Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Başakşehir Belediye Başkanlığı Yazı İşleri Müdürlüğü
/
2016/35513-İdari, Veri Giriş ve Teknik Destek Hizmet Alımı
Bilgi
İKN
2016/35513
Başvuru Sahibi
Lider Güvenlik Sis. End. Tem. Ürün. Kur. Dağ. Taş. İnş. San ve Tic. A.Ş.
İdare
Başakşehir Belediye Başkanlığı Yazı İşleri Müdürlüğü
İşin Adı
İdari, Veri Giriş ve Teknik Destek Hizmet Alımı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/025
: 16
: 18.04.2016
: 2016/UH.I-1094
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan: Mahmut GÜRSES
Üyeler: Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hamdi GÜLEÇ, Dr.
Mehmet AKSOY
BAŞVURU SAHİBİ:
Lider Güvenlik Sis. End. Tem. Ürün. Kur. Dağ. Taş. İnş. San ve Tic. A.Ş.,
Florya Şenlikköy Mah. Çekmece Yolu Cad. Koru Apt. No: 24 D: 2 Bakırköy/İSTANBUL
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Başakşehir Belediye Başkanlığı Yazı İşleri Müdürlüğü,
Bahçeşehir 2. Kısım Mahallesi Şehit Gaffar Okan Caddesi No:5 34538
Başakşehir/İSTANBUL
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2016/35513 İhale Kayıt Numaralı “İdari, Veri Giriş ve Teknik Destek Hizmet Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Başakşehir Belediye Başkanlığı Yazı İşleri Müdürlüğü tarafından 21.03.2016 tarihinde
açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “İdari, Veri Giriş ve Teknik Destek Hizmet Alımı”
ihalesine ilişkin olarak Lider Güvenlik Sis. End. Tem. Ürün. Kur. Dağ. Taş. İnş. San. ve Tic.
A.Ş.nin 15.03.2016 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 16.03.2016 tarihli yazısı
ile reddi üzerine, başvuru sahibince 25.03.2016 tarih ve 19081 sayı ile Kurum kayıtlarına
alınan 25.03.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2016/779 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, şikayete konu ihaleye ait dokümanın Kamu İhale
Genel Tebliği’nin 2, 25.3.1 ve 78’inci maddeleri, 4735 sayılı Kamu İhaleleri Sözleşmeleri
Kanunu’nun 19, 20, 21, 22’nci maddeleri, Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 42’nci
maddesi, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 30’uncu maddesi ve Anayasa’nın 54’üncü maddelerine
aykırı düzenlemeler içerdiği, şöyle ki;
1) Teknik Şartname’nin 14.4’üncü maddesinde, yüklenicinin iş yerinde grev
uygulaması durumunda İdarenin tek taraflı olarak herhangi bir bildirime gerek kalmaksızın
sözleşmeyi derhal feshedebileceği, idarenin uğrayacağı zararların yüklenicinin hak edişinden
kesileceği, bu durumda İdarenin başka bir yüklenici ile anlaşma yapabileceği ve yüklenicinin
hiçbir tazminat talep edemeyeceğinin düzenlendiği, anılan madde de düzenlenen idarenin
sözleşmeyi feshinin, Kanun’da yer alan sözleşmenin feshine ilişkin düzenlemeler içinde
sayılmadığı, ayrıca mücbir sebeplerden dolayı hak edişe el konamayacağı, teminatın gelir
kaydedilemeyeceği ve idarenin uğradığı zararın yükleniciden tazmin ettirilemeyeceği,
yüklenicinin sorumluluk alanı dışında bir sebepten dolayı ihtara gerek kalmaksızın idarenin
sözleşmeyi feshedeceğine dair yapılan düzenlemenin 4735 sayılı Kanun’un 19, 20, 21 ve
22’nci maddelerine aykırı olduğu, böyle bir durumun gerçekleşmesi halinde yüklenicinin mali
1
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/025
: 16
: 18.04.2016
: 2016/UH.I-1094
külfete ve acze düşeceği, dolayısıyla Kanun’un 5’nci maddesine aykırılık teşkil ettiği, ihaleye
katılımı ve rekabeti engellediği,
2) Zeyilname ile değiştirilen Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı
12’nci maddesinde yer alan, yüklenici tarafından düzenlenecek aylık hak ediş raporlarının
İdareye teslim tarihinden itibaren 90 gün içinde tahakkuka bağlanacağı, tahakkuka bağlandığı
tarihten itibaren 30 gün içinde ödeneceğine ilişkin düzenlemenin, Hizmet İşleri Genel
Şartnamesi’nin 42’nci maddesine aykırı olduğu, ihaleye katılımı engellediği,
3) Sözleşme Tasarısı’nın 16.1’nci maddesinde, personelin maaşının ayın 15’ine kadar
ödeneceği, süre bitiminde 2 iş günü içinde ödenmemesi durumunda yüklenicinin bir aylık
hakediş tutarı üzerinden % 00,2 oranında ceza kesileceğinin düzenlendiği, öte yandan
Sözleşme Tasarısı’nın 12’nci maddesinde, hakediş ödemesinin yükleniciye 120 gün içinde
yapılacağının belirtildiği, hakediş ödemelerinin 120 gün içinde ödeneceğine dair uzun bir süre
belirlenirken, yüklenicinin personel maaşlarının ödemesinde gecikme olması durumunda
cezai işlemle karşı karşıya bırakılması ve hatta sözleşmenin feshedilmesinin 4735 sayılı
Kanun’un 4’üncü maddesine yer alan “…kamu sözleşmelerinin tarafları sözleşme
hükümlerinin uygulanmasında eşit hak ve yükümlülüklere sahiptir.” ilkesine aykırılık teşkil
ettiği,
4) İhale dokümanında personel sayısı 250 olarak belirlenirken engelli işçi sayısının 7
olarak belirlendiği, ihale konusu işte en az 8 engelli işçi çalıştırılması gerekirken 7 engelli işçi
çalıştırılacağına ilişkin düzenlemenin 4857 sayılı iş Kanunu’nun 30’uncu maddesine aykırılık
teşkil ettiği iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar
tespit edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 19’uncu maddesinde yüklenicinin
sözleşmeyi feshetmesi, 20’nci maddesinde İdarenin sözleşmeyi feshetmesi, 21’nci
maddesinde sözleşmeden önceki yasak fiil veya davranışlar nedeniyle fesih düzenlenmiş,
22’nci maddesinde ise sözleşmenin feshine ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.
Anılan Kanun’un “Mücbir sebepler” başlıklı 10’uncu maddesinde “Mücbir sebep
olarak kabul edilebilecek haller aşağıda belirtilmiştir:
a) Doğal afetler.
b) Kanuni grev.
c) Genel salgın hastalık.
d) Kısmî veya genel seferberlik ilânı.
e) Gerektiğinde Kurum tarafından belirlenecek benzeri diğer haller.
Süre uzatımı verilmesi, sözleşmenin feshi gibi durumlar da dahil olmak üzere, idare
tarafından yukarıda belirtilen hallerin mücbir sebep olarak kabul edilebilmesi için;
yükleniciden kaynaklanan bir kusurdan ileri gelmemiş olması, taahhüdün yerine getirilmesine
engel nitelikte olması, yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemiş
bulunması, mücbir sebebin meydana geldiği tarihi izleyen yirmi gün içinde yüklenicinin
2
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/025
: 16
: 18.04.2016
: 2016/UH.I-1094
idareye yazılı olarak bildirimde bulunması ve yetkili merciler tarafından belgelendirilmesi
zorunludur.” hükmü,
Mezkur Kanun’un “Mücbir sebeplerden dolayı sözleşmenin feshi” başlıklı 23’üncü
maddesinde “Mücbir sebeplerden dolayı sözleşmenin feshedilmesi halinde, hesabı genel
hükümlere göre tasfiye edilerek, kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar iade edilir.”
hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Kamu İhale Kurumu tarafından belirlenen mücbir
sebep halleri” başlıklı 25.3.1’inci maddesinde “4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri
Kanununun “Mücbir Sebepler” başlıklı 10 uncu maddesinde; “Mücbir sebep olarak kabul
edilebilecek haller aşağıda belirtilmiştir:
a) Doğal afetler
b) Kanuni grev
c) Genel salgın hastalık
d) Kısmi veya genel seferberlik ilanı
e) Gerektiğinde Kurum tarafından belirlenecek benzeri diğer haller
Süre uzatımı verilmesi, sözleşmenin feshi gibi durumlar da dahil olmak üzere, idare
tarafından yukarıda belirtilen hallerin mücbir sebep olarak kabul edilebilmesi için;
yükleniciden kaynaklanan bir kusurdan ileri gelmemiş olması, taahhüdün yerine getirilmesine
engel nitelikte olması, yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemiş
bulunması, mücbir sebebin meydana geldiği tarihi izleyen yirmi gün içinde yüklenicinin
idareye yazılı olarak bildirimde bulunması ve yetkili merciler tarafından belgelendirilmesi
zorunludur.” hükmü yer almaktadır. Sözkonusu maddenin (e) bendi ile, Kamu İhale
Kurumuna, (a), (b), (c), (d) bentlerinde belirtilenlere benzer halleri mücbir sebep olarak
belirleme konusunda yetki verilmiştir.
25.3.2. 4735 sayılı Kanunda düzenlenen haliyle mücbir sebepler, yüklenicinin
sözleşme konusu işi sözleşmede belirtilen şartlarda yapmasını engelleyen durumlardır.
Maddede sayılan hallerin taahhüdün ifasını engellemesi durumunda yüklenici tarafından
süresi içersinde idareye mücbir sebep başvurusunda bulunulması gerekmektedir. Yüklenicinin
talebinin mevzuat çerçevesinde sonuçlandırılması hususundaki yetki ve sorumluluk
idarededir. Anılan Kanun maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen şartların varlığı durumunda,
idarece yapılan değerlendirme sonucunda mücbir sebep nedeniyle süre uzatımı verilmesi veya
sözleşmenin feshi yönünde karar alınabilecektir. Örneğin süre uzatımına ilişkin başvurularda,
yüklenicinin mücbir sebebin meydana geldiği tarihi izleyen 20 gün içinde idareye başvurması,
mücbir sebep oluşturan olayları belgelemesi ve idare tarafından, meydana gelen olayın iş
üzerinde gecikmeye tesiri olup olmadığı ve bu gecikmenin yüklenici kusurundan kaynaklanıp
kaynaklanmadığının incelenmesi ve buna göre karar verilmesi gerekmektedir…” açıklaması
yer almaktadır.
Aktarılan mevzuat hükümlerinde yüklenicinin ve idarenin sözleşmeyi fesih hallerinin
ayrı ayrı düzenlendiği, yükleniciden kaynaklanan bir kusurdan ileri gelmemiş olması,
taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması, yüklenicinin bu engeli ortadan
kaldırmaya gücünün yetmemiş bulunması, mücbir sebebin meydana geldiği tarihi izleyen
yirmi gün içinde yüklenicinin idareye yazılı olarak bildirimde bulunması ve yetkili merciler
tarafından belgelendirilmesi şartıyla kanuni grevin mücbir sebep halleri içinde sayıldığı,
mücbir sebeplerden dolayı sözleşmenin feshedilmesi halinde ise, hesabın genel hükümlere
3
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/025
: 16
: 18.04.2016
: 2016/UH.I-1094
göre tasfiye edilerek, kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların iade edileceği
düzenlenmiştir.
Anılan mevzuat hükümleri doğrultusunda Sözleşme Tasarısı’nın 17.1.1’nci
maddesinde kanuni grevin mücbir sebepler içinde sayıldığı, anılan Tasarı’nın “Mücbir
sebeplerden dolayı sözleşmenin feshi” başlıklı 28’nci maddesinde, “28.1. Mücbir sebeplerden
dolayı İdare veya Yüklenici sözleşmeyi tek taraflı olarak feshedebilir. Ancak Yüklenicinin
mücbir sebebe dayalı bir süre uzatımı talebi varsa idarenin sözleşmeyi feshedebilmesi için
uzatılan sürenin sonunda işin sözleşme ve eklerine uygun şekilde tamamlanmamış olması
gerekir. Sözleşmenin feshedilmesi halinde, hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilerek kesin
teminat ve varsa ek kesin teminatlar iade edilir.” düzenlemesine yer verildiği anlaşılmıştır.
Öte yandan ihaleye ait Teknik Şartname’nin “İşin feshi” başlıklı 14’üncü maddesinde
“14.4. Yüklenici (İşveren) iş yerinde bir grev uygulaması sebebi ile Hizmet Alım
kapsamındaki işin yapılmaması halinde idare Hizmet Alım işini tek taraflı olarak herhangi bir
bildirime gerek kalmaksızın derhal feshedebilir. Bu durumda idarenin uğrayacağı zararlar
yüklenicinin hakedişinden kesilir. İdare başka bir yüklenici ile anlaşma yapabilir. Bu takdirde
bu yüklenici hiçbir tazminat talep edemez.” düzenlemesine yer verilerek Sözleşme
Tasarısı’nın 28’inci maddesi ile çelişen bir düzenleme yapılmıştır.
Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşmenin ekleri” başlıklı 8’nci maddesinde “8.2. İhale
dokümanını oluşturan belgeler arasındaki öncelik sıralaması aşağıdaki gibidir:
1) Hizmet İşleri Genel Şartnamesi,
2) İdari Şartname,
3) Sözleşme Tasarısı,
4) Birim fiyat tarifleri (varsa),
5) Özel Teknik Şartname (varsa),
6) Teknik Şartname,
7) Açıklamalar (varsa),
8.3. Zeyilnameler ait oldukları dokümanın öncelik sırasına sahiptir.” düzenlemesi yer
almaktadır.
Bu çerçevede Teknik Şartname’nin 14.4’üncü maddesinde idarenin, grev uygulaması
nedeniyle sözleşmenin feshi durumunda idarenin uğrayacağı zararların yüklenicinin
hakedişinden kesileceği, bu durumda yüklenicinin hiçbir tazminat talebinde bulunamayacağı
düzenlemesine yer verilerek, Sözleşme Tasarısı’nın 28’nci maddesi ile çelişen bir düzenleme
yapılmakla birlikte, anılan Tasarı’nın 8’nci maddesinde yer alan sıralamaya göre öncelik
Sözleşme Tasarısı düzenlemeleri olduğundan Teknik Şartname’de yer alan çelişkili
düzenlemenin ihalenin iptalini gerektirmediği sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2 ve 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinde yer alan
“12.1. Sözleşme bedeli (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlara ilişkin bedel
dahil) Başakşehir Belediyesi / Mali Hizmetler Müdürlüğü ve Genel Şartnamenin hatalı,
kusurlu ve eksik işlere ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla aşağıda öngörülen plan ve
şartlar çerçevesinde ödenecektir:
4
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/025
: 16
: 18.04.2016
: 2016/UH.I-1094
Yüklenici tarafından düzenlenecek aylık hakediş raporlarının İdareye teslim
tarihinden itibaren 30 gün içinde tahakkuka bağlanır ve tahakkuka bağlandığı tarihten
itibaren 90 gün içinde Mali Hizmetler Müdürlüğünce ödemesi yapılır.”
düzenlemesi 10.03.2016 tarihli zeyilname ile “…Yüklenici tarafından düzenlenecek
aylık hakediş raporlarının İdareye teslim tarihinden itibaren 90 gün içinde tahakkuka
bağlanır ve tahakkuka bağlandığı tarihten itibaren 30 gün içinde Mali Hizmetler
Müdürlüğünce ödemesi yapılır.” şeklinde değiştirilmiştir.
Sözleşme Tasarısı’nın “Cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesinde ise,
“16.1. İdare tarafından uygulanacak cezalar aşağıda belirtilmiştir:
16.1.1. Yüklenicinin (İşveren) İşbu ihale kapsamında çalıştırılacak olan personelin
aylık maaşlarını takip eden ayın 15 (Onbeş) ine kadar personelin kolayca ulaşabileceği bir
banka şubesinde açılacak olan hesap üzerinden ödeyecektir. İşçi ücretleri kesinlikle elden
ödenmeyecektir. Maaşın bankaya yatırıldığına dair banka dekontları veya banka tarafından
verilecek maaş listenin tahakkuk evrakına eklenmesi zorunludur. Yüklenici firma hakedişi
alamamasını veya almasını, personelin maaşlarını belirtilen süre içerisinde ödememek için
gerekçe gösteremez. Yüklenici personel maaşlarını şartnamede belirtilen süre sonunda 2
işgünü ödenmemesi durumunda yüklenicinin bir aylık hakediş tutarı üzerinden % 00,2 (on
binde iki) oranında ceza tutarı takip eden ayın hak edişinden kesilerek bütçeye gelir olarak
kaydedilecektir…” düzenlemesi yer almaktadır.
Aktarılan doküman düzenlemeleri ile idarece, yüklenici tarafından düzenlenecek aylık
hakediş raporlarının İdareye teslim tarihinden itibaren 90 gün içinde tahakkuka bağlanacağı
ve tahakkuka bağlandığı tarihten itibaren 30 gün içinde ödeme yapılacağı, öte yandan
yüklenicinin ihale konusu iş kapsamında çalıştırılacak olan personelin aylık maaşlarını takip
eden ayın 15 (Onbeş) ine kadar ödeyeceği, aksi halde yüklenicinin bir aylık hakediş tutarı
üzerinden % 00,2 (on binde iki) oranında ceza tutarı takip eden ayın hak edişinden kesilerek
bütçeye gelir olarak kaydedileceği düzenlenmiştir.
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Çalışanların özlük hakları” başlıklı 38’nci
maddesinde, aylık dönemlerde veya daha fazla süreli dönemlerde veya işin sonunda hakediş
düzenlenen hizmetlerin tamamını kapsayacak şekilde işçi ücretlerinin yüklenici tarafından
ödenmesi ve kontrol teşkilatınca işçi ücretlerinin ödenip ödenmediğinin takibinde izlenecek
yol ve yöntemler belirlenmiştir.
Bu düzenlemeler ile idarelere 4734 sayılı Kanun kapsamında yaptığı hizmet
alımlarında sözleşmenin yürütülmesi aşamasında, yüklenici ile işçi arasında akdedilen
sözleşme uyarınca ödenmesi gereken işçi ücretlerini takip etme ve ödenmeyen işçi
aylıklarının hakedişten kesilerek işçilere ödeme yapılmasını sağlama yetki ve görevi
verilmiştir.
Bu durumda, idarenin yüklenici tarafından işçi ücretlerinin ödenmesini takip ve temin
görevi bulunduğu dikkate alındığında, idarenin işçi ücretlerinin ödenmesine ilişkin gün
belirlemesini engelleyen bir kısıtlama olmadığı gibi idarece yapılan düzenlemenin idarenin
işçi ücretlerinin ödenmesine ilişkin takip ve temin yükümlülüğünün zamanında yerine
getirilmesi ve işçi haklarının korunmasına yönelik bir düzenleme olması nedeniyle,
5
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/025
: 16
: 18.04.2016
: 2016/UH.I-1094
personellerin maaşlarını, personelin çalıştığı ayı takip eden ayın onbeşinci gününe kadar
yatırılmasına ilişkin söz konusu düzenlemede bir aykırılık olmadığı sonucuna varılmıştır.
Diğer taraftan Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 42’nci maddesinde; hakediş raporu,
yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere en geç sözleşmesinde
yazılı sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir kayıt yoksa “otuz gün içinde
tahakkuka bağlanacağı ve bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde de ödeme yapılacağı”
düzenlenmiştir.
Genel Şartnamede yapılan bahse konu düzenlemede, hakedişin tahakkuka bağlanması
ve ödeme yapılmasının otuzar günlük süreyle kısıtlanmasının, bu sürelere ilişkin sözleşmede
kayıt bulunmaması şartına bağlandığı anlaşılmaktadır. Bu durumda, idarelerce sözleşme
tasarısında işin özelliği ve idarenin ödeme durumu dikkate alınarak 30 günlük sürenin dışında
hakedişin tahakkuka bağlanması için bir süre belirlenmesinin mümkün olduğu ve
belirlemenin idarenin yetki ve sorumluluğunda olduğu değerlendirilmektedir.
Öte yandan söz konusu Genel Şartname düzenlemesinde yükleniciye yapılacak
ödemenin tahakkuk tarihinden başlamak üzere 30 gün içinde yapılması gerektiği hususunun
yer aldığı, bu itibarla anılan Şartname’de ödeme süresinin belirlenmesi hususunda idareye
herhangi bir takdir yetkisi verilmediği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 42’nci maddesi uyarınca sözleşmede
bir kayıt yok ise hakedişin 30 gün içinde tahakkuka bağlanması, tahakkukun bağlanmasını
takip eden 30 gün içinde de ödeme yapılması gerekmektedir.
İdarece Sözleşme Tasarısı’nın zeyilname ile değişik 12’nci maddesinde, yüklenici
tarafından düzenlenecek aylık hakediş raporlarının İdareye teslim tarihinden itibaren 90 gün
içinde tahakkuka bağlanacağı ve tahakkuka bağlandığı tarihten itibaren 30 gün içinde Mali
Hizmetler Müdürlüğünce ödemesi yapılacağı şeklinde düzenleme yapılmıştır.
İdarece, personel maaşlarının, personelin çalıştığı ayı takip eden ayın onbeşinci
gününe kadar yatırılmasına ilişkin düzenlemenin yüklenicinin işçiye yapacağı ücret
ödemesinin temini amacına yönelik olduğu, öte yandan işin özelliği ve idarenin ödeme
durumu dikkate alınarak 30 günlük sürenin dışında hakedişin tahakkuka bağlanması için
sözleşme tasarısında bir süre belirlenmesinin mümkün olduğu, belirlemenin idarenin yetki ve
sorumluluğunda olduğu, bu kapsamda şikayete konu ihalede, idarece, yüklenici tarafından
düzenlenecek aylık hakediş raporlarının İdareye teslim tarihinden itibaren 90 gün içinde
tahakkuka bağlanacağı ve tahakkuka bağlandığı tarihten itibaren 30 gün içinde Mali
Hizmetler Müdürlüğünce ödeme yapılacağı şeklindeki düzenlemede mevzuata bir aykırılık
bulunmadığı, öte yandan söz konusu düzenlemelerin teklif vermeye engel bir durum da teşkil
etmediği sonucuna varılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
Başvuru konusu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler”
başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;
a) Adı: İdari, Veri Giriş ve Teknik Destek Hizmet Alımı
b) Miktarı ve türü:
6
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/025
: 16
: 18.04.2016
: 2016/UH.I-1094
01/04/2016 - 31/12/2016 tarihleri arasında 250 personel ile "İdari, Veri Giriş Ve
Teknik Destek Hizmet Alımı" İşi” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde
“25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince ödeyeceği her türlü
ulaşım, sigorta, vergi (KDV hariç) ve benzeri giderler ile resim ve harç giderleri teklif fiyata
dahildir.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni
gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları
karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi
bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre
hesaplanacak işçilik ücreti:
Brüt Asgari Ücretin (%)
Fazlası
Hizmetin Tanımı Unvan
1. İDARİ DESTEK HİZMETLERİ -1.1. Veri Giriş Hizmetleri - 1.1.1.
Veri Giriş Koordinatörü
115
1.1.2. Veri Giriş Koordinatör Yardımcısı
1.1.3. Veri Giriş Operatörü
105
83
1.1.4. Veri Giriş Operatör Yardımcısı
1.1.5. Veri Giriş Destek Personeli
72
63
1.1.6. Engelli Veri Giriş Destek Personeli
1.1.7. Yardımcı Destek Personeli
60
24
1.1.8. Engelli Yardımcı Destek Personeli
1.2. İletişim Hizmetleri - 1.2.1. Santral Operatörü
1.2.2. Basın Hizmetleri Destek Personeli
1.2.3. Evlendirme Karşılama Hizmetleri Personeli
1.2.4. Evlendirme Basın Hizmetleri Personeli
1.3. Asistanlık Hizmetleri - 1.3.1. Yönetici Asistanı
1.3.2. Yönetim Hizmetleri Asistanı
24
93
93
66
65
147
120
2. TEKNİK DESTEK HİZMETLERİ - 2.1. Teknik Hizmetler - 2.1.1.
Teknik Koordinatör
190
2.1.2. Teknik Koordinatör Yardımcısı
2.1.3. Teknik Saha Personeli
113
91
2.1.4. Teknik Destek Bakım Hizmetleri Personeli
2.2. Şoförlük Hizmetleri - 2.2.1. Yönetici Şoförü
2.2.2. Yönetim Hizmetleri Şoförü
82
154
120
73
2.2.3. Sağlık Araçları Şoförü
2.2.4. Hizmet Araçları Şoförü
62
25.3.2. Bu madde boş bırakılmıştır.
7
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/025
: 16
: 18.04.2016
: 2016/UH.I-1094
25.3.3. Bu madde boş bırakılmıştır.
25.3.4. Diğer giderler:
İş sağlığı ve iş güvenliği hizmeti teklif fiyata dahildir
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer
Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.
Kısa vadeli sigorta kolları prim oranı %2 olarak tespit edilmiştir.” düzenlemesi yer
almaktadır.
İdarece birim fiyat teklif cetvelinin ise,
BİRİM FİYAT TEKLİF CETVELİ1
İhale kayıt numarası :2016/35513
A1
B2
Sıra
No
Miktarı
Birimi İşçi Ay/gün/sa
sayısı at
İş Kaleminin Adı ve Kısa
Açıklaması3
Teklif
Tutarı
Edilen4
Birim Fiyat
1
2
1. İDARİ DESTEK HİZMETLERİ Ay
1.1. Veri Giriş Hizmetleri
1.1.1.Veri Giriş Koordinatörü
(Brüt asgari ücretin %115 fazlası)
12
9
1.1.2. Veri Giriş Koordinatör
Yardımcısı(Brüt asgari ücretin
%105 fazlası)
Ay
11
9
3
4
1.1.3. Veri Giriş Operatörü(Brüt Ay
asgari ücretin %83 fazlası)
37
33
9
9
1.1.4. Veri Giriş Operatör
Yardımcısı(Brüt asgari ücretin
%72 fazlası)
1.1.5. Veri Giriş Destek
Personeli(Brüt asgari ücretin
%63 fazlası)
1.1.6. Engelli Veri Giriş Destek
Personeli(Brüt asgari ücretin
%60 fazlası)
1.1.7. Yardımcı Destek
Personeli(Brüt asgari ücretin
%24 fazlası)
1.1.8. Engelli Yardımcı Destek
Personeli(Brüt asgari ücretin
%24 fazlası)
1.2. İletişim Hizmetleri 1.2.1.
Santral Operatörü (Brüt asgari
ücretin %93 fazlası)
Ay
Ay
Ay
Ay
Ay
Ay
5
6
7
8
9
36
4
9
9
9
9
9
18
3
18
2/2
8
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/025
: 16
: 18.04.2016
: 2016/UH.I-1094
10 1.2.2. Basın Hizmetleri Destek
Personeli(Brüt asgari ücretin
%93 fazlası)
11 1.2.3. Evlendirme Karşılama
Hizmetleri Personeli(Brüt asgari
ücretin %66 fazlası)
12 1.2.4. Evlendirme Basın
Hizmetleri Destek Personeli(Brüt
asgari ücretin %65 fazlası)
13 1.3. Asistanlık Hizmetleri 1.3.1.
Yönetici Asistanı (Brüt asgari
ücretin %147 fazlası)
Ay
Ay
Ay
Ay
4
3
5
5
9
9
9
9
14 1.3.2. Yönetim Hizmetleri Asistanı Ay
7
9
9
(Brüt asgari ücretin %120 fazlası)
15 2. TEKNİK DESTEK
HİZMETLERİ 2.1. Teknik
Hizmetler 2.1.1. Teknik
Koordinatör (Brüt asgari ücretin
%190 fazlası)
Ay
12
16 2.1.2. Teknik Koordinatör
Yardımcısı(Brüt asgari ücretin
%113 fazlası)
Ay
11
9
17 2.1.3. Teknik Saha Personeli(Brüt Ay
5
8
9
9
asgari ücretin %91 fazlası)
18 2.1.4. Teknik Destek Bakım
Hizmetleri Personeli(Brüt asgari
ücretin %82 fazlası)
19 2.2. Şoförlük Hizmetleri 2.2.1.
Yönetici Şoförü (Brüt asgari
ücretin %154 fazlası)
20 2.2.2. Yönetim Hizmetleri
Şoförü(Brüt asgari ücretin %120
fazlası)
Ay
Ay
Ay
3
7
9
9
21 2.2.3. Sağlık Araçları Şoförü(Brüt Ay
3
5
9
9
asgari ücretin %73 fazlası)
22 2.2.4. Hizmet Araçları
Şoförü(Brüt asgari ücretin %62
fazlası)
Ay
TOPLAM TUTAR (K.D.V Hariç)
şeklinde düzenlendiği görülmüştür.
İhale dokümanında yer alan düzenlemelerden, 12 Veri Giriş Koordinatörü, 11 Veri
Giriş Koordinatör Yardımcısı, 37 Veri Giriş Operatörü, 33 Veri Giriş Operatör Yardımcısı, 36
Veri Giriş Destek Personeli, 4 Engelli Veri Giriş Destek Personeli, 18 Yardımcı Destek
Personeli, 3 Engelli Yardımcı Destek Personeli, 18 Santral Operatörü, 4 Basın Hizmetleri
Destek Personeli, 3 Evlendirme Karşılama Hizmetleri Personeli, 5 Evlendirme Basın
9
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/025
: 16
: 18.04.2016
: 2016/UH.I-1094
Hizmetleri Destek Personeli, 5 Yönetici Asistanı, 7 Yönetim Hizmetleri Asistanı, 12 Teknik
Koordinatör, 11 Teknik Koordinatör Yardımcısı, 5 Teknik Saha Personeli, 8 Teknik Destek
Bakım Hizmetleri Personeli, 3 Yönetici Şoförü, 7 Yönetim Hizmetleri Şoförü, 3 Sağlık
Araçları Şoförü, 5 Hizmet Araçları Şoförü olmak üzere 250 personel ile 01/04/2016 -
31/12/2016 tarihleri arasında İdari, Veri Giriş Ve Teknik Destek Hizmet Alımı İşinin
yapılması işi olduğu ve 250 personelden 7 adedinin engelli personel olarak belirlendiği
anlaşılmıştır.
4857 sayılı İş Kanunu’nun Engelli ve eski hükümlü çalıştırma zorunluluğu” başlıklı
30’uncu maddesinde “İşverenler, elli veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör
işyerlerinde yüzde üç engelli, kamu işyerlerinde ise yüzde dört engelli ve yüzde iki eski
hükümlü işçiyi veya 21/6/1927 tarihli ve 1111 sayılı Askerlik Kanunu veya 16/6/1927 tarihli
ve 1076 sayılı Yedek Subaylar ve Yedek Askeri Memurlar Kanunu kapsamına giren ve
askerlik hizmetini yaparken 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 21
inci maddesinde sayılan terör olaylarının sebep ve tesiri sonucu malul sayılmayacak şekilde
yaralananları meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler.
Aynı il sınırları içinde birden fazla işyeri bulunan işverenin bu kapsamda çalıştırmakla
yükümlü olduğu işçi sayısı, toplam işçi sayısına göre hesaplanır.
Bu kapsamda çalıştırılacak işçi sayısının tespitinde belirli ve belirsiz süreli iş
sözleşmesine göre çalıştırılan işçiler esas alınır. Kısmi süreli iş sözleşmesine göre çalışanlar,
çalışma süreleri dikkate alınarak tam süreli çalışmaya dönüştürülür. Oranın
hesaplanmasında yarıma kadar kesirler dikkate alınmaz, yarım ve daha fazla olanlar tama
dönüştürülür. İşyerinin işçisi iken sakatlananlara öncelik tanınır.
…
Özel sektör işverenlerince bu madde kapsamında çalıştırılan 17/7/1964 tarihli ve 506
sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa tabi özürlü sigortalılar ile 1/7/2005 tarihli ve 5378 sayılı
Kanunun 14 üncü maddesinde belirtilen korumalı işyerlerinde çalıştırılan özürlü
sigortalıların, aynı Kanunun 72 nci ve 73 üncü maddelerinde sayılan ve 78 inci maddesiyle
belirlenen prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigorta primine ait işveren
hisselerinin tamamı, kontenjan fazlası özürlü çalıştıran, yükümlü olmadıkları halde özürlü
çalıştıran işverenlerin bu şekilde çalıştırdıkları her bir özürlü için prime esas kazanç alt sınırı
üzerinden hesaplanan sigorta primine ait işveren hisselerinin yüzde ellisi Hazinece karşılanır.
İşveren hissesine ait primlerin Hazinece karşılanabilmesi için işverenlerin çalıştırdıkları
sigortalılarla ilgili olarak 506 sayılı Kanun uyarınca aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal
süresi içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumuna verilmesi ve sigortalıların tamamına ait sigorta
primlerinin sigortalı hissesine isabet eden tutarı ile Hazinece karşılanmayan işveren hissesine
ait tutarın ödenmiş olması şarttır. Bu fıkraya göre işveren tarafından ödenmesi gereken
primlerin geç ödenmesi halinde, Hazinece Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılacak ödemenin
gecikmesinden kaynaklanan gecikme zammı, işverenden tahsil edilir. Hazinece karşılanan
prim tutarları gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında gider veya maliyet unsuru olarak
dikkate alınmaz. Bu fıkrada düzenlenen teşvik, kamu idareleri hariç 506 sayılı Kanun
kapsamındaki sigortalılara ilişkin matrah ve oranlar üzerinden olmak üzere, 506 sayılı
Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamındaki sandıkların statülerine tabi personeli için de
uygulanır. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığı ile Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı tarafından müştereken belirlenir.
Bu maddeye aykırılık hallerinde 101 inci madde uyarınca tahsil edilecek cezalar,
özürlülerin ve eski hükümlülerin kendi işini kurmaları, özürlünün iş bulmasını sağlayacak
destek teknolojileri, özürlünün işe yerleştirilmesi, işe ve işyerine uyumunun sağlanması ve bu
10
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/025
: 16
: 18.04.2016
: 2016/UH.I-1094
gibi projelerde kullanılır. Tahsil edilen cezaların kullanımına ilişkin hususlar, Türkiye İş
Kurumunun koordinatörlüğünde, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel
Müdürlüğü ile İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı
Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkif Evleri Genel
Müdürlüğü, en çok işçi ve işvereni temsil eden üst kuruluşların ve en çok özürlüyü temsil eden
üst kuruluşun birer temsilcisinden oluşan komisyon tarafından karara bağlanır. Komisyonun
çalışma usul ve esasları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle
düzenlenir.
Eski hükümlü çalıştırılmasında, kanunlardaki kamu güvenliği ile ilgili hizmetlere
ilişkin özel hükümler saklıdır.” hükmü,
Aynı Kanun’un Engelli ve eski hükümlü çalıştırma zorunluluğuna aykırılık” başlıklı
101’inci maddesinde “Bu Kanunun 30 uncu maddesindeki hükümlere aykırı olarak engelli ve
eski hükümlü çalıştırmayan işveren veya işveren vekiline çalıştırmadığı her engelli ve eski
hükümlü ve çalıştırmadığı her ay için binyediyüz Türk Lirası idari para cezası verilir. Kamu
kuruluşları da bu para cezasından hiçbir şekilde muaf tutulamaz.” hükmü bulunmaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında
teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “78.22 Brüt asgari ücret veya
üzerinde ücret ödenmesi öngörülen personelin varsa nakdi yol ve yemek bedeli dahil aylık
(78.12 nci maddeye göre gün üzerinden teklif alınan hallerde günlük) ücreti, fazla çalışma,
ulusal bayram ve genel tatil günlerinde (ulusal bayram, resmi ve dini bayram günleri ile 1
Mayıs Emek ve Dayanışma günü ve yılbaşı günü) yapılacak çalışmalara ilişkin ücretler ile
engelli işçi ücreti gibi ayrı ayrı hesaplanması gereken her bir işçilik maliyeti için birim fiyat
teklif cetvelinde ayrı satır açılması, malzeme giderlerinin de ayrı iş kalemleri şeklinde
düzenlenmesi zorunludur…” açıklaması,
Anılan Tebliğin 78.28 inci maddesinde “İsteklilerin aynı il sınırları içerisinde birden
fazla iş yerinin bulunup bulunmadığına bakılmaksızın, ihale dokümanında aynı il bazında elli
veya daha fazla işçi çalıştırılmasının öngörüldüğü ihalelerde 4857 sayılı İş Kanununda
belirtilen asgari orana uyulmak kaydıyla idarece tespit edilen engelli işçi sayısı ile bu
işçilerin tabi olacağı ücret grubu idari şartnamenin ilgili maddesinde belirtilecek ve bu işçiler
için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılacaktır. İdareler tarafından İş Kanununda
belirtilen asgari oranının üzerinde engelli işçi çalıştırılmasını öngören düzenleme yapılması
da mümkündür. İstekliler tarafından ihale dokümanında öngörülen engelli işçi sayısı ve bu
işçiler için Hazinece karşılanacak prim teşvik tutarları dikkate alınarak teklif bedelleri
oluşturulacaktır. İlgili mevzuatında engelli işçi çalıştırılmasını kısıtlayan hükümler saklıdır.”
açıklaması bulunmaktadır.
Yukarda aktarılan 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerinden, işverenler, elli veya daha
fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde yüzde üç engelli, kamu işyerlerinde ise yüzde
dört engelli ve yüzde iki eski hükümlü işçiyi veya 21/6/1927 tarihli ve 1111 sayılı Askerlik
Kanunu veya 16/6/1927 tarihli ve 1076 sayılı Yedek Subaylar ve Yedek Askeri Memurlar
Kanunu kapsamına giren ve askerlik hizmetini yaparken 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı
Terörle Mücadele Kanununun 21 inci maddesinde sayılan terör olaylarının sebep ve tesiri
sonucu malul sayılmayacak şekilde yaralananları meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun
işlerde çalıştırmakla yükümlü oldukları, Kamu İhale Genel Tebliği açıklamalarından ise,
isteklilerin aynı il sınırları içerisinde birden fazla iş yerinin bulunup bulunmadığına
11
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/025
: 16
: 18.04.2016
: 2016/UH.I-1094
bakılmaksızın, ihale dokümanında aynı il bazında elli veya daha fazla işçi çalıştırılmasının
öngörüldüğü ihalelerde 4857 sayılı İş Kanununda belirtilen asgari orana uyulmak kaydıyla
idarece tespit edilen engelli işçi sayısı ile bu işçilerin tabi olacağı ücret grubu idari
şartnamenin ilgili maddesinde belirtileceği ve bu işçiler için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı
satır açılacağı anlaşılmaktadır.
Bu çerçevede 250 personelin çalışacağı söz konusu ihalede (250 x 0,03=7,5) (Oranın
hesaplanmasında yarım ve daha fazla olanlar tama dönüştürüleceğinden) 8 personelin engelli
işçi olarak çalıştırılması gerektiği anlaşılmaktadır.
İdari Şartname ve birim fiyat teklif cetveli incelendiğinde ise, idarece 4 Engelli Veri
Giriş Destek Personeli ve 3 Engelli Yardımcı Destek Personeli olmak üzere toplam 7 engelli
işçi çalıştırılmasının öngörüldüğü anlaşılmıştır.
Bu itibarla, yukarıda aktarılan mevzuat gereği en az 8 engelli işçi çalıştırılması
gerekirken, idarece 7 engelli işçi çalıştırılmasına ilişkin yapılan düzenlemelerin yerinde
olmadığı ve ihale dokümanın bu haliyle mevzuata aykırı düzenlendiği anlaşılmış olup, söz
konusu aykırılığın düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte olması sebebiyle ihalenin iptal
edilmesinin uygun olacağı sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle
giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin
iptaline,
Esasta oybirliği, gerekçede oyçokluğu ile karar verildi.
Mahmut GÜRSES
Başkan
Ali Kemal AKKOÇ
Kurul Üyesi
Ahmet ÖZBAKIR
Kurul Üyesi
Mehmet Zeki ADLI
Kurul Üyesi
Hamdi GÜLEÇ
Kurul Üyesi
Dr. Mehmet AKSOY
Kurul Üyesi
12
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/025
: 16
: 18.04.2016
: 2016/UH.I-1094
EK GEREKÇE
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesindeki ihale dokümanına ilişkin
üçüncü iddiası kapsamında Kurul çoğunluğunca “ihalenin iptaline” karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin üçüncü iddiası kapsamında Kurulca verilen karar yerinde bulunmuş
olmakla birlikte başvuru sahibinin ihale dokümanına ilişkin birinci ve ikinci iddialarının
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18’inci maddesi yönünden Kurul
kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki belgeler üzerinde yapılan inceleme
sonucunda;
1’inci iddia kapsamında yapılan incelemeye göre;
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Mücbir sebepler” başlıklı 10’uncu
maddesinde “Mücbir sebep olarak kabul edilebilecek haller aşağıda belirtilmiştir:
a) Doğal afetler.
b) Kanuni grev.
c) Genel salgın hastalık.
d) Kısmî veya genel seferberlik ilânı.
e) Gerektiğinde Kurum tarafından belirlenecek benzeri diğer haller.
Süre uzatımı verilmesi, sözleşmenin feshi gibi durumlar da dahil olmak üzere, idare
tarafından yukarıda belirtilen hallerin mücbir sebep olarak kabul edilebilmesi için;
yükleniciden kaynaklanan bir kusurdan ileri gelmemiş olması, taahhüdün yerine getirilmesine
engel nitelikte olması, yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemiş
bulunması, mücbir sebebin meydana geldiği tarihi izleyen yirmi gün içinde yüklenicinin
idareye yazılı olarak bildirimde bulunması ve yetkili merciler tarafından belgelendirilmesi
zorunludur.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Yüklenicinin sözleşmeyi feshetmesi” başlıklı 19’uncu maddesinde
"Sözleşme yapıldıktan sonra mücbir sebep halleri dışında yüklenicinin mali acz içinde
bulunması nedeniyle taahhüdünü yerine getiremeyeceğini gerekçeleri ile birlikte yazılı olarak
bildirmesi halinde, ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin
teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye
edilir.” hükmü,
Aynı Kanun’un “İdarenin sözleşmeyi feshetmesi” başlıklı 20’nci maddesinde
“Aşağıda belirtilen hallerde idare sözleşmeyi fesheder:
a) Yüklenicinin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak
yerine getirmemesi veya işi süresinde bitirmemesi üzerine, ihale dokümanında belirlenen
oranda gecikme cezası uygulanmak üzere, idarenin en az on gün süreli ve nedenleri açıkça
belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi,
b) Sözleşmenin uygulanması sırasında yüklenicinin 25 inci maddede sayılan yasak fiil
veya davranışlarda bulunduğunun tespit edilmesi,
Hallerinde, ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin
teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye
edilir.” hükmü,
13
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/025
: 16
: 18.04.2016
: 2016/UH.I-1094
Anılan Kanun’un “Sözleşmeden önceki yasak fiil veya davranışlar nedeniyle fesih”
başlıklı 21’nci maddesinde “Yüklenicinin, ihale sürecinde Kamu İhale Kanununa göre yasak
fiil veya davranışlarda bulunduğunun sözleşme yapıldıktan sonra tespit edilmesi halinde,
kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı
genel hükümlere göre tasfiye edilir.
Ancak, taahhüdün en az % 80’inin tamamlanmış olması ve taahhüdün
tamamlattırılmasında kamu yararı bulunması kaydıyla;
a) İvediliği nedeniyle taahhüdün kalan kısmının yeniden ihale edilmesi için yeterli
sürenin bulunmaması,
b) Taahhüdün başka bir yükleniciye yaptırılmasının mümkün olmaması,
c) Yüklenicinin yasak fiil veya davranışının taahhüdünü tamamlamasını engelleyecek
nitelikte olmaması,
Hallerinde, idare sözleşmeyi feshetmeksizin yükleniciden taahhüdünü tamamlamasını
isteyebilir ve bu takdirde yüklenici taahhüdünü tamamlamak zorundadır. Ancak bu durumda,
yüklenici hakkında 26 ncı madde hükmüne göre işlem yapılır ve yükleniciden kesin teminat ve
varsa ek kesin teminatların tutarı kadar ceza tahsil edilir. Bu ceza hakedişlerden kesinti
yapılmak suretiyle de tahsil edilebilir.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Sözleşmenin feshine ilişkin düzenlemeler” başlıklı 22’nci
maddesinde “19 uncu maddeye göre yüklenicinin fesih talebinin idareye intikali, 20 nci
maddenin (a) bendine göre belirlenen sürenin bitimi, 20 nci maddenin (b) bendi ile 21 inci
maddeye göre ise tespit tarihi itibariyle sözleşme feshedilmiş sayılır. Bu tarihleri izleyen yedi
gün içinde idare tarafından fesih kararı alınır. Bu karar, karar tarihini izleyen beş gün içinde
yükleniciye bildirilir.
19, 20 ve 21 inci maddelere göre sözleşmenin feshedilmesi halinde, kesin teminat ve
varsa ek kesin teminatlar alındığı tarihten gelir kaydedileceği tarihe kadar Devlet İstatistik
Enstitüsünce yayımlanan aylık toptan eşya fiyat endeksine göre güncellenir. Güncellenen
tutar ile kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların tutarı arasındaki fark yükleniciden tahsil
edilir.
Hakedişlerden kesinti yapılmak suretiyle teminat alınan hallerde, alıkonulan tutar
gelir kaydedileceği gibi, sözleşmenin feshedildiği tarihten sonra yapılmayan iş miktarına
isabet eden teminat tutarı da birinci fıkra hükmüne göre güncellenerek yükleniciden tahsil
edilir.
Gelir kaydedilen teminatlar, yüklenicinin borcuna mahsup edilemez.
19, 20 ve 21 inci maddelere göre sözleşmenin feshedilmesi halinde, yükleniciler
hakkında 26 ncı madde hükümlerine göre işlem yapılır. Ayrıca, sözleşmenin feshi nedeniyle
idarenin uğradığı zarar ve ziyan yükleniciye tazmin ettirilir.” hükmü,
Mezkur Kanun’un “Mücbir sebeplerden dolayı sözleşmenin feshi” başlıklı 23’üncü
maddesinde “Mücbir sebeplerden dolayı sözleşmenin feshedilmesi halinde, hesabı genel
hükümlere göre tasfiye edilerek, kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar iade edilir.”
hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Kamu İhale Kurumu tarafından belirlenen mücbir
sebep halleri” başlıklı 25.3.1’inci maddesinde “4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri
Kanununun “Mücbir Sebepler” başlıklı 10 uncu maddesinde; “Mücbir sebep olarak kabul
edilebilecek haller aşağıda belirtilmiştir:
a) Doğal afetler
14
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/025
: 16
: 18.04.2016
: 2016/UH.I-1094
b) Kanuni grev
c) Genel salgın hastalık
d) Kısmi veya genel seferberlik ilanı
e) Gerektiğinde Kurum tarafından belirlenecek benzeri diğer haller
Süre uzatımı verilmesi, sözleşmenin feshi gibi durumlar da dahil olmak üzere, idare
tarafından yukarıda belirtilen hallerin mücbir sebep olarak kabul edilebilmesi için;
yükleniciden kaynaklanan bir kusurdan ileri gelmemiş olması, taahhüdün yerine getirilmesine
engel nitelikte olması, yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemiş
bulunması, mücbir sebebin meydana geldiği tarihi izleyen yirmi gün içinde yüklenicinin
idareye yazılı olarak bildirimde bulunması ve yetkili merciler tarafından belgelendirilmesi
zorunludur.” hükmü yer almaktadır. Sözkonusu maddenin (e) bendi ile, Kamu İhale
Kurumuna, (a), (b), (c), (d) bentlerinde belirtilenlere benzer halleri mücbir sebep olarak
belirleme konusunda yetki verilmiştir.
25.3.2. 4735 sayılı Kanunda düzenlenen haliyle mücbir sebepler, yüklenicinin
sözleşme konusu işi sözleşmede belirtilen şartlarda yapmasını engelleyen durumlardır.
Maddede sayılan hallerin taahhüdün ifasını engellemesi durumunda yüklenici tarafından
süresi içersinde idareye mücbir sebep başvurusunda bulunulması gerekmektedir. Yüklenicinin
talebinin mevzuat çerçevesinde sonuçlandırılması hususundaki yetki ve sorumluluk
idarededir. Anılan Kanun maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen şartların varlığı durumunda,
idarece yapılan değerlendirme sonucunda mücbir sebep nedeniyle süre uzatımı verilmesi veya
sözleşmenin feshi yönünde karar alınabilecektir. Örneğin süre uzatımına ilişkin başvurularda,
yüklenicinin mücbir sebebin meydana geldiği tarihi izleyen 20 gün içinde idareye başvurması,
mücbir sebep oluşturan olayları belgelemesi ve idare tarafından, meydana gelen olayın iş
üzerinde gecikmeye tesiri olup olmadığı ve bu gecikmenin yüklenici kusurundan kaynaklanıp
kaynaklanmadığının incelenmesi ve buna göre karar verilmesi gerekmektedir…” açıklaması
yer almaktadır.
Aktarılan mevzuat hükümlerinde yüklenicinin ve idarenin sözleşmeyi fesih hallerinin
ayrı ayrı düzenlendiği, yükleniciden kaynaklanan bir kusurdan ileri gelmemiş olması,
taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması, yüklenicinin bu engeli ortadan
kaldırmaya gücünün yetmemiş bulunması, mücbir sebebin meydana geldiği tarihi izleyen
yirmi gün içinde yüklenicinin idareye yazılı olarak bildirimde bulunması ve yetkili merciler
tarafından belgelendirilmesi şartıyla kanuni grevin mücbir sebep halleri içinde sayıldığı,
mücbir sebeplerden dolayı sözleşmenin feshedilmesi halinde ise, hesabın genel hükümlere
göre tasfiye edilerek, kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların iade edileceği
düzenlenmiştir.
Anılan mevzuat hükümleri doğrultusunda Sözleşme Tasarısı’nın 17.1.1’nci
maddesinde kanuni grevin mücbir sebepler içinde sayıldığı, anılan Tasarı’nın “Mücbir
sebeplerden dolayı sözleşmenin feshi” başlıklı 28’nci maddesinde, “28.1. Mücbir sebeplerden
dolayı İdare veya Yüklenici sözleşmeyi tek taraflı olarak feshedebilir. Ancak Yüklenicinin
mücbir sebebe dayalı bir süre uzatımı talebi varsa idarenin sözleşmeyi feshedebilmesi için
uzatılan sürenin sonunda işin sözleşme ve eklerine uygun şekilde tamamlanmamış olması
gerekir. Sözleşmenin feshedilmesi halinde, hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilerek kesin
teminat ve varsa ek kesin teminatlar iade edilir.” düzenlemesine yer verildiği anlaşılmıştır.
Öte yandan ihaleye ait Teknik Şartname’nin “İşin feshi” başlıklı 14’üncü maddesinde
“14.4. Yüklenici (İşveren) iş yerinde bir grev uygulaması sebebi ile Hizmet Alım
15
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/025
: 16
: 18.04.2016
: 2016/UH.I-1094
kapsamındaki işin yapılmaması halinde idare Hizmet Alım işini tek taraflı olarak herhangi bir
bildirime gerek kalmaksızın derhal feshedebilir. Bu durumda idarenin uğrayacağı zararlar
yüklenicinin hakedişinden kesilir. İdare başka bir yüklenici ile anlaşma yapabilir. Bu takdirde
bu yüklenici hiçbir tazminat talep edemez.” düzenlemesi yer almaktadır.
Bu çerçevede Teknik Şartname’nin 14.4’üncü maddesinde idarenin, grev uygulaması
nedeniyle sözleşmenin feshi durumunda idarenin uğrayacağı zararların yüklenicinin
hakedişinden kesileceği, bu durumda yüklenicinin hiçbir tazminat talebinde bulunamayacağı
düzenlemesine yer verilerek, hem 4735 sayılı Kanun’un 23’üncü maddesinde yer alan mücbir
sebeplerden dolayı sözleşmenin feshedilmesi halinde, hesabı genel hükümlere göre tasfiye
edilerek, kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların iade edileceğine ilişkin hükme aykırı bir
düzenleme getirildiği hem de Sözleşme Tasarısı’nın 28’nci maddesi ile çelişen bir düzenleme
yapıldığı ve ihale dokümanın bu haliyle mevzuata aykırı düzenlendiği değerlendirilmiş olup,
söz konusu aykırılığın düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte olması sebebiyle ihalenin
iptal edilmesinin uygun olacağı ve bu gerekçenin de Kurul kararının iptal gerekçeleri içinde
yer alması gerektiği değerlendirilmiştir.
2’nci iddia kapsamında yapılan incelemeye göre;
Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinde yer alan
“12.1. Sözleşme bedeli (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlara ilişkin bedel
dahil) Başakşehir Belediyesi / Mali Hizmetler Müdürlüğü ve Genel Şartnamenin hatalı,
kusurlu ve eksik işlere ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla aşağıda öngörülen plan ve
şartlar çerçevesinde ödenecektir:
Yüklenici tarafından düzenlenecek aylık hakediş raporlarının İdareye teslim
tarihinden itibaren 30 gün içinde tahakkuka bağlanır ve tahakkuka bağlandığı tarihten
itibaren 90 gün içinde Mali Hizmetler Müdürlüğünce ödemesi yapılır.”
düzenlemesi 10.03.2016 tarihli zeyilname ile “…Yüklenici tarafından düzenlenecek
aylık hakediş raporlarının İdareye teslim tarihinden itibaren 90 gün içinde tahakkuka
bağlanır ve tahakkuka bağlandığı tarihten itibaren 30 gün içinde Mali Hizmetler
Müdürlüğünce ödemesi yapılır.” şeklinde değiştirilmiştir.
Sözleşme Tasarısı’nın “Cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesinde ise,
“16.1. İdare tarafından uygulanacak cezalar aşağıda belirtilmiştir:
16.1.1. Yüklenicinin (İşveren) İşbu ihale kapsamında çalıştırılacak olan personelin
aylık maaşlarını takip eden ayın 15 (Onbeş) ine kadar personelin kolayca ulaşabileceği bir
banka şubesinde açılacak olan hesap üzerinden ödeyecektir. İşçi ücretleri kesinlikle elden
ödenmeyecektir. Maaşın bankaya yatırıldığına dair banka dekontları veya banka tarafından
verilecek maaş listenin tahakkuk evrakına eklenmesi zorunludur. Yüklenici firma hakedişi
alamamasını veya almasını, personelin maaşlarını belirtilen süre içerisinde ödememek için
gerekçe gösteremez. Yüklenici personel maaşlarını şartnamede belirtilen süre sonunda 2
işgünü ödenmemesi durumunda yüklenicinin bir aylık hakediş tutarı üzerinden % 00,2 (on
binde iki) oranında ceza tutarı takip eden ayın hak edişinden kesilerek bütçeye gelir olarak
kaydedilecektir…” düzenlemesi yer almaktadır.
Aktarılan doküman düzenlemeleri ile idarece, yüklenici tarafından düzenlenecek aylık
hakediş raporlarının İdareye teslim tarihinden itibaren 90 gün içinde tahakkuka bağlanacağı
16
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/025
: 16
: 18.04.2016
: 2016/UH.I-1094
ve tahakkuka bağlandığı tarihten itibaren 30 gün içinde ödeme yapılacağı, öte yandan
yüklenicinin ihale konusu iş kapsamında çalıştırılacak olan personelin aylık maaşlarını takip
eden ayın 15 (Onbeş) ine kadar ödeyeceği, aksi halde yüklenicinin bir aylık hakediş tutarı
üzerinden % 00,2 (on binde iki) oranında ceza tutarı takip eden ayın hak edişinden kesilerek
bütçeye gelir olarak kaydedileceği düzenlenmiştir.
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Çalışanların özlük hakları” başlıklı 38’nci
maddesinde, aylık dönemlerde veya daha fazla süreli dönemlerde
veya işin sonunda hakediş düzenlenen hizmetlerin tamamını
kapsayacak şekilde işçi ücretlerinin yüklenici tarafından
ödenmesi ve kontrol teşkilatınca işçi ücretlerinin ödenip
ödenmediğinin takibinde izlenecek yol ve yöntemler
belirlenmiştir.
Bu düzenlemeler ile idarelere 4734 sayılı Kanun kapsamında yaptığı hizmet
alımlarında sözleşmenin yürütülmesi aşamasında, yüklenici ile işçi arasında akdedilen
sözleşme uyarınca ödenmesi gereken işçi ücretlerini takip etme ve ödenmeyen işçi
aylıklarının hakedişten kesilerek işçilere ödeme yapılmasını sağlama yetki ve görevi
verilmiştir.
Bu durumda, idarenin yüklenici tarafından işçi
ücretlerinin ödenmesini takip ve temin görevi bulunduğu
dikkate alındığında, idarenin işçi ücretlerinin ödenmesine
ilişkin gün belirlemesini engelleyen bir kısıtlama olmadığı
gibi idarece yapılan düzenlemenin idarenin işçi ücretlerinin
ödenmesine ilişkin takip ve temin yükümlülüğünün zamanında
yerine getirilmesi ve işçi haklarının korunmasına yönelik bir
düzenleme olması nedeniyle, personellerin maaşlarını, personelin çalıştığı ayı
takip eden ayın onbeşinci gününe kadar yatırılmasına ilişkin söz konusu düzenlemede
bir aykırılık olmadığı değerlendirilmektedir.
Diğer taraftan Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 42’nci
maddesinde; hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından
imzalandığı tarihten başlamak üzere en geç sözleşmesinde
yazılı sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir kayıt
yoksa “otuz gün içinde tahakkuka bağlanacağı ve bu tarihten
başlamak üzere otuz gün içinde de ödeme yapılacağı”
düzenlenmiştir.
Genel Şartnamede yapılan bahse konu düzenlemede, hakedişin
tahakkuka bağlanması ve ödeme yapılmasının otuzar günlük
süreyle kısıtlanmasının, bu sürelere ilişkin sözleşmede kayıt
bulunmaması şartına bağlandığı anlaşılmaktadır. Bu durumda,
idarelerce sözleşme tasarısında işin özelliği ve idarenin
ödeme durumu dikkate alınarak 30 günlük sürenin dışında
hakedişin tahakkuka bağlanması için bir süre belirlenmesinin
mümkün olduğu ve
belirlemenin idarenin yetki ve
sorumluluğunda olduğu değerlendirilmektedir. Ancak bu takdir yetkisi
17
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/025
: 16
: 18.04.2016
: 2016/UH.I-1094
mutlak ve sınırsız bir yetki niteliğinde olmadığından, takdir yetkisinin anayasal ilkeler
çerçevesinde, eşitlik ilkesine uygun şekilde, kamu yararı ve hizmet gerekleri gözetilerek
kullanılması gerekmektedir.
Öte yandan söz konusu Genel Şartname düzenlemesinde yükleniciye yapılacak
ödemenin tahakkuk tarihinden başlamak üzere 30 gün içinde yapılması gerektiği hususunun
yer aldığı, bu itibarla anılan Şartname’de ödeme süresinin belirlenmesi hususunda idareye
herhangi bir takdir yetkisi verilmediği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 42’nci maddesi uyarınca sözleşmede
bir kayıt yok ise hakedişin 30 gün içinde tahakkuka bağlanması, tahakkukun bağlanmasını
takip eden 30 gün içinde de ödeme yapılması gerekmektedir.
İdarece Sözleşme Tasarısı’nın zeyilname ile değişik 12’nci maddesinde, yüklenici
tarafından düzenlenecek aylık hakediş raporlarının İdareye teslim tarihinden itibaren 90 gün
içinde tahakkuka bağlanacağı ve tahakkuka bağlandığı tarihten itibaren 30 gün içinde Mali
Hizmetler Müdürlüğünce ödemesi yapılacağı şeklinde düzenleme yapılmıştır.
İdarece, personel maaşlarının, personelin çalıştığı ayı takip eden ayın onbeşinci
gününe kadar yatırılmasına ilişkin düzenlemenin yüklenicinin işçiye yapacağı ücret
ödemesinin temini amacına yönelik olduğu, öte yandan işin özelliği ve idarenin ödeme
durumu dikkate alınarak 30 günlük sürenin dışında hakedişin tahakkuka bağlanması için
sözleşme tasarısında bir süre belirlenmesinin mümkün olduğu, belirlemenin idarenin yetki ve
sorumluluğunda olduğu, bu kapsamda şikayete konu ihalede, idarece, yüklenici tarafından
düzenlenecek aylık hakediş raporlarının İdareye teslim tarihinden itibaren 90 gün içinde
tahakkuka bağlanacağı ve tahakkuka bağlandığı tarihten itibaren 30 gün içinde Mali
Hizmetler Müdürlüğünce ödeme yapılacağı şeklindeki düzenlemede mevzuata bir aykırılık
bulunmamakla birlikte, yüklenici tarafından personel maaşlarının, personelin çalıştığı ayı
takip eden ayın onbeşinci gününe kadar yatırılması öngörülürken, İdarece 120 gün süreyle (4
ay) yükleniciye ödeme yapılmayacağı dikkate alındığında, idarenin takdir yetkisi
kapsamında belirlediği 120 günlük sürenin hakkaniyete uygun olmadığı, kaldı ki, 20
doküman alınan şikayete konu ihalede 4 teklif verildiği de dikkate alındığında, söz konusu
düzenlemenin isteklileri tereddüte düşürdüğü ve teklif vermeye engel bir husus olduğu
değerlendirilmiş olup, söz konusu aykırılığın düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte
olması sebebiyle ihalenin iptal edilmesinin uygun olacağı ve bu gerekçenin de Kurul kararının
iptal gerekçeleri içinde yer alması gerektiği değerlendirilmiştir.
Açıklanan nedenlerle; başvuru sahibinin ihale dokümanına ilişkin birinci ve ikinci
iddiaları kapsamında yapılan incelemeye göre “ihalenin iptaline” karar verilmesi gerektiği ve
bu gerekçelerin de Kurul kararının iptal gerekçeleri içinde yer alması gerektiği
yönündeki düşüncemizle, üçüncü iddia kapsamında Kurulca alınan karara katılıyoruz.
Ali Kemal AKKOÇ
Kurul Üyesi
Dr. Mehmet AKSOY
Kurul Üyesi
18