Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Karayolları Genel Müdürlüğü Program ve İzleme Dairesi Başkanlığı
/
2015/92305-Göksun - Elbistan Devlet Yolu (Elbistan Şehir Geçişi Dahil) Km: 5+500 - 60+000 Kesiminin Yapım
Bilgi
İKN
2015/92305
Başvuru Sahibi
Varyap Madencilik Nakliye İnşaat Taahhüt San. Tic. Ltd. Şti
İdare
Karayolları Genel Müdürlüğü Program ve İzleme Dairesi Başkanlığı
İşin Adı
Göksun - Elbistan Devlet Yolu (Elbistan Şehir Geçişi Dahil) Km: 5+500 - 60+000 Kesiminin Yapım
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/055
: 28
: 18.09.2015
: 2015/UY.III-2570
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan: Mahmut GÜRSES
Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki
ADLI, Hamdi GÜLEÇ, Mehmet AKSOY
BAŞVURU SAHİBİ:
Varyap Madencilik Nakliye İnşaat Taahhüt San. Tic. Ltd. Şti,
Huzur Mah. 1136. Sok. No: 3/7 Çankaya/ANKARA
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Karayolları Genel Müdürlüğü Program ve İzleme Dairesi Başkanlığı,
İsmet İnönü Bulvarı No: 14 06100 Çankaya/ANKARA
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2015/92305 İhale Kayıt Numaralı “Göksun - Elbistan Devlet Yolu (Elbistan Şehir Geçişi
Dahil) Km: 5+500 - 60+000 Kesiminin Yapım” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Karayolları Genel Müdürlüğü Program ve İzleme Dairesi Başkanlığı tarafından
31.08.2015 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Göksun - Elbistan Devlet Yolu
(Elbistan Şehir Geçişi Dahil) Km: 5+500 - 60+000 Kesiminin Yapım” ihalesine ilişkin olarak
Varyap Madencilik Nakliye İnşaat Taahhüt San. Tic. Ltd. Şti. nin 06.08.2015 tarihinde yaptığı
şikâyet başvurusunun, idarenin 10.08.2015 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince
20.08.2015 tarih ve 71353 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 20.08.2015 tarihli dilekçe ile
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2015/2145 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, şikâyete konu ihaleye ait İdari Şartname'nin
35’inci maddesinde ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesinde fiyat dışı unsurların
dikkate alınacağı belirtilerek 11 iş kalemi için teklif edilebilecek en yüksek ve en düşük
oranların belirlendiği, Kanun ve yönetmeliklerde bahsi geçen fiyat dışı unsurların adından da
anlaşılacağı üzere bir iş kalemine ait imalat için istekli tarafından sunulan teklif birim fiyatın
dışındaki unsurlar olması gerekirken isteklilerce teklif edilecek fiyatların belirli sınırlar içinde
olmasının, isteklinin teklifinin kalite ve teknik değer taşıdığı manasına gelmeyeceği, İdari
Şartname'de belirlenen iş kalemleri için idarece hesaplanan yaklaşık maliyetler ile isteklilerce
o iş kalemine verilen teklif birim fiyatların yakınlığının, o iş kalemi için idare ve isteklilerin
öngörülerinin birbirine yakın olduğu anlamına geleceği, isteklilerce bahse konu iş
kalemlerinin farklı kaynaklardan, farklı temin yerlerinden, farklı metotlarla imalatı mümkün
olup bu durumun söz konusu imalatın kalite ve teknik değer niteliğini düşürmeyeceği gibi
bazı durumlarda artırabileceği göz önünde bulundurulduğunda belirlenen iş kalemlerinden
herhangi biri için idarece belirlenen sınırlar arasında teklif vermeyen isteklilerin puan
1
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/055
: 28
: 18.09.2015
: 2015/UY.III-2570
alamayacakları ve bunun neticesinde ekonomik açıdan en avantajlı teklif olma ihtimallerinin
azalacağı, bu durumun rekabeti engelleyici unsurlar içerdiği ve temel ilkelere aykırı olduğu
iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
Başvuruya konu ihaleye ilişkin İdari Şartname'nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler”
başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin
a) Adı: Göksun - Elbistan Devlet Yolu (Elbistan Şehir Geçişi Dâhil) Km: 5+500 -
60+000 Kesiminin Yapım İşi
b) Yatırım proje no'su/kodu:2015E040350
c) Miktarı (fiziki) ve türü:
Birim Fiyat Teklif Cetvelinde nev'i ve miktarları belirtilen 54.5 km'lik yoldaki "toprak
işleri, sanat yapıları, köprü, plentmiks alttemel ve plentmiks temel ve bitümlü sıcak karışım
kaplama vs. işleri" nin yapımıdır.
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
ç) Yapılacağı yer: Kahramanmaraş İli
d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı
35’inci maddesinde “35.1. Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, fiyatla birlikte fiyat
dışı unsurlar da dikkate alınarak belirlenecektir.
35.1.1. A. Değerlendirme “teklif fiyatı” ile “kalite ve teknik değer nitelik” olmak üzere
iki kısımda yapılacaktır.
A.1. Teklif fiyatı puanlaması
Teklif fiyatı puanlaması 50 tam puan üzerinden yapılacaktır. Geçerli teklif veren
istekliler arasında teklif edilen en düşük teklif fiyatı sahibi istekli 50 puan alacak olup, diğer
isteklilere ait teklif puanları; TP = (TFmin x 50) / TF formülü ile hesaplanacaktır.
Bu formülde;
TP: Teklif puanı,
TFmin: Geçerli teklifler içinden istekliler arasında teklif edilen en düşük teklif fiyatı,
2
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/055
: 28
: 18.09.2015
: 2015/UY.III-2570
TF: İsteklinin teklif fiyatı,
ifade eder.
A.2. Kalite ve teknik değer nitelik puanlaması
Kalite ve teknik değer nitelik puanlaması 50 tam puan üzerinden yapılacaktır. Geçerli
teklif veren isteklilere ait kalite ve teknik değer nitelik puanlamasına konu iş kalemleri
aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
SIRA İŞ KALEMİ / İŞ MİNİMUM TEKLİF MAKSİMUM TEKLİF
PUAN
NO
GRUBU NO.
ORANI (%)
ORANI (%)
1
GKE/01
2
4
1
2
GKE/02
16
2
24
5
10
2
3
GKE/03
4
GKE/09
4
6
2
5
GKE/10
3
5
2
6
GKE/37
18
17
12
4
25
24
18
5
11
10
7
7
GKE/38
8
GKE/43
9
İş Grubu 1*
İş Grubu 2**
İş Grubu 3***
3
10
11
1
2
1
1
2
1
TOPLAM
50
* İş Grubu 1’i oluşturan iş kalemleri: GKE/04, GKE/05, GKE/06, GKE/07, GKE/08,
GKE/11, GKE/12, GKE/13, GKE/14, GKE/15, GKE/16, GKE/17, GKE/18, GKE/19, GKE/20,
GKE/21, GKE/22 ve GKE/23.
** İş Grubu 2’yi oluşturan iş kalemleri: GKE/24, GKE/25, GKE/26, GKE/27,
GKE/28, GKE/29, GKE/30, GKE/31, GKE/32, GKE/33, GKE/34, GKE/35 ve GKE/36.
*** İş Grubu 3’ü oluşturan iş kalemleri: GKE/39, GKE/40, GKE/41, GKE/42,
GKE/44 ve GKE/45.
A.2.1. Söz konusu iş kalemleri için isteklilerce teklif edilen tutarların toplam
tekliflerine oranının; her bir iş kalemi için belirlenen minimum ve maksimum teklif oranları
aralığında (minimum ve maksimum oranlar dahil) kalması durumunda her bir iş kalemi için
yukarıdaki tabloda yer alan puanlar verilecektir.
A.2.2. İş grupları için ise o iş grubunda yer alan her bir iş kalemi için verilen teklif
tutarlarının toplamının toplam tekliflerine oranının her bir iş grubu için belirlenen minimum
3
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/055
: 28
: 18.09.2015
: 2015/UY.III-2570
ve maksimum teklif oranları aralığında (minimum ve maksimum oranlar dahil) kalması
durumunda her bir iş grubu için yukarıdaki tabloda yer alan puanlar verilecektir.
A.2.3. Teklif oranları hesaplanırken yuvarlama yapılmayacaktır.
A.2.4. İsteklilerin teklif oranları, belirlenen minimum ve maksimum teklif oranları
dışında kalıyorsa o iş kalemleri/iş grupları için puan alamayacaklardır.
A.2.5. Kalite ve teknik değer nitelik puanı, her bir iş kalemi/iş grubu için verilen
puanların toplamıdır.
A.3. Toplam puan
Toplam puan, teklif fiyat puanı ile kalite ve teknik değer nitelik puanının toplamıdır.
A.4. Fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli
Fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli;
FDTF = (ETF x 100) / TTP formülü ile hesaplanacaktır.
Bu formülde;
FDTF: İsteklinin fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli,
ETF: Toplam puanı en yüksek istekliye ait teklif bedeli,
TTP: İsteklinin toplam puanı,
ifade eder.
B. Ekonomik açıdan en avantajlı teklif
Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak
değerlendirilmiş teklif bedeli en düşük olan istekliye ait teklif bedelidir.
35.2. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin birden fazla istekli tarafından verilmiş
olması halinde;
35.2.1. Teklif fiyatı daha düşük olan istekli ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak
belirlenecektir.
35.3. Bu madde boş bırakılmıştır.
35.4. Yerli istekliler lehine fiyat avantajı uygulanması:
35.4.1. Bu ihalede, tekliflerin değerlendirilmesinde yerli istekliler lehine % 15 (rakam
ve yazıyla) Onbeş oranında fiyat avantajı uygulanacaktır. Ortakları arasında yabancı gerçek
4
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/055
: 28
: 18.09.2015
: 2015/UY.III-2570
ve/veya tüzel kişi bulunan ortak girişimler bu fiyat avantajından yararlanamaz. Yerli istekliler
lehine fiyat avantajı, yabancı isteklilerin fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş
teklif bedellerine, bu bedeller üzerinden yukarıda belirtilen fiyat avantajı oranı uygulanarak
bulunacak tutar eklenmek suretiyle hesaplanacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması”
başlıklı 40’ıncı maddesinde “37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda
ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.
Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte
işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat
dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat
dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde, ihale dokümanında bu
unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları belirlenir.
…
En düşük fiyatın ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak değerlendirildiği
ihalelerde, birden fazla istekli tarafından aynı fiyatın teklif edildiği ve bunların da ekonomik
açıdan en avantajlı teklif olduğu anlaşıldığı takdirde, ikinci fıkrada belirtilen fiyat dışındaki
unsurlar dikkate alınmak suretiyle ekonomik açıdan en avantajlı teklif belirlenerek ihale
sonuçlandırılır...” hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin “Fiyat dışı unsurlar ve bu unsurlara
yönelik düzenleme” başlıklı 62’nci maddesinde “(1) İhale konusu işin özelliği göz önünde
bulundurularak işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer,
süre gibi unsurlar fiyat dışı unsur olarak belirlenebilir.
(2) Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin, fiyat ile birlikte fiyat dışı unsurların da
dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde; fiyat dışı unsurların parasal değerleri veya nispi
ağırlıkları ile hesaplama yöntemi ve bu unsurlara ilişkin değerlendirmenin yapılabilmesi için
sunulacak belgeler idari şartnamede açıkça belirtilir.
(3) Fiyat dışı unsurlar, bir marka veya model esas alınarak rekabeti ortadan kaldırıcı
bir şekilde belirlenemez.
(4) Fiyat dışı unsurlara, bu unsurların parasal değerlerine veya nispi ağırlıklarına ve
hesaplama yöntemine yönelik düzenlemeyi yapan birim veya görevliler tarafından gerekçeli
bir açıklama belgesi hazırlanır ve bu belge ihale onay belgesinin ekinde yer alır.” hükmü yer
almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki
unsurlar da dikkate alınarak belirlenmesi ile ilgili hususlar” başlıklı 53.3’üncü maddesinde
“53.3.1. Kanunun 40’ıncı maddesi uyarınca, ekonomik açıdan en avantajlı teklif; sadece fiyat
esasına göre belirlenebileceği gibi fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet
etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar dikkate alınarak
5
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/055
: 28
: 18.09.2015
: 2015/UY.III-2570
belirlenebilmektedir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin hangi yöntem kullanılarak
belirlenebileceği hususu tamamen idarenin takdirinde olup fiyat dışı unsurlar kullanılarak
belirlenmesi durumunda aşağıdaki esaslara uyulması gerekmektedir.
53.3.2. Fiyat dışı unsurların, Kanunun 5 inci maddesinde belirtilen ilkelere halel
getirmeyecek bir biçimde idari şartnamede açık ve net olarak düzenlenmesi gerekmektedir.
53.3.3. İdari şartnamede fiyat dışı unsur olarak belirlenen hususların parasal
değerlerinin veya nispi ağırlıklarının belirlenmesi gerekmektedir.
53.3.4. Fiyat dışı unsur olarak yalnızca niceliksel unsurların belirlenmesi zorunlu
olmayıp bu kapsamda niteliksel belirlemeler de yapılabilir. Bu bağlamda, ihale konusu işin
beklenen kaliteye uygun olarak gerçekleştirilmesini sağlamaya yönelik parametreler, kamuya
karşı yükleniminde bulunan işlerin miktarı veya tutarı bakımından kapasite durumu ya da
ihale konusu işi oluşturan bileşenler itibariyle isteklinin teklifi ile yaklaşık maliyet yapısının
birbiri ile uyumu gibi hususlar fiyat dışı unsur olarak belirlenebilecektir.” açıklamaları yer
almaktadır.
İdari Şartname'nin 35’inci maddesinde yer alan düzenleme uyarınca, ekonomik açıdan
en avantajlı teklifin, fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği,
değerlendirmenin “teklif fiyatı” ile “kalite ve teknik değer nitelik” olmak üzere iki kısımda
yapılacağı,
“Teklif fiyatı”nın puanlanmasının 50 puan üzerinden yapılacağı, geçerli teklif veren
istekliler arasında en düşük teklif sahibi istekliye tam puan olan 50 puanın verileceği, diğer
isteklilere ait teklif puanlarının da TP = (TFmin x 50) / TF formülü ile hesaplanacağı, diğer
bir ifadeyle en düşük teklif fiyatına tam puan verilip diğer isteklilerin puanlarının buna göre
orantı yoluyla hesaplanacağı,
“Kalite ve teknik değer nitelik puanlaması”nın da geri kalan 50 puan üzerinden
yapılacağı, söz konu puanlamaya konu iş kalemlerinin 8 adet, iş grubunun ise 3 adet olarak
belirlenerek İdari Şartname'de belirtildiği, iş gruplarını oluşturan iş kalemlerinin hangi iş
kalemlerini ihtiva ettiğinin düzenlendiği, puanlamaya konu gerek iş kalemlerinin gerekse iş
gruplarının puanlanmasında, isteklinin birim fiyatlar için teklif ettiği bedelin isteklinin toplam
teklif bedeline bölünmek suretiyle ortaya çıkan oranının İdari Şartname'de belirtilen aralıkta
kalması halinde bu iş kalemi için belirlenen puanın verileceği ve nihayet her bir isteklinin
kalite ve teknik değer nitelik puanının, her bir iş kalemi/iş grubu için verilen puanların
toplanması suretiyle bulunacağı,
İsteklilere ait toplam puanların ise “Teklif fiyatı puanlaması” ile “Kalite ve teknik
değer nitelik puanlaması”ndan elde edilen puanların toplanması suretiyle hesaplanacağı,
ulaşılan toplam puanların 100 tam puana oranlanması sonucu elde edilen katsayının toplam
puanı en yüksek istekliye ait teklif bedeli ile çarpılması sonucunda da Fiyat dışı unsurlar
dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeline ulaşılacağı ve değerlendirilmiş teklif bedeli
en düşük olan isteklinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirleneceği anlaşılmıştır.
6
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/055
: 28
: 18.09.2015
: 2015/UY.III-2570
Gerek idarece verilen cevapta belirtildiği üzere, gerekse Kuruma yapılan bazı itirazen
şikâyet başvurular üzerine yapılan incelemelerde, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale
edilen alt yapı işlerinde, istekliler tarafından, sınır değerin üzerinde teklif verilmekle birlikte,
birim fiyat bazında manipülasyona gidilerek, bazı iş kalemlerine çok yüksek teklif verildiği,
bazı iş kalemlerine ise çok düşük teklifler verildiği, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri
Kanunu’nun 24’üncü maddesi uyarınca, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen yapım
işleri sözleşmelerinde % 20 'sine kadar oran dâhilinde iş artışı yapılabilmesi ve işin bu şartlar
dâhilinde tamamlanamayacağının anlaşılması durumunda ise artış yapılmaksızın hesabı genel
hükümlere göre tasfiye edileceği ve ancak bu durumda, işin tamamının ihale dokümanı ve
sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesinin zorunlu olduğu hükmü
çerçevesinde; işin devamı sırasında işin niteliği itibarıyla miktarı büyük değişkenlik
gösterebilecek olan iş kalemlerine bazı isteklilerin özellikle çok yüksek birim fiyat teklif
ettikleri, diğer iş kalemlerinin birim fiyatını ise çok düşük belirledikleri, bunun sonucunda
ihalenin bu şekilde teklif veren isteklinin üzerinde kalması halinde, işin gerçekleştirilmesi
aşamasında yüksek birim fiyat teklif edilen iş kalemlerindeki miktar artışı nedeniyle sözleşme
bedelinin büyük kısmının bu iş kalemlerine karşılık olarak alındığı, bu durumun sözleşme
konusu iş kapsamındaki bazı imalatlar gerçekleştirilmeden işin tasfiye edilmesi sonucunu
doğurduğu ve bu durumun kamu hizmetlerinin gecikmesine ve kaynakların verimli
kullanılamamasına neden olduğu anlaşılmıştır.
Öte yandan, fiyat dışı unsur kavramı, 4734 sayılı Kanun ile mevzuata girmiş olup,
bugüne kadar yoğun bir kullanım alanı bulamamıştır. Bu kavram genel olarak yanlış bir
şekilde mal alımı ihalelerine özgü bir yöntem gibi algılanarak, diğer ihalelerde kullanım
alanın olmadığı düşünülmektedir. Ancak anılan Kanun’un 40’ıncı maddesinde yer verilen söz
konusu yöntem, genel olarak Uluslararası mevzuattan, özellikle Avrupa Birliği (AB) kamu
alımları direktiflerinden esinlenerek hazırlanmıştır. Bu bağlamda, uluslararası
uygulamalar/düzenlemeler incelendiğinde, fiyat dışı unsurların bütün ihale türlerinde yaygın
olarak kullanıldığı ve 2014/24/EU sayılı yeni AB direktifinde bu yöntem ihalelerde ihale
üzerinde bırakılacak isteklinin belirlenmesinde tek kriter olarak belirlendiği anlaşılmaktadır.
Gerek uluslararası düzenlemelerde gerekse AB direktiflerinde yeterliğin
değerlendirmesi aşaması ile ihale üzerinde bırakılan isteklinin belirlenmesi aşaması
birbirinden ayrı olarak ele alınmaktadır. Keza, 4734 sayılı Kanun’da, ihale üzerinde bırakılan
isteklinin, Kanun’un 37’inci maddesi uyarınca yeterliğin değerlendirmesinin ardından, 38’inci
maddesi uyarınca aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmakta, bu süreçlerin ardından geçerli
teklifler arasından, Kanun’un 40’ıncı maddesinde belirtilen yöntemlerden (en düşük fiyat,
fiyat ile birlikte fiyat dışı unsurlar) biri uygulanarak ihale üzerinde bırakılan istekli
belirlenmektedir.
Bu itibarla, yeterliğin belirlenmesi aşamasında, ihale ilanında ve ihale dokümanında
belirtilen kriterler çerçevesinde, teklif veren isteklilerin ihale konusu işi yapıp
yapamayacaklarının tespit edilmesi amaçlanmakta iken, ihale üzerinde bırakılan isteklinin
belirlenmesi aşamasında ise, yeterlik kriterlerini sağlayan istekliler arasından, diğer bir ifade
ile ihale konusu işi yerine getirebileceği belirlenen isteklilerden -önceden ilanda ve
dokümanda belirtilmesi kaydıyla- ihale üzerinde bırakılan isteklinin belirlenmesine ilişkin
kriterleri veya yöntemi en iyi bir biçimde karşılayan isteklinin belirlenmesi amaçlanmaktadır.
7
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/055
: 28
: 18.09.2015
: 2015/UY.III-2570
Bu bağlamda, yeterlik değerlendirmesi aşaması “isteklinin bizatihi kendisinin uygunluğu” ile
ilgili iken, ihale üzerinde bırakılan isteklinin belirlenmesi aşaması (Kanunun 40’ıncı
maddesinde belirtilen aşama) “isteklinin teklifi” ile ilgili olduğu ortaya çıkmaktadır.
Bu bağlamda, isteklinin teklifinin her yönü, teklifin yapısı, teklif dosyasının niteliği,
teklif edilen ürün gibi unsurlar, nesnel bir şekilde tekliflerin değerlendirilmesinin önüne
geçilmemesi koşuluyla, herhangi bir kısıtlamaya tabi tutulmaksızın Kanunun 40’ıncı
maddesinde belirtilen kriterler bağlamında fiyat dışı unsur kavramı çerçevesinde
değerlendirilmektedir.
Öte yandan, anılan Kanun’un 40’ıncı maddesinde fiyat dışı unsur olarak
belirlenebileceği belirlenen işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve
teknik değer gibi unsurların hangilerinin ne şekilde kullanılacağı idarelere bırakılmıştır.
Buradan hareketle; ihalenin, alım sürecinde sadece bir aşama olduğu, idarenin nihai
amacının ihtiyaç duyduğu yatırımı gerçekleştirmek olduğu dikkate alındığında, isteklilerin
teklif yapısının, yani birim fiyat bazındaki dağılımının, ihale konusu işin verilen teklif fiyatı
ile bitirilip bitirilmeyeceğinin önemli bir kriteri haline gelmektedir.
Bu anlamda Kamu İhale Genel Tebliğinin 53’üncü maddesinde yer alan, “İhale
konusu işi oluşturan bileşenler itibariyle isteklinin teklifi ile yaklaşık maliyet yapısının birbiri
ile uyumu gibi hususların fiyat dışı unsur olarak belirlenebileceği” açıklaması kapsamında,
“isteklinin teklifinin” bizatihi fiyat dışı unsur kavramı içerisinde ele alınabileceği, diğer bir
ifadeyle isteklilerin teklif yapısının, yani birim fiyat bazındaki dağılımının “kalite” kavramı
çerçevesinde değerlendirilebileceği, zira birim fiyat bazında çarpık bir şekilde verilen teklifler
ile sözleşme bedelinin tamamının ödenmesine karşın, sözleşme konusu işin sadece cüzi bir
kısmının yerine getirildiği, bu durumda tekliflerin birim fiyat bazında dağılımının işin
bitirilebilmesinin önemli bir kriteri haline geldiği anlaşılmaktadır.
Bu çerçevede İdari Şartname'de yer alan düzenleme ele alındığında; söz konusu
düzenleme uyarınca, 8 adet iş kalemi 3 adet iş grubu için teklif edilen birim fiyatların,
isteklinin teklif bedeline oranının yine aynı Şartname’de belirtilen oranlar dahilinde kalması
halinde puan verilmesinin mevzuata uygun olduğu gibi, her bir iş kalemi için salt bir oran
belirlenmeyip belli bir aralık belirlenmiş olmasının isteklinin avantajlı koşulunu teklifine
yansıtmasına imkan tanıdığı anlaşılmaktadır. Örneğin, herhangi bir isteklinin 7 sıra numaralı
“GKE/38” nolu iş kalemi için teklif ettiği bedelin, bu isteklinin toplam teklif bedeline
oranının % 17 ile % 24 arasında olması halinde 10 puan verileceği; buna göre teklif bedeli
100 TL olan bir isteklinin bu iş kalemi için öngöreceği bedelin 17 TL ile 24 TL arasında
olabileceği, bu aralığın isteklinin avantajlı koşulunu yansıtması bakımından anlamlı bir marj
oluşturduğu, dolayısıyla idarece bu yönde bir aralık belirlenmesinin istekliler açısından kendi
avantajlı koşulunu teklifine yansıtmasına imkan tanıdığı, idarece belirlenen söz konusu
marjlar ile isteklinin çıkarı ile kamu yararı arasında bir denge oluşturulduğu, ayrıca her bir iş
kalemi için belirlenen marjın düşük ya da yüksek olduğu yönünde herhangi bir itirazın
bulunmadığı, isteklinin avantajlı koşulunun belirlenen marjlar dahilinde neden
yansıtılamayacağına yönelik herhangi bir gerekçe, bilgi veya belgenin de yer almadığı, ayrıca
iddia da bahsedildiği şekilde fiyat dışı unsurlara ilişkin kriterlerin, isteklinin teklif fiyatından
8
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2015/055
: 28
: 18.09.2015
: 2015/UY.III-2570
bağımsız bir şekilde yaklaşık maliyetteki birim fiyatlar ile ilişkilendirilmediği ve nihayet söz
konusu düzenlemenin, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 53’üncü maddesinde yer alan, “İhale
konusu işi oluşturan bileşenler itibariyle isteklinin teklifi ile yaklaşık maliyet yapısının birbiri
ile uyumu”nun fiyat dışı unsur olarak gösterilebileceği açıklamasına uygun olarak
düzenlendiği anlaşıldığından, söz konusu itirazen şikâyet başvurusunun reddedilmesi
gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.
Mahmut GÜRSES
Başkan
Kazım ÖZKAN
II. Başkan
Ali Kemal AKKOÇ
Ahmet ÖZBAKIR
Kurul Üyesi
Kurul Üyesi
Mehmet Zeki ADLI
Hamdi GÜLEÇ
Kurul Üyesi
Mehmet AKSOY
Kurul Üyesi
Kurul Üyesi
9