Ana Sayfa / Kararlar / Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı / 2016/12468-Şavşat Naime-İsmail Yılmaz Huzurevi Müdürlüğü Bünyesinde Malzeme Dâhil Yemek Hazırlama ve Dağıtım Hizmeti Alımı
Bilgi
İKN
2016/12468
Başvuru Sahibi
Adem Akyıldız (Sofram Yemek Temizlik)
İdare
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı
İşin Adı
Şavşat Naime-İsmail Yılmaz Huzurevi Müdürlüğü Bünyesinde Malzeme Dâhil Yemek Hazırlama ve Dağıtım Hizmeti Alımı
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 60  
: 15.06.2016  
: 2016/UH.I-1604  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Hamdi GÜLEÇ  
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr.  
Ahmet İhsan ŞATIR, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Adem Akyıldız (Sofram Yemek Temizlik),  
İrfanlı Mah. Nur Sokak No:3/A Of/TRABZON  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Şavşat Naime İsmail Yılmaz Huzurevi Müdürlüğü,  
Yavuzköy Cami Şavşat/ARTVİN  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2016/12468 İhale Kayıt Numaralı “Şavşat Naime-İsmail Yılmaz Huzurevi Müdürlüğü  
Bünyesinde Malzeme Dâhil Yemek Hazırlama ve Dağıtım Hizmeti Alımı” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Şavşat Naime İsmail Yılmaz Huzurevi  
Müdürlüğü tarafından 07.03.2016 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Şavşat  
Naime-İsmail Yılmaz Huzurevi Müdürlüğü Bünyesinde Malzeme Dâhil Yemek Hazırlama ve  
Dağıtım Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak Adem Akyıldız (Sofram Yemek Temizlik)’ın  
18.03.2016 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 25.03.2016 tarihli yazısı ile reddi  
üzerine, başvuru sahibince 01.04.2016 tarih ve 20585 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan  
01.04.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2016/842 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
1
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) Aşırı düşük teklif açıklamalarının, “Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde  
yer alan İşçilik Gider Toplamı ile Personel Maliyetler Toplamı’nın aritmetik hatalı olduğu  
tespiti ile” reddedilmesinin yerinde olmadığı, aşırı düşük açıklamalarının kabul  
edilmemesinin mevzuata aykırı olduğu, kendilerinin Kamu İhale Kurumu’nun İşçilik  
Hesaplama Modülü’nü kullanarak yürürlükteki mevzuat hükümleri gereğince asgari işçilik  
maliyetini doğru bir şekilde hesapladığı,  
2) Aşırı düşük teklif sunan diğer 2 isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının  
aşağıdaki gerekçelerden dolayı mevzuata aykırı olduğu,  
-Aşırı düşük açıklaması yapan istekliler tarafından toplam Asgari İşçilik Maliyet  
hesaplamasının doğru olarak yapılmadığı, Kamu İhale Kurumu İşçilik Hesaplama Modülü’ne  
göre hesaplanması gereken asgari işçilik maliyetinin altında bir maliyet hesabının yapıldığı,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 60  
: 15.06.2016  
: 2016/UH.I-1604  
Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma üretilmediği, çalışacak olan işçilere ihale  
dokümanında belirtilmesine rağmen verilmesi gereken yemek, yol ve giyim giderlerinin  
işçilik hesaplamasına dahil edilmediği, idari şartnamede çalıştırılacak olan personeller için,  
yüklenici tarafından hangi kıyafetlerin temin edileceğine ilişkin bir düzenlemenin yapıldığı ve  
bu giyime ilişkin giderlerin işçilik gideri kapsamında değerlendirilmesi gerekirken ilgili  
firmalarca aşırı düşük teklif açıklamasında giyime ilişkin giderlere personel maliyetleri  
kapsamında yer verilmediği, söz konusu giderlerin Malzemeli Yemek Sunumu Hesap  
Cetvelinde yer alan ve istekliler tarafından hesaplanan işçilik oranını etkilediği dikkate  
alındığında, aşırı düşük teklif açıklamasında yer alan (Ana çiğ girdi oranı+işçilik  
maliyeti)/toplam teklif tutarı oranının yanlış hesaplanmasına yol açtığı için, ilgili firmaların  
aşırı düşük açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı,  
-Malzemeli Hesap Sunum Cetveli(Ek-H4) hatalı olduğu, ihale süresi boyunca  
kullanılacak ana çiğ girdilerinin tamamını kapsamadığı, Malzemeli Yemek Sunumu Hesap  
Cetveli ve Maliyet tablolarında bulunan malzeme birim fiyatları ile tevsik edici belgelerde  
bulunan birim fiyatların birbiriyle örtüşmediği, EK-H.4’te gramaj genel toplamlarının  
yuvarlamalar sebebiyle eksik hesaplandığı, yemek menüsü için oluşturdukları reçetelerdeki  
ana çiğ girdi miktarlarında kg. ve adetlerde çarpım hatası yaptıkları için, ana çiğ girdi  
toplamları da eksik ve yanlış olduğu, ana çiğ girdi ile işçilik maliyeti toplamının toplam teklif  
tutarına oranının 0,80-0,95 arasında olmadığı,  
-
İşin süresi boyunca kullanılacak olan ana çiğ girdilerin miktarlarını hesaplayabilmek  
için, teknik şartnamede düzenlenen 14 günlük örnek yemek menüyü esas alarak, işin süresi  
olan 01.04.2016 31.12.2016 tarihleri arasında 275 gün üzerinden bir menü döngüsü  
-
yaptıkları, toplam öğün sayısının toplam günü sayısına bölünmesi suretiyle ortalama 1  
günlük öğün sayısını buldukları, ortalama 1 günlük öğün sayısının işin süresi boyunca tekrar  
sayısı ile çarpılması suretiyle bulunan toplam öğün mevcudunun yemek içeriklerinde bulunan  
girdilerin gramajları ile çarpılması suretiyle de her bir çiğ girdi bazında miktarlara ulaşıldığı,  
(Ana Çiğ Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı oranının hesabında doğrudan  
örnek menünün esas alınması yerine örnek menünün süresince tekrar etme sıklığından yola  
çıkarak yine toplam teklifteki orana ulaşmaya çalışılmasının temelden başlayarak mevzuata  
aykırı olduğu ve ana çiğ girdi gramajlarının hesabında hata yapıldığı,  
2
-İşin süresi boyunca etli ve sebzeli yemeklerin içeriklerinde kullanılması gereken  
koyun eti(kemikli) ve sığır eti(kemikli) toplam çiğ girdi miktarlarını eksik olarak  
hesapladıkları, gıda rasyosunda etli ve sebzeli yemeklerin içerisinde hem “koyun  
eti(kemikli)” hem de “sığır eti(kemiksiz)” bulunduğu, ancak ilgili firmaların aşırı düşük teklif  
açıklamaları kapsamında belirtilen ana çiğ girdilerden sadece birini dikkate alarak, firmaları  
lehine fiyat avantajı sağlayacak şekilde eksik ve yanlış ana çiğ girdi hesaplaması yaptıkları,  
dolayısıyla Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde yer alan miktarların da yanlış  
olduğu, ayrıca adı geçen girdilerin birim fiyatlarının da hatalı olarak cetvele yansıtıldığı,  
-Örnek yemek menüsünde yer alan bazı yemeklerin içeriğindeki beyaz peynir, kaşar  
peyniri, patates, kuru soğan, ceviz içi, fındık, çam fıstığı, süt, kivi, muz, yufka ana çiğ  
girdilerinin birim fiyatlarının maliyet düşürücü olarak ihale tarihinden geriye doğru 1 yıldan  
daha eski veya ihale tarihinden sonraki bültenlerin kullanılması suretiyle mevzuatta belirlenen  
sürelerin dışında açıklama yapıldığı ve EK-H.4’e hatalı olarak yansıtıldığı,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 60  
: 15.06.2016  
: 2016/UH.I-1604  
-Ana çiğ girdilerden olan “ceviz içi” ve “fındık” ürünlerinin birim fiyatlarının ticaret  
borsa bültenlerinde yer almasına rağmen, ticaret borsalarında yer alan “kabuklu ceviz” ve  
“kabuklu fındık” birim fiyatlarının kullanıldığı,  
-Ayran, ekmek, yoğurt gibi ürünlerin fiyatlarının tevsiki amacıyla halk ekmek  
fabrikaları, Atatürk Orman Çiftliği vb. kamu kurumu niteliğine haiz kuruluşların sunulan  
fiyat listelerinin ihale ilan tarihi ile ihale tarihi arasında olmadığı, ihale ilan tarihinden  
öncesine ait olduğu,  
-İlgili firmaların aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında kamu kurum ve  
kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyatları gösteren belgelerde tarih  
bulunmadığı, bu nedenle ilgili ürünlerin birim fiyatlarının hangi tarihler arasında geçerli  
olduğu teyit edilemeyeceğinden, ilgili Tebliğ maddelerine aykırı bu durum sebebiyle  
firmaların tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,  
-Teknik Şartnamedeki “…Firma her gün 2 damacana(20 Litre) hazır su getirecektir.”  
düzenlemesine göre içme suyu kullanılacak olan “20 lt. damacana su” ana çiğ girdi  
hesaplamasına dahil edilmediği, dolayısıyla eksik ana çiğ girdi maliyeti hesaplanması  
sebebiyle ilgili firmaların tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,  
-Teknik Şartname EK’inde yer alan ve kurumun linkinden temin edilebilecek olan  
“Gıda Malzemeleri Özellikleri” listesinin “B Un, unlu mamüller ve kuru gıda” başlıklı  
-
maddesindeki düzenleme gereği ana öğünlerde yemeklerle birlikte verilmesi gereken ekmek  
evsafının “poşetli 50 gr roll ekmek” olması gerekirken, açıklama sunan firmaların ana çiğ  
girdi hesaplamasında “kg” cinsinden “normal ekmek” hesabı yaptıkları, dolayısıyla ihale  
dokümanına uygun açıklama sunmadıkları,  
-Örnek menüde verilen yemeklerin içerikleri ve gramajları gıda rasyosunda yer aldığı  
ve bazı yemeklerin içeriklerinde “kg” cinsinden “yumurta” kullanılması gerekirken açıklama  
sunan firmalarca “kg” yerine “adet” cinsinden “yumurta” hesabı yaptıkları, Teknik Şartname  
EK inde yer alan ve kurumun linkinden temin edilebilecek olan “Gıda Malzemeleri  
3
Özellikleri” listesinin “F Tavuk Yumurtası” başlıklı maddesindeki düzenlemeye göre “kg”  
-
cinsinden yumurta hesabı yapılabilmesi için, “17 adet yumurtanın 1Kg. (1000 gr/60 gr=  
16,66) geldiğinin” belirtilerek işin süresi boyunca kullanılacak olan “yumurta” ana çiğ girdi  
miktarının hesaplanması gerekirken, aşırı düşük teklif açıklaması yapan bazı firmaların “16  
adet yumurtanın 1 kg. geldiği” şeklinde izahat sunularak ihale dokümanındaki düzenlemeye  
göre eksik yumurta çiğ girdisi hesapladıkları,  
-Yemeklerin üretiminde kullanılacak olan maydanoz, dereotu, marul, nane(yaş) ve  
kıvırcık çiğ girdilerinin “kg” cinsinden fiyatlarının tevsiki amacıyla, ticaret borsaları  
bültenlerinde yer alan “adet” veya “demet” fiyatlarını kullandıkları, Gıda Rasyosunda ise  
“kg” cinsi üzerinden verildiği, sonuç olarak gr cinsinden birim fiyatlarını tevsik etmek üzere  
adet cinsinden fiyatlarını gösteren bültenlerin kullanılamayacağı, dolayısıyla anılan ürünlerin  
birim fiyatlarının mevzuata uygun olarak tevsik edilmediği,  
-Paket yoğurt(200 gr), paket süt(200 gr), paket ayran(200 gr), damacana su (20 lt.),  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 60  
: 15.06.2016  
: 2016/UH.I-1604  
kuru pasta, yaş pasta, gofret, çerez, bisküvi, tüm tavuk, alabalık ve ketçap gibi ürünlere ait  
fiyatların açıklanmasında kamu kurum ve kuruluşları ile ticaret borsası fiyatları mevcut  
olmasına rağmen, üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulduğu, malzemeli yemek  
alım ihalelerinde üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin kullanılamayacağı, fiyat teklifi  
alınan ürünlerin fiilen bulunamamasının belge ile ispat edilmesinin gerektiği, ilgili firmalarca  
neden fiyat teklifi sunulduğuna dair herhangi bir geçerli hukuki gerekçe sunulmadığı, gerekçe  
olarak ticaret borsalarında bu ürünlerin fiyatının bulunmadığını belirttiği,  
-
Sunulan fiyat tekliflerinin üzerinde bulunması gereken ibareden farklı bir ibarenin  
bulunduğu ve bu haliyle EK O.6 formları ile uyumsuz olduğu, fiyat teklifini onaylayan  
meslek mensubundan EK O.6 belgelerinin istenerek incelenmesi durumunda gerçeğin  
-
-
anlaşılacağı, üçüncü kişilerden alınarak sunulan fiyat tekliflerinde olması gereken TÜRMOB  
kaşesinin bulunmadığı, TÜRMOB kaşesi yerine kaşe numarası yazıldığı için mevzuata aykırı  
davranıldığı,  
-İlgili firmaların aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunmuş oldukları EK-O.7  
tutanaklarının mevzuata göre hazırlanmadığı ve ilgili meslek mensubunca her sayfasının  
kaşelenip imzalanmadığı, ayrıca mevzuat gereğince adı geçen tutanağın EK’inde sunulması  
gereken ilgili meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin geçerlik süresinin dolduğu,  
belgelerde yer alan ana çiğ girdilerin fiyatlarının ağırlıklı ortalama birim maliyetlerin altında  
ve toplam tutarların da yanlış hesaplandığı, son veya bir önceki geçici vergi beyanname  
döneminde üretilen/alımı ve satımı yapılan mal miktarları, ihale konusu ihtiyaçların en az  
yarısını kapsamadığı iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
İtirazen şikayet dilekçesindeki iddiaların bu kısmına ilişkin olarak idarece şikayetin  
uygun görülmesinden dolayı ortada incelenmesi gereken herhangi bir uyuşmazlığın  
bulunmadığı görülmüştür.  
4
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde  
İhale konusu hizmetin;  
2.1.  
a) Adı: Şavşat Naime-İsmail Yılmaz Huzurevi Müdürlüğü Bünyesinde Malzeme Dâhil  
Yemek Hazırlama ve Dağıtım hizmeti Alımı  
b) Miktarı ve türü:  
18 Yaş  
18 Yaş  
18 Yaş  
18 Yaş  
+
+
+
+
Kuşluk = 14040 Öğün  
Kahvaltı = 14040 Öğün  
Öğlen Yemeği = 20250 Öğün  
Akşam Yemeği = 14040 Öğün  
18 Yaş + Ara Öğün = 14040 Öğün...”  
Anılan Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 25’inci maddesinde “19.1.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 60  
: 15.06.2016  
: 2016/UH.I-1604  
İstekliler tekliflerini, her bir kalemi için teklif edilen birim fiyatlarının miktarlarla çarpımı  
sonucu bulunan toplam bedel üzerinden birim fiyat şeklinde vereceklerdir. İhale sonucu, ihale  
üzerinde bırakılan istekliyle her bir kalemi için teklif edilen birim fiyatların miktarlarla  
çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden birim fiyat sözleşme imzalanacaktır.”  
düzenlemeleri,  
Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde  
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:  
25.3.1.  
Yemeklerin kuruluşta pişirildiği ve bu hizmetin sunulması işiyle ilgili olarak aylık (26)  
gün üzerinden fiilen çalışan personelin tüm mesaisini kuruluşta geçirdiği hallerde, hizmetin  
sunulmasıyla görevli;  
(1) aşçı,  
(1) aşçı yardımcısı,  
(1) Servis Elemanı  
işçilik giderleri [(işçi ücreti, sigorta prim giderleri, yemek, yol, giyim, ulusal bayram  
ve genel tatil günlerinde çalışma teklif fiyata dahildir.  
Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışan  
1
işçi için 14,5 gün olmak üzere,  
3 (Dört) işçi için toplamda 43,5 gün, (3) personele çalışılan her gün için günlük ücretine  
ilaveten ayrıca bir günlük ücret ödenecek olup, teklif fiyata dahildir.  
Kuruluş mutfağında çalışacak personele aşağıda cinsi ve miktarı yazılı olan giyecek  
ayni olarak verilecektir.  
1 - İş Gömleği (Her personel için 2 adet; kısa kollu)  
-
2 - İş Pantolonu- (Her personel için 2 adet; cepli, beli lastikli)  
3 - Önlük- (Her personel için 2 adet)  
4 - Kep (Her personel için 2 adet)  
-
Yukarıda sayılan hususlar teklif fiyata dahildir.  
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer  
Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.  
25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.  
5
%2” düzenlemeleri,  
Anılan Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale  
komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme  
göre sınır değer hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar  
,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 60  
: 15.06.2016  
: 2016/UH.I-1604  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen  
teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır  
değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca  
hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemeleri,  
Anılan Şartname’nin “Diğer Unsurlar” başlıklı 47’nci maddesinde “47.1. 1–2, 3–6, 7–  
12 ve 13 yaş üzeri ve diyetli gruplar için; bir kişiye verilecek “bir adet ara öğünün bedeli  
kahvaltı bedelinin yarısı”nı, bir kişiye verilecek bir günlük iki adet ara öğün ya da bir günlük  
üç adet ara öğün verilmesi durumunda “iki adet ara öğünün toplam bedeli bir kişiye verilecek  
bir günlük kahvaltı bedeli”ni, bir günlük bir adet ara öğün, bir günlük iki adet ara öğün ya  
da bir günlük üç adet ara öğün verilmesi durumunda, “bir günlük iki adet ara öğünün  
toplamı ile bir günlük kahvaltı toplamı bedeli, bir kişiye verilecek olan bir günlük öğle yemeği  
ya da bir günlük akşam yemeği bedeli”ni geçmeyecektir. Bu kurala uymayan isteklinin teklifi  
“ekonomik açıdan en avantajlı teklif” olsa dahi değerlendirmeye alınmayacaktır.  
47.2.Yüklenici firma 18 yaşından küçük işçi çalıştırmayacaktır.  
47.3.Yüklenici, idare tarafından sözleşmeye davet yazısının kendisine tebliğ edildiği  
tarih itibarıyla bir hizmet akdine bağlı olarak çalıştırdığı işçiler hariç, sözleşme konusu işte  
çalıştırmak üzere hizmet akdi yaparak istihdam edeceği personeli, ihale dokümanında  
belirlenen nitelikleri taşıyan, Türkiye İş Kurumuna kayıtlı işçiler arasından, 25/6/2003 tarihli  
ve 4904 sayılı Türkiye İş Kurumu Kanunu ve ilgili mevzuatı çerçevesinde bu Kurumun  
internet portalına üye olarak doğrudan ya da Kurumun İl ve Şube Müdürlüklerine başvuruda  
bulunarak bu birimlerde görevli personel aracılığıyla ve kendisinin belirleyeceği seçme  
yöntemini kullanmak suretiyle temin edecektir.  
47.4. Firma kuruluşta çalışacak personel listesini idareye işe başlanılan gün itibariyle  
bildirecek ve idarenin bilgisi dışında değişiklik yapamayacaktır.…” düzenlemeleri,  
Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşe başlama  
tarihi 01.04.2016; işi bitirme tarihi 31.12.2016  
9.2. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre yapılmıştır.”  
düzenlemeleri yapılmıştır.  
6
4734 sayılı kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 60  
: 15.06.2016  
: 2016/UH.I-1604  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü,  
Hizmet Alım İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler”  
başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra  
Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve  
dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar  
çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.  
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit  
edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli  
olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;  
1) Verilen hizmetin ekonomik olması,  
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
b) İhale, aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemleri yapılmaksızın sonuçlandırır.  
c) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama  
istenmeksizin reddedilir.  
(3) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına eşit  
veya bu değerin üzerinde olan ihalelerde, ikinci fıkranın (a) bendinin kullanılması  
zorunludur.  
7
(4) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına kadar  
olan, açık ihale, belli istekliler arasında ihale veya Kanunun 21 nci maddesinin (b), (c) ve (f)  
bentleri gereğince pazarlık usulü ile yapılan personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet  
alımı ihalelerinde, ikinci fıkranın (a), (b) veya (c) bendindeki seçeneklerden birinin  
kullanılması zorunludur.  
(5) Aşağıdaki işlerin ihalelerinde ikinci fıkranın (b) bendinin kullanılması zorunludur.  
a) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına kadar  
olan ve Kanunun 21 nci maddesinin (a), (d) ve (e) bentleri gereğince pazarlık usulü ile  
yapılan personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihaleleri.  
b) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına kadar  
olan personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri.  
c) Kurum tarafından yayımlanan aşırı düşük teklif sorgulaması yapılamayacak alımlar  
listesinde yer alan işlerin ihaleleri.” hükmü yer almaktadır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 60  
: 15.06.2016  
: 2016/UH.I-1604  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında  
teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “78.1 Personel  
çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının  
ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için  
kullanıldığı ve yaklaşık maliyetinin en az % 70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa  
ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu hizmetlerdir.  
78.3. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale  
dokümanında haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının  
belirtilmesi halinde teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi  
gerekmektedir.  
78.6. Tekliflerin hazırlanmasında ve asgari işçilik maliyetinin hesaplanmasında, ihale  
tarihinde yürürlükte bulunan asgari ücret dikkate alınacaktır.  
78.7. İdarelerce yaptırılacak işin niteliği dikkate alınarak, çalıştırılacak personel için  
brüt asgari ücret veya brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası ücret belirlenebilecek; ancak  
“brüt asgari ücretin işverene maliyetinin (%) fazlası” şeklinde bir belirleme yapılmayacaktır.  
Tekliflerin eşit şartlarda değerlendirilmesi amacıyla, istekliler tarafından yaşlılık aylığı veya  
emekli aylığı bağlanmış olan personel çalıştırılacağı belirtilmiş olsa dahi işveren paylarının  
hesabında bu hususlar dikkate alınmaz.  
78.8. Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde (ulusal bayram, resmi ve dini bayram  
günleri ile 1 Mayıs Emek ve Dayanışma günü ve yılbaşı günü) yaptırılacak çalışma için 4857  
sayılı İş Kanununun 47 nci maddesi, fazla çalışmalar için ise aynı Kanunun 41 inci maddesi  
uyarınca hesaplanacak ücret, brüt asgari ücret üzerinden; idari şartnamede brüt asgari  
ücretin yüzde (%) fazlası öngörülmüş ise bu tutar üzerinden hesaplanacaktır. Bu durumda,  
ulusal bayram ve genel tatil günlerinde yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı İş Kanununun 47  
nci maddesi uyarınca belirlenecek ücretin hesaplanabilmesi açısından çalışılacak gün ve  
personel sayısı ile fazla çalışma yapılacak hallerde toplam fazla çalışma saati ihale  
dokümanında belirtilecektir.  
78.9. İhale konusu işte çalışacak personele ilişkin yemek ve yol maliyetlerinin istekli  
tarafından karşılanmasının öngörüldüğü hallerde, bu maliyetlerin brüt tutarları dikkate  
8
alınacaktır.  
78.11. İsteklilerin tekliflerini ilgili mevzuatına göre idari şartnamede belirlenen kısa  
vadeli sigorta kolları prim oranını dikkate alarak hazırlamaları gerekmektedir.  
78.13. Yemek ve yol bedelinin nakdi olarak ödeneceği öngörülen ihalelerinin idari  
şartnamelerinde, yemek ve yol bedelinin günlük brüt tutarları ve ayda kaç gün ödeneceği  
yazılacak, bu brüt tutarların nakdi olarak ödeneceği ve ücret bordrosunda gösterileceği  
açıkça belirtilecektir. Her ay 30 gün olarak kabul edilecek ve bazı ayların 30 günden daha  
fazla ya da eksik günleri dikkate alınmayacaktır. İdari şartnamede 26 veya 22 olarak  
belirlenen aylık gün sayısı üzerinden hesaplama yapılacak ve 31 veya 28 gün olan aylardaki  
fiili gün sayısı dikkate alınmayacaktır. Yemek ve yol için aylık gün sayısı belirlenmemiş ise 26  
gün olarak hesaplama yapılacaktır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 60  
: 15.06.2016  
: 2016/UH.I-1604  
Bununla birlikte, hafta tatili ve genel tatil günleri dahil 30 günden daha kısa süreli  
çalışma yapılması öngörülen aylar ile takvim yılına göre 28 veya 29 günden daha kısa süreli  
çalışma yapılması öngörülen Şubat ayı (artık gün/kıst ay) kapsamında çalışılacak toplam gün  
sayısı ile bu süre içerisinde yemek ve yol bedeli verilecek gün sayısının, idari şartnamenin  
ilgili maddesinde belirtilmesi gerekmektedir.  
78.14. İdari şartnamelerde ücret ile nakdi olarak ödenecek yemek ve yol gibi  
giderlerin net olarak ödeneceğine dair düzenleme yapılmayacaktır. İdari şartnamede yer alan  
bu bedellerin brüt olduğu belirtilmemiş olsa bile bu tutarlar brüt olarak kabul edilecek ve  
buna göre işlem yapılacaktır.  
78.15. Çalışacak personelin yemek ve yol maliyetlerinin isteklilerce ayni olarak  
karşılanmasının öngörüldüğü işlerde, bu ihtiyaçların isteklilerce ayni olarak karşılanacağı  
idari şartnamelerin ilgili maddesinde belirtilecek ve aylık gün sayısı gösterilecek, ancak buna  
ilişkin bir bedel öngörülmeyecek, personelin bu ihtiyaçlarının karşılanmasına ilişkin kriterler  
ve asgari standartlar (yemek çeşidi, kalori vb.) ise ihale dokümanının ilgili bölümünde  
belirlenecektir. Bu şekilde verilen tekliflerin değerlendirilmesinde ise tekliflerin söz konusu  
ayni ödemeleri de içerdiği kabul edilerek değerlendirmeler buna göre yapılacaktır.  
78.16. İdari şartnamede çalışacak personelin yemek veya yol maliyetinin idarenin  
yemekhanesinden veya personel servisinden karşılanacağı ve bedelinin yüklenicinin  
hakedişinden kesileceğine dair bir düzenleme yapılmışsa, yemek ve yol bedelinin ayni olarak  
karşılanacağı kabul edilecektir. Bu durumda her bir personel için hakedişten kesilecek yemek  
veya yol bedelinin tutarı idari şartnamede gösterilecektir. Hakedişten kesilecek bu yemek veya  
yol bedelinin, idare personeli için öngörülen yemek veya yol bedelinde bir artış yapılsa bile  
değiştirilemeyeceği göz önünde bulundurularak, yemek ve yol bedelinin yıl içinde meydana  
gelecek artışları da kapsayacak şekilde tahmini bir bedel olarak belirlenmesi gerekecektir.  
78.17. Yol giderine ilişkin olarak personele mutat taşıt bileti verilmesi öngörülürse,  
yol bedelinin ayni olarak karşılanacağı kabul edilecek ve eğer bu maliyet  
faturalandırılabiliyorsa KDV hariç hesaplanacaktır. Aylık bilet, abonman kartı ya da toplu  
olarak alınan bilet fiyatlarının günlük bilet fiyatlarından daha düşük olması halinde, günlük  
bilet fiyatı yerine bu fiyatlar dikkate alınarak hesaplama yapılacaktır.  
78.18. Yemek ve yol gibi ihtiyaçların isteklilerce karşılanmasının öngörülmediği  
durumlarda ise idari şartnamelerde bunlara ilişkin herhangi bir düzenleme yapılmayacak ve  
9
sözleşmenin uygulanması sırasında yükleniciden çalışanlara ait bu tür giderleri karşılaması  
istenmeyecektir.  
78.19. İhale konusu işin yürütülmesi sırasında kullanılacak kıyafetlerin tür, miktar ve  
özelliklerine ilişkin bilgilere teknik şartnamede yer verilir.  
78.20. İşin yürütülmesinde görev alacak ve haftalık çalışma saatlerinin tamamını  
idarenin yerinde geçirecek şef, müdür, koordinatör gibi personel için ücret ödenmeyeceğine  
ve teklif fiyata dahil edilemeyeceğine dair düzenleme yapılmayacaktır. Şef, müdür,  
koordinatör gibi personel öngörülmüşse bu personelin toplam personel sayısına ve teklif  
fiyata dahil olduğu kabul edilecektir.  
78.21. Yukarıda sayılan hususlardan teklif fiyatına dahil olacaklar idari şartnamede  
düzenlenecek, teknik şartnamede ise bunların uygulanması ilgili hükümlere yer verilecektir.  
Teknik şartnamede, teklife dahil olacak masraflara yer verilmeyecek, idari şartnamede yer  
alan hükümlerle çelişecek bir düzenleme yapılmayacaktır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 60  
: 15.06.2016  
: 2016/UH.I-1604  
78.22. Brüt asgari ücret veya üzerinde ücret ödenmesi öngörülen personelin varsa  
nakdi yol ve yemek bedeli dahil aylık (78.12 nci maddeye göre gün üzerinden teklif alınan  
hallerde günlük) ücreti, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde (ulusal  
bayram, resmi ve dini bayram günleri ile 1 Mayıs Emek ve Dayanışma günü ve yılbaşı günü)  
yapılacak çalışmalara ilişkin ücretler ile engelli işçi ücreti gibi ayrı ayrı hesaplanması  
gereken her bir işçilik maliyeti için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılması, malzeme  
giderlerinin de ayrı kalemleri şeklinde düzenlenmesi zorunludur. Ayrıca, ayni teklif  
verileceği belirtilen yemek ve yol giderlerinin de ayrı kalemleri şeklinde düzenlenmesi  
esastır. Ancak, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 10 uncu maddesinin beşinci  
fıkrasına göre işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş  
kaleminin/kalemlerinin bulunduğu personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalesinin  
birim fiyat teklif cetvelinde, bu kalemi/kalemleri kapsamındaki işlerde çalıştırılmak üzere  
ihale dokümanında asgari sayısı belirtilen personele ilişkin maliyetlere işçilik kaleminde  
değil, ait olduğu kalemi içerisinde yer verilecek ve istekliler de tekliflerini buna göre  
sunacaklardır.  
Bununla birlikte, söz konusu personelin fazla çalışma yapması ve/veya ulusal bayram  
ve/veya genel tatil günlerinde çalıştırılması öngörülüyor ise, 78.8. maddesine göre çalışılacak  
gün ve personel sayısı ile toplam fazla çalışma saati belirlenirken, bu personel de dikkate  
alınmak suretiyle maliyet hesaplaması yapılarak ulusal bayram ve genel tatil günleri kalemi  
ile fazla çalışma kalemine dahil edilecektir.  
Teklif fiyatına dahil edilmesi öngörülen malzemelerin tamamı tek bir kalemi olarak  
kabul edilmek suretiyle birim fiyat teklif cetvelinde malzeme için tek bir satır açılması halinde  
“birim” sütununda “ay” veya “gün” ibaresine yer verilecek, her bir malzeme için ayrı satır  
açılması halinde ise “birim” sütununa malzemenin türüne göre adet, kg, lt, m, kutu, paket vb.  
yazılacak ve “miktar” sütununda işin toplam süresi boyunca kullanılması öngörülen malzeme  
miktarı (toplam adet, kg, lt, m, kutu, paket vb.) belirtilerek teklif alınacaktır.  
78.25. İhale dokümanında günlük olarak belli sayıda personelin idarenin yerinde  
bulunması gerektiğine ilişkin düzenleme yapılan ihalelerde, 4857 sayılı Kanunun 55 inci  
maddesi uyarınca izne hak kazanan işçilerin izin hakları idarenin belirleyeceği takvim  
çerçevesinde kullandırılacak ve izin kullanan işçiler fiilen çalışan işçi sayısına dahil kabul  
10  
edileceğinden, izin kullanan işçilerin yerine başka işçilerin getirilerek sayının  
tamamlanması talep edilmeyecektir. İdarelerin, ihale konusu işte çalıştırılması istenen  
personel sayısını bu hususu dikkate alarak belirlemeleri gerekmektedir. Ayrıca idareler ve  
yükleniciler, işçilerin yıllık ücretli izin haklarını kullanmasına ilişkin olarak 4857 sayılı  
Kanunun ilgili hükümlerinde öngörülen yükümlülüklere uymak zorundadır.  
78.26. 4857 sayılı Kanunun  
2
nci maddesinin dokuzuncu fıkrası gereğince hizmet  
alımına dayanak teşkil edecek sözleşme ve şartnamelere; işe alınacak kişilerin belirlenmesi ve  
işten çıkarma yetkisinin kamu kurum, kuruluşları ve ortaklıklarına bırakılması, hizmet alım  
sözleşmeleri çerçevesinde ya da geçici işçi olarak aynı yerinde daha önce çalışmış  
olanların çalıştırılmasına devam olunması yönünde hükümler konulmayacaktır. İdarelerce,  
çalışan personel açısından denetim, sadece teknik şartnamede istenen kriterlere göre ve  
Hizmet İşleri Genel Şartnamesinde idareye verilen yetki ve sorumluluklar çerçevesinde  
yapılacak olup, ihale dokümanında, anılan Kanun maddesine ve ilgili mevzuata aykırı  
şekilde, işe alınacak veya işten çıkarılacak personelin idarece belirleneceğine yönelik  
zenlemelere yer verilmeyecektir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 60  
: 15.06.2016  
: 2016/UH.I-1604  
78.27. Hizmet alımlarında idareler ve isteklilerin yararlanması amacıyla hazırlanan  
birim fiyat teklif cetveli örnekleri (Ek-H.2) ve (Ek-H.3)’de yer almaktadır.  
78.28. İsteklilerin aynı il sınırları içerisinde birden fazla iş yerinin bulunup  
bulunmadığına bakılmaksızın, ihale dokümanında aynı il bazında elli veya daha fazla  
işçi çalıştırılmasının öngörüldüğü ihalelerde 4857 sayılı İş Kanununda belirtilen asgari orana  
uyulmak kaydıyla idarece tespit edilen engelli işçi sayısı ile bu işçilerin tabi olacağı ücret  
grubu idari şartnamenin ilgili maddesinde belirtilecek ve bu işçiler için birim fiyat teklif  
cetvelinde ayrı satır açılacaktır. İdareler tarafından İş Kanununda belirtilen asgari  
oranının üzerinde  
engelli  
işçi çalıştırılmasını öngören  
düzenleme  
yapılması da  
mümkündür. İstekliler tarafından ihale dokümanında öngörülen engelli işçi sayısı ve bu işçiler  
için Hazinece karşılanacak prim teşvik tutarları dikkate alınarak teklif bedelleri  
oluşturulacaktır. İlgili mevzuatında engelli işçi çalıştırılmasını kısıtlayan hükümler saklıdır.  
78.29. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, sözleşme gideri ve  
genel giderler dahil toplam asgari işçilik maliyetinin altında işçilik bedeli sunan isteklilerin  
teklifleri, ihale dokümanına aykırı teklif sunulduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılır.  
78.30. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde isteklilerin teklif  
bedelleri varsa yüklenici karı ile aşağıdaki bileşenlerden oluşur:  
a) Asgari İşçilik Maliyeti: İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya  
idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram  
ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil), nakdi yemek ve yol  
bedeli gibi prime esas kazancın hesabında esas alınan işçiliğe bağlı diğer ödemeler ve işveren  
sigorta primlerinin toplam tutarı asgari işçilik maliyetini oluşturur.  
b) İşçilikle Bağlantılı Ayni Giderler: İdari şartnamede işçi sayısıyla bağlantı olarak  
teklife dahil edilmesi öngörülen ayni giderler teklif bileşeni kabul edilir.  
c) Hizmetin Yürütülmesine Yardımcı Unsurlar: İhale konusu hizmet işinin  
yürütülmesinde yardımcı nitelikte olan ve idari şartnamede belirtilen unsurlar teklif bileşeni  
kabul edilir.  
ç) Sözleşme Giderleri ve Genel Giderler: İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri,  
Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, ihale  
konusu işte kullanılacak giyim gideri, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri,  
20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca işyeri hekimliği ve  
11  
güvenliği uzmanı ücreti ile çalışanlara verilecek eğitim gideri, silahlı atış eğitim gideri,  
özel güvenlik mali sorumluluk sigortası gideri, yaka kartı, önemli bir bileşen olarak  
değerlendirilmeyen ilaçlama gideri, toplu ulaşım kartı bedeli ve bu nitelikteki genel giderleri  
karşılamak üzere, birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik birim fiyatı üzerinden;  
işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen kalemi/kalemleri için ise  
çalıştırılacak her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden, % 4 oranında hesaplanan sözleşme  
giderleri ve genel giderler teklif bileşeni olarak kabul edilir…”  
Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Personel çalıştırılmasına dayalı  
hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı; personel çalıştırılmasına dayalı  
olmayan hizmet alımı ihalelerinde ise yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına bölünmesinden elde  
edilen tutar sınır değer olarak kabul edilir.  
79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 60  
: 15.06.2016  
: 2016/UH.I-1604  
açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi  
gerekmektedir.  
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin  
yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı  
unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için  
isteklilere üç (3) gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.  
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri  
kullanarak açıklayabilirler.  
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet  
bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat  
teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili  
olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit  
tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat  
teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek  
ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli  
görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
12  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve  
belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı  
tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını  
beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
79.2.2.2. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin  
Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından  
sunulan hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 60  
: 15.06.2016  
: 2016/UH.I-1604  
yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için  
kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması  
zorunludur.  
79.2.2.3. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi  
oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat  
tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli  
olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi  
hariç) geçerli olması zorunludur.  
79.2.2.4. Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin  
18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar  
Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve  
ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen  
ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.  
79.2.2.5. Toptancı Hal Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin  
11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan  
Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren  
toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın  
herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.  
79.2.2.6. Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar: İlgili  
mevzuatı uyarınca, belirli mal veya hizmetlerin kamuya sunulması konusunda lehine  
sınırlama bulunan kuruluşların tedarikçisi oldukları mallar veya sunucusu oldukları hizmetler  
için uyguladıkları fiyatlar ile açıklama yapılabilir.  
79.2.2.7. İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi  
oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı  
mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya  
beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük  
teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile  
açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin  
altında olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale  
13  
konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması  
gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %  
80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) sunulmasına  
gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter,  
SM, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 60  
: 15.06.2016  
: 2016/UH.I-1604  
79.2.2.8.İsteklinin Ortağı Olduğu Tüzel Kişiye Ait İşletmeden Mal Çekmesiyle Oluşan  
Emsal Bedel: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin ortağı olduğu  
tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal  
bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı  
Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre  
hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya  
beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan  
ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir. Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel  
kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin  
bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve  
emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin  
doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya  
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır”  
79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici  
vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici  
vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci  
fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat  
tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan  
-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü  
düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları  
belirtilir.  
Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle “ana çiğ girdi”, “işçilik” ve  
“yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek-  
H.4) hazırlayarak açıklaması kapsamında sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi  
14  
için “(Ana Çiğ Girdi Maliyeti + İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az  
ve 0,95’den çok olmaması gerekir. Oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya  
0,95’den çok olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Ana çiğ girdi ibaresinden ilgili yemeğin pişirilmesi için gerekli temel girdiler anlaşılır.  
Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek  
pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta  
giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme  
giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.)  
gibi unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama  
sunulması gerekmez.  
Örneğin; 1.000 öğün yemek alımı için çıkılan bir ihalede, birim fiyat olarak 5 TL teklif  
veren bir isteklinin, 5.000 TL olan toplam teklif bedelinin aşırı düşük olarak değerlendirilmesi  
ve istekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde “(Ana Çiğ Girdi  
Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,90 olarak belirtilmesi halinde,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 60  
: 15.06.2016  
: 2016/UH.I-1604  
teklifin 4.500 TL’sinin ana çiğ girdi ile işçilik toplamını içerdiği kabul edilir ve isteklinin  
sadece bu kısma ilişkin açıklama yapması gerekir. Teklifin 500 TL’lik kısmının ise yardımcı  
giderlere ilişkin olduğu kabul edildiğinden, bu kısma ilişkin açıklama yapılması  
gerekmemektedir.  
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, ana çiğ girdi maliyetlerinin tevsiki amacıyla  
üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan  
diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının  
anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir.  
79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki  
düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.  
79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre  
usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan  
akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.  
79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama  
yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi  
belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde  
düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.  
79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr)  
adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde  
tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik  
maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.  
79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan  
aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında  
hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak  
suretiyle açıklama yapılacaktır.” açıklamaları bulunmaktadır.  
Teknik Şartname’de 15 günlük örnek menü ve çiğ maliyet girdilerine, gramajların yer  
aldığı gıda rasyosuna ve yemek yapımında kullanılacak malzemelerin evsafına yer verildiği  
görülmüştür.  
15  
4734 sayılı Kanun’un 38’inci maddesi ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu  
maddesinde, ihale komisyonu tarafından tekliflerin değerlendirilmesinin ardından aşırı düşük  
tekliflerin ve bu tekliflerde önemli olan bileşenlerin belirlenmesinin gerektiği ve teklifinin  
aşırı düşük olduğu tespit edilen isteklilerden teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile  
ilgili olarak açıklama istenmesi gerektiği hususu hüküm altına alınmıştır.  
Yukarda aktarılan mevzuat hükümlerinden, malzemeli yemek hizmet alımı  
ihalelerinde idarenin aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik  
şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapması ve bu menüde yer alan  
yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarlarını belirtmesi, teklifi aşırı düşük bulunan  
isteklilerin öncelikle “ana çiğ girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider” oranlarının belirtildiği  
Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek  
sunması, bu açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için “(Ana Çiğ Girdi Maliyeti  
-
H.4) hazırlayarak açıklaması kapsamında  
İşçilik  
+
Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve 0,95’den fazla olmaması gerektiği,  
ana çiğ girdi ibaresinden ilgili yemeğin pişirilmesi için gerekli temel girdilerin anlaşılması  
gerektiği, buna göre yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi),  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 60  
: 15.06.2016  
: 2016/UH.I-1604  
temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım  
onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali  
çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurların “yardımcı girdiler” başlığında  
değerlendirileceği ve bu unsurlar için açıklama sunulmasına gerek olmadığı anlaşılmaktadır.  
İdarece hazırlanan yaklaşık maliyet hesabı, birim fiyat teklif cetveli incelendiğinde ve  
söz konusu ihalenin malzemeli bir yemek alım ihalesi olduğu dikkate alındığında, Tebliğ 78.1  
deki  
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları; ihale konusu işte çalıştırılacak  
personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin  
tamamının idare için kullanıldığı ve yaklaşık maliyetinin en az % 70’lik kısmının asgari işçilik  
maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu hizmetlerdir.”  
ifadesinin söz konusu ihale için geçerli olmadığı, yani personel çalıştırılmasına dayalı  
olmayan bir hizmet alım ihalesi olduğu anlaşılmaktadır. Kaldı ki, idarece sınır değer hesabı da  
söz konusu ihalenin personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alım ihalesinde sınır  
değer hesaplanırken kullanılan 1,3 katsayısının kullanıldığı anlaşılmaktadır.  
İnceleme konusu ihalede  
8
adet ihale dokümanı satın alındığı ve 07.03.2016 tarihinde  
yapılan ihaleye isteklinin katıldığı, ihale komisyonunun yaklaşık maliyet tutarını  
5
538.201,60 TL olarak belirlediği yaklaşık maliyet hesabından sınır değerin yaklaşık maliyetin  
1,3’e bölünerek ulaşılan 414.001,23 TL olduğu anlaşılmıştır.  
Söz konusu 07.03.2016 tarihli ihalenin ihale işlem dosyası üzerinde yapılan  
incelemede 07.03.2016 tarihli komisyon değerlendirmesiyle Öğün Yemek. ve Tem. Hiz. Tic.  
A.Ş., Ak-Öz-Şah Gıda Maden. Teks. Konf. Tem. Hiz. Orman Ürünleri ve Ambalaj San. Tic.  
Ltd. Şti. ve Adem Akyıldız’ın sınır değer altında kaldığı ve aşırı düşük teklif olarak  
belirlendiği, 09.03.2016 tahinde EKAP üzerinden gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talep  
yazısı ile söz konusu isteklilerden 11.03.2016 mesai bitimine kadar açıklamalarını teslim  
etmelerinin istendiği görülmüştür.  
Ayrıca, aşırı düşük açıklama yapılması ile ilgili olarak idarece Öğün Yemek. ve Tem.  
Hiz. Tic. A.Ş., Ak-Öz-Şah Gıda Maden. Teks. Konf. Tem. Hiz. Orman Ürünleri ve Ambalaj  
San. Tic. Ltd. Şti. ve Adem Akyıldız’ın 09.03.2016 tarihli dilekçe ve fakslarına cevap  
olarak yine 09.03.2016 tarihli yazıyla “2016/12468 İKN li ihalede aşırı düşük teklif  
16  
açıklamanız için aşağıdaki yemekler görülen lüzum üzerine aşağıdaki gibi değiştirilmiştir…”  
denilerek Ak Öz Şah Gıda Maden. Teks. Konf. Tem. Hiz. Orman Ürünleri ve Ambalaj San.  
-
-
Tic. Ltd. Şti.nin de belirttiği ve yemek menüsünde bulunup gıda rasyosunda bulunmayan 15  
yemeğin alternatif yemeklerine yer verildiği görülmüştür.  
Yapılan incelemede, 15.03.2016 tarihinde EKAP üzerinden tebliğ edilen ihale  
komisyonu kararında, başvuru sahibi Adem Akyıldız (Sofram Yemek Temizlik)’in de  
aralarında bulunduğu 3 isteklinin aşırı düşük açıklamalarını idareye teslim edildiği, Öğün  
Yemek. ve Tem. Hiz. Tic. A.Ş.nin açıklamasının “İşçilik Giderleri, Personel Maliyetleri”  
bölümünde yer alan KİK İşçilik Modülüne dayanılarak hazırlanmış olan Birim Fiyatların yine  
KİK İşçilik Modülünde yer alan Asgari İşçilik Birim Fiyatlarının altında olduğu tespiti ile  
reddine, Adem Akyıldız (Sofram Yemek)’in açıklamasının “Malzemeli Yemek Sunumu  
Hesap Cetvelinde” yer alan “İşçilik Gider Toplamı” ile “Personel Maliyetleri Toplamı” nın  
aritmetik hatalı olduğu tespiti ile reddine, Ak-Öz-Şah Gıda Maden. Teks. Konf. Tem. Hiz.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 60  
: 15.06.2016  
: 2016/UH.I-1604  
Orman Ürünleri ve Ambalaj San. Tic. Ltd. Şti.nin açıklamasının ise Tebliğin 79’uncu  
maddesine uygun olduğu tespiti ile kabulüne karar verildiği, ekonomik açıdan en avantajlı  
teklif olarak Ak-Öz-Şah Gıda Maden. Teks. Konf. Tem. Hiz. Orman Ürünleri ve Ambalaj  
San. Tic. Ltd. Şti.nin, ekonomik açıdan en avantajlı 2. Teklif olarak ise Şimşekler Elek. Nakl.  
İnş. Tarım Orman Hay. Ürün. Hazır Yemek Gıda Tem. Maden. Teks. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin  
belirlendiği görülmüştür.  
Aşırı düşük açıklaması reddedilen Öğün Yemek. ve Tem. Hiz. Tic. A.Ş. nin  
15.03.2016 tarihli idareye şikayet başvurusu sonucunda yapılan yeniden değerlendirmede,  
““İşçilik Giderleri, Personel Maliyetleri” bölümünde yer alan KİK İşçilik Modülüne  
dayanılarak hazırlanmış olan Birim Fiyatların yine KİK İşçilik Modülünde yer alan Asgari  
İşçilik Birim Fiyatlarında hata olmadığı görülmüştür” tespitiyle alınan 17.03.2016 tarihli 2.  
İhale komisyon kararında ise ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak Öğün Yemek. ve  
Tem. Hiz. Tic. A.Ş. nin, ekonomik açıdan en avantajlı 2. Teklif olarak ise Ak-Öz-Şah Gıda  
Maden. Teks. Konf. Tem. Hiz. Orman Ürünleri ve Ambalaj San. Tic. Ltd. Şti.nin belirlendiği  
ve Öğün Yemek. ve Tem. Hiz. Tic. A.Ş. ile idare arasında 31.03.2016 tarihli sözleşmenin  
imzalandığı görülmüştür.  
Başvuru sahibinin iddialarına ilişkin olarak 12.04.2016 tarihli yazı ile idareden  
“…ihalenin üzerinde bırakıldığı istekli ve ekonomik açıdan en avantajlı 2. teklif sahibi istekli  
tarafından aşırı düşük teklif sorgulamasına yapılan açıklamalarda örnek menü gramajları  
üzerinden hesaplanan ana çiğ girdi miktarlarının gerçek miktarları yansıtmadığı, miktarların  
daha düşük olarak hesaplandığı yönündeki iddia ile ilgili gerekli incelemenin yapılabilmesi  
için;  
1) İdarenizce Teknik Şartnamede bulunan 15 günlük örnek menü esas alınarak  
isteklilerden istenilen açıklama ile ilgili olarak, örnek menülerdeki ana çiğ girdi miktarları  
üzerinden (işlem boyunca herhangi bir yuvarlatma işlemi yapılmaksızın sonuç miktarı  
üzerinden yuvarlatma yapılarak) her bir çiğ girdinin ihale süresince ihtiyaç duyulan toplam  
miktarlarının excell tablosunda oluşturulacak formül ile hesaplanması ile idarenizce  
hesaplanan miktarların yanına oluşturulacak yeni sütunlara başvuru sahibi ile ihale üzerinde  
bırakılan Öğün Yemek. ve Tem. Hiz. Tic. A.Ş. ve ekonomik açıdan en avantajlı 2. teklif sahibi  
istekli Ak-Öz-Şah Gıda, Maden.,Teks., Konf.,Tem. Hiz.,İhale Komisyon, Orman Ürünleri ve  
17  
Ambalaj San. Tic. Ltd. Şti.nin “Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetveli” (EK-H.4)  
tablosunda belirtilen miktarlarının da işlenmesi suretiyle oluşturulacak tablonun,  
2) Öğün Yemek. ve Tem. Hiz. Tic. A.Ş.nin/Adem Akyıldız-Sofram ın/Ak-Öz-Şah Gıda,  
Maden.,Teks., Konf.,Tem. Hiz., İhale Komisyon, Orman Ürünleri ve Ambalaj San. Tic. Ltd.  
Şti. nin aşırı düşük teklif açıklamasının, dilekçesinde belirttiği bütün aşırı düşük açıklama  
tevsik belgelerinde eksikliklerin bulunduğu, söz konusu savunma yazılarının eksiksiz olarak  
ve Öğün Yemek. ve Tem. Hiz. Tic. A.Ş. nin//Adem Akyıldız-Sofram ın/Ak-Öz-Şah Gıda,  
Maden.,Teks., Konf.,Tem. Hiz., İhale Komisyon, Orman Ürünleri ve Ambalaj San. Tic. Ltd.  
Şti.nin savunma eklerinde belirttiği tevsik edici belgelerin ekte yazıldığı belge sırasına dikkat  
edilerek…” Kuruma gönderilmesi istenmiştir.  
İdareden istenilen bilgi ve belgeler idarenin 27.05.2016 tarihli yazısı ekinde Kuruma  
gönderilmiş olup, aşırı düşük açıklamaların değerlendirilmesi, ihale işlem dosyası ve  
gönderilen bilgi ve belgeler ışığında yapılmıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 60  
: 15.06.2016  
: 2016/UH.I-1604  
1) İhale üzerinde bırakılan Öğün Yemek. ve Tem. Hiz. Tic. A.Ş. tarafından sunulan  
aşırı düşük teklif açıklamaları üzerinde yapılan incelemede;  
Aşırı düşük açıklamasında aşağıdaki belgeleri sunduğu görülmüştür:  
-Malzemeli Yemek Hesap Sunum Cetveli Ek  
-H.4 (7 sayfa)  
-Örnek Yemek Menüsü (1 sayfa)  
-Örnek Yemek Menüsü Reçeteleri (63 sayfa)  
-İşin Süresi boyunca Kullanılacak Olan Çiğ Girdi Miktarları ve Hesaplama Tabloları  
(10 sayfa)  
-
-
-
-
Satışlar (1 sayfa)  
KİK İşçilik Hesaplama Modülü (1 sayfa)  
Çeşitli İllere Ait Ticaret Borsa Bültenleri  
Ek-O.7 Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanağı ve Ek’i Meslek Mensubunun Faaliyet  
Belgesi (4 sayfa)  
-Kıyafet Fiyat Teklifi (1 sayfa)  
İdarece düzenlenen Teknik Şartname’de, yukarıda anılan Tebliğ hükümlerine uygun  
olarak 15 günlük örnek yemek menü düzenlemesi yapıldığı ve anılan Şartname’de  
gramajların yer aldığı gıda rasyosuna ve yemek yapımında kullanılacak malzemelerin  
evsafına yer verildiği görülmüştür.  
İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde giyime ilişkin giderlerin ve yol giderlerinin  
istekli tarafından verilen teklife dâhil edilmesine yönelik bir belirleme yapıldığı görülmüştür.  
Dolayısıyla söz konusu giyime ilişkin giderlerin ve yol giderlerinin işçilik gideri kapsamında  
değerlendirilmesi gerektiği dikkate alındığında, bu kapsamda ihale üzerinde bırakılan istekli  
tarafından Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinin (Ek-H.4) sunulduğu, sunulan  
cetvelde A) Ana Çiğ Girdileri, B)İşçilik Giderleri ve C) Yardımcı Giderlerine, miktarlarına,  
tutarlarına ve açıklama yöntemine yer verildiği ancak oran hesaplamasının belirtilmediği, bu  
bakımdan standart form dipnotundaki “(AÇG+İ+YG) oranlar toplamı 1,00’  
e
eşit olacak  
şekilde istekli tarafından belirtilecektir.” düzenlemesine uygun olarak düzenlenmediği, bu  
formda toplam ana çiğ girdi maliyeti, işçilik maliyeti ve yardımcı giderler oranının  
hesaplaması yapıldığında, bu oran toplamının bir (1) olduğu, toplam ana çiğ girdi miktarı  
18  
ile işçilik gideri toplamının, toplam tutarlar içerisinde 0,8087 (Ana Çiğ Girdi  
Maliyeti=198.857,73, İşçilik Gideri=65.165,47, Yardımcı Gider=62.454,79, Toplam Teklif  
Tutarı=326.478,00) ([198.857,73+65.165,47] / 326.478,00=0,8087) olduğu ve bu bakımdan  
Tebliğdeki oranları sağladığı görülmüştür.  
Öğün Yemek. ve Tem. Hiz. Tic. A.Ş. nin “B)İşçilik Gideri” hesaplamasını aşağıdaki  
tablo ile yaptığı görülmüştür.  
Açıklama  
Personel Maaş, SGK, Vergi Giderleri  
UBGT Günleri Mesai Giderleri  
Personel Yol Gideri  
Personel Giyim Gideri  
TOPLAM  
TUTAR  
54.474,66  
2.925,81  
4.212,00  
3.553,00  
65.165,47  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 60  
: 15.06.2016  
: 2016/UH.I-1604  
Asgari işçilik maliyetini ihale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari  
şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve  
genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil), nakdi yemek ve yol bedeli  
gibi prime esas kazancın hesabında esas alınan işçiliğe bağlı diğer ödemeler ve işveren sigorta  
primlerinin toplam tutarı oluşturduğundan dolayı, Öğün Yemek. ve Tem. Hiz. Tic. A.Ş.nin  
İşçilik Gideri için yaptığı hesaplamalarda “Personel Maaş, SGK, Vergi Giderleri” ve “Ulusal  
Bayram ve Genel Tatil Günleri Mesai Giderleri” kalemleri söz konusu asgari işçilik maliyeti  
tutarı ile değerlendirilmesi gerekmektedir.  
Bu yönüyle yapılan değerlendirmede ve ihale işlem dosyası içerisinde Öğün Yemek.  
ve Tem. Hiz. Tic. A.Ş.nin sunmuş olduğu açıklama yazılarının değerlendirilmesinde, Öğün  
Yemek. ve Tem. Hiz. Tic. A.Ş.nin açıklamasını oluşturan brüt işçilik gideri için Kamu İhale  
Kurumu İşçilik Modülü verilerinin kullanıldığı (aylık işçilik için 2.017,58 TL,%4 Sözleşme  
Giderleri ve Genel Giderler Hariç tutar)(Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri için 67,26 TL,  
%4 Sözleşme Giderleri ve Genel Giderler Hariç tutar) ve elle yapılan hesaplamanın  
((2.017,58x3*9)+(67,26x14,5*3)=57.400,47 TL) mevzuata aykırı olmadığı ve kabul edilmesi  
gerektiği anlaşılmaktadır.  
Söz konusu ihalenin İdari Şartnamesinin 25’inci maddesinde yol gideri ile giyim  
giderinin ayni bir gider olarak öngörüldüğü görülmektedir. Öğün Yemek. ve Tem. Hiz. Tic.  
A.Ş. tarafından söz konusu maliyetler için bir bedel öngörüldüğü, açıklamanın mevzuata  
uygun olduğu anlaşılmaktadır.  
Öğün Yemek. ve Tem. Hiz. Tic. A.Ş. tarafından sunulan Malzemeli Yemek Hesap  
Sunum Cetvelinin standart forma uygun olduğu ve idarece istenilen 15 günlük örnek yemek  
menüsünün ana çiğ girdilerine Ek-H.4’te yer verildiği ve bu girdilerin fiyatlarını borsa  
fiyatları ile tevsik ettiği, verilen birim fiyatların tevsik edilen borsa fiyatları ile uyumlu  
olduğu, ayrıca miktar toplamları hesabında ve birim fiyat ile çarpımlarında bir hataya  
rastlanmadığı, idareden istenilen işin süresi boyunca kullanılacak ana çiğ girdiler ve bu  
girdilerin miktarları ile isteklinin Ek  
eksikliklerin olduğu görülmüştür.  
-H4 bilgileri karşılaştırıldığında da kabul edilebilir  
Anılan istekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Hesap Sunum Cetvelinde (Ek  
-H.4)  
yer alan ana çiğ girdilere ilişkin hesaplamalarda, çiğ girdi maliyet miktar ve tutarlarının  
19  
hatalı hesaplanmaması amacıyla virgülden sonra  
8
hane olarak gösterildiğinin açıklandığı,  
diğer bir ifade ile yuvarlama yapılmadığı ve bu kapsamda 15 Günlük Örnek Menü  
içerisindeki her öğün için aynı şekilde yapılan hesaplamanın, örneğin Kahvaltı için öncelikle  
“15 Günlük Örnek Menü Miktarı(A)” na sonra “1 Öğünde Gereken Miktar (B=A/15)”  
sonra ise “İş Süresince Gereken Miktar(Bx14.040 Öğün)” ne ulaşılıp nihayetinde her bir ana  
çiğ girdilerin toplamları alınarak EK H.4’e yerleştirilmek suretiyle yapılan hesaplamaların  
a
daha  
-
doğru olduğu, dolayısıyla başvuru sahibinin bu konuya ilişkin iddiasının yerinde olmadığı  
anlaşılmış olup açıklamaların bu yönüyle mevzuata uygun olduğu, ayrıca başvuru sahibince  
anılan çiğ girdi çeşitlerinden hangilerine ilişkin toplam miktarların, malzemeli yemek sunumu  
hesap cetvelindeki (Ek  
yapılmadığı, söz konusu iddianın, genel nitelikli hukuka aykırılık ifadelerini içerdiği ve  
dolaylı olarak EK H.4 belgesinin baştan sona tamamen yeniden incelenmesi ve  
-H.4) miktarlarla uyumlu olmadığına ilişkin somut bir belirleme  
-
değerlendirilmesi talebini içerdiği anlaşılmış olup, Kurumun ihale komisyonlarının yerine  
geçip, resen inceleme sonucunu doğuracak şekilde işlemleri baştan sona yeniden inceleme  
yetkisi bulunmadığından anılan iddialara ilişkin olarak 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 60  
: 15.06.2016  
: 2016/UH.I-1604  
maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince başvurunun şekil yönünden  
reddedilmesinin uygun olduğu görülmüştür.  
“İşin süresi boyunca etli ve sebzeli yemeklerin içeriklerinde kullanılması gereken  
koyun eti(kemikli) ve sığır eti(kemikli) toplam çiğ girdi miktarlarını eksik olarak  
hesapladıkları, gıda rasyosunda etli ve sebzeli yemeklerin içerisinde hem “koyun  
eti(kemikli)” hem de “sığır eti(kemiksiz)” bulunduğu, ancak ilgili firmaların aşırı düşük teklif  
açıklamaları kapsamında belirtilen ana çiğ girdilerden sadece birini dikkate alarak, firmaları  
lehine fiyat avantajı sağlayacak şekilde eksik ve yanlış ana çiğ girdi hesaplaması yaptıkları,  
dolayısıyla Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde yer alan miktarların da yanlış  
olduğu, ayrıca adı geçen girdilerin birim fiyatlarının da hatalı olarak cetvele yansıtıldığı,”  
iddiasına ilişkin olarak, gıda rasyosunda et kullanılarak oluşturulan yemeklerin içerisinde hem  
“Koyun Eti(Kemikli)” hem de “Sığır Eti(Kemiksiz)” girdileri olan iki tür etin de bulunduğu,  
örneğin 15 günlük örnek yemek menüsündeki öğle yemeğinin 10. Gününde verileceği  
öngörülen “İzmir Köfte” yemeği ile ilgili olarak gıda rasyosuna bakıldığında söz konusu  
yemek oluşturulurken hem “+13 Yaş için Koyun Eti(Kemikli) 0,075 kg” hem de ““+13 Yaş  
için Sığır Eti(Kemiksiz) 0,06 kg”  
e
yer verildiği görülmüş olup buradan açıklama yapacak  
olan isteklilere seçimlik hak verildiği anlaşılmaktadır. Öğün Yemek. ve Tem. Hiz. Tic. A.Ş.  
nin yaptığı açıklamalarda gıda rasyosunda bulunan anılan “İzmir Köfte” yemeğinde olduğu  
gibi 2 tür et girdisini de barındıran diğer yemeklerde de, örneğin “İzmir Köfte” yemeği için et  
cinsi olarak “Dana eti(kemiksiz) 0,06 kg” ile açıklama yaptığı ve bu açıklamasını 05.05.2015  
tarihli AfyonKarahisar T.B. Bülteniyle 32,47 TL ile açıkladığı görülmüştür. Öğün Yemek. ve  
Tem. Hiz. Tic. A.Ş. nin gıda rasyosunda olan 2 tür et haricinde (ne Koyun eti (kemikli) ne de  
sığır eti(kemiksiz)) “Dana eti(kemiksiz)” ile açıklama yaptığı, ancak 05.05.2015 tarihli  
AfyonKarahisar T.B. Bülteni fiyatlarına bakıldığında “dana eti” fiyatının (32,47 TL), “Sığır  
eti” fiyatından (19,00 TL) yüksek olması sebebiyle “Sığır eti” yerine ikame edilebileceği  
görüldüğünden Öğün Yemek. ve Tem. Hiz. Tic. A.Ş. nin yaptığı açıklamanın mevzuata uygun  
olduğu anlaşılmaktadır.  
“Örnek yemek menüsünde yer alan bazı yemeklerin içeriğindeki beyaz peynir, kaşar  
peyniri, patates, kuru soğan, ceviz içi, fındık, çam fıstığı, süt, kivi, muz, yufka ana çiğ  
girdilerinin birim fiyatlarının maliyet düşürücü olarak ihale tarihinden geriye doğru  
1
20  
yıldan daha eski veya ihale tarihinden sonraki bültenlerin kullanılması suretiyle mevzuatta  
belirlenen sürelerin dışınd açıklama yapıldığı ve EK-H.4’ hatalı olarak yansıtıldığı”  
a
e
iddiasına ilişkin olarak Öğün Yemek. ve Tem. Hiz. Tic. A.Ş.nin sunduğu fiyatların, Tebliğin  
79.2.2.4’üncü maddesindeki “Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet  
bileşenlerine ilişkin 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile  
Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi  
tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem  
gününde gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.”  
düzenlemesine göre ihale tarihinin 07.03.2016 den geriye doğru 12 ayın içerisindeki  
(07.03.2016  
-07.03.2015) borsa fiyatları olduğu görülmüş olup başvuru sahibinin bu iddiası  
yerinde görülmemiştir.  
“Ana çiğ girdilerden olan “ceviz içi” ve “fındık” ürünlerinin birim fiyatlarının ticaret  
borsa bültenlerinde yer almasına rağmen, ticaret borsalarında yer alan “kabuklu ceviz” ve  
“kabuklu fındık” birim fiyatlarının kullanıldığı” iddiasına ilişkin olarak Öğün Yemek. ve  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 60  
: 15.06.2016  
: 2016/UH.I-1604  
Tem. Hiz. Tic. A.Ş.nin ceviz içi için Samsun T.B. nin Nisan 2015 tarihli bültenini kullandığı,  
fındık için ise isteklice sunulan “gıda rasyosunda bulunmadığından yerine “Elma” vererek  
açıklama yapılmıştır.” gerekçesinin yerinde olmadığı, söz konusu fındık girdisi için açıklama  
yapılmadığı görülmüş olup başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmüştür.  
“Ayran, ekmek, yoğurt gibi ürünlerin fiyatlarının tevsiki amacıyla halk ekmek  
fabrikaları, Atatürk Orman Çiftliği vs. kamu kurumu niteliğine haiz kuruluşların sunulan fiyat  
listelerinin ihale ilan tarihi ile ihale tarihi arasında olmadığı, ihale ilan tarihinden öncesine  
ait olduğu,” iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede, Öğün Yemek. ve Tem. Hiz. Tic.  
A.Ş.nin Ayran için Sivas T.B. Aralık 2015 bülteni, yoğurt için sungurlu T.B. Ağustos 2015  
bülteni ve ekmek için Sivas T.B. Aralık 2015 bülteni kullandığı, sunulan fiyatların Tebliğin  
79.2.2.4’üncü maddesindeki “Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet  
bileşenlerine ilişkin 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile  
Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi  
tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem  
gününde gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.”  
düzenlemesine göre ihale tarihinin 07.03.2016 den geriye doğru 12 ayın içerisindeki  
(07.03.2015  
-07.03.2016) borsa fiyatları olduğu görülmüş olup başvuru sahibinin bu iddiası  
yerinde görülmemiştir.  
“İlgili firmaların aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunulan kamu kurum ve  
kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyatları gösteren belgelerde tarih  
bulunmadığı, bu nedenle ilgili ürünlerin birim fiyatlarının hangi tarihler arasında geçerli  
olduğu teyit edilemeyeceğinden, ilgili Tebliğ maddelerine aykırı bu durum sebebiyle  
firmaların tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,” iddiasına ilişkin olarak  
yapılan incelemede, Öğün Yemek. ve Tem. Hiz. Tic. A.Ş.nin kamu kurum ve kuruluşları  
tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyatları gösteren belge sunmadığı görülmüş olup  
başvuru sahibinin bu iddiası yerinde görülmemiştir.  
“Teknik Şartnamedeki “…Firma her gün 2 damacana(20 Litre) hazır su getirecektir.”  
düzenlemesine göre içme suyu kullanılacak olan “20 lt. damacana su” ana çiğ girdi  
hesaplamasına dahil edilmediği, dolayısıyla eksik ana çiğ girdi maliyeti hesaplanması  
sebebiyle ilgili firmaların tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,” iddiasına  
ilişkin yapılan incelemede, Öğün Yemek. ve Tem. Hiz. Tic. A.Ş.nin Damacana su kalemini  
21  
ana çiğ girdiler arasında bulundurduğu görülmüş olup başvuru sahibinin bu iddiası yerinde  
görülmemiştir.  
“Teknik Şartname EK’inde yer alan ve kurumun linkinden temin edilebilecek olan  
“Gıda Malzemeleri Özellikleri” listesinin “B-Un, unlu mamüller ve kuru gıda” başlıklı  
maddesindeki düzenleme gereği ana öğünlerde yemeklerle birlikte verilmesi gereken ekmek  
evsafının “poşetli 50 gr roll ekmek” olması gerekirken, açıklama sunan firmaların ana çiğ  
girdi hesaplamasında “kg” cinsinden “normal ekmek” hesabı yaptıkları, dolayısıyla ihale  
dökümanına uygun açıklama sunmadıkları,” iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede,  
Teknik Şartname EK’inde yer alan ve kurumun linkinden temin edilebilecek olan “Gıda  
Malzemeleri Özellikleri” listesinin “B  
-Un, unlu mamüller ve kuru gıda” başlıklı  
maddesindeki düzenlemede Ekmekler 66-72 randımanlı (tip 2) toprak mahsulleri ofisi  
standartlarına uygun francala unundan pişmiş net 50 gr. Küçük ekmekler halinde olacaktır.”  
dendiği ancak Gıda rasyosunda ekmek girdisinin biriminin “kg” gözükmesi sebebiyle Öğün  
Yemek. ve Tem. Hiz. Tic. A.Ş.nin aşırı düşük açıklamasını ekmek için kg üzerinden vermesi  
dolayısıyla mevzuata aykırılık bulunmadığı görülmüş olup başvuru sahibinin bu iddiası  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 60  
: 15.06.2016  
: 2016/UH.I-1604  
yerinde görülmemiştir.  
“Örnek menüde verilen yemeklerin içerikleri ve gramajları gıda rasyosunda yer aldığı  
ve bazı yemeklerin içeriklerinde “kg” cinsinden “yumurta” kullanılması gerekirken açıklama  
sunan firmalarca “kg” yerine “adet” cinsinden “yumurta” hesabı yaptıkları, Teknik  
Şartname EK inde yer alan ve kurumun linkinden temin edilebilecek olan “Gıda Malzemeleri  
Özellikleri” listesinin “F- Tavuk Yumurtası” başlıklı maddesindeki düzenlemeye göre “kg”  
cinsinden yumurta hesabı yapılabilmesi için, “17 adet yumurtanın 1Kg. (1000 gr/60 gr=  
16,66) geldiğinin” belirtilerek işin süresi boyunca kullanılacak olan “yumurta” ana çiğ girdi  
miktarının hesaplanması gerekirken, aşırı düşük teklif savunması veren bazı firmaların “16  
adet yumurtanın 1 kg. geldiği” şeklinde izahat sunularak ihale dökümanındaki düzenlemeye  
göre eksik yumurta çiğ girdisi hesapladıkları,” iddiasına yönelik yapılan incelemede, Öğün  
Yemek. ve Tem. Hiz. Tic. A.Ş. nin “yumurta” için yaptığı açıklamayı gıda rasyosuna uygun  
şekilde “kg” cinsinden yaptığı görülmüş olup başvuru sahibinin bu iddiası yerinde  
görülmemiştir.  
Yemeklerin üretiminde kullanılacak olan maydanoz, dereotu, marul, nane(yaş) ve  
kıvırcık çiğ girdilerinin “kg” cinsinden fiyatlarının tevsiki amacıyla, ticaret borsaları  
bültenlerinde yer alan “adet” veya “demet” fiyatlarını kullandıkları, Gıda Rasyosunda ise  
“kg” cinsi üzerinden verildiği, sonuç olarak gr cinsinden birim fiyatlarını tevsik etmek üzere  
adet cinsinden fiyatlarını gösteren bültenlerin kullanılamayacağı, dolayısıyla anılan ürünlerin  
birim fiyatlarının mevzuata uygun olarak tevsik edilmediği,” iddiasına ilişkin olarak Öğün  
Yemek. ve Tem. Hiz. Tic. A.Ş.nin söz konusu girdileri için ilgili borsa bültenlerinden “kg”  
birimi üzerinden aldığı fiyatla tevsik ettiği görülmüş olup başvuru sahibinin bu iddiası  
yerinde görülmemiştir.  
“Paket yoğurt(200 gr), paket süt(200 gr), paket ayran(200 gr), damacana su (20 lt.),  
kuru pasta, yaş pasta, gofret, çerez, bisküvi, tüm tavuk, alabalık ve ketçap gibi ürünlere ait  
fiyatların açıklanmasında Kamu Kurum ve Kuruluşları ile Ticaret Borsası fiyatları mevcut  
olmasına rağmen, üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulduğu, malzemeli yemek  
alım ihalelerinde üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin kullanılamayacağı, fiyat teklifi  
alınan ürünlerin fiilen bulunamamasının belge ile ispat edilmesinin gerektiği, ilgili  
22  
firmalarca neden fiyat teklifi sunulduğuna dair herhangi bir geçerli hukuki gerekçe  
sunulmadığı, gerekçe olarak ticaret borsalarında bu ürünlerin fiyatının bulunmadığını  
belirttiği,” iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede, Öğün Yemek. ve Tem. Hiz. Tic.  
A.Ş.nin aşırı düşük teklif açıklama kapsamında verilen 15 günlük menüye ilişkin olarak  
yapılan açıklaması içerisinde ana çiğ girdilere ilişkin olarak üçüncü kişilerden alınan herhangi  
bir fiyat teklifinin bulunmadığı, bu nedenle başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı  
görülmüştür.  
“İlgili firmaların aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunmuş oldukları EK-O.7  
tutanaklarının mevzuata göre hazırlanmadığı ve ilgili meslek mensubunca her sayfasının  
kaşelenip imzalanmadığı, ayrıca mevzuat gereğince adı geçen tutanağın EK’inde sunulması  
gereken ilgili meslek mensubuna ait faaliyet Belgesi nin geçerlik süresinin dolduğu,  
belgelerde yer alan ana çiğ girdilerin fiyatlarının ağırlıklı ortalama birim maliyetlerin altında  
ve toplam tutarların da yanlış hesaplandığı, son veya bir önceki geçici vergi beyanname  
döneminde üretilen/alımı ve satımı yapılan mal miktarları, ihale konusu ihtiyaçların en az  
yarısını kapsamadığı” iddiasına ilişkin yapılan incelemede;  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 60  
: 15.06.2016  
: 2016/UH.I-1604  
Öğün Yemek. ve Tem. Hiz. Tic. A.Ş.nin Hazır pasta kuru, çay(poşet) 2gr, erik  
kurusu, köfte baharı, meyve suları kutu250ml, kornişon turşu, paket bal 25 gr, paket krem  
peynir, paket tereyağı 15gr, yeni bahar, sirke, pazı, paket reçel 25gr”  
a
ilişkin olarak EK-O.7  
Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanağının sunulduğu konuya ilişkin Tebliğ’in 79.2.2.7’nci  
,
maddesinde “İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi  
oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı  
mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya  
beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük  
teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile  
açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında  
olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu  
işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %  
80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) sunulmasına  
gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter,  
SM, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.” düzenlemelerinin yer aldığı, Öğün Yemek. ve Tem. Hiz.  
Tic. A.Ş.nin söz konusu girdilerden “Paket meyve suyu 250gr” hariç bu şartları sağladığı, söz  
konusu Maliyet/Satış Tespit Tutanağında “Meyve Suları Kutu 250 ml” ana çiğ girdisi için  
hesaplanan Ağırlıklı Ortalama Birim Maliyetin 0,72 TL olduğunun görüldüğü oysa Ek  
H.4’ün 71 nolu kaleminde söz konusu ana çiğ girdisi için (Paket Meyve Suları 250 ml) birim  
fiyat olarak 0,46 TL teklif verildiği, EK O.7’nin her sayfasının SMMM Hüseyin Durmuş  
tarafından imzalandığı, EK O.7 ekindeki Hüseyin Durmuş’un TÜRMOB’a üye sicil kaydı  
sunulduğu, belge geçerlilik tarihinin 01.06.2016 olduğu, EK O.7’nin düzenlendiği tarihin  
-
-
-
23  
-
ise 10.03.2016 olduğu görülmüş olup, anılan nedenle söz konusu açıklamanın Tebliğ  
79.2.2.7’nci maddesindeki diğer şekil şartlarını sağlamasına rağmen yine aynı maddedeki  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim  
fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında  
olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu  
işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.”  
şartını sağlamadığından Maliyet/Satış Tespit Tutanağı ile yapılan açıklamanın mevzuata  
uygun olmadığı görülmüş olup başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmüştür.  
“Sunulan fiyat tekliflerinin üzerinde bulunması gereken ibareden farklı bir ibarenin  
bulunduğu ve bu haliyle EK-O.6 formları ile uyumsuz olduğu, fiyat teklifini onaylayan meslek  
mensubundan EK-O.6 belgelerinin istenerek incelenmesi durumunda gerçeğin anlaşılacağı,  
üçüncü kişilerden alınarak sunulan fiyat tekliflerinde olması gereken TÜRMOB kaşesinin  
bulunmadığı, TÜRMOB kaşesi yerine kaşe numarası yazıldığı için mevzuata aykırı  
davranıldığı,” iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede, İdari Şartname nin 25.3.1’inci  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 60  
: 15.06.2016  
: 2016/UH.I-1604  
maddesinde düzenlenen ve ayni olarak verileceği öngörülen mutfakta çalışacak personellerin  
kıyafetleri ile ilgili açıklama kapsamında fiyat teklifinin dayanağı olan Ek O.6 nın  
istenmesinin Tebliğin 79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan  
-
maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli  
olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini  
imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet  
için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir.  
Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından  
muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum  
tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.”  
düzenlemesi gereği idarenin takdirinde olduğu, ihale işlem dosyasında EK  
sunulmadığı, fiyat teklifinin mevzuata uygun olduğu görülmüştür.  
-O.6 nın  
2) Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci istekli olan Ak-Öz-Şah Gıda Maden. Teks.  
Konf. Tem. Hiz. Orman Ürünleri ve Ambalaj San. Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı  
düşük teklif açıklamaları üzerinde yapılan incelemede;  
Aşırı düşük açıklamasında aşağıdaki belgeleri sunduğu görülmüştür:  
-
-
-
M
alzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetveli Ek  
KİK İşçilik Hesaplama Modülü (3 sayfa)  
İstanbul Yaş Meyve Sebze Hal Fiyatları (12 sayfa)  
-H.4 ve Ana çiğ Girdileri (65 sayfa)  
-
-
-
Balık Hal Fiyatları (2 sayfa)  
Et ve Süt Kurumu Satış Fiyatları (5 sayfa)  
Ankara Halk Ekmek Ürün Satış Listesi (1 sayfa)  
-Çeşitli İllere(4 farklı) Ait Ticaret Borsa Bültenleri (180+52+7+16 sayfa)  
Açıklama kapsamında sunulan belgeler dikkate alındığında ihale üzerinde kalan  
isteklinin açıklama kapsamında üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi sunmadığı  
görüldüğünden başvuru sahibinin açıklama kapsamında ekonomik açıdan en avantajlı ikinci  
istekli tarafından fiyat teklifi sunulduğuna yönelik iddiaları yerinde görülmemiştir.  
İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde giyime ilişkin giderlerin ve yol giderlerinin  
istekli tarafından verilen teklife dâhil edilmesine yönelik bir belirleme yapıldığı  
24  
görülmüştür. Dolayısıyla söz konusu giyime ilişkin giderlerin ve yol giderlerinin işçilik  
gideri kapsamında değerlendirilmesi gerektiği dikkate alındığında, ekonomik açıdan en  
avantajlı 2’nci teklif sahibi istekli tarafından Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinin  
(Ek-H.4) sunulduğu, sunulan cetvelde A) Ana Çiğ Girdileri, B)İşçilik Giderleri tutarlarına yer  
verildiği ancak C) Yardımcı Giderleri için bir tablonun veya hesaplamanın yapılmadığı ancak  
oran hesabında ondalık değer olarak belirtildiği, (0,16082=x/364.642,00, x= 58.641,73) bu  
bakımdan standart forma uygun olarak düzenlendiği, bu formda toplam ana çiğ girdi maliyeti,  
işçilik maliyeti ve yardımcı giderler oranının hesaplaması yapıldığında, bu oran toplamının  
bir (1) olduğu ve oran ve tutarların bir belge üzerinde gösterildiği, toplam ana çiğ girdi  
miktarı ile işçilik gideri toplamının, toplam tutarlar içerisinde 0,8392 (Ana Çiğ Girdi  
Maliyeti=225.921,74 , İşçilik Gideri=80.079,72, Yardımcı Gider=58.641,73, Toplam Teklif  
Tutarı=364.642,00) ([225.921,74  
+80.079,72] / 364.642,00=0,8392) olduğu ve bu bakımdan  
Tebliğdeki oranları sağladığı görülmüştür.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 60  
: 15.06.2016  
: 2016/UH.I-1604  
Ak  
-Öz-Şah Gıda Maden. Teks. Konf. Tem. Hiz. Orman Ürünleri ve Ambalaj San.  
Tic. Ltd. Şti.nin “B)İşçilik Gideri” hesaplamasını aşağıdaki tablo ile yaptığı görülmüştür.  
Açıklama  
İşçilik Gideri (10 TL Yol  
Yemek Dahil)  
Kişi  
Ay Asgari İşçilik Gideri  
TUTAR  
71.153,91  
2.925,81  
6.000,00  
80.079,72  
-10 TL  
3
3
9
2.635,33  
Bayram  
9
67,26  
Personel Giyim Gideri  
TOPLAM İŞÇİLİK GİDERİ  
Asgari işçilik maliyetini İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari  
şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve  
genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil), nakdi yemek ve yol bedeli  
gibi prime esas kazancın hesabında esas alınan işçiliğe bağlı diğer ödemeler ve işveren sigorta  
primlerinin toplam tutarı oluşturduğundan dolayı, Ak  
Hiz. Orman Ürünleri ve Ambalaj San. Tic. Ltd. Şti.nin İşçilik Gideri için yaptığı  
hesaplamalarda “İşçilik Gideri (10 TL Yol 10 TL Yemek Hariç kısmı)” ve “Bayram”  
kalemleri söz konusu asgari işçilik maliyeti tutarı ile değerlendirilmesi gerekmektedir.  
-Öz-Şah Gıda Maden. Teks. Konf. Tem.  
-
Bu yönüyle yapılan değerlendirmede ve ihale işlem dosyası içerisinde Ak  
Gıda Maden. Teks. Konf. Tem. Hiz. Orman Ürünleri ve Ambalaj San. Tic. Ltd. Şti.nin  
sunmuş olduğu açıklama yazıların değerlendirilmesinde, Ak Öz Şah Gıda Maden. Teks.  
-Öz-Şah  
-
-
Konf. Tem. Hiz. Orman Ürünleri ve Ambalaj San. Tic. Ltd. Şti.nin açıklamasını oluşturan  
brüt işçilik gideri için KİK İşçilik Modülü verilerinin kullanıldığı (her ne kadar 10 TL Yemek  
ve 10 TL Yol dahil edilerek 1 işçinin aylık asgari işçilik gideri için 2.635,33 TL hesaplanmış  
olsa da, %4 Sözleşme Giderleri ve Genel Giderler Hariç tutar)(Ulusal Bayram Genel Tatil  
Günleri için 67,26 TL, %4 Sözleşme Giderleri ve Genel Giderler Hariç tutar) ve yapılan  
hesaplamanın mevzuata aykırı olmadığı ve kabul edilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.  
25  
Söz konusu ihalenin İdari Şartnamesinin 25’inci maddesinde yol gideri ile ilgili  
herhangi bir maliyet gideri öngörülmediği, giyim giderinin ise ayni bir gider olarak  
öngörüldüğü görülmektedir. Bu yönüyle isteklilerce söz konusu gider için işçilik gideri  
haricinde bir bedel öngörülmesi gerektiği ve Ak-Öz-Şah Gıda Maden. Teks. Konf. Tem. Hiz.  
Orman Ürünleri ve Ambalaj San. Tic. Ltd. Şti. tarafından söz konusu maliyet için öngörülen  
bedelin mevzuata uygun olduğu anlaşılmaktadır.  
Ak  
Ltd. Şti. tarafından sunulan  
uygun olduğu ve idarece istenilen 15 günlük yemek menüsünün ana çiğ girdilerine Ek  
-
Öz  
-
Şah Gıda Maden. Teks. Konf. Tem. Hiz. Orman Ürünleri ve Ambalaj San. Tic.  
alzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinin standart forma  
h.4 te  
M
-
yer verdiği ve bu girdilerin fiyatlarını borsa fiyatları, hal fiyatları ve et ve süt kurumu fiyatları  
ile tevsik ettiği, verilen birim fiyatların tevsik edilen borsa fiyatları ile uyumlu olduğu, ayrıca  
miktar toplamları hesabında ve birim fiyat ile çarpımlarında bir hataya rastlanmadığı, ayrıca  
başvuru sahibince anılan çiğ girdi çeşitlerinden hangilerine ilişkin toplam miktarların,  
malzemeli yemek sunumu hesap cetvelindeki (Ek-H.4) miktarlarla uyumlu olmadığına ilişkin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 60  
: 15.06.2016  
: 2016/UH.I-1604  
somut bir belirleme yapılmadığı, söz konusu iddianın, genel nitelikli hukuka aykırılık  
ifadelerini içerdiği ve dolaylı olarak EK H.4 belgesinin baştan sona tamamen yeniden  
-
incelenmesi ve değerlendirilmesi talebini içerdiği anlaşılmış olup, Kurumun ihale  
komisyonlarının yerine geçip, resen inceleme sonucunu doğuracak şekilde işlemleri baştan  
sona yeniden inceleme yetkisi bulunmadığından anılan iddialara ilişkin olarak 4734 sayılı  
Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince başvurunun şekil  
yönünden reddedilmesi gerekmekle birlikte isteklinin EK  
miktarlarının genel olarak uygun olduğu görülmüştür.  
-H4 teki ana çiğ girdi cins ve  
Anılan istekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Hesap Sunum Cetvelinde (Ek  
-
H.4) 15 Günlük Örnek Menü içerisindeki her öğündeki yemekler art arda olacak şekilde tıpkı  
normalde reçetelerde olması gerektiği şekilde çiğ girdilerine yer verildiği ve miktar  
sütununda, gıda rasyosundaki oran değil farklı bir rakama yer verildiği, örneğin kahvaltının 1.  
Günündeki çayın girdilerinden olan Tekel Çay için miktar sütununa 3,744 kg.’a yer verildiği,  
yapılan incelemede EK  
119,808 kg. (32x3,744)’a ulaşıldığı görülmüştür. Bu hesaplamalardan Ak  
Maden. Teks. Konf. Tem. Hiz. Orman Ürünleri ve Ambalaj San. Tic. Ltd. Şti.nin kahvaltının  
bir gününde 52 kişi için ay üzerinden hesaplama yapıldığı anlaşılmıştır.  
-H.4’te toplamda 32 adet Tekel Çay girdisi olduğu ve toplamda  
-
Öz Şah Gıda  
-
9
(0,004x52x18=3,744). Hesaplama sonucunda ulaşılan tutarın (119,8) idarece yapılan  
hesaplama sonucuyla uyumlu olduğu görüldüğünden, başvuru sahibinin iddiası yerinde  
görülmemiştir.  
“İşin süresi boyunca etli ve sebzeli yemeklerin içeriklerinde kullanılması gereken  
koyun eti(kemikli) ve sığır eti(kemikli) toplam çiğ girdi miktarlarını eksik olarak  
hesapladıkları, gıda rasyosunda etli ve sebzeli yemeklerin içerisinde hem “koyun  
eti(kemikli)” hem de “sığır eti(kemiksiz)” bulunduğu, ancak ilgili firmaların aşırı düşük teklif  
açıklamaları kapsamında belirtilen ana çiğ girdilerden sadece birini dikkate alarak, firmaları  
lehine fiyat avantajı sağlayacak şekilde eksik ve yanlış ana çiğ girdi hesaplaması yaptıkları,  
dolayısıyla Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde yer alan miktarların da yanlış  
olduğu, ayrıca adı geçen girdilerin birim fiyatlarının da hatalı olarak cetvele yansıtıldığı,”  
iddiasına ilişkin olarak, gıda rasyosunda et kullanılarak oluşturulan yemeklerin içerisinde hem  
“Koyun Eti(Kemikli)” hem de “Sığır Eti(Kemiksiz)” girdileri olan iki tür etin de  
26  
bulunduğu, örneğin 15 günlük örnek yemek menüsündeki öğle yemeğinin 10. Gününde  
verileceği öngörülen “İzmir Köfte” yemeği ile ilgili olarak gıda rasyosuna bakıldığında söz  
konusu yemek oluşturulurken hem “+13 Yaş için Koyun Eti(Kemikli) 0,075 kg” hem de  
““+13 Yaş için Sığır Eti(Kemiksiz) 0,06 kg”  
yapacak olan isteklilere seçimlik hak verildiği anlaşılmaktadır. Ak  
e
yer verildiği görülmüş olup buradan açıklama  
Öz Şah Gıda Maden. Teks.  
-
-
Konf. Tem. Hiz. Orman Ürünleri ve Ambalaj San. Tic. Ltd. Şti.nin yaptığı açıklamalarda gıda  
rasyosunda bulunan anılan “İzmir Köfte” yemeğinde olduğu gibi 2 tür et girdisini de  
barındıran diğer yemeklerde olduğu gibi, örneğin “İzmir Köfte” yemeği için et cinsi olarak  
“Koyun eti(kemikli)” ifadesine yer vermekle birlikte açıklama kısmında “Diğer et ürünü  
kullanılmıştır” ifadesine yer verdiği ve devamında “Sığır eti(kemiksiz)” ile açıklama yaptığı  
ve bu açıklamasını 06.05.2015 tarihli Ankara T.B. Bülteniyle 31,4 TL ile açıkladığı  
görüldüğünden Ak-Öz-Şah Gıda Maden. Teks. Konf. Tem. Hiz. Orman Ürünleri ve Ambalaj  
San. Tic. Ltd. Şti.nin yaptığı açıklama uygun görülmüş olup başvuru sahibinin bu iddiası  
yerinde görülmemiştir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 60  
: 15.06.2016  
: 2016/UH.I-1604  
“Örnek yemek menüsünde yer alan bazı yemeklerin içeriğindeki beyaz peynir, kaşar  
peyniri, patates, kuru soğan, ceviz içi, fındık, çam fıstığı, süt, kivi, muz, yufka ana çiğ  
girdilerinin birim fiyatlarının maliyet düşürücü olarak ihale tarihinden geriye doğru 1 yıldan  
daha eski veya ihale tarihinden sonraki bültenlerin kullanılması suretiyle mevzuatta  
belirlenen sürelerin dışında açıklama yapıldığı ve EK-H.4  
e
hatalı olarak yansıtıldığı”  
iddiasına ilişkin olarak Ak Öz Şah Gıda Maden. Teks. Konf. Tem. Hiz. Orman Ürünleri ve  
-
-
Ambalaj San. Tic. Ltd. Şti.nin yukarıda belirtilen ana çiğ girdilerine ilişkin sunduğu  
fiyatların, Tebliğ’in 79.2.2.4’üncü maddesindeki “Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan  
maliyet bileşenlerine ilişkin 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar  
Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa  
idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir  
işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.”  
düzenlemesine göre ihale tarihinin 07.03.2016 den geriye doğru 12 ayın içerisindeki  
(07.03.2015-07.03.2016) borsa fiyatları olduğu görülmüştür.  
“Ana çiğ girdilerden olan “ceviz içi” ve “fındık” ürünlerinin birim fiyatlarının ticaret  
borsa bültenlerinde yer almasına rağmen, ticaret borsalarında yer alan “kabuklu ceviz” ve  
“kabuklu fındık” birim fiyatlarının kullanıldığı” iddiasına ilişkin olarak Ak-Öz-Şah Gıda  
Maden. Teks. Konf. Tem. Hiz. Orman Ürünleri ve Ambalaj San. Tic. Ltd. Şti.nin ceviz içi  
için Ankara T.B.’nin 10/02/2016 tarihli bültenini, fındık için Gaziantep T.B. nin 24/07/2015  
tarihli bültenini kullanarak borsa fiyatları ile açıklama yaptığı görülmüş olup başvuru  
sahibinin bu iddiası yerinde görülmemiştir.  
“Ayran, ekmek, yoğurt gibi ürünlerin fiyatlarının tevsiki amacıyla halk ekmek  
fabrikaları, Atatürk Orman Çiftliği vs. kamu kurumu niteliğine haiz kuruluşların sunulan fiyat  
listelerinin ihale ilan tarihi ile ihale tarihi arasında olmadığı, ihale ilan tarihinden öncesine  
ait olduğu,” iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede, anılan isteklinin Ayran için Sivas  
T.B. Mayıs 2015 bülteni, yoğurt in Sivas T.B. Ekim 2015 bülteni ve ekmek için Ankara  
Halk Ekmek Mart 2016 bülteni kullandığı görülmüştür.  
“İlgili firmaların aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunulan kamu kurum ve  
kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyatları gösteren belgelerde tarih  
bulunmadığı, bu nedenle ilgili ürünlerin birim fiyatlarının hangi tarihler arasında geçerli  
27  
olduğu teyit edilemeyeceğinden, ilgili Tebliğ maddelerine aykırı bu durum sebebiyle  
firmaların tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,” iddiasına ilişkin olarak  
yapılan incelemede, anılan isteklinin Ankara Halk Ekmek Ürün Satış Listesi, Et ve Süt  
Kurumu Satış Fiyatları, İstanbul Yaş Meyve Sebze Hal Fiyatları ve Balık Hal Fiyatları ile  
açıklama yaptığı ana çiğ girdilere ilişkin belgelerde tarihlerin var olduğu görülmüş olup  
başvuru sahibinin bu iddiası yerinde görülmemiştir.  
“Teknik Şartnamedeki “…Firma her gün 2 damacana(20 Litre) hazır su getirecektir.”  
düzenlemesine göre içme suyu kullanılacak olan “20 lt. damacana su” ana çiğ girdi  
hesaplamasına dahil edilmediği, dolayısıyla eksik ana çiğ girdi maliyeti hesaplanması  
sebebiyle ilgili firmaların tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,” iddiasına  
ilişkin yapılan incelemede, anılan isteklinin Damacana suyu kalemini ana çiğ girdiler arasında  
bulundurduğu görülmüştür.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 60  
: 15.06.2016  
: 2016/UH.I-1604  
“Teknik Şartname EK inde yer alan ve kurumun linkinden temin edilebilecek olan  
“Gıda Malzemeleri Özellikleri” listesinin “B-Un, unlu mamüller ve kuru gıda” başlıklı  
maddesindeki düzenleme gereği ana öğünlerde yemeklerle birlikte verilmesi gereken ekmek  
evsafının “poşetli 50 gr roll ekmek” olması gerekirken, açıklama sunan firmaların ana çiğ  
girdi hesaplamasında “kg” cinsinden “normal ekmek” hesabı yaptıkları, dolayısıyla ihale  
dökümanına uygun açıklama sunmadıkları,” iddiasına ilişkin olarak anılan isteklinin aşırı  
düşük açıklamasını ekmek için “adet” birimiyle ve birim fiyatı 0,175 TL ile yaptığı, tevsik  
için sunduğu Ankara Halk Ekmek Ürün Satış Listesindeki bütün ürünlerin “gr” cinsi  
üzerinden satışa sunulduğu, bununla birlikte Teknik Şartname EK inde yer alan ve kurumun  
linkinden temin edilebilecek olan “Gıda Malzemeleri Özellikleri” listesinin “B  
-Un, unlu  
mamüller ve kuru gıda” başlıklı maddesindeki düzenlemede Ekmekler 66-72 randımanlı (tip  
2) toprak mahsulleri ofisi standartlarına uygun francala unundan pişmiş net 50 gr. Küçük  
ekmekler halinde olacaktır.” açıklaması da birarada değerlendirildiğinde 1 adet ekmeğin  
Ankara Halk Ekmek Ürün Satış Listesindeki “Roll Ekmek(Sade-Kepekli)” ürününe denk  
geldiğinin anlaşıldığı ve ürünün liste fiyatının 0,15 TL olması dolayısıyla yapılan açıklamada  
mevzuata aykırılık bulunmadığı görülmüştür.  
“Örnek menüde verilen yemeklerin içerikleri ve gramajları gıda rasyosunda yer aldığı  
ve bazı yemeklerin içeriklerinde “kg” cinsinden “yumurta” kullanılması gerekirken açıklama  
sunan firmalarca “kg” yerine “adet” cinsinden “yumurta” hesabı yaptıkları, Teknik  
Şartname EK inde yer alan ve kurumun linkinden temin edilebilecek olan “Gıda Malzemeleri  
Özellikleri” listesinin “F- Tavuk Yumurtası” başlıklı maddesindeki düzenlemeye göre “kg”  
cinsinden yumurta hesabı yapılabilmesi için, “17 adet yumurtanın 1Kg. (1000 gr/60 gr=  
16,66) geldiğinin” belirtilerek işin süresi boyunca kullanılacak olan “yumurta” ana çiğ girdi  
miktarının hesaplanması gerekirken, aşırı düşük teklif savunması veren bazı firmaların “16  
adet yumurtanın 1 kg. geldiği” şeklinde izahat sunularak ihale dökümanındaki düzenlemeye  
göre eksik yumurta çiğ girdisi hesapladıkları,” iddi  
isteklinin yumurta hesabının kg cinsinden olduğunun EK  
a
sına yönelik yapılan incelemede, anılan  
H.4’te belirtildiği ve Sivas T.B.nin  
-
Ekim 2015 tarihli Bülteni ile açıklandığı görülmüş olup başvuru sahibinin bu iddiası yerinde  
görülmemiştir.  
Yemeklerin üretiminde kullanılacak olan maydanoz, dereotu, marul, nane(yaş) ve  
28  
kıvırcık çiğ girdilerinin “kg” cinsinden fiyatlarının tevsiki amacıyla, ticaret borsaları  
bültenlerinde yer alan “adet” veya “demet” fiyatlarını kullandıkları, Gıda Rasyosunda ise  
“kg” cinsi üzerinden verildiği, sonuç olarak gr cinsinden birim fiyatlarını tevsik etmek üzere  
adet cinsinden fiyatlarını gösteren bültenlerin kullanılamayacağı, dolayısıyla anılan ürünlerin  
birim fiyatlarının mevzuata uygun olarak tevsik edilmediği,” iddiasına ilişkin olarak söz  
konusu isteklice anılan girdiler için “kg” birimi üzerinden alınan fiyatla tevsik edildiği EK  
-
H.4’te görülmüştür. Ayrıca “Nane(Yaş)” girdisinin yardımcı gider olarak EK  
belirtildiği görülmüştür.  
-H.4 te  
“Paket yoğurt(200 gr)b, paket süt(200 gr)b, paket ayran(200 gr), damacana su (20  
lt.)b, kuru pasta, yaş pasta, gofret, çerez, bisküvi, tüm tavuk, alabalık ve ketçap gibi ürünlere  
ait fiyatların açıklanmasında Kamu Kurum ve Kuruluşları ile Ticaret Borsası fiyatları mevcut  
olmasına rağmen, üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulduğu, malzemeli yemek  
alım ihalelerinde üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin kullanılamayacağı, fiyat teklifi  
alınan ürünlerin fiilen bulunamamasının belge ile ispat edilmesinin gerektiği, ilgili firmalarca  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 60  
: 15.06.2016  
: 2016/UH.I-1604  
neden fiyat teklifi sunulduğuna dair herhangi bir geçerli hukuki gerekçe sunulmadığı, gerekçe  
olarak ticaret borsalarında bu ürünlerin fiyatının bulunmadığını belirttiği”,  
“Sunulan fiyat tekliflerinin üzerinde bulunması gereken ibareden farklı bir ibarenin  
bulunduğu ve bu haliyle EK-O.6 formları ile uyumsuz olduğu, fiyat teklifini onaylayan meslek  
mensubundan EK-O.6 belgelerinin istenerek incelenmesi durumunda gerçeğin anlaşılacağı,  
üçüncü kişilerden alınarak sunulan fiyat tekliflerinde olması gereken TÜRMOB kaşesinin  
bulunmadığı, TÜRMOB kaşesi yerine kaşe numarası yazıldığı için mevzuata aykırı  
davranıldığı”,  
“İlgili firmaların aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunmuş oldukları EK-O.7  
tutanaklarının mevzuata göre hazırlanmadığı ve ilgili meslek mensubunca her sayfasının  
kaşelenip imzalanmadığı, ayrıca mevzuat gereğince adı geçen tutanağın EK’inde sunulması  
gereken ilgili meslek mensubuna ait faaliyet Belgesi nin geçerlik süresinin dolduğu,  
belgelerde yer alan ana çiğ girdilerin fiyatlarının ağırlıklı ortalama birim maliyetlerin altında  
ve toplam tutarların da yanlış hesaplandığı, son veya bir önceki geçici vergi beyanname  
döneminde üretilen/alımı ve satımı yapılan mal miktarları, ihale konusu ihtiyaçların en az  
yarısını kapsamadığı” iddialarına ilişkin olarak yapılan incelemede;  
Anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklama kapsamında verilen 15 günlük menüye  
ilişkin olarak yapılan açıklaması içerisinde üçüncü kişilerden alınan herhangi bir fiyat  
teklifinin bulunmadığı, fiyat teklifi bulunmadığından fiyat teklifinin dayanağı olan EK  
nın da bulunmadığı, ayrıca yine açıklama kapsamında EK O.7’nin de bulunmadığı, bu  
nedenlerle başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı görülmüştür.  
-O.6  
-
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Öğün Yemek. ve Tem. Hiz. Tic.  
A.Ş. nin teklifinin aşırı düşük açıklamasının uygun olmaması sebebiyle değerlendirme dışı  
bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden  
gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
29  
Oybirliği ile karar verildi.  
Hamdi GÜLEÇ  
Başkan  
Şinasi CANDAN  
II. Başkan  
Osman DURU  
Kurul Üyesi  
Erol ÖZ  
Kurul Üyesi  
Köksal SARINCA  
Dr. Ahmet İhsan ŞATIR  
Hasan KOCAGÖZ  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 60  
: 15.06.2016  
: 2016/UH.I-1604  
Kurul Üyesi  
Kurul Üyesi  
Kurul Üyesi  
Mehmet ATASEVER  
Kurul Üyesi  
Oğuzhan YILDIZ  
Kurul Üyesi  
30