Ana Sayfa / Kararlar / Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 3. Bölge Müdürlüğü / 2015/170909-Eskişehir-İnönü Sulaması Yenileme Teknik Raporu ve Proje Yapımı
Bilgi
İKN
2015/170909
Başvuru Sahibi
Sufen Proje Yazılım Müh. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.
İdare
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 3. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
Eskişehir-İnönü Sulaması Yenileme Teknik Raporu ve Proje Yapımı
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 35  
: 25.05.2016  
: 2016/UH.II-1391  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Hamdi GÜLEÇ  
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Ahmet  
İhsan ŞATIR, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Sufen Proje Yazılım Müh. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.,  
Bağlıca Mah. Gümüşhan Cad. No: 12/M  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
-3  
Etimesgut/ANKARA  
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 3. Bölge Müdürlüğü,  
Kırmızıtoprak Mahallesi Taşköprü Caddesi Dsi Sok. No: 2 26020 Odunpazarı/ESKİŞEHİR  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2015/170909 İhale Kayıt Numaralı “Eskişehir  
Proje Yapımı” İhalesi  
-İnönü Sulaması Yenileme Teknik Raporu ve  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 3. Bölge Müdürlüğü tarafından 07.01.2016  
tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Eskişehir-İnönü Sulaması Yenileme Teknik  
Raporu ve Proje Yapımı” ihalesine ilişkin olarak Sufen Proje Yazılım Müh. İnş. San. ve Tic.  
Ltd. Şti.nin 22.04.2016 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 27.04.2016 tarihli  
yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 29.04.2016 tarih ve 26658 sayı ile Kurum  
kayıtlarına alınan 29.04.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2016/1060 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
1
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
İdarece aşırı düşük teklif açıklaması istenilecek teklif bileşenlerinin, harita işleri,  
jeoloji işleri ve proje işleri olarak belirtilmesi nedeniyle açıklamanın üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile yapılabileceği, ancak açıklama istenilen bazı teklif bileşenlerini ihale  
üzerinde bırakılan isteklinin kendi bünyesinde çalıştırdığı personeli dikkate alarak yaptığı,  
ÇED-proje tanıtım dosyası harç bedellerine de açıklamada yer verilmesi gerektiği, söz konusu  
teklif bileşenlerine ilişkin açıklamanın isteklilerin kendilerince belirlemiş olduğu personel  
sayısı ve çalışma süreleri ile personele ödenecek ücret dikkate alınarak açıklama yapması  
düşünüldüğünde her isteklinin kendince bir yöntem geliştirerek farklı açıklamalarda  
bulunabileceği, dolayısıyla açıklama sunan isteklilerin eşit bir şekilde değerlendirilemeyeceği  
anlamına geldiği, bu nedenle aşırı düşük teklif açıklamasına ilişkin yapılacak  
değerlendirmenin sağlıklı olmayacağı iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 35  
: 25.05.2016  
: 2016/UH.II-1391  
Şikâyete konu ihaleye ait İdari Şartname’nin 2’nci maddesinden bahse konu ihalenin  
DSİ Genel Müdürlüğü 3. Bölge Müdürlüğünün “Eskişehir İnönü Sulaması Yenileme Teknik  
-
Raporu ve Proje Yapımı Hizmeti Alım İşi” olduğu anlaşılmıştır.  
Aynı Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde 19.1.  
İstekliler tekliflerini, götürü bedel üzerinden vereceklerdir. İhale sonucu, ihale üzerinde  
bırakılan istekli ile toplam bedel üzerinden götürü bedel sözleşme imzalanacaktır.”  
düzenlemesi,  
Söz konusu Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’ici  
maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince yapılacak  
ulaşım, sigorta vergi, resim ve harç giderleri isteklilerce teklif edilecek fiyata dahildir.  
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni  
gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları  
karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir  
hak talebinde bulunamaz.  
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:  
25.3.1.  
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer  
Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.”  
düzenlemesi,  
Bahsi geçen Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale  
komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme  
göre sınır değer hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
2
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir.  
Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada  
bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli  
teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında  
olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar  
üzerinden alınır.” düzenlemesi,  
Anılan Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı  
35’inci maddesinde 35.1. Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, teklif edilen  
fiyatların en düşük olanıdır. …” düzenlemesi yer almaktadır.  
Yukarıya aktarılan İdari Şartname düzenlemelerinden, bahse konu ihaleye isteklilerce  
verilecek tekliflerin götürü bedel olacağı, idarece belirlenen sınır değer altında teklif veren  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 35  
: 25.05.2016  
: 2016/UH.II-1391  
isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenmesi sonucunda, açıklamalarının mevzuata  
uygun olduğu tespit edilen isteklilerce verilen en düşük teklifin ekonomik açıdan en avantajlı  
teklif olarak belirleneceği anlaşılmıştır.  
23.02.2016 tarihli ihale komisyonu kararından şikâyete konu ihaleye  
8
isteklinin teklif  
verdiği, bir isteklinin sunmuş olduğu deneyim belgesi tutarının yetersiz olduğu gerekçesiyle  
değerlendirme dışı bırakıldığı, idarece belirlenen sınır değerin altında teklif veren  
isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istendiği, açıklama sunan isteklilerden Su Teknik  
Müh. Müş. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin yapmış olduğu açıklamanın mevzuata uygun  
bulunduğu ve ihalenin Su Teknik Müh. Müş. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerine bırakıldığı,  
Sufen Proje Yazılım Müh. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.ne ait teklifin ise ekonomik açıdan en  
avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği anlaşılmıştır.  
23.02.2016 tarihli ihale komisyonu kararı üzerine aşırı düşük teklif açıklamalarının  
mevzuata uygun olmadığına yönelik iddialar konu edilerek yapılan bir şikâyet başvurusu  
üzerine 15.03.2016 tarihli düzeltici komisyon kararı alındığı ve bu komisyon kararı ile “proje  
yapımı mühendislik hizmetleri”, “jeoteknik etüt çalışmaları”, “kamulaştırma çalışmaları,  
harita ve aplikasyon işlerinin” teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler olduğunun  
açıkça belirtilerek sınır değerin altında teklif veren isteklilerden yeniden aşırı düşük teklif  
açıklaması istenmesi kararının verildiği görülmüştür.  
13.04.2016 tarihli ihale komisyon kararında idarece 16.03.2016 tarihli ve 173739  
sayılı yazı ile “proje yapımı mühendislik hizmetleri”, “jeoteknik etüd çalışmaları”,  
“kamulaştırma çalışmaları, harita ve aplikasyon işlerinin” teklifte önemli olduğu tespit edilen  
bileşenler olduğu belirtilerek teklifi sınır değerin altında olduğu belirlenen Borsu Proje Müh.  
Müş. İnş. Taah. San.ve Tic. Ltd. Şti., Su Teknik Müh. Müş. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti., Erges  
Müh. Müş. İnş. Tur. ve Tic. Ltd. Şti., Er Müh. Ltd. Şti. Tabasu Proje Müh. İnş. Tic. Ltd.  
Şti.nden yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istendiği, Borsu Proje Müh. Müş. İnş. Taah.  
San.ve Tic. Ltd. Şti. ve Tabasu Proje Müh. İnş. Tic. Ltd. Şti.nin açıklama sunmadığı, Su  
Teknik Müh. Müş. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti., Erges Müh. Müş. İnş. Tur. ve Tic. Ltd. Şti., Er  
Müh. Ltd. Şti.nin açıklama sunduğu, sunulan açıklamaların incelenmesi sonucunda Erges  
Müh. Müş. İnş. Tur. ve Tic. Ltd. Şti.nin açıklama kapsamında jeoteknik etüt çalışmalarına  
ilişkin sunmuş olduğu fiyat teklifinde Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1’inci maddesi  
gereği yer alması gereken meslek mensubu beyanının anılan Tebliğ açıklamasında belirtildiği  
şekilde yapılmadığı ve söz konusu fiyat teklifinde meslek mensubunun imzasının ve  
kaşesinin yer almadığı görüldüğünden yapılan açıklamanın mevzuata uygun olmadığı ve bu  
3
nedenle Erges Müh. Müş. İnş. Tur. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı  
bırakıldığı, Su Teknik Müh. Müş. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti., Er Müh. Ltd. Şti.nin ise sunmuş  
olduğu açıklamaların mevzuata uygun olarak yapıldığı ancak söz konusu iki isteklinin de  
açıklama kapsamında sunmuş olduğu fiyat tekliflerinin dayanağı olan satış tutarı tespit  
tutanaklarının ilgili meslek mensubundan istenerek incelenmesi sonucunda Er Müh. Ltd.  
Şti.nin harita işlerine ilişkin almış olduğu fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit  
tutanağında mükellef imzasının yer almadığı, jeoteknik etüt çalışmalarına ilişkin almış olduğu  
fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağında belirtilen ağırlıklı ortalama birim  
satış tutarının fiyat teklifindeki birim fiyatın üzerinde olduğu ve söz konusu tutanağın tarihi  
ve sayısının, dayanağı olduğu fiyat teklifinden farklı olduğunun tespit edildiği ve bu nedenle  
Er Müh. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, Su Teknik Müh. Müş. İnş. San.  
ve Tic. Ltd. Şti.nin açıklama kapsamında sunduğu fiyat tekliflerine dayanak olan satış tutarı  
tespit tutanaklarının ise mevzuata uygun olduğu ve bu nedenle Su Teknik Müh. Müş. İnş.  
San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin geçerli teklif olarak değerlendirilerek ihalenin Su Teknik  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 35  
: 25.05.2016  
: 2016/UH.II-1391  
Müh. Müş. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin üzerine bırakıldığı, Sufen Proje Yazılım Müh. İnş.  
San. ve Tic. Ltd. Şti.ne ait teklifin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak  
belirlendiği belirtilmiştir.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesine  
göre ihale komisyonunun verilen teklifleri anılan Kanun’un 37’nci maddesine göre  
değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre  
teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit edeceği, bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre  
içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları  
yazılı olarak isteyeceği, komisyonun; verilecek hizmetin ekonomik olması, seçilen teknik  
çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar ile teklif  
edilen hizmetin özgünlüğü hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları  
dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendireceği, bu değerlendirme sonucunda,  
açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin tekliflerinin  
reddedileceği, ihale komisyonunca reddedilmeyen aşırı düşük tekliflerin geçerli teklif olarak  
dikkate alınacağı hükme bağlanmıştır.  
Ayrıca bu hususa Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 59’uncu  
maddesinde de yer verilmiş ve aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kamu  
İhale Kurumu tarafından aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan  
en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da  
ortalamalar belirlenmiş ise ihale komisyonunun bu düzenlemeyi esas alması gerektiği hüküm  
altına alınmıştır.  
Diğer taraftan, hizmet alımı ihalelerinde teklif bedelinin aşırı düşük olduğu tespit  
edilen isteklilerin 4734 sayılı Kanun’un 38’inci ve Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama  
Yönetmeliği’nin 59’uncu maddesi uyarınca yapacakları açıklamada uyacakları usul ve esaslar  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesinde düzenlenmiştir.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Personel çalıştırılmasına dayalı  
hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı; personel çalıştırılmasına dayalı  
olmayan hizmet alımı ihalelerinde ise yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına bölünmesinden elde  
edilen tutar sınır değer olarak kabul edilir.  
79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden  
4
açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi  
gerekmektedir.  
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin  
yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı  
unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için  
isteklilere üç (3) gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.  
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri  
kullanarak açıklayabilirler.  
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet  
bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat  
teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili  
olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit  
tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 35  
: 25.05.2016  
: 2016/UH.II-1391  
teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek  
ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli  
görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
79.2.2.2. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin  
Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından  
sunulan hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama  
yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için  
kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması  
zorunludur.  
5
79.2.2.3. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi  
oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat  
tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli  
olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi  
hariç) geçerli olması zorunludur.  
79.2.2.6. Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar: İlgili  
mevzuatı uyarınca, belirli mal veya hizmetlerin kamuya sunulması konusunda lehine  
sınırlama bulunan kuruluşların tedarikçisi oldukları mallar veya sunucusu oldukları hizmetler  
için uyguladıkları fiyatlar ile açıklama yapılabilir.  
79.2.2.7. İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi  
oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 35  
: 25.05.2016  
: 2016/UH.II-1391  
mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya  
beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük  
teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile  
açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında  
olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu  
işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %  
80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) sunulmasına  
gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter,  
(Ek ibare: 12/06/2015-29384 R.G./3. md.) SM, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı  
suretleri ile de belgelendirme yapılabilir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
79.2.2.8.İsteklinin Ortağı Olduğu Tüzel Kişiye Ait İşletmeden Mal Çekmesiyle Oluşan  
Emsal Bedel: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin ortağı olduğu  
tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal  
bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı  
Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre  
hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya  
beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan  
ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir. Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel  
kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin  
bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
6
79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve  
emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin  
doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya  
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır”  
79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici  
vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici  
vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci  
fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat  
tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
79.2.5. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen  
tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 35  
: 25.05.2016  
: 2016/UH.II-1391  
79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki  
düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.  
79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre  
usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan  
akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.  
79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama  
yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi  
belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde  
düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.  
79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr)  
adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde  
tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik  
maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.  
79.3.4. Hizmet alım ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif  
sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta  
acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer  
alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini  
gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge  
müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını  
taşıması gereklidir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri  
tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınması zorunlu değildir. Sigorta  
giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsaması gerekmektedir.  
79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan  
aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında  
hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak  
suretiyle açıklama yapılacaktır.” açıklamaları yer almaktadır.  
İdari Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 47’inci maddesinde ise 47.1. İstekliler,  
ihale konusu hizmetin sadece harita ve aplikasyon, jeoteknik etüd ve laboratuar ve  
kamulaştırma planlarının hazırlanması çalışmalarını alt yüklenicilere yaptırabilirler.”  
düzenlemesi bulunmaktadır.  
7
Yukarıya aktarılan İdari Şartname düzenlemesi ile isteklilerin ihale konusu iş  
kapsamında sadece “harita ve aplikasyon”, “jeoteknik etüt, laboratuvar” ve “kamulaştırma  
planlarının hazırlanması” çalışmalarını alt yüklenicilere yaptırabilmeleri imkânının sağlanmış  
olduğu anlaşılmış olup, bu durumun bir sonucu olarak aşırı düşük teklif açıklama kapsamında  
alt yüklenicilere yaptırmayı düşünülen işlerin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile  
yapılabileceği anlaşılmıştır.  
05.05.2016 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan ihale dosyası kapsamında yapılan  
incelemede, idarece hazırlanan yaklaşık maliyet icmali tablosunda maliyet bileşenlerinin  
jeolojik etüt çalışmaları, harita ve aplikasyon işleri ile birlikte kamulaştırma haritası yapımı,  
proje tanıtım dosyası hazırlama işi, teknik personel giderleri, genel giderler, yüklenici kârı  
olarak yer aldığı, aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısında teklifte önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler olarak “proje yapımı mühendislik hizmetleri”, “jeoteknik etüt çalışmaları”,  
“kamulaştırma çalışmaları, harita ve aplikasyon” işlerinin belirtilmiş olması ve yukarıya  
aktarılan İdari Şartname düzenlemesi gereği isteklilerin sadece harita ve aplikasyon, jeoteknik  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 35  
: 25.05.2016  
: 2016/UH.II-1391  
etüt, laboratuar ve kamulaştırma planlarının hazırlanması çalışmalarını alt yüklenicileri  
yaptırabileceği dikkate alındığında ihale konusu kapsamında proje yapımı ve mühendislik  
hizmetleri gerektiren diğer işlerin isteklilerin kendi bünyesinde çalıştıracağı teknik personel  
marifetiyle de yapılabileceği değerlendirildiğinden başvuru sahibinin açıklama yazısında  
belirtilen önemli teklif bileşenlerine ilişkin açıklamanın sadece üçüncü kişilerden alınan fiyat  
teklifi ile yapılabileceği, isteklinin kendi bünyesinde çalıştırılan personel için öngörülen  
maliyetlerin belgelerle açıklanamayacağına yönelik iddiasının yerinde olmadığı sonucuna  
varılmıştır.  
İdare tarafından aşırı düşük teklif açıklaması uygun görülerek ihale üzerinde bırakılan  
isteklinin sunmuş olduğu 21.03.2016 tarihli aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında işin  
ihale dokümanı kapsamında verilen şartnamelere uygun olarak yapılacağını, kapsamında  
hangi aşamanın hangi mühendis tarafından yürütüleceği, işin maliyetinde yer alacağı  
öngörülen giderlere ilişkin teknik raporun hazırlanması, harita ve aplikasyon işleri, jeoteknik  
etütler, ÇED raporunun hazırlanması, yüklenici kârı, sözleşme giderleri ve genel giderler  
başlıkları altında toplanan işlerin maliyet analizine ilişkin açıklama yazısı ve bu maliyetlere  
ilişkin yazı eklerinin sunulduğu, söz konusu yazıda çevresel etki değerlendirme, harita,  
kamulaştırma ve jeoteknik etüt çalışmaları dışında işe ait Özel Teknik Şartname kapsamında  
tanımlanan her türlü proje, hesap, rapor, eğitim vb. işler için yapılacak tüm çalışmaların  
isteklinin kendi bünyesinde çalıştıracağı ve işin yapılmasında gerekli görülen mühendislik  
disiplinindeki teknik personel tarafından yapılacağının belirtildiği kendi bünyesinde  
çalıştıracağı teknik personelin her birinin ne kadar süre ve aylık ücrete çalıştırılacağına ilişkin  
açıklamaların yer aldığı görülmüştür. Söz konusu açıklama yazısı ve eki olarak sunulan  
maliyet bileşenleri ve analiz tablosundan çalıştırılacak teknik personelin çalıştırılacakları  
sürelerin 1 tanesi proje müdürü sıfatı ile 1 tanesi de proje mühendisi sıfatı ile çalıştırılacak  
olan  
2
adet inşaat mühendisi için 12 ay,  
2
adet ziraat mühendisi için 2 ay, 1’er adet  
çalıştırılacağı belirtilen harita mühendisi ve jeoloji mühendisi için 2 ay, 1 er adet  
çalıştırılacağı belirtilen meteoroloji mühendisi, elektrik mühendisi, makine mühendisi, orman  
mühendisi için 1 ay,  
1
adet teknik ressam için de  
4
ay olarak belirtildiği, orman mühendisi  
için aylık brüt 4541,08 TL diğer mühendisler için aylık brüt 4042,50 TL, teknik ressam için  
ise aylık brüt 1935,23 TL ücret ödeneceği, söz konusu teknik personelin belirli süreli iş  
sözleşmesine göre çalıştırılacağı, işin yapımı sırasında yapılacağı tahmin edilen seyahat sayısı  
ve giderleri ile kırtasiye giderleri için belirlenen maliyetin nasıl açıklandığının belirtildiği  
görülmüştür.  
8
İhale dokümanında personel ücretlerinin alt sınırı için brüt asgari ücret tutarı ya da  
asgari ücretin % … fazlası olacağı şeklinde herhangi bir düzenleme yapılmadığı ve bu  
nedenle istekliler tarafından personel ücretinin ihale tarihinde yürürlükte bulunan asgari  
ücretin altında olmayacak şekilde açıklama yapılabileceği anlaşılmıştır.  
İhale işlem dosyasında yer alan yaklaşık maliyet icmaline ilişkin tabloda teknik  
personel giderlerine ilişkin yapılan hesaplamada proje müdürü ve proje mühendisi olarak  
çalışacak inşaat mühendisi için öngörülen çalışma süresinin 12 ay, jeoloji mühendisi,  
meteoroloji mühendisi, ziraat mühendisi ve harita mühendisi için öngörülen çalışma süresinin  
1’er ay olarak belirlendiği görülmüştür.  
2016 yılı ilk altı ayı için belirlenen brüt asgari ücretin 1647,00 TL olduğu dikkate  
alındığında ve yukarıda yapılan tespitler çerçevesinde, açıklama kapsamında çalıştırılacağı  
öngörülen teknik personele ödenecek aylık ücretin 2016 yılı ilk altı ayı için belirlenen brüt  
asgari ücretten daha fazla olduğu, idarece yaklaşık maliyetin hesaplanmasında dikkate  
alındığı anlaşılan mühendislik disiplinlerinin her birinin isteklinin yapmış olduğu açıklama  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 35  
: 25.05.2016  
: 2016/UH.II-1391  
kapsamında dikkate alındığı ve teknik personel için öngörülen çalışma sürelerinin idarece  
yaklaşık maliyet hesabında dikkate alınan sürelerden az olmadığı görüldüğünden, ihale  
üzerinde bırakılan isteklinin kendi bünyesinde çalıştıracağı teknik personele ilişkin yaptığı  
açıklamanın mevzuata uygun olduğu sonucuna varılmıştır.  
Anılan isteklinin ÇED raporu maliyetine ilişkin fiyat teklifi ve ÇED raporu format  
bedellerine ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi Genel Müdürlüğü  
tarafından yayımlanan 2015 yılı birim fiyat listesi sunduğu görülmüştür. Yapılan incelemede  
ÇED raporu hazırlanmasına ilişkin sunulan fiyat teklifinin Dİ Müh. Müş. San. Tic. Ltd.  
Şti.den alındığı ve mevzuatta yer alan şekil şartlarına uygun olduğu ve söz konusu istekli  
tarafından öngörülen ÇED raporu hazırlama maliyetinin, idarenin yaklaşık maliyet hesabında  
ÇED raporu hazırlama maliyeti için öngördüğü bedelden fazla olduğu görülmüştür.  
Yukarıda yapılan tespitler çerçevesinde ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük  
teklif açıklamasının mevzuata uygun olduğu anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının  
yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.  
Hamdi GÜLEÇ  
Başkan  
Şinasi CANDAN  
II. Başkan  
Osman DURU  
Kurul Üyesi  
Erol ÖZ  
Kurul Üyesi  
9
Köksal SARINCA  
Kurul Üyesi  
Ahmet İhsan ŞATIR  
Kurul Üyesi  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
Mehmet ATASEVER  
Kurul Üyesi  
Oğuzhan YILDIZ  
Kurul Üyesi