Ana Sayfa / Kararlar / Karayolları Genel Müdürlüğü Program ve İzleme Dairesi Başkanlığı / 2014/129681-Ceyhan - Çukurköprü - Kozan Devlet Yolu Km: 0+000 - 19+300G / 0+000İ - 35+795 ile Çukurköprü - Kadirli Yolu Bağlantısı Km: 19+300 - 36+285 Kesimlerinin Yapımı İşi
Bilgi
İKN
2014/129681
Başvuru Sahibi
Orak Altyapı San. ve Tic. A.Ş.
İdare
Karayolları Genel Müdürlüğü Program ve İzleme Dairesi Başkanlığı
İşin Adı
Ceyhan - Çukurköprü - Kozan Devlet Yolu Km: 0+000 - 19+300G / 0+000İ - 35+795 ile Çukurköprü - Kadirli Yolu Bağlantısı Km: 19+300 - 36+285 Kesimlerinin Yapımı İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/063  
: 56  
: 27.10.2015  
: 2015/UY.III-2862  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Mahmut GÜRSES  
Üyeler: Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hamdi GÜLEÇ, Dr.  
Mehmet AKSOY  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Orak Altyapı San. ve Tic. A.Ş.,  
Cumhuriyet Cad. Pekhan İş Merkezi Kat: 3 No: 12 Tatvan/BİTLİS  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Karayolları Genel Müdürlüğü Program ve İzleme Dairesi Başkanlığı,  
İsmet İnönü Bulvarı No: 14 06100 Çankaya/ANKARA  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2014/129681 İhale Kayıt Numaralı “Ceyhan - Çukurköprü - Kozan Devlet Yolu Km: 0+000 -  
19+300G / 0+000İ - 35+795 ile Çukurköprü - Kadirli Yolu Bağlantısı Km: 19+300 - 36+285  
Kesimlerinin Yapımı İşi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Karayolları Genel Müdürlüğü Program ve İzleme Dairesi Başkanlığı tarafından  
20.11.2014 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Ceyhan - Çukurköprü - Kozan  
Devlet Yolu Km: 0+000 - 19+300G / 0+000İ - 35+795 ile Çukurköprü - Kadirli Yolu  
Bağlantısı Km: 19+300 - 36+285 Kesimlerinin Yapımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Orak  
Altyapı San. ve Tic. A.Ş.nin 04.09.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin  
14.09.2015 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 05.10.2015 tarih ve 80429 sayı  
ile Kurum kayıtlarına alınan 05.10.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda  
bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2015/2537 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) ÇÇY/02, ÇÇY/03, ÇÇY/13, ÇÇY/39, ÇÇY/40 poz numaralı iş kalemlerine ilişkin  
olarak aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunmuş oldukları fiyat tekliflerinin, sürekli  
aynı tür ve miktarlarda girdiler kullanılarak rutin olarak gerçekleştirilen imalatlar niteliğinde  
olmadığı, söz konusu nakliye maliyetlerinin fiyat teklifi alınan kişilerin resmi defter ve  
kayıtlarından çıkarılamayacağı ve geleceğe ilişkin fiyatlama yapıldığı gerekçeleriyle uygun  
bulunmadığı ancak alınan fiyat tekliflerinin Kamu İhale Genel Tebliği'ne uygun olarak teklife  
konu alanda faaliyet gösteren üçüncü kişilerden alındığı ve beyannamelerini imzalamaya  
yetkili olan meslek mensubu tarafından gerekli açıklama yazılarak imzalanmış ve  
mühürlenmiş belgeler olduğundan aşırı düşük teklif açıklamalarının somut olmayan  
gerekçelerle reddedilmesinin mevzuata aykırı olduğu,  
1
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/063  
: 56  
: 27.10.2015  
: 2015/UY.III-2862  
2) ÇÇY/09 poz numaralı “Hendeklerin betonla kaplanması(Orta refüj ve yarma  
hendeği)” adlı iş kalemi için sunmuş oldukları analiz girdilerini oluşturan fiyat tekliflerinden  
hendeklerin betonla kaplanması fiyat teklifi ve hazır beton fiyat tekliflerinin alt analiz girdileri  
olarak saatlik asgari ücret toplamı rayiç fiyatları ile tutarının toplam teklif tutarından fazla  
olduğu gerekçesiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı ne var ki sunulan analizler ile  
alt analizlerin hiçbirisinde saatlik asgari ücretin altında bir işçilik ücreti bulunmadığı, hazır  
beton üretiminde çimento miktarının beton sınıfına göre sabit bir miktar yerine basınç  
dayanımına göre sınıflandırılarak dizayn edildiğinden çimento miktarının 360 kg olarak  
belirlenemeyeceği ayrıca Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan 04.042/24  
hazır beton harcı rayiç detayında da çimento miktarına ilişkin bir düzenleme bulunmadığı öte  
yandan Kamu İhale Genel Tebliği’nde yer verilen açıklamalar dikkate alındığında analiz  
girdilerine ait fiyat tekliflerinin rayiç bedelin altında olamayacağı yönünde bir kısıtlama  
bulunmadığı,  
3) İlk ihale komisyon kararı ile teklifleri ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak  
belirlenmesine karşın ihale yetkilisi tarafından ihale komisyonuna gönderilen bir yazı üzerine  
farklı bir ihalede T.C. Ankara 3. İdare Mahkemesi tarafından belgeleri yeterli görülmeyen NC  
Yapı Malz. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Burkay İnş. Mad. Enerji Müh. Turz. Taah. Tic. Ltd.  
Şti.nin tekliflerinin değerlenme dışı bırakılmasına karar verildiği ve yeni oluşan sınır değere  
göre tekliflerinin aşırı düşük teklif olarak değerlendirildiği ancak Danıştay 13'üncü Dairesi'nin  
05.05.2015 tarih ve E:2015/836, K:2015/1718 sayılı kararı ile söz konusu Mahkeme kararının  
iptal edildiği, bahse konu karar doğrultusunda ilk ihale komisyon kararının değiştirilmesine  
örnek gösterilen karar iptal edildiğinden adı geçen isteklilerin tekliflerinin değerlendirmeye  
alınarak sınır değerin yeniden hesaplanması gerektiği,  
4) Okar İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Yüngül İnş. San. ve Tic. A. Ş. İş Ortaklığı  
tarafından sunulan birim fiyat teklif mektubunda teklif bedelinin rakam ve yazı ile birbirine  
uygun olarak yazılmadığından tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,  
5) 24.06.2015 tarihli ve 2015/UY.III-1766 sayılı Kurul kararı gereğince KLV İnş.  
Taah. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılarak sınır değerin  
yeniden hesaplanması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
2
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/063  
: 56  
: 27.10.2015  
: 2015/UY.III-2862  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir.  
Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada  
bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı  
düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aşırı Düşük Teklif Değerlendirmesi” başlıklı 45’inci  
maddesinde “45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik  
bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına  
kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına  
neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak  
belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve  
genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama  
yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle  
sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve  
genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren  
kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı  
bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer  
alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının  
% 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün  
üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi,  
açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
3
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/063  
: 56  
: 27.10.2015  
: 2015/UY.III-2862  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde  
(45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini  
oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de  
tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda,  
yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği  
gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da  
düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş  
kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri  
(özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
4
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/063  
: 56  
: 27.10.2015  
: 2015/UY.III-2862  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre  
teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit  
tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek  
olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın  
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki  
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler  
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.” açıklamaları yer almaktadır.  
İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu  
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır  
değeri hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında olan teklifleri aşırı  
düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
5
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/063  
: 56  
: 27.10.2015  
: 2015/UY.III-2862  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir.  
Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada  
bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli  
teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında  
olması durumunda kesin teminat 40.2 nci maddede yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar  
üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.  
Başvuruya konu ihaleye ilişkin olarak 24.06.2015 tarihinde alınan 2015/UY.III-1762  
ve 2015/UY.III-1766 sayılı Kurul kararları gereğince teklifi sınır değerin altında olan 5  
istekliden yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, söz konusu isteklilerden Emiroğlu  
İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti., Mezre İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti., Feza Taah. A.Ş., ile  
Sed-Yol İnş. Nak. Mad. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Kasel İnş. Mad. Nak. San. ve Tic. Ltd.  
Şti. İş Ortaklığı’nın aşırı düşük teklif açıklamasında bulunmadığı, aşırı düşük teklif  
açıklamasında bulunan tek istekli olan başvuru sahibi Orak Altyapı San. ve Tic. A.Ş.nin  
açıklamalarının ise idarece uygun görülmeyerek teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı ve  
ihalenin İntekar Yapı Tur. Elek. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı görülmüştür.  
İdare tarafından teklifi sınır değerin altında kalan isteklilere gönderilen açıklama talebi  
yazısında açıklama istenilen iş kalemleri ile bu iş kalemlerine ait açıklama istenilecek ve  
istenilmeyecek analiz girdilerinin belirtildiği, analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği  
analiz formatlarının da söz konusu isteklilere bildirildiği anlaşılmıştır.  
Başvuru sahibi tarafından açıklama istenilen “ÇÇY/02”, “ÇÇY/03”, “ÇÇY/13”,  
“ÇÇY/39”, “ÇÇY/40” poz numaralı iş kalemlerine ilişkin olarak Çetinkaya Kuyumculuk İnş.  
Nak. Tem. Pet. Ür. ve Tic. Ltd. Şti. ile Güzel Kardeşler Gıda Nak. Ker. ve Mar. İş. Tic. Ltd.  
Şti.lerinden alınmış fiyat tekliflerinin sunulduğu, söz konusu fiyat tekliflerinin Kamu İhale  
Genel Tebliği’ne uygun olarak beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu  
tarafından anılan Tebliğ’de yer verilen ibarenin yazılarak imzalanıp kaşelendiği görülmüştür.  
Anılan istekli tarafından açıklanan iş kalemleri kapsamında gerçekleştirilecek  
nakliyeye ilişkin imalatların, fiyat teklifi alınan firmalarca sürekli aynı tür ve miktarlarda  
girdiler kullanılarak rutin olarak gerçekleştirilen imalatlar niteliğinde olmadığı, incelenen  
ihalede idarece tanımlanan tarifler ve teknik dokümanlar gözetilerek gerçekleştirilecek, ihale  
konusu işe özgü imalatlar olduğu dikkate alındığında, söz konusu fiyat tekliflerindeki nakliye  
maliyetlerinin, fiyat teklifinin alındığı kişilerin resmi defter ve muhasebe kayıtlarından  
çıkarılabilir nitelikte bilgiler olmadığı anlaşılmıştır. Başka bir deyişle, anılan fiyat  
tekliflerinde, ilgili iş kalemlerinin hangi tür ve miktarlarda girdiler kullanılarak  
gerçekleştirileceği öngörülerek, geleceğe yönelik fiyatlandırmanın yapıldığı, ilgili iş  
kalemlerine özgü söz konusu fiyatlandırmanın, geçmişte, birebir aynı girdi tür ve miktarları  
kullanılmadan gerçekleştirilmiş olan maliyetlere dayandırılmaya çalışıldığı görülmüştür.  
Bu itibarla, başvuru sahibi tarafından sunulan nakliyeye ilişkin fiyat teklifinde  
öngörülen birim fiyatın, ilgilinin maliyet muhasebesi kayıtlarından elde edilen fiyatlarla,  
mevzuatta öngörülen ölçüde desteklenebilir nitelikte olmadığı sonucuna varılmıştır.  
6
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/063  
: 56  
: 27.10.2015  
: 2015/UY.III-2862  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aşırı Düşük Teklif Değerlendirmesi” başlıklı 45’inci  
maddesinde “45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik  
Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz…”  
açıklamalarına yer verilmiştir.  
Yapılan incelemede ÇÇY/09 poz numaralı “Hendeklerin betonla kaplanması(Orta  
refüj ve yarma hendeği)” adlı iş kalemi için 50,00 TL/m3 birim fiyat teklif etmiş olan istekli  
tarafından, bu fiyatın idarece düzenlenmiş olan analiz vasıtasıyla açıklandığı, açıklama  
istenilecek analiz girdilerinden vibratör maliyetinin Karayolları Genel Müdürlüğü birim  
fiyatları kullanılarak açıklandığı, C20/25 hazır beton harcı maliyetini (39 TL/m3) tevsik  
etmek üzere Gözde Mad. Hazır Beton İnş. Nak. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.nden fiyat teklifi  
alındığı, betoncu ustası, düz işçi ve kalıp maliyetlerini(5,20 TL) tevsik etmek üzere ise  
Malamira İnş. Sondaj Taah. Ltd. Şti.den tek bir fiyat teklifi alındığı tespit edilmiştir.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesinde aşırı düşük teklif sahibi  
isteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler kapsamında üçüncü kişilerden  
alınan fiyat tekliflerini sunabileceğine yönelik açıklamalara yer verildiği, başvuru sahibinin de  
aktarılan açıklamalar doğrultusunda C20/25 hazır beton harcı analiz girdisi için anılan  
Tebliğin ilgili maddesine uygun şekilde hazırlanmış olan fiyat teklifini sunduğu, kamu ihale  
mevzuatında aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunulan fiyat teklifinin kamu kurum  
ve kuruluşlarınca ilan edilen asgari fiyatların altında olamayacağına yönelik bir düzenleme  
bulunmadığından başvuru sahibinin açıklamalarının Çevre ve Şehircilik Bakanlığı birim  
fiyatlarının altında olduğu gerekçesiyle uygun görülmemesinin mevzuata aykırı olduğu  
sonucuna ulaşılmıştır.  
Bununla birlikte, başvuru sahibi tarafından ÇÇY/09 poz numaralı “Hendeklerin  
betonla kaplanması(Orta refüj ve yarma hendeği)” adlı iş kalemi için açıklama istenilen analiz  
girdilerinden 0,15 saat betoncu ustası, 0,8 saat düz işçi ve 0,87 m2 kalıp maliyetlerinin toplamı  
için tek fiyat teklif alındığı ve açıklamaya ilişkin analizde bahse konu üç analiz girdisine tek  
bir satırda yer verildiği görülmüştür.  
Anılan Tebliğin 45.1.8’inci maddesinde yer verilen açıklama gereğince, aşırı düşük  
tekliflere ilişkin olarak yapılan açıklamada sunulan analizlerin ihale dokümanı kapsamındaki  
analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik  
7
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/063  
: 56  
: 27.10.2015  
: 2015/UY.III-2862  
şartnameye uygun olması gerektiği, başka ifade ile; malzeme, makine, işçilik gideri vb.  
bileşenlerden oluşan iş kaleminin fiyatı bu bileşenlerin her birine ayrı ayrı fiyat verilmek  
yerine tamamına tek fiyat verilerek açıklanmasının anılan Tebliğin 45.1. 8’inci maddesinde  
yapılan açıklamaya göre mümkün olmadığı anlaşılmaktadır.  
Adı geçen istekli tarafından, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında açıklama  
getirilen iş kalemi analizlerinin, Tebliğin 45.1. 8’inci maddesi gereğince isteklilere verilen  
analiz formatına uygun olmadığı, açıklama istenilen analiz girdilerinden betoncu ustası, düz  
işçi ve kalıp giderlerine ilişkin fiyatların analizde ayrı ayrı gösterilmediği gibi, alınan fiyat  
teklifinde de anılan bileşenler ayrıştırılmadığından söz konusu maliyet bileşenlerine ilişkin  
verilen fiyatların da bilinemeyeceği anlaşılmıştır.  
Öte yandan, anılan istekli tarafından sunulan fiyat teklifinde KGM/21.011 nolu düz  
yüzeyli beton ve betonarme kalıbı pozu analiz ve tariflerine uygun olarak 0,87 m2 kalıp ile  
hendek kaplaması işinin gerçekleştirileceğinin belirtildiği, Karayolları Genel Müdürlüğü’ne  
ait KGM/21.011 poz numarası ile tanımlanan “Düz yüzeyli beton ve betonarme kalıbı” birim  
fiyat analizi incelendiğinde;  
Poz No  
Tanımı  
Birimi Miktar  
Malzeme:  
Tahta 0,025/3 = 0,008  
Kadron 0,020/5 = 0,004  
4.152 Çam kerestesi (II.sınıf)  
4.270 Çiviler (TS 155)  
Yapılması ve Sökülmesi:  
1.017 Dülger ustası  
1.501 Düz işçi  
m³  
kg  
0.012  
0.10  
Saat  
Saat  
0.75  
0.75  
Toplam 1,50 saat işçilik (0,75 saat dülger ustası, 0,75 saat düz işçi) çalışması  
öngörüldüğü ve 0,87 m2 kalıp imalatı için 1,31 saat(1,5x0,87) işçilik olması gerektiği, bahse  
konu iş kalemi içerisinde yer alan 0,15 saat betoncu ustası ve 0,8 saat düz işçi çalışmaları da  
dikkate alındığında toplam 2,26 saat(1,31+0,15+0,8) işçilik hesaplanması gerektiği, açıklama  
kapsamında işçilik miktarının düşürülemeyeceği ve 2014 yılı ikinci 6 aylık dönemde geçerli  
olan brüt asgari ücret üzerinden hesaplanan 5,04 TL saatlik ücretin(1.134,00/30/7,5) altında  
işçilik ücreti öngörülemeyeceği hususları birlikte dikkate alındığında, bahse konu iş kaleminin  
birim imalatında gerekli olan işçiliğin asgari maliyeti 11,39 TL (5,04x2,26) olarak  
hesaplanmaktadır. Bu durumda, ÇÇY/09 poz numaralı “Hendeklerin betonla kaplanması(Orta  
refüj ve yarma hendeği)” adlı iş kaleminin betoncu ustası, düz işçi ve kalıp maliyetlerine  
ilişkin 5,20 TL/m3 gider öngörmüş olan isteklinin almış olduğu fiyat teklifine dayanarak iş  
kalemi analizinde işçilik miktarını düşürdüğü ve/veya işçilik için brüt asgari ücret üzerinden  
hesaplanmış saatlik asgari ücretin altında ücret öngördüğü, gerçekçi olmayan söz konusu fiyat  
teklifine dayanılarak yapılan açıklamaların kabulünün mümkün olamayacağı anlaşıldığından  
başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
8
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/063  
: 56  
: 27.10.2015  
: 2015/UY.III-2862  
Başvuruya konu ihalenin 14.01.2015 tarihli ihale komisyon kararı ile Orak Altyapı  
San. ve Tic. A.Ş. üzerinde bırakıldığı ancak ihaleye katılan NC Yapı Malz. İnş. San. ve Tic.  
Ltd. Şti. ile Burkay İnş. Mad. Enerji Müh. Turz. Taah. Tic. Ltd. Şti.nin sunmuş oldukları  
belgelerin idarece gerçekleştirilen “Ankara-Polatlı-Sivrihisar Devlet Yolu Km: 17+651-  
141+000 Kesiminin Yapım İşi” ihalesinde T.C. Ankara 3. İdare Mahkemesi tarafından  
10.12.2014 tarih ve 2014/1904 esas nolu karar ile yeniden incelenmesine karar verilmesi  
üzerine Kurulun 2010/DK.D-162 sayılı düzenleyici kararı dikkate alınarak söz konusu  
isteklilerin belgelerinin yeniden incelendiği ve tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, bu  
durumda oluşan yeni sınır değere göre teklifi aşırı düşük olan isteklilerden aşırı düşük teklif  
açıklaması istenilerek ihale sürecine devam edildiği görülmüştür.  
Danıştay 13'üncü Dairesi'nin 05.05.2015 tarihli ve E:2015/836, K:2015/1718 sayılı  
kararı gereğince alınan 22.07.2015 tarihli ve 2015/MK-324 sayılı Kurul kararı incelendiğinde,  
Şenbay Mad. San. Tic. A.Ş. - Aga Enerji San. Tic. A. Ş. - Özgün Yapı San. Tic. A.Ş. İş  
Ortaklığının teklifinin değerlendirmeye alınmasına yönelik olarak düzeltici işlem  
belirlenmesine karar verildiği ancak NC Yapı Malz. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Burkay İnş.  
Mad. Enerji Müh. Turz. Taah. Tic. Ltd. Şti. hakkında işlem yapılmasına yönelik olarak alınan  
herhangi bir kararın bulunmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde  
olmadığı sonucuna varılmıştır.  
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü  
maddesinin birinci fıkrasında; “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle  
bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia  
eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına  
uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilirler.” hükmü,  
Aynı maddenin onbirinci fıkrasının (c) bendinde; “Başvurunun süre, usul ve şekil  
kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşme imzalanmış olması veya şikâyete  
konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit edilememesi veya itirazen şikâyet başvurusuna konu  
hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hallerinde başvurunun reddine karar  
verilir.” hükmü,  
Anılan Kanun’un “İdareye şikâyet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinin birinci  
fıkrasında; “Şikâyet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı  
iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken  
tarihi izleyen günden itibaren 21’inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde  
beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi  
yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan  
tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik  
başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.” hükmü yer almaktadır.  
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri gereğince şikâyete konu durumun farkına  
varılması gereken tarihin 14.01.2015 tarihli ilk ihale komisyon kararı üzerine alınan  
kesinleşen ihale kararının başvuru sahibi Orak Altyapı San. ve Tic. A.Ş.ne bildirildiği tarih  
olduğu, ancak başvuru sahibinin kesinleşen ihale kararının kendisine bildirilmesini izleyen on  
gün içinde idareye şikâyet başvurusunda bulunması gerekirken, bu süre geçtikten sonra  
9
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/063  
: 56  
: 27.10.2015  
: 2015/UY.III-2862  
04.09.2015 tarihinde idareye şikâyet ve 05.10.2015 tarihinde Kuruma itirazen şikâyet  
başvurusunda bulunduğu anlaşılmıştır.  
Bu itibarla, 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi  
gereğince başvurunun süre yönünden reddi gerekmektedir.  
5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:  
24.06.2015 tarihli ve 2015/UY.III-1766 sayılı karar üzerine alınan 09.07.2015 tarihli  
ihale komisyon kararı incelendiğinde KLV İnş. Taah. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin  
değerlendirme dışı bırakılarak sınır değerin Kurul kararında belirtilen tutara uygun şekilde  
70.334.535,08 TL olarak hesaplandığı ve buna göre teklifi sınır değerin altında kalan  
isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği anlaşıldığından başvuru sahibinin  
iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Ayrıca, başvuru sahibinin birinci ve ikinci iddiaları yerinde görülmeyerek teklifinin  
reddedilmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından, anılan isteklinin  
dilekçesinde belirttiği üçüncü, dördüncü ve beşinci iddiaları incelense ve yerinde görülse  
dahi, ihalenin başvuru sahibi istekli üzerinde bırakılma ihtimali bulunmamaktadır. Bu  
çerçevede Kamu İhale Kurulu’nun emsal kararları uyarınca itirazen şikâyete konu ihalede,  
idarenin hukuka aykırı işlem veya eylemlerinden kaynaklanan bir hak kaybı ya da zarara  
uğrama durumu söz konusu olmadığından başvuru sahibi isteklinin söz konusu iddialara  
yönelik olarak başvuru ehliyetini haiz olmadığı anlaşılmıştır. Bu itibarla, 4734 sayılı Kanunun  
54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince üçüncü, dördüncü ve beşinci  
iddialara yönelik olarak başvurunun ehliyet yönünden de reddi gerektiği neticesine  
varılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.  
Mahmut GÜRSES  
Başkan  
Ali Kemal AKKOÇ  
Kurul Üyesi  
Ahmet ÖZBAKIR  
Kurul Üyesi  
Mehmet Zeki ADLI  
Kurul Üyesi  
Hamdi GÜLEÇ  
Kurul Üyesi  
Dr. Mehmet AKSOY  
Kurul Üyesi  
10