
değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece
belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir.
Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici
teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve
teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı
değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme
kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen
şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup
bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif
cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü,
Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tedarik edilecek malların numuneleri,
katalogları, fotoğrafları ile teknik şartnameye cevapları ve açıklamaları içeren doküman”
başlıklı 43’üncü maddesinde “(1) Teklif edilen malın teknik şartnamede yer alan teknik
kriterlere uygunluğunu belirlemek amacıyla numune, teknik bilgilerin yer aldığı katalog,
teknik şartnameye cevapları ve açıklamaları içeren doküman ile fotoğraf ayrı ayrı veya
birlikte istenebilir.
(2)Numunenin sunulma yöntemi ile ihale komisyonunca numunenin değerlendirilmesine
yönelik düzenleme, ayrıntılı bir şekilde ön yeterlik şartnamesinde veya idari şartnamede
3
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/056
: 1
: 30.09.2015
: 2015/UM.I-2602
yapılır. İdare tarafından numune bir tutanak ile teslim alınır. Bu tutanağın bir sureti de aday
veya istekliye verilir.
(3) İş ortaklığında teklif edilen mal esas alınarak ortaklardan biri, birkaçı veya tümü
tarafından teklif edilen mala ilişkin olarak ön yeterlik şartnamesinde veya idari şartnamede
yapılan düzenleme çerçevesinde; numune, teknik bilgilerin yer aldığı katalog, teknik
şartnameye cevapları ve açıklamaları içeren doküman ile fotoğraf sunulur. Konsorsiyumların
katılabileceği ihalede, işin uzmanlık gerektiren kısımları göz önünde bulundurularak numune,
teknik bilgilerin yer aldığı katalog, teknik şartnameye cevapları ve açıklamaları içeren
doküman ile fotoğrafa yönelik düzenleme her bir kısım için ayrı ayrı yapılır. Konsorsiyum
ortaklarından her biri, başvuruda bulunduğu veya teklif verdiği kısım için istenilen yeterlik
kriterini sağlamak zorundadır.” hükmü;
Anılan Yönetmelik’in “Başvuruların ve tekliflerin alınması, açılması ve belgelerdeki
bilgi eksikliklerinin tamamlatılması” başlıklı 55 inci maddesinde “…(4) Başvuru veya teklif
zarfı içinde sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi
zorunlu olan belgelerden herhangi birinin, aday veya isteklilerce sunulmaması halinde, bu
eksik belgeler idarelerce tamamlatılamaz.
(5) Başvuru veya teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, sunulan
belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede bu eksik bilgilerin
tamamlanması yazılı olarak istenir. Bu çerçevede, tamamlatılması istenen bilgi eksikliklerinin
giderilmesine ilişkin belgelerin niteliği dikkate alınarak, idare tarafından iki iş gününden az
olmamak üzere makul bir tamamlama süresi verilir. Belirlenen sürede bilgileri
tamamlamayanların başvuru veya teklifleri değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları
gelir kaydedilir.
(6) İdarelerce bilgi eksikliklerinin tamamlatılmasına ilişkin olarak verilen süre içinde
aday veya isteklilerce sunulan belgelerin, son başvuru veya ihale tarihinden sonraki bir
tarihte düzenlenmesi halinde, bu belgelerin, aday veya isteklinin son başvuru veya ihale tarihi
itibarıyla ihaleye katılım şartlarını sağladığını göstermesi gereklidir.
(7) Birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Birim
fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunduğu tespit edilen isteklilere ait teklifler
değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “İdarelerce belgelerdeki eksik bilgilerin
tamamlatılması” başlıklı 16.6’ncı maddesinde
“16.6.1 İhale dokümanında başvuru veya
teklif zarfı içinde sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince
eklenmesi zorunlu olan eklerinden herhangi birinin, aday veya isteklilerce sunulmaması
halinde, bu eksik belgeler ve ekleri idarelerce tamamlatılmayacaktır. Ancak,
a) Geçici teminat ve teklif mektuplarının Kanunen taşıması zorunlu hususlar hariç
olmak üzere, sunulan belgelerde ihale sonucu açısından teklifin esasını değiştirecek nitelikte
olmayan bilgi eksikliklerinin bulunması halinde, bu tür bilgi eksikliklerinin giderilmesine
ilişkin belgeler,
b) Aday ve isteklilerce sunulan ve başka kurum, kuruluş ve kişilerce düzenlenen
belgelerde, belgenin taşıması zorunlu asli unsurlar dışında, belgenin içeriğine ilişkin tereddüt
yaratacak nitelikte olan ve belgeyi düzenleyen kurum, kuruluş veya kişilerden kaynaklanan
bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler,
İdarelerce tamamlatılacaktır. Bu çerçevede, bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin
belgeler, idarece ilgili kurum veya kuruluştan re’sen istenebilir. Söz konusu belgelerin aday
4
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/056
: 1
: 30.09.2015
: 2015/UM.I-2602
veya istekliler tarafından tamamlatılmasının istenilmesi halinde ise bilgi eksikliklerinin
giderilmesine ilişkin belgelerin niteliği dikkate alınarak idarelerce aday veya isteklilere iki iş
gününden az olmamak üzere makul bir tamamlama süresi verilecektir.
16.6.2. İdarelerce bilgi eksikliklerinin tamamlatılmasına ilişkin olarak verilen süre
içinde aday veya isteklilerce sunulan belgelerin, başvuru veya ihale tarihinden sonraki bir
tarihte düzenlenmesi halinde, bu belgeler, aday veya isteklinin başvuru veya ihale tarihi
itibarıyla ihaleye katılım şartlarını sağladığını tevsik etmesi halinde kabul edilecektir.
16.6.3. Bilgi eksikliklerinin tamamlatılmasına ilişkin belgelerin yazılı olarak
istenilmesi ve aday ve isteklilerce bir dilekçe ekinde sunulması gerekmektedir. İdarece
belirlenen sürede eksik bilgileri tamamlamayan aday ve isteklilerin başvuruları veya teklifleri
değerlendirme dışı bırakılır ve isteklilerin geçici teminatları gelir kaydedilir.
16.6.4. İlgili mevzuatına göre ihaleye katılma şartı olarak istenmesi gereken belge
veya bilgilerin idarece istenmediği ve bu durumun tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında
tespit edildiği hallerde, idarelerce bu tür belge veya bilgiler başvuruların ya da tekliflerin
değerlendirilmesi aşamasında aday veya isteklilerden talep edilemeyecek ve
tamamlatılamayacaktır.” açıklaması yer almaktadır.
İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik
kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde; “…
7.5.6.
İstekliler ihale konusu malların katalog ve fotoğraflarını teklifleri ekinde İdareye
sunacaklardır...” düzenlemesine,
İhaleye ait Sözleşme Tasarısı’nın “Yüklenicinin yükümlülükleri” başlıklı 16’ncı
maddesinde ise, “…16.7.4. Araçlar en az 2 yıl veya 100.000 km. garanti kapsamında
olacaktır. Yüklenici bu mallara ait garanti belgelerini İdare adına düzenletmek ve orijinal
nüshalarını İdareye teslim etmekle mükelleftir. Garantinin başlangıcı aracın kabul tarihidir.
Aracın teslimi sırasında yüklenici firma araca ait kullanım kılavuzu, bakım kitapçığı, tüm
mekanik, elektrik-elektronik devre şemaları, yedek parça, kullanma ve bakım CD ve
kitaplarını (TÜRKÇE) takım olarak aracın tesliminde idareye verecektir….” düzenlemesine
yer verilmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hüküm ve açıklamaları birlikte değerlendirildiğinde,
4734 sayılı Kanunu’un 37’nci maddesi uyarınca idare tarafından tekliflerin
değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı
usulüne uygun olmadığı anılan Kanun’un 36’ncı maddesine göre ilk oturumda tespit edilen
isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verileceği, ancak teklifin
esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde
idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak
istenebileceği, Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 55’inci ve Kamu ihale Genel
Tebliği’nin 16.6’ncı maddesi uyarınca ihale dokümanında başvuru veya teklif zarfı içinde
sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi zorunlu olan
eklerinden herhangi birinin, aday veya isteklilerce sunulmaması halinde, bu eksik belgeler ve
ekleri idarelerce tamamlatılmayacağı anlaşılmıştır.
İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik
kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde isteklilerin ihale konusu malların katalog ve
fotoğraflarını teklifleri ekinde sunmalarının istenildiği, anılan düzenlemeden idarenin, mala
5
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/056
: 1
: 30.09.2015
: 2015/UM.I-2602
ilişkin katalog ve fotoğrafları teklif ile birlikte isteklilerden yeterlik kriteri olarak istediğinin
anlaşıldığı, Sözleşme Tasarısı’nda istenen belgelerin ise malın tesliminde yüklenicinin
yükümlükleri kapsamında sunulmasının düzenlendiği, başvuru sahibi isteklinin teklifi
kapsamında ihale konusu mala ilişkin idare tarafından teklifiyle beraber sunulması istenen
katalog ve fotoğrafların sunulmadığı, bu durumun zarf açma ve belge kontrol tutanağında da
belirtildiği ve ihale komisyonu kararında anılan isteklinin teklifi kapsamında ihale konusu
malların fotoğraf ve kataloglarını sunmaması nedeniyle teklifinin değerlendirme dışı
bırakıldığı anlaşılmış olup ihale dokümanında başvuru veya teklif zarfı içinde sunulması
istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi zorunlu olan eklerinden
herhangi birinin, aday veya isteklilerce sunulmaması halinde, bu eksik belgeler ve ekleri
idarelerce tamamlatılmayacağı değerlendirildiğinden idare tarafından başvuru sahibi isteklinin
teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasının mevzuata uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere Yönelik Başvurular” başlıklı 54’üncü
maddesinde ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına
veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday, istekli
ve istekli olabileceklerin anılan Kanun’da belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak
şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabileceği hüküm altına alınmış, şikâyet
ve itirazen şikâyet başvurusu, dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu bir idari başvuru yolu
olarak öngörülmüştür.
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru ehliyeti” başlıklı 5’inci
maddesinde “(1) İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak
kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden;
a) İstekli olabilecekler; ön yeterlik ve/veya ihale dokümanının verilmesi, ön yeterlik
ve/veya ihale ilanında veya ön yeterlik ve/veya ihale dokümanında yer verilen düzenlemeler
ve/veya bu düzenlemeler ile idari uygulamalar arasındaki uyumsuzluklar,
b) Adaylar; belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan ihalelerde ön yeterlik
başvurularının sunulması, değerlendirmesi ve sonuçlandırılmasına ilişkin idari işlem ve
eylemler; belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan danışmanlık hizmet alımı
ihalelerinde ise kısa listeye alınmış olmaları kaydıyla ayrıca ihale daveti ve/veya ihale
dokümanının gönderilmesi, ihale dokümanında yer verilen düzenlemeler ve/veya bu
düzenlemeler ile idari uygulamalar arasındaki uyumsuzluklar,
c) İstekliler; yeterlik başvurularının veya tekliflerin sunulması, değerlendirilmesi ve
ihalenin sonuçlandırılmasına ilişkin idari işlem veya eylemler,
hakkında başvuruda bulunabilir.
(2) Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre yapılan
ihalelerde oluşturulan şartları netleştirilmiş teknik şartname, birinci fıkranın (c) bendi
kapsamında idari işlem veya eylem sayılır.” hükmü yer almaktadır.
Anılan Kanun ve Yönetmelik hükümlerinde idareye şikâyet ve Kuruma itirazen
şikâyet başvurularının, ihale süreci içerisindeki idari işlem veya eylemlerle hakkı muhtel olan
aday, istekli ve istekli olabileceklerle sınırlı biçimde öngörüldüğü anlaşılmaktadır.
Bu haliyle idareye şikâyet ve Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilmesi
için öncelikle;
6
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/056
: 1
: 30.09.2015
: 2015/UM.I-2602
1) Aday, istekli veya istekli olabilecek sıfatını haiz olunması,
2) Başvuru sahibinin idarenin hukuka aykırı bir işlem veya eyleminden dolayı bir hak
kaybına veya zarara uğraması veya zarara uğramasının muhtemel olması gerekmektedir.
Başvuru sahibi isteklinin teklifinin idarece değerlendirme dışı bırakılmasına ilişkin
olarak yukarıda 1. iddia kapsamında yapılan inceleme ve değerlendirme neticesinde, başvuru
sahibi isteklinin teklifinin yeterlik belgeleri kapsamında istenilen fotoğraf ve katalogların
teklif dosyasında sunulmaması nedeniyle idarece değerlendirme dışı bırakılmasının
mevzuata uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
Sonuç itibariyle, idareye şikâyet ve Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda
bulunulabilmesi için aday, istekli ve istekli olabileceklerin, hukuken korunması gerekli bir
hakkının veya menfaatinin olması gerektiği, başvuru sahibi isteklinin teklifinin idare
tarafından değerlendirme dışı bırakılmasının 1. iddiası kapsamında yapılan inceleme
neticesinde mevzuata aykırı olmadığı tespit edildiğinden, diğer istekliye ilişkin iddiası
yönünden herhangi bir hak kaybı ya da zarar görme ihtimali bulunmadığından 4734 sayılı
Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince, söz konusu iddianın
ehliyet yönünden reddi gerektiği sonucuna varılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yaklaşık maliyetin üzerindeki teklifler” başlıklı
16.3’üncü maddesinde “16.3.1. Yaklaşık maliyetin üzerindeki tekliflerin kabul edilip
edilemeyeceği hususunda tereddütler olduğu anlaşılmaktadır. İhale komisyonu;
a) Yaklaşık maliyet hesaplanırken değerlendirilmeyen her hangi bir husus olup
olmadığını,
b) Yaklaşık maliyet güncellenerek tespit edilmişse, güncellemenin doğru yapılıp
yapılmadığını,
c) Verilen teklif fiyatlarının piyasa rayiç fiyatlarını yansıtıp yansıtmadığını,
Sorgulayarak verilen teklifleri yaklaşık maliyete göre mukayese eder ve bütçe ödeneklerini de
göz önünde bulundurarak, teklif fiyatlarını uygun bulması halinde ekonomik açıdan en
avantajlı teklifi ve varsa ikinci teklifi belirlemek veya verilen teklif fiyatlarını uygun
bulmaması halinde ihalenin iptaline karar vermek hususunda takdir yetkisine sahiptir.
16.3.2. Yaklaşık maliyetin üzerinde olmakla birlikte teklifin kabul edilebilir nitelikte
görülmesi halinde idarenin ek ödeneğinin bulunması veya ilgili mali mevzuatı gereği ödenek
aktarımının mümkün olması durumlarında teklifler kamu yararı ve hizmet gerekleri de dikkate
alınarak kabul edilebilir. Bu durumda sorumluluk idareye aittir.” açıklaması yer almaktadır.
Anılan Tebliğ açıklaması gereğince, yaklaşık maliyetin üzerinde fiyat teklif edilmesi
durumunda, yaklaşık maliyetin üzerinde olan tekliflerin idarece kabul edilebilir nitelikte
görülmesi halinde idarenin ek ödeneğinin bulunması veya ilgili mali mevzuatı gereği ödenek
aktarımının mümkün olması durumlarında kamu yararı ve hizmet gerekleri de dikkate
alınarak idare tarafından bu tekliflerin kabul edilebileceği, idarenin bu husus hakkında takdir
yetkisinin bulunduğu bu durumda sorumluluğun idareye ait olduğu anlaşılmıştır.
7
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/056
: 1
: 30.09.2015
: 2015/UM.I-2602
Yapılan incelemede, başvuru konusu ihalenin yaklaşık maliyetinin 1.248.000,00 Euro
olduğu, ihaleye 2 isteklinin teklif verdiği, 1.278.000 Euro teklif sunan Otokar Otomotiv ve
Savunma Sanayi A.Ş.nin ihale konusu mala ilişkin katalog ve fotoğrafların sunulmadığı
gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, geçerli teklif sahibi istekli Bozankaya Otomotiv
Makina İmalat İthalat ve İhracat A.Ş.nin 1.550.000 Euro’luk teklif fiyatının idarece belirlenen
yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu, ihale komisyonu kararında idare tarafından yapılan
değerlendirmede ihale konusu malın yüksek teknolojili sanayi ürünleri kapsamında yer alması
nedeni ile kullanılan teknoloji ve kapasite verilerinin değerlendirilmesi sonucu, yaklaşık
maliyet hesabında kullanılan ürünlerden daha ileri düzeyde olduğu gerekçesiyle ihalenin tek
geçerli teklif olan Bozankaya Otomotiv Makina İmalat İthalat ve İhracat A.Ş.nin üzerine
bırakıldığının belirtildiği görülmüş olup, yaklaşık maliyetin üzerinde olan bir teklifin kamu
yararı ve hizmet gerekleri de dikkate alınarak kabul edilmesinin idarenin sorumluluğunda
olduğu anlaşıldığından başvuru sahibi isteklinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna
varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
Mahmut GÜRSES
Başkan
Kazım ÖZKAN
II. Başkan
Ali Kemal AKKOÇ
Kurul Üyesi
Ahmet ÖZBAKIR
Kurul Üyesi
Hasan KOCAGÖZ
Kurul Üyesi
Hamdi GÜLEÇ
Kurul Üyesi
Mehmet AKSOY
Kurul Üyesi
8
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/056
: 1
: 30.09.2015
: 2015/UM.I-2602
KARŞI OY
Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinin üçüncü iddiası kapsamında Kurul
çoğunluğunca “İtirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesindeki üçüncü iddiasının İhalelere Yönelik
Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18’nci maddesinde belirtilen eşit muamele açısından
incelenmesi sonucunda;
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yaklaşık maliyetin üzerindeki teklifler” başlıklı
16.3’üncü maddesinde,
“16.3.1. Yaklaşık maliyetin üzerindeki tekliflerin kabul edilip edilemeyeceği
hususunda tereddütler olduğu anlaşılmaktadır. İhale komisyonu;
a) Yaklaşık maliyet hesaplanırken değerlendirilmeyen her hangi bir husus olup
olmadığını,
b) Yaklaşık maliyet güncellenerek tespit edilmişse, güncellemenin doğru yapılıp
yapılmadığını,
c) Verilen teklif fiyatlarının piyasa rayiç fiyatlarını yansıtıp yansıtmadığını,
Sorgulayarak verilen teklifleri yaklaşık maliyete göre mukayese eder ve bütçe
ödeneklerini de göz önünde bulundurarak, teklif fiyatlarını uygun bulması halinde ekonomik
açıdan en avantajlı teklifi ve varsa ikinci teklifi belirlemek veya verilen teklif fiyatlarını uygun
bulmaması halinde ihalenin iptaline karar vermek hususunda takdir yetkisine sahiptir.
16.3.2. Yaklaşık maliyetin üzerinde olmakla birlikte teklifin kabul edilebilir nitelikte
görülmesi halinde idarenin ek ödeneğinin bulunması veya ilgili mali mevzuatı gereği ödenek
aktarımının mümkün olması durumlarında teklifler kamu yararı ve hizmet gerekleri de dikkate
alınarak kabul edilebilir. Bu durumda sorumluluk idareye aittir.” açıklaması yer almaktadır.
Söz konusu “4 adet elektrikli otobüs alımı” ihalesine ilişkin yaklaşık maliyetin,
M.A.İ.U.Y m.8 kapsamında söz konusu ihaleye teklif veren firmadan fiyat teklifi alınarak
toplam 1.248.000,00 TL olarak hesaplandığı, yaklaşık maliyetin hesaplamasına yönelik
piyasa fiyat araştırmasında idarece ihalede teklifi değerlendirme dışı bırakılan istekliden de
fiyat teklifi alındığı, bu istekli tarafından ihaleye 319.000,00 Euro/adet birim fiyat üzerinden
toplamda 1.278.000,00 Euro teklif verilmesine rağmen, aynı firma tarafından yaklaşık
maliyetin hesaplanmasına ilişkin fiyat teklifinin 312.000,00 Euro/adet olarak verildiği hususu
göz önüne alındığında, hesaplanan yaklaşık maliyetin net olmayacak şekilde global şekilde
hesaplandığını açıkça ortaya koyduğu,
Diğer yandan, tekliflerin denetimi sonrasında bir isteklinin teklifinin “Teklif
kapsamında ihale konusu malların katalog ve fotoğrafları bulunmadığı” gerekçesi ile
değerlendirme dışı bırakılması sonrasında ihalede 1.550.000,00 Euro bedelli teklifin tek
geçerli teklif olarak kaldığı, anılan isteklinin teklifinin ihale komisyonunca
değerlendirmesinin anılan Tebliğ açıklaması da dikkate alınarak yapılması gerekirken bu
değerlendirme yapılmaksızın ihalenin sonuçlandırılması anılan Tebliğ’de yer alan açıklamaya
aykırılık teşkil etmekle birlikte, ihalede 3 adet ihale dokümanının satın alındığı, 04.08.2014
tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 2 istekli tarafından teklif verildiği, tekliflerin denetimi
sonrasında en düşük bedelli teklif sahibi isteklinin teklifinin “Teklif kapsamında ihale konusu
malların katalog ve fotoğrafları bulunmadığı” gerekçesi ile değerlendirme dışı bırakılması
9
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/056
: 1
: 30.09.2015
: 2015/UM.I-2602
sonrasında ihalede 1.550.000,00 Euro bedelli teklifin tek geçerli teklif olarak kaldığı ve bu
teklifin de yaklaşık maliyetin % 24,20 oranında yüksek olduğu dikkate alındığında, 4734
sayılı Kanunun 5’inci maddesinin 1’inci fıkrasındaki; “İdarelerin, bu Kanuna göre yapılacak
ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini,
ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli
kullanılmasını sağlamakla” sorumlu olduğu hükmü açısından ihalede yeterli katılım
açısından rekabetin sağlanamadığı ve kaynakların verimli kullanılması ilkesinin
çalıştırılmadığı ve bu gerekçeler üzerinden “ihalenin iptaline” karar verilmesinin uygun
olacağı değerlendirilmiştir.
Açıklanan nedenlerle, yukarıda belirtilen tespitler doğrultusunda “ihalenin iptaline”
karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemizle Kurul çoğunluğunun “itirazen şikayet
başvurusunun reddine” niteliğindeki kararına katılmıyoruz.
Kazım ÖZKAN
II. BAŞKAN
Ali Kemal AKKOÇ
Kurul Üyesi
10