Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü
/
2015/8615-Ankara - İnönü (Eskisehir Gar İçi Hariç) Hat Kesiminde Tesis Edilen Yüksek Hızlı Tren Sinyalizasyon, Telekomünikasyon ve Ankara Ctc Kumanda Merkezi Sistemleri ve Alt Sistemlerinin 3 Yıl Süre İle Bakım İşlerinin Yaptırılması
Bilgi
İKN
2015/8615
Başvuru Sahibi
Savronik Sistem Taahhüt Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
İdare
Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü
İşin Adı
Ankara - İnönü (Eskisehir Gar İçi Hariç) Hat Kesiminde Tesis Edilen Yüksek Hızlı Tren Sinyalizasyon, Telekomünikasyon ve Ankara Ctc Kumanda Merkezi Sistemleri ve Alt Sistemlerinin 3 Yıl Süre İle Bakım İşlerinin Yaptırılması
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/034
: 25
: 08.06.2016
: 2016/UH.III-1523
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan: Hamdi GÜLEÇ
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet İhsan
ŞATIR, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ
BAŞVURU SAHİBİ:
Savronik Sistem Taahhüt Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi,
Yazmacı Tahir Sokak No:52/5 Bostancı İSTANBUL
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü,
Tcdd İşletmesi Genel Müdürlüğü 06280 Altındağ/ANKARA
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2015/8615 İhale Kayıt Numaralı “Ankara
-
İnönü (Eskisehir Gar İçi Hariç) Hat Kesiminde
Tesis Edilen Yüksek Hızlı Tren Sinyalizasyon, Telekomünikasyon ve Ankara Ctc Kumanda
Merkezi Sistemleri ve Alt Sistemlerinin 3 Yıl Süre İle Bakım İşlerinin Yaptırılması” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü tarafından 02.04.2015 tarihinde açık
ihale usulü ile gerçekleştirilen “Ankara İnönü (Eskisehir Gar İçi Hariç) Hat Kesiminde Tesis
-
Edilen Yüksek Hızlı Tren Sinyalizasyon, Telekomünikasyon ve Ankara Ctc Kumanda
Merkezi Sistemleri ve Alt Sistemlerinin 3 Yıl Süre ile Bakım İşlerinin Yaptırılması” ihalesine
ilişkin olarak Savronik Sistem Taahhüt Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketinin 28.04.2016
tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 10.05.2016 tarihli yazısı ile reddi üzerine,
başvuru sahibince 16.05.2016 tarih ve 29843 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 16.05.2016
tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2016/1203 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
1
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihaleye yönelik daha önce Kamu İhale Kurumuna
yapılan itirazen şikayet başvurusu üzerine Kamu İhale Kurulu tarafından 2016/UH.III-468
sayılı kararın alındığı ve bu karar mucibince idarece yapılan yazışma ve değerlendirmeler
sonucu aşırı düşük teklif açıklamalarının, karar pulu, sözleşmeye ait damga vergisi ve noter
harcı giderlerinden muaf olunamayacağı ve sundukları aşırı düşük teklif açıklamalarında
anılan giderlerin hesabına yer verilmemesi gerekçesiyle uygun bulunmayarak tekliflerinin
değerlendirme dışı bırakıldığı, idarece açıklama istenilen anklaşman sistemlerinin, sinyallerin,
ray devrelerinin, güç ünitelerinin, ETCS yol boyu ekipmanlarının, makas motorlarının SDH
iletim ve erişim sistemlerinin ve scada sistemlerinin bakım giderleri için teklif ettikleri toplam
tutarın 24.273.000,00 TL; anılan gider kalemleri için öngördükleri maliyet tutarının ise
toplam 13.966.000,00 TL olduğu ve geriye kalan 10.307.000,00 TL’lik tutarın kâr, sözleşme
ve genel giderlere karşılık geldiği, aşırı düşük teklif açıklamalarında belirtildiği üzere karar
pulu, sözleşmeye ait damga vergisi ve noter harcı giderleri ile ilgili herhangi bir muafiyet
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/034
: 25
: 08.06.2016
: 2016/UH.III-1523
olmaksızın sözleşme ve genel giderler için hesaplanan maliyet tutarının 1.776.136,32 TL
olduğu ve bu tutarın yüklenici kârı, sözleşme ve genel giderlere karşılık gelen 10.307.000,00
TL’den düşüldüğünde geriye yüklenici kârı için 8.530.863,68 TL kaldığı, teklif ettikleri tutara
karşılık gelen karar pulu, damga vergisi ve noter harcı giderlerinin ise toplam 564.104,52 TL
olduğu, sadece açıklama istenilen iş kalemlerinde öngördükleri maliyete göre % 26,35’lik kâr
içeren tekliflerinin muafiyet alınıp alınmayacağı hususunda ihtilaf konusu olan giderler
nedeniyle işin gerçekleştirilmesine yönelik bir riskin bulunmadığı, dolayısıyla teklif
bedellerinin sözleşme ve genel giderler maliyetini karşıladığı gibi önemli bir kârlılık
düzeyinde olduğu halde, sadece muafiyet belgesi alınması halinde kârlılık düzeyinin
artacağını ifade etmek üzere yapılmış olan bir açıklama nedeniyle aşırı düşük teklif
açıklamalarının uygun görülmemesinde hukuki isabet bulunmadığı,
Vergi Resim Harç İstisna Belgesi verilmesi işlemlerinin Hazine Müsteşarlığı Teşvik
Uygulama Genel Müdürlüğünce yürütülmekte olup şikâyete konu ihale ile benzer nitelikteki
ihaleler sonucunda imzalanan sözleşmelere muafiyet belgesi verildiği, ihale konusu iş için
sözleşmenin bahse konu giderlerden muaf olup olmadığına dair işlemlerin sözleşme
imzalanmadan önce ilgili Genel Müdürlük nezdinde muafiyetten yararlanacak firma
tarafından yürütüldüğü ve gerekli görülmesi halinde Kurumumuzca konuya ilişkin Genel
Müdürlükten görüş istenilebileceği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük
teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri
değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve
dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar
çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak
tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte
önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale
2
komisyonu;
1) Verilen hizmetin ekonomik olması,
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı
avantajlı koşullar,
3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
…” hükmü,
İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır
değer hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/034
: 25
: 08.06.2016
: 2016/UH.III-1523
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak
ister. İhale komisyonu;
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı
avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen
teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır
değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 inci maddede yer alan hüküm uyarınca
hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuru sahibinin iddiasına yönelik olarak yapılan inceleme esnasında, yaklaşık
maliyeti 43.063.152,36 TL olan ihalenin sınır değerinin ihaleye konu hizmetin personel
çalıştırmaya dayalı olmaması hasebiyle 33.125.501,82 TL olarak hesaplandığı ve bu değerin
altında teklif sunan Elsitel Elektromekanik İnşaat Proje Tic. ve San. A.Ş. ile Savronik Sistem
Taah. San. ve Tic. A.Ş.den sundukları aşırı düşük tekliflere ilişkin açıklama istendiği
görülmüştür. İdarece isteklilere tebliğ edilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısına
bakıldığında, ray devreleri, ETCS yol boyu ekipmanları, sinyaller, makas motorları, güç
üniteleri, anklaşman sistemi, SDH, iletim ve erişim sistemleri ve scada sistemleri bakım fiyat
tekliflerinin, kullanılacak personel ve araçlardan bir teknik müdür, 22 mühendis, 34
tekniker/teknisyen, 8 işçi, 11 adet 4X4 araç kalemi, sözleşme ve genel giderler ile
yazılımsal/donanımsal arızalarda yetkinlik ve deneyimin teklifte önemli görülen bileşenler
olarak belirlendiği ve bu bileşenlere ilişkin ilgili mevzuat düzenlemelerine göre
belgelendirmek suretiyle açıklama yapılması istenildiği, söz konusu isteklilerin açıklamaları
yeterli görülerek İdari Şartname’nin 35’inci maddesi uyarınca ekonomik açıdan en avantajlı
teklif sahibi olarak Elsitel Elektromekanik İnşaat Proje Tic. ve San. A.Ş.nin belirlendiği,
ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak da Savronik Sistem Taah. San. ve Tic. A.Ş.
olarak belirlendiği, Thales Espana Grp. S.A.U.nin 18.12.2015 tarihinde idareye yaptığı
şikâyet başvurusunun, idarenin 29.12.2015 tarihli yazısı ile reddi üzerine, söz konusu istekli
3
tarafından 06.01.2016 tarihinde Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulması üzerine
Kurul’un 10.02.2016 tarih ve 2016/UH.III-468 sayılı kararında “…ihale uhdesinde bırakılan
Elsitel Elektromekanik İnşaat Proje Tic. ve San. A.Ş.’nin teklifinin değerlendirme dışı
bırakılması, ihaleye ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifi sunduğu belirlenen Savronik
Sistem Taah. San. ve Tic. A.Ş. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının, sözleşme ve
genel giderlere ilişkin istekli tarafından bahsedilen damga vergisi muafiyet konusunda idarece
yeterli inceleme yapıldıktan sonra yeniden değerlendirilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale
işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir” şeklinde karar
verildiği, bu çerçevede 13.04.2016 tarihli ihale komisyonu kararında Elsitel Elektromekanik
İnşaat Proje Tic. ve San. A.Ş.nin teklifinin anılan Kurul kararına istinaden değerlendirme dışı
bırakıldığı, Savronik Sistem Taah. San. ve Tic. A.Ş nin aşırı düşük teklif açıklaması
kapsamında damga vergisi muafiyetine ilişkin olarak anılan Kurul kararı uyarınca yapılan
yeniden inceleme sonucunda “Savronik Sistem Taah. San. ve Tic. A.Ş.’nce sunulan aşırı düşük
teklif açıklamasında, yerli ve yabancı isteklilere açık olan ve T.C. Başbakanlık Hazine
Müsteşarlığı Teşvik ve Uygulama Genel Müdürlüğü’nce yatırım programına alınan projelerde
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/034
: 25
: 08.06.2016
: 2016/UH.III-1523
yerli istekliler Vergi Resim Harç İstisna Belgesi başvurusunda bulunarak ihale kararına ait
binde 5,69 oranında damga vergisi, sözleşmeye ait binde 9,48 oranında damga vergisi ve
binde 2,3 oranında noter harcı kalemlerinden muaf olabildiğini, konu ihale yatırım projesi
olduğundan ve şirketleri yerli istekli sıfatı ile ihaleye istekli olarak katıldığından teklif bedeli
olan 32.364.000 TL üzerinden ödenecek ihale kararına ait binde 5,69 oranında damga vergisi
için 184.151,16 TL, sözleşmeye ait binde 9,48 damga vergisi için 306.810,72 TL ve binde 2,3
oranında noter harcı için 73.142,64 TL sözleşme giderlerinden muaf olacakları belirtilmiştir.
İhale işlem dosyasının incelenmesinde, söz konusu bakım işinin masraflarının YHT
Böle Müdürlüğü Tesisler Müdürlüğünün 332320743202 nolu “Tes. Mak. ve Cihazlar Bakım
ve Onarım Giderleri” hesabından karşılanacağı ve TCDD yatırım programında yer almadığı
görülmüştür.
…05.12.2008 tarih ve 27075 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İhracat, Transit
Ticaret, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde
Vergi, Resim ve Harç İstisnası Hakkında Tebliği’nde yer alan hükümler uyarınca söz konusu
bakım hizmet işinin TCDD yatırım programında yer almadığı dikkate alındığında, Savronik
Sistem Taah. San. ve Tic. A.Ş’nce sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında belirtilen Vergi
Resim Harç İstisna Belgesini alamayacağı, dolayısıyla isteklinin ihale kararına ve sözleşmeye
ait damga vergisi ve noter harcı masraflarından muaf olmasının mümkün olmadığı
anlaşılmıştır. Aşırı düşük kapsamında yaptığı açıklamalarda damga vergisini hesaba
katmadığından Kamu İhale Kurumunun 10.02.2016 tarih ve 2016/UH.III-468 sayılı kararına
istinaden Savronik Sistem Taah. San. ve Tic. A.Ş.’nin teklif değerlendirme dışı bırakılmıştır.”
değerlendirmesinde bulunularak Savronik Sistem Taah. San. ve Tic. A.Ş.’nin tekliflinin
değerlendirme dışı bırakılmasına, ihalenin Thales Espana Grp. S.A.U.nin üzerinde bırakıldığı
anlaşılmıştır.
Yapılan incelemede Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü tarafından idareye
gönderilen 29.03.2016 tarih ve 79087780-105.03-E.38655 sayılı ve Vergi, Resim ve Harç
İstisnası konulu yazıda “…kamu yatırımlarından uluslararası ihaleye çıkarılan faaliyetlere
ilişkin VRHİB düzenlemesi talepleri, anılan son Danıştay kararının Bakanlığımıza tebliğ
edildiği tarih itibarıyla Kalkınma Bakanlığı tarafından yayımlanan cari yıl yatırım programı
kapsamında değerlendirilecektir. İdareniz tarafından açılan ihalelere giren firmaların mezkur
Tebliğ’in 6/3-a-1 maddesi çerçevesinde VRHİB düzenlemesi için yapacakları başvurularda
4
kullanılmak üzere idarenizden yazı/iş alındı belgesi talep etmeleri durumunda sadece anılan
yatırım programında yer alan faaliyetler için VRHİB düzenlenebileceği hususunda
bilgilendirilmeleri, gereksiz zaman ve iş kaybının yaşanmaması açısından önemle arz/rica
olunur.”ifadesine yer verildiği görülmüştür.
05.12.2008 tarih ve 27075 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İhracat, Transit Ticaret,
İhracat Sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi, Resim
ve Harç İstisnası Hakkında Tebliğ’in (İHRACAT: 2008/6) “Belgeli İşlemler” başlıklı 6’ncı
maddesinde “ (1) Aşağıda belirtilen ihracat, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz
kazandırıcı hizmet ve faaliyetler çerçevesinde vergi, resim ve harç istisnasından yararlanmak
isteyen firmalar, Müsteşarlığa müracaat ederek dahilde işleme izin belgesi ve/veya vergi resim
harç istisnası belgesi almak zorundadırlar. Belge müracaat tarihi ile belge tarihi arasında
yapılan işlemlere istisna uygulanmaz. Ancak, bu süre içerisinde gerçekleştirilen hizmet ve
faaliyetler taahhüde sayılır.
(2) İhracat işlemleri; dahilde işleme izin belgesi kapsamında ve bu belgenin geçerlilik
süresi içerisinde, ihracat amaçlı olmak kaydıyla; yapılan ithalat ile yurt içinde hammadde,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/034
: 25
: 08.06.2016
: 2016/UH.III-1523
yardımcı madde, yarı mamul, mamul ve ambalaj malzemesi alımları ve bunlarla ilgili
verilecek her türlü teminat mektupları ile diğer işlemlerdir.
(3) İhracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetler;
a) Kalkınma Bakanlığınca yayımlanan cari yıl yatırım programında yer alan
yatırımlardan ve Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik
Komutanlığı’nın bu programda yer almayan kamu yatırımlarından uluslararası ihaleye
çıkarılanların (Yerli ve yabancı firmaların ayrı ayrı veya birlikte iştirakine açık olmak üzere)
ihalesini kazanan veya yabancı para ile finanse edilenlerin yapımını üstlenen firmaların,
1) Yerli firma olması halinde, uluslararası ihalelerde tamamı üzerinden, yabancı para
ile finanse edilenlerde ise yabancı paraya isabet eden oranda yapacakları hizmet ve
faaliyetler ile yerli imalatçı firmaların, mükerrer olmamak kaydıyla bahse konu işte
kullanılmak üzere bu işin yapımını yüklenen firmaya üreterek yapacakları mal ve malzeme ile
hizmet satış ve teslimleri,
2) Yabancı firma olması halinde, yabancı firmanın bu işte kullanacağı mal ve malzemeyi
üreten yerli imalatçı firmaların (işi taahhüt eden firmalar dahil) yapacakları satış ve
teslimleri,
3) Yerli ve yabancı firmaların ortaklığı şeklinde olması halinde, yerli firmaya kendi
faaliyeti oranında, yabancı firmaya ise bu bendin (2) numaralı alt bendi çerçevesinde yerli
imalatçı firmaların üreterek yapacakları satış ve teslimleri,
4) Bu bendin (1), (2) ve (3) numaralı alt bentleri çerçevesinde proje sahibi kamu
kurumları ile bu projeleri üstlenen firmalara yapılacak teknik müşavirlik, mühendislik vb.
hizmet satışları,
b) Savunma sanayii alanında,
1) Savunma Sanayii Müsteşarlığınca onaylanan savunma sanayii projelerini üstlenmiş
yerli imalatçı firmaların üreterek yapacakları satış ve teslimleri,
2) Savunma Sanayii Müsteşarlığınca savunma sanayii açısından önem arz ettiği
belirtilen savunma araç ve gereçlerini üreten yerli imalatçı firmaların, ülkenin savunması ile
ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına üreterek yapacakları satış ve teslimleri,
3) Bu bendin (1) ve (2) numaralı alt bentlerinde belirtilen firmalara, yerli imalatçı
firmaların üreterek yapacakları satış ve teslimleri,
5
c) Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yer alan yatırım mallarını üreterek Yatırım Teşvik
Belgesi sahibi yatırımcılara teslim eden yerli imalatçı firmaların yapacakları satış ve
teslimleri,
ç) Yerli imalatçı firmaların, Müsteşarlıkça yayımlanan Tebliğ eki yatırım malları
listesinde belirtilen malları üreterek yapacakları satış ve teslimleri,
d) Yerli imalatçı firmaların, Yatırımlarda Devlet Yardımları Mevzuatı çerçevesinde CKD
ithal edebilecek firmalara ithal edebilecekleri bu aksam ve parçaları üreterek yapacakları
satış ve teslimleri,
e) Kamu kurum ve kuruluşlarınca uluslararası ihaleye (sabit sermaye yatırımı nitelikli
olanlar) çıkarılan, yatırım malına, sınai mamullere ve yazılım hizmetlerine yönelik ihaleleri
kazanan yerli imalatçı firmaların üreterek yapacakları satış ve teslimleri,
f) Kamu kurum ve kuruluşlarınca yaptırılan uluslararası taşımalar ile bu kurum ve
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/034
: 25
: 08.06.2016
: 2016/UH.III-1523
kuruluşlar tarafından uluslararası ihaleye çıkarılmış yurt içi taşımaları yüklenen yerli
firmaların bu faaliyetleri,
g) Yurt dışına yönelik olarak gerçekleştirilecek müteahhitlik, müşavirlik, yazılım ve
mühendislik hizmetleri gibi döviz kazandırıcı hizmet projeleri,
ğ) Uluslararası ikili veya çok taraflı anlaşma hükümlerine göre yurt içinde bulunan
yabancı kuruluşların yurt dışından getirme imkanına sahip bulundukları sınai mamulleri
teslim eden yerli imalatçı firmalar ile uluslararası kuruluşlar, yabancı ülke temsilcilikleri ve
kuruluşlarına ait tesislerin yapımını ve onarımını üstlenen müteahhit firmaların faaliyet ve
teslimleri,
h) Yabancı uyruklulara (diplomatik temsilcilikler ve mensupları dahil), turistlere veya
yurt dışında çalışan Türk vatandaşlarına ülkemizde bulundukları sürede, bedelleri yurt
dışındaki sağlık ve sigorta kuruluşlarından tahsil edilmek kaydıyla döviz karşılığı verilecek
sağlık hizmetleri,
ı) Yerli firmalarca, ihraç ürünlerimizin pazarlanması amacıyla yurt dışında mağaza
açılması veya işletilmesi,
i) Yap-İşlet Modeli çerçevesinde yapılacak yatırım projelerini üstlenen yerli firmaların
yapacakları hizmet ve faaliyetleri,
j) Kamu kurum ve kuruluşlarınca uluslararası ihaleye çıkarılan maden havzalarından
rödövans karşılığında maden çıkarımı ve işletmesi ile ilgili üretim faaliyetleri,
k) Uluslararası taşımacılıktan döviz olarak kazanılan navlun bedellerinin yurda
getirilmesi kaydıyla kara, deniz veya hava ulaştırma hizmet ve faaliyetleri,
l) Turizm müesseseleri ile seyahat acentelerinin yurt içindeki ve yurt dışındaki turizm
faaliyetleri sırasında yaptıkları döviz karşılığı hizmet satışları,
m) Bedelleri döviz olarak alınmak kaydıyla yurt dışında yerleşik firmalar adına garanti
kapsamında gerçekleştirilen bakım ve onarım hizmetiyle, yabancı bandıralı gemi, uçak veya
tırların bakımı ve onarımı ile bunlara yapılan mal (yakıt ve madeni yağlar hariç) ve hizmet
satışları,
n) Yurt içinde yerleşik haber ajanslarınca, yurt dışındaki yayın organlarına görüntülü
veya görüntüsüz haber satışlarıdır.
6
(4) Bu maddede belirtilen ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet
ve faaliyetlerden, 5035 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 28
inci maddesi ile eklenen 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun ek-2 nci maddesi ve aynı
Kanunun 33 üncü maddesi ile eklenen 492 sayılı Harçlar Kanununun ek-1 inci maddesine
istinaden yayımlanan Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi ve Harç İstisnası
Uygulaması Hakkında Tebliğde yer almayanları, damga vergisi ve harç istisnasından
yararlandırılmaz.” açıklaması yer almaktadır.
488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun Ek 2’inci maddesinde
“Döviz kazandırıcı
faaliyetlere ilişkin işlemlerle ilgili olarak düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden
müstesnadır.
Döviz kazandırıcı faaliyetlerin kısmen veya tamamen gerçekleştirilmemesi halinde,
gerçekleşmeyen kısma ait alınmayan damga vergisi, mükelleflerden, 213 sayılı Vergi Usul
Kanunu hükümlerine göre ceza ve gecikme faizi ile birlikte geri alınır.
Yukarıda belirtilen hususlarda damga vergisi istisnası uygulamak suretiyle işlem yapan
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/034
: 25
: 08.06.2016
: 2016/UH.III-1523
kuruluşlar, istisnaya konu işlemin mahiyeti ile alınmayan vergi tutarını, işlemin yapıldığı
tarihi takip eden otuz gün içinde ilgililerin gelir veya kurumlar vergisi bakımından bağlı
bulunduğu vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar.
Döviz kazandırıcı faaliyetin gerçekleşmediğinin tespit edildiği tarihi takip eden otuz
gün içinde, bu durumu vergi dairesine bildirmeyen kuruluşlar damga vergisi, ceza ve gecikme
faizinin ödenmesinden ilgililerle birlikte müteselsilen sorumludurlar.
Bu maddenin uygulanması bakımından döviz kazandırıcı faaliyetlerin neler olduğu ve
bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığı ile Dış Ticaret
Müsteşarlığı tarafından birlikte tespit edilir.”hükmü,
492 sayılı Harçlar Kanunu’nun Ek 1’inci maddesinde “Döviz kazandırıcı faaliyetlere
ilişkin işlemler harçlardan müstesnadır.
Döviz kazandırıcı faaliyetlerin kısmen veya tamamen gerçekleştirilmemesi halinde,
gerçekleşmeyen kısma ait alınmayan harç, mükelleflerden, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu
hükümlerine göre ceza ve gecikme faizi ile birlikte geri alınır.
Yukarıda belirtilen hususlarda harç istisnası uygulamak suretiyle işlem yapan
kuruluşlar, istisnaya konu işlemin mahiyeti ile alınmayan harç tutarını, işlemin yapıldığı
tarihi takip eden otuz gün içinde ilgililerin gelir veya kurumlar vergisi bakımından bağlı
bulunduğu vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar.
Döviz kazandırıcı faaliyetin gerçekleşmediğinin tespit edildiği tarihi takip eden otuz
gün içinde, bu durumu vergi dairesine bildirmeyen kuruluşlar, harç ile ceza ve gecikme
faizinin ödenmesinden ilgililerle birlikte müteselsilen sorumludurlar.
Bu maddenin uygulanması bakımından döviz kazandırıcı faaliyetlerin neler olduğu ve
bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığı ile Dış Ticaret
Müsteşarlığı tarafından birlikte tespit edilir.”hükmü yer almaktadir.
Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi Ve Harç İstisnası Uygulaması Hakkında
Tebliğ’inde (seri no: 1) “..2. TEBLİĞ HAKKINDA GENEL AÇIKLAMA
5035 sayılı Kanunun yukarıda belirtilen ve 01/01/2004 tarihinden geçerli olmak üzere
yayımı tarihinde yürürlüğe giren 28 ve 33 üncü maddeleri ile döviz kazandırıcı faaliyetlerle
ilgili işlem ve kağıtlar yönünden, damga vergisi ve harç istisnası getirilmiştir. Bu maddelerde
istisna uygulamasındaki esaslarla, aranan şartların ihlal edilmesi halinde yapılacak işlemler
7
hüküm altına alınmıştır.
Ayrıca, maddelerin son fıkrası ile döviz kazandırıcı faaliyetlerin neler olduğu ve bu
maddelerin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların Maliye Bakanlığı ile Dış Ticaret
Müsteşarlığı tarafından birlikte tespit edileceği belirtilmiştir.
03/12/1988 tarih ve 3505 sayılı Kanunun(4) geçici
2
nci maddesinin yürürlük süresi
31/12/2003 tarihi itibariyle sona ermiştir. Bu nedenle, bu Kanuna istinaden yayımlanan
tebliğlerin de uygulanma imkanı kalmamıştır.
Diğer taraftan, 488 sayılı Kanuna ekli istisna ve muafiyetlerle ilgili (2) sayılı tablonun
“IV-Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar başlıklı bölümünün 5035 sayılı Kanunun 30 uncu
”
maddesi ile değişik (23) numaralı fıkrasında, “Bankalar, yurt dışı kredi kuruluşları ve
uluslararası kurumlarca kullandırılacak kredilerin temini ve geri ödenmesi amacıyla
düzenlenecek kağıtlar ile bu kağıtlar üzerine konulacak şerhler (kredilerin kullanımları
hariç).” hükmü yer almaktadır.
492 sayılı Kanunun 5035 sayılı Kanunun 31 inci maddesi ile değişik 123 üncü
maddesinin son fıkrasında ise, “Anonim, eshamlı komandit ve limited şirketlerin kuruluş,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/034
: 25
: 08.06.2016
: 2016/UH.III-1523
sermaye artırımı, birleşme, devir, bölünme ve nev'i değişiklikleri nedeniyle yapılacak işlemler
ile bankalar, yurt dışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırılacak kredilerin
temini ve bunların teminatları ile geri ödenmelerine ilişkin işlemler harca tabi tutulmaz.”
hükmü yer almaktadır.
Buna göre, gerek mevzuatta ve gerekse uygulamada meydana gelen değişiklikler
nedeniyle konunun yeni bir tebliğ çerçevesinde düzenlenmesi zorunluluğu doğmuştur.
Döviz kazandırıcı faaliyetlerle ilgili işlemler sebebiyle doğan damga vergisi ve harç
istisnasının kapsamı ile uygulama usul ve esasları yeniden belirlenerek aşağıda açıklanmıştır.
3. DÖVİZ KAZANDIRICI FAALİYETLE İLGİLİ İSTİSNANIN KAPSAMI
Döviz kazandırıcı faaliyet tanımı, ihracat ile bu Tebliğde sayılan diğer döviz
kazandırıcı faaliyetleri kapsar.
3.1. İHRACAT İŞLEMLERİ
3.1.1. İhracat karşılığı yapılacak ödemeler (Katma değer vergisi iadesi ile bu iadenin
mükellefin veya mükellefe ihraç edilen malı teslim edenlerin vergi ve Sosyal Sigortalar
Kurumu prim borçları ile genel ve katma bütçeli idarelere olan borçlarına mahsubu dahil),
3.1.2. İhracattan doğan alacağın ihracatçı tarafından temliki,
3.1.3. İhracat bağlantıları için düzenlenecek anlaşmalar,
3.1.4. Transit ticarete konu malın satın alınması ve satılması,
3.1.5. Tedarik edildikleri şekliyle ihraç edilmek üzere mal alımı,
3.1.6. 4458 sayılı Gümrük Kanununun 131 inci maddesine istinaden ithalat
vergilerinden tam muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimine tabi ambalaj malzemesi ithali ile
kati ihraç edilen mallara ait ambalaj malzemesinin geçici ihracı ve ithali
3.1.7. Dahilde İşleme İzni kapsamında yapılan ithalat,
3.1.8. Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında yapılan ithalat veya yurt içi alımlar,
3.1.9. Gerçekleştirilen mamul ürün ihracatı karşılığı olarak bu ürünlerin üretiminde
kullanılan girdilerin Toprak Mahsulleri Ofisinden veya T.C. Şeker Kurumunca tespit edilen
şeker fabrikalarından alımı,
ile ilgili işlemler ve bu işlemler sebebiyle düzenlenen kağıtlara (gümrük idarelerine
verilen beyannameler dahil) ihracata ilişkin olduğunun tevsik edilmesi kaydıyla, işlem yapan
kuruluşlarca re'sen damga vergisi ve harç istisnası tatbik edilecektir.
3.2. DİĞER DÖVİZ KAZANDIRICI FAALİYETLER
Diğer döviz kazandırıcı faaliyetler aşağıda sayılmıştır:
8
3.2.1. Kalkınma Bakanlığınca yayımlanan cari yıl yatırım programında yer alan
yatırımlardan ve Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik
Komutanlığının bu programda yer almayan kamu yatırımlarından uluslararası ihaleye
çıkarılanların (yerli ve yabancı firmaların ayrı ayrı veya birlikte iştirakine açık olmak üzere)
ihalesini kazanan veya yabancı para ile finanse edilenlerin yapımını üstlenen firmaların,
3.2.1.1. Yerli firma olması halinde, uluslararası ihalelerde tamamı üzerinden, yabancı
para ile finanse edilenlerde ise yabancı paraya isabet eden oranda yapacakları hizmet ve
faaliyetler ile yerli imalatçı firmaların, mükerrer olmamak kaydıyla, bahse konu işte
kullanılmak üzere bu işin yapımını yüklenen firmaya üreterek yapacakları mal ve malzeme ile
hizmet satış ve teslimleri,
3.2.1.2. Yabancı firma olması halinde, yabancı firmanın bu işte kullanacağı mal ve
malzemeyi üreten yerli imalatçı firmaların (işi taahhüt eden firmalar dahil) yapacakları satış
ve teslimleri,
3.2.1.3. Yerli ve yabancı firmaların ortaklığı şeklinde olması halinde, yerli firmaya
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/034
: 25
: 08.06.2016
: 2016/UH.III-1523
kendi faaliyeti oranında, yabancı firmaya ise (3.2.1.2.) alt bendi çerçevesinde yerli imalatçı
firmaların üreterek yapacakları satış ve teslimleri,
3.2.1.4. Yukarıda belirtilen (3.2.1.1.), (3.2.1.2.) ve (3.2.1.3.) alt bentleri çerçevesinde
proje sahibi kamu kurumları ile bu projeleri üstlenen firmalara yapılacak teknik müşavirlik,
mühendislik vb. hizmet satışları,
3.2.2. Savunma Sanayi Müsteşarlığınca onaylanan Savunma Sanayi Projelerini
üstlenmiş yerli imalatçı firmaların üreterek yapacakları satış ve teslimleri,
3.2.3. Savunma Sanayi Müsteşarlığınca Savunma Sanayi açısından önem arzettiği
belirtilen savunma araç ve gereçlerini üreten yerli imalatçı firmaların, ülkenin savunması ile
ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına üreterek yapacakları satış ve teslimleri,
3.2.4. (3.2.2) ve (3.2.3.) bentlerinde belirtilen firmalara, yerli imalatçı firmaların
üreterek yapacakları satış ve teslimleri,
3.2.5. Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yer alan yatırım mallarını üreterek Yatırım
Teşvik Belgesi sahibi yatırımcılara teslim eden yerli imalatçı firmaların yapacakları satış ve
teslimleri,
3.2.6. Yerli imalatçı firmaların, Dış Ticaret Müsteşarlığınca yayımlanan Tebliğler eki
yatırım malları listesinde belirtilen malları üreterek yapacakları satış ve teslimleri,
3.2.7. Yerli imalatçı firmaların, Yatırımlarda Devlet Yardımları Mevzuatı çerçevesinde
CKD ithal edebilecek firmalara ithal edebilecekleri bu aksam ve parçaları üreterek
yapacakları satış ve teslimleri,
3.2.8. Yap-İşlet Modeli çerçevesinde yapılacak yatırım projelerini üstlenen yerli
firmaların yapacakları hizmet ve faaliyetleri,
3.2.9. Kamu kurum ve kuruluşlarınca uluslararası ihaleye (sabit sermaye yatırımı
nitelikli olanlar) çıkarılan yatırım malına, sınai mamullere ve yazılım hizmetlerine yönelik
ihaleleri kazanan yerli imalatçı firmaların üreterek yapacakları satış ve teslimleri,
3.2.10. Kamu kurum ve kuruluşlarınca yaptırılan uluslararası taşımalar ile bu kurum
ve kuruluşlar tarafından uluslararası ihaleye çıkarılmış yurt içi taşımaları yüklenen yerli
firmaların bu faaliyetleri,
9
3.2.11. Uluslararası taşımacılıktan döviz olarak kazanılan navlun bedellerinin yurda
getirilmesi kaydıyla kara, deniz veya hava ulaştırma hizmet ve faaliyetleri,
3.2.12. Yurt dışına yönelik olarak gerçekleştirilecek müteahhitlik, müşavirlik, yazılım
ve mühendislik hizmetleri gibi döviz kazandırıcı hizmet projeleri,
3.2.13. Uluslararası ikili veya çok taraflı anlaşma hükümlerine göre yurt içinde
bulunan yabancı kuruluşların yurt dışından getirme imkanına sahip bulundukları sınai
mamulleri teslim eden yerli imalatçı firmalar ile uluslararası kuruluşlar, yabancı ülke
temsilcilikleri ve kuruluşlarına ait tesislerin yapımını ve onarımını üstlenen müteahhit
firmaların faaliyet ve teslimleri,
3.2.14. Yabancı uyruklulara (diplomatik temsilcilikler ve mensupları dahil), turistlere
veya yurt dışında çalışan Türk vatandaşlarına ülkemizde bulundukları sürede, bedelleri yurt
dışındaki sağlık ve sigorta kuruluşlarından tahsil edilmek kaydıyla döviz karşılığı verilecek
sağlık hizmetleri,
3.2.15. Turizm müesseseleri ile seyahat acentelerinin yurt içindeki ve yurt dışındaki
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/034
: 25
: 08.06.2016
: 2016/UH.III-1523
turizm faaliyetleri sırasında yaptıkları döviz karşılığı hizmet satışları,
3.2.16. Bedelleri döviz olarak alınmak kaydıyla yurt dışında yerleşik firmalar adına
garanti kapsamında gerçekleştirilen bakım ve onarım hizmetiyle, yabancı bandıralı gemi,
uçak veya tırların bakımı ve onarımı ile bunlara yapılan mal (yakıt ve madeni yağlar hariç)
ve hizmet satışları,
3.2.17. Yerli firmalarca, ihraç ürünlerimizin pazarlanması amacıyla yurt dışında
mağaza açılması veya işletilmesi,
3.2.18. Kamu kurum ve kuruluşlarınca uluslararası ihaleye çıkarılan maden
havzalarından rödövans karşılığında maden çıkarımı ve işletmesiyle ilgili üretim faaliyetleri,
3.2.19. Yurt içinde yerleşik haber ajanslarınca, yurt dışındaki yayın organlarına
görüntülü veya görüntüsüz haber satışları.” açıklaması yer almaktadır.
Başvuru sahibi Savronik Sistem Taah. San. ve Tic. A.Ş.nin aşırı düşük açıklamasında
açıklaması yapılan bir diğer gider kalemi olan sözleşme ve genel giderlerinden sözleşmeye
ilişkin damga vergisi ile ihale kararına ilişkin damga vergisinin, T.C. Başbakanlık Hazine
Müsteşarlığı Teşvik ve Uygulama Genel Müdürlüğü tarafından yatırım programına alınan
projelerde yerli isteklilerin Vergi Resim Harç İstisna Belgesi başvurusunda bulunarak damga
vergisinden muaf olabileceği ve söz konusu ihaleye konu işin de yatırım programına alınan
projeler kapsamında olduğu belirtilerek hesaba katılmadığı anlaşılmıştır.
Kalkınma Bakanlığınca yayımlanan cari yıl yatırım programında yer alan
yatırımlardan uluslararası ihaleye çıkarılanların (yerli ve yabancı firmaların ayrı ayrı veya
birlikte iştirakine açık olmak üzere) ihalesini kazanan veya yabancı para ile finanse
edilenlerin yapımını üstlenen firmaların döviz kazandırıcı faaliyetlerle ilgili işlem ve kağıtlar
yönünden, damga vergisi ve harç istisnası getirildiği, Kurul’un 10.02.2016 tarih ve
2016/UH.III-468 sayılı kararında belirtilen hususlar uyarınca Savronik Sistem Taah. San. ve
Tic. A.Ş.nin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sözleşme ve genel giderlere ilişkin
damga vergisi muafiyet konusunda idarece yapılan yeniden inceleme kapsamında Ekonomi
Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü tarafından idareye gönderilen 29.03.2016 tarih ve
79087780-105.03-E.38655 sayılı ve Vergi, Resim ve Harç İstisnası konulu yazısı dikkate
alınarak yapılan değerlendirme sonucunda idarece ihale konusu işin masraflarının YHT
Böle Müdürlüğü Tesisler Müdürlüğü’nün 332320743202 nolu “Tes. Mak. ve Cihazlar
10
Bakım ve Onarım Giderleri” hesabından karşılanacağı ve TCDD yatırım programında yer
almadığı sonucuna varılmış olup, bu çerçevede Savronik Sistem Taah. San. ve Tic. A.Ş.nin
aşırı düşük açıklamasında sözleşme ve genel giderlerinden sözleşmeye ilişkin damga vergisi
ile ihale kararına ilişkin damga vergisine ilişkin açıklama sunmamasının dayanağı olmadığı
anlaşıldığından idarece söz konusu isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasının
yerinde olduğu anlaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/034
: 25
: 08.06.2016
: 2016/UH.III-1523
Hamdi GÜLEÇ
Başkan
Şinasi CANDAN
Osman DURU
Kurul Üyesi
Köksal SARINCA
Kurul Üyesi
II. Başkan
Dr. Ahmet İhsan ŞATIR
Kurul Üyesi
Mehmet ATASEVER
Kurul Üyesi
Oğuzhan YILDIZ
Kurul Üyesi
11