Ana Sayfa / Kararlar / Türkiye Demiryolu Makinaları Sanayii A.Ş. (Tüdemsaş) / 2015/145929-Malzemeli Yemek Pişirilmesi Dağıtımı ve Sonrası Temizlik Hizmetleri
Bilgi
İKN
2015/145929
Başvuru Sahibi
Dalgıç Tem. Hiz. Sağ. Taş. Tem. Ürün. Itr. İnş. Taah. İnş. Mal. Otom. Akar. Güv. Hiz. Yem. İth. İhr. Tic. San. Ltd. Şti.
İdare
Türkiye Demiryolu Makinaları Sanayii A.Ş. (Tüdemsaş)
İşin Adı
Malzemeli Yemek Pişirilmesi Dağıtımı ve Sonrası Temizlik Hizmetleri
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/012  
: 6  
: 17.02.2016  
: 2016/UH.III-521  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan V. II. Başkan: Kazım ÖZKAN  
Üyeler: Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hasan KOCAGÖZ,  
Hamdi GÜLEÇ, Dr. Mehmet AKSOY  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Dalgıç Tem. Hiz. Sağ. Taş. Tem. Ürün. Itr. İnş. Taah. İnş. Mal. Otom. Akar. Güv. Hiz. Yem.  
İth. İhr. Tic. San. Ltd. Şti.,  
Gültepe Mah. 14. Toptancılar Sok. No:57/1 SİVAS  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Türkiye Demiryolu Makinaları Sanayii A.Ş. (Tüdemsaş),  
Kadı Burhanettin Mah. 58059 SİVAS  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2015/145929 İhale Kayıt Numaralı “Malzemeli Yemek Pişirilmesi Dağıtımı ve Sonrası  
Temizlik Hizmetleri” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Türkiye Demiryolu Makinaları Sanayii A.Ş. (Tüdemsaş) tarafından 03.12.2015  
tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Malzemeli Yemek Pişirilmesi Dağıtımı ve  
Sonrası Temizlik Hizmetleri” ihalesine ilişkin olarak Dalgıç Tem. Hiz. Sağ. Taş. Tem. Ürün.  
Itr. İnş. Taah. İnş. Mal. Otom. Akar. Güv. Hiz. Yem. İth. İhr. Tic. San. Ltd. Şti.nin 08.01.2016  
tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 13.01.2016 tarihli yazısı ile reddi üzerine,  
başvuru sahibince 22.01.2016 tarih ve 4637 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 22.01.2016  
tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2016/243 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) İhale üzerinde kalan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun  
olmadığı,  
a) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesinde belirtilen hesap cetvelinin  
(Ek-4) hatalı sunulduğu, hesap cetvelinin Tebliğ’in ilgili hükmüne uygun olmadığı, ihale  
süresi boyunca kullanılacak malzemelerin tamamını kapsamadığı, yemek üretiminde  
kullanılacak gıda ürünlerinin birim fiyatlarının cetvele hatalı olarak yansıtıldığı, ayrıca ana çiğ  
girdi ile işçilik maliyeti toplamının toplam teklif tutarına oranının Tebliğ’de belirtilen oranlar  
arasında olmadığı,  
b) Yapılan açıklamanın örnek yemek menülerine aykırı olduğu, yemek gramajlarının  
teknik şartnameye uygun olmadığı, ayrıca menü için oluşturulan miktarlarda (kg ve adet)  
çarpım hatası yapıldığı,  
1
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/012  
: 6  
: 17.02.2016  
: 2016/UH.III-521  
c) Ayran, peynir, süt, et, balık, tavuk, ekmek, bakliyat, sebze, bitkisel ve hayvansal  
yağ gibi Tebliğ’de yer alan diğer yöntemlerle açıklanması mümkün olan girdilerin fiyatlarının  
üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi ile açıklanmasının mevzuata uygun olmadığı,  
ç) Örnek yemek menüsünde yer alan ayran ve süt gramajları teknik şartnamede  
belirtilen gram yerine litre bazında açıklandığı,  
d) Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifelerinin ilan/davet ile  
ihale tarihinde olması gerekirken, mevzuata aykırı olarak ilan/davet tarihinden önceki tarihli  
fiyat listeleri ile açıklama yapıldığı,  
e) Teknik Şartnamede belirtildiği üzere tavuk yemeklerinde sadece “Tavuk göğsü” ve  
Tavuk budu” kullanılması gerekirken ihale üzerinde bırakılan isteklinin açıklamasında başka  
tavuk ürünleri kullanıldığı,  
f) Teknik şartnamede gıda mühendisi çalıştırılmasının öngörüldüğü, TMMOB, Gıda,  
Kimya ve Ziraat Mühendisleri Odası’nın imzaladığı protokolün 3. maddesinde "ilgili  
mevzuata göre İstihdamı Zorunlu Personel'in tek işyerine bakma zorunluluğu olan  
durumlarda, taban ücreti kamu sektöründe çalışan 8/1 derecesindeki mühendisin maaşına eşit  
olacak" denildiği, protokolün bu maddesine istinaden 01.01.2015 tarihinden itibaren geçerli  
olmak üzere 2015 yılı içinde istihdamı zorunlu personel unvanı ile tam zamanlı olarak  
çalışacak olan gıda mühendisleri için aylık taban ücretin net 3.000,00 TL (Üç Bin Türk Lirası)  
olması gerektiği, ancak ihale üzerinde bırakılan isteklinin açıklamasında gıda mühendisi  
asgari ücret öngörüldüğü,  
g) Teknik Şartname’nin 3.3.3. maddesinde “Bir öğünde EK-1 de yer alan yemek  
grupları dikkate alınarak ve oluşturulacak yemek kombinasyonuna bağlı olarak, toplam 1600  
kalorilik 3 kap yemek verilecektir Yemeğin kalorisini 1600’e tamamlamak için gerektiğinde 4.  
Kap yemek verilecektir.” denildiği, aynı Şartnamenin 4.2. maddesinde Yemeklerde  
uygulanacak gramaj ve porsiyon miktarlarım gösterir listeler (Ek-3)’te verilmiştir. Yüklenici  
bu gramaj ve porsiyon miktarlarına kesinlikle uyacaktır. Gerektiği taktirde 1600 kaloriyi  
yakalamak için belirlenen gramaj ve porsiyon ile kap sayısı artırılabilecektir.”  
düzenlemesinin bulunduğu, buna göre ihale üzerinde bırakılan isteklinin 4 kap yemeğin 1600  
kalori sınırına ulaşamaması halinde yüklenecek ek maliyeti hesaplaması gerektiği,  
ğ) Teknik Şartname’nin 3.3.4. maddesinde “Kişi başı yeteri kadar taze ekmek ve 1/2  
litre pet şişe su verilecektir.” düzenlemesinin bulunduğu, istekli tarafından su maliyetinin  
hesaplanmadığı, isteklinin sunduğu açıklamanın maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarına ilişkin  
Tebliğ’de yer alan düzenlemelere uygun olmadığı, ayrıca yeteri kadar ekmeğin miktarının  
aşırı düşük teklif açıklamasında yer almadığı, yeteri kadar ekmeğin kaç gramdan oluştuğuna  
yer verilmediği, hesaplamanın hangi kriterler esas alınarak yapıldığının belli olmadığı, bu  
nedenle ekmek için verilen teklif fiyatının Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesine  
aykırı olduğu,  
h) Teknik Şartname’nin Ek-2 a maddesinde dana eti ve koyun eti kullanılacak  
yemeklerin ayrı ayrı belirtildiği, örnek menüde yer alan et haşlama isimli yemeğin üretiminde  
koyun eti kullanılması gerekirken aşırı düşük teklif açıklamasında bu yemek için dana eti  
2
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/012  
: 6  
: 17.02.2016  
: 2016/UH.III-521  
fiyatı baz alınarak açıklama yapıldığı, ayrıca Teknik Şartname’de açıkça kullanılacak kırmızı  
etlerin kemiksiz olacağı öngörüldüğü halde aşırı düşük teklif açıklamasında, dana etinin  
kemikli fiyatının yer aldığı, oda ve borsa fiyatıyla açıklama yapılırken en düşük fiyat baz  
alındığı,  
ı) Teknik Şartname’nin 3.2.3. maddesinde yemeğin +%5 toleranslı olarak  
üretileceğinin düzenlendiği, bu düzenlemenin maliyeti doğrudan % 5 oranında artırdığı, aşırı  
düşük teklif açıklamasında ise bu tolerans miktarının getireceği ek maliyetin dikkate  
alınmadığı,  
i) Teknik Şartname’nin 4.7. maddesinde “Yemek yiyenlerin sayısının azalıp çoğalması  
yükleniciye herhangi bir itiraz hakkı vermeyecektir. İdarenin önceden bildirmesine bağlı  
olarak resmi ve genel tatil, hafta tatili veya her ne sebeple olursa olsun fabrikanın  
çalışmasına ara verilmesi, yıllık toplu izin ve Ramazan aylarına mahsus olmak üzere idarede  
çalışan sayısı azalsa dahi yüklenici işe devam edecektir.” denildiği, buna göre örneğin  
ramazan ayında çalışan sayısı azalsa dahi ihale üzerinde bırakılan isteklinin normal aylarda  
olduğu gibi 24 personel ile işe devam etmek zorunda olduğu, ancak aşırı düşük teklif  
açıklamasında işçilik maliyetinin 24 ay üzerinden hesaplanmadığı,  
j) İhale üzerinde bırakılan istekli Muslu Ticaret Yemekçilik ve Lokanta Hizmetleri  
(Orhan Muslu) & Uzunyayla Rehabilitasyon Tic. San. Ltd. Şti. Ortak Girişimi’nin Türk  
Ticaret Kanunu’nda düzenlenen iş ortaklığı niteliğinde teklif verdiği, aşırı düşük teklif  
açıklamasının da iş ortaklığı olarak yapılması, sunulan belgelerin iş ortaklığı tarafından  
alınmış olması, yine sunulan belgelerin de her iki iş ortağı tarafından imzalanmış olması  
gerektiği, bu kapsamda isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması bu hususlarda eksiklik  
barındırdığından Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesine aykırı olduğu,  
k) Teknik Şartname’nin 4.3. maddesinde yüklenici personelinin 12 ay boyunca  
çalışacağı, buna ek olarak cumartesi günleri de çalışabileceği öngörülmüş olmasına rağmen  
aşırı düşük teklif açıklamasında ulusal bayram ve genel tatil ücretlerinin maliyetinin  
hesaplanmadığı, yüklenicinin personeline ödenecek yol yardımı yemek yardımı ve işyerinde  
personelin kullanacağı yazlık/kışlık giyim bedellerinin de hesaplamaya dahil edilmediği,  
l) Teknik Şartname’de yer alan “alabalık, mercimek çorbası, mevsim salatası, tahin  
helvası” menüsündeki balığın dondurulmuş balık fiyatıyla açıklandığı, Teknik Şartname’nin  
12’nci sayfasının C bendinde “Balıketi diri gözleri parlak solungaçları kırmızı olacaktır.  
Dondurulmuş olarak kullanılmayacak, balık cinsi idare personeli tarafından belirlenecektir.”  
düzenlemesinin bulunduğu, açıklamanın Şartname’nin anılan düzenlemesine aykırı olduğu,  
aynı menüde kullanılacak marul ve karalahananın miktarının 25 gr olduğu, açıklamada farklı  
ölçü birimlerinin kullanılması nedeniyle uyumsuzluk bulunduğu, tahin helvanın 100 gr’lık  
ambalajlarda verileceği öngörüldüğü halde 1 kg’lik paketlerdeki helvanın fiyatının  
oranlanması yoluna gidildiği ve fiyatlandırmada dokümana aykırı bir avantaj elde edildiği,  
m) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesinde borsa ya da toptancı hali  
fiyatlarıyla açıklama yapılması halinde ortalama fiyatların esas alınacağının düzenlendiği,  
istekli tarafından helva, balık, limon ve muz fiyatları için işlem günündeki en düşük ürün  
fiyatı baz alınarak açıklama yapıldığı,  
3
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/012  
: 6  
: 17.02.2016  
: 2016/UH.III-521  
n) “Karışık dolma, mercimek çorbası, şekerpare ve makarna” menüsündeki dolma  
biber ve kabağın adet olarak öngörüldüğü, aşırı düşük teklif açıklamasında biber ve kabak  
fiyatının kilogram cinsinden açıklandığı, örnek menüde 220 gram olarak istenilen muz için  
koli fiyatının esas alındığı,  
o) Aşırı düşük teklif açıklamasında sebze/meyve fiyatları açıklanırken 1. kalite  
ürünler yerine 2. kalite ürünlerin fiyatının baz alındığı,  
ö) Salatalarda kullanılacak 2 gr zeytinyağının ve limonun maliyetinin dikkate  
alınmadığı,  
p) Teknik Şartname’nin 13’üncü sayfasında döner ya da ızgara türü yemek olduğunda  
yemeğin yanında somun ya da pide verilmesinin öngörüldüğü, ızgara ve döner verildiği gün  
verilecek pidenin maliyetinin hesaba katılmadığı, örnek menüdeki etli pidenin yalnızca  
hamur fiyatının hesaplandığı, ancak etli pidenin pişirme bedeli ve bunun getireceği ek  
maliyetin dikkate alınmadığı, pideye ilişkin olarak Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2’nci  
maddesine uygun bir şekilde maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet  
tutarının altında olmadığına/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış  
tutarının % 80’inin altında olmadığınadair beyana ve iletişim bilgilerine yer verilmediği,  
mevzuata uygun kaşeleme yapılmadığı,  
r) Tatlılar için açıklanan fiyat teklifinin Tebliğ’in ilgili maddesine uygun olmadığı,  
ayrıca 1 kilogram tatlının 150 gramlık porsiyona oranlanmasında da hesaplama hatası  
yapıldığı,  
s) İsteklinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2 maddesinde belirtilen usullerde  
yapılan açıklamalarında bir kısım ürünler için değişik illerden alınan fiyatların açıklamanın  
dayanağını oluşturduğu ancak açıklanan ürünlerin Sivas’a taşınması için gereken ek maliyetin  
dikkate alınmadığı,  
ş) İsteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının idareye verilmesinden sonra düzeltilmesi  
veya tamamlanmasının hukuken mümkün olmadığı, yapılan açıklamanın daha sonradan  
isteklinin dilekçe ile başvurusu neticesinde düzeltilmesi veya tamamlanmasının aşırı düşük  
teklif açıklamasını geçersiz kıldığı,  
2) İstekli ortak girişim olarak teklif vermiş olduğundan işletme kayıt belgesinin ortak  
girişim adına düzenlenmiş olması gerektiği,  
3) İhale üzerinde kalan isteklinin sunduğu bilanço, gelir tablosu ve iş bitirme  
belgelerinin mevzuata uygun olmadığı, teyit edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
Şikayete konu ihalenin, Türkiye Demiryolu Makinaları Sanayii A.Ş. (Tüdemsaş)  
tarafından açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Malzemeli Yemek Pişirilmesi Dağıtımı ve  
4
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/012  
: 6  
: 17.02.2016  
: 2016/UH.III-521  
Sonrası Temizlik Hizmetleri” işi olduğu, ihalede yaklaşık maliyetin 1,30’a bölünmesi  
suretiyle sınır değerin tespit edildiği ve teklifi sınır değerin altında olduğu belirlenen Orhan  
Muslu - Uzunyayla Rehabilitasyon ve Özel Eğit. Hiz. Tem. Gıda Hay. İth. İhr. Tic. ve San.  
Ltd. Şti. Ortak Girişimi’nden aşırı düşük teklif açıklaması istendiği, başvuru sahibinin  
teklifinin aşırı düşük olmadığı ve ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlendiği  
anlaşılmıştır.  
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük  
teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde, yaklaşık maliyeti 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun  
8’inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına eşit veya bu değerin üzerinde olan  
ihalelere yönelik olarak; “a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı  
düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak  
istenir. İhale komisyonu;  
1) Verilen hizmetin ekonomik olması,  
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.” hükmüne yer verilmiştir.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı  
düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde, “79.1. Personel  
çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı; personel  
çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde ise yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına  
bölünmesinden elde edilen tutar sınır değer olarak kabul edilir.  
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri  
kullanarak açıklayabilirler.  
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet  
bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat  
teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili  
olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit  
tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat  
teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek  
ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli  
görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.  
79.2.2.2. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin  
Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından  
sunulan hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama  
yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için  
kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması  
zorunludur.  
5
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/012  
: 6  
: 17.02.2016  
: 2016/UH.III-521  
79.2.2.4. Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin  
18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar  
Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve  
ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen  
ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.  
79.2.2.5. Toptancı Hal Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin  
11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan  
Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren  
toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın  
herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.  
79.2.2.7. İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi  
oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı  
mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya  
beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük  
teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile  
açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında  
olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu  
işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici  
vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki  
geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin  
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı  
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü  
düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları  
belirtilir.  
Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle “ana çiğ girdi”, “işçilik” ve  
“yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek-  
H.4) hazırlayarak açıklaması kapsamında sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için  
“(Ana Çiğ Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve  
0,95’den çok olmaması gerekir. Oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya  
0,95’den çok olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
6
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/012  
: 6  
: 17.02.2016  
: 2016/UH.III-521  
Ana çiğ girdi ibaresinden ilgili yemeğin pişirilmesi için gerekli temel girdiler anlaşılır.  
Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek  
pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta  
giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme  
giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.)  
gibi unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama  
sunulması gerekmez.  
Örneğin; 1.000 öğün yemek alımı için çıkılan bir ihalede, birim fiyat olarak 5 TL teklif  
veren bir isteklinin, 5.000 TL olan toplam teklif bedelinin aşırı düşük olarak değerlendirilmesi  
ve istekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde “(Ana Çiğ Girdi  
Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,90 olarak belirtilmesi halinde,  
teklifin 4.500 TL’sinin ana çiğ girdi ile işçilik toplamını içerdiği kabul edilir ve isteklinin  
sadece bu kısma ilişkin açıklama yapması gerekir. Teklifin 500 TL’lik kısmının ise yardımcı  
giderlere ilişkin olduğu kabul edildiğinden, bu kısma ilişkin açıklama yapılması  
gerekmemektedir.  
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, ana çiğ girdi maliyetlerinin tevsiki amacıyla  
üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan  
diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının  
anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir.  
79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki  
düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.  
79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre  
usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan  
akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.  
79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan  
aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında  
hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak  
suretiyle açıklama yapılacaktır.” açıklamaları yer almaktadır.  
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde,  
“25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım,  
sigorta, vergi, resim ve harç giderleri, isteklilerce teklif edilecek fiyata dahildir.  
Ayrıca  
a)Teknik şartnamede belirtilen ve alınması gereken tüm malzeme ve teçhizat teklif  
fiyata dahildir.  
b)İhale konusu işi yerine getirmek için teknik şartnamede niteliği ve sayısı belirtilen  
personel ücretleri maaş, vergi, SGK pirimi vb. asgari ücret maliyetine dahil olan giderler,(  
gideri, kıyafet giderleri dahil)  
c) Yüklenici TÜDEMSAŞ mutfak ve yemekhanede meydana gelebilecek rizikolara  
karşı yaptıracağı ALL-RİSK sigortası bedelleri teklif fiyata dahildir.  
d)Yüklenici yemekhaneler ile mutfak ve depoların her türlü fare, böcek ve  
haşeratlardan arınması için ayda bir ilaçlama yapacaktır. Haşerat kovucu elektronik ve  
ultrasonik cihazlarla haşeratlara karşı mücadele edilecektir. İlaçlama Halk Sağlığı Alanında  
7
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/012  
: 6  
: 17.02.2016  
: 2016/UH.III-521  
Haşerelere Karşı İlaç Uygulama İzin Belgesine sahip firmalar tarafından yapılacaktır.  
Yüklenici bu belgeye sahipse bu ilaçlama yüklenici tarafından yapılabilecektir.  
e) Teknik şartnamede belirtilen 1600 kalorilik en az 3 kap yemek (Ekmek 1600  
kaloriye dahil değildir.)  
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni  
gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları  
karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi  
bir hak talebinde bulunamaz.  
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:  
25.3.1. Yüklenici çalıştıracağı personellere asgari ücretin altında bir ücret  
ödemeyecektir.  
Brüt 6 TL yol ücreti personele nakdi olarak aylık 26 gün üzerinden ödenecek ve  
bordroda gösterilecektir.  
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer  
Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.  
25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir. 2” düzenlemesi bulunmaktadır.  
İdarece Teknik Şartname’de 16 günlük örnek menü oluşturulduğu, aşırı düşük teklif  
açıklamasının bu örnek menüye göre istendiği, açıklamanın da bu kapsamda sunulduğu  
belirlenmiştir.  
a) Yapılan incelemede ihale üzerinde kalan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması  
kapsamında sunduğu malzemeli yemek sunumu hesap cetvelinde örnek menülerde yer alan  
gıda ürünlerinin tamamının bulunduğu, birim fiyatlarının ilgili satıra doğru olarak yansıtıldığı  
ve ana çiğ girdi ve işçilik maliyeti toplamının toplam teklif tutarına oranının 0,94 olduğu  
görülmüş olup, başvuru sahibinin iddiası uygun bulunmamıştır.  
b) İdare tarafından aşırı düşük teklif açıklaması isteme yazısında açıklamanın Teknik  
Şartname’de bulunan 16 günlük örnek menüye uygun sunulmasının istendiği, ihale üzerinde  
kalan istekli tarafından sunulan açıklamanın örnek yemek menüleri esas alınarak yapıldığı  
görülmüştür. Buna ek olarak örnek menülerde yer alan yemek girdilerinin tür ve miktarları ile  
toplam yemek gramajlarının Teknik Şartname’de yer alan örnek menüye uygun olarak doğru  
hesaplandığı tespit edilmiştir. Bu itibarla başvuru sahibinin iddiası uygun bulunmamıştır.  
c) İhale üzerinde kalan isteklinin açıklaması iddia çerçevesinde incelendiğinde yemek  
girdilerinin ticaret borsası, toptancı hali fiyatları ve isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı  
mallara ilişkin fiyatlara ilişkin düzenlenebilecek olan maliyet/satış tutarı tespit tutanağı ile  
açıklandığı, sadece giyim malzemesi fiyatları için fiyat teklif alındığı görülmüş olup, giyim  
malzemelerinin ana çiğ girdi olmaması nedeniyle mevzuata aykırılık bulunmamıştır.  
Dolayısıyla başvuru sahibinin iddiası uygun görülmemiştir.  
ç) Aşırı düşük teklif açıklamasına esas teşkil eden örnek menülerde ayran ya da sütün  
yemek çeşidi olarak yer almadığı, sütün 6. gün menüsündeki orman kebabında, 8. gün  
menüsündeki rostoda ve 9. gün menüsündeki sütlaçta kullanılan girdilerden biri olarak  
kullanılmasının öngörüldüğü, dolayısıyla isteklinin süt fiyatını litre bazında açıklamasının  
önünde bir engel bulunmadığı, istekli tarafından süt fiyatının Ankara Ticaret Borsası’nın  
13.01.2015 tarihli bültenindeki ortalama fiyat baz alınarak mevzuata uygun açıklandığı  
belirlenmiş olup, başvuru sahibinin iddiası uygun bulunmamıştır.  
8
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/012  
: 6  
: 17.02.2016  
: 2016/UH.III-521  
d) İhale üzerinde kalan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında  
tevsik edici belge olarak toptancı hali fiyatları, ticaret borsası fiyatları, halk ekmek fabrikası  
fiyatları, giyim malzemeleri için alınan fiyat teklifi ile isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya  
sattığı mallara ilişkin fiyatlara ilişkin düzenlenebilecek olan maliyet/satış tutarı tespit  
tutanağının kullanıldığı, kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifelerine  
dayanılarak açıklama yapılmadığı tespit edildiğinden başvuru sahibinin iddiası uygun  
bulunmamıştır.  
e) İdarece Teknik Şartname’de verilen 16 günlük örnek menüdeki 3. gün ve 11. gün  
menülerinde tavuk budu, 16. gün menüsünde ise tavuk göğsü kullanılmasının öngörüldüğü,  
istekli tarafından yapılan açıklamada 3 ve 11. gün menüsündeki tavuk budunun Ankara  
Ticaret Borsası’nın 09.12.2014 tarihli bültenindeki ortalama fiyatla, 16. gün menüsündeki  
tavuk göğsünün ise 18.12.2014 tarihli bültenindeki ortalama fiyatla açıklandığı ve  
açıklamanın mevzuata uygun olduğu tespit edilmiştir. Bu nedenle başvuru sahibinin iddiası  
uygun bulunmamıştır.  
f) Teknik Şartname’nin 5’inci maddesinde “…5.10. Çalıştırılacak personelin  
nitelikleri ve Miktarı :  
Yüklenici mutfak, wc, yemekhanede aşağıda nitelik ve miktarı verilen toplam 24  
personeli en verimli şekilde planlayarak çalıştıracaktır.  
5.10.1. Yöneticiler: (2 kişi)  
-İşletme müdürü (1 kişi)  
-Gıda mühendisi (1 kişi)  
5.10.2. Aşçılar: (7 kişi)  
-Aşçı başı (1 kişi)  
- Aşçı (1 kişi)  
-Aşçı yardımcısı (5 kişi)  
5.10.3. GeneI Hizmet Personeli: (15 kişi)  
-
-
-
Yemek hazırlama ve servis personeli,  
Temizlikçi,  
Bulaşıkçı  
5.13. Ayda 26 gün olmak üzere çalışan personele her bir çalışma günü için net  
6.00 TL (Altı TL) yol masrafı ödenecek ve bordroda ayrıca gösterilecektir.  
5.14. Çalıştırılacak personele asgari ücret üzerinden ödeme yapılacaktır.”  
düzenlemesi bulunmaktadır.  
İhale konusu işte çalışacak personelin ücretinin işçi ve işveren arasındaki sözleşme  
doğrultusunda sosyal güvenlik mevzuatı çerçevesinde belirleneceği, kamu ihale mevzuatında  
da ilgili oda tarafından belirlenen ücretlere göre ödeme yapılacağına dair bir düzenleme  
olmadığı, ihale dokümanında çalışanlara verilecek ücrete ilişkin olarak ihale tarihinde  
yürürlükte bulunan asgari ücretin altında bir belirleme yapılmamasının gerekli ve yeterli bir  
koşul olduğu anlaşılmaktadır. Bu çerçevede istekli tarafından gıda mühendisine verilecek  
ücretin İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil giderler” başlıklı 25’inci maddesine uygun  
olarak asgari ücret düzeyinde belirlenmesinin kamu ihale mevzuatına aykırı olmadığı  
sonucuna varılmıştır.  
9
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/012  
: 6  
: 17.02.2016  
: 2016/UH.III-521  
g) Kamu İhale Genel Tebliği’nde malzemeli yemek hizmeti alımı ihalelerinde  
isteklilerden örnek menülerde yer alan yemeklerdeki ana çiğ girdiler ile işçilik maliyetine  
ilişkin belgelere dayalı açıklama isteneceği, diğer maliyet unsurlarının ise yardımcı giderler  
başlığı altında değerlendirileceği düzenlenmiştir. Bu kapsamda istekli tarafından sunulacak  
yemeklerle ilgili olarak örnek menünün esas alınmasının ve örnek menüdeki yemek  
girdilerinin açıklanmasının yeterli olduğu, idare tarafından örnek menüye alınan yemeklerin  
kalorisini hesaplayarak ayrıca maliyet öngörmesinin zorunlu olmadığı düşüncesiyle iddia  
uygun bulunmamıştır.  
ğ) Yapılan incelemede istekli tarafından sunulan açıklamada öğün başına 0,5 litrelik  
pet şişe su verilmesinin öngörüldüğü ve ana çiğ girdi maliyetlerine dahil edildiği, su fiyatının  
tevsiki için maliyet/satış tutarı tespit tutanağı Ek-O.7 sunulduğu, sunulan tutanağın anılan  
Tebliğ açıklamalarına uygun düzenlendiği görüldüğünden başvuru sahibinin su maliyetine  
yönelik iddiası uygun bulunmamıştır.  
Ayrıca toplam 1.828.000 adet 50 gr’lık rol ekmek maliyetinin ana çiğ girdi maliyeti  
hesabında dikkate alındığı, dolayısıyla her öğünde kişi başına 200 gr ekmek verileceğinin  
öngörüldüğü, ekmek fiyatının Eskişehir Halk Ekmek Fabrikası fiyatlarıyla açıklandığı tespit  
edilmiştir. Teknik Şartname’nin 3.1.6’ncı maddesinde idarece kişi başına yeteri kadar ekmek  
verileceğinin düzenlendiği, ekmek gramajına ilişkin net bir tespit yapılmadığı, gelinen  
aşamada ihalenin dokümanın mevcut haliyle sonuçlandırılmasının gerektiği, dolayısıyla net  
ekmek gramajının verilmemesi nedeniyle isteklilerce belirlenecek ekmek gramajının kabul  
edilmesi gerektiği, sözleşmenin yürütülmesi aşamasında yüklenici tarafından sağlanan ekmek  
gramajının yetmemesi halinde yeterli miktarın getirilmesinin yüklenicinin sorumluluğunda  
olduğu düşünüldüğünden başvuru sahibinin ekmek gramajına ve fiyatının tevsikine ilişkin  
iddiaları uygun bulunmamıştır.  
h) Teknik Şartname’nin “Yemekte kullanılacak malzeme özellikleri ve dikkat edilecek  
hususlar” başlıklı Ek-2’nci maddesinin (a) bendinde tas kebap ve kıymalı yemeklerin dana  
etinden yapılacağı, diğer et yemeklerinin ise dana veya koyun etiyle yapılacağı  
düzenlenmiştir. Benzer biçimde anılan Şartname’nin “Kişi başına verilecek gıda maddelerini  
gösterir cetvel” başlıklı ek-3’üncü maddesinde de et haşlama yemeği için koyun ya da dana  
yemeği ayrımının yapılmadığı, dolayısıyla isteklinin açıklamasını dana etiyle yapmasının  
ihale dokümanına uygun olduğu anlaşılmıştır.  
Diğer taraftan dana eti fiyatının Ankara Ticaret Borsası’nın 12.12.2014 tarihli  
bülteninde kemiksiz dana eti için belirlenen ortalama fiyatla açıklandığı görülmüştür. Bu  
itibarla başvuru sahibinin iddiası uygun bulunmamıştır.  
ı) Teknik Şartname’nin 3.2.3’üncü maddesinde “…yemek adedi, (+)%5 toleranslı  
olarak hazırlanacaktır. Bildirilen yemek adedine %5 fazlası eklenerek hazırlanacak yemekte  
kullanılan malzeme miktarı gramajlarla uyumlu olacaktır.” düzenlemesi bulunmaktadır.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesinden malzemeli yemek alımı  
ihalelerinde teklif fiyatının ana çiğ girdi, işçilik ve yardımcı giderlerden oluştuğu, ana çiğ  
girdi maliyetinin verilmesi öngörülen öğünlerin girdi maliyeti toplamını ifade ettiği  
anlaşılmaktadır. Dolayısıyla isteklinin birim fiyat teklif cetvelindeki miktarı esas alarak  
10  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/012  
: 6  
: 17.02.2016  
: 2016/UH.III-521  
açıklama yapması gerekmektedir. Bu çerçevede, isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında  
ana çiğ girdi miktarının ve bunun maliyetini birim fiyat teklif cetvelindeki toplam öğün sayısı  
üzerinden yapması, bunun dışındaki maliyetlerin ise genel giderler kapsamındaki yardımcı  
giderler içerisinde değerlendirilmesi gerektiği düşünüldüğünden, istekli tarafından yapılan  
açıklamada ihale dokümanına aykırılık bulunmamıştır.  
i) Yapılan incelemede istekli tarafından toplam 1.086.932,64 TL tutarında işçilik  
maliyeti öngörüldüğü, ihale dokümanına göre asgari belirlenmesi gereken ücret toplamının  
1.008.656,64 TL olduğu, dolayısıyla açıklamada işçilik maliyetinin 24 ay üzerinden  
hesaplandığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiası uygun bulunmamıştır.  
j) İhale üzerinde kalan isteklinin açıklamasında giyim maliyeti için alınan fiyat teklifi  
ile öğün içeriklerinde bulunan bazı malzemeler için hazırlanan maliyet/satış tutarı tespit  
tutanağı dışındaki tüm belgelerde ortak girişim ortaklarının her ikisinin de imza ve  
kaşelerinin bulunduğu, alının fiyat teklifinin pilot ortak olan Orhan Muslu – Muslu Gıda  
Yemekçilik Kebapçılık Temizlik Hizmetleri San. Taah. İşleri’ne hitaben verildiği, aynı  
şekilde “Malın Üreticisi Olunması, Mala İlişkin Alım veya Satım Yapılması Durumunda”  
hazırlanacak olan maliyet/satış tutarın tespit tutanağının da pilot ortağın verileri esas alınarak  
hazırlandığı, pilot ortağın ihale süresince ortak girişim adına işlem yürütme yetkisinin  
bulunduğu, ayrıca aşırı düşük teklif açıklamasının kabulü için idareye hitaben yazılan üst  
yazının da her iki ortak tarafından imzalanıp kaşelendiği anlaşılmış olup, başvuru sahibinin  
iddiası uygun bulunmamıştır.  
k) Teknik Şartname’nin 4.3’üncü maddesinde “4.3.  
Yılın 12 ayı ve haftanın 5 iş  
günü yemek verilmesi esastır. Cumartesi ve tatil günlerinde çalışan işçiler için önceden  
haber verilmek kaydıyla yükleniciden hizmet vermesi istenecek ve yemek mevcudu Cuma  
günü yükleniciye bildirilecektir.” düzenlemesine yer verilmiştir. Anılan Şartname’nin  
5.11’inci maddesinde ise “Yüklenici çalıştırdığı personeli haftalık 45 saatten fazla  
çalıştıramayacaktır. Çalıştırdığı takdirde mesai ücreti verecektir.” düzenlemesi  
bulunmaktadır.  
Anılan Şartname düzenlemeleri bir arada değerlendirildiğinde idarenin ihtiyaç  
duyması halinde tatil günlerinde de hizmet alacağı, personelin haftalık çalışma süresinin 45  
saati aşmamasının öngörüldüğü, bu sürenin aşılması halinde oluşacak maliyet artışının istekli  
tarafından karşılanması gerekmekle birlikte öngörülemeyen gider olması nedeniyle yardımcı  
giderler kapsamında değerlendirilebileceği ve bu nedenle belgelere dayalı açıklama  
yapılmasının gerekmediği, diğer taraftan tatil günlerinde alınacak olan ek hizmetin bedelinin  
birim fiyat teklif cetvelindeki fiyatlar üzerinden yükleniciye ödeneceğinin açık olduğu  
anlaşılmıştır.  
Buna ek olarak ihale dokümanına göre işçilere aylık 26 gün üzerinden günlük brüt  
6,00 TL yol bedeli verilmesi gerektiği, dokümanda ayrıca yemek bedeli verilmesinin  
istenmediği, istekli tarafından yapılan açıklamada işçi ücretlerine yol bedelinin dahil edildiği,  
Teknik Şartname’de yer alan giyim malzemeleri için Sıla Medikal Giyim ve İş Elbiseleri  
tarafından düzenlenen bir fiyat teklifinin sunulduğu, fiyat teklifinde SMMM kaşesi, imzası ile  
beyanının mevzuata uygun olarak bulunduğu görülmüştür. Bu itibarla başvuru sahibinin  
iddiası uygun bulunmamıştır.  
11  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/012  
: 6  
: 17.02.2016  
: 2016/UH.III-521  
l) Teknik Şartname’nin “Yemekte Kullanılacak Malzeme Özellikleri ve Dikkat  
Edilecek Hususlar” başlıklı Ek-2’nci maddesinin C bendinde “Balık eti; Balıkların eti diri,  
gözleri parlak, solungaçları kırmızı olacaktır. Dondurulmuş balık kullanılmayacak, balık  
cinsi idare personeli tarafından belirlenecektir. Ürüne ait muayene analiz raporu  
getirilecektir.” düzenlemesi bulunmaktadır.  
İstekli tarafından yapılan açıklama incelendiğinde balık fiyatının tevsiki için Ankara  
Büyükşehir Belediyesi’nin 01-05 Ocak 2015 Toptancı Hali Bülteni’nin sunulduğu, fiyat  
listesinde balığın dondurulmuş olduğuna dair bir ibarenin bulunmadığı, sunulan belgenin  
mevzuata uygun olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin balık fiyatının dondurulmuş balıkla  
açıklandığı yönündeki iddiası uygun bulunmamıştır.  
Diğer taraftan marulun kg fiyatının Ankara Ticaret Borsası’nın 16.12.2014 tarihli  
bültenindeki ortalama fiyatla, kara lahananın kg fiyatının ise Sivas Ticaret Borsası’nın Şubat  
2015 bültenindeki ortalama fiyatla açıklandığı, menüdeki gramajla istekli tarafından  
öngörülen gramajın aynı olduğu tespit edilmiştir. Buna ek olarak 100 gr’lık tahin helvanın  
fiyatının maliyet/satış tutarı tespit tutanağı Ek.O-7 ile açıklandığı görülmüştür. Bu çerçevede  
yapılan açıklamaların ihale dokümanına ve mevzuata uygun olduğu anlaşıldığından  
“kullanılacak marul ve karalahananın miktarının 25 gr olduğu, açıklamada farklı ölçü  
birimlerinin kullanılması nedeniyle uyumsuzluk bulunduğu, tahin helvanın 100 gr’lık  
ambalajlarda verileceği öngörüldüğü halde 1 kg’lik paketlerdeki helvanın fiyatının  
oranlanması yoluna gidildiği ve fiyatlandırmada dokümana aykırı bir avantaj elde edildiği”  
yönündeki iddia uygun bulunmamıştır.  
m) İhale üzerinde kalan istekli tarafından helva fiyatının maliyet/satış tutarı tespit  
tutanağı Ek.O-7 ile açıklandığı, balık fiyatının Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin 01-05 Ocak  
2015 tarihli Toptancı Hali Bülteni’yle, limon fiyatının Erzurum Ticaret Borsası’nın  
24.07.2015 tarihli bülteniyle, muz fiyatının ise Ankara Ticaret Borsası’nın 15.12.2014 tarihli  
bülteniyle açıklandığı, borsa ya da toptancı hali fiyatlarıyla açıklanan girdilerin fiyatları  
belirlenirken ilgili bültendeki ortalama fiyatların esas alındığı tespit edilmiştir. Bu itibarla  
başvuru sahibinin iddiası uygun bulunmamıştır.  
n) Teknik Şartname’de yer alan 5. gün örnek menüsünde karışık dolma yemeğinin  
girdileri arasında ½ adet kabak ile 1 adet dolma biberin bulunduğu, yapılan açıklamada söz  
konusu yemek için 100 gr dolma biber ile 50 gr kabak kullanılmasının öngörüldüğü ve  
açıklamanın 1 adet dolma biberin 100 gr, ½ adet kabağın ise 50 gr olduğu kabulüne  
dayandırıldığı görülmekle birlikte, idarece Teknik Şartname’de anılan girdilerin gramajına  
veya asgari gramajına yönelik bir belirleme yapılmadığı, bu durumda isteklinin açıklamasına  
esas gramaj kabulünün uygun görülmesi gerektiği, kaldı ki anılan girdilerin adet veya yarım  
adet üzerinden fiyatlandırılmasının mümkün olmadığı, isteklinin kilogram veya gram hesabı  
üzerinden belirleme ve fiyatlandırma yapması gerekeceği anlaşıldığından açıklamanın bu  
yönden mevzuata ve ihale dokümanına aykırı olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Diğer taraftan 3. gün menüsünde 220 gr muz verilmesinin öngörüldüğü, açıklamada  
toplam verilecek muz miktarının kg olarak dikkate alındığı ve buna göre hesaplama yapıldığı,  
muzun 220 gr olmasının sözleşmenin yürütülmesi aşamasında muayene ve kabul komisyonu  
tarafından değerlendirileceği düşünülerek muzun koli fiyatıyla açıklanmasının mevzuata  
aykırı olduğu iddiası yerinde bulunmamıştır.  
12  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/012  
: 6  
: 17.02.2016  
: 2016/UH.III-521  
o) Teknik Şartname’de “3.1.3. İdare yetkililerince kalite ve miktar bakımından  
yapılan kontrolde uygun bulunmayan (TSE’li dahi olsa) gıda maddeleri reddedilebilecek,  
yüklenici buna hiçbir şekilde itiraz edemeyecek ve malzemeyi derhal değiştirecektir.  
3.2.4. (EK-2- ve EK-3-) esas alınarak pişirilecek yemeklere konulacak malzeme  
miktarı ve kalite yönünden, idare denetleme komisyonunca kontrol edilecek ve onaylandıktan  
sonra pişirme işlemine başlanılacaktır.  
EK-2 Yemekte Kullanılacak Malzeme Özellikleri ve Dikkat Edilecek Hususlar  
e- Sebzeler: Mevsimine göre sebzeler, olgun ve normal büyüklükte olacak; ezik, çürük,  
küflü, kurtlu, çamurlu, buruşmuş, sararmış, kartlaşmış olmayacak, gıda maddeleri tüzüğü ile  
belediye ve hıfz-ı sıhha kurallarına uygun olacak, aksi takdirde kullanılmasına müsaade  
edilmeyecektir.  
f- Meyveler: Mevsim meyveleri olup taze ve kaliteli olacaktır Meyveler yenilebilecek  
olgunlukta normal büyüklükte, tat ve lezzet ve renk uygun olacaktır. Çürük, kurtlu, küflü, ezik,  
ekşi, buruk, normalden daha yumuşak veya sert, kurumuş, buruşmuş, kirli, çamurlu, kelek ve  
ham olmayacak (standart ve A sınıf olacak), gıda maddeleri tüzüğü İle belediye ve hıfz-ı  
sıhha kurallarına uygun olacak, belirtilen özellikleri taşımayanların servis yapılmasına izin  
verilmeyecektir. Servise çok iyi yıkanarak verilecektir.” düzenlemeleri bulunmaktadır.  
İhale üzerinde kalan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında sunduğu belgelerde  
ürünlerin kalitesine dair bir tespit bulunmamakla birlikte, açıklama yapılan ürüne ilişkin aynı  
belgede yer alan daha düşük fiyatın baz alınmadığı belirlenmiştir. Diğer taraftan sözleşmenin  
yürütülmesinde meyve ve sebzelerin niteliğine ilişkin düzenlemelere uygun ürünlerin  
kullanılmasının sağlanması konusunda muayene ve kabul komisyonunun etkin denetim  
yapması gerektiği ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında bu denetimin  
yapılamayacağı düşünülmektedir. Bu nedenle başvuru sahibinin iddiası uygun görülmemiştir.  
ö) Yapılan incelemede idarece oluşturulan 10. gün örnek menüsünde mevsim  
salatasının, 12. gün menüsünde çoban salatasının yer aldığı, salataların girdileri arasında  
zeytinyağı ve limonun olmadığı, ancak ihale üzerinde kalan istekli tarafından 0,25 adet limon  
ile 0,002 kg zeytinyağının açıklamaya dahil edildiği tespit edilmiş olup iddia uygun  
bulunmamıştır.  
p) Teknik Şartname’nin “Yemekte Kullanılacak Malzeme Özellikleri ve Dikkat  
Edilecek Hususlar” başlıklı EK-2’nci maddesinde “n- Ekmekler Türk Gıda Kodeksi Ekmek ve  
Ekmek Çeşitleri Tebliğine uygun olarak üretilmiş olacaktır. Ekmekler günlük, taze ve 50  
gramlık naylon poşet ambalajlarda olacaktır. Menüde ızgara köfte ve döner olduğu günlerde  
idarenin isteğine göre günlük yeteri kadar taze somun ve pide verilecektir.” düzenlemesine  
yer verilmiştir.  
Yapılan incelemede 1. gün menüsünde et döner, 2. gün menüsünde ızgara köfte, 16.  
gün menüsünde ise tavuk döner verilmesinin öngörüldüğü, belirtilen örnek menülerde somun  
ya da pidenin bulunmadığı, istekli tarafından yapılan açıklamada diğer günlere ait örnek  
menülerde olduğu gibi 4 adet 50 gr’lık ekmeğin maliyete dahil edildiği tespit edilmiştir.  
13  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/012  
: 6  
: 17.02.2016  
: 2016/UH.III-521  
Kamu İhale Genel Tebliği’ne göre malzemeli yemek hizmeti alımı ihalelerinde ana çiğ girdi  
maliyetlerinin idarece hazırlanacak örnek menü temel alınarak açıklanacağı, başvuruya konu  
ihalede ilgili menülerde “idarenin isteğine göre” pide ya da somun verileceğinin  
düzenlendiği, idare tarafından bu menülere pide ya da somun eklenmediği, bu çerçevede ihale  
üzerinde kalan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması yaparken Teknik Şartname’nin her  
öğünde yeteri kadar ekmek verileceği şeklindeki düzenlemesine istinaden bu menülerde de  
roll ekmekle açıklama yapmasının mevzuata uygun olduğu sonucuna varılmıştır.  
Diğer taraftan anılan isteklinin 12. gün menüsündeki etli pidenin girdilerinden pide  
hamurunu maliyet/satış tutarı tespit tutanağıyla açıklamadığı, ayrıca 16 günlük örnek  
menüdeki etli pide yemeğinin bileşenleri arasında dana eti, domates, biber, kuru soğan ve  
pide hamurunun bulunduğu, ihale üzerinde bırakılan isteklinin anılan yemeğin bileşenlerini  
uygun şekilde oluşturarak açıklama yaptığı, yemeğin pişirilmesi için gerekli diğer maliyet  
unsurlarının ise Tebliğ’e göre “yardımcı girdiler” başlığı altında değerlendirileceği ve bu  
unsurlar için açıklama sunulması gerekmeyeceği anlaşıldığından iddia uygun bulunmamıştır.  
r) İhale üzerinde kalan isteklinin örnek menülerde yer alan baklava, bülbül yuvası,  
kadayıf tatlısı, şöbiyet ve tahin helva fiyatlarını maliyet/satış tutarı tespit tutanağı Ek.O-7 ile  
açıkladığı, belgedeki bilgilere göre tutanaktaki verilerin 2015 yılı 3. geçici vergi beyanname  
dönemine ait olduğu ve açıklamanın satın alınan mamul malların maliyetine dayandırıldığı,  
şekerparenin kg fiyatının Sivas Ticaret Borsası’nın Ocak 2015 bülteniyle, incir tatlısı ile  
sütlacın fiyatlarının menüdeki girdi fiyatlarıyla açıklandığı, gramajların hesabında ise bir  
hatanın bulunmadığı tespit edilmiştir. Bu nedenle iddia uygun bulunmamıştır.  
s) Kamu ihale mevzuatında aşırı düşük teklif açıklanması yapılırken ihale konusu işin  
girdisi olan mal veya hizmetlerin fiyatlarına ilişkin olarak Kamu Kurum ve Kuruluşları  
Tarafından İlan Edilen Fiyatlar, Ticaret Borsası Fiyatları ve Toptancı Hal Fiyatları ile  
açıklama yapılabileceği belirtilmekle birlikte, ancak yüklenicilerin söz konusu işin  
yürütülmesi aşamasında ilgili mal veya hizmetleri belgelerin alındığı illerden almak zorunda  
olduğuna yönelik bir düzenleme bulunmamaktadır. Dolayısıyla belirtilen belgelerin yalnızca  
ilgili mal veya hizmetlerin teklif edilen fiyatlar üzerinden piyasadan temin edilebildiğini  
gösterdiği kabul edilen belgeler olarak muteber olduğu anlaşılmaktadır. Bu çerçevede başvuru  
sahibinin, ihale üzerinde kalan isteklinin başka illerden alınan fiyatlarla açıklanan ürünlerin  
işin yapılacağı il olan Sivas’a nakline ilişkin maliyet öngörmemesi nedeniyle teklifinin  
reddedilmesi gerektiği yönündeki iddiası uygun bulunmamıştır.  
ş) İhale işlem dosyası üzerinde yapılan incelemede ihale üzerinde kalan istekliden  
11.12.2015 tarihli yazı ile en geç 18.12.2015 tarihinde sunulmak üzere aşırı düşük teklif  
açıklaması istendiği, ilgili yazının elden ve EKAP üzerinden aynı tarihte tebliğ edildiği,  
istekli tarafından belirtilen tarihti aşırı düşük teklif açıklamasının sunulduğu belirlenmiş olup,  
aşırı düşük teklif açıklamasının sonradan düzeltildiğine ilişkin bir belgenin dosyada  
bulunmadığı anlaşılmıştır. Bu itibarla başvuru sahibinin iddiası uygun bulunmamıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
14  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/012  
: 6  
: 17.02.2016  
: 2016/UH.III-521  
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”  
başlıklı 7’nci maddesinde “h) İstekliler Gıda Üretim İzin Belgesini teklifleri ekinde  
sunacaklardır.  
7.2. İhaleye iş ortaklığı olarak teklif verilmesi halinde;  
7.2.1. İş ortaklığının her bir ortağı tarafından 7.1. maddesinin (a), (b) ve (h) bentlerinde yer  
alan belgelerin ayrı ayrı sunulması zorunludur.” düzenlemelerine yer verilmiştir.  
İdari Şartname’nin anılan düzenlemesine göre isteklilerden gıda üretim izni belgesinin  
yeterlik kriteri olarak istendiği ve iş ortaklığı olarak teklif sunulması halinde ortaklardan her  
birinin belgeyi ayrı ayrı sunmasının zorunlu olduğu anlaşılmaktadır.  
Yapılan incelemede ihale üzerinde kalan isteklinin ortaklarının her birinin ilgili  
belgeyi ayrı ayrı sunduğu görüldüğünden başvuru sahibinin işletme kayıt belgesinin ortak  
girişim adına düzenlenmesi gerektiği yönündeki iddiasının reddedilmesi gerekmektedir.  
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
Başvuru sahibinin iddiasının genel nitelikli hukuka aykırılık ifadelerini içerdiği,  
başvuru konusu belgenin hangi yönüyle hukuka aykırı olduğu veya kriterin sağlanamadığına  
yönelik bir iddianın bulunmadığı anlaşılmış olup, 05.01.2014 tarihli ve 2015/DK.D-1 sayılı  
Kurul kararı gereğince başvuru konusu belgelerin;  
1.  
2.  
3.  
Sunulup sunulmadığı,  
Sunuluş şeklinin uygunluğu,  
Düzenlenme tarihi ve/veya geçerlilik süresinin uygunluğu,  
yönlerinden inceleme yapılmıştır.  
Bu çerçevede yapılan incelemede ihale üzerinde kalan isteklinin pilot ortağı tarafından  
mali durumunu göstermek üzere 2014 yılı verilerine göre hazırlandığı anlaşılan 01.12.2015  
tarihli bilanço bilgileri tablosu, 01.01.2014 – 31.12.2014 tarihleri arasındaki verilere göre  
hazırlanan mizan ve 2014 yılına ait bilançonun sunulduğu, belgelerin SMMM tarafından  
kaşelenip imzalandığı görülmüştür. Buna ek olarak pilot ortak tarafından ayrıca Sivas  
Belediye Başkanlığı Huzurevi Müdürlüğüne yüklenilen yemek hizmeti alımı ihalesine ilişkin  
iş deneyim belgesinin sunulduğu, belge kabul tarihinin 31.12.2011 olduğu belirlenmiştir.  
İhale üzerinde kalan isteklinin özel ortağı tarafından 2014 yılı verilerine göre  
hazırlandığı anlaşılan bilanço bilgileri tablosu ile 2014 yılına ait bilançonun sunulduğu,  
belgelerin SMMM tarafından kaşelenip imzalandığı, ayrıca Sivas İl Milli Eğitim  
Müdürlüğü’ne yüklenilen yemek hizmeti alımı ihalesine ilişkin bir iş deneyim belgesinin  
sunulduğu, belge kabul tarihinin 12.06.2015 olduğu tespit edilmiştir.  
Bu itibarla ihale üzerinde kalan isteklinin her iki ortağının da incelenen belgelerinin  
sunulduğu, belgelerin sunuluş şeklinin ve geçerlilik süresinin mevzuata uygun olduğu  
anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının reddedilmesi gerekmektedir.  
15  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/012  
: 6  
: 17.02.2016  
: 2016/UH.III-521  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oyçokluğu ile karar verildi.  
Kazım ÖZKAN  
Başkan V.  
II. Başkan  
Ali Kemal AKKOÇ  
Kurul Üyesi  
Ahmet ÖZBAKIR  
Kurul Üyesi  
Mehmet Zeki ADLI  
Kurul Üyesi  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
Hamdi GÜLEÇ  
Kurul Üyesi  
Dr. Mehmet AKSOY  
Kurul Üyesi  
16  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/012  
: 6  
: 17.02.2016  
: 2016/UH.III-521  
KARŞI OY  
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesindeki iddiaları kapsamında Kurul  
çoğunluğunca “itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.  
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği ikinci ve üçüncü  
iddiası kapsamında kurulca verilen karara katılmakla birlikte birinci iddiası kapsamında  
yapılan incelemeye göre;  
Başvuru sahibinin birinci iddiasında ihale üzerinde kalan isteklinin aşırı düşük teklif  
açıklamasının mevzuata uygun olmadığını iddia etmektedir.  
Başvuruya konu ihale, Türkiye Demiryolu Makinaları Sanayii A.Ş. (Tüdemsaş)  
tarafından yapılan malzemeli yemek pişirilmesi dağıtımı ve sonrası temizlik hizmetleri alımı  
işi olup, ihalede yaklaşık maliyetin 1,30’a bölünmesi suretiyle bunan sınır değerin altında  
teklif veren Orhan Muslu - Uzunyayla Rehabilitasyon ve Özel Eğit. Hiz. Tem. Gıda Hay. İth.  
İhr. Tic. ve San. Ltd. Şti. Ortak Girişimi’nden aşırı düşük teklif açıklaması istendiği, yapılan  
açıklamanın uygun bulunarak ihalenin bu istekli üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibinin  
teklifinin ise aşırı düşük olmadığı ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak  
belirlendiği anlaşılmıştır.  
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük  
teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı  
ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu  
maddesinde, sınır değerin nasıl belirleneceği, teklifi sınır değerin altında olan isteklilerden  
nasıl aşırı düşüt teklif açıklaması istenileceği ve yapıla açıklamanın nasıl değerlendirileceği,  
ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir.  
Ayrıca İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci  
maddesinde teklif fiyata dahil giderler ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiş, Teknik Şartname’de  
16 günlük örnek menü oluşturulmuş ve aşırı düşük teklif açıklamasının bu örnek menüye göre  
yapılması istenilmiş, ihale üzerinde bırakılan istekli de açıklamasını bu kapsamda sunmuştur.  
1) Teknik Şartname’de yer alan 5. gün örnek menüsünde karışık dolma yemeğinin  
girdileri arasında ½ adet kabak ile 1 adet dolma biberin bulunduğu, yapılan açıklamada söz  
konusu yemek için 100 gr dolma biber ile 50 gr kabak kullanılmasının öngörüldüğü ve  
açıklamanın 1 adet dolma biberin 100 gr, ½ adet kabağın ise 50 gr olduğu kabulüne  
dayandırıldığı, ancak bu hususa dayanak teşkil edecek herhangi bir belgenin sunulmadığı  
belirlenmiştir.  
İhale sürecinde belirtilen Teknik Şartname düzenlemesine yönelik bir başvurunun  
yapılmadığı, ihalenin mevcut ihale dokümanı ile sonuçlandırılmasının zorunlu olduğu, ihale  
üzerinde kalan istekli tarafından ihale sürecinin herhangi bir aşamasında 1 adet dolma biber  
ile ½ adet kabağın kaç grama tekabül ettiğine ilişkin idareden bilgi istenmesinin önünde bir  
engel bulunmamakla birlikte bu yönde bir talebin idareye iletilmediği anlaşılmıştır. Bu  
çerçevede ihale üzerinde kalan istekli tarafından 5. gün menüsüne ilişkin yapılan açıklamada  
1 adet dolma biber ile ½ adet kabağın gramajıyla ilgili kabulün dayanağı sunulmadığından  
başvuru sahibinin birinci iddiasının (n) bendine ilişkin kısmının yerinde olduğu sonucuna  
17  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/012  
: 6  
: 17.02.2016  
: 2016/UH.III-521  
varılmıştır.  
2) Teknik Şartname’nin “Yemekte Kullanılacak Malzeme Özellikleri ve Dikkat  
Edilecek Hususlar” başlıklı EK-2’nci maddesinde “n- Ekmekler Türk Gıda Kodeksi Ekmek ve  
Ekmek Çeşitleri Tebliğine uygun olarak üretilmiş olacaktır. Ekmekler günlük, taze ve 50  
gramlık naylon poşet ambalajlarda olacaktır. Menüde ızgara köfte ve döner olduğu günlerde  
idarenin isteğine göre günlük yeteri kadar taze somun ve pide verilecektir.” zenlemesine  
yer verilmiştir.  
Yapılan incelemede ihale üzerinde kalan isteklinin 12. gün menüsündeki etli pidenin  
girdilerinden pide hamurunu maliyet/satış tutarı tespit tutanağıyla değil, Eskişehir Halk  
Ekmek Fabrikası’nın fiyatlarıyla açıkladığını beyan ettiği, ancak Eskişehir Halk Ekmek  
Fabrikası’nın pide hamuru fiyatına ilişkin bir belge sunmadığı, anılan kuruluşun internet  
sitesinde yapılan incelemede de pide hamuruna ilişkin yayımlanmış bir fiyatının bulunmadığı  
tespit edilmiştir. Dolayısıyla ihale üzerinde kalan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının  
pide hamurunun fiyatının mevzuata uygun olarak açıklanmaması nedeniyle kabul edilmemesi  
gerektiği, bu nedenle başvuru sahibinin birinci iddiasının (p) bendine ilişkin kısmının yerinde  
olduğu sonucuna varılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde kalan istekli olan  
Orhan Muslu - Uzunyayla Rehabilitasyon ve Özel Eğit. Hiz. Tem. Gıda Hay. İth. İhr. Tic. ve  
San. Ltd. Şti. Ortak Girişimi’nin aşırı düşük teklif açıklamasının pide hamurunun fiyatını  
tevsik etmek üzere belge sunulmaması, örnek menüde miktarı adet üzerinden belirlenen  
dolma biber ve kabağın fiyatının istekli tarafından gr üzerinden açıklanması ve adet/gr  
dönüşümünün belgelere dayalı yapılmaması nedenleriyle kabul edilmeyerek teklifinin  
reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden  
gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle; başvuru sahibinin iddiaları kapsamında yapılan incelemeye göre  
yukarıda tespiti yapılan aykırılıklar nedeniyle ihale üzerinde bırakılan Özel Eğit. Hiz. Tem.  
Gıda Hay. İth. İhr. Tic. ve San. Ltd. Şti. Ortak Girişimi’nin aşırı düşük teklif açıklamasının  
uygun bulunmayarak teklifinin değerlendirme dışı bırakılması yönünde “düzeltici işlem  
belirlenmesine” karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncem ile Kurul çoğunluğunca  
verilen “itirazen şikayet başvurusunun reddine” niteliğindeki karara katılmıyorum.  
Dr. Mehmet AKSOY  
Kurul Üyesi  
18  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/012  
: 6  
: 17.02.2016  
: 2016/UH.III-521  
KARŞI OY  
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesindeki iddiaları kapsamında Kurul  
çoğunluğunca “İtirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin  
18’inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki  
belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda;  
Türkiye Demiryolu Makinaları Sanayii A. Ş. (Tüdemsaş) tarafından gerçekleştirilen  
Malzemeli Yemek Pişirilmesi Dağıtımı ve Sonrası Temizlik Hizmetleri Alımı” ihalesine  
ilişkin yaklaşık maliyetin yapılan piyasa araştırması esas alınarak toplam 4.661.400,00  
hesaplandığı,  
Bahse konu ihalede 11 adet ihale dokümanı satın alındığı, 03.12.2015 tarihinde  
gerçekleştirilen ihaleye 6 istekli tarafından teklif verildiği,  
İhalede tekliflerin denetimine ilişkin idarece yapılan inceleme uyarınca, 6 teklifin de  
geçerli teklif olarak kaldığı ve bu tekliflerin,  
Teklif Bedeli  
İsteklinin Adı  
(TL)  
Orhan Muslu - Uzunyayla Rehabilitasyon ve Özel Eğit. Hiz. Tem. Gıda  
Hay. İth. İhr. Tic. ve San. Ltd. Şti. Ortak Girişimi  
3.480.230,95  
Dalgıç Tem. Hiz. Sağ. Taş. Tem. Ürün. Itr. İnş. Taah. İnş. Mal. Otom.  
Akar. Güv. Hiz. Yem. İth. İhr. Tic. San. Ltd. Şti.  
3.585.695,12  
Sivas Beyaz Saray Tabl. Yem. Gıda Eğit. Tem. Tic. ve San. Ltd. Şti. -  
Hami Nazlım Ortak Girişimi  
3.610.300,00  
Burç Tadım Gıda Eğit. Tem. Tur. Hay. İnş. Taah Tic. ve San. Ltd. Şti.  
Akkol Hazır Yem. San. ve Tic. A.Ş.  
Özil Tem. Tur. Yem. Gıda Güv. Hiz. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.  
3.656.000,00  
4.085.580,00  
4.204.400,00  
Şeklinde verildiği,  
İhalede yaklaşık maliyetin 1,30’a bölünmesi suretiyle sınır değerin tespit edildiği ve  
teklifi sınır değerin altında olduğu belirlenen Orhan Muslu - Uzunyayla Rehabilitasyon ve  
Özel Eğit. Hiz. Tem. Gıda Hay. İth. İhr. Tic. ve San. Ltd. Şti. Ortak Girişimi’nden aşırı düşük  
teklif açıklaması istendiği, sunulan açıklamanın uygun bulunarak 29.12.2015 tarihli ihale  
komisyon kararı ile ihalenin Orhan Muslu - Uzunyayla Rehabilitasyon ve Özel Eğit. Hiz.  
Tem. Gıda Hay. İth. İhr. Tic. ve San. Ltd. Şti. Ortak Girişimi’nin üzerinde bırakıldığı, başvuru  
sahibinin teklifinin de ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği,  
Anlaşılmıştır.  
4734 sayılı Kanunun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde;  
19  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/012  
: 6  
: 17.02.2016  
: 2016/UH.III-521  
İhale komisyonu verilen teklifleri (Değişik: 6/2/2014-6518/47md.) değerlendirdikten  
sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük  
olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif  
sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
(Değişik: 6/2/2014-6518/47 md.) gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate  
alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli  
görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
(Ek fıkra: 20/11/2008-5812/12 md.; Değişik fıkra: 6/2/2014-6518/47 md.) Kurum,  
ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük  
tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi  
amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede  
öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde  
sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin  
reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin  
uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü yer almaktadır.  
Bahse konu madde hükmünden, ihalede aşırı düşük sorgulama yapılacağının ihale  
dokümanında düzenmiş haline göre, ihale komisyonunun, yaptığı değerlendirme neticesinde  
geçerli olduğunu tespit ettiği tekliflerden, ihaleye verilen diğer tekliflere veya idarenin tespit  
ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olan isteklileri tespit edeceği ve tespit  
edilen bu teklifleri reddetmeden önce yine madde metninde belirtilen usul doğrultusunda  
sorgulamaya tabi tutacağı anlaşılmaktadır.  
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük teklif  
sorgulamasının Kamu İhale Genel Tebliğinin “teklif fiyata dahil masraflar” ve “aşırı düşük  
tekliflerin değerlendirilmesini” düzenleyen maddeleri ile idari şartnamenin “teklif fiyata dahil  
olan giderler” başlıklı maddesindeki düzenlemelerin esas alınarak yapılması gerekmektedir.  
Bu ihalelerde, aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda belgelere dayalı yazılı açıklama  
yapmayan veya ihale komisyonunca açıklamaları yetersiz bulunan isteklilerin teklifleri ile  
teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetini karşılamayan teklifler gerekçesi belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir. İhale konusu hizmetin maliyet unsurlarının, personel çalıştırılmasına  
dayalı hizmet alımlarında olduğu gibi önceden belirlenen nitelikte olmadığı görülmektedir.  
Bu durumda, ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olarak hizmetin ifası için her  
isteklinin basiretli tacir olma yükümlülüğü gereğince kendi organizasyon yapısı, kullanacağı  
makine ekipmanın özellikleri, malzeme teminindeki kendine özgü koşulları vb. unsurları  
dikkate alarak teklif fiyatını belirlemesi gerekmektedir.  
20  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/012  
: 6  
: 17.02.2016  
: 2016/UH.III-521  
Ayrıca, malzeme dahil yemek alım hizmetlerinde yemek bileşenlerini oluşturan  
girdilerin önemli bir kısmı yerel, mevsimsel ve iklim özelliklerine göre farklılıklar  
göstermekte, bir çok girdi müstahsilden doğrudan temin edilebilmektedir. Özellikle sebze  
meyve gibi girdilerin piyasa koşulları sebebiyle muhasebeleştirilmesinde karşılaşılan  
güçlüklerin aşırı düşük teklif sorgulamasında ispat için aranılan belgelere yansıtılmasında  
isteklilerin önünde önemli bir engel teşkil edeceğinden, şikayete konu ihalede, ihtiyaçların  
uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılmasından sorumlu  
olan idarenin, ihalede aşırı düşük teklif açıklaması isteyerek ihalenin sonuçlandırılması  
yönünde tesis etmiş olduğu işlemlerde mevzuata uyarlık bulunmadığı,  
İhale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı işi olmadığı, yaklaşık  
maliyetin büyük çoğunlukla yemek giderinden oluştuğu ihalede verilen teklifler yaklaşık  
maliyetin altında olmakla birlikte yaklaşık maliyete ve birbirlerine göre yakın olduğu ve en  
düşük teklifin bile diğer tekliflere göre aşırı düşük olarak değerlendirilemeyeceği  
anlaşıldığından, idarece yemek kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin  
karara bağlanması yönünde gerçekleştirilen idari işlemlerin mevzuata uygun olmadığı,  
Değerlendirilmiştir.  
Açıklanan nedenlerle; başvuru sahibinin iddiaları kapsamında yapılan incelemeye  
göre, ihalenin yemek alımı kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin  
sonuçlandırılmasına yönelik idarece gerçekleştirilen idari işlemlerin yerinde olmadığına  
ilişkin “düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmesi yönündeki düşüncem ile, Kurul  
çoğunluğunca verilen karara katılmıyorum.  
Ali Kemal AKKOÇ  
Kurul Üyesi  
21