Ana Sayfa / Kararlar / Florya Çocuk Destek Merkezi Müdürlüğü / 2015/158212-Yüklenici Firmanın Mutfağında, Yemek Pişirme Yoluyla Mamul Yemek Alımı, Dağıtımı ve Servis Hizmetleridir.
Bilgi
İKN
2015/158212
Başvuru Sahibi
ÜN-AŞ Yem. Ür. Tes. Eşref Ünen
İdare
Florya Çocuk Destek Merkezi Müdürlüğü
İşin Adı
Yüklenici Firmanın Mutfağında, Yemek Pişirme Yoluyla Mamul Yemek Alımı, Dağıtımı ve Servis Hizmetleridir.
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/008  
: 87  
: 28.01.2016  
: 2016/UH.I-337  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Mahmut GÜRSES  
Üyeler: Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hamdi GÜLEÇ, Dr.  
Mehmet AKSOY  
BAŞVURU SAHİBİ:  
ÜN-AŞ Yem. Ür. Tes. Eşref Ünen,  
Sancaktepe Mah. 3/1C Sokak No:16/B Bağcılar/İSTANBUL  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Florya Çocuk Destek Merkezi Müdürlüğü,  
Halkalı Cad. No:65/1 Yeşilköy Bakırköy/İSTANBUL  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2015/158212 İhale Kayıt Numaralı “Yüklenici Firmanın Mutfağında, Yemek Pişirme Yoluyla  
Mamul Yemek Alımı, Dağıtımı ve Servis Hizmetleridir.” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Florya Çocuk Destek Merkezi Müdürlüğü tarafından 16.12.2015 tarihinde açık ihale  
usulü ile gerçekleştirilen “Yüklenici Firmanın Mutfağında, Yemek Pişirme Yoluyla Mamul  
Yemek Alımı, Dağıtımı ve Servis Hizmetleridir.” ihalesine ilişkin olarak ÜN-AŞ Yem. Ür.  
Tes. Eşref Ünen in 30.12.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 31.12.2015  
tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 08.01.2016 tarih ve 1184 sayı ile Kurum  
kayıtlarına alınan 07.01.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2016/86 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının Kamu İhale Genel  
Tebliği’nin 79’uncu maddesine uygun yapılmadığı,  
(a) Malzemeli yemek alımı ihalelerine ait aşırı düşük teklif açıklamalarında öncelikle  
Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca ilan edilen fiyatların, Ticaret Borsası fiyatlarının, Toptancı  
Hali fiyatlarının ya da isteklinin kendi ürettiği veya satışını yaptığı mallara ilişkin fiyatların  
kullanılmasının gerektiği ancak aşırı düşük teklif açıklamasında keyfi olarak söz konusu  
fiyatlar yerine üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerini kullandığı,  
(b) İdari Şartname'nin 25.3.1'inci maddesinde yer alan "Bu hizmetin ifasında (yemeğin  
dağıtımı, servisi ve sonrası temizliği için) çalıştırılacak iki kişinin ücret prim, yol ve diğer  
bütün giderleri yüklenici firmaya ait olup, birim fiyat teklife dahildir" düzenleme uyarınca,  
ihale konusu işte yıl boyunca aralıksız hizmet sunulması için, personel maliyetine 2016 yılı  
içerisinde yer alan 14.5 gün mesainin hesaplanması gerektiği ancak ihale üzerinde bırakılan  
isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında söz konusu durumu işçilik maliyeti  
1
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/008  
: 87  
: 28.01.2016  
: 2016/UH.I-337  
açıklamalarında dikkate almadığı, personel yemek ve yol maliyetlerinin işçilik maliyetine  
dâhil edilmediği,  
(c) Üretimi gerçekleştirilen yemek, kahvaltı, ara öğün menülerinin SHÇEK Gıda  
Rasyonlarında ve gıda maddelerinin özellikleri listesinde ifade edilen gramajlar çerçevesinde  
ilgili ihalenin Teknik Şartnamesinde belirtilen yaş grubuna ait gramajlara uygun olarak  
düzenlenmediği,  
(d) İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
kullandığı toptancı hali fiyatları “5957 sayılı Sebze ve Meyveler İle Yeterliği Arz ve Talep  
Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaret Düzenlemesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet  
gösteren toptancı hali tarafından düzenlenmediği ve ilgili mala ait açıklamaların ihale  
tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyat yerine en düşük  
fiyatlar ile yapıldığı,  
(e) İdarece istenen aşırı düşük teklif sorgulamasının ve anılan isteklinin sunduğu aşırı  
düşük teklif açıklamasının ihale ilan tarihinde yürürlükte bulunan Kamu İhale Genel Tebliği  
hükümleri yerine yürürlükten kaldırılan eski Tebliğ hükümleri doğrultusunda yapıldığı,  
(f) "Ana çiğ girdi", "İşçilik" ve "Yardımcı gider” oranları hesaplanırken hata yapıldığı,  
(g) İlgili meslek mensubu (SMM veya YMM) tarafından tanzim edilen "Maliyet  
Tespit Tutanağı" ve "Satış Tutarı Tespit Tutanağı'nın Kamu İhale Genel Tebliği'ne uygun  
olmadığı, çiğ girdi maliyetlerine dayanak olarak Kamu İhale Genel Tebliği'nin 79.2.2.7'nci  
maddesine göre yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için isteklinin son veya bir önceki  
geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal  
miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekirken bu miktarın tutturulamadığı,  
incelemeye konu gelir vergisi döneminin eksik bırakıldığı ve meslek mensubundan belge  
asılları istenerek tetkik edilmesi halinde söz konusu durumun kolayca tespit edilebileceği  
iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale  
komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği  
yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden  
önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği  
bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,  
2
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/008  
: 87  
: 28.01.2016  
: 2016/UH.I-337  
5957 sayılı “Sebze ve Meyve ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer  
Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un “Tanımlar” başlıklı 2’nci maddesinde  
“(1) Bu kanunun uygulanmasında ..(b) Belediye 10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir  
Belediyesi Kanunu ile 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununa tabi belediyeleri, (c)  
Belediye toptancı hali: Belediyelerce kurulan toptancı hallerini …ifade eder.” hükmü,  
Anılan Kanun’un “Toptancı Hallerinin Kurulması ve kapatılması” başlıklı 3’üncü  
maddesinde “(1) Toptancı halleri; imar planlarında belirlenmiş alanlarda, halin sınıfına,  
büyüklüğüne ve işlem hacmine göre yönetmelikle belirlenen müzayede, depolama, tasnifleme  
ve ambalajlama tesisleri ile laboratuvar ve soğuk hava deposu gibi diğer asgarî koşulları  
taşıyan projeler çerçevesinde gerçek veya tüzel kişiler ile belediye sınırları içinde belediyeler,  
büyükşehir belediye sınırları içinde büyükşehir belediyeleri tarafından kurulur. Gerçek veya  
tüzel kişiler tarafından toptancı hali kurulması ilgili belediyenin iznine tabidir. (2) Halin  
kuruluşu, en geç bir ay içinde ilgili belediye tarafından Bakanlığa bildirilir…” hükmü,  
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler”  
başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra  
Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve  
dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar  
çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.  
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit  
edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli  
olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;  
1) Verilen hizmetin ekonomik olması,  
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
b) İhale, aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemleri yapılmaksızın sonuçlandırır.  
c) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama  
istenmeksizin reddedilir…” hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı  
düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Personel  
çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı; personel  
çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde ise yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına  
bölünmesinden elde edilen tutar sınır değer olarak kabul edilir.  
79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden  
açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi  
gerekmektedir.  
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin  
yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı  
unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için  
isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.  
3
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/008  
: 87  
: 28.01.2016  
: 2016/UH.I-337  
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri  
kullanarak açıklayabilirler.  
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet  
bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat  
teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili  
olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit  
tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat  
teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek  
ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli  
görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
79.2.2.2. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin  
Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından  
sunulan hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama  
yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için  
kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması  
zorunludur.  
79.2.2.3. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi  
oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat  
tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli  
olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi  
hariç) geçerli olması zorunludur.  
79.2.2.4. Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin  
18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar  
Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve  
4
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/008  
: 87  
: 28.01.2016  
: 2016/UH.I-337  
ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen  
ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.  
79.2.2.5. Toptancı Hal Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin  
11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan  
Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren  
toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın  
herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.  
79.2.2.6. Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar: İlgili  
mevzuatı uyarınca, belirli mal veya hizmetlerin kamuya sunulması konusunda lehine  
sınırlama bulunan kuruluşların tedarikçisi oldukları mallar veya sunucusu oldukları  
hizmetler için uyguladıkları fiyatlar ile açıklama yapılabilir.  
79.2.2.7. İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi  
oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı  
mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya  
beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük  
teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile  
açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında  
olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu  
işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim  
fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) sunulmasına  
gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter,  
SM, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği  
gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de  
yapılabilir.  
79.2.2.8.İsteklinin Ortağı Olduğu Tüzel Kişiye Ait İşletmeden Mal Çekmesiyle Oluşan  
Emsal Bedel: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin ortağı olduğu  
tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal  
bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı  
Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre  
hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya  
beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan  
ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir. Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel  
kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin  
bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve  
emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin  
doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya  
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır”  
79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici  
vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki  
5
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/008  
: 87  
: 28.01.2016  
: 2016/UH.I-337  
geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin  
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı  
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
79.2.5. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen  
tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenir.  
79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü  
düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları  
belirtilir.  
Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle “ana çiğ girdi”, “işçilik” ve  
“yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek-  
H.4) hazırlayarak açıklaması kapsamında sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için  
“(Ana Çiğ Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve  
0,95’den çok olmaması gerekir. Oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya  
0,95’den çok olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Ana çiğ girdi ibaresinden ilgili yemeğin pişirilmesi için gerekli temel girdiler anlaşılır.  
Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek  
pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta  
giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme  
giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.)  
gibi unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama  
sunulması gerekmez.  
Örneğin; 1.000 öğün yemek alımı için çıkılan bir ihalede, birim fiyat olarak 5 TL teklif  
veren bir isteklinin, 5.000 TL olan toplam teklif bedelinin aşırı düşük olarak değerlendirilmesi  
ve istekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde “(Ana Çiğ Girdi  
Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,90 olarak belirtilmesi halinde,  
teklifin 4.500 TL’sinin ana çiğ girdi ile işçilik toplamını içerdiği kabul edilir ve isteklinin  
sadece bu kısma ilişkin açıklama yapması gerekir. Teklifin 500 TL’lik kısmının ise yardımcı  
giderlere ilişkin olduğu kabul edildiğinden, bu kısma ilişkin açıklama yapılması  
gerekmemektedir.  
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, ana çiğ girdi maliyetlerinin tevsiki amacıyla  
üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan  
diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının  
anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir.  
79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki  
düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.  
79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre  
usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan  
akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.  
79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama  
yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi  
belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde  
düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama  
yapılabilir…” açıklaması,  
6
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/008  
: 87  
: 28.01.2016  
: 2016/UH.I-337  
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.  
İhale konusu hizmetin; a) Adı: YÜKLENİCİ FİRMANIN MUTFAĞINDA, YEMEK PİŞİRME  
YOLUYLA MAMUL YEMEK ALIMI, DAĞITIMI VE SERVİS HİZMETLERİDİR.  
b) Miktarı ve türü: Bir Yıl Süre ile Malzeme Dâhil Yemek Hazırlama ve Dağıtım  
Hizmeti Alımı. (Sabah Kahvaltısı, Öğle Yemeği, Ara Öğün (Bir Kez-Gece) ve Akşam Yemeği  
olmak üzere toplam 67721 adet/öğün yemek ile 1200 adet Özel Gün Menüsü)…”  
düzenlemesi,  
Anılan Şartname’nin “İhaleye ilişkin bilgiler ile ihale ve son teklif verme tarih ve  
saati” başlıklı 3’üncü maddesinde “… d) İhale tarihi: 16.12.2015…” düzenlemesi,  
Aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde  
“25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta,  
vergi, resim ve harç giderleri isteklilerce teklif edilecek fiyata dâhildir.  
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni  
gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları  
karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi  
bir hak talebinde bulunamaz.  
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:  
25.3.1. Malzeme Dâhil Yemek Hazırlama ve Dağıtım Hizmet Alımına İlişkin Kahvaltı,  
Ara Öğün, Ana Öğün ve Özel Gün Menüsü Giderleri: Gıda Rasyonundaki gramajlara göre  
oluşturulacak yemek maliyetleri üzerinden 13+ Yaş 15006 Adet sabah kahvaltısı, 13+ Yaş  
13908 adet ara öğün, 13+ Yaş 20371 adet öğle yemeği, 13+ Yaş 15508 Adet akşam yemeği,  
7-12 yaş 366 adet sabah kahvaltısı, 7-12 yaş 366 adet ara öğün, 7-12 yaş 366 adet öğle  
yemeği, 7-12 yaş 366 adet akşam yemeği, 366 adet diyet sabah kahvaltısı, 366 adet diyet ara  
öğün, 366 adet diyet öğle yemeği, 366 adet diyet akşam yemeği olmak üzere toplam 67721  
adet/öğün yemek teklif fiyata dahildir.  
Yılbaşı, bayram, davet, toplu yapılan doğum günleri vs. gibi özel günlerde yılda 15  
defa olmak üzere (80) kişinin yararlanacağı, teknik şartnamenin 2 nci maddesinde yer alan  
tablodan veya gıda rasyonundan seçilerek 6 çeşitten oluşturulacak “Özel Gün Menüsü” teklif  
fiyata dâhildir.  
-Yüklenici firma tarafından çalıştırılan personelin yemek giderleri yüklenici firmaya  
aittir.  
-Bu hizmetin ifasında (yemeğin dağıtımı, servisi ve sonrası temizliği için) çalıştırılacak  
iki kişinin ücret, prim, yol ve diğer bütün giderleri yüklenici firmaya ait olup, birim fiyat  
teklife dahildir.  
Diğer Giderler: İçme suyu, yemeğin özelliğine göre ketçap, mayonez, limon, sirke,  
çeşitli baharatlar, temizlik malzemeleri, plastik çöp torbası, hasta veya diyetlilerin  
yiyeceklerinin hazırlanması amacıyla oluşturulan özel beslenme birimi için süt, pirinç unu,  
sebze, meyve, et, LPG dolum masrafları, yemek numunelerinin mikrobiyolojik analizi, yemek  
imalatı servis ve temizliği, kullanılacak malzeme, iş kazası ve hijyene ilişkin personelin  
eğitimi, idarenin demirbaşında bulunan ve yüklenici firmaya teslim edilecek her türlü  
ekipmanın bakım ve onarımı, yüklenici firma tarafından temin edilecek makine ve teçhizat,  
ilaçlama, yemeğin yapımında kullanılacak elektrik, su, doğalgaz ile nakliye, ihale ve  
sözleşmeye ilişkin damga vergileri ve Kamu İhale Kurum payı teklif fiyata dahildir.  
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer  
Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.  
25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir. Bu iş için; iş kazaları ve meslek  
hastalıkları sigorta prim oranı % (2) tir.” düzenlemesi,  
7
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/008  
: 87  
: 28.01.2016  
: 2016/UH.I-337  
Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu  
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır  
değer hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları  
dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları  
yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale  
komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde  
bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1  
maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi,  
Florya Çocuk Destek Merkezi Müdürlüğü Açık İhale Usulü İle İhale Edilen Malzeme  
Dâhil Yemek Hazırlama ve Dağıtım Hizmeti Alımında Uygulanacak Teknik Şartname’nin  
“İşin tanımı” başlıklı 2’nci bölümünde “A- Yemek çeşitleri ve öğün sayıları: Florya Çocuk  
Destek Merkezinde, 1 (bir) adet kahvaltı, 1 (bir) adet öğle, 1 (bir) adet akşam yemeği ile bir  
adet ara öğünün (gece) pişirilmesi, servisi ve servis sonrası hizmetlerinin yürütülmesi işidir.  
Öğünler ve örnek yemek çeşitleri aşağıdaki tablolarda belirtilen sayıda uygulanacaktır.  
BİRİNCİ KAP YEMEKLER  
İKİNCİ  
ÜÇÜNCÜ  
KAP YEMEKLER  
KAP YEMEKLER  
ET YEMEKLERİ  
ETLİ SEBZE  
YEMEKLERİ  
Çoban Kavurma  
Yumurtalı Ispanak  
Kırmızı Mercimek  
Çorba  
Meyve Çeşitleri  
Et Döner  
Bahçevan Kebap  
(Yaz)  
Etli Taze Fasulye  
Menemen  
Ezogelin Çorba  
Düğün Çorbası  
Yoğurt  
Cacık  
Tas Kebabı  
Orman Kebabı  
Biber Dolması  
Kıymalı Pırasa  
Yayla Çorba  
Domates (Şafak)  
Çorbası  
Sütlaç  
Muhallebi  
Haşlama Tavuk  
Fırın Köfte  
Kıymalı Patates  
Yaz Türlüsü  
Sebze Çorba (Kış)  
Terbiyeli Şehriye  
Çorbası  
Şekerpare  
Baklava  
Tavuk Yahni  
Fırında Koyun  
Terbiyeli Köfte  
Sebzeli Köfte  
İzmir Köfte  
Dalyan Köfte  
Çiftlik Köfte  
Ekşili Köfte  
Patlıcan Kebabı  
Kıymalı Ispanak  
Patlıcan Dolması  
Kıymalı Bezelye  
Karnıyarık  
Patlıcan Musakka  
Kereviz Dolması  
Kış Türlüsü  
Un Çorbası  
Fasulye Piyazı  
Mercimek Piyazı  
Kabak Tatlısı  
Kadayıf  
Çoban Salata  
Havuç Salata  
Marul Salata  
Karnıbahar  
Salatası  
Kıymalı Yufka Böreği  
Peynirli Milföy Börek  
Talaş Böreği  
Peynirli Tepsi Böreği  
Ispanaklı Yufka Böreği  
Karnıbahar Graten  
Zeytinyağlı Taze  
Fasulye  
8
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/008  
: 87  
: 28.01.2016  
: 2016/UH.I-337  
Kadınbudu Köfte  
Kıymalı Kapuska  
İmam Bayıldı  
Taze Kayısı  
Komposto  
Fırında Balık  
Kuzu/Koyun  
Haşlama  
Kabak Musakka  
Etli Kuru Fasulye  
Karışık Kızartma (Yaz)  
Zeytinyağlı Pırasa  
Ayva Komposto  
Elma Komposto  
Rosto (Püreli)  
Etli Nohut  
Etli Bamya  
Kıymalı Yeşil  
Mercimek  
Patlıcanlı Pilav  
Şehriyeli Pirinç Pilavı  
Meyhane Pilavı  
Patates Salata  
Aşure  
Güllaç  
Nohutlu Bulgur Pilavı  
Domatesli Pirinç Pilavı  
Özbek Pilavı  
Mercimekli Bulgur  
Pilavı  
Peynirli Makarna  
Fırın Makarna  
Soslu Makarna  
Zeytinyağlı Bakla  
İÇECEKLER  
Çay  
Paket Süt  
KAHVALTI  
ARA ÖĞÜN  
Kek Çeşitleri  
Bisküvi Çeşitleri  
Tuzlu Krakerler  
Siyah Zeytin  
Yeşil Zeytin  
Tahin Helva  
Gazlı Meyveli İçecekler  
(Şişe)  
Hazır Meyve Suyu (Kutu)  
Kola (Kutu)  
Hazır Meyve Suyu (Açık)  
Paket Ayran  
Bitkisel Çaylar  
Paket Bitkisel Çaylar  
Maden Suyu  
Tuzsuz Peynir  
Beyaz Peynir  
Kaşar Peyniri  
Tulum Peyniri  
Çökelek (Lor) Peyniri  
Kakaolu Fındık Kreması  
Yumurta  
Omlet Çeşitleri  
Kahvaltılık Tereyağ-Paket  
Reçel  
Hamburger Köfte  
Börek Çeşitleri  
Patates Kızartma  
Poğça Çeşitleri  
Sup  
Meyve Çeşitleri  
Tatlı Çeşitleri  
Kısır  
Granül Kahve  
Taze Sıkılmış Meyve Suyu  
Çeşitli Çikolatalar  
Kefir  
Salep  
Sıcak Çikolata  
Yarım Yağlı Süt  
Patates Kızartma  
Domates  
Çeşitli Gofretler  
Kurabiye Çeşitleri  
Tahin-Pekmez  
Salatalık  
Sucuk  
Beyaz Peynir  
Salam  
Kaşar Peyniri  
YOĞURT  
Meyveli Yoğurt  
Yoğurt  
Sosis  
Çılbır  
Tahin-Pekmez  
Dil Peynir  
Krep (Sebzeli/Peynirli vs)  
Gözleme  
Yaş Pasta  
Nişasta Peltesi  
Burgu Peynir  
Kahvaltılık Tereyağ-Paket  
Bal  
Kuruyemiş Çeşitleri  
Kuru Meyve Çeşitleri  
Çorba  
9
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/008  
: 87  
: 28.01.2016  
: 2016/UH.I-337  
Meyve Çeşitleri  
Söğüş (Domates+Salatalık)  
Söğüş Yeşillik  
Beyaz Krem Peynir  
Zeytin Çeşitleri  
Üçgen Krem Peynir  
Simit Çeşitleri  
Poğaça Çeşitleri  
Gözleme  
Yaş grubu  
Kahvaltı  
Öğlen  
Akşam  
Ara öğün  
Toplam  
Yemeği  
Yemeği  
*Diyet  
712  
13 yaş üstü  
Personel  
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
4
4
4
1
3
Nöbetçi personel  
1
1
*Diyetisyen uygun gördüğü hallerde diyet öğün sayısında değişiklik yapabilir.  
Yukarıda belirtilen her bir madde ayrı bir kap yiyeceğe örnek teşkil etmektedir.  
İdare tarafından hazırlanacak aylık yemek listeleri; yukarıda belirtilen çeşitlerden  
veya Gıda Rasyonunda yer alan benzerlerinden seçilerek oluşturulacaktır…1-  
KAHVALTILAR:  
Kahvaltı, yukarıda belirtilen çeşitlerden veya Gıda Rasyonunda yer alan  
benzerlerinden dört tanesi seçilerek oluşturulacak, yanında mutlaka içecek, ekmek ve şeker  
verilecektir.  
Diyetisyen veya kuruluş idaresi uygun gördüğü takdirde her gün çay’ın yanında ilave  
olarak süt verilebilecektir.  
2- ARA ÖĞÜNLER:  
Ara öğünler, yukarıda belirtilen çeşitlerden veya Gıda Rasyonunda yer alan  
benzerlerinden en az bir tanesi seçilerek oluşturulacaktır. Yanında mutlaka içecek verilecek  
olup, ekmek gerektiğinde verilecektir. Diyetisyen veya kuruluş idaresinin tercihi ile içecek  
yerine ara öğünlerde yoğurt grubu verilebilir. (Örnek: içecek+yiyecek veya yoğurt+yiyecek )  
Diyet ara öğünler Diyetisyen tarafından belirlenecektir.  
Ara öğünlerde dağıtılacak meyveler ve kuruluşta hazırlanan gıda maddeleri türlerine  
ve şekillerine uygun, tek kullanımlık, plastik veya köpük kaplarda ve streçlenerek servis  
edilecektir. Sıcak içecekler tek kullanımlık, ısıya dayanıklı, el yakmayan kağıt veya köpük  
bardaklarda servis edilecektir. Süt, Ayran, Meyve Suyu, Yoğurt gibi içecekler orijinal, tetra-  
pak kutularında servis edilecektir. Paketli ürünler paketleriyle servis edilecektir.  
3- ÖĞLE VE AKŞAM YEMEKLERİ:  
Ana yemeklerde her öğünde yukarıda belirtilen birinci, ikinci ve üçüncü kap  
yemeklerden birisi ya da Gıda Rasyonunda yer alan benzerlerinden seçilerek hazırlanacaktır.  
Yemekler 4 kap verilecek olup, ikinci ve üçüncü kap yemeklerden uygun olanı dördüncü kap  
yemek olarak seçilecektir. Ekmek ve ekmek çeşitleri bir kap yemek olarak sayılmayacaktır.  
Gün içerisinde bir öğün et yemeği, bir öğün etli sebze yemeği verilecektir. Yemeklerde  
kullanılan etler Diyetisyenin veya Kuruluş idaresinin belirteceği türde ve şekilde seçilecektir.  
10  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/008  
: 87  
: 28.01.2016  
: 2016/UH.I-337  
DİYET YEMEKLERİ:  
Hastaya bireysel olarak hazırlanan diyetlerin hastanın tedavisi için gerekli günlük  
enerji ve besin öğeleri gereksinimlerini sağlayacak yiyeceklerin menüleri, uygun miktar, çeşit,  
tat, kıvam ve görünüşte olmak üzere her türlü yiyeceği kapsayabilir.  
Diyet yemeklerinin pişirilme şekli, miktarı ve servisinin Diyetisyenin öngördüğü diyet  
tedavisi ilkelerine uygun olması zorunludur. Diyet yemekleri tuzlu ve tuzsuz olarak iki ayrı  
tatta pişirilecektir. Diyet yemekleri menüsü öğle ve akşam ayrı ayrı pişirilecek ve menüler  
farklı olacaktır.  
Diyet yemeği yiyenlerin yemek servisleri izotermik tepsiler ile yapılacak ve her tepside  
isim yazılı etiket bulunacak, firma tarafından idarenin belirteceği yemekhanelere götürülerek  
ilgili kişiye servis edilecektir. Enfeksiyon hastalıkları riskinde ve ilk kabulde kapaklı köpük  
yemek tepsileri (5 gözlü) ile servis yapılacaktır. Sulu gıda verilen hastalar için firma  
tarafından sağlanacak kapalı köpük kaseler (200-500 ml) kullanılacaktır.  
GARNİTÜR: Diyetisyen uygun gördüğü bir çeşit ana yemeğin yanına, mevsim  
sebzelerinden ( en fazla 100 gr.) haftada en fazla beş defa olmak üzere uygun garnitürü  
yüklenici firmadan talep eder.  
4- ÖZEL GÜN MENÜSÜ:  
Özel gün menüsü İdare veya Diyetisyen tarafından yukarıdaki tablodan veya Gıda  
Rasyonunda belirlenecek 6 çeşitten istenildiği takdirde yılda 15 defa olmak üzere özel  
nlerde verilebilecektir.  
ÖRNEK ÖZEL GÜN MENÜSÜ;  
1. Hazır Meyve Suyu (Kutu)  
2. Kuru Pasta (Hazır)  
3. Yaş Pasta (Hazır)  
4. Mantar Kurabiye  
5. Kısır  
6. Muz  
5- Ramazan ayında iftarlarda Pide, Hurma, Zeytin, Peynir, Bal-Tereyağ firma  
tarafından ek ücret talep edilmeksizin verilecektir. Sahurlarda içecek hariç 6 çeşit  
verilecektir. Normal yemek saatlerinin dışına denk gelen iftar ve sahur vakitlerinde firma  
kuruluşta personel bulunduracaktır.  
6- Malzemeli yemek alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin açıklanmasının daha  
nesnel koşullar altında yapılmasının sağlanması amacıyla, Hizmet alımı İhaleleri Uygulama  
Yönetmeliği ile Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ve Kamu İhale Genel Tebliğinde  
yapılan ve 07.06.2014 tarih ve 29023 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan değişikliklere göre,  
malzemeli yemek alımı ihalelerinde idarelerin iki haftalık menü düzenlemesi yapmaları  
zorunlu hale getirilmiş olup örnek iki haftalık menü aşağıda yer almaktadır.  
BİRİNCİ HAFTA  
11  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/008  
: 87  
: 28.01.2016  
: 2016/UH.I-337  
1.Gün  
Sabah Kahvaltısı  
Çay, Siyah Zeytin, Beyaz Peynir, Açık Reçel, Yumurtalı Sucuk, Ekmek.  
Ara Öğün-1 kez  
Karışık Kek, Gazlı Meyveli İçecekler (Şişe)  
Öğle Yemeği  
Kırmızı Mercimek Çorba, Bahçevan Kebap (Yaz), Zeytinyağlı Bakla, Baklava, Ekmek, Paket  
Ayran  
Akşam Yemeği  
Yayla Çorba, Etli Bamya, Marul Salata, Cacık, Ekmek  
2. Gün  
Sabah Kahvaltısı  
Paket Süt, Yeşil Zeytin, Kaşar Peyniri, Açık Bal, Omlet, Ekmek.  
Ara Öğün -1 kez  
Paket Bitkisel Çaylar, Sade bisküvi  
Öğle Yemeği  
Ezogelin Çorba, Fırın Köfte, Şehriyeli Pirinç Pilavı, Fırın Sütlaç, Ekmek  
Akşam Yemeği  
Domates (Şafak) Çorbası,Biber Dolması, Peynirli Milföy Börek, Ayva Komposto, Ekmek  
3. Gün  
Sabah Kahvaltısı  
Bitkisel Çaylar, Yeşil Zeytin, Tulum Peyniri, Açık Çokokrem, Salam, Ekmek  
Ara Öğün-1 kez  
Hamburger Köfte, Kola (Kutu)  
Öğle Yemeği  
Düğün Çorbası, Etli Taze Fasulye, Sade Pirinç Pilavı, Yoğurt, Ekmek.  
Akşam Yemeği  
Terbiyeli Şehriye Çorbası, Rosto (Püreli), Zeytinyağlı Bala, Muz, Ekmek.  
4.Gün  
Sabah Kahvaltısı  
Çay, Siyah Zeytin, Çökelek (Lor) Peyniri, Açık Reçel, Patates Kızartma, Ekmek.  
Ara Öğün -1 kez  
Sade Kurabiye, Hazır Meyve Suyu (Açık)  
Öğle Yemeği  
Sebze Yemeği (Kış), Fırında Balık, Zeytinyağlı Taze Fasulye, Muhallebi, Ekmek  
Akşam Yemeği  
Un Çorbası, Etli Nohut, Karışık Kızartma (Yaz), Kadayıf, Ekmek, Gazlı İçecekler (Şişe).  
5. Gün  
Sabah Kahvaltısı  
Paket Süt, Siyah Zeytin, Açık Çokokrem, Tulum Peyniri, Çılbır, Ekmek  
Ara Öğün-1 Kez  
Tuzlu Krakerler, Taze Sıkılmış nar suyu (Hazır Meyve Suyu Gramajında (Açık))  
Öğle Yemeği  
Kırmızı Mercimek Çorba, Karnıyarık, Soslu Makarna, Aşure, Ekmek  
Akşam Yemeği  
Düğün Çorbası, Et Döner, Nohutlu Bulgur Pilavı, Çoban Salata, Ekmek.  
6. Gün  
12  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/008  
: 87  
: 28.01.2016  
: 2016/UH.I-337  
Sabah Kahvaltısı  
Çay, Beyaz Peynir, Salam, Domates, Açık Reçel, Ekmek  
Ara Öğün-1 Kez  
Paket Meyve Suyu, Bohça Böreği  
Öğle Yemeği  
Etli Kuru Fasulye, Domatesli Pirinç Pilavı, Havuç Salata, Kabak Tatlısı, Ekmek  
Akşam Yemeği  
Yayla Çorba, İmam Bayıldı, Karnıbahar Graten, Şekerpare, Ekmek.  
7. Gün  
Sabah Kahvaltısı  
Çay, Yeşil Zeytin, Tulum Peyniri, Açık Çokokrem, Yumurta, Ekmek  
Ara Öğün-1 Kez  
Hazır Meyve Suyu (Kutu), Sup  
Öğle Yemeği  
Ezogelin Çorba, Yumurtalı Ispanak, Fasulye Piyazı, Taze Kayısı Komposto, Ekmek  
Akşam Yemeği  
Haşlama Tavuk, Özbek Pilavı, Patates Salata, Güllaç, Ekmek.  
İKİNCİ HAFTA  
1.Gün  
Sabah Kahvaltısı  
Çay, Açık Bal, Kaşar Peyniri, Siyah Zeytin, Patates Kızartma, Ekmek  
Ara Öğün-1 kez  
Hamburger Köfte, Gazlı Meyveli İçecekler (Şişe)  
Öğle Yemeği  
Bahçevan Çorbası, Bahçevan Kebap (Kış), Acem Pilavı, Kazandibi, Ekmek, Paket Ayran  
Akşam Yemeği  
Ezogelin Çorba, Karnıyarık, Yaprak Sarması, Çilek, Ekmek.  
2. Gün  
Sabah Kahvaltısı  
Paket Süt, Açık Reçel, Beyaz Peynir, Yeşil Zeytin, Menemen, Ekmek  
Ara Öğün-1 kez  
Çay, Kakaolu Kek  
Öğle Yemeği  
Mantar Çorba, Çiftlik Kebabı, Zeytinyağlı Patlıcan Dolma, Domates Salata, Ekmek  
Akşam Yemeği  
Pirinç Çorba, Kıymalı Semiz Otu, Fırın Makarna, Ayva Komposto, Ekmek.  
3. Gün  
Sabah Kahvaltısı  
Çay, Salam, Tulum Peyniri, Açık Bal, Omlet, Ekmek  
Ara Öğün-1 kez  
Kısır, Kola (Kutu)  
Öğle Yemeği  
Sebze Çorbası (Kış), Ekşili Köfte, Sebzeli Pilav, Yoğurt, Ekmek  
Akşam Yemeği  
Terbiyeli Şehriye Çorbası, Kıymalı Yeşil Mercimek, Zeytinyağlı Taze Fasulye, Elma, Ekmek.  
4. Gün  
13  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/008  
: 87  
: 28.01.2016  
: 2016/UH.I-337  
Sabah Kahvaltısı  
Çay, Siyah Zeytin, Pastırma, Beyaz Peynir, Yumurta, Ekmek  
Ara Öğün-1 kez  
Meyveli Tart, Hazır Meyve Suyu (Şişe)  
Öğle Yemeği  
Un Çorbası, Çoban Kavurma, Bulgur Pilavı, Kabak Tatlısı, Ekmek  
Akşam Yemeği  
Düğün Çorbası, Kıymalı Bezelye, Soslu Makarna, Çoban Salata, Ekmek, Gazlı Meyveli  
İçecekler (Şişe).  
5. Gün  
Sabah Kahvaltısı  
Paket Süt, Patates Kızartma, Açık Çokokrem, Sosis, Krem Paket Peynir, Ekmek  
Ara Öğün-1 kez  
Patatesli Poğça, Taze Sıkılmış portakal suyu (Hazır Meyve Suyu Gramajında (Açık))  
Öğle Yemeği  
Kırmızı Mercimek Çorba, Fırın Köfte, Mantı, Ekmek Kadayıfı (kaymaklı), Ekmek  
Akşam Yemeği  
Mantar Çorba, Kıymalı Ispanak, Şehriyeli Pirinç Pilavı, Karpuz, Ekmek.  
6. Gün  
Sabah Kahvaltısı  
Çay, Yeşil Zeytin, Salam, Yumurtalı Sucuk, Kaşar Peynir, Ekmek  
Ara Öğün-1 kez  
Çay, Karışık Kek  
Öğle Yemeği  
Domates (Şafak) Çorbası, Zeytinyağlı Kuru Fasulye Pilaki, Kıymalı Poğça, İncir Dolması,  
Ekmek  
Akşam Yemeği  
Yayla Çorba, Haşlama Tavuk, Çiftlik Kebabı, Güllaç, Ekmek.  
7. Gün  
Sabah Kahvaltısı  
Çay, Siyah Zeytin, Tulum Peyniri, Açık Reçel, Yumurta, Ekmek  
Ara Öğün-1 kez  
Hazır Meyve suyu (Kutu), Su Böreği  
Öğle Yemeği  
Ezogelin Çorba, Kıymalı Kapuska, Zeytinyağlı Barbunya Pilaki, Kavun, Ekmek  
Akşam Yemeği  
Un Çorbası, Özbek Pilavı, İzmir Köfte, Kadayıf, Ekmek.” düzenlemesi,  
Anılan Şartname’nin “Genel hususlar” başlıklı 3’üncü bölümünde “1- Getirilen tüm  
malzemelerde “Şartname”, “Gıda Rasyonu” ve “Gıda Malzemelerinin Özellikleri Listesi”  
hükümlerine uygunluk aranacaktır…” düzenlemesi,  
Aynı Şartname’nin “Şartname ve ekleri” başlıklı 5’inci bölümünde “Bu teknik  
şartname beş maddeden ibaret olup, şartname eki olan “Gıda Rasyonu” ve “Gıda  
ihalelerde-kullanilmasi-gereken-ornek-sartnameler linkinden temin edilecektir.” düzenlemesi  
yer almaktadır.  
14  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/008  
: 87  
: 28.01.2016  
: 2016/UH.I-337  
İncelenen ihaleye ait Ekap üzerinde yer alan birim fiyat teklif cetvelinin ise;  
A
İş Kaleminin Adı ve Kısa  
Açıklaması 6  
B
Sıra  
No  
Birimi  
adet  
Miktarı  
Teklif  
Edilen  
Birim Fiyat  
Tutarı  
1
2
3
4
5
6
7
8
9
13+ Yaş Kahvaltı  
13+ Yaş Ara Öğün (1 Kez-Gece) adet  
13+ Yaş Öğle Yemeği  
13+ Yaş Akşam Yemeği  
7-12 Yaş Kahvaltı  
15.006  
13.908  
20.371  
15.508  
366  
adet  
adet  
adet  
7-12 Yaş Ara Öğün (1 Kez-Gece) adet  
366  
366  
366  
366  
366  
366  
366  
7-12 Yaş Öğle Yemeği  
7-12 Yaş Akşam Yemeği  
Diyet Kahvaltı  
adet  
adet  
adet  
adet  
adet  
adet  
adet  
10 Diyet Ara Öğün (1 Kez-Gece)  
11 Diyet Öğle Yemeği  
12 Diyet Akşam Yemeği  
13 Özel Gün Menüsü  
1.200  
toplam tutar (K.D.V hariç)  
”şeklinde olduğu görülmüştür.  
İhale işlem dosyası içerisinde gönderilen belgeler üzerinden ihale süreci  
incelendiğinde;  
Başvuruya konu ihaleye 3 isteklinin teklif verdiği, 16.12.2015 tarihinde düzenlenen  
ihale komisyonu ara kararında ihaleye ait sınır değerin 350.060,99 TL olarak hesaplandığı ve  
söz konusu sınır değerin altında teklif verdiği tespiti yapılan Başal Gıda İnş. San ve Tic. Ltd.  
Şti.ne aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmasına karar verildiği ve aynı tarihte idarece anılan  
istekliye Ekap üzerinden aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ve eki ihale komisyonu ara  
kararının gönderildiği,  
Söz konusu aşırı düşük teklif sorgulama yazısında “2015/158212 ihale kayıt numaralı  
Yüklenici Firmanın Mutfağında, Yemek Pişirme Yoluyla Mamul Yemek Alımı, Dağıtımı ve  
Servis Hizmetleri ihalesine vermiş olduğunuz teklif ihale komisyonunca aşırı düşük olarak  
değerlendirilmiştir. Bu nedenle 21/12/2015 Pazartesi tarihi mesai bitimine kadar aşırı düşük  
açıklamanızı Florya Çocuk Destek Merkezi Müdürlüğüne teslim etmeniz hususunda;  
Bilgilerinize sunulur…” denildiği,  
Anılan istekli tarafından 21.12.2015 tarihli aşırı düşük teklif açıklama yazısı ve  
eklerinin idareye sunulduğu,  
Aşırı düşük teklif açıklama yazısında “…İlgi yazınıza istinaden hazırlanan teklifimizle  
ilgili maliyet bileşenleri ile hesaplamalara esas bilgi ve belgeler ihale ilan tarihi itibari ile  
yürürlükte bulunan Kamu İhale Genel Tebliği’nin (79.2.) maddesinde öngörülen açıklama  
esas ve usulleri dikkate alınarak hazırlanmıştır. Tebliğin yukarıda aktarılan maddesine göre  
15  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/008  
: 87  
: 28.01.2016  
: 2016/UH.I-337  
isteklilerin ana çiğ girdi maliyeti ile işçilik maliyetini oluşturan ve toplam teklif tutarının %  
80’inden az, % 95’inden çok olmaması gereken kısma ilişkin açıklama yapması yeterli kabul  
edilmekte, bu kısım dışında kalan ve yardımcı girdiler başlığı altında değerlendirilecek  
girdilere ilişkin açıklama yapılmasına gerek bulunmamaktadır. Yine Tebliğe göre “Ana çiğ  
girdi ibaresinden ilgili yemeğin pişirilmesi için gerekli temel girdiler anlaşılacağından,  
isteklilerin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek pişirilmesi için gerekli  
enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve  
hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel  
giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurlar  
“yardımcı girdiler” başlığında değerlendirilecek ve bu unsurlar için açıklama sunulması  
gerekmeyecektir.”… Bu kapsamda ihalede sunmuş olduğumuz teklifimizle ilgili maliyet  
bileşenleri ile hesaplamalara esas bilgi ve belgeler yazımız ekinde gönderilmiştir…”  
ifadelerine yer verildiği,  
Yazı ekinde ise; malzemeli yemek hesap sunum cetveli ve öğün bazında yapılan  
hesaplamalar, maliyet cetveli, işçilik maliyetleri tablosu, Kik işçilik hesaplama modülü  
üzerinde yer alan işçilik hesabında esas alınan maliyet unsurları çıktısı, Toplu Taşıma Ücret  
Tarifesi, serbest muhasebeci mali müşavir kaşeli ve imzalı Ek-O.7 Maliyet/Satış Tutarı Tespit  
Tutanağı ve eki faaliyet belgesi, ilgili Ticaret Borsalarına ait aylık bültenlere ait çıktılar, hal  
fiyatları çıktılarının sunulduğu,  
Söz konusu açıklamaya ilişkin 23.12.2015 tarihli ihale komisyonu kararında “…İhale  
komsiyonumuz 23.12.2015 tarihinde Başal Gıda İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. firması  
tarafından verilen aşırı düşük teklif açıklamasını 21.12.2015 tarihinde idareye sunmuş, ihale  
komsiyonumuz tarafından Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79. Maddesi doğrultusunda yapılan  
incelemede, firmanın idare ihale teknik şartnamesinde verilen 14 günlük örnek yemek listesi  
ile özel gün menüsüne ait yemek maliyet bileşenlerini hesaplarken bakanlığın internet  
sayfasında bulunan gıda rasyonunda belirtilen yaş gruplarına göre porsiyon miktarları  
gramajları üzerinden hesaplamada bulunduğu, Teklifi oluşturan çiğ girdi fiyatlara ait maliyet  
bileşenlerini açıklarken Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.2.2., 79.2.3., 79.2.4. ve 79.2.5.  
maddelerinde belirtilen fiyat dayanaklarına uygun olarak açıklamada bulunduğu, 14 günlük  
örnek yemek listesi ile özel gün menüsüne ait yemek maliyet bileşenlerini, gıda rasyonunda  
belirtilen yaş gruplarına göre porsiyon miktar gramajları ile çiğ girdi fiyat dayanaklarında  
belirtilen tutarların doğru olarak hesaplandığı, yüklenici firmanın işçilik giderlerine ilişkin  
KİK işçilik hesaplama modülüne göre maliyet çıkarmış olduğu, söz konusu maliyet  
açıklamasının genelgede belirtilen hususlara uygun olduğu, yüklenici firma Kamu İhale  
Genel Tebliği’nin 79.2.6. maddesinde belirtilen “ana çiğ girdi”, “işçilik” ve “yardımcı  
gider” oranlarının belirtildiği, Malzemeli Yemek Hesap Sunum Cetveli (Ek-H.4) hazırlamış,  
Ana Çiğ Girdi (AÇG) oran 0.65, İşçilik Oranı (İ) 0,17 ve Yardımcı Giderler Oranı (YG) 0,18  
olarak belirlemiş olup, (AÇG) ile (İ) toplamlarının 0,82 oranında tespit edildiği ve genelgede  
belirtilen eşiğe uygun olarak açıklamada bulunduğu; yapılan açıklamanın komisyonumuzca  
uygun olduğu tespit edilmiştir…” ifadelerine yer verilerek ihalenin Başal Gıda İnş. San ve  
Tic. Ltd. Şti. firması üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin  
ise başvuru sahibi Eşref Ünen – Ün-Aş Yemek Ür. Tes. Firması olarak belirlendiği  
görülmüştür.  
(a) Malzemeli yemek alımı ihalelerine ait aşırı düşük teklif açıklamalarında öncelikle  
Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca ilan edilen fiyatların, Ticaret Borsası fiyatlarının, Toptancı  
16  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/008  
: 87  
: 28.01.2016  
: 2016/UH.I-337  
Hali fiyatlarının ya da isteklinin kendi ürettiği veya satışını yaptığı mallara ilişkin fiyatların  
kullanılmasının gerektiği ancak aşırı düşük teklif açıklamasında keyfi olarak söz konusu  
fiyatlar yerine üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerini kullandığı iddiası ile ilgili olarak  
yapılan incelemede;  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesinde, üçüncü kişilerden alınacak fiyat  
tekliflerinin, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2 nci maddesinde sayılan Kamu Kurum ve  
Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar, Ticaret Borsası Fiyatları, Toptancı Hal Fiyatları,  
Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar, İsteklinin Kendi Ürettiği,  
Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün  
olmadığının anlaşıldığı durumlarda tevsik edici belge olarak kullanılabileceği açıklamasına  
yer verilmiştir.  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
sunduğu belgelerin incelenmesi neticesinde; Adana Ticaret Borsası, Edremit Ticaret Borsası,  
İstanbul Ticaret Borsası, Konya Ticaret Borsası, Malatya Ticaret Borsası, Sakarya Ticaret  
Borsası ve Gaziantep Ticaret Borsası aylık bültenlerinin, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile  
Samsun Büyükşehir Belediyesi’ne ait hal fiyatlarının, İstanbul Halk Ekmek A.Ş. ürün fiyat  
listesinin, Et ve Süt Kurumu perakende satış fiyatlarının ve serbest muhasebeci mali müşavir  
kaşeli ve imzalı Ek- O.7 Maliyet/Satış Tespit Tutanağı’nın sunulduğu, üçüncü kişilerden  
alınan fiyat tekliflerinin ise tevsik edici belge olarak sunulmadığı görülmüş olup, başvuru  
sahibinin ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında keyfi olarak  
üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerini kullandığı iddiasının yerinde olmadığı sonucuna  
varılmıştır.  
(b) İdari Şartname'nin 25.3.1'inci maddesinde belirtilen "Bu hizmetin ifasında  
(yemeğin dağıtımı, servisi ve sonrası temizliği için) çalıştırılacak iki kişinin ücret prim, yol ve  
diğer bütün giderleri yüklenici firmaya ait olup, birim fiyat teklife dahildir" düzenlemesi  
uyarınca, ihale konusu işte yıl boyunca aralıksız hizmet sunulması için, personel maliyetine  
2016 yılı içerisinde 14.5 gün mesainin hesaplanması gerektiği ancak ihale üzerinde bırakılan  
isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında söz konusu durumu işçilik maliyeti  
açıklamalarında dikkate almadığı, personel yemek ve yol maliyetlerinin işçilik maliyetine  
dâhil edilmediği iddiası ile ilgili olarak yapılan incelemede;  
İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde yer alan ilgili düzenlemeler uyarınca ihale  
konusu işte iki personelin çalıştırılmasının öngörüldüğü ve söz konusu personelin ücret, prim,  
yol ve diğer bütün giderlerinin teklif fiyata dâhil giderler arasında sayıldığı görülmüştür.  
Başvuru sahibi tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında KİK  
işçilik hesaplama modülü üzerinden personel ücretinin brüt asgari ücretin % 30 fazlası  
üzerinden yapılan hesaplama ile 2.028,05 TL olarak belirlendiği, yol bedeline ilişkin ise  
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) verileri esas  
alınarak 2 personel için 12 aylık süre üzerinden yol bedelinin belirlendiği, yemek bedelinin de  
yine 2 personel için günlük 4 TL üzerinden 12 ay süre ile hesaplandığı, ayrıca ulusal bayram  
ve genel tatil günleri içinde 2 personel için günlük 67,60 TL üzerinden 14,5 gün süreyle  
hesaplama yapılarak işçilik maliyetlerinin tespit edildiği anlaşılmış olup, başvuru sahibinin  
işçilik maliyetlerine 2016 yılı içerisindeki 14.5 gün mesainin, yemek ve yol maliyetlerinin  
dâhil edilmediği iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
17  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/008  
: 87  
: 28.01.2016  
: 2016/UH.I-337  
(c) Üretimi gerçekleştirilen yemek, kahvaltı, ara öğün menülerinin SHÇEK Gıda  
Rasyonlarında ve gıda maddelerinin özellikleri listesinde ifade edilen gramajlar çerçevesinde  
ilgili ihalenin Teknik Şartnamesi’nde belirtilen yaş grubuna ait gramajlara uygun olarak  
düzenlenmediği iddiası ile ilgili olarak yapılan incelemede;  
İhale üzerinde bırakılan isteklinin yemeklere ilişkin gramaj hesaplarını kahvaltı, ara  
öğün, öğle yemeği, akşam yemeği, diyet kahvaltı, diyet ara öğün, diyet öğle yemeği, diyet  
akşam yemeği ve özel gün menüsü doğrultusunda 7-12 yaş grubu ile 13+ yaş grubuna ilişkin  
ayrı ayrı düzenlendiği görülmüş olup, sunulan söz konusu gramajların Teknik Şartname’nin  
ekinde yer alan gıda rasyonlarında yer alan anılan yaş grupları için belirlenen gramajlar ile  
karşılaştırılmasında, sunulan yemek çeşitlerinin girdi ve gramajları ile ilgili Gıda  
Rasyonundaki girdi ve gramajlar arasında herhangi bir uyumsuzluğa rastlanılamamıştır.  
(d) İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
kullandığı toptancı hali fiyatları “5957 sayılı Sebze ve Meyveler İle Yeterliği Arz ve Talep  
Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaret Düzenlemesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet  
gösteren toptancı hali tarafından düzenlenmediği ve ilgili mala ait açıklamaların ihale  
tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyat yerine en düşük  
fiyatlar ile yapıldığı iddiaları ile ilgili olarak yapılan incelemede;  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile Samsun  
Büyükşehir Belediyesi’ne ait hal fiyat listelerinin sunulduğu, söz konusu idarelerin  
26.03.2010 tarihli ve 27533 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sebze ve Meyveler İle Yeterli  
Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun  
kapsamında toptancı hali kuruluşu yetkisinin olduğu görüldüğünden başvuru sahibinin  
toptancı hali fiyatları “5957 sayılı Sebze ve Meyveler İle Yeterliği Arz ve Talep Derinliği  
Bulunan Diğer Malların Ticaret Düzenlemesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren  
toptancı hali tarafından düzenlenmediği iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.  
Bununla birlikte ihale üzerinde bırakılan isteklinin açıklamalarında söz konusu  
Belediye fiyatlarında son 12 ay içerisindeki bir işlem gününe ait hal fiyatlarının ortalama  
fiyatları hesaplanmak suretiyle teklif maliyetlerinin oluşturulduğu tespit edilmiş olup, söz  
konusu fiyatların incelenmesi neticesinde ortalama fiyatların kullanıldığı anlaşıldığından,  
başvuru sahibinin en düşük fiyatlarla açıklama yapıldığı yönündeki iddiasının uygun olmadığı  
anlaşılmıştır.  
(e) "Ana çiğ girdi", "İşçilik" ve "Yardımcı gider” oranları hesaplanırken hata yapıldığı  
iddiası ile ilgili olarak yapılan incelemede;  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan malzemeli yemek hesap sunumu  
cetveli incelendiğinde, ana çiğ girdi oranının “0,65” , işçilik oranının “0,17” ve “yardımcı  
giderler oranının ise 0,18olarak belirlendiği, ana çiğ girdi maliyetine ilişkin tutarın ise  
hesap cetveli ekinde sunulan öğün bazında yapılan hesaplamalar uyarınca 217.210,83 TL  
olarak hesaplandığı görülmüştür.  
Başvuru sahibinin (b) bölümünde yer alan iddiası kapsamında yapılan incelemede  
işçilik maliyeti hesaplamalarının mevzuata uygun olduğu anlaşılmıştır.  
18  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/008  
: 87  
: 28.01.2016  
: 2016/UH.I-337  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından öğün bazında ilgili yaş gruplarına ilişkin  
düzenlenen hesap cetvelleri incelendiğinde; ihale üzerinde bırakılan isteklinin ana çiğ girdileri  
içerisinde yardımcı giderlere yer verildiği görülmüş olup, mevzuat uyarınca söz konusu  
giderlere ana çiğ girdi girdilerinin içerisinde yer verilmemesi gerektiği anlaşılmıştır.  
Bu kapsamda yapılan değerlendirmede; ihale üzerinde bırakılan isteklinin ana çiğ  
girdileri içerisinde karabiber, kırmızı biber, pudra şekeri, maydanoz, ketçap, bardak su,  
kimyon, köfte baharı, kuru nane, kekik, karanfil, sumak, tarçın, yeni bahar, mayonez  
kalemlerinin yer aldığı, ancak söz konusu iş kalemlerinin toplam bedelinin düşük bir tutar  
(3,548,87 TL) olduğu, bu tutar ana çiğ girdi maliyetinden çıkarıldığında (217.210,83-  
3,548,87= 213.661,96 TL) ana çiğ girdi maliyetinin oluştuğu ve yardımcı girdi maliyetinin  
(ana çiğ girdi+işçilik) maliyetinden çıkarılması sonucunda ulaşılan rakamın toplam teklif  
tutarına bölünmesiyle ulaşılan oranın da (213.661,96+55.812,80)/333.373,55=0,8083) olduğu,  
doğru şekilde hesaplanan oranın da mevzuatta belirtilen alt ve üst limitler içerisinde kaldığı  
belirlendiğinden, söz konusu istekli tarafından yapılan hatanın anılan isteklinin aşırı düşük  
teklif açıklamalarının kabul edilmemesine gerekçe oluşturmayacağı ve başvuru sahibinin  
iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
(f) Başvuru sahibinin idarece istenen aşırı düşük teklif sorgulamasının ve ihale  
üzerinde bırakılan isteklinin sunduğu aşırı düşük teklif açıklamasının ihale ilan tarihinde  
yürürlükte bulunan Kamu İhale Genel Tebliği hükümleri yerine yürürlükten kaldırılan eski  
Tebliğ hükümleri doğrultusunda yapıldığı iddiası ile ilgili olarak yapılan incelemede;  
Yukarıda yer verilen tespitler uyarınca idarece sınır değerin altında teklif verdiği  
tespiti yapılan ihale üzerinde bırakılan istekliye aşırı düşük teklif açıklamasının gönderildiği,  
idarece gönderilen söz konusu aşırı düşük teklif açıklama yazısında önemli teklif bileşenlerine  
ilişkin bir açıklama bulunmadığı görülmekle birlikte malzemeli yemek alımı ihalelerine ait  
aşırı düşük tekliflere ilişkin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.26’ıncı maddesinde yer verilen  
açıklamalar incelendiğinde, idarece asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılması, bu  
menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları belirtilmesi, teklifi aşırı düşük  
bulunan isteklilerin ise öncelikle “ana çiğ girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider” oranlarının  
belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek- H.4) hazırlayarak açıklaması  
kapsamında sunması, açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için de “(Ana Çiğ Girdi  
Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve 0,95’den çok  
olmaması gerektiği anlaşılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle idarece Teknik Şartname’de iki haftalık örnek menü düzenlemesi  
yapilacak-ihalelerde-kullanilmasi-gereken-ornek-sartnameler linkinde yer verilen gıda  
rasyonlarının ve gıda malzemelerinin özellikleri listesinin esas alınmasının istendiği, başvuru  
sahibinin de aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında da söz konusu düzenlemeleri dikkate  
alarak açıklamasını sunduğu görüldüğünden, idarece istenen aşırı düşük teklif sorgulamasının  
ve ihale üzerinde bırakılan isteklinin sunduğu aşırı düşük teklif açıklamasının ihale ilan  
tarihinde yürürlükte bulunan Kamu İhale Genel Tebliği hükümleri yerine yürürlükten  
kaldırılan eski Tebliğ hükümleri doğrultusunda yapıldığı iddiasının yerinde olmadığı  
sonucuna varılmıştır.  
19  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/008  
: 87  
: 28.01.2016  
: 2016/UH.I-337  
(g) İlgili meslek mensubu (SMM veya YMM) tarafından tanzim edilen "Maliyet Tespit  
Tutanağı" ve "Satış Tutarı Tespit Tutanağı'nın Kamu İhale Genel Tebliği'ne uygun olmadığı,  
çiğ girdi maliyetlerine dayanak olarak Kamu İhale Genel Tebliği'nin 79.2.2.7'nci maddesine  
göre yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için isteklinin son veya bir önceki geçici vergi  
beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı  
kadar alım yapmış olması gerekirken bu miktarın tutturulamadığı, incelemeye konu gelir  
vergisi döneminin eksik bırakıldığı ve meslek mensubundan belge asılları istenerek tetkik  
edilmesi halinde söz konusu durumun kolayca tespit edilebileceği iddiası ile ilgili olarak  
yapılan incelemede;  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından 38 adet iş kalemine ilişkin, Ek-O.7  
Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanağının “Ağırlıklı Ortalama Birimler” başlıklı 4’üncü  
bölümünde maliyetler dayanak alınarak açıklama sunulduğu görülmüştür.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nde yer alan açıklamalar uyarınca, maliyetler dayanak  
alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, Ek-O.7  
Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanağı’nda, tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin  
altında olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale  
konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması  
gerektiği anlaşılmıştır.  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan serbest muhasebeci mali müşavir  
kaşeli ve imzalı Ek-O.7 Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanağı başlıklı belgenin incelenmesi  
neticesinde, ilgili muhasebe döneminin 2015 yılı (3.) dönemi olarak gösterildiği ve başvuruya  
konu ihale kapsamında belirlenen dönemin yukarıda yer verilen ilgili mevzuat hükümlerine  
uygun olduğu anlaşıldığından, başvuru sahibinin incelemeye konu gelir vergisi döneminin  
eksik bırakıldığı iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Bununla birlikte başvuru sahibinin Kamu İhale Genel Tebliği'nin 79.2.2.7'nci maddesi  
uyarınca, çiğ girdi maliyetlerine dayanak olarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için  
isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte  
kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekirken bu  
miktarın tutturulamadığı iddiası ile ilgili olarak yapılan incelemede;  
Ek-O.7 Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanağında yer verilen 38 adet iş kaleminin, söz  
konusu tutanaktaki miktarlarının, ihale konusu iş kapsamında ihale üzerinde bırakılan  
isteklinin öngördüğü miktarlar ile karşılaştırılmasında; Ek-O.7 Maliyet/Satış Tutarı Tespit  
Tutanağında, “Toz şeker (kg)” (İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif  
açıklamasında yer verdiği toz şeker iş kalemi olduğu düşünülmektedir). başlığı altında yer  
verilen iş kalemi dışındaki 37 adet iş kalemine ait miktarların, ihale konusu işte söz konusu iş  
kalemlerine ilişkin öngörülen miktarların yarısından fazla olduğu görülmüştür.  
Anılan tutanakta yer verilen “Toz şeker (kg)” başlığı altında sunulan iş kalemine  
ilişkin yapılan incelemede ise;  
İhale konusu  
Çiğ girdi adı  
Birimi  
Miktarı  
(Ek-O.7.)  
işte  
kullanılması  
İhale konusu işte  
kullanılması  
20  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/008  
: 87  
: 28.01.2016  
: 2016/UH.I-337  
öngörülen  
öngörülen miktar  
miktarın yarısı  
Toz şeker (kg)  
Kg  
698  
836,77  
1.673,53  
şeklinde olduğu anlaşılmıştır.  
Bu itibarla ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından anılan geçici vergi beyanname  
döneminde, söz konusu iş kalemine ilişkin ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal  
miktarının en az yarısı kadar alım yapmadığı anlaşıldığından, söz konusu iş kaleminin  
miktarına ilişkin yapılan açıklamanın kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu sonucuna  
varılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, Başal Gıda İnş. San ve Tic. Ltd. Şti.nin  
teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata  
uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oyçokluğu ile karar verildi.  
Mahmut GÜRSES  
Başkan  
Ali Kemal AKKOÇ  
Kurul Üyesi  
Ahmet ÖZBAKIR  
Mehmet Zeki ADLI  
Kurul Üyesi  
Kurul Üyesi  
Hamdi GÜLEÇ  
Kurul Üyesi  
Dr. Mehmet AKSOY  
Kurul Üyesi  
21  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/008  
: 87  
: 28.01.2016  
: 2016/UH.I-337  
KARŞI OY  
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesindeki iddiaları kapsamında Kurul  
çoğunluğunca, Başal Gıda İnş. San ve Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin değerlendirme dışı  
bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden  
gerçekleştirilmesine ilişkin “Düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin  
18’inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki  
belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda;  
Florya Çocuk Destek Merkezi Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen “Yüklenici  
Firmanın Mutfağında, Yemek Pişirme Yoluyla Mamul Yemek Alımı, Dağıtımı ve Servis  
Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin yaklaşık maliyetin piyasa araştırması fiyatları esas alınarak  
toplam 455.079,28 TL olarak hesaplandığı,  
Bahse konu ihalede 4 adet ihale dokümanı satın alındığı, 16.12.2015 tarihinde  
gerçekleştirilen ihaleye 3 istekli tarafından teklif verildiği,  
İhaleye ilişkin tekliflerin denetimi hakkında idarece yapılan inceleme uyarınca, 3  
teklifin de geçerli teklif olarak kaldığı ve bu tekliflerin,  
İsteklinin Adı  
Başal Gıda İnş. San ve Tic. Ltd. Şti.  
Teklif Bedeli (TL)  
333.373,55  
Ün-Aş Yem. Ür. Tes. - Eşref Ünen  
400.576,00  
Çınarlı Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.  
502.465,60  
Şeklinde verildiği,  
Şikayete konu ihaleye ilişkin ihale komisyonunca alınan kararda 350.060,99 TL sınır  
değerin altında kalan bir isteklinin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu, söz konusu  
isteklinin sunduğu açıklamanın uygun kabul edilerek 24.12.2015 onay tarihli ihale komisyon  
kararı ile ihalenin Başal Gıda İnş. San ve Tic. Ltd. Şti.’nin üzerinde bırakıldığı,  
Anlaşılmıştır.  
4734 sayılı Kanunun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde;  
İhale komisyonu verilen teklifleri (Değişik: 6/2/2014-6518/47md.) değerlendirdikten  
sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük  
olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif  
sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
22  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/008  
: 87  
: 28.01.2016  
: 2016/UH.I-337  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
(Değişik: 6/2/2014-6518/47 md.) gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate  
alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli  
görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
(Ek fıkra: 20/11/2008-5812/12 md.; Değişik fıkra: 6/2/2014-6518/47 md.) Kurum,  
ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük  
tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi  
amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede  
öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde  
sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin  
reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin  
uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü yer almaktadır.  
Bahse konu madde hükmünden, ihalede aşırı düşük sorgulama yapılacağının ihale  
dokümanında düzenmiş haline göre, ihale komisyonunun, yaptığı değerlendirme neticesinde  
geçerli olduğunu tespit ettiği tekliflerden, ihaleye verilen diğer tekliflere veya idarenin tespit  
ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olan isteklileri tespit edeceği ve tespit  
edilen bu teklifleri reddetmeden önce yine madde metninde belirtilen usul doğrultusunda  
sorgulamaya tabi tutacağı anlaşılmaktadır.  
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük teklif  
sorgulamasının Kamu İhale Genel Tebliğinin “teklif fiyata dahil masraflar” ve “aşırı düşük  
tekliflerin değerlendirilmesini” düzenleyen maddeleri ile idari şartnamenin “teklif fiyata dahil  
olan giderler” başlıklı maddesindeki düzenlemelerin esas alınarak yapılması gerekmektedir.  
Bu ihalelerde, aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda belgelere dayalı yazılı açıklama  
yapmayan veya ihale komisyonunca açıklamaları yetersiz bulunan isteklilerin teklifleri ile  
teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetini karşılamayan teklifler gerekçesi belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir. İhale konusu hizmetin maliyet unsurlarının, personel çalıştırılmasına  
dayalı hizmet alımlarında olduğu gibi önceden belirlenen nitelikte olmadığı görülmektedir.  
Bu durumda, ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olarak hizmetin ifası için her  
isteklinin basiretli tacir olma yükümlülüğü gereğince kendi organizasyon yapısı, kullanacağı  
makine ekipmanın özellikleri, malzeme teminindeki kendine özgü koşulları vb. unsurları  
dikkate alarak teklif fiyatını belirlemesi gerekmektedir.  
Ayrıca, malzeme dahil yemek alım hizmetlerinde yemek bileşenlerini oluşturan  
girdilerin önemli bir kısmı yerel, mevsimsel ve iklim özelliklerine göre farklılıklar  
göstermekte, bir çok girdi müstahsilden doğrudan temin edilebilmektedir. Özellikle sebze  
meyve gibi girdilerin piyasa koşulları sebebiyle muhasebeleştirilmesinde karşılaşılan  
güçlüklerin aşırı düşük teklif sorgulamasında ispat için aranılan belgelere yansıtılmasında  
isteklilerin önünde önemli bir engel teşkil edeceğinden, şikayete konu ihalede, ihtiyaçların  
uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılmasından sorumlu  
olan idarenin, ihalede aşırı düşük teklif açıklaması isteyerek ihalenin sonuçlandırılması  
yönünde tesis etmiş olduğu işlemlerde mevzuata uyarlık bulunmadığı,  
23  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/008  
: 87  
: 28.01.2016  
: 2016/UH.I-337  
İhale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı işi olmadığı, yaklaşık  
maliyetin büyük çoğunlukla yemek giderinden oluştuğu ihalede verilen tekliflerin hepsi  
yaklaşık maliyetin altında olmakla birlikte yaklaşık maliyete ve birbirlerine göre yakın olduğu  
ve en düşük teklifin bile diğer tekliflere göre aşırı düşük olarak değerlendirilemeyeceği  
anlaşıldığından, idarece ihaleye ilişkin yemek kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması  
yapılarak ihalenin karara bağlanması yönünde gerçekleştirilen idari işlemlerin mevzuata  
uygun olmadığı,  
Değerlendirilmiştir.  
Açıklanan nedenlerle; başvuru sahibinin iddiaları kapsamında yapılan incelemeye  
göre, ihalenin yemek alımı kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin  
sonuçlandırılmasına yönelik idarece gerçekleştirilen idari işlemlerin yerinde olmadığına  
ilişkin “düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmesi yönündeki düşüncem ile, Kurul  
çoğunluğunca verilen karara katılmıyorum.  
Ali Kemal AKKOÇ  
Kurul Üyesi  
24