Ana Sayfa / Kararlar / Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı / 2015/78542-Kütahya İli İnköy İlçesi 627 Adet Konut, 1 Adet Ticaret Merkezi, 1 Adet Cami İnşaatları ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi
Bilgi
İKN
2015/78542
Başvuru Sahibi
Durmaz Otomotiv Petrol Ürün. İnş. Tar. Hay. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. - Re-Ha İnş. Mad. Nak. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı VEKİLİ: Av. Mehmet Dara Azizoğlu
İdare
Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı
İşin Adı
Kütahya İli İnköy İlçesi 627 Adet Konut, 1 Adet Ticaret Merkezi, 1 Adet Cami İnşaatları ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/067  
: 90  
: 11.11.2015  
: 2015/UY.I-3010  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Mahmut GÜRSES  
Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ali Kemal AKKOÇ, Mehmet Zeki ADLI, Hasan  
KOCAGÖZ, Hamdi GÜLEÇ, Dr. Mehmet AKSOY  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Durmaz Otomotiv Petrol Ürün. İnş. Tar. Hay. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. - Re-Ha İnş. Mad.  
Nak. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı,  
VEKİLİ:  
Av. Mehmet Dara Azizoğlu  
İlkbahar Mah. 611. Sok. No: 7 Çankaya/ANKARA  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı,  
İstanbul Hizmet Binası Atakent Mah. 221 Sok. No: 5 34307 Küçükçekmece/İSTANBUL  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2015/78542 İhale Kayıt Numaralı “Kütahya İli İnköy İlçesi 627 Adet Konut, 1 Adet Ticaret  
Merkezi, 1 Adet Cami İnşaatları ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından 30.07.2015 tarihinde açık ihale  
usulü ile gerçekleştirilen “Kütahya İli İnköy İlçesi 627 Adet Konut, 1 Adet Ticaret Merkezi, 1  
Adet Cami İnşaatları ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi” ihalesine ilişkin olarak Durmaz  
Otomotiv Petrol Ürün. İnş. Tar. Hay. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. - Re-Ha İnş. Mad. Nak. San.  
ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığının 14.09.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin  
17.09.2015 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 28.09.2015 tarih ve 79089 sayı  
ile Kurum kayıtlarına alınan 28.09.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda  
bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2015/2498 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) Kesinleşen ilk ihale kararında sunmuş oldukları teklifin ekonomik açıdan en  
avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiğinin ifade edildiği, ancak idareye yapmış oldukları  
şikâyet başvurusundan sonra gelen ikinci ihale kararında ise teklif dosyası içerisinde sunmuş  
oldukları iş deneyim belgesinin mevzuata uygun olmadığı gerekçesi ile tekliflerinin  
değerlendirme dışı bırakıldığının belirtildiği, somut bir gerekçeye dayandırılmadan yapılan bu  
değerlendirmenin gerçeği yansıtmadığı,  
2) İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında belirtilen  
metrajlar ile idarece belirlenmiş olan metrajlar arasında makul oranda kabul edilemeyecek  
düzeyde farklılıkların bulunduğu, zirâ bu istekli tarafından sunulan açıklamanın avan proje  
1
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/067  
: 90  
: 11.11.2015  
: 2015/UY.I-3010  
üzerinden yapıldığı bu durumun da kabul edilemeyecek oranda bir metraj farklılığına neden  
olduğu, ayrıca analiz girdilerindeki miktarların düşürülerek analiz fiyatlarının düşük  
çıkmasını sağlandığı, sunulan fiyat tekliflerinin güncel olmadığı, fiyat teklifine dayanak teşkil  
eden tespit tutanaklarının son veya bir önceki geçici vergi beyannamesi dönemine ilişkin  
olarak düzenlenmediği, açıklamada kapsamında işçilik girdileri için asgari işçilik maliyetinin  
altında ücret belirlendiği,  
3) İhaleye katılan bütün isteklilerin teklif ekinde yer vermiş oldukları vekaletname,  
imza sirküleri ve imzaların geçerli olup olmadığının teyit edilmesinin gerektiği, tüzel kişilik  
olarak teklif veren isteklilerin bir ortağa ait iş deneyim belgesini kullanması halinde buna  
ilişkin olarak sunulan ortaklık durum belgesinde yer alan bilgiler ile Ticaret Sicil  
Gazetesi’nde yer alan bilgilerin uyumlu olup olmadığının incelenmesi gerektiği, ayrıca ihale  
sürecinin uzamasından dolayı ihaleye katılan istekliler tarafından sunulan teminat  
mektuplarının sürelerinin ihale konusu işin süresini kapsamadığı,  
4) İhale üzerinde bırakılan isteklinin iş deneyim belgesinin ihale konusu iş veya benzer  
iş tanımını karşılamadığı ayrıca bu iş deneyim belgesinin güncel olmadığı ve istenilen iş  
deneyim tutarını sağlamadığı iddialarına yer verilmiştir.  
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar  
tespit edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
Gönderilen bilgi ve belgeler üzerinden yapılan incelemede, itirazen şikayet  
başvurusunda bulunan istekli olan Durmaz Otomotiv Petrol Ürün. İnş. Tar. Hay. San. ve Dış  
Tic. Ltd. Şti. - Re-Ha İnş. Mad. Nak. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığının ihale yetkilisince  
04.09.2015 tarihinde onaylanan ihale komisyonu kararında, ekonomik açıdan en avantajlı  
ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği, sonrasında başvuru sahibine 04.09.2015 tarihinde tebliğ  
edilen “Kesinleşen ihale kararının bildirilmesi” konulu yazıda da aynı şekilde anılan isteklinin  
ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği görülmektedir. Ancak  
idareye yapılan şikâyet başvurusuna idare tarafından verilen 17.09.2015 tarihli ve 4637 sayılı  
cevap yazısında, isteklinin teklifinin herhangi bir gerekçeye yer verilmeden “iş deneyim  
belgesi yüzünden teklifin değerlendirme dışı bırakıldığı” ifadesine yer verilerek  
değerlendirme dışı bırakıldığı ancak bu ifadeye dayanak teşkil edecek herhangi bir başka bilgi  
veya belgenin ihale işlem dosyasında yer almadığı anlaşılmıştır.  
Buna ilişkin olarak 04.09.2015 tarihinde onaylanan ihale komisyonu kararından sonra,  
isteklinin teklifinin hangi nedenle değerlendirme dışı bırakıldığına ilişkin alınan başka bir  
ihale komisyonu kararı veyahut bilgi ve belge var ise Kuruma gönderilmesi hususunda  
idareye 05.11.2015 tarih ve 2262 sayılı yazı ile bildirimde bulunulmuştur. İdarenin  
05.11.2015 tarihli ve 5325 sayılı yazı ile vermiş olduğu cevapta, isteklinin şikayet  
başvurusuna vermiş oldukları cevap yazısının sonuç bölümünde yer alan “…iş deneyim  
belgesi yüzünden teklifinizin değerlendirme dışı bırakılmasına...” ifadesinin sehven yazıldığı,  
bu isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığına ilişkin idarece herhangi bir kararın  
alınmadığı ifade edilmiştir.  
İhale yetkilisince onaylanmış ihale komisyonu kararında veyahut başvuru sahibi  
isteklinin eline ulaşan kesinleşen ihale kararında anılan isteklinin teklifinin geçerli olduğunun  
2
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/067  
: 90  
: 11.11.2015  
: 2015/UY.I-3010  
belirtildiği, ayrıca idare ile yapılan yazışma neticesinde, idarenin şikâyet başvurusuna vermiş  
olduğu cevap yazısının sonuç bölümünde “Firmanızın … iş deneyim belgesi yüzünden  
teklifinizin değerlendirme dışı bırakılmasına…karar verilmiştir.” şeklindeki ifadenin  
yanlışlıkla cevap metni içerisine dercedilmiş olduğu anlaşılmıştır. İsteklinin bu nedenle  
herhangi bir hak kaybı bulunmadığından söz konusu yanlışlık esasa etkili görülmemiştir.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.  
İhale konusu işin  
a) Adı:Kütahya İli İnköy İlçesi 627 Adet Konut, 1 Adet Ticaret Merkezi, 1 Adet Cami  
İnşaatları İle Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi  
c) Miktarı ve türü:  
Tünel Kalıp Sistemiyle 627 Adet Konut, Konvansiyonel Kalıp Sistemiyle 1 Adet Ticaret  
Merkezi ve Cami İnşaatları ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi  
…” şeklinde düzenleme yapılmıştır.  
4734 sayılı Kanun’un “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale  
komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği  
yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden  
önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği  
bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü yer almaktadır.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aşırı düşük teklif değerlendirmesi” başlıklı 45’inci  
maddesinde “45.1. İhale ilanında ve dokümanında belirtilmesi kaydıyla, idareler sınır  
değerin altında olan tekliflerin değerlendirilmesine ilişkin olarak aşağıdaki seçenekleri  
uygulayabilirler.  
a) İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında olan isteklilerden  
açıklama isteneceğinin belirtildiği ihalelerde, sınır değerin altında olan teklifler ihale  
komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu isteklilerden (45.1.2 - 45.2)  
maddelerinde belirtilen esaslara göre açıklama istenir.  
3
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/067  
: 90  
: 11.11.2015  
: 2015/UY.I-3010  
Bu çerçevede; sınır değerin altında olan tekliflere ilişkin (a), (b) ve (c) bentlerinde yer  
alan açıklamalar doğrultusunda tesis edilecek işlemler, idari şartnamenin “sınır değer”  
başlıklı maddesinin ilgili dipnotunda belirtilen seçeneklerden uygun olanı esas alınarak  
düzenlenir.  
İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında olan isteklilerden açıklama  
isteneceğinin belirtildiği ihalelerde, idarelerce sorgulama ve isteklilerce açıklama yapılması  
işlemleri (45.1.2 - 45.2) maddelerinde belirtilen esaslar uyarınca yürütülecektir.  
45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik  
bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif  
toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük  
tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
4
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/067  
: 90  
: 11.11.2015  
: 2015/UY.I-3010  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu  
çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli  
olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri  
ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz  
sunulması istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden  
iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.”  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
5
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/067  
: 90  
: 11.11.2015  
: 2015/UY.I-3010  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.” açıklamaları yer almaktadır.  
Yukarıda aktarılan mevzuat açıklamalarından; idare tarafından yaklaşık maliyetin  
hazırlanması aşamasında aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere “sıralı  
iş kalemleri/grupları listesi” ile iş kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz  
girdilerinin tutarları itibariyle küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz  
girdileri tablosu”nun hazırlanacağı, aşırı düşük teklif sorgulamasına ilişkin yazı ekinde de,  
açıklama istenilen iş kalemlerine ilişkin liste ile “açıklama istenilmeyecek analiz girdileri  
listesinin” de isteklilere verileceği, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz  
girdileri ve miktarlarının da ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerektiği anlaşılmaktadır. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş  
kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp,  
anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar Tebliğ’in 45.1.13’üncü maddesi uyarınca  
yapılabilmesi mümkün bulunmaktadır.  
İhale işlem dosyasının incelenmesi neticesinde idare tarafından, açıklama istenecek iş  
kalemlerinin toplam yaklaşık maliyet içerisindeki pursantaj oranlarına yer verilen iş  
kalemleri/ grupları listesi, açıklama istenilecek analiz girdileri listesi, açıklama istenilecek iş  
kalemleri/grupları listesi oluşturulduğu, açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesine yer  
verildiği, açıklama istenilecek her bir inşaat ve tesisat kalemi için analiz girdilerinin  
tanımlarına yer verilen analiz listesine yer verildiği, ayrıca İnşaat İşleri Örnek Analiz Formatı  
gözetilerek oluşturulmuş inşaat iş kalemleri için analiz girdilerinin tanımlarına yer verilen  
6
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/067  
: 90  
: 11.11.2015  
: 2015/UY.I-3010  
analiz listesi ile Mekanik Tesisat/Elektrik Tesisat İşleri Örnek Analiz Formatı gözetilerek  
oluşturulmuş malzeme ve montaj bedeli içeren analiz listesine yer verildiği görülmüştür.  
Açıklama istenilecek iş kalemlerinden AGP-YA0001, TK-AH-0021, TK-AL-0009,  
TK-CEP-0005/C, TK-CEP-0006, TK-KP-0004/A, TK-KP-0007/A, TK-KP-0013/A, TK-  
YLT-0005/C, ÖZEL.4, Özel AtkBc2 ve Özel-d1 olmak üzere 12 adet iş kaleminin özel poz  
niteliğinde olduğu, MSB.568/A2B pozunun ise Milli Savunma Bakanlığınca yayımlanan  
2015 yılı birim fiyatlarında yer alan MSB.568/A2 pozu üzerinde değişiklik yapılması  
suretiyle özel poz mahiyetinde oluşturulduğu, geriye kalan 60 adet iş kaleminin ise kamu  
kurum veya kuruluşlarınca yayımlanmış poz niteliğinde olduğu anlaşılmıştır. 73 adet iş  
kaleminin 55 adedi inşaat 18 adedi tesisat iş kaleminden teşekkül olup, 55 adet inşaat iş  
kaleminin 10 adedi, 18 adet tesisat iş kaleminin ise 3 adedi özel poz niteliğindedir.  
EKAP üzerinden hesaplanan sınır değerin 58.418.084,69 TL olduğu, idarece sınır  
değerin altında teklif verdiği anlaşılan Güçar İnş. San. ve Tic. A.Ş. ile ihale üzerinde bırakılan  
istekli olan Yılkanur İnş. San. ve Tic. A.Ş. olmak üzere 2 istekliye aşırı düşük tekliflerine  
açıklama getirmeleri hususunda bilgilendirme yapıldığı, bu yazı ekinde açıklama istenilecek  
analiz girdileri listesi, 73 iş kaleminden oluşan açıklama istenilecek iş kalemleri/grupları  
listesi, açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesine ayrıca İnşaat İşleri Örnek Analiz  
Formatı gözetilerek oluşturulmuş inşaat iş kalemleri için analiz girdilerinin tanımlarına yer  
verilen analiz listesi ile Mekanik Tesisat/Elektrik Tesisat İşleri Örnek Analiz Formatı  
gözetilerek oluşturulmuş malzeme ve montaj bedeli üzerinden açıklama yapılmasının  
istendiği tesisat analiz listesine yer verilmiştir. Bu bağlamda idarenin sorgulama yapmış  
olduğu isteklilere gönderdiği 73 poz analizine ilişkin olarak; inşaat iş kalemine dahil 10 adet  
özel poz için analiz girdilerinin ve miktarlarının belirtildiği analiz formatının, 3 adedi özel poz  
olmak üzere 18 tesisat pozuna ilişkin ise yalnızca malzeme ve montaj bedelinin  
gösterilmesinin istendiği analiz formatına yer verildiği görülmüş ve idarenin gerçekleştirmiş  
olduğu aşırı düşük teklif sorgulamasının mevzuat düzenlemelerine uyumlu olduğu  
anlaşılmıştır.  
Yılkanur İnş. San. ve Tic. A.Ş.nin 17.08.2015 tarihli cevap yazısı ve ekinde yer alan  
bilgi ve belgelerle aşırı düşük teklif açıklamasında bulunduğu diğer istekli olan Güçar İnş.  
San. ve Tic. A.Ş.nin ise açıklama sunmadığı tespit edilmiştir.  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından 17.08.2015 tarihli yazı ve ekindeki  
belgelerle aşırı düşük tekliflerine ilişkin açıklama yapılmış olup bu kapsamda, müteahhit kârı  
ve genel giderler icmali, hesap cetveli, analiz girdilerinin miktar ve birim fiyatlarının da  
belirtildiği analizler, 21’i nakliye gideri yardımcı analizi olmak üzere 234 analiz girdisinden  
oluşan açıklama yapılan analiz girdileri listesi, nakliyeye ilişkin hafriyat döküm mesafesini  
gösterir harita, 36 kalemden oluşan malzeme listesi ile fiyat teklifleri sunulmuştur.  
Açıklama kapsamında işçilik girdileri için asgari işçilik maliyetinin altında ücret  
belirlendiği iddiasına yönelik yapılan incelemede Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.9’uncu  
maddesinde yer alan “45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt  
analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin  
altında olamaz.” şeklindeki açıklamalara göre ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından  
sunulan bütün analizlerde yardımcı ve alt analizlerde olduğu gibi (01.07.2015-31.12.2015  
dönemine ait) saatlik işçilik ücreti üzerinden açıklama yapıldığı görüldüğünden başvuru  
sahibinin bu iddiası yerinde görülmemiştir.  
7
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/067  
: 90  
: 11.11.2015  
: 2015/UY.I-3010  
Açıklama kapsamında analiz girdilerinin miktarlarının düşürülerek analiz fiyatının  
düşük çıkmasının sağlandığı iddiasına yönelik yapılan incelemede; ihale üzerinde bırakılan  
istekli tarafından açıklama yapılması istenen 73 adet iş kalemi için analiz düzenlendiği,  
bunlardan 60 adedi için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanan pozlara ait analiz  
formatının kullanıldığı, 13 adet özel poz için idarenin sorgulama kapsamında kendisine  
vermiş olduğu analiz formatı göz önünde bulundurularak analiz oluşturulduğu, düzenlenen bu  
73 adet iş kalemine ait analizlerde, analiz girdileri miktarlarında herhangi bir azaltımda  
bulunulmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin bu iddiası yerinde görülmemiştir.  
Başvuru sahibinin metraj farkları ile ilgili iddiasının değerlendirilebilmesi için idarece  
yaklaşık maliyete esas olmak üzere hesaplanan miktarlarla, ihale üzerinde bırakılan istekli ile  
ekonomik açıdan ikinci avantajlı istekli tarafından hesap cetvelinde belirtilen miktarlar  
üzerinden bir tablo oluşturulmuş olup söz konusu tabloya aşağıda yer verilmiştir.  
Poz No  
12.218224  
14.1714/1  
15.23283  
17.156/MK  
22.081  
22.082  
23.243/23  
27.525/1A  
27.528/2  
İdarenin miktarı  
2.379,00  
54.000,00  
9.369,80  
39.314,00  
1.078,85  
1.597,54  
5.159,79  
79.564,98  
118.682,98  
45.100,00  
3,00  
Yılkanur İnş.  
4.000,000  
50.000,000  
25.000,000  
40.000,000  
1.265,000  
1.580,000  
5.000,000  
102.000,000  
210.000,000  
41.000,000  
3,000  
36.000,000  
10.000,000  
12.000,000  
48.650,000  
5.500,000  
4.500,000  
15.000,000  
8.700,000  
1.390,000  
3.250,000  
55,000  
% S-Fark  
68,14  
-7,41  
166,81  
1,74  
17,25  
-1,10  
-3,10  
28,20  
76,94  
-9,09  
0,00  
27.560/IB  
22.5.1.4/008  
AGP-YA0001  
MSB.568/A2B  
735-102  
TK-AH-0021  
TK-AL-0009  
TK-CEP-0005/C  
TK-CEP-0006  
TK-KP-0004/A  
TK-KP-0007/A  
TK-KP-0013/A  
833-301  
34.637,00  
9.504,14  
12.021,00  
42.847,07  
4.101,85  
4.905,00  
6.219,81  
5.790,56  
1.385,65  
3.558,75  
31,00  
44.495,53  
79.861,92  
6.307,91  
24,00  
41.477,63  
31.166,35  
12.614,56  
3,94  
5,22  
-0,17  
13,54  
34,09  
-8,26  
141,17  
50,24  
0,31  
-8,68  
77,42  
-5,61  
6,43  
TK-YLT-0005/C  
Y.15.006/2B  
Y.16.050/02  
105-607  
42.000,000  
85.000,000  
6.000,000  
32,000  
41.500,000  
36.500,000  
15.000,000  
-4,88  
33,33  
0,05  
Y.16.050/05  
Y.18.001/C11  
Y.18.001/C14  
17,11  
18,91  
8
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/067  
: 90  
: 11.11.2015  
: 2015/UY.I-3010  
Y.18.001/C15  
26.854,07  
15.880,27  
21.828,14  
1.038,00  
24,00  
33.500,000  
24,75  
-5,54  
21,40  
20,42  
0,00  
Y.18.201/A01B  
Y.18.461/005  
833-552  
15.000,000  
26.500,000  
1.250,000  
24,000  
904-226  
Y.19.055/023  
Y.19.085/023  
165-720  
54.982,50  
9.918,00  
2.944,00  
36.630,00  
73.455,35  
63.846,66  
86.579,71  
16.097,72  
30.042,14  
955,18  
57.500,000  
8.700,000  
4.250,000  
33.000,000  
76.176,000  
75.000,000  
100.000,000  
15.650,000  
29.000,000  
1.050,000  
900,000  
2.600,000  
45.000,000  
108.000,000  
40.000,000  
7,000  
4,58  
-12,28  
44,36  
-9,91  
3,70  
Y.21.001/02  
Y.21.040  
Y.21.051/C01  
Y.21.051/C03  
Y.21.101/01  
Y.21.280/02  
Y.23.011  
17,47  
15,50  
-2,78  
-3,47  
9,93  
Y.23.014  
Y.23.015  
Y.23.152  
981,00  
-8,26  
39,74  
-9,50  
8,09  
1.860,59  
49.725,00  
99.914,62  
25.479,82  
7,00  
Y.23.241  
Y.25.003/21  
905-224  
56,99  
0,00  
Y.25.003/22  
169-1213  
194.027,90  
581,00  
206.000,000  
632,000  
6,17  
8,78  
201-400  
-
-
-
Y.25.004/01  
Y.25.004/05  
216.951  
41.089,73  
18.865,94  
50,00  
36.918,000  
35.000,000  
66,000  
-10,15  
85,52  
32,00  
-10,65  
0,00  
Y.26.005/403  
905-226  
20.704,84  
24,00  
18.500,000  
24,000  
Y.26.006/405  
Y.26.015/003  
Y.26.020/012A  
921-503  
26.705,00  
8.578,90  
7.079,52  
371,00  
24.500,000  
10.000,000  
7.000,000  
375,000  
-8,26  
16,57  
-1,12  
1,08  
Y.26.020/032A  
225.213  
5.573,15  
160,00  
5.250,000  
160,000  
-5,80  
0,00  
Y.27.501/02  
Y.27.501/08  
Y.27.581  
83.005,65  
31.740,00  
67.241,60  
50.289,23  
504,00  
122.500,000  
27.600,000  
72.000,000  
50.000,000  
530,000  
47,58  
-13,04  
7,08  
Y.27.583  
-0,58  
5,16  
Özel AtkBc2  
özel-d1  
-
-
-
9
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/067  
: 90  
: 11.11.2015  
: 2015/UY.I-3010  
Y.28.645/C26  
6.306,68  
55,00  
6.250,000  
-0,90  
0,00  
2,85  
923-102  
55,000  
Özel.4  
632,00  
650,000  
Metraj farklılıkları değerlendirilirken açıklama istenilen iş kalemleri arasında yer alan  
201-400 poz numaralı (Bina içinde vidalı döşenmiş montaj malzemesi bedeli) iş kalemi ile  
Özel-d1 poz numaralı (Doğalgaz Abonelik, Sayaç Montajı ve Gaz Açma İşlemlerinin  
Yapılması) olmak üzere 2 adet iş kaleminin bu karşılaştırmaya dahil edilmemesi gerektiği,  
çünkü 201-400 poz numaralı iş kaleminin biriminin ‘%’ olduğu, söz konusu pozun bina içinde  
vidalı döşenmiş boruların maliyet tutarının belirli orandaki (2015 yılı ve önceki yıllar için  
%30’u) bir tutarının alınarak bunun montaj malzemesi bedeli olarak belirlenmesi anlamına  
geldiği dolayısıyla bu iş kalemine yönelik atfedilen miktarın aslında nakdi bir tutar olduğu ve  
bu nedenle idare ile istekli arasında göreceli bir miktar karşılaştırması yapılmasının mümkün  
olmadığı, Özel-d1 pozunda ise isteklinin idarece 634 adet olarak belirlenmiş miktarın, istekli  
tarafından fiyat teklifi alınırken 627 adet konut 1 adet ticaret merkezi 1 adet camii ve alt yapı  
ve çevre düzenlemesi işinin hepsi için bütün doğalgaz sayaçlarını içerecek şekilde fiyat teklifi  
ile sunulmuş olduğu, hesap cetvelinde de adet kısmının 1 olarak belirtildiği ancak sunulan  
fiyat teklifinin, idarece poz kapsamında yaptırılması düşünülen işin tamamını kapsadığı  
değerlendirildiğinden bu poza ait miktar karşılaştırmasının yapılamayacağı anlaşılmıştır.  
Buna göre açıklama istenilen iş kalemlerinden;  
-
30’uncu sırada yer alan Y.19.085/023 poz numaralı “elastomerik reçine esaslı  
sıvı plastik kaplama malzemesi ile 3 kat halinde toplam 1,5 mm kalınlıkta su yalıtımı  
yapılması” iş kalemi için metrajın idarenin belirlemiş olduğu metrajdan %12,28 oranında az  
olduğu,  
-
44’üncü sırada yer alan Y.25.004/01 poz numaralı “brüt beton, sıvalı veya eski  
boyalı yüzeylere, astar uygulanarak akrilik esaslı su bazlı boya yapılması (dış cephe) “ iş  
kalemi için metrajın idarenin belirlemiş olduğu metrajdan %10,15 oranında az olduğu,  
-
46’ncı sırada yer alan Y.26.005/403 poz numaralı “40x40 cm anma  
ebatlarında, her türlü desen ve yüzey özelliğinde,1. kalite, renkli seramik yer karoları ile 3  
mm derz aralıklı döşeme kaplaması yapılması (karo yapıştırıcısı ile) iş kalemi için metrajın  
idarenin belirlemiş olduğu metrajdan %10,65 oranında az olduğu,  
-
52’nci sırada yer alan Y.27.501/08 poz numaralı “350 kg çimento dozlu harçla  
tek kat kaba sıva yapılması” iş kalemi için metrajın idarenin belirlemiş olduğu metrajdan  
%13.04 oranında az olduğu anlaşılmıştır.  
Anahtar teslimi götürü bedel üzerinden ihale edilen işlerde mevzuat uyarınca ihale  
konusu işe ilişkin uygulama projelerinin idarece hazırlanarak isteklilere verilmesi,  
isteklilerinde bu uygulama projeleri üzerinden imalat kalemlerine ilişkin metrajları  
kendilerinin hesaplaması ve tekliflerini oluşturması, imalat aşamasında da işi uygulama  
projesindeki şekliyle bitirmesi esastır. Yine anahtar teslimi götürü bedel üzerinden ihale  
edilen işlerde idarenin metrajları ile isteklilerin metrajlarının bire bir örtüşmesi  
beklenmemekle birlikte aradaki metraj farkının makul düzeyde olması gerekmektedir.  
Şikayete konu ihalenin de anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle yapıldığı  
10  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/067  
: 90  
: 11.11.2015  
: 2015/UY.I-3010  
hususu dikkate alındığında, imalat miktarlarının ihale dokumanı içerisinde isteklilere  
verilememesi dolayısıyla isteklilerce miktar tespitinin proje, pursantaj listeleri ve mahal  
listeleri üzerinden hesaplanması gerektiğinden ve isteklilerce belirlenen miktarların ise  
idarenin belirlediği miktarlarla birebir örtüşmesi beklenemeyeceğinden söz konusu  
farklılıkların istikrar kazanmış kurul kararları doğrultusunda %10’a kadar makul kabul  
edilebilecek bir oranda olması gerekmektedir.  
Yukarıda yer alan tabloya göre başvuru sahibi tarafından Y.19.085/023, Y.25.004/01,  
Y.26.005/403 ve Y.27.501/08 pozları için hesaplanan miktarların idarece belirlenen  
miktarlara göre makul kabul edilebilecek sınırlar içerisinde olmadığı, bu nedenle anılan  
isteklinin açıklamasının uygun bulunmaması hususunda başvuru sahibinin iddiası yerinde  
bulunmuştur.  
İhale üzerinde bırakılan fiyat tekliflerinin güncel olmadığı ve üzerinde meslek  
mensubu onayının bulunmadığı iddialarına yönelik yapılan incelemede; Kamu İhale Genel  
Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesinde “Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü  
kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam  
tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu  
tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5)  
veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı  
olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin  
ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde  
bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
11  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/067  
: 90  
: 11.11.2015  
: 2015/UY.I-3010  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.” açıklaması uyarınca sunulan fiyat tekliflerinin ihale  
tarihinden önce veya sonra düzenlenebileceğinin belirtildiği, dolayısıyla fiyat tekliflerinin  
güncel olmadığı iddiasının geçerli olmadığı sonucuna varılmıştır. Öte yandan fiyat  
tekliflerinin meslek mensubunca onaylandığı, üzerinde TÜRMOB kaşesinin yer aldığı ve  
mevzuatta belirtilen yasal ibarenin fiyat teklifi üzerinde yer aldığı anlaşıldığından başvuru  
sahibinin ihale üzerinde bırakılan isteklinin sunmuş olduğu fiyat teklifleri üzerinde onay  
olmadığı iddiasının geçersiz olduğu sonucuna ulaşılmıştır.  
Fiyat tekliflerine dayanak teşkil eden tespit tutanaklarının son veya bir önceki geçici  
vergi beyannamesi dönemine ilişkin olarak düzenlenmediği iddiasına yönelik yapılan  
incelemede; Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıya aktarılan 45.1.13.1’inci maddesinde yer  
alan “Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması  
durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya  
beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir…” şeklindeki açıklamaya göre maliyet/satış tutarı tespit  
tutanaklarının idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde isteneceği hükme  
bağlanmıştır. İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından özel pozlarla ilgili olarak yapılan  
açıklamaların mevzuatın yukarıda yer alan tüm unsurlarını içerecek şekilde yapıldığı ve  
başvuru sahibinin iddiasının da belli bir belgeye dayalı olarak somut bir şekilde ortaya  
konulmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddia ettiği hususlara ilişkin olarak  
araştırılmasını gerektirecek herhangi bir durum tespit edilmediğinden maliyet/satış tutarı  
tespit tutanakları meslek mensubundan istenmemiştir.  
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü  
maddesinde “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına  
veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya  
istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak  
şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler.  
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru ehliyeti” başlıklı  
5’inci maddesinde “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak  
kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden;  
a) İstekli olabilecekler; ön yeterlik ve/veya ihale dokümanının verilmesi, ön yeterlik  
ve/veya ihale ilanında veya ön yeterlik ve/veya ihale dokümanında yer verilen düzenlemeler  
ve/veya bu düzenlemeler ile idari uygulamalar arasındaki uyumsuzluklar,  
b) Adaylar; belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan ihalelerde ön yeterlik  
başvurularının sunulması, değerlendirmesi ve sonuçlandırılmasına ilişkin idari işlem ve  
eylemler; belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan danışmanlık hizmet alımı  
ihalelerinde ise kısa listeye alınmış olmaları kaydıyla ayrıca ihale daveti ve/veya ihale  
dokümanının gönderilmesi, ihale dokümanında yer verilen düzenlemeler ve/veya bu  
düzenlemeler ile idari uygulamalar arasındaki uyumsuzluklar,  
12  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/067  
: 90  
: 11.11.2015  
: 2015/UY.I-3010  
c) İstekliler; yeterlik başvurularının veya tekliflerin sunulması, değerlendirilmesi ve  
ihalenin sonuçlandırılmasına ilişkin idari işlem veya eylemler,  
hakkında başvuruda bulunabilir.” hükmü yer almaktadır.  
Başvuru sahibi isteklinin ihale komisyonunca ekonomik açıdan en avantajlı ikinci  
teklif sahibi olarak belirlendiği, dolayısıyla bu isteklinin ihale üzerinde bırakılan istekli  
haricindeki diğer isteklileri de şikayete konu etmiş olması, uğramış olduğunu iddia ettiği hak  
kaybını veya zararı engellemeye yönelik olmadığı değerlendirildiğinden bu iddianın yalnızca  
ihale üzerinde bırakılan istekli yönünden değerlendirilmesi, diğer istekliler yönünden ise eşit  
muamele ilkesi gereğince değerlendirilmesi gerekmektedir.  
4734 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesinde, ihaleye katılacak isteklilerden, mesleki ve  
teknik yeterliklerinin belirlenmesine ilişkin olarak, isteklinin mevzuatı gereği ilgili odaya  
kayıtlı olarak faaliyette bulunduğunu ve teklif vermeye yasal olarak yetkili olduğunu  
kanıtlayan belgelerin istenebileceği hüküm altına alınmıştır.  
Yapım İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 38’inci maddesinde, “İhalelerde aday  
veya isteklilerden;  
b) Tüzel kişi olması halinde, ilgili mevzuatı gereği kayıtlı olduğu ticaret ve/veya sanayi  
odasından, ilk ilan veya davet tarihinin ya da ihale veya son başvuru tarihinin içinde  
bulunduğu yılda alınmış, tüzel kişiliğin odaya kayıtlı olduğunu gösterir belgenin,  
ç) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya  
kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret  
Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu  
bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren  
belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirkülerinin,  
istenilmesi zorunludur.  
(4) İhale konusu işin yerine getirilmesi için alınması zorunlu olan ve ilgili  
mevzuatında o iş için özel olarak düzenlenen sicil, izin, ruhsat vb. belgelerin adaylar veya  
istekliler tarafından sunulmasına ilişkin hükümlere, ilan ve ön yeterlik şartnamesi veya idari  
şartnamede yer verilir. İş ortaklarının her birinin söz konusu belgeleri ayrı ayrı sunması,  
konsorsiyumda ise her bir ortağın kendi kısmına ilişkin belgeleri sunması zorunludur.”  
hükmü yer almaktadır.  
Yapılan incelemede ihale üzerinde bırakılan isteklinin noter tasdikli imza sirkülerini  
sunmuş olduğu söz konusu imza sirkülerinde Yasin Yılmaz isimli şahsın 04.12.2014  
tarihinden itibaren 1 yıl süre ile şirketi en geniş manada sevk ve idareye şirket unvanı altında  
vaaz edilecek münferiden imza ile şirketi temsil ve ilzama yetkili kılınmış olduğunun  
belirtildiği, ayrıca 09.12.2014 tarih ve 8711 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi’nde de söz konusu  
şahsın Yönetim Kurulu Başkanı olarak belirlendiği ve 1 yıl süre boyunca tek imza ile şirketi  
her husus ve kademede yurt içinde ve yurt dışında temsil ve ilzama yetkili kılındığının kayıt  
altına alındığı anlaşılmıştır. Söz konusu isteklinin teklif mektubunun da yetkili kişi tarafından  
imzalanmış olduğu görülmüş olduğundan başvuru sahibinin bu iddiası yerinde görülmemiştir.  
İhale üzerinde bırakılan isteklinin teminat mektubunun işin süresinin tamamını  
kapsamadığı iddiasına yönelik yapılan incelemede; kamu ihale mevzuatında geçici teminat  
13  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/067  
: 90  
: 11.11.2015  
: 2015/UY.I-3010  
mektubunun ihale konusu işin süresinin tamamını kapsaması gerektiğine yönelik bir hüküm  
ya da düzenleme yer almadığından bu iddia yerinde görülmemiştir.  
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
İhale konusu işin konut, ticaret merkezi, cami yapımı ile altyapı ve çevre düzenlemesi  
işi olduğu,  
İhaleye ait İdari Şartname’nin 7.5’inci maddesinde “Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin  
belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:  
7.5.1. İsteklinin, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir  
sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;  
a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,  
b) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde,  
ilk sözleşme bedelinin en az % 80'i oranında denetlenen ya da yönetilen,  
c) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan  
tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en  
az % 80'ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen,  
ç) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan  
tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en  
az % 80'ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen işlerde; ilk sözleşme bedelinin en az %  
80'i oranında denetlenen ya da yönetilen,  
d) Devredilen işlerde, devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme  
bedelinin en az % 80'inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son  
onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlere ilişkin deneyimini gösteren belgeleri sunması  
zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 80'inden az olmamak üzere, ihale  
konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin  
sunulması gerekir.” düzenlemesinin,  
Aynı Şartname’nin 7.6’ncı maddesinde “11.06.2011 tarih ve 27961 sayılı Resmi  
Gazetede yayımlanan "Yapım İşlerinde benzer iş grupları tebliği"‘nde yer alan B/II grubu  
işler benzer iş olarak kabul edilecektir. Bu ihale kapsamında; tamamlama, onarım, sondaj,  
güçlendirme, montaj işleri vb. yapım işlerine ait iş deneyim belgeleri benzer iş olarak kabul  
edilmeyecektir.  
7.6.1. Mezuniyet belgeleri/diplomalar:  
Mühendislik Fakültesi İnşaat Bölümü mezunu veya Mimarlık Fakültesi Mimarlık  
Bölümü mezunu olan elemanların diplomaları ihale konusu işe denk sayılacaktır.  
Mezuniyet belgelerinin iş deneyimini tevsik için sunulması durumunda; mezuniyetten  
sonra geçen sürenin onbeş yıldan fazlasının değerlendirmeye alınabilmesi için, başvuru veya  
teklif kapsamında mezuniyet belgesi sahibine ait yapım işine ilişkin bir iş deneyim belgesinin  
sunulması zorunludur.” şeklinde düzenlemenin yer aldığı görülmüştür.  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından teklif dosyasında T.C. Başbakanlık Toplu  
Konut İdaresi Başkanlığına gerçekleştirilen 2011/177143 İKN’li konut, geçici yaşam alanları,  
ilköğretim okulu, cami ile altyapı ve çevre düzenlemesi yapım ait iş deneyim belgesini  
sunulduğu, söz konusu işte uygulanan yapı tekniğine ilişkin olarak konutların tünel kalıp  
sistemi ile, sosyal donatıların konvansiyonel kalıp sistemi ile betonarme karkas şeklinde  
tanımlı inşaat tekniklerinin kullanıldığı, belgenin bu haliyle ihale konusu iş ve benzer iş  
tanımını karşıladığı anlaşılmıştır. Öte yandan; iş deneyim belge tutarının güncellenmemiş  
14  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/067  
: 90  
: 11.11.2015  
: 2015/UY.I-3010  
halinin 43.296.154,35 TL olduğu, EKAP üzerinden yapılan hesaplama sonucunda iş deneyim  
belgesinin güncel tutarının 53.981.999,96 TL olduğu, iş deneyimine belgesine konu bu işin  
%99 oranında Yılkanur İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. ile %1 oranında Saçarlar İnş. Taah. Tic. ve  
San. Ltd. Şti.nin oluşturduğu iş ortaklığınca gerçekleştirildiği, netice olarak Yılkanur İnşaat  
San. Tic. Ltd. Şti.nin payına düşen belge tutarının 53.981.999,96 TL’nin %99’u olan  
53.442.179,96 TL olduğu tespit edilmiş olup, bu tutarın da isteklinin teklif bedeli olan  
58.270.000,00 TL’nin %80’i olan 46.616.000,00 TL’lik asgari iş deneyim karşıladığı  
anlaşıldığından başvuru sahibinin bu konudaki iddiası yerinde görülmemiştir.  
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde bırakılan istekli  
olan Yılkanur İnş. San. ve Tic. A.Ş.nin açıklamalarının uygun bulunmayarak teklifinin  
reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden  
gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oyçokluğu ile karar verildi.  
Mahmut GÜRSES  
Başkan  
Kazım ÖZKAN  
II. Başkan  
Ali Kemal AKKOÇ  
Kurul Üyesi  
Mehmet Zeki ADLI  
Kurul Üyesi  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
Hamdi GÜLEÇ  
Kurul Üyesi  
Dr. Mehmet AKSOY  
Kurul Üyesi  
15  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/067  
: 90  
: 11.11.2015  
: 2015/UY.I-3010  
KARŞI OY  
Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinin ikinci maddesinde yer alan iddiasının  
incelenmesi neticesinde, Kurul çoğunluğunca, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından  
sunulan metrajlar ile idarenin belirlemiş olduğu metrajlar arasında %10’u aşan metraj  
farklılıklarının bulunduğu, aşırı düşük teklif açıklamasının bu haliyle mevzuata uygun  
olmadığı ve ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması  
gerektiği gerekçesiyle düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan yapım işi ihalelerinde isteklilerden  
açıklamada bulunmaları istenilen her bir iş kaleminin veya grubunun gerek yaklaşık maliyet  
içerisindeki ağırlığı, gerekse isteklilerin teklif bedeli içerisindeki ağırlığı birbirinden farklılık  
göstermektedir.  
İstekliler tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarında teklif bedelini oluşturan  
imalat miktarlarının bazı iş kalemlerinde idarece yaklaşık maliyetin bulunmasında kullanılan  
imalat miktarlarından fazla hesaplanması, bazı iş kalemlerinde eşit hesaplanması diğerlerinde  
ise eksik hesaplanması olağan bir durumdur.  
Aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulan bir istekli tarafından açıklama istenilen  
bir iş kaleminin miktarının düşük hesaplanmasının isteklinin teklif bedelinin düşük  
hesaplanmasına yol açacağı ne kadar açıksa, açıklama istenilen başka bir iş kaleminin  
miktarının fazla hesaplanmasının da teklif bedelinin yüksek hesaplanmasına yol açacağı o  
kadar açıktır.  
Dolayısıyla aşırı düşük teklif açıklamasının uygun olup olmadığına ilişkin kararın,  
isteklilerce hesaplanan miktarlar ile idarece hesaplanan miktarlar arasındaki farkın oranına  
bakılarak değil, açıklama istenilen tüm iş kalemlerine ilişkin miktar farklılıklarının toplam  
teklif bedeli üzerindeki etkisi dikkate alınarak, miktar farklılıkları nedeniyle teklif bedelinin  
makul sayılamayacak ölçüde düşük hesaplanıp hesaplanmadığına bakılarak verilmesi  
gerekmektedir.  
Yapım işleri ihalelerinde isteklilerce yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarının Kamu  
İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesindeki açıklamalar uyarınca değerlendirilmesi  
gerekmekte olup, idarece açıklama istenen iş kalemlerinden herhangi birine ilişkin makul  
farklılığın oranının ne olduğuna ve böyle bir değerlendirmenin işin bütünü dikkate alınmadan  
yapılmasına ilişkin bir düzenleme bulunmadığından, miktar farklılıkları nedeniyle isteklinin  
işin bütününe vermiş olduğu fiyat teklifinde toplamda maliyet avantajı elde edip etmediği ve  
bu maliyet avantajının isteklinin teklifinin aşırı düşük olmasına neden olacak ölçüde olup  
olmadığına bakılarak karar verilmesinin hakkaniyete daha uygun olacağı açıktır.  
Bu çerçevede, isteklinin açıklama istenilen 73 iş kaleminin ikisi haricindeki 71iş  
kalemine ilişkin olarak yapılan değerlendirmede, 4 iş kaleminde (Y. 19.085/023, Y.25.004/01,  
Y.26.005/403 ve Y.27.501/08 poz numaralı) isteklinin sunmuş olduğu metraj hesaplarının  
idarenin metraj hesabından %10’u aşan oranda eksik olduğu, 39 iş kaleminde isteklinin  
sunmuş olduğu metraj hesaplarının idarenin metraj hesabından %10’u aşan oranda fazla  
olduğu, 6 iş kaleminde idare ile isteklinin metrajının eşit olduğu, geriye kalan 28 iş  
kaleminden 20 iş kaleminin idarenin belirlediği metrajlar ile isteklinin belirlemiş olduğu  
metrajlar arasında % 10’u aşmayan oranlarda farklılıklar olmasına rağmen, isteklinin söz  
16  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/067  
: 90  
: 11.11.2015  
: 2015/UY.I-3010  
konusu 71 iş kalemine ilişkin metraj farklılığının teklif ettiği fiyatlarla çarpımı sonucunda ise,  
isteklinin bu iş kalemleri bazında miktar farklılığının bütünlüğü yönünden avantaj  
sağlamadığı, aksine, isteklinin metrajı ile idarenin metrajı arasındaki farklar ile isteklinin  
öngördüğü birim fiyatları çarpıldığında, toplamda isteklinin teklif fiyatlarına göre  
5.023.731,39 TL tutarında bir fazlalığın ortaya çıktığı, bu tutar fazlalığının isteklinin teklifinin  
lehine değil aksine aleyhine olumsuz etki yaptığının değerlendirildiği, bu durumda, açıklama  
istenen iş kalemlerinin tümü açısından ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifindeki bazı  
metrajların düşüklüğü yönünden açıklamasının kabul edilmemesinin uygun olmadığı  
değerlendirilmiştir.  
Açıklanan nedenlerle, uyuşmazlığa konu ihalede, başvuru sahibinin ikinci iddiasına  
ilişkin olarak “itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmesi yönündeki  
düşüncemizle, Kurul çoğunluğunca verilen karara katılmıyoruz.  
Mahmut GÜRSES  
BAŞKAN  
Mehmet Zeki ADLI  
Hamdi GÜLEÇ  
Kurul Üyesi  
Kurul Üyesi  
17