Ana Sayfa / Kararlar / Düzce Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü / 2015/88517-Kapalı Pazar Yeri, Aile Yaşam Merkezi Binası ve Çevre Düzenlemesi
Bilgi
İKN
2015/88517
Başvuru Sahibi
Be-Do Mad. İnş. Gıd. Can. Hayv. Tic. Ltd. Şti. - Muhammed Bahaddin İşık İş Ortaklığı
İdare
Düzce Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü
İşin Adı
Kapalı Pazar Yeri, Aile Yaşam Merkezi Binası ve Çevre Düzenlemesi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/065  
: 17  
: 05.11.2015  
: 2015/UY.III-2912  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Mahmut GÜRSES  
Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki  
ADLI, Hasan KOCAGÖZ, Hamdi GÜLEÇ, Dr. Mehmet AKSOY  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Be-Do Mad. İnş. Gıd. Can. Hayv. Tic. Ltd. Şti. - Muhammed Bahaddin İşık İş Ortaklığı,  
Ehlibeyt Mah. Ceyhun Atıf Kansu Cad. Beycanoğlu İş Mer. A 2 Blok 104/9  
Balgat/ANKARA  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Düzce Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü,  
Fevzi Çakmak Mah. Eski Bolu Cad. Kalıcı İş Yerleri C-Blok Kat: 2 81100 DÜZCE  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2015/88517 İhale Kayıt Numaralı “Kapalı Pazar Yeri, Aile Yaşam Merkezi Binası ve Çevre  
Düzenlemesi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Düzce Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü tarafından 03.08.2015 tarihinde açık  
ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kapalı Pazar Yeri, Aile Yaşam Merkezi Binası ve Çevre  
Düzenlemesi” ihalesine ilişkin olarak Be-Do Mad. İnş. Gıd. Can. Hayv. Tic. Ltd. Şti. -  
Muhammed Bahaddin İşık İş Ortaklığı’nın 14.09.2015 tarihinde yaptığı şikâyet  
başvurusunun, idarenin 17.09.2015 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince  
18.09.2015 tarih ve 78061 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 18.09.2015 tarihli dilekçe ile  
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2015/2410 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından yapılan  
aşırı düşük teklif açıklamasına yönelik olarak,  
- Sunulan analizlerde aritmetik hata bulunduğu, analiz girdi miktarlarının birim fiyat  
tariflerine uygun olması gerekirken virgülden sonraki en yakın iki ondalık rakama  
yuvarlandığı, ihaleyi yapan idarenin bu hususu dikkate almadığı, analizlerin poz numaraları  
ve tanımlarının açıklama istenilen iş kalemlerinde belirtilen poz numaraları ve tanımlarından  
farklı olduğu, ayrıca teknik olarak da ihalede istenilen şartları karşılamadığı, ayrıca analiz  
girdi miktarlarının ilgili pozların tariflerine uymadığı ve bazı iş kalemlerinde eksiltilerek  
sunulduğu,  
- Sunulan proforma faturaların Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci  
maddesinde yer alan açıklamalara aykırı olarak düzenlendiği, fiyat teklifinin dayanağı olan  
maliyet/satış tespit tutanaklarının belgeyi düzenleyen SMMM/YMM’den istenilerek işlem  
tesis edilmesi gerektiği, fiyat teklifi veren firma ile belgeyi düzenleyen SMMM arasında 3568  
sayılı Kanun’a göre düzenlenmesi gereken yasal sözleşmenin sunulmadığı, fiyat tekliflerinde  
1
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/065  
: 17  
: 05.11.2015  
: 2015/UY.III-2912  
maliyet tespit tutanakları ve satış tutarı tespit tutanaklarında belgelerin tarih ve sayılarına yer  
verilmediği, düzenlenen belgelerin hangi geçici vergi dönemine ait olduğunun belirtilmediği,  
fiyat tekliflerinin ihale tarihinden önceki ya da iki önceki geçici vergi beyanname  
dönemindeki ortalama fiyatlar esas alınarak düzenlenmesi gerekirken bu kural ihlal edilerek  
proforma faturayı veren firmanın 2014 yılının belirli dönemindeki muhasebe kayıtları esas  
alınarak fiyat teklifi verildiği, fiyat teklifini düzenleyen firmaların teklif vermiş oldukları iş  
kalemleri ile ilgili konularda faaliyet göstermediği, fiyat tekliflerinde nakliye giderine ilişkin  
herhangi bir açıklamaya yer verilmediği,  
- Anılan Tebliğ’in 45.1.7’nci maddesine aykırı olarak tesisat iş kalemleri için  
düzenlenen analizler ve proforma faturalarda malzeme + montaj bedellerinin ayrı ayrı  
gösterilmediği,  
- Dışarıdan temin edilecek malzemelerin Teknik Şartname’de belirtilen malzemeler ile  
uyum sağlamadığı, farklı malzemeler ile açıklama yapılmış olması nedeniyle ihaleyi yapan  
idarenin ihtiyacının karşılanamayacağı, bu durumun eşit muamele ilkesine aykırı olduğu,  
- Nakliye analizlerindeki nakliye mesafeleri ile idare tarafından belirlenen nakliye  
mesafelerinin birbiriyle uyumlu olmadığı, bir kısım nakliye analizlerine yer verilmediği, bir  
kısım nakliye analizinde nakliye mesafelerinin düşük tutularak hesaplama yapıldığı,  
- Analizlerde açıklama istenilmeyecek girdilere yer verilmediği,  
- Analizlerde kullanılan işçilik maliyetinin yürürlükte bulunan asgari ücretin altında  
olduğu,  
- Farklı analizlerde aynı analiz girdileri için farklı fiyatların teklif edildiği, ihalenin bir  
bütün olarak değerlendirilmesi gerektiği göz önüne alındığında aynı analiz girdileri için farklı  
fiyat teklif edilmesinin uygun olmadığı ve analizlerdeki birim fiyatlar, fiyat teklifindeki birim  
fiyatlar ile hesap cetvelindeki birim fiyatların aynı olmadığı kanaatinde oldukları iddialarına  
yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
İdare tarafından ihale işlem dosyası kapsamında gönderilen belgelerin incelenmesi  
neticesinde, itirazen şikâyete konu ihaleye 8 istekli tarafından teklif sunulduğu, sunulan bütün  
tekliflerin geçerli olduğunun tespit edildiği, teklifi aşırı düşük teklif sınırının altında olduğu  
belirlenen Ersoy Yalçın-Mustafa Uzun İş Ortaklığı’ndan aşırı düşük teklif açıklaması  
istenildiği, anılan istekli tarafından idareye sunulan açıklamaların idarece uygun bulunduğu,  
09.09.2015 tarihli ihale komisyon kararı ile ihalenin ekonomik açıdan en avantajlı birinci  
teklif sahibi olarak belirlenen Ersoy Yalçın-Mustafa Uzun İş Ortaklığı üzerine bırakıldığı ve  
Be-Do Mad. İnş. Gıd. Can. Hayv. Tic. Ltd. Şti. - Muhammed Bahaddin İşık İş Ortaklığı’nın  
ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.  
4734 sayılı Kanun’un “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale  
komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği  
yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden  
2
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/065  
: 17  
: 05.11.2015  
: 2015/UY.III-2912  
önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği  
bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aşırı düşük teklif değerlendirmesi” başlıklı 45’inci  
maddesinde “45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik  
bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif  
toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük  
3
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/065  
: 17  
: 05.11.2015  
: 2015/UY.III-2912  
tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir…  
45.1.3…  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri  
ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,…sunacaklardır. Sorgulamaya konu  
edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;…  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden  
iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
4
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/065  
: 17  
: 05.11.2015  
: 2015/UY.III-2912  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır…  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir…  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle  
değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır…  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
5
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/065  
: 17  
: 05.11.2015  
: 2015/UY.III-2912  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre  
teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit  
tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek  
olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
6
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/065  
: 17  
: 05.11.2015  
: 2015/UY.III-2912  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir…  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın  
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan  
sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci  
Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi  
beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici  
vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci  
fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat  
tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır…  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir…” açıklaması,  
İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu  
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır  
değeri hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
7
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/065  
: 17  
: 05.11.2015  
: 2015/UY.III-2912  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen  
teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır  
değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca  
hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.  
Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri ve ihale dokümanı düzenlemelerinden, ihale  
komisyonunun verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit  
ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit edeceği, bu teklifleri  
reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit  
ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak isteyeceği, ihale komisyonunun imalat  
sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması, seçilen teknik çözümler  
ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde  
kullanacağı avantajlı koşullar ve teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü gibi  
hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendireceği, bu  
değerlendirme sonucunda açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada  
bulunmayan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği,  
Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü  
oluşturan iş kalemlerine ilişkin ayrıntıların yazılı olarak isteneceği, istenen açıklamanın  
niteliği dikkate alınarak isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre  
verileceği, ihale komisyonunca idare tarafından hazırlanan “sıralı iş kalemleri listesi”  
kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemlerinin belirleneceği, sıralı  
listeye göre tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar  
olan iş kalemleri ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş  
kaleminin sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri olarak belirleneceği, bunların dışında  
kalan iş kalemleri için sorgulama yapılmayacağı, ihale komisyonu tarafından açıklama  
istenilmesi gereken iş kalemlerine ait idarece oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi”  
kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında  
olan analiz girdilerinin tespit edileceği, yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi analizlerindeki  
analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve altında  
olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyeceği, aynı girdinin yaklaşık maliyeti  
oluşturan birden fazla iş kaleminin analizinde yer alması halinde bu girdinin oranının her  
analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına  
göre işlem yapılacağı, herhangi bir analizdeki oranı % 3’ün üstünde olan analiz girdisi için  
açıklama istenileceği, ihale komisyonu tarafından teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen  
isteklilerden belirlenen iş kalemleri için istenilecek açıklama ile ilgili yazıda açıklama  
istenilmeyecek olan analiz girdilerinin de belirtileceği, isteklilerin teklifleri kapsamında yer  
alan iş kalemleri için hazırlayacakları analizlerde açıklama istenilmeyecek olan analiz  
girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdilerini gösterecekleri, teklif fiyatının aşırı  
düşük olduğu tespit edilen isteklilerin tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine  
ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam  
teklif bedelini oluşturan iş kalemlerine ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği  
hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında  
verilen analiz formatına uygun analizlerin sunulacağı, sorgulamaya konu edilmeyen iş  
kalemleri için analiz sunulmasının istenilmeyeceği, istekli tarafından sunulacak hesap  
cetvelinde sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin her biri için miktar ve birim fiyatların  
ayrı ayrı gösterilmesinin zorunlu olmayıp sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif  
8
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2015/065  
: 17  
: 05.11.2015  
: 2015/UY.III-2912  
edilen toplam bedelin gösterilmesinin yeterli olduğu anlaşılmaktadır.  
İhale işlem dosyası üzerinde yapılan incelemede, idare tarafından 11.08.2015 tarih ve  
62547636/878 sayılı aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ile teklifi sınır değerin altında kalan  
Ersoy Yalçın-Mustafa Uzun İş Ortaklığı’ndan Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2’nci  
maddesi gereğince yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan 38 adet inşaat iş kalemine  
ilişkin açıklama istenildiği, açıklama isteme yazısında 1 sayfa örnek analiz formatının  
bulunduğu, açıklama istenilen iş kalemlerinden 4’ünün özel poz olduğu, idare tarafından aşırı  
düşük teklif açıklaması talep edilirken istekliye gönderilen yazı ekinde açıklama  
istenilmeyecek analiz girdileri listesine yer verilmediği anlaşılmıştır. Bu itibarla idare  
tarafından tesis edilen işlemin yukarıda yer alan kamu ihale mevzuatı hükümlerine uygun  
olmadığı, belirlenen sınır değerin altında kalan istekliye Tebliğ açıklamalarına uygun şekilde  
hazırlanmış açıklama istenilen iş kalemleri listesi ile birlikte açıklama istenilmeyen analiz  
girdileri listesinin verilerek aşırı düşük teklif açıklamalarının yeniden istenilmesi gerektiği  
sonucuna varılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, idare tarafından aşırı düşük teklif  
sorgulama yazısının yukarıda yer verilen açıklamalar çerçevesinde yeniden düzenlenerek aşırı  
düşük teklif sorgulamasının yenilenmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata  
uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.  
Mahmut GÜRSES  
Başkan  
Kazım ÖZKAN  
II. Başkan  
Ali Kemal AKKOÇ  
Kurul Üyesi  
Ahmet ÖZBAKIR  
Kurul Üyesi  
Mehmet Zeki ADLI  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
Hamdi GÜLEÇ  
Kurul Üyesi  
Kurul Üyesi  
Dr. Mehmet AKSOY  
Kurul Üyesi  
9