Ana Sayfa / Kararlar / Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sağlık Kültür ve Spor Daire Başkanlığı / 2015/103488-197000 Öğün Malzemeli Tabldot Yemek Pişirme Dağıtma ve Sonrası Hizmet Alımı
Bilgi
İKN
2015/103488
Başvuru Sahibi
Arpaş Gıda Sanayi Tic. Paz. İth. İhr. Ltd. Şti.
İdare
Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sağlık Kültür ve Spor Daire Başkanlığı
İşin Adı
197000 Öğün Malzemeli Tabldot Yemek Pişirme Dağıtma ve Sonrası Hizmet Alımı
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/002  
: 3  
: 07.01.2016  
: 2016/UH.III-10  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Mahmut GÜRSES  
Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki  
ADLI, Hasan KOCAGÖZ, Hamdi GÜLEÇ, Dr. Mehmet AKSOY  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Arpaş Gıda Sanayi Tic. Paz. İth. İhr. Ltd. Şti.,  
Kağızman Cad. No:46 AĞRI  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı,  
Erzurum Yolu Üzeri 04100 AĞRI  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2015/103488 İhale Kayıt Numaralı “197000 Öğün Malzemeli Tabldot Yemek Pişirme  
Dağıtma ve Sonrası Hizmet Alımı” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı tarafından  
11.09.2015 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “197000 Öğün Malzemeli Tabldot  
Yemek Pişirme Dağıtma ve Sonrası Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Arpaş Gıda San.  
Tic. Paz. İth. İhr. Ltd. Şti.’nin 23.11.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin  
03.12.2015 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 11.12.2015 tarih ve 96016 sayı  
ile Kurum kayıtlarına alınan 11.12.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda  
bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2015/3271 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan Atak Yem. Med. Tem.  
Gıd. Ltd. Şti. tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamasının yerinde olmadığı, ana çiğ  
girdi malzemelerinin Tebliğ'e uygun olmadığı, malzemeli yemek sunumu hesap cetvelinin  
uygun olmadığı, proforma fatura ve fiyat teklifi sunulduğu, ancak bunların sunulma  
gerekçelerinin belirtilmediği, Ticaret Borsası Fiyatlarının Tebliğ'in 79'uncu maddesine aykırı  
olduğu, son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatlar olmadığı,  
ekmek için birim fiyatın Ağrı Belediyesi Halk Ekmek Fırınından alınmadığı, toptancı hal  
fiyatlarının uygun olmadığı, çiğ maliyet tablolarında virgülden sonra yuvarlama işlemlerinde  
aritmetik hata yapıldığı iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/002  
: 3  
: 07.01.2016  
: 2016/UH.III-10  
İşe ait İdari Şartname’nin 2’nci maddesinde “a) Adı: 197000 Öğün Malzemeli Tabldot  
Yemek Pişirme Dağıtma ve Sonrası Hizmet Alımı  
b) Miktarı ve türü:  
197000 Öğün Malzemeli Tabldot Yemek Pişirme Dağıtma ve Sonrası Hizmet Alımı”  
düzenlemesi”,  
Anılan Şartname’nin “Sınır Değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “Teklifi sınır değerin  
altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu  
kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak  
tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte  
önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale  
komisyonu;  
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen  
teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır  
değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca  
hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi,  
Aynı Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı  
35’inci maddesinde “35.1. Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, teklif edilen  
fiyatların en düşük olanıdır.” düzenlemesi yer almaktadır.  
4734 sayılı Kanun’un “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesine göre ihale  
komisyonunun verilen teklifleri anılan Kanun’un 37’nci maddesine göre değerlendirdikten  
sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük  
olanları tespit edeceği, bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif  
sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
isteyeceği, komisyonun; verilen hizmetin ekonomik olması, teklif sahibinin hizmetin temini  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar ve teklif edilen hizmet işinin  
özgünlüğü hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak,  
aşırı düşük teklifleri değerlendireceği, bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli  
görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği, ihale  
komisyonunca reddedilmeyen aşırı düşük tekliflerin geçerli teklif olarak dikkate alınacağı  
hükme bağlanmıştır.  
Ayrıca bu hususa Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 59’uncu  
maddesinde de yer verilmiş ve aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kamu  
İhale Kurumu tarafından aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan  
en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da  
ortalamalar belirlemiş ise ihale komisyonunun bu düzenlemeyi esas alması gerektiği hüküm  
altına alınmıştır.  
2
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/002  
: 3  
: 07.01.2016  
: 2016/UH.III-10  
Diğer taraftan, hizmet alımı ihalelerinde teklif bedelinin aşırı düşük olduğu tespit  
edilen isteklilerin 4734 sayılı Kanun’un 38’inci ve Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama  
Yönetmeliği’nin 59’uncu maddesi uyarınca yapacakları açıklamada uyacakları usul ve esaslar  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesinde düzenlenmiştir.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde;  
79.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık  
maliyet tutarı; personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde ise yaklaşık  
maliyetin 1,30 sayısına bölünmesinden elde edilen tutar sınır değer olarak kabul edilir.  
79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden  
açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi  
gerekmektedir.  
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin  
yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı  
unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için  
isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.  
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri  
kullanarak açıklayabilirler.  
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet  
bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat  
teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili  
olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit  
tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat  
teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek  
ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli  
görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
3
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/002  
: 3  
: 07.01.2016  
: 2016/UH.III-10  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
79.2.2.2. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin  
Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından  
sunulan hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama  
yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için  
kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması  
zorunludur.  
79.2.2.3. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi  
oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat  
tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli  
olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi  
hariç) geçerli olması zorunludur.  
79.2.2.4. Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin  
18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar  
Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve  
ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen  
ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.  
79.2.2.5. Toptancı Hal Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin  
11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan  
Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren  
toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın  
herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.  
79.2.2.6. Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar: İlgili  
mevzuatı uyarınca, belirli mal veya hizmetlerin kamuya sunulması konusunda lehine  
sınırlama bulunan kuruluşların tedarikçisi oldukları mallar veya sunucusu oldukları  
hizmetler için uyguladıkları fiyatlar ile açıklama yapılabilir.  
79.2.2.7. İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi  
oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı  
mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya  
beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük  
teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile  
açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında  
olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu  
işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %  
80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) sunulmasına  
4
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/002  
: 3  
: 07.01.2016  
: 2016/UH.III-10  
gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter,  
(Ek ibare: 12/06/2015-29384 R.G./3. md.) SM, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı  
suretleri ile de belgelendirme yapılabilir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
79.2.2.8.İsteklinin Ortağı Olduğu Tüzel Kişiye Ait İşletmeden Mal Çekmesiyle Oluşan  
Emsal Bedel: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin ortağı olduğu  
tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal  
bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı  
Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre  
hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya  
beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan  
ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir. Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel  
kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin  
bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve  
emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin  
doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya  
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır”  
79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici  
vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki  
geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin  
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı  
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
79.2.5. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen  
tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenir.  
79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü  
düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları  
belirtilir.  
Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle “ana çiğ girdi”, “işçilik” ve  
“yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek-  
H.4) hazırlayarak açıklaması kapsamında sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için  
“(Ana Çiğ Girdi Maliyeti + İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve  
0,95’den çok olmaması gerekir. Oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya  
0,95’den çok olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Ana çiğ girdi ibaresinden ilgili yemeğin pişirilmesi için gerekli temel girdiler  
anlaşılır. Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek  
pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta  
giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme  
giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.)  
5
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/002  
: 3  
: 07.01.2016  
: 2016/UH.III-10  
gibi unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama  
sunulması gerekmez.  
Örneğin; 1.000 öğün yemek alımı için çıkılan bir ihalede, birim fiyat olarak 5 TL teklif  
veren bir isteklinin, 5.000 TL olan toplam teklif bedelinin aşırı düşük olarak değerlendirilmesi  
ve istekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde “(Ana Çiğ Girdi  
Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,90 olarak belirtilmesi halinde,  
teklifin 4.500 TL’sinin ana çiğ girdi ile işçilik toplamını içerdiği kabul edilir ve isteklinin  
sadece bu kısma ilişkin açıklama yapması gerekir. Teklifin 500 TL’lik kısmının ise yardımcı  
giderlere ilişkin olduğu kabul edildiğinden, bu kısma ilişkin açıklama yapılması  
gerekmemektedir.  
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, ana çiğ girdi maliyetlerinin tevsiki amacıyla  
üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan  
diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının  
anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir.  
79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki  
düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.  
79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre  
usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan  
akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.  
79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama  
yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi  
belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde  
düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.  
79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr)  
adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde  
tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik  
maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.  
79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan  
aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında  
hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak  
suretiyle açıklama yapılacaktır.” açıklaması yer almaktadır.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesinde, malzemeli yemek alımı  
ihalelerinde, ana çiğ girdi maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat  
tekliflerinin kullanılmasının mümkün bulunmadığı, bunun yerine Tebliğ’in 79.2.2’nci  
maddesinde yer alan diğer yöntemlerle açıklama yapılması gerektiği belirtilmiştir. Kamu  
İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2’nci maddesinde aşırı düşük teklif açıklamalarında  
kullanılabilecek, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri dışındaki diğer yöntemler ise; kamu  
kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyatlar, kamu kurum ve  
kuruluşları tarafından ilan edilen fiyatlar, ticaret borsası fiyatları, toptancı hal fiyatları, özel  
veya münhasır hak sahibi kuruluşların uyguladığı fiyatlar, isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya  
sattığı mallara ilişkin fiyatlar ile isteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal  
çekmesiyle oluşan emsal bedel olarak belirlenmiştir. Hizmet alımı ihaleleri kapsamında  
yapılacak aşırı düşük teklif açıklamalarında, Tebliğ’de sayılan bu yöntemler dışındaki  
yöntemler ile açıklama yapılması mümkün bulunmamaktadır.  
6
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/002  
: 3  
: 07.01.2016  
: 2016/UH.III-10  
Şikâyete konu ihaleye 8 isteklinin katıldığı, 8 isteklinin tekliflerinin geçerli teklif  
olduğu, teklifleri idarece belirlenen sınır değerin altında kalan isteklilerden aşırı düşük teklif  
açıklama istendiği, söz konusu yazı ekinde aşırı düşük teklif açıklamasında isteklilerce dikkat  
edilecek hususlar olarak Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesi doğrultusunda  
açıklama yapmaları gerektiğinin yanı sıra yazı ekinde yer alan iki haftalık menü üzerinden  
yapılacağının belirtildiği görülmüştür.  
Teklifleri aşırı düşük teklif sınır değerin altında olduğu tespit edilen ve aşırı düşük  
teklif açıklaması istenilen isteklilerden, Pınar Çınar, Ağmar Dan. ve Yem. Hiz. San. Tic. Ltd.  
Şti. ve İpekyolu Org. Taah. ve Yem. Üre. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin açıklama sunmadığı ve  
dolayısıyla tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı ve Atak Yem. Med. Tem. Gıd. Ltd.Şti.  
tarafından yapılan açıklamanın yeterli görülerek ihalenin anılan firma üzerinde bırakıldığı  
görülmüştür.  
Başvuru sahibinin iddiaları çerçevesinde Atak Yem. Med. Tem. Gıd. Ltd.Şti.  
tarafından yapılan açıklama incelendiğinde, ihale üzerinde bırakılan anılan istekli tarafından  
malzemeli yemek sunumu hesap cetvelinin sunulduğu, söz konusu hesap cetvelinde yer  
verilen ana çiğ girdi malzemelerinin, yardımcı malzemelerinin ve işçilik oranının Tebliğ’e  
uygun olduğu, açıklama içerisinde proforma fatura veya fiyat teklifine yer verilmediği,  
malzeme maliyetlerinin tevsiki amacıyla Iğdır Ticaret Borsası, Ağrı Belediyesi Toptancı Hal  
Fiyatı ve Türkiye Fırıncılar Federasyonu internet sitesinden alınan fiyatların sunulduğu,  
Ticaret Borsası fiyatlarının son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama  
fiyatlar olduğu ve yuvarlama işleminde herhangi bir hata olmadığı tespit edilmiştir.  
Ancak ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından ana çiğ girdi olarak kullanılacak  
malzemelerin maliyetlerinin tevsikine ilişkin olarak, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı  
maddesi uyarınca üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin kullanılmadığı görülmekle  
birlikte, bu kapsamda Ağrı Ticaret ve Sanayi Odası tarafından düzenlenen rayiç fiyat  
listesinin sunulduğu tespit edilmiştir. Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesinde  
aşırı düşük teklif açıklamalarında kullanılabilecek yöntemler arasında Ticaret ve Sanayi  
Odaları/Ticaret Odaları tarafından düzenlenen rayiç fiyat tespitine ilişkin belgelere yer  
verilmemiştir. Ticaret ve Sanayi Odaları/Ticaret Odaları tarafından düzenlenen rayiç fiyat  
tespitine ilişkin belgeler ile başka adlar altında düzenlenmekle birlikte bununla benzer nitelik  
taşıyan belgelerin, ticaret borsası idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden  
önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren  
belgelerin yerine kullanılabilecek nitelikte belgeler olarak değerlendirilmesi mümkün  
bulunmamaktadır. Bu kapsamda, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından yemek  
malzemelerin maliyetlerini tevsik etmek amacıyla sunulan Ağrı Ticaret ve Sanayi Odası  
tarafından düzenlenen rayiç fiyat listesinin, aşırı düşük teklif açıklamasında kullanılabilecek  
geçerli bir belge olmadığı sonucuna varıldığından ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı  
düşük teklif açıklamalarında mevzuata uyarlık bulunmamaktadır.  
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, aşırı düşük teklif açıklaması yerinde  
olmayan Atak Yem. Med. Tem. Gıd. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve  
bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi  
gerekmektedir.  
7
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/002  
: 3  
: 07.01.2016  
: 2016/UH.III-10  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oyçokluğu ile karar verildi.  
Mahmut GÜRSES  
Başkan  
Kazım ÖZKAN  
II. Başkan  
Ali Kemal AKKOÇ  
Kurul Üyesi  
Ahmet ÖZBAKIR  
Kurul Üyesi  
Mehmet Zeki ADLI  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
Hamdi GÜLEÇ  
Kurul Üyesi  
Kurul Üyesi  
Dr. Mehmet AKSOY  
Kurul Üyesi  
8
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/002  
: 3  
: 07.01.2016  
: 2016/UH.III-10  
KARŞI OY  
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesindeki iddiası kapsamında Kurul  
çoğunluğunca “Düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin  
18’inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki  
belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda;  
Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı tarafından  
gerçekleştirilen “197000 Öğün Malzemeli Tabldot Yemek Pişirme Dağıtma ve Sonrası Hizmet  
Alımı” ihalesine ilişkin yaklaşık maliyetin piyasadan teklif alınarak toplam 1.417.342,26 TL  
olarak hesaplandığı,  
Bahse konu ihalede 15 adet ihale dokümanı satın alındığı, 11.09.2015 tarihinde  
gerçekleştirilen ihaleye 8 istekli tarafından teklif verildiği,  
İhalede tekliflerin denetimine ilişkin idarece yapılan inceleme uyarınca, 8 teklifin de  
geçerli teklif olarak kaldığı ve bu tekliflerin,  
Teklif Bedeli  
İsteklinin Adı  
(TL)  
Pınar Çınar  
Atak Yem. Med. Tem. Gıd. Ltd.Şti.  
592.970,00  
1.026.370,00  
1.030.310,00  
1.055.920,00  
1.101.230,00  
1.116.990,00  
1.140.630,00  
1.162.300,00  
Ağmar Dan. ve Yem. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti.  
İpekyolu Org. Taah. ve Yem. Üre. San. ve Tic. Ltd. Şti.  
Arpaş Gıda Sanayi Tic.Paz.Ith.İhr.Ltd.Şti.  
Ferhat Hazır Yemek Güv. İnş. ve Temz. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti.  
Özçelik Paz. Gıda Güv. Temz.Yem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.  
Efraim Taşır İnş. Taah. San.Tic. Paz. Ltd. Şti.  
Şeklinde verildiği,  
Şikayete konu ihaleye ilişkin ihale komisyonunca alınan kararda 1.090.263,28 TL sınır  
değerin altında kalan 4 isteklinin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu, söz konusu  
isteklilerden üçü aşırı düşük teklif sorgulamasına açıklama sunmadığından tekliflerinin  
değerlendirme dışı bırakıldığı, kalan tek istekli tarafından yapılan açıklama idarece uygun  
bulunarak 16.11.2015 tarihli ihale komisyon kararı ile ihalenin Atak Yem. Med. Tem. Gıd.  
Ltd.Şti’nin üzerinde bırakıldığı,  
Anlaşılmıştır.  
4734 sayılı Kanunun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde;  
9
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/002  
: 3  
: 07.01.2016  
: 2016/UH.III-10  
İhale komisyonu verilen teklifleri (Değişik: 6/2/2014-6518/47md.) değerlendirdikten  
sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük  
olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif  
sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
(Değişik: 6/2/2014-6518/47 md.) gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate  
alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli  
görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
(Ek fıkra: 20/11/2008-5812/12 md.; Değişik fıkra: 6/2/2014-6518/47 md.) Kurum,  
ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük  
tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi  
amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede  
öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde  
sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin  
reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin  
uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü yer almaktadır.  
Bahse konu madde hükmünden, ihalede aşırı düşük sorgulama yapılacağının ihale  
dokümanında düzenmiş haline göre, ihale komisyonunun, yaptığı değerlendirme neticesinde  
geçerli olduğunu tespit ettiği tekliflerden, ihaleye verilen diğer tekliflere veya idarenin tespit  
ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olan isteklileri tespit edeceği ve tespit  
edilen bu teklifleri reddetmeden önce yine madde metninde belirtilen usul doğrultusunda  
sorgulamaya tabi tutacağı anlaşılmaktadır.  
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük teklif  
sorgulamasının Kamu İhale Genel Tebliğinin “teklif fiyata dahil masraflar” ve “aşırı düşük  
tekliflerin değerlendirilmesini” düzenleyen maddeleri ile idari şartnamenin “teklif fiyata dahil  
olan giderler” başlıklı maddesindeki düzenlemelerin esas alınarak yapılması gerekmektedir.  
Bu ihalelerde, aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda belgelere dayalı yazılı açıklama  
yapmayan veya ihale komisyonunca açıklamaları yetersiz bulunan isteklilerin teklifleri ile  
teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetini karşılamayan teklifler gerekçesi belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir. İhale konusu hizmetin maliyet unsurlarının, personel çalıştırılmasına  
dayalı hizmet alımlarında olduğu gibi önceden belirlenen nitelikte olmadığı görülmektedir.  
Bu durumda, ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olarak hizmetin ifası için her  
isteklinin basiretli tacir olma yükümlülüğü gereğince kendi organizasyon yapısı, kullanacağı  
makine ekipmanın özellikleri, malzeme teminindeki kendine özgü koşulları vb. unsurları  
dikkate alarak teklif fiyatını belirlemesi gerekmektedir.  
10  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/002  
: 3  
: 07.01.2016  
: 2016/UH.III-10  
Ayrıca, malzeme dahil yemek alım hizmetlerinde yemek bileşenlerini oluşturan  
girdilerin önemli bir kısmı yerel, mevsimsel ve iklim özelliklerine göre farklılıklar  
göstermekte, bir çok girdi müstahsilden doğrudan temin edilebilmektedir. Özellikle sebze  
meyve gibi girdilerin piyasa koşulları sebebiyle muhasebeleştirilmesinde karşılaşılan  
güçlüklerin aşırı düşük teklif sorgulamasında ispat için aranılan belgelere yansıtılmasında  
isteklilerin önünde önemli bir engel teşkil edeceğinden, şikayete konu ihalede, ihtiyaçların  
uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılmasından sorumlu  
olan idarenin, ihalede aşırı düşük teklif açıklaması isteyerek ihalenin sonuçlandırılması  
yönünde tesis etmiş olduğu işlemlerde mevzuata uyarlık bulunmadığı,  
İhale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı işi olmadığı, yaklaşık  
maliyetin büyük çoğunlukla yemek giderinden oluştuğu ihalede verilen tekliflerin hepsi  
yaklaşık maliyetin altında olmakla birlikte yaklaşık maliyete ve birbirlerine göre yakın olduğu  
ve en düşük teklifin bile diğer tekliflere göre aşırı düşük olarak değerlendirilemeyeceği  
anlaşıldığından, idarece yemek kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin  
karara bağlanması yönünde gerçekleştirilen idari işlemlerin mevzuata uygun olmadığı,  
Değerlendirilmiştir.  
Açıklanan nedenlerle; başvuru sahibinin iddiası kapsamında yapılan incelemeye göre,  
ihalenin yemek alımı kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin  
sonuçlandırılmasına yönelik idarece gerçekleştirilen idari işlemlerin yerinde olmadığına  
ilişkin “düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmesi yönündeki düşüncem ile, Kurul  
çoğunluğunca verilen karara katılmıyorum.  
Ali Kemal AKKOÇ  
Kurul Üyesi  
11