Ana Sayfa / Kararlar / Dışişleri Bakanlığı İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı / 2015/126506-Malzemeli Yemek Hazırlama ve Dağıtım Hizmeti
Bilgi
İKN
2015/126506
Başvuru Sahibi
Özil Temizlik Turizm Yemek Gıda Güv. Hizm. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.
İdare
Dışişleri Bakanlığı İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı
İşin Adı
Malzemeli Yemek Hazırlama ve Dağıtım Hizmeti
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/023  
: 29  
: 06.04.2016  
: 2016/UH.III-998  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan V. II. Başkan: Kazım ÖZKAN  
Üyeler: Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hasan KOCAGÖZ,  
Hamdi GÜLEÇ, Dr. Mehmet AKSOY  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Özil Temizlik Turizm Yemek Gıda Güv. Hizm. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.,  
Bozburun Mevkii 7122 Sokak No:31/1 Merkezefendi / DENİZLİ  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Dışişleri Bakanlığı İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı,  
Dr. Sadık Ahmet Cad. No: 8 06520 Çankaya/ANKARA  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2015/126506 İhale Kayıt Numaralı “Malzemeli Yemek Hazırlama ve Dağıtım Hizmeti”  
İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Dışişleri Bakanlığı İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı tarafından 25.11.2015  
tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Malzemeli Yemek Hazırlama ve Dağıtım  
Hizmetiihalesine ilişkin olarak Özil Temizlik Turizm Yemek Gıda Güv. Hizm. İnş. San. ve  
Tic. Ltd. Şti.nin 22.02.2016 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 03.03.2016  
tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 14.03.2016 tarih ve 16145 sayı ile Kurum  
kayıtlarına alınan 14.03.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2016/662 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan istekli Uslu Yemekçilik  
Temizlik Nakliyat İnş. ve Otomasyon Hizmetleri San. ve Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif  
açıklamalarının aşağıda yer alan gerekçelerden dolayı uygun olmadığı, şöyle ki;  
a) Teknik Şartname düzenlemeleri uyarınca etli nohut yemeğinde kemiksiz dana eti  
miktarının 60 gr olması gerektiği, ancak anılan istekli tarafından söz konusu yemekte bulunan  
dana etinin miktarının 50 gr olarak hesaplandığı, bu nedenle de malzemeli yemek sunumu  
hesap cetvelinin hatalı veri içerdiği,  
b) Yayla Çorbası yemeğinde 50 gr limon girdisinin kullanılması gerektiği, ancak  
anılan istekli tarafından adı geçen yemeğin girdileri arasında limonun bulunmadığı,  
c) Salataların en az 200 gr olması gerektiği, ancak anılan istekli tarafından Antep  
Ezme isimli salatanın miktarının 165 gramdan fazla olmadığı, bu nedenle hem hatalı gramaj  
kullanıldığı hem de malzemeli yemek sunumu hesap cetvelinde hesap hatası yapıldığı,  
d) Kısır isimli yemeğin 200 gr olması gerektiği, ancak anılan istekli tarafından söz  
konusu yemeğin miktarının 150 gramdan fazla olmadığı, öte yandan mantar sote, sebze  
1
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/023  
: 29  
: 06.04.2016  
: 2016/UH.III-998  
salata, karnabahar salata, brokoli salata, çiğ köfte, mercimek köfte gibi yemeklerde de anılan  
istekli tarafından hem hatalı gramaj kullanıldığı hem de malzemeli yemek sunumu hesap  
cetvelinde hesap hatası yapıldığı,  
e) İrmik helva isimli yemeğin az 150 gr olması gerektiği, ancak anılan istekli  
tarafından söz konusu yemeğin miktarının 140 gramdan fazla olmadığı,  
f) Tarhana Çorbası gramajları hesaplanırken olması gereken 15 gr unun anılan istekli  
tarafından hesaplamalara dâhil edilmediği,  
g) Örnek menülerde idare tarafından ekmek yazılmış olmasına rağmen ekmeğin  
yardımcı gider olduğu, bu nedenle anılan istekli tarafından ekmeğin hesaplamalara dâhil  
edilmemesi gerektiği,  
h) Sirke fiyatının tevsiki için Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğünden alınan  
15/06/2015 tarihli fiyatın kullanıldığı, ancak söz konusu açıklamanın Kamu İhale Genel  
Tebliği’nin ilgili maddesine uygun olmadığı,  
ı) İşçilik maliyeti hesap edilirken giyecek maliyetinin de dikkate alınması gerektiği,  
ancak anılan istekli tarafından giyecek maliyeti dikkate alınmadan işçilik maliyetinin  
hesaplandığı,  
i) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesinde belirtilen malzemeli hesap  
sunum cetvelini hatalı olarak sunduğu, hesap sunum cetvelinin ihale süresi boyunca  
kullanılacak malzemelerin (ana çiğ girdilerin) tamamını kapsamadığı, yemek üretiminde  
kullanılacak gıda ürünlerinin birim fiyatlarının hatalı olarak cetvele yansıtıldığı, ana çiğ girdi  
ile işçilik maliyeti toplamının toplam teklif tutarına oranının Tebliğ’de belirtilen oranlar  
(0,80-0,95) arasında olmadığı, menü döngüsünün yanlış hesaplandığı,  
j) Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.2.6’ncı maddesine göre, malzemeli yemek alım  
ihalelerinde üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin kullanılamayacağı, fiyat teklifi alınan  
ürünlerin fiilen bulunamamasının belge ile ispat edilmesi gerektiği, anılan isteklinin birçok  
girdi için (salça, sıvı yağ, kahvaltılık malzeme, vs.) fiyat teklifi kullandığı, gerekçe olarak  
ticaret borsasında bu ürünlerin bulunmadığının belirtildiği, 79.2.2’nci maddede sadece ticaret  
borsasına atıf yapılmadığı, Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Sunulan Mal ve  
Hizmetlere İlişkin Fiyatlar, Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar  
gibi alternatiflerde sunulduğu, buna göre Ankara Atatürk Orman Çiftliği, Gıda Tarım ve  
Hayvancılık bünyesinde faaliyet gösteren kuruluşların fiyatlarının kullanılabileceği,  
dolayısıyla açıklamaların bu yönüyle uygun olmadığı,  
k) Sunulan fiyat tekliflerinin üzerinde bulunması gereken “Bu fiyat teklifindeki birim  
fiyatın, mükellefin yasal defter ye belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan  
(.../,../...) tarih ve (...) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış  
tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ifadesinin bulunmadığı, “Bu fiyat  
teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek  
onaylanan (.../.../...) tarih ve (...) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim  
maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin bulunduğu ve (Ek- 0.6)  
formları ile uyumsuz olduğu, fiyat tekliflerini onaylayan meslek mali müşavirlerden (Ek-0.6)  
belgelerinin istenerek incelenmesi durumunda gerçeğin anlaşılacağı,  
2
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/023  
: 29  
: 06.04.2016  
: 2016/UH.III-998  
l) Alabalık ve tavuk yemeklerinde Teknik Şartname’de verilen çiğ girdi gramajları  
değiştirilerek aşırı düşük teklif açıklamasında bulunulduğu, dolayısıyla somon balığı ve tavuk  
eti ürünlerinin Ana Çiğ Girdileri tablosunda yer alan toplam miktarlarının da yanlış olduğu,  
m) Hizmet alımı ihalesinin 2016 yılını kapsadığı, ihale üzerinde bırakılan isteklinin  
örnek menülere göre işin süresi boyunca kullanılacak toplam malzeme miktar ve menü  
döngüsü hesabını yanlış hesapladığı,  
n) Malzemeli yemek sunumu hesap cetvelinde çiğ girdi gramajlarında ve birim  
fiyatlarda yuvarlama yapıldığı, bu durum ana çiğ girdi maliyetlerini yükselttiği için malzemeli  
yemek sunumu hesap cetvelindeki oranları da değiştirdiği,  
o) İşçilik kalemlerinin asgari işçilik maliyetinin altında belirtildiği, işçilik hesabına  
2016 yılının birinci döneminde asgari ücrete gelecek zam oranının yansıtılmadığı, çalışacak  
olan işçilere işin gereği olarak verilmesi gereken yol, yemek ve giyim giderlerinin işçilik  
hesabına dâhil edilmediği,  
ö) Anılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan hal  
bültenleri ile Ticaret Borsası bültenlerinin onaylı olmadığı,  
p) Ana çiğ girdileri hesaplanırken her yemeğe giren et, balık, tavuk cinsleri ile pilavlık  
pirinç-baldo pirinç, sızma zeytinyağı-zeytinyağı farkları gözetilmeksizin teklif fiyatının  
oluşturulduğu, etin karkas olarak fiyatlandırıldığı, halbuki her yemeğe giren etin farklı olduğu  
ve buna göre karkastan çıkacak kemiksiz etin hesaplanması gerektiği, bunun gibi evsafa  
uymayan bir çok fiyatın kullanıldığı, ayrıca çeşitli illerin hal bülteninden alınan sebze meyve  
fiyatlarının Tebliğ’in aksine ortalama fiyat alınması gerekirken en düşük fiyatlarla açıklama  
yapıldığı iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
İdarece gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesi sonucunda, 04.12.2015 onay  
tarihli ihale komisyonu kararına göre 25.11.2015 tarihinde gerçekleştirilen inceleme konusu  
ihaleye 8 isteklinin teklif verdiği, söz konusu ihaleye teklif veren isteklilerden bir tanesinin  
teşekkür mektubu sunduğu,  
Uslu Yemekçilik Temizlik Nakliyat İnş. ve Otomasyon Hizmetleri San. ve Tic. Ltd.  
Şti. ile Ogtim İnş. Turz. Med. Gıda Tem. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin idarece  
hesaplanan sınır değerin altında olması sebebiyle, anılan isteklilerden ihaleyi gerçekleştiren  
idarenin ilgili yazıları ile aşırı düşük teklif açıklaması talebinde bulunulduğu, söz konusu  
yazıya bakıldığında “4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 38. maddesi ve Kamu İhale Genel  
Tebliği’nin 79. maddesi ile Teknik Şartname’de yer alan örnek menü ve gramaj listesine  
uygun ana çiğ girdi giderleri ve personel ücretleri göz önünde bulundurularak, vermiş  
olduğunuz teklife dayanak teşkil eden hususların belgeleri ile birlikte …” ifadelerine yer  
verildiği görülmüştür.  
Ogtim İnş. Turz. Med. Gıda Tem. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük  
teklif açıklaması sunmadığından anılan isteklinin teklifinin reddedildiği, Uslu Yemekçilik  
3
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/023  
: 29  
: 06.04.2016  
: 2016/UH.III-998  
Temizlik Nakliyat İnş. ve Otomasyon Hizmetleri San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı  
düşük teklif açıklamalarının ise “İdari Şartnamemizin 25.3.1 Maddesinde, “Yemek istekli  
tarafından karşılanacak olup, giyim ayni olarak verilecektir” hükmü yer almasına ve Teknik  
Şartnamemizin 35. Maddesinde ise “Yüklenici çalıştıracağı personelin gidiş-geliş  
hizmetlerini, beslenme ve sağlık sorunlarını kendisi çözümleyecek ve bunun için idareden  
hiçbir talepte bulunmayacaktır.” denilmesine karşın, firma personelinin yemek maliyetlerinin  
de yapılan gramaj ve maliyet hesaplamalarında toplam maliyete dahil edilmiş olması  
nedeniyle anılan firmanın teklifi değerlendirme dışı bırakılmıştır. …” ifadelerine yer verilmek  
suretiyle reddedildiği görülmüş olup, söz konusu ihalenin Özil Temizlik Turizm Yemek Gıda  
Güvenlik Hizmetleri İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en  
avantajlı ikinci teklifin ise Mendika Gıda ve Yemek Paz. İnş. San. ve Tic. A.Ş. olarak  
belirlendiği,  
Söz konusu ihale komisyonu kararı sonrasında Uslu Yemekçilik Temizlik Nakliyat  
İnş. ve Otomasyon Hizmetleri San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 09.12.2015 tarihinde idareye şikâyet  
başvurusunda bulunduğu, idarenin 15.12.2015 tarihli işlemi ile şikâyeti uygun bulmadığı,  
idarenin kararının 15.12.2015 tarihinde başvuru sahibine bildirildiği ve başvuru sahibinin  
25.12.2015 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan dilekçesi ile itirazen şikâyet başvurusunda  
bulunduğu,  
İtirazen şikâyet başvurusu üzerine 14.01.2016 tarihli ve 2016/UH.III-139 sayılı Kurul  
kararının alındığı, söz konusu Kurul kararında “… başvuru sahibi tarafından yukarıda yer  
verildiği şekilde personele verilecek yemeğe ilişkin maliyetlerin teklife yansıtılması ve aşırı  
düşük teklif açıklamasının da bu şekilde sunulmasında mevzuata aykırılık bulunmadığı  
sonucuna ulaşılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden başvuru sahibi Uslu Yemekçilik Temizlik  
Nakliyat İnş. ve Otomasyon Hizmetleri San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirmeye  
alınması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden  
gerçekleştirilmesi gerekmektedir. …” hususlarına yer verilmek suretiyle düzeltici işlem  
belirlenmesine karar verildiği,  
Bahse konu Kurul kararı üzerine ihale komisyonu tarafından 11.02.2016 tarihli ihale  
komisyonu kararının alındığı, bu karar ile ihalenin Uslu Yemekçilik Temizlik Nakliyat İnş. ve  
Otomasyon Hizmetleri San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibi Özil  
Temizlik Turizm Yemek Gıda Güvenlik Hizmetleri İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ekonomik  
açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği,  
Daha sonra, başvuru sahibinin 22.02.2016 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda  
bulunduğu, idarenin 03.03.2016 tarihli işlemi ile şikâyeti uygun bulmadığı, idarenin kararının  
03.03.2016 tarihinde başvuru sahibine bildirildiği ve başvuru sahibinin 14.03.2016 tarihinde  
Kurum kayıtlarına alınan dilekçesi ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu anlaşılmıştır.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
4
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/023  
: 29  
: 06.04.2016  
: 2016/UH.III-998  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. …” hükmü yer almaktadır.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında  
teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde 78.1. Personel  
çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının  
ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için  
kullanıldığı ve yaklaşık maliyetinin en az % 70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa  
ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu hizmetlerdir.  
78.3. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale  
dokümanında haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının  
belirtilmesi halinde teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi  
gerekmektedir.  
78.15. Çalışacak personelin yemek ve yol maliyetlerinin isteklilerce ayni olarak  
karşılanmasının öngörüldüğü işlerde, bu ihtiyaçların isteklilerce ayni olarak karşılanacağı  
idari şartnamelerin ilgili maddesinde belirtilecek ve aylık gün sayısı gösterilecek, ancak buna  
ilişkin bir bedel öngörülmeyecek, personelin bu ihtiyaçlarının karşılanmasına ilişkin kriterler  
ve asgari standartlar (yemek çeşidi, kalori vb.) ise ihale dokümanının ilgili bölümünde  
belirlenecektir. Bu şekilde verilen tekliflerin değerlendirilmesinde ise tekliflerin söz konusu  
ayni ödemeleri de içerdiği kabul edilerek değerlendirmeler buna göre yapılacaktır.  
78.18. Yemek ve yol gibi ihtiyaçların isteklilerce karşılanmasının öngörülmediği  
durumlarda ise idari şartnamelerde bunlara ilişkin herhangi bir düzenleme yapılmayacak ve  
sözleşmenin uygulanması sırasında yükleniciden çalışanlara ait bu tür giderleri karşılaması  
istenmeyecektir.  
78.21. Yukarıda sayılan hususlardan teklif fiyatına dahil olacaklar idari şartnamede  
düzenlenecek, teknik şartnamede ise bunların uygulanması ilgili hükümlere yer verilecektir.  
Teknik şartnamede, teklife dahil olacak masraflara yer verilmeyecek, idari şartnamede yer  
alan hükümlerle çelişecek bir düzenleme yapılmayacaktır.” düzenlemesi,  
Anılan Tebliğ’in “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Personel çalıştırılmasına dayalı  
hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı; personel çalıştırılmasına dayalı  
olmayan hizmet alımı ihalelerinde ise yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına bölünmesinden elde  
edilen tutar sınır değer olarak kabul edilir.  
79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden  
açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi  
gerekmektedir.  
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin  
yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı  
5
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/023  
: 29  
: 06.04.2016  
: 2016/UH.III-998  
unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için  
isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.  
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri  
kullanarak açıklayabilirler.  
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet  
bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat  
teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili  
olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit  
tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat  
teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek  
ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli  
görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
79.2.2.2. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin  
Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından  
sunulan hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama  
yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için  
kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması  
zorunludur.  
79.2.2.3. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi  
oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat  
tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli  
olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi  
hariç) geçerli olması zorunludur.  
79.2.2.4. Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin  
18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar  
6
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/023  
: 29  
: 06.04.2016  
: 2016/UH.III-998  
Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve  
ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen  
ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.  
79.2.2.5. Toptancı Hal Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin  
11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan  
Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren  
toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın  
herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.  
79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü  
düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları  
belirtilir.  
Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle “ana çiğ girdi”, “işçilik” ve  
“yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek-  
H.4) hazırlayarak açıklaması kapsamında sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için  
“(Ana Çiğ Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve  
0,95’den çok olmaması gerekir. Oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya  
0,95’den çok olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Ana çiğ girdi ibaresinden ilgili yemeğin pişirilmesi için gerekli temel girdiler anlaşılır.  
Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek  
pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta  
giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme  
giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.)  
gibi unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama  
sunulması gerekmez.  
Örneğin; 1.000 öğün yemek alımı için çıkılan bir ihalede, birim fiyat olarak 5 TL teklif  
veren bir isteklinin, 5.000 TL olan toplam teklif bedelinin aşırı düşük olarak değerlendirilmesi  
ve istekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde “(Ana Çiğ Girdi  
Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,90 olarak belirtilmesi halinde,  
teklifin 4.500 TL’sinin ana çiğ girdi ile işçilik toplamını içerdiği kabul edilir ve isteklinin  
sadece bu kısma ilişkin açıklama yapması gerekir. Teklifin 500 TL’lik kısmının ise yardımcı  
giderlere ilişkin olduğu kabul edildiğinden, bu kısma ilişkin açıklama yapılması  
gerekmemektedir.  
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, ana çiğ girdi maliyetlerinin tevsiki amacıyla  
üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan  
diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının  
anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir.  
79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki  
düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.  
79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre  
usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan  
akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.  
9.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama  
yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi  
belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde  
düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.  
…” açıklamaları yer almaktadır.  
7
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/023  
: 29  
: 06.04.2016  
: 2016/UH.III-998  
İdari Şartname’nin 2.1’inci maddesinde “İhale konusu hizmetin;  
a) Adı: Malzemeli Yemek Hazırlama ve Dağıtım Hizmeti  
b) Miktarı ve türü:  
237.600 Adet Yemek (21 personel çalıştırılacaktır.) Malzemeli Yemek Hazırlama ve  
Dağıtım Hizmeti  
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
c) Yapılacağı yer: T.C. DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI İDARİ VE MALİ İŞLER DAİRESİ  
BAŞKANLIĞI DR.SADIK AHMET CAD. NO:8 C BLOK 3.KAT …” düzenlemesi,  
Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde  
“25.1. Vergi (KDV hariç), resim, harç ve benzeri giderler, teklif fiyata dahildir.  
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni  
gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları  
karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi  
bir hak talebinde bulunamaz.  
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:  
25.3.1.  
1-Diyetisyen veya Gıda Mühendisi: brüt asgari ücretin % 150 fazlası 1 kişi  
2-Aşçıbaşı: brüt asgari ücretin %150 fazlası 1 kişi  
3-Hamur Aşçısı: brüt asgari ücretin %100 fazlası 1 kişi  
4Aşçı: brüt asgari ücretin %100 fazlası 3 kişi  
4-Aşçı yardımcısı: brüt asgari ücretin % 60 fazlası 5 kişi  
5-Garson: brüt asgari ücretin % 40 fazlası 4 kişi  
6-Bulaşıkçı: brüt asgari ücretin % 30 fazlası 6 kişi  
Aylık 26 gün üzerinden günlük 11.00 TL yol bedeli verilecek ve bu bedeller ücret  
bordrosunda gösterilecektir. Yemek, istekli tarafından karşılanacak olup, giyim ayni olarak  
verilecektir.  
Teknik şartname hükümlerine göre yemeklerin hazırlanması ve dağıtımında kullanılacak her  
türlü yiyecek ve içecek malzemesi, temizlik malzemeleri, hijyen malzemeleri, ilaçlama  
giderleri, tahlil giderleri, demirbaş malzemelerin vb. bakım onarım giderleri teklif fiyatına  
dahildir.  
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer  
Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.  
25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.  
Personelin iş kazaları ile meslek hastalıkları sigortası prim oranı %2 (iki) olarak tespit  
edilmiştir.” düzenlemesi,  
Aynı Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhale konusu iş  
için sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıdaki esaslara göre fiyat farkı hesaplanacaktır.  
46.1.1. fiyat farkı kamu ihale genel tebliği 'madde 81-hizmet alımlarında fiyat farkı maddesi  
hükmünce, 31.08.2013 tarih ve 28751 sayılı resmi gazetede yayımlanan 4734 sayılı kamu  
ihale kanununa göre ihale edilen hizmet alımlarında uygulanacak fiyat farkına ilişkin esaslar  
işçilik maliyetlerindeki değişiklik madde 6 kapsamında hesaplanacaktır.” düzenlemesi yer  
almaktadır.  
Teknik Şartname’nin “İhale Konusu İşe İlişkin Bilgiler” başlıklı 1’inci maddesinde  
“İşin Konusu: Dışişleri Bakanlığı İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı Bakanlık  
Yemekhanesinde Bakanlık mensuplarına verilecek öğle yemeğinin pişirilmesi ve Bakanlık  
zemin katında yer alan yemek salonuna dağıtımı, mutfaktan 3. kata servis asansörü ile  
8
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/023  
: 29  
: 06.04.2016  
: 2016/UH.III-998  
yemekhaneye taşınması ve dağıtımı, Bakan Konutunda bulunan yemekhaneye öğle yemeğinin  
taşınması ve dağıtımı, Bakanlığımız Arşiv binasında bulunan yemekhaneye öğle yemeğinin  
taşınması ve dağıtımı ile akşamları Bakanlık nöbetçi personeli ve yardımcı hizmetliler için  
akşam yemeğinin hazırlanması, servis sonrası bulaşıkların servis araçları ile mutfağa  
taşınması ile mutfak ve mutfak maddelerinin temizliğini kapsamaktadır.  
Şekli: Bakanlık teşkilatında çalışan toplam 900 (dokuzyüz) personel için, bu şartnamede  
belirtilen esaslar çerçevesinde 1 öğün (gerek görüldüğü yerde iki öğün) yemek yükleniciliği  
hizmeti yapılması. …” düzenlemesi,  
“Hizmetin Tanımı” başlıklı 2’nci maddesinde “Hafta içi öğlen yemeği alan ortalama  
personel sayısı 850, akşam yemeği alan hizmetli sayısı ise 50 kişidir. Bu sayılar yıllık izin  
dönemlerinin yoğun olduğu yaz aylarında, resmi ve dini bayramlar öncesinde veya  
sonrasında değişiklik gösterebilecektir.  
Yukarıdaki sayılar ortalama olarak belirlenmiştir. % 20 eksik veya fazla olmak üzere sapma  
gösterebilir. Bu bilgiler genel bilgiler olup, yemek yiyen personel sayısının azalması veya  
çoğalması idareye sorumluluk yüklemez.” düzenlemesi,  
“Ödemelerde uygulanacak esaslar” başlıklı 4’üncü maddesinde “  
a) Yüklenicinin doğacak alacakları bütçe ödenekleri ve serbest bırakma oranları dahilinde  
aylık hazırlanacak hakediş raporu ile tahakkuka bağlanır.  
b) Hakediş tutarı 1 nci maddede belirtilen yerlerde bulunan yemekhanelerde verilen yemekler  
için İdarece bastırılıp ve yemek karşılığında personelden alınan fiş sayısına göre düzenlenen  
günlük tutanaklar esas alınarak tespit edilecektir  
c) 1’inci maddede yemek yiyen personel sayısı olarak belirtilen 850 (Sekizyüzelli) rakamı  
kesin olmayıp, yemek yiyen personel sayısında düşüş ve artış olabilir.” düzenlemesi,  
“Yemekte Kullanılacak Malzemeler ve Dikkat Edilecek Hususlar” başlıklı 6’ncı  
maddesinde “… a) Kırmızı et: Etli yemekler koyun veya dana etinden, tas kebap veya kıymalı  
yemekler ise dana etinden yapılacaktır. Etler taze dondurulmamış, kokusuz, temiz, orta yağlı,  
veteriner kontrol damgalı, Belediye ve Hıfzıssıhha kararları ile Türk Gıda Kodeksine uygun  
olacaktır.  
Koyun eti tam gövde halinde Bakanlığa gelecek ve kuyruksuz olacaktır.  
Etler tüketilene kadar kapalı yerlerde muhafaza edilecek, belirtilen özellikleri taşımayan et ve  
kıyma kullanılmayacaktır.  
Tavuk Eti: Donmamış, taze ve çok iyi temizlenmiş olacak. Tavuk but ve göğüs olarak  
getirilecek ve aynı şekilde verilecektir.  
Balık Eti: Balıkların eti diri, gözleri parlak, yüzgeç altları kırmızı olacak, prensip olarak  
dondurulmuş balık kullanılmayacak, gerektiğinde balık cinsi İdarece belirlenebilecektir. …”  
düzenlemesi,  
“Yemek Çeşitleri ve Yemek Listesi” başlıklı 7’nci maddesinde “… Yemek listesine  
göre çıkarılacak yemekler şartname ekinde yer alan gıda gramaj listesi (Ek:1) ile yemek  
gramaj (Ek:2) listesine uygun olacak, yemek listesinde olup, gramaj listelerinde yer  
almayanların gramajları Başkanlıkça tespit edilecektir. Yemeklerin kalori değerleri aylık  
yemek listesinde belirtilecektir. İdare gerek görürse gramaj listelerinde değişiklik  
yapacaktır.” düzenlemesi,  
9
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/023  
: 29  
: 06.04.2016  
: 2016/UH.III-998  
“Mutfağın İşletilmesi İle İlgili Hükümler” başlıklı 26’ncı maddesinde “Pişirilen  
yemeklerde kullanılan malzemelerin, bu şartname ekinde (Ek. 1) bulunan Gıda gramaj  
listesinde gösterilen ağırlıkları esas alınacaktır.  
Pişen yemeklerin personele dağıtımında her yemeğin porsiyonu bu şartnamenin  
Ekinde bulunan (Ek. 2) yemek gramaj ağırlığı listesi esas alınarak ayarlanacaktır.  
Yemeklerde kullanılan maddelerin kişi başına düşen gramaj listesi (Ek. 1) ve yemek  
gramaj listesi (Ek. 2) arasında pişirme tekniğinden ve hazırlanıştan kaynaklanan gramaj  
uyuşmazlıklarında (Ek. 2) ile belirlenen yemek gramajları esas alınır.” düzenlemesi,  
“Personelle İlgili Hükümler” başlıklı 29’uncu maddesinde “Yüklenici, yapacağı  
hizmetlerle ilgili olarak, çalıştıracağı personel hakkında mevcut yasa, yönetmelik, tüzük  
hükümleri, diğer mesleki vecibeler ile bu tarihten sonra çıkacak olan yeni mevzuata da uygun  
olarak işçi sağlığı, iş güvenliği ve sosyal güvenlik önlemlerinin alınmasında tek başına  
sorumlu olacaktır.  
İhtiyaç duyulan personele ilişkin bilgiler aşağıdadır.  
Sıra No Mesleki Unvanı Mesleki Özellikleri Personel Adedi  
1 Gıda Mühendisi veya Diyetisyen 4 Yıllık Lisans Eğitimi almış 1  
(Aynı zamanda yemekhaneden sorumlu yönetici)  
2 Aşçıbaşı Ustalık Belgeli  
1
3 Hamur Aşçısı Ustalık Belgeli  
4 Aşçı Yardımcısı Ustalık Belgeli  
5 Yemek Dağıtıcısı 4  
1
4
(Yemek dağıtım tezgahında görevlendirilecek) Ustalık Belgeli  
6Garson Bonservisli 5  
7Bulaşıkçı En az İlkokul Mezunu 5” düzenlemesi,  
30’uncu maddesinde “Yemek pişirme ve servisinde çalışacak personelin giyeceği,  
kılık kıyafet, idarenin belirlediği şekilde tam ve temiz olacaktır. Bu kıyafetler Yüklenici  
tarafında temin edilecektir. Kılık kıyafeti uygun olmayan personel kesinlikle  
çalıştırılmayacaktır. (Çalışacak personelin tırnakları kesilmiş, ayakkabıları boyanmış, saç ve  
sakal tıraşı olmuş Resmi Dairede çalışmaya uygun olacaktır.) Personelin çalışırken giyeceği  
kıyafetler tek tip olacaktır. Yemekhanedeki görevliler yemeklerin hazırlanması ve servisi  
sırasında eldiven, ağızlık ve bone takacaklardır. Ayaklarında ise beyaz mutfak terliği  
olacaktır. Mutfakta, görevli personel dışında hiç kimse bulunmayacaktır. Ayrıca, mutfak  
girişinde galoş ve hijyen koşullarına uygun paspas bulundurulacaktır. Yüklenici mutfak,  
yemekhaneler, servisler ve yemek yapımında çalışan personelin giyeceği kıyafeti kendi  
karşılayacak ve personel görevi esnasında bu kıyafeti giyecektir. Personelin saçı kısa, bıyık  
ve sakal olmayacaktır. Personelin kıyafetinde hiçbir zaman yırtık ve sökük olmayacak, ütülü  
ve temiz olacaktır. İş kıyafetleriyle Bakanlık dışına kesinlikle çıkılmayacaktır. Eski ve  
kullanılmaz hale gelen iş kıyafetlerinin değiştirilmesi, temini, temizlik ve bakımı yükleniciye  
aittir. Kılık kıyafeti temiz ve düzgün olmayan personel kesinlikle çalıştırılmayacaktır.”  
düzenlemesi,  
35’inci maddesinde “Yüklenici çalıştıracağı personelin gidiş-geliş hizmetlerini,  
beslenme ve sağlık sorunlarını kendisi çözümleyecek ve bunun için idareden hiçbir talepte  
bulunmayacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.  
10  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/023  
: 29  
: 06.04.2016  
: 2016/UH.III-998  
47’nci maddesinde “Ekmek günlük olarak mutfağa alınacak ve ekmek dolabında  
muhafaza edilecektir. Yemekhanelerde normal ve diyet olmak üzere iki çeşit ekmek  
bulundurulacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.  
Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde ise idarenin aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü  
düzenlemesi yapması ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarlarını  
belirtmesi gerektiği, bu ihalelerde teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin öncelikle “ana çiğ  
girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap  
Cetvelini (Ek- H.4) hazırlayarak aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunması ve bu  
açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için “(Ana Çiğ Girdi Maliyeti+İşçilik  
Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve 0,95’den çok olmaması gerektiği,  
ana çiğ girdi ibaresinden ilgili yemeğin pişirilmesi için gerekli temel girdilerin anlaşılması  
gerektiği, bu çerçevede istekli tarafından beyan edilen orana uygun olarak teklif sunulması  
durumunda, yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik  
malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım,  
amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ  
girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurların “yardımcı girdiler” başlığında  
değerlendirileceği ve bu unsurlar için açıklama sunulması gerekmediği anlaşılmaktadır.  
Bu çerçevede, başvuru sahibinin iddialarına ilişkin olarak yapılan inceleme aşağıda  
yer almaktadır.  
İhale üzerinde bırakılan Uslu Yemekçilik Temizlik Nakliyat İnş. ve Otomasyon  
Hizmetleri San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması  
incelendiğinde, malzemeli yemek sunumu hesap cetveli, günlük mevcutlar adı altında toplam  
öğün miktarının 2 haftalık menüye bölünmesiyle bulunan 1 günlük menüye düşen kişi sayısını  
gösteren tablo, örnek menü listesi, gramajlar listesi, personel maliyetlerini gösteren hesaplama  
cetveli ve KİK işçilik hesaplama modülünden alınan çıktı, Atatürk Orman Çiftliği Fiyat  
Listesi, Ankara Büyükşehir Belediyesi Hal Bülteni, Ankara Ticaret Borsası Bülteni, İstanbul  
Büyükşehir Belediyesi Balık Hal Bülteni, İzmir Ticaret Borsası Bülteni, Kütahya Ticaret  
Borsası Bülteni, Sivas Ticaret Borsası Bülteni, Çankırı Ticaret Borsası Bülteninin sunulduğu  
görülmüştür.  
a) Teknik Şartname düzenlemeleri uyarınca etli nohut yemeğinde kemiksiz dana eti  
miktarının 60 gr olması gerektiği, ancak anılan istekli tarafından söz konusu yemekte bulunan  
dana etinin miktarının 50 gr olarak hesaplandığı, bu nedenle de malzemeli yemek sunumu  
hesap cetvelinin hatalı veri içerdiği iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede;  
Teknik Şartname’nin yukarıda aktarılan kırmızı etle ilgili düzenlemelerinden, etli  
yemeklerin koyun veya dana etinden yapılması gerektiği, tas kebap veya kıymalı yemeklerin  
ise dana etinden yapılması gerektiği anlaşılmıştır.  
Öte yandan Teknik Şartname’nin ekinde yer alan “Yemeklerde Kullanılan Gıda  
Maddelerinin Kişi Başına Düşen Gramaj Listesi (EK.1)”nde 1- ETLİ YEMEKLERDE  
-Kemikli koyun eti-200 gr.  
-Kemiksiz koyun eti-140 gr.  
-Kemikli dana eti-200 gr.  
-Kemiksiz dana eti-140 gr.  
11  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/023  
: 29  
: 06.04.2016  
: 2016/UH.III-998  
-Kemikli tavuk, hindi vb.-250 gr.  
-Kemiksiz tavuk. hindi vb.-200 gr.  
-Balık-250 gr.  
-Balık, temizlenmiş-200 gr.  
-Kıyma (dana)- 80 gr.  
2- SEBZE/BAKLİYAT YEMEKLERİNDE  
-Kemikli dana/koyun eti-75 gr.  
-Kemiksiz dana/koyun eti-60 gr.  
-Kemiksiz tavuk eti- 60 gr.  
-Kemikli tavuk eti, hindi vb.-80 gr.” düzenlemesi,  
Anılan Şartname’nin ekinde yer alan “Yemekler(EK.2) Liste”nde “Etli Kuru Sebzeler  
(barbunya, kuru fasulye, nohut, patates, yeşil mercimek porsiyonu 30 gr. et) toplam gramaj:200  
gr.” düzenlemesi yer almaktadır.  
Söz konusu Şartname düzenlemelerinden Yemeklerde Kullanılan Gıda Maddelerinin  
Kişi Başına Düşen Gramaj Listesinde etli nohutta yer alması gereken et miktarının kemikli  
dana eti veya koyun eti olması durumunda75 gr. kemiksiz dana eti veya koyun eti olması  
durumunda ise 60 gr. olması gerektiği, diğer taraftan anılan Şartname’nin “Yemekler(EK.2)”  
Listesine bakıldığında etli kuru sebzelerde porsiyon 30 gr olması gerektiği anlaşılmıştır.  
Ancak etin miktarı konusunda ortada bir tereddüt bulunduğu, bu hususun çözümü için ise  
Teknik Şartname’nin 26’ncı maddesine bakıldığında yemeklerde kullanılan maddelerin kişi  
başına düşen gramaj listesi(Ek. 1) ve yemek gramaj listesi (Ek. 2) arasında pişirme  
tekniğinden ve hazırlanışından kaynaklanan gramaj uyuşmazlıklarında (Ek. 2) ile belirlenen  
yemek gramajları esas alınacağı düzenleniş olup, bu noktada söz konusu et miktarının  
belirlenmesi amacıyla “Yemekler(EK.2) listesinde yer alan kısmın göz önünde  
bulundurulması gerektiği, bu nedenle etli nohut yemeğinde et miktarının 30 gr olması  
gerektiği anlaşılmıştır.  
Bu çerçevede, anılan istekli tarafından etli nohut yemeğinde kullanılan kemiksiz et(dana)  
miktarının 50 gr olduğu göz önüne alındığında, söz konusu iddianın yerinde olmadığı sonucuna  
ulaşılmıştır.  
b) Yayla Çorbası yemeğinde 50 gr limon girdisinin kullanılması gerektiği, ancak  
anılan istekli tarafından adı geçen yemeğin girdileri arasında limonun bulunmadığı iddiasına  
ilişkin olarak yapılan incelemede;  
Anılan istekli tarafından “Yayla Çorbası” yemeğinin girdileri olarak kuru nane, pirinç,  
tuz, ayçiçek yağı, yumurta, yoğurt ve buğday ununa yer verildiği, limon girdisine yer  
verilmediği görülmüştür.  
Teknik Şartname’nin ekinde yer alan “Yemeklerde Kullanılan Gıda Maddelerinin Kişi  
Başına Düşen Gramaj Listesi”nde “37- Limon (yemeğine göre) 50 gr.” düzenlemesi yer  
almaktadır.  
Söz konusu düzenlemeye göre limonun yemeğine göre 50 gr olması gerektiği  
düzenlenmiş, ancak limonun girdisinin kullanılacağı yemeklerin neler olduğu noktasında  
açıkça bir düzenleme yapılmadığı, yani yayla çorbası yemeğinde limon girdisinin bulunması  
gerektiği yönünde açıkça bir düzenlemeye yer verilmediğinden, anılan istekli tarafından yayla  
12  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/023  
: 29  
: 06.04.2016  
: 2016/UH.III-998  
çorbası yemeğinde limon bulundurulmaması noktasında mevzuata aykırılık görülmemiş olup,  
söz konusu iddianın yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
c-d-e) c-Salataların en az 200 gr olması gerektiği, ancak anılan istekli tarafından Antep  
Ezme isimli salatanın miktarının 165 gramdan fazla olmadığı, bu nedenle hem hatalı gramaj  
kullanıldığı hem de malzemeli yemek sunumu hesap cetvelinde hesap hatası yapıldığı,  
d) Kısır isimli yemeğin 200 gr olması gerektiği, ancak anılan istekli tarafından söz  
konusu yemeğin miktarının 150 gramdan fazla olmadığı, öte yandan mantar sote, sebze  
salata, karnabahar salata, brokoli salata, çiğ köfte, mercimek köfte gibi yemeklerde de anılan  
istekli tarafından hem hatalı gramaj kullanıldığı hem de malzemeli yemek sunumu hesap  
cetvelinde hesap hatası yapıldığı,  
e) İrmik helva isimli yemeğin az 150 gr olması gerektiği, ancak anılan istekli  
tarafından söz konusu yemeğin miktarının 140 gramdan fazla olmadığı iddialarına ilişkin  
olarak yapılan incelemede;  
Anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük açıklamaya bakıldığında 2 haftalık salata  
menüsünün düzenlendiği ve düzenlenen bu menüde her gün için 4 çeşit salata öngörüldüğü,  
bahse konu menü de çeşitli günlerde verilmek için öngörülen dört çeşit salatalar arasında  
Antep Ezme, kısır, sebze salata, karnabahar salata, brokoli salata, çiğ köfte, mercimek köfteye  
yer verildiği görülmüştür.  
Bu çerçevede, somut olaya bakıldığında anılan istekli tarafından iddia konusu salata  
çeşitlerinden antep ezme, brokoli salata, karnabahar salata için yapılan açıklamanın genel  
hatlarıyla mevzuata uygun olduğu,  
Öte yandan, anılan istekli tarafından kısır, çiğ köfte, mercimek köfte isimli  
yemeklerinin girdileri arasında “maydanoz”un 1/50 demet olarak belirtildiği, ancak Şartname  
düzenlemeleri uyarınca salataların 200 gr. olması gerektiği, ancak adı geçen yemeklerde  
anılan isteklinin maydanozu “demet” üzerinden belirtilmesi sebebiyle gramaj hesabının  
yapılamadığı, anılan girdilerin muhteviyat itibariyle birim miktarlarının değişken olduğu,  
demet, adet, bağ, kasa vb. farklı şekillerde hal fiyatı belirlenen bu ve benzeri ürünlerde  
gramajların net olarak belirlenemeyeceği, dolayısıyla isteklinin miktara ilişkin kabulün  
geçerli kabul edilmesi gerektiği,  
“İrmik Helva” isimli yemeğin bileşenlerine ilişkin yapılan açıklamanın mevzuata  
uygun olduğu anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna  
ulaşılmıştır.  
Diğer taraftan, anılan istekli tarafından menülerde “mantar sote” ye yer verilmediği  
görülmüş olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
f) Tarhana Çorbası gramajları hesaplanırken olması gereken 15 gr unun anılan istekli  
tarafından hesaplamalara dâhil edilmediği iddiasına ilişkin olarak,  
Anılan istekli tarafından “Tarhana Çorbası” yemeğinin girdileri olarak tarhana, salça,  
ayçiçek yağı malzemelerine yer verildiği, un girdisine yer verilmediği görülmüştür.  
13  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/023  
: 29  
: 06.04.2016  
: 2016/UH.III-998  
Teknik Şartname’nin ekinde yer alan “Yemeklerde Kullanılan Gıda Maddelerinin Kişi  
Başına Düşen Gramaj Listesi (EK.1)”nde “… 52- Un Çorbalarda-15 gr. …” düzenlemesi,  
Aynı Şartname’nin ekinde yer alan “Yemekler(EK.2) Liste”nde “… 32- LUMUM  
ÇORBALAR (kremalı çorbalar dahil)  
200 gr. …” düzenlemesi yer almaktadır.  
Söz konusu düzenlemeye göre unlu çorbalarda un miktarının 15 gr olması gerektiği,  
ancak unlu çorbalar kapsamına hangi çorbaların dâhil edildiği noktasında idare tarafın açıkça  
bir belirleme yapılmadığından, anılan istekli tarafından tarhana çorbasına un dâhil  
edilmemesinde herhangi bir aykırılık bulunmadığı, bu nedenle söz konusu iddianın yerinde  
olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
g) Örnek menülerde idare tarafından ekmek yazılmış olmasına rağmen ekmeğin  
yardımcı gider olduğu, bu nedenle anılan istekli tarafından ekmeğin hesaplamalara dâhil  
edilmemesi gerektiği,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesinde ana çiğ girdilerin yemeğin  
pişirilmesi için gerekli temel girdiler olarak anlaşılması gerektiği belirtilmiştir.  
Anılan istekli tarafından “ekmek” kaleminin iki haftalık örnek menü kapsamında  
açıklandığı ve ana çiğ girdiler arasında söz konusu kaleme yer verildiği görülmüştür.  
Teknik Şartname’nin “Yemek Düzeni İle İlgili Hususlar” başlıklı 5’inci maddesinde  
“… c) Ekmekler bronşin poşet ekmek olarak verilecektir. …” düzenlemesi,  
Anılan Şartname’nin 47’nci maddesinde “Ekmek günlük olarak mutfağa alınacak ve  
ekmek dolabında muhafaza edilecektir. Yemekhanelerde normal ve diyet olmak üzere iki çeşit  
ekmek bulundurulacaktır.” düzenlemesi,  
Aynı Şartname’nin ekinde yer alan “Yemeklerde Kullanılan Gıda Maddelerinin Kişi  
Başına Düşen Gramaj Listesi (EK.1)”nde “… 48- Ekmek (pişkin, taze gıda yüzüğüne uygun  
ve ayrıca İdaremizce uygun görülen fırından alma şartıyla)-200 gr. …” düzenlemesi yer  
almaktadır.  
Aktarılan Şartname düzenlemelerinden ekmeğin günlük olarak mutfağa alınacağı ve  
ekmek dolabında muhafaza edileceği, yemekhanelerde normal ve diyet olmak üzere iki çeşit  
ekmek bulundurulacağı, ekmeğin 200 gr. olması gerektiği anlaşılmaktadır. Ayrıca, idarece  
verilen iki haftalık örnek menüde ekmeğin yer aldığı görülmüştür.  
Bu itibarla, anılan istekli tarafından “ekmek” kaleminin iki haftalık örnek menü  
kapsamında açıklanmasında ve ana çiğ girdi olarak değerlendirilmesinde noktasında  
mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmış olup, söz konusu iddianın yerinde  
olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
h) Sirke fiyatının tevsiki için Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğünden alınan  
15/06/2015 tarihli fiyatın kullanıldığı, ancak söz konusu açıklamanın Kamu İhale Genel  
Tebliği’nin ilgili maddesine uygun olmadığı iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede;  
14  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/023  
: 29  
: 06.04.2016  
: 2016/UH.III-998  
Sirke fiyatının tevsiki için sunulan AOÇ Şarap ve Meyve Suyu Fabrikası Fiyat  
Listesinde kullanılan fiyatının ilan ile ihale tarihi arasına isabet ettiğine dair tespit  
yapılamadığı, “15/06/2015 tarihinden itibaren tüm ürünlerimizde fiyat geçişi vardır.”  
ibaresinden, sirkenin litre fiyatının (3,75 TL KDV dahil) tevsikinin anılan tarih aralığına ve  
dolayısıyla Tebliğ’e uygun olmadığı değerlendirmesine ilişkin olarak AOÇ Satış Mağazası  
internet sayfası üzerinden yapılan incelemede ilan edilmiş güncel fiyatın da KDV dahil 3,75  
TL olarak güncelliğini koruduğu, dolayısıyla ilan-ihale tarihi arasında daha yüksek fiyatların  
geçerli olduğuna ilişkin başvuru sahibince ortaya somut bir gerekçe de konulamadığından söz  
konusu tevsikin uygun kabul edilmesi gerektiği anlaşılmış olup, söz konusu iddianın yerinde  
olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
ı) İşçilik maliyeti hesap edilirken giyecek maliyetinin de dikkate alınması gerektiği,  
ancak anılan istekli tarafından giyecek maliyeti dikkate alınmadan işçilik maliyetinin  
hesaplandığı iddiasına ilişkin inceleme başvuru sahibinin “o” harfinde yer alan iddiası  
kapsamında yapılmıştır.  
i) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesinde belirtilen malzemeli hesap  
sunum cetvelini hatalı olarak sunduğu, hesap sunum cetvelinin ihale süresi boyunca  
kullanılacak malzemelerin (ana çiğ girdilerin) tamamını kapsamadığı, yemek üretiminde  
kullanılacak gıda ürünlerinin birim fiyatlarının hatalı olarak cetvele yansıtıldığı, ana çiğ girdi  
ile işçilik maliyeti toplamının toplam teklif tutarına oranının Tebliğ’de belirtilen oranlar  
(0,80-0,95) arasında olmadığı, menü döngüsünün yanlış hesaplandığı iddiasına ilişkin olarak  
yapılan incelemede;  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı  
düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde "…79.2.6. Malzemeli yemek  
hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik  
şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan  
yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları belirtilir.  
Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle “ana çiğ girdi”, “işçilik” ve  
“yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek-  
H.4) hazırlayarak açıklaması kapsamında sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için  
“(Ana Çiğ Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve  
0,95’den çok olmaması gerekir. Oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya  
0,95’den çok olan isteklilerin teklifleri reddedilir…" açıklaması yer almakta olup, Tebliğ'in  
aktarılan açıklamasından, malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde idarenin aşırı düşük  
tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere Teknik Şartname’de asgari iki haftalık  
örnek menü düzenlemesi yapması ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi  
miktarlarını belirtmesi, teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin öncelikle “ana çiğ girdi”,  
“işçilik” ve “yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap  
Cetvelini (Ek- H.4) hazırlayarak açıklaması kapsamında sunması, bu açıklamanın geçerli  
kabul edilebilmesi için “(Ana Çiğ Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı”  
oranının 0,80’den az ve 0,95’den çok olmaması gerektiği anlaşılmaktadır.  
İdarece gönderilen ihale işlem dosyası incelendiğinde, ihale üzerinde bırakılan  
isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının incelenmesi neticesinde, açıklama kapsamında  
Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinin (Ek-H.4) sunulduğu, sunulan cetvelde  
Ana Çiğ Girdi Oranı  
0,545519  
15  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/023  
: 29  
: 06.04.2016  
: 2016/UH.III-998  
İşçilik Oranı  
0,369096  
Yardımcı Giderler Oranı  
Toplam  
0,085385  
1,000000  
şeklinde tabloya yer verildiği, oran toplamının bir (1) olduğu, (ana çiğ girdi maliyeti+işçilik  
maliyeti)/toplam teklif tutarı oranının mevzuatta öngörülen 0,80-0,95 arasında olduğu,  
sunulan cetvelde örnek menülerde yer alan gıda ürünlerinin bulunduğu ana çiğ girdilerinin  
adlarına, her bir girdinin miktar, birim fiyat, tutar ve açıklama yöntemine yer verildiği, birim  
fiyatlarının ilgili satıra doğru olarak yansıtıldığı anlaşıldığından başvuru sahibinin söz konusu  
iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
j-k) j) Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.2.6’ncı maddesine göre, malzemeli yemek alım  
ihalelerinde üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin kullanılamayacağı, fiyat teklifi alınan  
ürünlerin fiilen bulunamamasının belge ile ispat edilmesi gerektiği, anılan isteklinin birçok  
girdi için (salça, sıvı yağ, kahvaltılık malzeme, vs.) fiyat teklifi kullandığı, gerekçe olarak  
ticaret borsasında bu ürünlerin bulunmadığının belirtildiği, 79.2.2’nci maddede sadece ticaret  
borsasına atıf yapılmadığı, Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Sunulan Mal ve  
Hizmetlere İlişkin Fiyatlar, Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar  
gibi alternatiflerde sunulduğu, buna göre Ankara Atatürk Orman Çiftliği, Gıda Tarım ve  
Hayvancılık bünyesinde faaliyet gösteren kuruluşların fiyatlarının kullanılabileceği,  
dolayısıyla açıklamaların bu yönüyle uygun olmadığı,  
k) Sunulan fiyat tekliflerinin üzerinde bulunması gereken “Bu fiyat teklifindeki birim  
fiyatın, mükellefin yasal defter ye belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan  
(.../,../...) tarih ve (...) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış  
tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ifadesinin bulunmadığı, “Bu fiyat  
teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek  
onaylanan (.../.../...) tarih ve (...) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim  
maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin bulunduğu ve (Ek- 0.6)  
formları ile uyumsuz olduğu, fiyat tekliflerini onaylayan meslek mali müşavirlerden (Ek-0.6)  
belgelerinin istenerek incelenmesi durumunda gerçeğin anlaşılacağı iddialarına ilişkin yapılan  
incelemede,  
Anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, herhangi bir fiyat  
teklifinin sunulmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin söz konusu iddialarının yerinde  
olmadığı sonucuna varılmıştır.  
l) Alabalık ve tavuk yemeklerinde Teknik Şartname’de verilen çiğ girdi gramajları  
değiştirilerek aşırı düşük teklif açıklamasında bulunulduğu, dolayısıyla somon balığı ve tavuk eti  
ürünlerinin Ana Çiğ Girdileri tablosunda yer alan toplam miktarlarının da yanlış olduğu  
iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede,  
Yukarıda yer alan Teknik Şartname’nin balık eti ile ilgili düzenlemelerine göre balık  
cinsinin idarece belirleneceğinin ifade edildiği, bu bağlamda idarenin örnek menülerine  
bakıldığında “alabalık ızgara” yemeğine yer verildiği, öte yandan Teknik Şartname’nin ekinde  
yer alan “Yemeklerde Kullanılan Gıda Maddelerinin Kişi Başına Düşen Gramaj Listesi  
(EK.1)”nde balığın 250 gr. balığın temizlenmiş olması durumunda ise 200 gr. olması gerektiği  
anlaşılmıştır.  
16  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/023  
: 29  
: 06.04.2016  
: 2016/UH.III-998  
Bu çerçevede, balığa ilişkin olarak anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük  
açıklamaya bakıldığında “Alabalık” için 250 gr öngörüldüğü dolayısıyla balık eti ürünün  
miktarlarına ilişkin hesaplamada Teknik Şartname’de yer alan gramajlar çerçevesinde  
açıklamada bulunulduğu,  
Tavuk etine ilişkin olarak, anılan Şartname düzenlemelere bakıldığında Yemeklerde  
Kullanılan Gıda Maddelerinin Kişi Başına Düşen Gramaj Listesinde etli yemeklerde kemikli  
tavuk, hindi vb. gibi et ürünlerinin 250 gr., kemiksiz tavuk. hindi vb. gibi et ürünlerinin 200 gr.  
Sebze ve bakliyat yemeklerinde kemiksiz tavuk etinin 60 gr., kemikli tavuk eti, hindi vb. gibi et  
ürünlerinin 80 gr. olması gerektiği düzenlenmiş olup, anılan istekli tarafından tavuk eti  
ürünlerinin miktarlarına ilişkin hesaplamada Teknik Şartname’de yer alan gramajlar  
çerçevesinde açıklamada bulunulduğu anlaşıldığından, başvurusu sahibinin söz konusu  
iddiasının “alabalık ve tavuk yemeklerinde Teknik Şartname’de verilen çiğ girdi gramajları  
değiştirilerek aşırı düşük teklif açıklamasında bulunulduğu” kısmının yerinde olmadığı,  
Öte yandan somon balığı türüne ilişkin olarak örnek menüde yer verilmediğinden  
somon balığının Ana Çiğ Girdileri tablosunda yer alan toplam miktarlarının da yanlış olduğu  
iddiasının yerinde olmadığı,  
Örnek yemek menüsünde yer alan tavuk suyu çorba ve sebzeli tavuk sarma  
yemeklerinde idarece tavuğun hangi kısmının kullanılacağına ilişkin bir belirleme  
yapılmadığı, öte yandan Teknik Şartname uyarınca tavuğun göğüs eti ve but şeklinde  
belirtilen kısımlarının yemeklerde kullanılabileceği anlaşıldığından, idarece belirleme  
yapılmayan tavuk yemeklerinde isteklilerce tavuğun Teknik Şartname’de belirtilen bu  
kısımlarından biri kullanılarak açıklama yapılmasında ihale dokümanına aykırılık  
bulunmadığı anlaşılmıştır.  
Bu itibarla, ihale üzerinde bırakılan isteklinin açıklamasında adı geçen yemeklerde  
tavuk göğüs birim fiyatlarını kullandığı görüldüğünden yapılan açıklamanın bu yönüyle ihale  
dokümanına uygun olduğu sonucuna varılmış olup, söz konusu iddiaların yerinde olmadığı  
anlaşılmıştır.  
m) Hizmet alımı ihalesinin 2016 yılını kapsadığı, ihale üzerinde bırakılan firmanın  
örnek menülere göre işin süresi boyunca kullanılacak toplam malzeme miktar ve menü  
döngüsü hesabını yanlış hesapladığı  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından düzenlenen Ek-H.4 malzemeli yemek  
sunumu hesap cetvelinde toplam 71 kalem ana çiğ girdinin bulunduğu dikkate alındığında,  
anılan çiğ girdi çeşitlerinden hangilerine ilişkin miktarların malzemeli yemek sunumu hesap  
cetvelindeki (Ek-H.4) miktarlarla uyumlu olmadığına ilişkin somut bir belirleme yapılmadığı,  
Ayrıca söz konusu iddianın, genel nitelikli hukuka aykırılık ifadelerini içerdiği ve  
dolaylı olarak EK-H.4 belgesinin baştan sona tamamen yeniden incelenmesi ve  
değerlendirilmesi talebini içerdiği anlaşılmış olup, Kurumun ihale komisyonlarının yerine  
geçip, resen inceleme sonucunu doğuracak şekilde işlemleri baştan sona yeniden inceleme  
yetkisi bulunmadığından anılan iddialara ilişkin olarak 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü  
maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince başvurunun şekil yönünden reddedilmesi  
gerektiği sonucuna varılmıştır.  
17  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/023  
: 29  
: 06.04.2016  
: 2016/UH.III-998  
n)-Ek-H.4 cetvelinde çiğ girdi gramajlarında ve birim fiyatlarda yuvarlama yapıldığı,  
bu durum ana çiğ girdi maliyetlerini yükselttiği için malzemeli yemek sunumu hesap  
cetvelindeki oranları da değiştirdiği iddialarına ilişkin olarak yapılan incelemede,  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından düzenlenen Ek-H.4 malzemeli yemek  
sunumu hesap cetvelinde toplam 71 kalem ana çiğ girdinin bulunduğu dikkate alındığında,  
anılan çiğ girdi çeşitlerinden hangilerine ilişkin miktarlar hesaplanırken gramajlarda  
yuvarlama yapıldığına ilişkin somut bir belirleme yapılmadığı,  
Ayrıca söz konusu iddianın, genel nitelikli hukuka aykırılık ifadelerini içerdiği ve  
dolaylı olarak EK-H.4 belgesinin baştan sona tamamen yeniden incelenmesi ve  
değerlendirilmesi talebini içerdiği anlaşılmış olup, Kurumun ihale komisyonlarının yerine  
geçip, resen inceleme sonucunu doğuracak şekilde işlemleri baştan sona yeniden inceleme  
yetkisi bulunmadığından anılan iddiaya ilişkin olarak 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü  
maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince başvurunun şekil yönünden reddedilmesi  
gerektiği sonucuna varılmıştır.  
o) İşçilik kalemlerinin asgari işçilik maliyetinin altında belirtildiği işçilik hesabına  
2016 yılının birinci döneminde asgari ücrete gelecek zam oranının yansıtılmadığı, çalışacak  
olan işçilere işin gereği olarak verilmesi gereken yol, yemek ve giyim giderlerinin işçilik  
hesabına dâhil edilmediği iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede,  
İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde yer alan düzenlemelerinden ihale konusu iş  
kapsamında istihdam edilecek personellerden diyetisyen veya gıda mühendisi için brüt asgari  
ücretin % 150 fazlası, aşçıbaşı için brüt asgari ücretin %150 fazlası, hamur aşçısı için brüt  
asgari ücretin %100 fazlası, aşçı için brüt asgari ücretin %100 fazlası, aşçı yardımcısı için brüt  
asgari ücretin % 60 fazlası, garson için brüt asgari ücretin % 40 fazlası, bulaşıkçı için: brüt  
asgari ücretin % 30 fazlası üzerinden ödeme yapılacağı, aylık 26 gün üzerinden günlük  
11.00 TL yol bedeli verileceği, yemeğin istekli tarafından karşılanacağı, giyimin ise ayni  
olarak verileceği anlaşılmıştır.  
Yukarıda belirtilen hususlar çerçevesinde ve ihale dokümanı uyarınca yapılan  
hesaplamada asgari işçilik maliyeti toplamı 732.272,520 TL olarak hesaplanmıştır.  
Bu kapsamda yapılan incelemede, ihale üzerinde bırakılan isteklinin ihale  
dokümanında öngörülen işçilik ücretlerine ve yol bedeline uygun olarak Kamu İhale Kurumu  
İşçilik Hesaplama Modülü vasıtasıyla personel maliyetini hesapladığı ve aşırı düşük teklif  
açıklamasında öngördüğü toplam personel maliyeti tutarının 732.272,520 TL olduğu,  
dolayısıyla personel maliyeti bedelinin asgari işçilik maliyetinin (732.272,520 TL) altında  
olmadığı  
Ayrıca, İdari Şartname'nin 46'ncı maddesinde fiyat farkı verileceği hususu göz önüne  
alındığında, isteklilerin ihale tarihi itibariyle geçerli asgari ücreti kullanmalarının yeterli  
olduğu ve asgari ücrette oluşabilecek artışları teklif fiyatına dâhil etmelerinin gerekli olmadığı  
sonucuna ulaşıldığından başvuru sahibinin söz konusu iddiasında yer alan “İşçilik  
kalemlerinin asgari işçilik maliyetinin altında belirtildiği işçilik hesabına 2016 yılının birinci  
döneminde asgari ücrete gelecek zam oranının yansıtılmadığı,” kısmının yerinde olmadığı  
anlaşılmıştır.  
18  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/023  
: 29  
: 06.04.2016  
: 2016/UH.III-998  
Öte yandan, ihale konusu işte çalışacak personelin yemek giderinin işçilik maliyetine  
dahil edilmediği yönündeki iddiasına ilişkin değerlendirmenin 14.01.2016 tarihli ve  
2016/UH.III-139 sayılı Kurul kararında yapıldığı anlaşıldığından, bu iddianın Kurul kararına  
itiraz niteliğinde olduğu anlaşılmış olup, başvurunun reddine karar verilmesinin uygun  
olacağı sonucuna ulaşılmıştır.  
Başvuru sahibinin, anılan istekli tarafından ihale konusu işte çalışacak personelin  
giyim giderinin işçilik maliyetine dâhil edilmediği yönündeki iddiasına ilişkin olarak,  
İnceleme konusu ihalenin personel çalıştırılmasına dayalı olmayan malzemeli yemek  
hizmet alımı olduğu, bu hizmet kapsamında ise 21 işçi çalıştırılmasının öngörüldüğü,  
isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarını idarece verilen örnek menü dikkate alınarak  
yapmaları gerektiği, Ek.H.4 Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetveli hazırlanarak yapılacak  
açıklamada Tebliğ’de aranan oranın karşılanması koşuluyla, enerji giderleri, temizlik  
malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım,  
amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ  
girdiler gibi unsurların yardımcı girdiler olarak açıklanmasına gerek bulunmadığı, ayni olarak  
karşılanacak giyimin de bu kapsamda değerlendirilebileceği, bu giderin idarece önemli bir  
maliyet bileşeni olarak belirlenmediği ve açıklama talep edilmediği, ihale konusu işte niteliği  
itibariyle de önemli bir maliyet bileşen olmadığı anlaşıldığından açıklanmasına gerek  
bulunmadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.  
ö) Anılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan hal  
bültenleri ile Ticaret Borsası bültenlerinin onaylı olmadığı iddiasına ilişkin olarak yapılan  
incelemede,  
Anılan isteklinin sunmuş olduğu aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, girdi  
maliyetlerinin tevsiki amacıyla Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğünün fiyat listesinin, Ankara  
Büyükşehir Belediyesi Hal ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi Balık Hal Bültenleri ile  
Ankara, Çankırı, İzmir, Kütahya ve Sivas Ticaret Borsası (günlük, haftalık) bültenlerinin  
sunulduğu, ilgili bültenlere adı geçen kuruluşların internet sayfası üzerinden ulaşılabilmesi ve  
teyidinin yapılabilmesi nedeniyle ayrıca bir onayın aranmasına gerek bulunmadığı  
anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
p) Ana çiğ girdileri hesaplanırken her yemeğe giren et, balık, tavuk cinsleri ile pilavlık  
pirinç-baldo pirinç, sızma zeytinyağı-zeytinyağı farkları gözetilmeksizin teklif fiyatının  
oluşturulduğu, etin karkas olarak fiyatlandırıldığı, halbuki her yemeğe giren etin farklı olduğu  
ve buna göre karkastan çıkacak kemiksiz etin hesaplanması gerektiği, bunun gibi evsafa  
uymayan bir çok fiyatın kullanıldığı, ayrıca çeşitli illerin hal bülteninden alınan sebze meyve  
fiyatlarının Tebliğ’in aksine ortalama fiyat alınması gerekirken en düşük fiyatlarla açıklama  
yapıldığı iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede;  
Teknik Şartname’nin yukarıda aktarılan kırmızı etle ilgili düzenlemelerinden, etli  
yemeklerin koyun veya dana etinden yapılması gerektiği, tas kebap veya kıymalı yemeklerin  
ise dana etinden yapılması gerektiği, koyun etinin tam gövde halinde ilgili Bakanlığa gelmesi  
ve kuyruksuz olması gerektiği, tavuk etinin donmamış, taze ve çok iyi temizlenmiş olması ve  
tavuk but ve göğüs olarak getirileceği, balık etinin diri, gözleri parlak, yüzgeç altları kırmızı  
olacağı ve idarece gerekli görülmesi halinde balık cinsinin belirleneceği anlaşılmıştır.  
19  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/023  
: 29  
: 06.04.2016  
: 2016/UH.III-998  
Bu çerçevede, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından Teknik Şartname’de yer alan  
menüdeki malzemeler için öngörülen fiyat tekliflerinin ilgili ticaret borsalarının (günlük ve  
haftalık) bültenlerinde yer alan ortalama birim fiyat ile açıklandığı, et için örnek menü ve  
Teknik Şartname’de yer alan düzenlemelerde belirtildiği üzere kemiksiz dana eti için Ankara  
Ticaret Borsası’nın 15.12.2014 işlem tarihli günlük bülteni ile 19,3700 TL ortalama birim  
fiyatla teklif verildiği görülmüştür.  
Yukarıda yer alan Teknik Şartname’nin kırmızı etle ilgili yapılan düzenlemelerine  
göre etli yemeklerin koyun veya dana etinden yapılması gerektiği şeklinde tercih hakkına yer  
verildiği, ancak tas kebap veya kıymalı yemeklerin ise dana etinden yapılması gerektiğinin  
açıkça belirtildiği, öte yandan anılan Şartname’nin ekinde yer alan “Yemekler(EK.2)  
Liste”nin 42’nci sırasında Tandır Testi Kebabının gramajına yer verildiği, bu kısımda sadece  
tandır etinin tamamen kemiksiz olacağı hususu hariç, söz konusu diğer etli yemeklerin  
kemikli mi kemiksiz mi olacağına dair ilişkin açıkça bir düzenlemeye yer verilmediği, bu  
bağlamda anılan istekli tarafından ise kemiksiz dana eti için fiyat alınmasında herhangi bir  
aykırılık olmadığı ve söz konusu açıklamanın anılan Tebliğ’in 79.2.2.4.’üncü maddesinde yer  
alan açıklamaya uygun olduğu anlaşılmıştır.  
Tavuk eti (göğüs) için Ankara Ticaret Borsası 16 Ocak 2015 tarihli günlük bülteni ile  
4.75 TL ortalama birim fiyatla teklif verildiği görülmüştür.  
Yukarıda yer alan Teknik Şartname’nin tavuk eti ile ilgili düzenlemelerine göre tavuk  
etinin but ve göğüs olarak getirileceği anlaşılmış, ancak idare tarafından hangi yemeklerde  
tavuk (but) hangi yemeklerde tavuk (göğüs) kullanılacağı hususunda net bir belirleme  
yapılmadığı hususu göz önüne alındığında anılan istekli tarafından tavuk etine ilişkin göğüs  
eti fiyatının alınmasında herhangi bir aykırılık olmadığı ve söz konusu açıklamanın anılan  
Tebliğ’in 79.2.2.4.’üncü maddesinde yer alan açıklamaya uygun olduğu anlaşılmıştır.  
Balık eti olarak yapılan açıklamada İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin 15.01.2015  
tarihli hal ve balık fiyatlarını gösteren bülteninin sunulduğu, söz konusu bültende “Alabalık”  
için fiyat alındığı görülmüştür.  
Yukarıda yer alan Teknik Şartname’nin balıketi ile ilgili düzenlemelerine göre balık  
cinsinin idarece belirleneceğinin ifade edildiği, bu bağlamda idarenin örnek menülerine  
bakıldığında “alabalık ızgara” yemeğine yer verildiği, dolayısıyla anılan istekli tarafından  
balık cinsi olarak “alabalık” için açıklamada bulunması noktasında herhangi bir aykırılık  
bulunmadığı ve söz konusu açıklamanın anılan Tebliğ 79.2.2.5.’inci maddesinde yer alan  
açıklamaya uygun olduğu,  
Bitkisel sıvı yağ için Ankara Ticaret Borsasının 30 Haziran 2015 işlem tarihli günlük  
bülteni ile 3,3492 TL ortalama birim fiyatla, zeytinyağı için Ankara Ticaret Borsasının 12  
Aralık 2015 işlem tarihli günlük bülteni ile 5,5 TL ortalama birim fiyatla, pirinç için Ankara  
Ticaret Borsasının 3 Aralık 2014 işlem tarihli günlük bülteni ile 3,0864 TL ortalama birim  
fiyatla teklif verildiği görülmüştür.  
Bu itibarla, anılan istekli tarafından ana çiğ girdileri hesaplanırken idarenin örnek  
menülerinde belirtilen ve her yemeğe giren et, tavuk cinsleri ile pirinç, sızma zeytinyağı -  
zeytinyağı farkları (Teknik Şartname düzenlemeleri de göz önüne alındığında) dikkate  
20  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/023  
: 29  
: 06.04.2016  
: 2016/UH.III-998  
alınmak suretiyle fiyat bildirimlerinin yapıldığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin söz konusu  
iddiası yerinde bulunmamıştır.  
Diğer taraftan Teknik Şartname’de ihale konusu işin yürütülmesi için gerekli olan  
malzemelerin özellikleri ile ilgili olarak ayrıntılı açıklamalar yapılmış olup, ihale sürecinde  
kullanılacak malzemelerin de Teknik Şartname’de belirtilen özelliklerde olmasının hem  
yüklenicinin hem de idarenin sorumluluğunda olduğu açıktır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oyçokluğu ile karar verildi.  
Kazım ÖZKAN  
Başkan V.  
II. Başkan  
Ali Kemal AKKOÇ  
Kurul Üyesi  
Ahmet ÖZBAKIR  
Kurul Üyesi  
Mehmet Zeki ADLI  
Kurul Üyesi  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
Hamdi GÜLEÇ  
Kurul Üyesi  
Dr. Mehmet AKSOY  
Kurul Üyesi  
21  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/023  
: 29  
: 06.04.2016  
: 2016/UH.III-998  
KARŞI OY  
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesindeki iddiaları kapsamında Kurul  
çoğunluğunca “itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin  
18’inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki  
belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda;  
Dışişleri Bakanlığı İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı tarafından gerçekleştirilen  
Malzemeli Yemek Hazırlama ve Dağıtım Hizmeti” ihalesine ilişkin yaklaşık maliyetin  
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin Yaklaşık Maliyetin Hesaplanmasında Esas  
Miktar ve Fiyatların Tespiti” başlıklı 8’inci maddesinin ikinci fıkrasının “c” ve “ç” bentleri  
esas alınarak toplam 2.649.240,00 TL olarak hesaplandığı,  
Bahse konu ihalede 19 adet ihale dokümanı satın alındığı, 25.11.2015 tarihinde  
gerçekleştirilen ihaleye 8 istekli tarafından teklif verildiği,  
İhaleye ilişkin tekliflerin denetimi hakkında ihale komisyonunca yapılan incelemeye  
göre, bir teklifin “teşekkür mahiyetinde olduğu”, bir teklifinde “Teklif dosyasında kapasite  
raporu yer almadığı” gerekçesi ile değerlendirme dışı bırakılması sonrasında ihalede kalan 6  
teklifin de geçerli teklif olarak belirlendiği, bu tekliflerin,  
Teklif Bedeli  
İsteklinin Adı  
(TL)  
Uslu Yemekçilik Temizlik Nakliyat İnş. ve Otomasyon Hizmetleri San.  
ve Tic. Ltd. Şti.  
1.983.960,00  
Ogtim İnş. Turz. Med. Gıda Tem. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti.  
Özil Temizlik Turizm Yemek Gıda Güvenlik Hizmetleri İnş. San. ve Tic.  
Ltd. Şti.  
Mendika Gıda ve Yemek Paz. İnş. San. ve Tic. A.Ş.  
Doruk Toplu Yemek ve Organizasyon Hiz. San. Tic. Ltd. Şti. - Hc Yemek  
Halı Gıd. Tem. İnş. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı  
Temaktürk İnş. Turz. Taah. A.Ş.  
1.995.840,00  
2.079.000,00  
2.102.760,00  
2.276.208,00  
2.480.544,00  
Şeklinde verildiği,  
Şikayete konu ihale hakkında ihale komisyonunca alınan kararda 2.037.876,92 TL  
sınır değerin altında kalan 2 istekliden de aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, aşırı düşük  
teklif açıklamasına sadece Uslu Yemekçilik Temizlik Nakliyat İnş. ve Otomasyon Hizmetleri  
San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından cevap verdiği, diğer isteklilerin tekliflerinin aşırı düşük teklif  
açıklaması sunmadıkları gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, sunulan açıklamanın  
uygun bulunmayarak teklifin değerlendirme dışı bırakıldığı ve 03.12.2015 tarihli ihale  
komisyonu kararı ile ihalenin teklifi sınır değerin üzerinde bulunan Özil Temizlik Turizm  
Yemek Gıda Güvenlik Hizmetleri İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin üzerinde bırakıldığı,  
22  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/023  
: 29  
: 06.04.2016  
: 2016/UH.III-998  
Söz konusu ihale komisyonu kararı sonrasında Uslu Yemekçilik Temizlik Nakliyat  
İnş. ve Otomasyon Hizmetleri San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin itirazen şikâyet başvurusu hakkında  
Uslu Yemekçilik Temizlik Nakliyat İnş. ve Otomasyon Hizmetleri San. ve Tic. Ltd. Şti.nin  
teklifinin değerlendirmeye alınması” na ilişkin 14.01.2016 tarih ve 2016/UH.III-139 sayılı  
Kurul kararının alındığı,  
Bahse konu Kurul kararı üzerine ihale komisyonu tarafından 11.02.2016 tarihli ihale  
komisyonu kararının alındığı, bu karar ile ihalenin Uslu Yemekçilik Temizlik Nakliyat İnş. ve  
Otomasyon Hizmetleri San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı,  
Anlaşılmıştır.  
4734 sayılı Kanunun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde;  
İhale komisyonu verilen teklifleri (Değişik: 6/2/2014-6518/47md.) değerlendirdikten  
sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük  
olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif  
sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
(Değişik: 6/2/2014-6518/47 md.) gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate  
alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli  
görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
(Ek fıkra: 20/11/2008-5812/12 md.; Değişik fıkra: 6/2/2014-6518/47 md.) Kurum,  
ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük  
tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi  
amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede  
öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde  
sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin  
reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin  
uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü yer almaktadır.  
Bahse konu madde hükmünden, ihalede aşırı düşük sorgulama yapılacağının ihale  
dokümanında düzenmiş haline göre, ihale komisyonunun, yaptığı değerlendirme neticesinde  
geçerli olduğunu tespit ettiği tekliflerden, ihaleye verilen diğer tekliflere veya idarenin tespit  
ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olan isteklileri tespit edeceği ve tespit  
edilen bu teklifleri reddetmeden önce yine madde metninde belirtilen usul doğrultusunda  
sorgulamaya tabi tutacağı anlaşılmaktadır.  
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük teklif  
sorgulamasının Kamu İhale Genel Tebliğinin “teklif fiyata dahil masraflar” ve “aşırı düşük  
tekliflerin değerlendirilmesini” düzenleyen maddeleri ile idari şartnamenin “teklif fiyata dahil  
olan giderler” başlıklı maddesindeki düzenlemelerin esas alınarak yapılması gerekmektedir.  
23  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/023  
: 29  
: 06.04.2016  
: 2016/UH.III-998  
Bu ihalelerde, aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda belgelere dayalı yazılı açıklama  
yapmayan veya ihale komisyonunca açıklamaları yetersiz bulunan isteklilerin teklifleri ile  
teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetini karşılamayan teklifler gerekçesi belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir. İhale konusu hizmetin maliyet unsurlarının, personel çalıştırılmasına  
dayalı hizmet alımlarında olduğu gibi önceden belirlenen nitelikte olmadığı görülmektedir.  
Bu durumda, ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olarak hizmetin ifası için her  
isteklinin basiretli tacir olma yükümlülüğü gereğince kendi organizasyon yapısı, kullanacağı  
makine ekipmanın özellikleri, malzeme teminindeki kendine özgü koşulları vb. unsurları  
dikkate alarak teklif fiyatını belirlemesi gerekmektedir.  
Ayrıca, malzeme dahil yemek alım hizmetlerinde yemek bileşenlerini oluşturan  
girdilerin önemli bir kısmı yerel, mevsimsel ve iklim özelliklerine göre farklılıklar  
göstermekte, bir çok girdi müstahsilden doğrudan temin edilebilmektedir. Özellikle sebze  
meyve gibi girdilerin piyasa koşulları sebebiyle muhasebeleştirilmesinde karşılaşılan  
güçlüklerin aşırı düşük teklif sorgulamasında ispat için aranılan belgelere yansıtılmasında  
isteklilerin önünde önemli bir engel teşkil edeceğinden, şikayete konu ihalede, ihtiyaçların  
uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılmasından sorumlu  
olan idarenin, ihalede aşırı düşük teklif açıklaması isteyerek ihalenin sonuçlandırılması  
yönünde tesis etmiş olduğu işlemlerde mevzuata uyarlık bulunmadığı,  
İhale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı işi olmadığı, yaklaşık  
maliyetin büyük çoğunlukla yemek giderinden oluştuğu ihalede verilen teklifler yaklaşık  
maliyetin altında olmakla birlikte yaklaşık maliyete ve birbirlerine göre yakın olduğu ve en  
düşük teklifin bile diğer tekliflere göre aşırı düşük olarak değerlendirilemeyeceği  
anlaşıldığından, idarece yemek kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin  
karara bağlanması yönünde gerçekleştirilen idari işlemlerin mevzuata uygun olmadığı,  
Değerlendirilmiştir.  
Açıklanan nedenlerle; başvuru sahibinin iddiaları kapsamında yapılan incelemeye  
göre, ihalenin yemek alımı kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin  
sonuçlandırılmasına yönelik idarece gerçekleştirilen idari işlemlerin yerinde olmadığına  
ilişkin “düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmesi yönündeki düşüncem ile, Kurul  
çoğunluğunca verilen karara katılmıyorum.  
Ali Kemal AKKOÇ  
Kurul Üyesi  
24