Ana Sayfa / Kararlar / Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu İnsan Kaynakları ve İdari İşler Koordinatörlüğü / 2016/275466-Şoförsüz ve Yakıtsız 100 Adet Araç Kiralama Hizmet Alımı
Bilgi
İKN
2016/275466
Başvuru Sahibi
Giray Turizm Petrol Ürünleri Pazarlama ve Tic. Ltd. Şti. VEKİLİ: Av. Erdoğan SAPANOĞLU
İdare
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu İnsan Kaynakları ve İdari İşler Koordinatörlüğü
İşin Adı
Şoförsüz ve Yakıtsız 100 Adet Araç Kiralama Hizmet Alımı
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/053  
: 43  
: 28.09.2016  
: 2016/UH.I-2404  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Hamdi GÜLEÇ  
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet  
İhsan ŞATIR, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Giray Turizm Petrol Ürünleri Pazarlama ve Tic. Ltd. Şti.  
VEKİLİ:  
Av. Erdoğan SAPANOĞLU,  
Şehit Adem Yavuz Sok. No: 18/18 Kızılay Çankaya/ANKARA  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu İnsan Kaynakları ve İdari İşler  
Koordinatörlüğü,  
Turan Günes Bulvari No: 68 Çankaya/ANKARA  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2016/275466 İhale Kayıt Numaralı “Şoförsüz ve Yakıtsız 100 Adet Araç Kiralama Hizmet  
Alımı” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu İnsan Kaynakları ve İdari İşler  
Koordinatörlüğü tarafından 24.08.2016 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen  
“Şoförsüz ve Yakıtsız 100 Adet Araç Kiralama Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Giray  
Turizm Petrol Ürünleri Pazarlama ve Tic. Ltd. Şti.nin 08.09.2016 tarihinde yaptığı şikâyet  
başvurusunun, idarenin 09.09.2016 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince  
19.09.2016 tarih ve 52436 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 19.09.2016 tarihli dilekçe ile  
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2016/2158 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale uhdesinde kalan ekonomik açıdan en  
avantajlı teklif sahibi istekli tarafından sunulan belgelerin hayatın ve ticaretin olağan akışına  
uyumlu olup olmadığı, idarece hizmetin yürütülmesine ilişkin giderlerin teklifin önemli bir  
bileşeni olarak kabul edilip edilmeyeceği hususlarının tartışılması gerektiği, dolayısıyla  
istekliden hizmetin yürütülmesine ilişkin giderler açısından aşırı düşük teklif açıklaması ve  
belgelendirme talep edilmesi gerektiği,  
Aşırı düşük teklif açıklaması yapan istekli tarafından sunulan araç kiralama fiyat  
teklifinin her ne kadar usul açısından mevzuata uygun gözükmekte ise de, maddi gerçekliğin  
ortaya çıkması açısından bir piyasa araştırmasının yapılmasının ve bu sayede sunulan teklifin  
ekonomik hayatın olağan şartlarına uyumlu olup olmadığının belirlenmesinin gerektiği, en  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/053  
: 43  
: 28.09.2016  
: 2016/UH.I-2404  
uygun fiyatın her zaman kamu yararı ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamadığı, imza  
altına alınan bir kamu sözleşmesinin ticari hayatın uygun koşullarda gerçekleştirilip ifa  
edilmesi ve bu sayede kamu hizmetinin devamlılığının sağlanmasının en temel amaç olduğu,  
somut olayda her ne kadar istekli tarafından araçların teminine ilişkin giderler usulüne uygun  
olarak sunulmuş ise de yapılacak bir araştırma ile maddi gerçeğin ortaya çıkacağı, yapılacak  
bir inceleme sonucu isteklinin sunmuş olduğu teklifin değerlendirme dışı bırakılarak 4734  
sayılı Kanun’un ilgili maddesi uyarınca düzeltici işlem belirlenmesine karar verilmesi  
gerektiği,  
Hizmetin yürütülmesine ilişkin giderlerin teklifin önemli bileşenlerinden olduğu,  
uygulamada bir çok idare tarafından aşırı düşük teklif açıklama talebinde teklif fiyatına dahil  
olan ve hizmetin yürütülmesine ilişkin olan kasko, sigorta, bakım gideri ve benzeri giderlere  
ilişkin isteklilerden ayrıntılı açıklama ve belge talep edildiği, Kamu İhale Kurumu ve yargı  
organlarının uygulamasının bu yönde olduğu, somut olayda teklif bedelinin yaklaşık  
%36,63’üne denk elen bedelin önemli teklif bileşeni olarak öngörülmesi ve maliyet  
açıklamalarında Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesinde belirtilen usul ve esaslar  
dahilinde belgelendirmeden aşırı düşük teklif açıklaması yapılması ve bu açıklamanın idare  
tarafından kabul edilmesinin Kamu İhale Kanunu ve ilgili yönetmeliklere aykırılık teşkil  
ettiği, ihale makamınca istekliden hizmetin yürütülmesine ilişkin giderlerle alakalı aşırı düşük  
teklif açıklaması ve belge talep edilmemesinin mevzuata aykırı olduğu, bu aşamada düzeltici  
işlem tesis edilerek bu giderler açısından da istekliden aşırı düşük teklif açıklaması talep  
edilmesi gerektiği, her ne kadar ihale makamı teklifin önemli bileşenleri ve aşırı düşük teklif  
açıklaması hususunda idarenin takdir yetkisinin bulunduğunu ve bu yetkinin kullanıldığını  
savunmuş ise de, bu yetkinin mutlak ve sınırsız olmadığı, kamu yararı ve hizmet gerekleri ile  
sınırlı olduğu, keyfiyete yol açmaması gerektiği,  
İdarelerin 4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesindeki hükümlere riayet etmekle  
hükümlü olduğu, somut olayda uygulamanın aksine önemli bir teklif bileşeni hakkında aşırı  
düşük teklif açıklaması talep edilmemesinin, hayatın ve ticaretin olağan akışına uyumlu  
olmayan bir teklifin şekli yönden değerlendirilerek geçerli kabul edilmesinde hukuka  
uyarlıktan söz edilemeyeceği, istekli tarafından yıkama giderine ilişkin açıklama sunulmamış  
olmasına rağmen, idarece oto kuaför maliyeti için öngörülen maliyetin yıkama için yeterli  
olacağının değerlendirilmesinin dahi idarenin yapmış olduğu mevzuata aykırılıkların en  
büyük ispatı olduğu,  
Aşırı düşük teklif açıklaması hayatın olağan akışına ve ticari gerçekliklere uygun  
olmayan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılarak ihale işlemlerine devam edilmesi  
gerektiği, bu gerekçenin kabul edilmemesi durumunda ise hizmetin yürütülmesine ilişkin  
giderlerin teklifin önemli bir bileşeni olarak kabul edilmesi, düzeltici işlem tesis edilerek  
ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi istekliden teklif fiyatına ilişkin bu gider kalemi  
yönünden de aşırı düşük teklif açıklaması talep edilmesine karar verilmesi gerektiği  
iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
Bahse konu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/053  
: 43  
: 28.09.2016  
: 2016/UH.I-2404  
2’nci maddesinde “…2.1. İhale konusu hizmetin;  
a) Adı: ŞOFÖRSÜZ VE YAKITSIZ 100 ADET ARAÇ KİRALAMA HİZMET ALIMI  
b) Miktarı ve türü:  
60 Adet Binek Ar(Otomobil) - 40 Adet Arazi Binek Araç (SUV)  
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
c) Yapılacağı yer: Ankara, 20 İl Koordinatörlüğünün bulunduğu iller ve ülke geneli  
ç) Bu bent boş bırakılmıştır…” düzenlemesi,  
“Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “…25.1. Sözleşmenin  
uygulanması sırasında isteklilerce yapılacak ulaşım, vergi, resim, harç vb. giderler isteklilerce  
teklif edilecek fiyata dahil olacaktır.  
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider  
kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak  
payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak  
talebinde bulunamaz.  
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:  
25.3.1.  
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi  
(KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.  
25.5. Bu madde boş bırakılmıştır…” düzenlemesi,  
“Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “…33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri  
değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir.  
Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada  
bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli  
teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında  
olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar  
üzerinden alınır…” düzenlemesi,  
Söz konusu ihaleye ait Teknik Şartname’nin “İşin Konusu” başlıklı 1’inci  
maddesinde “…Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) Merkez Teşkilatı  
(Ankara) ve 20 İl Koordinatörlüğünün ihtiyacını karşılamak üzere 28 ay süreyle şoför ve yakıt  
İdareye ait olmak üzere 60 adet binek (otomobil) ve 40 adet arazi binek (SUV) olmak üzere  
toplam 100 adet araç kiralanması işidir…” düzenlemesi,  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “…İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/053  
: 43  
: 28.09.2016  
: 2016/UH.I-2404  
veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder.  
Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,  
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük  
teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “…(1) İhale komisyonu verilen teklifleri  
değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve  
dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar  
çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.  
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit  
edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli  
olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;  
1) Verilen hizmetin ekonomik olması,  
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı  
düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “…79.1. Personel  
çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı; personel  
çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde ise yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına  
bölünmesinden elde edilen tutar sınır değer olarak kabul edilir.  
79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama  
isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi  
aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.  
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin  
yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı  
unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/053  
: 43  
: 28.09.2016  
: 2016/UH.I-2404  
isteklilere üç (3) gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.  
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak  
açıklayabilirler.  
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine  
ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren  
kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek  
mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı  
(Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin  
dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat  
teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli  
görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim  
fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği  
gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de  
yapılabilir.  
79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal  
bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan  
sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci  
Mali Müşavirler anlaşılır”  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/053  
: 43  
: 28.09.2016  
: 2016/UH.I-2404  
79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki düzenlemeleri  
de dikkate almaları gerekmektedir.  
79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre usulüne  
uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan akışına veya  
ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.  
79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük  
teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz  
konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama  
yapılacaktır…” açıklaması yer almaktadır.  
Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerinden, ihale komisyonunun verilen teklifleri  
değerlendirdikten sonra, idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük  
olanları tespit edeceği, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde  
yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına bölünmesinden elde edilen tutarın sınır değer olarak kabul  
edileceği, ihale komisyonunun aşırı düşük teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde  
teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı  
olarak isteyeceği ihale komisyonunun imalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin  
ekonomik olması, seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya  
yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar, teklif edilen mal, hizmet  
veya yapım işinin özgünlüğü gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı  
düşük teklifleri değerlendireceği, bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli  
görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği, teklifi  
aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra Kamu İhale Genel Tebliği’nde belirtilen yöntemlere  
göre usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin tekliflerinin geçerli kabul edileceği, hayatın  
olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle tekliflerin reddedilemeyeceği  
anlaşılmaktadır.  
Bununla birlikte, 4734 sayılı Kanun’unda yer alan “…İhale komisyonuteklif  
sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister…” hükmü ve Kamu İhale Genel Tebliği’nde yer alan “…Aşırı düşük tekliflere yönelik  
açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli  
teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi  
zorunludur…” açıklaması ile ihale komisyonu tarafından tekliflerin değerlendirilmesinin  
ardından aşırı düşük tekliflerin ve bu tekliflerde önemli olan bileşenlerin belirlenmesinin ve  
teklifinin aşırı düşük olduğu tespit edilen isteklilerden teklifte önemli olduğu tespit edilen  
bileşenler ile ilgili açıklama istenmesi gerektiği, tekliflerde önemli olan bileşenleri belirleme  
takdir yetkisinin idarelere ait olduğu hususları hüküm altına alınmıştır.  
Bahse konu ihaleye ilişkin yapılan ihale dokümanı düzenlemelerinden ihalenin  
şoförsüz ve yakıtsız 100 adet araç kiralama hizmet alımı olduğu, dolayısıyla şoför ve yakıt  
giderlerinin idareye ait olduğu anlaşılmıştır.  
Yapılan incelemede, idare tarafından 26.08.2016 tarihli ve 934.02/237 sayılı EKAP  
üzerinden gönderilen yazıda “…İhale dokümanına göre teklif fiyata dâhil olan giderler  
aşağıdaki şekildedir:  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/053  
: 43  
: 28.09.2016  
: 2016/UH.I-2404  
1- Araçların teminine ilişkin giderler (isteklinin kendi malı olması halinde amortisman  
gideri, kiralık olması halinde kiralama gideri)  
2- Hizmetin yürütülmesine ilişkin diğer tüm giderler (Bakım giderleri, lastik, sigorta,  
yıkama, kasko gideri, MTV vs.)  
3- Sözleşme giderleri (Onbinde 5 KİK Payı + Binde 9,48 Sözleşme Damga Vergisi  
+
Binde 5,69 Karar Pulu  
Yukarıda belirtilen giderlerden “1-Araçların teminine ilişkin giderler” ile “3-Sözleşme  
giderleri” teklifi oluşturan önemli bileşenler olarak tespit edilmiştir. İlk bileşendeki giderlere  
ilişkin olarak Kamu İhale Genel Tebliği’nin ‘Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesi’ başlıklı 79’uncu maddesindeki düzenlemeler dikkate alınarak  
belgelendirmek suretiyle açıklama yapılması gerekmektedir. Sözleşme giderleri ise yukarıda  
belirtilen oranlar göz önüne alınarak teklif bedeli üzerinden hesaplanacaktır.  
Öte yandan; “2- Hizmetin yürütülmesine ilişkin diğer tüm giderler” bakımından  
ise açıklamanızda bir maliyet öngörülmesi gerekmekle birlikte, bu maliyete ilişkin herhangi  
bir belgelendirme yapılmasına gerek bulunmamaktadır.  
Yukarıda belirtilen hususlar çerçevesinde; teklifinize ilişkin olarak yapacağınız  
açıklamanın 01.09.2016 saat 12:00’ye kadar İdareye sunulması gerekmektedir. Süresi  
içerisinde açıklama sunulmaması halinde teklifiniz reddedilecektir…” denilmek suretiyle,  
araçların teminine ilişkin giderler (isteklinin kendi malı olması halinde amortisman gideri,  
kiralık olması halinde kiralama gideri) ile sözleşme giderlerinin (Onbinde 5 KİK Payı  
Binde 9,48 Sözleşme Damga Vergisi Binde 5,69 Karar Pulu) idare tarafından teklifte  
önemli bileşenler olarak belirlendiği görülmüştür.  
+
+
Diğer taraftan, idare tarafından gönderilen bahse konu aşırı düşük teklif açıklama  
talebi yazısında hizmetin yürütülmesine ilişkin diğer tüm giderler (Bakım giderleri, lastik,  
sigorta, yıkama, kasko gideri, MTV vs.) için istekli tarafından bir maliyet öngörülmesinin  
gerektiği belirtilmekle birlikte bu maliyete ilişkin herhangi bir belgeye dayalı olarak açıklama  
yapılmasına gerek bulunmadığı belirtilmiştir.  
Yukarıda yer verilen tespitler ve değerlendirmelerden, idare tarafından aşırı düşük  
teklif açıklamalarına ilişkin tekliflerde önemli olan bileşenlerin belirlendiği, tekliflerde  
önemli olan bileşenleri belirleme takdir yetkisinin idarelere ait olduğu, dolayısıyla başvuru  
sahibi tarafından hizmetin yürütülmesine ilişkin giderlerin teklifin önemli bir bileşeni olarak  
belirlenmesi gerektiği yönündeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
Kaya Seyahat Tur. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılan aşırı düşük teklif  
açıklamaları incelendiğinde, araçların teminine ilişkin giderleri açıklamak için iki farklı araç  
modeline ilişkin LINE Seyahat Tur. Oto Tic. ve Ltd. Şti.den fiyat teklifi alındığı, söz konusu  
fiyat teklifinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1’inci maddesinde belirtilen ibare ile  
SMMM kaşe ve imzası ile onaylı olduğu görülmüştür.  
Diğer taraftan, idare tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ilave olarak  
satış tutarı tespit tutanağının (Ek-O.6) teyit edilip incelendiği şikayete verilen cevapta ve ihale  
komisyonu kararında belirtilmiş olup, yapılan incelemede, bahse konu satış tutarı tespit  
tutanağındaki fiyat tutarları ile fiyat teklifindeki tutarların birbirleri ile Kamu İhale Genel  
Tebliği’nde yer alan açıklamalara göre uygun olduğu sonucuna varılmıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/053  
: 43  
: 28.09.2016  
: 2016/UH.I-2404  
Bununla birlikte,  
s
özleşme giderlerine ilişkin aşırı düşük teklif açıklamasının teklif  
bedelinin ilgili giderlere ait oranlar ile hesaplanmak suretiyle yapıldığı görülmüştür.  
İlave olarak, aşırı düşük teklif açıklaması yapan istekli tarafından bakım, kasko, trafik  
sigortası, motorlu taşıtlar vergisi, araç muayenesi, egzoz muayenesi, lastik, dış yıkama, oto  
kuaför, GPS cihazı ve navigasyon cihazı maliyetlerinin öngörüldüğü, bahse konu maliyetler  
için herhangi bir belge sunulmadığı görülmüştür. Dolayısıyla, idarece önemli teklif bileşeni  
olarak belirlenmeyen yıkama giderine ilişkin aşırı düşük teklif açıklaması yapan istekli  
tarafından bir bedel öngörüldüğü anlaşılmıştır.  
Diğer yandan, bahse konu aşırı düşük teklif açıklamasında “Açıklama istenilmeyen  
maliyet kalemleri ile savunmamızda oluşabilecek hata ve noksanlar karşılığı” ve “Firma Karı”  
denilmek suretiyle bu giderler için de bir maliyet öngörüldüğü anlaşılmıştır.  
Yukarıda yer alan tespitler ve değerlendirmeler neticesinde idare tarafından aşırı düşük  
teklif açıklamalarına ilişkin tekliflerde önemli olan bileşenlerin belirlendiği, tekliflerde  
önemli olan bileşenleri belirleme takdir yetkisinin idarelere ait olduğu, aşırı düşük teklif  
açıklaması yapan isteklinin bu bileşenlere ilişkin açıklamalarında Kamu İhale Genel  
Tebliği’nde yer alan açıklama yöntemlerini kullandığı, dolayısıyla Kamu İhale Genel  
Tebliği’nde yer alan “…79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki  
yöntemlere göre usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir.  
Hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler  
reddedilemez…” açıklamasına uygun olduğu, başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklaması  
yapan isteklinin açıklamasının hayatın olağan akışına ve ticari gerçekliklere uygun olmadığı  
iddiasının da belli bir belgeye dayalı olarak somut bir şekilde ortaya konulmadığı hususları  
bir arada değerlendirildiğinde başvuru sahibinin iddialarının yerinde olmadığı, dolayısıyla  
başvurunun reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.  
Hamdi GÜLEÇ  
Başkan  
Şinasi CANDAN  
II. Başkan  
Osman DURU  
Kurul Üyesi  
Erol ÖZ  
Kurul Üyesi  
Köksal SARINCA  
Dr. Ahmet İhsan ŞATIR  
Hasan KOCAGÖZ  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/053  
: 43  
: 28.09.2016  
: 2016/UH.I-2404  
Kurul Üyesi  
Kurul Üyesi  
Kurul Üyesi  
Mehmet ATASEVER  
Kurul Üyesi  
Oğuzhan YILDIZ  
Kurul Üyesi