Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 11. Bölge Müdürlüğü
/
2015/43697-Meriç Nehri Yatak Temizliği Ve Tahkimatı
Bilgi
İKN
2015/43697
Başvuru Sahibi
Okyanus Müh. ve İnş. A.Ş. - Gökalp Proje Müş. Ltd. Şti. İş Ortaklığı
İdare
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 11. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
Meriç Nehri Yatak Temizliği Ve Tahkimatı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/063
: 25
: 27.10.2015
: 2015/UY.II-2834
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan: Mahmut GÜRSES
Üyeler: Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hamdi GÜLEÇ, Dr.
Mehmet AKSOY
BAŞVURU SAHİBİ:
Okyanus Müh. ve İnş. A.Ş. - Gökalp Proje Müş. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,
İzmir 2 Caddesi No: 46/10 Kızılay/ ANKARA
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 11. Bölge Müdürlüğü,
Eski Terminal Yanı 22100 EDİRNE
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2015/43697 İhale Kayıt Numaralı “Meriç Nehri Yatak Temizliği Ve Tahkimatı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 11. Bölge Müdürlüğü tarafından 26.05.2015
tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Meriç Nehri Yatak Temizliği ve Tahkimatı”
ihalesine ilişkin olarak Okyanus Müh. ve İnş. A.Ş. - Gökalp Proje Müş. Ltd. Şti. İş
Ortaklığının 09.09.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 11.09.2015 tarihli
yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 18.09.2015 tarih ve 78279 sayı ile Kurum
kayıtlarına alınan 18.09.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2015/2413 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, idare tarafından yapılan değerlendirme sonucunda
tesis edilen ve ihale yetkilisince onaylanıp kesinleşen ihale kararı ile ihalenin İş Ortaklıkları
uhdesinde bırakıldığı ve sözleşme haklarının doğduğu, karara karşı yasal süresi içerisinde
herhangi bir şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusu olmadığı, yasal bütün yollar ve sürelerin
tüketildiği için ihale mevzuatına göre sözleşme haklarının kesinleştiği,
Kesinleşen ihale kararına dönük olarak başvuru yollarının tükendiği, ön mali kontrol
görüşünün ihalelere dönük hak, ehliyet ve süreleri yeniden başlatamayacağı, anılan görüşe
istinaden kesinleşen ihale kararının değiştirilmesinin 4734 sayılı Kanun’un 54, 55 ve 56’ncı
maddelerine aykırı olduğu,
Sözleşme öncesi ön mali kontrol aşamasında, İş Ortaklıklarınca birim fiyat teklif
cetvelinde bir iş kalemine fiyat teklifinde bulunulmadığından hareketle teklif mektuplarının
Şartname’nin 23’üncü maddesinin birinci fıkrasına ve 31’inci maddesinin birinci fıkrasına
uygun olmadığı ve bunun idarece düzeltilemeyecek işlemlerden olduğu gerekçesiyle uygun
görüş verilmediği,
İhale mevzuatı üzerinde üstünlüğü ve bağlayıcılığı olmayıp tavsiye niteliğinde olan ön
mali kontrol raporunun ihale yetkilisi tarafından "hizmetin gerekleri ve kamu yararı
1
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/063
: 25
: 27.10.2015
: 2015/UY.II-2834
yönünden" değerlendirilerek, kesinleşen ihale kararını bozdurduğu ve tekrardan komisyon
görevlendirilerek yeni bir karar aldırdığı,
Komisyonun, ön mali kontrol gerekçeleri yanında, 4734 sayılı Kanun’un 37. maddesi,
Yönetmelik’in, 54’üncü maddesinin beşinci fıkrası ve 57’nci maddesinin yedinci fıkrasından
hareketle "teklif mektubunun" geçersiz olduğuna karar verdiği ve düzeltici İşlem kararı ile
tekliflerini değerlendirme dışı bıraktığı, ihalenin teklif ettikleri bedelden 1.522.000,00 TL
yüksek fiyat sunan istekli üzerine bırakıldığı,
Şikâyet başvurularının bizzat ihale yetkilisi tarafından incelendiği ve teklif cetvelinin
standart forma uygun olmaması sonucunda teklif mektuplarının Yönetmelik’in 54’üncü
maddesinin beşinci fıkrasına aykırı düştüğü gerekçesiyle şikâyet başvurularının reddedildiği
belirtilerek ve Kamu İhale Kurulu ve mahkeme kararlarına atıfta bulunularak;
Ön mali kontrol raporunda yapılan değerlendirmelerin hatalı olduğu ve alınan kararın
hukuka uygun olmadığından bahisle iptal edilmesi gerektiği, mali hizmetler biriminin yetkisi
olmaksızın ihale komisyonunun yetki alanına giremeyeceği ve ihale komisyonuna düzeltici
işlem kararı aldırtamayacağı, söz konusu rapor ile verilen görüşün tavsiye niteliğinde bir
rapor olduğu, düzeltici işlem kararı niteliğinde bulunmadığı ve bağlayıcı ve sorumluluk
doğuran bir yönü olmadığı, ihale yetkilisi ve komisyonca herhangi bir değerlendirme
yapılmadan olduğu gibi kabul edilmesinin yerinde olmadığı, komisyonun ön mali kontrolün
görüşlerini düzeltici işlem kararı yönünde değerlendirmesi ve rapordaki hatalı gerekçeleri
kendi kararına gerekçe yapmasının ve ilave gerekçelerinin hukuka aykırı olduğu, ön mali
kontrol safhasının komisyona görev veremeyeceği gibi çalışma esaslarını da
değiştiremeyeceği,
İhale yetkilisinin ön mali kontrol görüşüne dayanarak, yeni bir karar almak üzere
komisyonu görevlendirme yetkisinin, yasal başvuru yollarının kullanılmamış olması ve zaman
yönünden bulunmadığı, ihale komisyonunun da yeni bir karar almak için zaman ve başvuru
usulü yönünden yetkisiz olduğu, idarenin kesinleşen ihale kararı şikayet ve itirazen şikayet
başvurusu üzerine yalnızca Kamu İhale Kurulunun düzeltici işlem kararı ile bozulabileceği,
hukuk ve ihale sisteminde kesinleşen ihale kararını bozacak herhangi bir yasal yol, yöntem
yada merciinin bulunmadığı,
Sunmuş oldukları teklif mektuplarının ilgili yasa ve yönetmeliklerine uygun olduğu,
birim fiyat teklif cetveli ile teklif mektubunun mevzuatta farklı standart formlarla tanımlanmış
farklı belgeler olduğu, teklif cetvelinin, teklif mektubunun eki olduğu ve yalnızca aritmetik
hata bulunup bulunmadığı yönünden incelenmesi gerektiği ve sundukları cetvelde aritmetik
hata bulunmadığı, tamamlanabilecek bilgi eksikliği bulunduğu ancak ihale komisyonunun
birim fiyat teklif cetvelindeki bu eksikliği, bilgi eksikliği olarak değerlendirerek
tamamlatılması yönünde kendilerine yazı yazması gerekirken teklif mektuplarının anılan
gerekçe ile geçersiz sayılması işleminin mevzuata aykırı olduğu, Kamu ihale Kurulunun
2015/UY.II-2065 sayılı kararı ile teklif mektuplarının geçerli sayıldığı,
Standart formun dipnotunda ya da mevzuatın hiçbir yerinde iş kalemlerinin tümüne
fiyat verileceği, aksi durumda teklifin değerlendirme dışı bırakılacağının yazılı olmadığı,
teklif cetvelinin üzerinde aritmetik hata bulunmaması kaydıyla üzerinde bilgi eksikliğinin
tamamlanamayacağının hiçbir yerde yazılı olmadığı ve buna ilişkin herhangi bir sınırlama da
bulunmadığı, ihaleye ilişkin müstakil kanun ve mevzuatta teklif mektubu ve teminat hariç,
2
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/063
: 25
: 27.10.2015
: 2015/UY.II-2834
teklif cetveli dâhil dosyaya sunulmuş olan tüm belgeler üzerindeki eksik bilgilerin
tamamlanacağına ilişkin açık düzenlemelerin bulunduğu,
İmalatın bedelsiz yapılabilirliği ve buna ilişkin taahhütleri ile işin yapımı aşamasında
işin sürekli denetlenerek eksik imalat halinde yaptırım uygulanabileceğinin birlikte
gözetilmesini talep ettiklerini,
Kanun ve mevzuata göre ihale komisyonu, ihale yetkilisi, strateji daire başkanlığı ve
diğer hiçbir merciinin teklif ettikleri birim fiyatların azlığı veya çokluğu, kâr veya zarar
etmemiz üzerinde bir yorum ya da değerlendirme yapması ya da tekliflerini bu nedenle
geçersiz saymasının olanaklı olmadığı,
Kamu İhale Kanunu, yönetmelikler, tebliğler ve İhale Şartnamesi’nde (aşırı düşük
teklif olma durumu hariç) ihale konusu işler içerisinde sıralı iş kalemleri listesindeki küçük
meblağ tutan bir iş kaleminin zararla veya bedelsiz yapılmasını engelleyen açık bir hüküm
olmadığı, dolaylı olarak da buna mani bir mevzuat hükmü bulunmadığı, 1 kuruş ile sıfır kuruş
arasında hiçbir fark bulunmadığından, 1 kuruşu kabul edip 0 (sıfır) kuruşu kabul etmemenin
yasal bir gerekçeye dayanmadığı, idarenin maliyeti 120 TL olan 1 m3 beton için sunulan bir
kuruş fiyatı kabul edip, sıfır kuruşu kabul etmemesini emreden herhangi bir mevzuatının
bulunmadığı, mevzuatın açıkça isteklinin istediği fiyatı teklif edebileceğini emrettiği, söz
konusu “Meriç- 21” iş kalemin bedelsiz yapılsa dahi İş Ortaklıklarının söz konusu işten kâr
elde edebileceği,
Anılan gerekçelerle İş Ortaklıkları ile sözleşme imzalanmaması nedeniyle kamunun
1.552.000 TL zarara uğrayacağı,
Teklif mektubu ve teklif cetvelinin birbirlerinden farklı belgeler olduğu, teklif
mektuplarının geçerli olduğu, teklif cetveli üzerindeki bilgi eksikliklerinin giderilmesine mani
bir durum olmadığı, ön mali kontrol raporunda teklif mektubu ve teklif cetvelinin birbirlerine
karıştırıldığı ve yanlış yasal hükümleri referans gösterdiği için hatalı olduğu, kaldı ki doğru
olsa bile rapor sonucunda komisyonca düzeltici işlem belirlenmesinin yasaya aykırı olduğu,
ihale/harcama yetkilisinin hatalı ön mali kontrol raporunu hizmetin gerekleri ile kamu yararı
yönünden takdir etmesi gerekirken kendisinin ve komisyonun önceki kararını bozmasının
yasalara uygun olmadığı, kesinleşen ihale kararına karşı yapılabilecek şikâyet işlemi olmadığı
ve yasal sürelerin dolarak artık zaman aşımına uğradığı, ihalenin uhdelerinde kalması halinde
söz konusu iş kalemini bedelsiz yapmaları sonucunda uygulama aşamasında herhangi bir
sorun çıkmayacağı, hizmet gereklerinin yerine kusursuz ve noksansız geleceği ve büyük
meblağda kamu yararı oluşacağı, ortaklıkları ile sözleşme imzalanmasına mani bir durum
kalmadığı,
2) İhale yetkilisi ile harcama yetkilisinin birbirinden farklı kavramları ve yetkilileri
ifade ettiği, mali kontrol sonucunda verilen görüşü değerlendirecek kişinin mevzuata göre
harcama yetkilisi olduğu, mevzuatta ihale yetkilisi ifadesinin kullanılmadığı, eğer her iki yetki
aynı kişide birleşmişse bu durumda görüşün gereğini yerine getiren idarecinin ihale yetkilisi
sıfatını değil harcama yetkilisi sıfatını kullanması gerektiği,
İhale yetkilisinin kendi kararını bozmasına dair bilinen herhangi bir gerekçeli kararı
bulunmadığı, ihale kararını zımnen bozduğu ve zımni bozma kararının gerekçeli ve yazılı
olmadığı iddialarına yer verilmiştir.
3
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/063
: 25
: 27.10.2015
: 2015/UY.II-2834
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “…İhale
: Bu Kanunda yazılı usul ve şartlarla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin istekliler
arasından seçilecek birisi üzerine bırakıldığını gösteren ve ihale yetkilisinin onayını müteakip
sözleşmenin imzalanması ile tamamlanan işlemleri,.. ifade eder” hükmü,
Aynı Kanun’un “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde
“…Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile
geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen
isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını
değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece
belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir.
Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici
teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve
teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı
değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme
kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen
şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup
bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif
cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü,
Aynı Kanun’un “Kesinleşen ihale kararlarının bildirilmesi” başlıklı 41’inci
maddesinde “İhale sonucu, ihale kararının ihale yetkilisi tarafından onaylandığı günü izleyen
en geç üç gün içinde, ihale üzerinde bırakılan dahil olmak üzere, ihaleye teklif veren bütün
isteklilere bildirilir. İhale sonucunun bildiriminde, tekliflerin değerlendirmeye alınmama veya
uygun bulunmama gerekçelerine de yer verilir.
İhale kararının ihale yetkilisi tarafından iptal edilmesi durumunda da isteklilere gerekçeleri
belirtilmek suretiyle bildirim yapılır.
İhale sonucunun bütün isteklilere bildiriminden itibaren; 21 inci maddenin (b) ve (c)
bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün geçmedikçe sözleşme
imzalanamaz.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Sözleşmeye davet” başlıklı 42’inci maddesinde “41 inci maddede
belirtilen sürelerin bitimini, ön mali kontrol yapılması gereken hallerde ise bu kontrolün
tamamlandığı tarihi izleyen günden itibaren üç gün içinde ihale üzerinde bırakılan istekliye,
tebliğ tarihini izleyen on gün içinde kesin teminatı vermek suretiyle sözleşmeyi imzalaması
hususu bildirilir.” hükmü yer almaktadır.
İlgili mevzuat maddelerinden, tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri
eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı tespit edilen
isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılarak geçerli tekliflerin ayrıntılı
değerlendirilmesinin yapılacağı, bu aşamada isteklilerin ihale konusu işi yapabilme
kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen
şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup
4
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/063
: 25
: 27.10.2015
: 2015/UY.II-2834
bulunmadığı yönünde yapılacak inceleme sonunda teklifi uygun olmadığı belirlenen
isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan tekliflerin
değerlendirme dışı bırakılacağı, ön mali kontrol yapılması gereken hallerde ise bu kontrolün
tamamlandığı tarihi izleyen günden itibaren üç gün içinde ihale üzerinde bırakılan istekliye,
tebliğ tarihini izleyen on gün içinde kesin teminatı vermek suretiyle sözleşmeyi imzalaması
hususunun bildirileceği ve ihale sürecinin sözleşmenin imzalanmasıyla birlikte
tamamlanacağı anlaşılmaktadır.
31.12.2005 tarihli ve 26040 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İç Kontrol ve Ön Mali
Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar’ın 3’üncü maddesinde “…Ön Malî Kontrol: İdarelerin gelir,
gider, varlık ve yükümlülüklerine ilişkin malî karar ve işlemlerinin; idarenin bütçesi, bütçe
tertibi, kullanılabilir ödenek tutarı, harcama programı, finansman programı, merkezi yönetim
bütçe kanunu ve diğer malî mevzuat hükümlerine uygunluğu ve kaynakların etkili, ekonomik
ve verimli bir şekilde kullanılması yönlerinden yapılan kontrolünü,…ifade eder.” hükmü,
Aynı Usul ve Esaslar’ın “Ön malî kontrolün kapsamı” başlıklı 10’uncu maddesinde
“Ön malî kontrol görevi, idarelerin yönetim sorumluluğu çerçevesinde, harcama birimleri ve
malî hizmetler birimi tarafından yerine getirilir.
Ön malî kontrol, harcama birimleri tarafından yapılan kontroller ile malî hizmetler
birimi tarafından yapılan kontrollerden oluşur. Malî hizmetler birimi tarafından yapılacak ön
malî kontrol, Usul ve Esaslarda belirtilen kontroller ile idarelerce yapılacak düzenlemeler
çerçevesinde bu birim tarafından yapılması öngörülen kontrollerden meydana gelir.
Gelir, gider, varlık ve yükümlülüklere ilişkin malî karar ve işlemler, harcama birimleri
ve malî hizmetler birimi tarafından idarenin bütçesi, bütçe tertibi, kullanılabilir ödenek tutarı,
ayrıntılı harcama veya finansman programları, merkezi yönetim bütçe kanunu ve diğer malî
mevzuat hükümlerine uygunluk yönlerinden kontrol edilir. Malî karar ve işlemler harcama
birimleri tarafından kaynakların etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılması açısından
da kontrol edilir.” hükmü,
Aynı Usul ve Esaslar’ın “Ön mali kontrol süreci” başlıklı 11’inci maddesinde “ Ön
malî kontrol sonucunda uygun görüş verilip verilmemesi, danışma ve önleyici niteliği haiz
olup, malî karar ve işlemlerin harcama yetkilisi tarafından uygulanmasında bağlayıcı
değildir.
Malî karar ve işlemlerin ön malî kontrole tâbi tutulması ve ön malî kontrol sonucunda uygun
görüş verilmiş olması, harcama yetkilileri ve gerçekleştirme görevlilerinin sorumluluğunu
ortadan kaldırmaz” hükmü,
Anılan Usul ve Esaslar’ın “Taahhüt evrakı ve sözleşme tasarıları” başlıklı 17’nci
maddesinde “ İdarelerin, ihale kanunlarına tâbi olsun veya olmasın, harcamayı gerektirecek
taahhüt evrakı ve sözleşme tasarılarından tutarı mal ve hizmet alımları için bir milyon Türk
Lirasını, yapım işleri için üç milyon Türk Lirasını aşanlar ön mali kontrole tâbidir.
…
Kontrole tâbi taahhüt evrakı ve sözleşme tasarıları, bunlara ilişkin tüm bilgi ve
belgeleri içerecek şekilde bir işlem dosyası olarak harcama yetkilisi tarafından malî hizmetler
birimine gönderilir.
Taahhüt evrakı ve sözleşme tasarıları, en geç on işgünü içinde kontrol edilir. Yapılan kontrol
sonucunda düzenlenen görüş yazısı, işlem dosyası ile birlikte ilgili harcama yetkilisine
gönderilir.” hükmü yer almaktadır.
5
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/063
: 25
: 27.10.2015
: 2015/UY.II-2834
Anılan mevzuat maddelerinden ise ön mali kontrol aşamasının, idarelerin mali karar
ve işlemlerine dönük yapılan danışma ve önleyici niteliğe haiz incelemeleri ifade ettiği, gelir,
gider, varlık ve yükümlülüklere ilişkin malî karar ve işlemlerin, harcama birimleri ve malî
hizmetler birimi tarafından idarenin bütçesi, bütçe tertibi, kullanılabilir ödenek tutarı, ayrıntılı
harcama veya finansman programları, merkezi yönetim bütçe kanunu ve diğer malî mevzuat
hükümlerine uygunluk yönlerinden kontrol edileceği, malî karar ve işlemlerin harcama
birimleri tarafından kaynakların etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılması açısından
da kontrol edileceği, anılan süreç sonunda uygun görüş verilip verilmemesinin harcama
yetkilisinin uygulamasını bağlamadığı, harcama yetkilisinin isterse ön mali kontrole ilişkin
görüşü dikkate alarak veya almayarak işlem tesis edebileceği, idarelerin ihale kanunlarına tâbi
olsun veya olmasın, harcamayı gerektirecek taahhüt evrakı ve sözleşme tasarılarından tutarı
mal ve hizmet alımları için bir milyon Türk Lirasını, yapım işleri için üç milyon Türk Lirasını
aşanların ön mali kontrole tâbi olduğu hususları ile birlikte ihale komisyonları tarafından
alınan kararların, sonuçları itibarı ile harcamayı gerektiren nitelik taşıyan kararlar olması
nedeniyle mali kararlar arasında yer aldığı ve bu bakımından ihale komisyonu kararlarının da
ön mali kontrole tâbi tutulması gerektiği anlaşılmaktadır.
Ön mali kontrol aşamasında yapılacak incelemenin ve bu inceleme sonucu ortaya
çıkabilecek sonuçların değerlendirildiği 25.10.2010 tarihli ve 2010/DK.D-162 sayılı Kamu
İhale Kurulu kararında “…İhale kararının onaylanmasından sonra, ön mali kontrol
aşamasında uygun görüş verilmediği ve ihale yetkilisinin bu görüşe katıldığı veya ihale
sürecindeki hukuka aykırılıkların ihale yetkilisince res’en tespit edildiği ve bu aşamada tespit
edilen hukuka aykırılıkların düzeltici işlem tesis edilmesini gerektirdiği durumlarda yetki ve
usulde paralellik ilkesi gereği ihale yetkilisinin onaylama kararını iptal etmesinin ardından
ihale komisyonunun tekrar toplanarak, daha önce aldığı kararı değiştirebileceğine veya
kararında ısrar edebileceğine;” şeklinde karar verildiği görülmüştür.
03.08.2015 tarihli ve 2 nolu ihale komisyon kararı ile ihalede ekonomik açıdan en
avantajlı teklif olarak Okyanus Müh. ve İnş. A.Ş. - Gökalp Proje Müş. Ltd. Şti. İş
Ortaklığının, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak ise Arsel Enerji, Çevre,
Telekom İnş. San. ve Tic. A.Ş.’nin belirlendiği ve alınan kararın aynı tarihte ihale yetkilisi
tarafından onaylandığı,
Anılan mevzuat hükmü gereği, idarece ihale İşlem dosyasının ön mali kontrol
yapılmasını teminen Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi
Başkanlığına gönderildiği ve anılan idarenin 25.08.2015 tarihli ve 558701 sayılı yazısında
“Kamu İhale Kurumunun ilgili kararı ve İdare tarafından yapılan değerlendirmeler
sonucunda en avantajlı teklif sahibi olan OKYANUS MÜH. VE İNŞ. + GÖKALP PROJE
MÜŞ. LTD. ŞTİ. iş ORTAKLIĞI’ na ait birim fiyat teklif mektubunda, idari şartnamenin ek
tablosunda açıklanan MERİÇ-21 nolu poz olan; ‘’2,0-4,0 ton ocak taşı ile suda istifli taş
dolgu yapılması(nakil dahil)” işinin teklif cetvelinde bulunmadığı tespit edilmiştir.
İdari şartnamenin Teklif Mektubunun Şekli ve İçeriği başlıklı 23. Maddesinin 1.
Fıkrası ; *'Teklif mektupları, ekteki form örneğine uygun şekilde yazılı ve imzalı olarak
sunulur.” ile yine idari şartnamenin Tekliflerin Değerlendirilmesi başlıklı 31. Maddesinin 1.
Fıkrasında ; **Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif
mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı ilk oturumda tespit edilen isteklilerin
tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir” denilmektedir.
6
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/063
: 25
: 27.10.2015
: 2015/UY.II-2834
Bu hususlar, mevzuatına uygun olmayan ve idarece düzeltilemeyecek eksiklikler
kapsamında değerlendirilerek, söz konusu ihale işlem dosyasına uygun görüş verilmemiştir.
“ifadelerine yer verildiği,
Bunun üzerine ihale komisyonunun 26.08.2015 tarihli ve 3 nolu kararı ile, başvuru
sahibi İş Ortaklığının teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına ve ihalede ekonomik açıdan
en avantajlı teklif sahibinin Arsel Enerji, Çevre, Telekom İnş. San. ve Tic. A.Ş., en avantajlı
ikinci teklifin de Murtazaoğlu Hafriyat İnş. Nakliyat Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. olarak
belirlenmesine karar verildiği, alınan kararın ise 31.08.2015 tarihinde ihale yetkilisi tarafından
onaylandığı tespit edilmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat düzenlemeleri, Kamu İhale Kurulu kararı, yapılan
açıklamalar ve tespitler bir arada değerlendirildiğinde, 4734 sayılı Kanun’un 4’üncü
maddesinde ihale sürecinin ihale yetkilisinin onayını müteakip sözleşmenin imzalanması ile
tamamlanacağı, idareler tarafından, isteklilerce teklif kapsamında sunulan tüm belgelerin
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 37’nci maddesi gereğince değerlendirilmesinin yasal bir
zorunluluk olduğu, danışma ve önleyici niteliğe haiz olduğu anlaşılan ön mali kontrol
raporunda belirtilen görüşün gerek ihale yetkilisi gerekse ihale komisyonunun yürüttüğü idari
işlem üzerinde herhangi bir zorlayıcı ve bağlayıcı niteliği bulunmadığı, idarelerin mevzuata
uygun olmadığı tespit edilen ve ihalenin esasını etkileyen işlemlerini şikâyet veya ihbar
üzerine ya da uhdesindeki birimleri vasıtasıyla tespit edebileceği ve kendiliğinden harekete
geçerek de düzeltebileceği,
Başvuruya konu ihalede ise sözleşmenin henüz imzalanmadığı, dolayısıyla ihale
sürecinin henüz tamamlanmadığı, ön mali kontrol aşamasında hukuka aykırılığın tespit
edildiği, 25.10.2010 tarihli ve 2010/DK.D-162 sayılı Kamu İhale Kurulu kararının sonuç
kısmındaki üçüncü madde kapsamında ihale yetkilisinin kendisine tanınan takdir yetkisine
istinaden ön mali kontrol görüşündeki tespitler doğrultusunda ihale komisyonunca belirlenen
düzeltici işlem kararını onayladığı, bu kapsamda başvuru sahibinin teklifinin değerlendirme
dışı bırakılmasına karar verildiği ve ihalenin ihale komisyonunca yeterliği tespit edilen istekli
üzerinde bırakıldığı, ihale komisyonu tarafından alınan düzeltici işlem kararının herhangi bir
şikayet veya itirazen şikâyet başvurusu üzerine alınması gerekmediği, idarenin uhdesindeki
birimleri vasıtasıyla tespit ettiği hatalı idari işlemi düzeltebileceği, düzeltilen kararın da 4734
sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54, İdareye şikayet
başvurusu başlıklı 55 ve “Kuruma itirazen şikayet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddeleri
kapsamında şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusuna konu edilebileceği, başvuru sahibi istekli
tarafından da düzeltici işlem kararı ile kesinleşen ihale kararının değiştirilmesi işlemine karşı
anılan başvuru yollarının izlendiği anlaşılmış olup, idarenin başvuru sahibinin iddiasına konu
işleminde mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
İsteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılma gerekçelerine ilişkin olarak yapılan
incelemede tespit edilen hususlar şu şekildedir:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “Teklif :
Bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde isteklinin idareye sunduğu fiyat teklifi ile
değerlendirmeye esas belge ve/veya bilgileri,…ifade eder” hükmü,
Aynı Kanun’un “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde “…Bu
aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine
7
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/063
: 25
: 27.10.2015
: 2015/UY.II-2834
ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif
cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen
isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler
değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü yer almaktadır.
Söz konusu mevzuat düzenlemelerine göre, mevzuata uygun yapılmış bir tekliften söz
edilebilmesi için teklifin fiyat teklifi ve değerlendirmeye esas bilgi ve belgeler unsurlarını bir
arada taşıması gerektiği, ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun teklif vermeyen
isteklilerin de değerlendirme dışı bırakılacağı anlaşılmaktadır.
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Başvuru ve teklif mektuplarının
şekli” başlıklı 54’üncü maddesinde “(1) Başvuru ve teklif mektupları bu Yönetmeliğin ekinde
yer alan standart formlar esas alınarak hazırlanır.
(2) Teklif mektubunun aşağıdaki şartları taşıması zorunludur:
a) Yazılı olması.
b) İhale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi.
c) Teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması.
ç) Üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması.
d) Türk vatandaşı gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, Türkiye’de
faaliyet gösteren tüzel kişilerin vergi kimlik numarasının belirtilmesi.
e) Ad ve soyadı veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış
olması.
…
(5) Teklif mektuplarının şekil ve içerik bakımından yukarıda belirtilen niteliklere ve
teklif mektubu standart formuna uygun olmaması teklifin esasını değiştirecek nitelikte bir
eksiklik olarak kabul edilir. Taşıması zorunlu hususlardan herhangi birini taşımayan teklif
mektuplarının değiştirilmesi, düzeltilmesi veya eksikliklerinin giderilmesi gibi yollara
başvurulamaz. Teklif mektubu usulüne uygun olmayan isteklinin teklifi değerlendirme dışı
bırakılır.” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Başvuruların ve tekliflerin alınması, açılması ve belgelerdeki
bilgi eksikliklerinin tamamlatılması” başlıklı 57’nci maddesinde “(7)…Birim fiyat teklif
cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Birim fiyat teklif cetvellerinde
aritmetik hata bulunduğu tespit edilen isteklilere ait teklifler değerlendirme dışı bırakılır.”
hükmü yer almaktadır.
İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında isteklilere verilen ve başvuru sahibi
isteklinin de teklif dosyası kapsamında sunduğu Yapım İşleri İhaleleri Uygulama
Yönetmeliği’nin eki Standart Form-KİK015.3/Y “Birim Fiyat Teklif Mektubu”nun 1’inci
maddesinde “Yukarıda ihale kayıt numarası ve adı yer alan ihaleye ilişkin ihale dokümanını
oluşturan tüm belgeler tarafımızdan okunmuş, anlaşılmış ve kabul edilmiştir. Teklif fiyata
dahil olduğu belirtilen tüm masraflar ve teklif geçerlilik süresi de dahil olmak üzere ihale
dokümanında yer alan tüm düzenlemeleri dikkate alarak teklif verdiğimizi, dokümanda yer
alan yükümlülükleri yerine getirmememiz durumunda uygulanacak yaptırımları kabul
ettiğimizi beyan ediyoruz.” düzenlemesi,
5’nci maddesinde “İhale konusu işi, bu teklifin ekindeki birim fiyat teklif cetvelinde
belirtilen her bir iş kalemi için teklif ettiğimiz birim fiyatlar üzerinden Katma Değer Vergisi
hariç toplam …..(Teklif edilen toplam bedel para birim belirtilerek rakam ve yazı ile
8
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/063
: 25
: 27.10.2015
: 2015/UY.II-2834
yazılacaktır.)....... bedel karşılığında yapmayı kabul ve taahhüt ederiz.” düzenlemesi yer
almakta olup, ayrıca anılan formun üzerinde, formun eki olarak birim fiyat teklif cetvelinin
gösterildiği anlaşılmaktadır.
Teklif mektubunun yukarıda anılan maddelerinden, isteklilerin teklif mektuplarını
sunmak suretiyle, ihale dokümanında yer alan tüm düzenlemeleri dikkate alarak teklif
vereceklerini, dokümanda yer alan yükümlülükleri yerine getirmedikleri takdirde uygulanacak
yaptırımları kabul ettiklerini ayrıca teklif mektubu eki birim fiyat teklif cetvelinde belirtilen
her bir iş kalemi için teklif ettikleri birim fiyatlar üzerinden ihale konusu işi yapmayı kabul ve
taahhüt ettiklerini beyan edecekleri, başvuru sahibinin teklif mektubunda da anılan
düzenlemeler doğrultusunda beyanların bulunduğu anlaşılmıştır.
Bunun dışında ihale mevzuatında, ihale dokümanına uygun teklif vermeyen isteklinin
değerlendirme dışı bırakılmasına sebep olan hususlara ilişkin yeterliğin yeniden sağlanmasını
teminen müstakil bir taahhütname veya beyanın kabulüne ilişkin herhangi bir düzenleme de
bulunmamaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale dokümanının kapsamı” başlıklı 5’inci maddesinde “5.1.
İhale dokümanı aşağıdaki belgelerden oluşmaktadır:
a) İdari Şartname.
b) Teknik Şartnameler.
c) Sözleşme Tasarısı.
ç) Yapım İşleri Genel Şartnamesi. (İhale dokümanı kapsamında verilmemiştir.)
d) Standart formlar:
Standart Form-KİK015.3/Y: Birim Fiyat Teklif Mektubu, Standart Form-KİK0015.5/Y:
Birim Fiyat Teklif Cetveli,…” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1.
İstekliler tekliflerini, her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri için teklif edilen birim
fiyatlarının çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden vereceklerdir; ihale sonucu,
ihale üzerine bırakılan istekliyle her bir iş kaleminin miktarı ile iş kalemleri için teklif edilen
birim fiyatların çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden teklif birim fiyat sözleşme
imzalanacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
İdare tarafından cd içerisinde gönderilen, Standart Form - KİK015.5/Y Birim Fiyat
Teklif Cetveli ve İdari Şartname’nin ek bölümü incelendiğinde teklif verilecek iş kalemlerine,
birim ve miktarlarıyla birlikte açıkça yer verildiği görülmüştür.
Başvuru sahibinin sunduğu teklif mektubu eki birim fiyat teklif cetveli incelendiğinde;
“Meriç-21” iş kalemine yer verilmediği, söz konusu iş kalemine ilişkin herhangi bir teklif
sunulmadığı dolayısıyla da mevzubahis iş kalemine ilişkin herhangi bir bedel öngörülmediği,
Ön mali kontrol sürecinden sonra ihale komisyonu tarafından başvuru sahibi isteklinin
teklifinin “… Kamu İhale Kanunu’nun 37. Maddesi, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama
Yönetmeliği 54. Madde 5. Fıkrası ve 57. Madde 7. Fıkrasındaki hükümlere istinaden ve
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı’nın 25.08.2015 tarih
ve 558701 sayılı yazısı doğrultusunda düzeltici işlem yaparak “Okyanus Müh. ve İnş. A.Ş. +
Gökalp Proje Müşavirlik Ltd. Şti İş Ortaklığı” na ait teklifi değerlendirme dışı bırakmıştır.”
tespitlerine yer vererek değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşılmaktadır.
9
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/063
: 25
: 27.10.2015
: 2015/UY.II-2834
İdarenin başvuru sahibi isteklinin teklifini değerlendirme dışı bırakma gerekçeleri
irdelendiğinde, anılan istekli tarafından birim fiyat teklif cetvelinde yer alan “Meriç-21” iş
kalemine ilişkin herhangi bir teklifte bulunulmaması ve bu suretle teklif mektubunun usulüne
uygun sunulmaması ve birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata yapılması hususlarının öne
sürüldüğü tespit edilmiştir.
Anılan mevzuat hükümleri, doküman düzenlemeleri ve yapılan tespitler bir arada
değerlendirildiğinde, mevzuata uygun yapılmış bir tekliften söz edilebilmesi için teklifin, fiyat
teklifi ve değerlendirmeye esas bilgi ve belgeler unsurlarını bir arada taşıması gerektiği,
İsteklinin birim fiyat teklif cetvelinde yer alan herhangi bir iş kalemine fiyat teklif
etmemesi ihale mevzuatı açısından aritmetik hata olarak değerlendirilememekle birlikte teklif
mektubunun eki birim fiyat teklif cetvelinin, teklif mektubunun üzerinde yer alan teklif
bedelini oluşturan iş kalemlerini ihtiva ettiği, birim fiyat teklif cetveli marifetiyle toplam
teklif bedelini belirleyen isteklilerin bulunan sayısal değeri teklif mektubuna işlemek suretiyle
tekliflerini oluşturdukları, dolayısıyla birim fiyat teklif cetvelinde yer alan herhangi bir iş
kalemine teklif verilmemesi gibi bir hatanın teklif mektubunun ana unsurlarından olan fiyat
teklifini birinci dereceden etkileyeceği ve hatayı yapan istekliye diğer istekliler karşısında
avantaj sağlayacağı, haksız rekabete yol açan bu durumun da 4734 sayılı Kanun’un 5’inci
maddesine aykırılık teşkil edeceği,
İhale dokümanında belirtilen şartlara uygun teklif vermeyen isteklilerin değerlendirme
dışı bırakılacağı ve ihaleye katılan isteklilerin teklif mektuplarında bu yönde taahhütte
bulundukları,
İhale mevzuatında, ihale dokümanına uygun teklif vermeyen isteklinin değerlendirme
dışı bırakılmasına sebep olan hususlara ilişkin yeterliğin yeniden sağlanmasını teminen
müstakil bir taahhütname veya beyanın kabulüne ilişkin herhangi bir düzenleme bulunmadığı,
İhalenin, idarece yeterliği tespit edilmiş ekonomik açıdan en avantajlı teklifi sunan
istekli üzerinde bırakılmasının, 4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesine aykırı bir durum
oluşturmayacağı hususları bir arada değerlendirildiğinde, başvuru sahibinin anılan gerekçeler
ile değerlendirme dışı bırakılmasına yönelik idari işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığı
sonucuna varılmıştır.
Bununla birlikte başvuru sahibi istekli tarafından Kamu İhale Kurulunun 2015/UY.II-
2065 sayılı kararı ile teklif mektuplarının geçerli sayıldığının dile getirildiği, anılan kurul
kararında 4734 sayılı Kanun’un 56’nci maddesi gereği yapılan sınırlı inceleme neticesinde
teklif mektuplarının geçerli sayılmasına dönük bir inceleme yapılmadığı da tespit edilmiştir.
Teklif cetvelinde tamamlanabilecek bilgi eksikliği bulunduğu ancak ihale
komisyonunun birim fiyat teklif cetvelindeki bu eksikliği, bilgi eksikliği olarak
değerlendirerek tamamlatılması yönünde kendilerine yazı yazması gerekirken
teklif
mektuplarının anılan gerekçe ile geçersiz sayılması işleminin mevzuata aykırı olduğu
iddiasına ilişkin olarak,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Başvuruların ve tekliflerin
alınması, açılması ve belgelerdeki bilgi eksikliklerinin tamamlatılması” başlıklı 57’nci
10
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/063
: 25
: 27.10.2015
: 2015/UY.II-2834
maddesinde “…(4) Başvuru veya teklif zarfı içinde sunulması istenilen belgeler ve bu
belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi zorunlu olan belgelerden herhangi birinin, aday
veya isteklilerce sunulmaması halinde, bu eksik belgeler idarelerce tamamlatılamaz.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “İdarelerce belgelerdeki eksik bilgilerin
tamamlatılması” başlıklı 16.6’ncı maddesinde “16.6.1 İhale dokümanında başvuru veya teklif
zarfı içinde sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi
zorunlu olan eklerinden herhangi birinin, aday veya isteklilerce sunulmaması halinde, bu
eksik belgeler ve ekleri idarelerce tamamlatılmayacaktır. Ancak,
a) Geçici teminat ve teklif mektuplarının Kanunen taşıması zorunlu hususlar hariç
olmak üzere, sunulan belgelerde ihale sonucu açısından teklifin esasını değiştirecek nitelikte
olmayan bilgi eksikliklerinin bulunması halinde, bu tür bilgi eksikliklerinin giderilmesine
ilişkin belgeler,
b) Aday ve isteklilerce sunulan ve başka kurum, kuruluş ve kişilerce düzenlenen
belgelerde, belgenin taşıması zorunlu asli unsurlar dışında, belgenin içeriğine ilişkin tereddüt
yaratacak nitelikte olan ve belgeyi düzenleyen kurum, kuruluş veya kişilerden kaynaklanan
bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler,
İdarelerce tamamlatılacaktır. …” açıklaması,
İdari Şartname’nin “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 31.2’nci maddesinde
“Teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, sunulan belgelerde bilgi eksikliği
bulunması halinde İdarece belirlenen sürede bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak
istenir. Bu çerçevede, tamamlatılması istenen bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin
belgelerin niteliği dikkate alınarak İdare tarafından iki iş gününden az olmamak üzere makul
bir tamamlama süresi verilir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayanların teklifleri
değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir.” düzenlemesi yer
almaktadır.
Anılan mevzuat hükümleri ve açıklamaları bir arada değerlendirildiğinde, kamu ihale
mevzuatının yalnızca geçici teminat ve teklif mektuplarının kanunen taşıması zorunlu
hususlarına ilişkin olmaması ve teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla,
belgelerde yer alan bilgi eksikliklerinin tamamlatılmasına imkân tanıdığı, söz konusu ihaleye
ilişkin doküman düzenlemelerinin de bu tespite yönelik olarak yapıldığı anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, başvuru sahibi tarafından birim fiyat teklif cetvelinde yer alan “Meriç-21”
iş kalemine ilişkin herhangi bir teklifte bulunulmamasının, teklif mektubundaki toplam teklif
tutarının esasını etkileyen bir eksiklik olduğu anlaşıldığından, söz konusu eksikliğin idarece
tamamlatılabilecek bilgi eksikliği kapsamında değerlendirilemeyeceği neticesine ulaşılmıştır.
Sonuç olarak başvuru sahibinin, bu madde kapsamında incelenen iddiaları yerinde
bulunmamıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü
maddesinde “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına
11
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/063
: 25
: 27.10.2015
: 2015/UY.II-2834
veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya
istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak
şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilirler.
…
c) Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak
sözleşme imzalanmış olması veya şikâyete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit
edilememesi veya itirazen şikâyet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında
bulunmaması hallerinde başvurunun reddine, karar verilir. …” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları”
başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında “İdarenin şikâyet üzerine aldığı kararda
belirtilen hususlar hariç, şikâyet başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen şikâyet
başvurusuna konu edilemez.” hükmü yer almaktadır.
Başvuru sahibinin şikâyet, itirazen şikâyet ve ek beyanlarını içeren başvurularının
incelenmesi neticesinde, söz konusu iddialara şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularında yer
verilmediği ancak başvuru sahibinin ek beyanlarını içeren 14.10.2015 tarihli dilekçede yer
verildiği tespit edilmiş olup, anılan mevzuat hükümleri uyarınca idareye şikâyet başvurusunda
yer verilmeyen söz konusu iddiaların itirazen şikâyet kapsamında değerlendirilemeyeceği
anlaşıldığından, bahse konu iddiaların 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci
fıkrasının (c) bendi gereğince şekil yönünden reddedilmesine karar verilmesi gerektiği
sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Esasta oybirliği, gerekçede oyçokluğu ile karar verildi.
Mahmut GÜRSES
Başkan
Ali Kemal AKKOÇ
Kurul Üyesi
Ahmet ÖZBAKIR
Kurul Üyesi
Mehmet Zeki ADLI
Kurul Üyesi
Hamdi GÜLEÇ
Kurul Üyesi
Dr. Mehmet AKSOY
Kurul Üyesi
12
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/063
: 25
: 27.10.2015
: 2015/UY.II-2834
FARKLI GEREKÇE
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği birinci iddiası
hakkında Kurul çoğunluğunca “İtirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin birinci iddiası kapsamında Kurulca alınan karar yerinde bulunmakla
birlikte başvuru sahibinin birinci iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında
Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme
raporu ve eki belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda;
İhale işlem dosyasının incelenmesinden, bahse konu ihalede (45) adet ihale dokümanı
satın alındığı,26.05.2015 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 17 teklif verildiği, 4 isteklinin
tekliflerinin çeşitli gerekçeler üzerinden değerlendirme dışı bırakılması sonrasında kalan 13
teklifin geçerli teklif olarak belirlendiği,
İlk olarak 11.06.2015 tarihli ve 1 no’lu ihale komisyonu kararı ile ihalenin Arsel En.
Çev. Tel. İnş. San. ve Tic. A.Ş. üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı 2’nci teklif
olarak Murtazaoğlu Hafriyat İnş. Nak. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin belirlendiği,
Daha sonra, Okyanus Müh. ve İnş. A. Ş. - Gökalp Proje Müş. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın
şikayet ve itirazen şikayet başvuruları neticesinde Kurulun 22.07.2015 tarihli ve 2015/UY.II.-
2065 sayılı kararı üzerine alınan 03.08.2015 tarihli ve 2 no’lu ihale komisyonu kararı ile
ihalenin Okyanus Müh. ve İnş. A.Ş. - Gökalp Proje Müş. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde
bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı 2’nci teklif olarak Arsel En. Çev. Tel. İnş. San. ve
Tic. A.Ş.’nin belirlendiği ve alınan kararın aynı tarihte ihale yetkilisi tarafından onaylandığı,
Bu süreç sonrasında, idarece ihale İşlem dosyasının ön mali kontrol yapılmasını
teminen Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığına
gönderildiği ve anılan idarenin 25.08.2015 tarih ve 558701 sayılı görüşü ile ön mali kontrol
süreci neticesinde 26.08.2015 tarih ve 3 no’lu ihale komisyonu kararı ile ihalenin Arsel En.
Çev. Tel. İnş. San. ve Tic. A.Ş. üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı 2’nci teklif
olarak Murtazaoğlu Hafriyat İnş. Nak. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin belirlendiği, kararın
ihale yetkilisi tarafından aynı tarihte onaylandığı,
16.12.2014 tarihinde Strateji Geliştirme Daire Başkanlığına ‘Ön Mali Kontrol
Hakkında’ konulu yazı ile “İdaremiz tarafından 02.12.2014 tarihinde gerçekleştirilen… ‘T.C.
Ordu Üniversitesi Birimleri İçin Temizlik ve Yazılım-Otomasyon Personeli Hizmeti Alımı’
işine ilişkin ihale dosyasının… ön incelemesinin yapılarak tarafımıza gönderilmesi hususunda
bilgilerinizi ve gereğini…” denilerek ön mali kontrol işleminin yapılmasının istendiği,
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığının
25.08.2015 tarih ve 558701 sayılı görüş yazısında,
“Kamu İhale Kurumunun ilgili kararı ve idare tarafından yapılan değerlendirmeler
sonucunda en avantajlı teklif sahibi olan OKYANUS MÜH. VE İNŞ.+ GÖKALP PROJE MÜŞ.
LTD. ŞTİ. iş ORTAKLIĞI’na ait birim fiyat teklif mektubunda, idari şartnamenin ek
tablosunda açıklanan MERİÇ-21 no’lu poz olan; “2,0-4,0 ton ocak taşı ile suda istifli taş
dolgu yapılması(nakil dahil)” işinin teklif cetvelinde bulunmadığı tespit edilmiştir.
İdari şartnamenin Teklif Mektubunun Şekli ve İçeriği başlıklı 23. Maddesinin 1.
13
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/063
: 25
: 27.10.2015
: 2015/UY.II-2834
Fıkrasında, “Teklif mektupları, ekteki form örneğine uygun şekilde yazılı ve imzalı olarak
sunulur.” ile yine idari şartnamenin Tekliflerin Değerlendirilmesi başlıklı 31. Maddesinin 1.
Fıkrasında, “Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif
mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı ilk oturumda tespit edilen isteklilerin
tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir” denilerek ihale komisyonunca
yapılan işlemlerin uygun görülmediğinin belirtildiği,
Söz konusu durum üzerine ihale komisyonunun 26.08.2015 tarihli ve 3 no’lu kararı
ile, başvuru sahibi iş ortaklığının teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına ve ihalede
ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin “Arsel Enerji, Çevre, Telekom İnş. San. Ve Tic.
A.Ş.”, en avantajlı 2’nci teklifin de “Murtazaoğlu Hafriyat İnş. Nakliyat Turizm San. Ve Tic.
Ltd. Şti.” olarak belirlenmesine karar verildiği, alınan kararın da 31.08.2015 tarihinde ihale
yetkilisi tarafından onaylandığı,
Başvuru sahibinin bu karara karşı 09.09.2015 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda
bulunduğu, idarenin 11.09.2015 tarihli işlemi ile şikâyetin uygun bulunmadığı ve buna ilişkin
idare kararının11.09.2015 tarihinde başvuru sahibine bildirildiği ve başvuru sahibinin
18.09.2015 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan dilekçesi ile itirazen şikâyet başvurusunda,
14.10.2015 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan dilekçesi ile de itirazen şikayet başvurusuna ek
beyanlarda bulunduğu anlaşılmıştır.
Yukarıda yapılan tespitler dikkate alındığında ihale komisyonunca alınan ve ihale
yetkilisinin onayı ile kesinleşen 31.08.2015 tarihli ihale kararında ön mali kontrol sonucu
Arsel Enerji, Çevre, Telekom İnş. San. ve Tic. A.Ş.’nin teklifinin ekonomik açıdan en
avantajlı teklif olduğuna karar verildiği bu durum, Kurul çoğunluğunca 25.10.2010 tarihli ve
2010/DK.D-162 sayılı karar Kamu İhale Kurulu Kararı çerçevesinde mevzuata uygun
bulunmuştur.
Kurulun 22.07.2015 tarihli ve 2015/UY.II.- 2065 sayılı kararı üzerine alınan
03.08.2015 tarihli ve 2 no’lu ihale komisyonu kararı ile ihalenin Okyanus Müh. ve İnş. A.Ş. -
Gökalp Proje Müş. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı
2’nci teklif olarak Arsel En. Çev. Tel. İnş. San. ve Tic. A.Ş.’nin belirlendiği ve alınan kararın
aynı tarihte ihale yetkilisi tarafından onaylanmasına karşı şikayet başvurusu olmamasına
rağmen ve başvuru sahibine sözleşmeye davet yazısı gönderilmeden idarece, ihale işlem
dosyasının ön mali kontrol amaçlı Strateji Geliştirme Daire Başkanlığına gönderilerek söz
konusu başkanlıktan görüş alındığı, söz konusu Başkanlığın yazısında, ihale komisyonunca
yapılan işlemlerin uygun görülmediğinin belirtildiği bu durumda,
İnceleme konusu ihalede, ihale kararının ihale yetkilisince 03.08.2015 tarihinde
onaylanarak kesinleşmesinden 22 gün sonra ihale işlem dosyasının ön mali kontrol işlemi
için Strateji Geliştirme Başkanlığına gönderilmesi sonucunda verilen karar sonucunda
03.08.2015 tarihli ihale kararının değiştirilerek ihale sonucunun ön mali kontrol görüşüne
göre değiştirilmesinin, ihale yetkilisinin iptal yetkisine ilişkin olarak vaz’edilen 4734 sayılı
Kanun’un 40’ıncı maddesinin altıncı fıkrasında yer alan “İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en
geç beş iş günü içinde ihale kararım onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.”
şeklindeki hükmüne uygun olmadığı değerlendirilmiştir.
14
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/063
: 25
: 27.10.2015
: 2015/UY.II-2834
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu 10.12.2003 tarihinde kabul
edilmiş olup bütünüyle 01.01.2005 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Anılan Kanunun “Ön mali
kontrol” başlıklı 58 inci maddesinde;
“Ön malî kontrol, harcama birimlerinde işlemlerin gerçekleştirilmesi aşamasında
yapılan kontroller ile malî hizmetler birimi tarafından yapılan kontrolleri kapsar.
Ön malî kontrol süreci, malî karar ve işlemlerin hazırlanması, yüklenmeye girişilmesi,
iş ve işlemlerin gerçekleştirilmesi ve belgelendirilmesinden oluşur.
Kamu idarelerinde ön malî kontrol görevi, yönetim sorumluluğu çerçevesinde
yürütülür.
Harcama birimlerinde işlemlerin gerçekleştirilmesi aşamasında yapılacak asgarî
kontroller, malî hizmetler birimi tarafından ön malî kontrole tâbi tutulacak malî karar ve
işlemlerin usul ve esasları ile ön malî kontrole ilişkin standart ve yöntemler Maliye
Bakanlığınca belirlenir. Kamu idareleri, bu standart ve yöntemlere aykırı olmamak şartıyla
bu konuda düzenleme yapabilir. “
Hükümleri yer almaktadır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanununun “Sözleşmeye davet” başlıklı 42 nci maddesinde
ise, “41 inci maddede belirtilen sürelerin bitimini, ön mali kontrol yapılması gereken hallerde
ise bu kontrolün tamamlandığı tarihi izleyen günden itibaren üç gün içinde ihale üzerinde
bırakılan istekliye teklif tarihini izleyen on gün içinde kesin teminatı vermek suretiyle
sözleşmeyi imzalaması hususu bildirilir. (...)” hükmü bulunmaktadır.
Yukarıda verilen 5018 sayılı Kanunun 58 inci maddesi gereği Maliye Bakanlığı Bütçe
ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünce hazırlanan ve 31.12.2005 tarihli Resmi Gazetede
yayımlanan İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esasların “Tanımlar” başlıklı 3
üncü maddesinde;
“Ön Mali Kontrol: İdarelerin gelir, gider, varlık ve yükümlülüklerine ilişkin mali
karar ve işlemlerinin; idarenin bütçesi, bütçe tertibi, kullanılabilir ödenek tutarı, harcama
programı, finansman programı, merkezi yönetim bütçe kanunu ve diğer mali mevzuat
hükümlerine uygunluğu ve kaynakların etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılması
yönlerinden yapılan kontrolünü ifade eder” denilmektedir.
Yine aynı Esasların “Kapsam” başlıklı 10 uncu maddesinde ön mali kontrolün 3 üncü
maddede tanımlanan çerçevede harcama birimleri tarafından yapılan kontrollerden oluştuğu,
ön mali kontrolün niteliği başlıklı 11 inci maddesinde ise; “ön mali kontrol sonucunda uygun
görüş verilip verilmemesi, danışma ve önleyici niteliği haiz olup, mali karar ve işlemlerin
harcama yetkilisi tarafından uygulanmasında bağlayıcı değildir” denilmektedir.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, 4734 sayılı Kamu İhale
Kanunundan 2 yıl sonra uygulamaya konulmuş ve mali alanı düzenleyen genel bir Kanundur.
4734 sayılı Kanun ise ihale mevzuatını düzenleyen özel bir kanundur. Bu Kanunun 41 inci
maddesinde kesinleşen ihale kararlarının bildirilmesini ve akabinde sözleşmeye davet konusu
düzenlenmektedir. İhale komisyonca alman ve ihale yetkilisinin onayı ile kesinleşen ihale
15
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/063
: 25
: 27.10.2015
: 2015/UY.II-2834
kararlarında ne gibi düzeltici işlemler yapılacağı 4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin
onuncu fıkrasının (b) bendindeki “İdare tarafından düzeltme yapılması yoluyla
giderilebilecek ve ihale sürecinin kesintiye uğratılmasına gerek bulunmayan durumlarda,
düzeltici işlem belirlenmesine karar verilir” hükmü ile açıkça belirtilmektedir. Görüleceği
üzere ihale komisyonca alınan ve ihale yetkilisinin onayı ile kesinleşen ihale kararlarında
anılan Kanunun 41 inci maddesine göre ön mali kontrol neticesinde verilen kararla ilgili
olarak ihale komisyonu, ihale yetkilisi ve idare tarafından herhangi bir karar verileceğine dair
bir hüküm bulunmamaktadır.
4734 sayılı Kanunun 4’üncü maddesinde ihalenin, bu Kanunda yazılı usul ve şartlarla
mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin istekliler arasından seçilecek birisi üzerine
bırakıldığını gösteren ve ihale yetkilisinin onayını müteakip sözleşmenin imzalanması ile
tamamlanan işlemler olarak tanımlandığı ve bu Kanuna göre yapılacak olan ihalelerde ihale
sürecindeki değerlendirmeleri yapmak üzere oluşturulan ihale komisyonu dışında, başka adlar
altında komisyonlar kurulamayacağı ilgili uygulama yönetmeliklerinde hüküm altına
alınmıştır.
Ön mali kontrol sonucunda uygun görüş verilip verilmemesi, danışma ve önleyici
niteliğe haiz olup, mali karar ve işlemlerin harcama yetkilisi tarafından uygulanmasında
bağlayıcı olmadığı gibi, ön malî kontrol sonucunda verilen görüşe istinaden ihale
komisyonunca tekliflerin yeniden değerlendirilebileceğine dair 4734 sayılı Kanunda açık bir
düzenlememe bulunmadığından ihale sonucunu değiştirecek şekilde düzeltici işlem
belirlenmesi sonucunu doğuracak şekilde ihale komisyonunun daha önce aldığı kararı
değiştirebilmesi ve tekrar ihale yetkilisinin onayına sunabilmesi anılan Kanunun 54 üncü
maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendine göre de mümkün olmadığından, bu şekilde
yapılacak olan uygulamanın anılan Kanunun 5’inci maddesinde yer alan temel ilkelerden
idarelerin eşit muamele ve saydamlık ilkelerine de açıkça aykırılık oluşturacağı
değerlendirilmiştir.
Açıklanan nedenlerle, başvuru sahibinin birinci iddiası kapsamında Kurulca alınan
karar yerinde bulunmakla birlikte başvuru sahibinin birinci iddiasının İhalelere Yönelik
Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil
eden esas inceleme raporu ve eki belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda; 4734 sayılı
Kanunun 56’ncı maddesinin son fıkrası uyarınca, ihale yetkilisi veya ihale komisyonu
tarafından hiçbir şekilde söz konusu ihalede itirazen şikayete konu işlem ve eylemlerle ilgili
olarak ihale yetkilisi tarafından onaylanan kesinleşen ihale kararına aykırı şekilde işlem tesis
edilmesi mümkün bulunmadığından ve inceleme konusu ihalede ön malî kontrol sonucunda
verilen görüşün danışma ve önleyici niteliğinde olduğu ve malî karar ve işlemlerin harcama
yetkilisi tarafından uygulanmasında bağlayıcı olmadığı dikkate alındığında, söz konusu
ihaleye ilişkin ön mali kontrol sonucuna göre ihale sonucunun değişmemesi gerektiği ve bu
görüşün de Kurulun çoğunluk karar gerekçeleri içinde yer alması gerektiği yönündeki
düşüncem ile, bu hususa ilişkin Kurul çoğunluğunca yapılan değerlendirmeye katılmıyorum.
Ali Kemal AKKOÇ
Kurul Üyesi
16