Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanlığı (E.S.K.İ. Genel Müdürlüğü)
/
2015/178129-Demir III Klorür ( FeCl3 % 40'lık )
Bilgi
İKN
2015/178129
Başvuru Sahibi
Koruma Klor Alkali San. ve Tic. A.Ş.
İdare
Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanlığı (E.S.K.İ. Genel Müdürlüğü)
İşin Adı
Demir III Klorür ( FeCl3 % 40'lık )
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/012
: 70
: 17.02.2016
: 2016/UM.I-578
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan V. II. Başkan: Kazım ÖZKAN
Üyeler: Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hasan KOCAGÖZ,
Hamdi GÜLEÇ, Dr. Mehmet AKSOY
BAŞVURU SAHİBİ:
Koruma Klor Alkali San. ve Tic. A.Ş.,
Deniz Mahallesi Petrol Ofisi Cad. No:43 Derince/KOCAELİ
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanlığı (E.S.K.İ. Genel Müdürlüğü),
Orhangazi Mahallesi Ömür Mevkii Arıtma Tesisleri 26160 Odunpazarı/ESKİŞEHİR
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2015/178129 İhale Kayıt Numaralı “Demir III Klorür ( FeCl3 % 40'lık )” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanlığı (E.S.K.İ. Genel Müdürlüğü) tarafından
15.01.2016 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Demir III Klorür ( FeCl3 % 40'lık )”
ihalesine ilişkin olarak Koruma Klor Alkali San. ve Tic. A.Ş. nin 04.01.2016 tarihinde yaptığı
şikâyet başvurusunun, idarenin 06.01.2016 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince
08.01.2016 tarih ve 1330 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 08.01.2016 tarihli dilekçe ile
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2016/100 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
İdareye yapmış oldukları şikayet başvurularına ait alınan kararın her ne kadar ilgili
kanun, yönetmelik ve tebliğlere istinaden yazıldığı iddia edildiyse de ilgili kanun,
yönetmelik ve tebliğlerde geçen ilgili maddeleri idarenin yorumları, çelişkili açıklamaları,
emsal teşkil edecek diğer idare kararlarının hiçe sayılarak, inisiyatif ve kendi takdir
yetkilerinin kullanılmasından dolayı ve bunun da yanlış bir biçimde kanun, yönetmelik ve
tebliğlerde geçen ilgili maddelere atfedilmesinden dolayı ve sadece 4734 Sayılı Kamu İhale
Kanunu, yönetmelik ve tebliğleri çerçevesinde değerlendirildiği, şikayetlerine asıl konu olan
Yerli Malı Tebliği’nin idarece incelenmediği için yeterli ve tatmin edici bulunmadığı, Yerli
Malı Tebliği’nin Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nca 13 Eylül 2014 tarihli ve 29118
sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiği, SGM 2014/35 Sayılı Bilim Sanayi
ve Teknoloji Bakanlığınca hazırlanan Yerli Malı Tebliği’nin Yerli Malı başlıklı 4’üncü
maddesinin 1’inci fıkrasının b bendinde “tamamen Türkiye’de üretilen veya elde edilen
ürünler ile üretim sürecinin önemli aşamalarının ve ekonomik yönden gerekli görülen son
esaslı işçilik ve eylemin Türkiye’de yapılmış olması”, c bendinde ise “ürünün yerli katkı
oranının en az %51 olması” gerektiğinin belirtildiği,
1
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/012
: 70
: 17.02.2016
: 2016/UM.I-578
OKAS kodlarının 2015 yılından itibaren yenilenmeye başladığı yıldan itibaren idare
tarafından yaplan Demir III Klorür ihalelerinde o tarihten bu yana yapılan 5 adet Demir III
Klorür ihalesinde OKAS branşı olarak ‘’Kimyasal Ürünler” başlığı altında bulunan
24962000 nolu branşın kullanıldığı belirtilmiş olsa da bu numaranın Bakanlığın listesinde
bulunmadığı, aynı zamanda idarenin 5 yıldır aynı branş numarası ile ihaleye çıkıyor
olmasının doğru bir işlem yaptığı anlamına gelmediği, 24000000 branş numarasının
kimyasal ürünler olduğu, bu tür aynı ürün ihalelerinde her ne kadar farklı OKAS branş
numaraları kullanılsa da Demir III Klorür ürünün ait ayrı bir OKAS numarası mevcut
olduğu, EUROSTAT Teknoloji Sınıflamaları listesinde orta-ileri teknoloji sınıflamasında 20
numara ile kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı orta-yüksek sınıf içinde
değerlendirildiği, bu durumda orta-yüksek teknoloji sınıfına girdiğinin kesin bir bilgi olduğu,
idarece belirtilen ve atıf gösterilen kimyasal ürünler başlığı altında her ne kadar bu kodu
listede görünmese de 24962000 numaralı ürünün de bir kimyasala ait olduğu ve direk olarak
kimyasallar ve kimyasal ürünlerin imalatı sınıfına girdiği, orta-ileri teknoloji sınıfına giren
ürünlerin isminin açıklanan listede bulunmaması veya İngilizce gibi yanlış telaffuz
edilmesinin orta-ileri teknoloji sınıfına girmeyen ürününün de yerli malı olmadığı anlamını
taşımadığı,
Bakanlık tarafından açıklanan Orta-İleri teknolojili Sanayi Ürünleri Listesinde
24312122 numaralı ürünün Demir Klorit olarak belirtildiği, liste incelendiğinde bazı ürünlere
içeriklerinin aynı olmasına rağmen birden fazla numara verildiği veya bazı ürünlerinde
İngilizce versiyonlarının yazıldığının görüldüğü, Demir Klorit diye bir kimyasalın
bulunmadığı, Demir Klorür diye bir kimyasal olduğu, bu kimyasalın içeriğine Demir III
Klorürün girdiği, Demir Klorit’in Demir Klorür olduğu ve Demir III Klorür ürününün de bu
sınıfa dahil olduğu, dolayısı ile ürünün listede mevcut olduğu, başvurularına olumsuz
cevaptan önce kimyasalları ve kimyasal işini bilen bilir kişilerden idarece görüş alınsaydı
haklılıklarının ortaya çıkacağı,
4734 sayılı Kamu İhale Kanununun “Yerli istekliler ile ilgili düzenlemeler” başlıklı
63’üncü maddesinin (c) bendinde, Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yerli
malını teklif edenler lehine fiyat avantajı uygulanması” başlıklı 61’inci maddesinin altıncı
fıkrasında bu hususların belirtildiği, Türkiye sınırları içerisinde bulunan bir kamu kuruluşu
olan idarenin üstelik kamunun kaynaklarını kullanan, kamu yararına bu kaynakları en verimli
şekilde kullanması icap etmesi gereken idarenin mevzuatta 2 yerde gecen zorunluluk
tabirlerini dikkate almayıp hiçe sayarak sırf Kanun’un belirli yerlerde belirli çerçevede idare
inisiyatifini kullanma hakkı vermesinden dolayı sadece 1 yerde geçen sağlanabilir ifadesini
dikkate almasının, bunu özellikle belirtmesinin yerli üreticileri ne kadar koruduğu veya yerli
malını ne kadar çok kullanmak istediği konusunda şüphe uyandırdığı,
Aynı durumun %15 oranına kadar sağlanması durumunda da idarenin bilerek bu
oranın %1 ila %15 oranında bir rakam olacağını belirtilerek, özellikle Eskişehir Büyük Şehir
Belediyesi ESKİ Genel Müdürlüğü’nün dilerse bu oranı %1 bile alabilir anlamına
getirdiğinin idarenin cevabında parantez içinde belirtildiği, %1 gibi komik bir oranın
zorunluluktan dolayı kullanmak gerekirse, %1 olarak kullandırılmasının idarelerin yerli
malına bakış açısını ortaya koymaktan başka bir şey olmadığı, ihaleye katılacak yabancı
ortaklı ve yerli malı belgesi olmayan firmalara işi bırakabileceği anlamına gelebileceği,
Kimyasal alımı yapan idarelerin ihaleleri incelendiğinde bütün idarelerin yerli malı
2
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/012
: 70
: 17.02.2016
: 2016/UM.I-578
lehine fiyat avantajı sağlaması zorunluluğundan dolayı bu durumu idari şartnamelerinde
belirttikleri, İZSU ve Balıkesir BASKİ gibi idarelerin bu durumu idari şartnamelerinde
belirtmesinin diğer idarelerin de belirtmesi gerektiği anlamına gelmez ifadelerinin yine
Eskişehir Büyükşehir Belediyesi ESKİ Genel Müdürlüğü’nün olaya bakış açısını sergilediği,
bir idarenin aynı konuda Kanun, Tebliğ ve Yönetmelik var ise farklı görüş beyan etmesinin,
farklı uygulama yapmasının mümkün olmadığı,
Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından yapılan açıklamalarda idarelerin
inisiyatifine verilen %15 oranına kadar fiyat avantajı durumunun idarelerce %1, %5 gibi
oranları kullanıp %15’i kullanmayarak sanki kullanma zorunluluğu varsa minimum neyse
onu kullanalım gibi düşünmeye sebebiyet vermesinden dolayı idareleri töhmet altında
bıraktığı, Türkiye Cumhuriyeti Kanunlarına göre hareket etme zorunluğu bulunan idarelerin
özellikle aynı ürünü alıyorsa bir idarenin yerli malı lehine fiyat avantajını kullandırması
diğerinin kullandırmamasının söz konusu olamayacağı, bu konuda her idarenin ayrı karar
yetkisinin olmadığı,
Kamu İhale Kanunu çerçevesinde idarelerce ihale edilen ve aynı ürüne ait taleplerde
idarelerin yerli malı lehine fiyat avantajı uygulamasının yerli üreticileri desteklemek adına
gerektiği, Balıkesir BASKİ Genel Müdürlüğün’ce Demir III Klorür ürününün OKAS
kodunun 24312122 Demir Klorit olarak alındığı, İzmir İZSU Genel Müdürlüğü’nde ise bu
kodun 24000000 Kimyasal Ürünler olarak alındığı, dolayısı ile Eskişehir Büyükşehir
Belediyesi ESKİ Genel Müdürlüğü’nün de bu ürünü şikayet dilekçelerine istinaden her iki
koddan biri kapsamında değerlendirmesi gerektiği, 2011/13 sayılı Başbakanlık Genelgesinde
tasarruf ve rekabet ilkelerine uygun hareket edilmesi kaydıyla, ülkemiz ihtiyaçlarının yerli
ürünlerden karşılanmasının ekonomimiz açısından büyük önem taşıdığı iddialarına yer
verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
Başvuru sahibinin iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Yerli istekliler ile ilgili düzenlemeler” başlıklı
63’üncü maddesinde “…İhalelere sadece yerli isteklilerin katılması ile yerli istekliler ve yerli
malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı tanınmasına ilişkin olarak aşağıdaki
düzenlemeler esas alınır:…
c) Mal alımı ihalelerinde yerli malı teklif eden istekliler lehine % 15 oranına kadar
fiyat avantajı sağlanabilir. Ancak, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ilgili
kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak orta ve yüksek teknolojili sanayi ürünleri arasından
belirlenen ve her yıl ocak ayında Kurum tarafından ilan edilen listede yer alan malların
ihalelerinde yerli malı teklif eden istekliler lehine % 15 oranına kadar fiyat avantajı
sağlanması zorunludur.
d) Yerli malı belirlenmesine ilişkin usul ve esaslar Bilim, Sanayi ve Teknoloji
Bakanlığı tarafından ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak belirlenir. İsteklilerce
teklif edilen malın yerli malı olduğu, bu usul ve esaslara uygun olarak düzenlenen yerli malı
belgesi ile belgelendirilir…” hükmü,
3
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/012
: 70
: 17.02.2016
: 2016/UM.I-578
Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yerli malını teklif edenler lehine
fiyat avantajı uygulanması başlıklı 61’inci maddesinde “… (1) Yaklaşık maliyeti eşik değerin
altında kalan mal alımı ihalelerine sadece yerli isteklilerin katılabileceğine ilişkin düzenleme
yapılabilir. Ayrıca sadece yerli isteklilerin katılımına açık ihalelerde, yerli malı teklif eden
yerli istekliler lehine % 15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanabilir.
(2) Mal alımı ihalelerinde yaklaşık maliyetine bakılmaksızın, tüm isteklilerin
katılabileceğine ilişkin düzenleme yapılabilir ve bu ihalelerde yerli malı teklif eden istekliler
lehine % 15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanabilir.
(3) İhale veya ön yeterlik ilanı ve idari şartnamede, yerli malı teklif edenler lehine
tanınan fiyat avantajı oranı belirtilir.
(4) Yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı tanınan ve birden fazla mal
kaleminden oluşan ihalelerin, kısmi teklife açık olarak gerçekleştirilmesi ve fiyat
avantajı tanınan her bir kısmın tek bir mal kaleminden oluşması zorunludur. Kısmi teklife
açık ihalelerde, kısımların birinde, birkaçında veya tamamında yerli malı teklif eden istekliler
lehine aynı veya farklı oranlarda fiyat avantajı sağlanabilir. Yerli malı teklif eden istekliler
lehine fiyat avantajı, yerli malı teklif etmeyen diğer isteklilerin söz konusu mal kalemi için
teklif ettikleri bedele, kendi teklif bedelleri üzerinden ihale dokümanında belirlenen fiyat
avantajı oranı esas alınarak hesaplanan tutarın eklenmesi suretiyle bulunur.
(5) Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin, fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak
belirleneceği ihalede, öncelikle fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif
bedeli bulunur. Yerli malını teklif edenler lehine fiyat avantajı, bu istekliler dışındaki
isteklilerin değerlendirilmiş teklif bedellerine, kendi değerlendirilmiş teklif bedelleri
üzerinden fiyat avantajı oranı esas alınarak hesaplanan tutarın eklenmesi suretiyle uygulanır.
(6) Her yıl Ocak ayında Kurum tarafından ilan edilen orta ve yüksek teknolojili
sanayi ürünleri listesinde yer alan malların ihalelerinde, yerli malı teklif eden istekliler lehine
% 15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanması zorunludur. Söz konusu zorunlu fiyat
avantajı uygulaması, ilanı veya duyurusu bu listenin yayımlanmasından sonra yapılan mal
alımı ihalelerinde uygulanacaktır.
(7) Teklif edilen malın yerli malı olduğu Bilim, Sanayi ve Teknoloji
Bakanlığı tarafından belirlenen usul ve esaslara uygun olarak düzenlenen yerli malı belgesi
ile belgelendirilir…” hükmü,
2011/13 sayılı Başbakanlık Genelgesi’nde “Tasarruf ve rekabet ilkelerine uygun
hareket edilmesi kaydıyla, ülkemiz ihtiyaçlarının yerli ürünlerden karşılanması ekonomimiz
açısından büyük önem taşımaktadır.
Bu çerçevede, mevzuatımızda yerli ürün kullanımına yönelik mevcut hükümlerin
uygulanmasına özen gösterilmesine ilave olarak, kamu kurum ve kuruluşlarınca
gerçekleştirilecek mal alımlarına ilişkin uygulamalarda;
1.Teknik şartnamelerde Türkiye’de üretilen ürünlerin teklif edilmesini engelleyen
düzenlemelerin yapılmaması,
2.Kamu ihale mevzuatına aykırı olarak, isteklilerin ithal ürün ya da belirli bir ülkenin
malını teklif etmesine yönelik düzenlemelerin yapılmaması,
3. Ürünlere ilişkin olarak yabancı belgelendirme kuruluşları tarafından düzenlenen ve
zorunlu olmayan belgelerin ihale dokümanlarında aranmaması,
4.İthal ürün teklif eden isteklilerin yurt dışında mal teslim edebilmelerine imkan
tanınması durumunda, teslim yeri, navlun, gümrük ve vergi giderleri gibi unsurların
tekliflerin değerlendirilmesinde nasıl dikkate alınacağına dair ihale dokümanlarında
düzenlemelerin yapılması,
4
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/012
: 70
: 17.02.2016
: 2016/UM.I-578
5. İthal ürün teklif eden isteklilere mal tesliminden önce akreditif açılarak ön ödeme
yapılmasına imkan tanınması durumunda, Türkiye’de üretilen ürünleri teklif eden isteklilere
de avans ödemesi yapılmasına yönelik ihale dokümanlarında düzenleme yapılması,
hususlarının dikkate alınarak, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki alımlar
ile Devlet Malzeme Ofisinden gerçekleştirilecek alımlarda öncelikli olarak Türkiye’de
üretilen ürünlerin tercih edilmesini ve kamu kurum ve kuruluşları yöneticilerinin bu konuda
gereken duyarlılığı göstermelerini önemle rica ederim.” açıklaması yer almaktadır.
Söz konusu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu alıma ilişkin bilgiler” başlıklı
2’nci maddesinde “…2.1. İhale konusu malın;
a) Adı: Demir III Klorür ( FeCl3 % 40'lık )
b) Varsa kodu:
c) Miktarı ve türü:
1000 ton Demir III Klorür ( FeCI3 % 40’lık )
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
ç) Teslim edileceği yer: E.S.K.İ. Genel Müdürlüğü Atıksu Arıtma Tesisi Malzeme Deposu -
Eskişehir
d) Bu bent boş bırakılmıştır…” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı
35’inci maddesinde “…35.1. Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, teklif edilen
fiyatların en düşük olanıdır.
35.2. Bu madde boş bırakılmıştır.
35.3. Yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı uygulanması:
35.3.1. Bu madde boş bırakılmıştır…” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Ek” başlığında “…
Sıra No Açıklama
Birimi
ton
Miktarı
1.000
1
Demir III Klorür ( FeCI3 % 40'lık )
Okas Kodu
24962000
Okas Açıklaması
Su ile işlenmiş yumuşatmada kullanılan kimyasal maddeler
…” düzenlemesi,
Söz konusu ihaleye ait Teknik Şartname’nin “Genel Tanım” başlığında “…Atıksu
Arıtma Tesislerinde fosfor giderimi ve çamur çürütücü tanklarında H2S giderilmesi
işlemlerinde kullanılmak üzere 1000 ton %40'lık sıvı FeCI3'e ait nakliye dahil satın alınması
ve ESKİ Atıksu Arıtma Tesisindeki mevcut tanklara boşaltılarak teslim edilmesi işlemine ait
teknik şartlar aşağıda belirtilmiştir…” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Malzemenin (FeCl3) Teknik Özellikleri” başlıklı 1’inci
maddesinde “…
a. Konsantrasyon
: %40±2 (ağırlıkça)
b. Yoğunluk(20 oC) : 1,43 ± 0,15
c. Fe+2 iyonu
d. Serbest Cl2
: max. %2,5/Fe(lll)
: eser miktarda
5
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/012
: 70
: 17.02.2016
: 2016/UM.I-578
e. Renk
: kahverengi, berrak, tortusuz…” düzenlemesi bulunmaktadır.
Konuyla ilgili olarak 15.01.2016 tarihli ve 1195 sayılı yazımız ile Bilim, Sanayi ve
Teknoloji Bakanlığı’ndan bilgi istenilmiş olup, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Bilim ve
Teknoloji Genel Müdürlüğü tarafından gönderilen 02.02.2016 tarihli ve 383 sayılı yazıda
“…Söz konusu Kanun maddesi gereğince Bakanlığımızca, Kurumunuz tarafından kamu
alımlarında kullanılan CPV (Common Procurement Vocabulary) kodlarında hazırlanan
listedeki ürünlerin teknoloji sınıflaması yapılmıştır. Bahse konu “Demir Klorit” ürünü CPA
ürün sınıflamasında “Kimyasallar ve Kimyasal Ürünler” başlığı altında yer aldığından
teknoloji sınıfı, orta teknoloji olarak belirtilmiştir. “Demir III Klorür” ürünü tarafınızca
kamu alımlarında kullanılan listede yer almaması nedeniyle Bakanlığımızca hazırlanan orta
ve yüksek teknolojili sanayi ürünleri listesinde de yer almamıştır. Buna ilave olarak CPV
kodlarında hazırlanan listedeki tüm ürünlerin çevirisinin tekrar gözden geçirilip, varsa bir
değişiklik tarafımıza iletilmesi gerektiği değerlendirilmektedir…” denilmiştir.
Yukarıda yer verilen düzenlemelerden 1.000 ton miktarında “Demir III Klorür (FeCl3
%40’lık)” alınacağı, bu ürün için idarece “24962000” Okas kodunun belirlendiği, söz konusu
Okas kodunun açıklamasında “Su ile işlenmiş yumuşatmada kullanılan kimyasal maddeler”
ibaresinin yer aldığı, İdari Şartname’de “Yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı
uygulanması” başlığının altında yapılan “…35.3.1. Bu madde boş bırakılmıştır…”
düzenlemesi ile yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı uygulanmayacağı
görülmüştür.
Kamu İhale Kanunu’nun “Yerli istekliler ile ilgili düzenlemeler” başlıklı 63’üncü
maddesi, Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yerli malını teklif edenler lehine
fiyat avantajı uygulanması” başlıklı 61’inci maddesi ve 2011/13 sayılı Başbakanlık Genelgesi
birlikte değerlendirildiğinde, mal alımı ihalelerinde idare tarafından yaklaşık maliyete
bakılmaksızın yerli malı teklif eden istekliler lehine %15 oranına kadar fiyat avantajı
sağlanabileceği, bu durumda ihale ilanında ve idari şartnamede yerli malı teklif edenler lehine
tanınan fiyat avantajı oranının belirtileceği, diğer taraftan Bilim, Sanayi ve Teknoloji
Bakanlığı tarafından ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak orta ve yüksek teknolojili
sanayi ürünleri arasından belirlenen ve her yıl ocak ayında Kurum tarafından ilan edilen
listede yer alan malların ihalelerinde yerli malı teklif eden istekliler lehine %15 oranına kadar
fiyat avantajı sağlanmasının zorunlu olduğu, ancak uygulanacak olan oranın %15’e kadar
idare tarafından belirlenmesi hususunda takdir yetkisinin mutlak ve sınırsız olmadığı, bu
nedenle takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gerekleri dikkate alınarak kullanılması
gerektiği, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki alımlarda öncelikli olarak
Türkiye’de üretilen ürünlerin tercih edilmesinin ve kamu kurum ve kuruluşları yöneticilerinin
bu konuda gereken duyarlılığı göstermeleri gerektiği anlaşılmaktadır.
Yapılan incelemede, yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı sağlanmadığı,
bununla birlikte söz konusu alım için yerli istekliler lehine fiyat avantajı sağlanmaması
hususunda somut ve hukuken geçerli bir sebep gösterilmeden İdari Şartname’de “Yerli malı
teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı uygulanması” başlığı altında yapılan “…35.3.1. Bu
madde boş bırakılmıştır…” düzenleme ile yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı
uygulanmamasının (oranın %0 olarak belirlemesinin), piyasa koşullarında yerli malı teklif
eden istekliler lehine amaçlanan fiyat avantajını alımın niteliği, sektörün durumu gibi
parametreler göz önünde tutulduğunda sağlamayacağı, bu itibarla söz konusu düzenlemenin
6
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/012
: 70
: 17.02.2016
: 2016/UM.I-578
Kanun koyucunun bu maddeye ilişkin amacıyla bağdaşmadığı gibi, bu amacın
gerçekleşmesini de fiilen engelleyeceği, bunun yanında idarenin şikâyet başvurusuna verdiği
cevapta, yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı uygulanmamasına ilişkin makul
bir gerekçenin sunulmadığı da dikkate alındığında, anılan düzenlemenin kanunun amacına ve
kamu yararına uygun olmadığı neticesine ulaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle
giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin
iptaline,
Oyçokluğu ile karar verildi.
Kazım ÖZKAN
Başkan V.
II. Başkan
Ali Kemal AKKOÇ
Ahmet ÖZBAKIR
Kurul Üyesi
Mehmet Zeki ADLI
Kurul Üyesi
Kurul Üyesi
Hasan KOCAGÖZ
Kurul Üyesi
Hamdi GÜLEÇ
Kurul Üyesi
Dr. Mehmet AKSOY
Kurul Üyesi
7
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/012
: 70
: 17.02.2016
: 2016/UM.I-578
KARŞI OY
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesindeki ihale dokümanına yönelik
iddiaları kapsamında Kurul çoğunluğunca, 2011/13 sayılı Başbakanlık Genelgesi gereğince
yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajının sağlanmasına yönelik olarak ihale ilanı
ve İdari Şartname’de düzenleme yapılması gerektiği, yaklaşık maliyeti eşik değerin altında
olan başvuruya konu ihaleye ait ihale ilanı ve İdari Şartname’de yerli malı teklif eden
istekliler lehine fiyat avantajı sağlanacağına ilişkin düzenleme yapılmadığı gerekçesiyle
“ihalenin iptaline” karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği iddiası kapsamında
yapılan incelemeye göre;
Kararda da yer verildiği üzere, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Yerli istekliler
ile ilgili düzenlemeler” başlıklı 63’üncü maddesi ile Mal Alımı İhaleleri Uygulama
Yönetmeliği’nin “Yerli malını teklif edenler lehine fiyat avantajı uygulanması başlıklı 61’inci
maddesinde, hangi durumlarda yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı
uygulanacağı ve bu avantajın nasıl hesaplanacağı ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir.
Başvuruya konu ihale Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanlığınca (E.S.K.İ. Genel
Müdürlüğü) yapılan Demir III Klorür ( FeCl3 % 40'lık ) alımı ihalesi olup, İdari Şartname’nin
“Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı 35’inci maddesinde;
“…35.1. Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, teklif edilen fiyatların en
düşük olanıdır.
35.2. Bu madde boş bırakılmıştır.
35.3. Yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı uygulanması:
35.3.1. Bu madde boş bırakılmıştır…” düzenlemesine,
Aynı Şartname’nin “EK” başlığında “…
Sıra No Açıklama
Birimi
ton
Miktarı
1.000
1
DEMİR III KLORÜR ( FeCI3 % 40'LIK )
Okas Kodu
24962000
Okas Açıklaması
Su ile işlenmiş yumuşatmada kullanılan kimyasal maddeler
düzenlemesine yer verilmiştir.
Yukarıda anılan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 63’üncü maddesi ile Mal Alımı
İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 61’inci maddesinde yer alan hükümlerden, mal alımı
ihalelerinde yaklaşık maliyetine bakılmaksızın, tüm isteklilerin katılabileceğine ilişkin
düzenleme yapılabileceği ve yerli malı teklif eden istekliler lehine % 15 oranına kadar fiyat
avantajı sağlanabileceği, ancak, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ilgili kurum
ve kuruluşların görüşleri alınarak orta ve yüksek teknolojili sanayi ürünleri arasından
belirlenen ve her yıl ocak ayında Kurum tarafından ilan edilen listede yer alan malların
ihalelerinde yerli malı teklif eden istekliler lehine % 15 oranına kadar fiyat avantajı
sağlanmasının zorunlu olduğu, ihale veya ön yeterlik ilanı ve idari şartnamede, yerli malı
teklif edenler lehine tanınan fiyat avantajı oranının belirtileceği, teklif edilen malın yerli
8
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/012
: 70
: 17.02.2016
: 2016/UM.I-578
malı olduğunun Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından belirlenen usul ve esaslara
uygun olarak düzenlenen yerli malı belgesi ile belgelendirileceği anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen düzenlemelerden 1.000 ton miktarında “Demir III Klorür (FeCl3
%40’lık)” alınacağı, bu ürün için idarece “24962000” Okas kodunun belirlendiği, söz konusu
Okas kodunun açıklamasında “Su ile işlenmiş yumuşatmada kullanılan kimyasal maddeler”
ibaresinin yer aldığı, İdari Şartname’de “Yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı
uygulanması” başlığının altında yapılan “…35.3.1. Bu madde boş bırakılmıştır…”
düzenlemesi ile yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı uygulanmayacağı
görülmüştür.
Söz konusu ihale kapsamında “24962000” Okas kodu ile alımı yapılacak olan “Demir
III Klorür (FeCl3 %40’lık)” ürününün Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ilgili
kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak orta ve yüksek teknolojili sanayi ürünleri arasından
belirlenen ve her yıl Ocak ayında Kurum tarafından ilan edilen listede yer alıp almadığına
ilişkin yapılan incelemede “Demir III klorür” adlı ürünün bahse konu listede yer almadığı
görülmüştür.
Bununla birlikte başvuru sahibince ihale konusu alımla aynı ürün olduğu iddia edilen
“Demir klorit” başlıklı ürünün orta ve yüksek teknolojili sanayi ürünleri listesinde olup
olmadığına ilişkin yapılan incelemede “Demir klorit”in 72’nci sırada, 24312122 CPV kodu ile
orta teknolojili sanayi ürünleri arasında yer aldığı görülmüştür.
Diğer taraftan, söz konusu ürünün (Demir klorit) alım konusu olan “Demir III Klorür
(FeCl3 %40’lık)”ü de kapsayıp kapsamadığı konusunda 15.01.2016 tarihli ve 1195 sayılı
yazımız ile Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na görüş sorulmuştur.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğü tarafından
gönderilen 02.02.2016 tarihli ve 383 sayılı cevabi yazıda “…Söz konusu Kanun maddesi
gereğince Bakanlığımızca, Kurumunuz tarafından kamu alımlarında kullanılan CPV
(Common Procurement Vocabulary) kodlarında hazırlanan listedeki ürünlerin teknoloji
sınıflaması yapılmıştır. Bahse konu “Demir Klorit” ürünü CPA ürün sınıflamasında
“Kimyasallar ve Kimyasal Ürünler” başlığı altında yer aldığından teknoloji sınıfı, orta
teknoloji olarak belirtilmiştir. “Demir III Klorür” ürünü tarafınızca kamu alımlarında
kullanılan listede yer almaması nedeniyle Bakanlığımızca hazırlanan orta ve yüksek
teknolojili sanayi ürünleri listesinde de yer almamıştır…” denilmiştir. Dolayısı ile “Demir III
klorür” adlı ürünün Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ilgili kurum ve
kuruluşların görüşleri alınarak orta ve yüksek teknolojili sanayi ürünleri arasından belirlenen
ve her yıl Ocak ayında Kurum tarafından ilan edilen listede yer almadığı belirlenmiştir.
Alım konusu mala ilişkin idarece “24962000” Okas kodunun belirlendiği, söz konusu
Okas kodunun açıklamasında “Su ile işlenmiş yumuşatmada kullanılan kimyasal maddeler”
ibaresinin yer aldığı, bu açıklamanın ihale dokümanında belirtilen alım konusu mal ile
uyumlu olduğu,
Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yerli malını teklif edenler lehine
fiyat avantajı uygulanması başlıklı 61’inci maddesinde “… (1) Yaklaşık maliyeti eşik değerin
altında kalan mal alımı ihalelerine sadece yerli isteklilerin katılabileceğine ilişkin düzenleme
9
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/012
: 70
: 17.02.2016
: 2016/UM.I-578
yapılabilir. Ayrıca sadece yerli isteklilerin katılımına açık ihalelerde, yerli malı teklif eden
yerli istekliler lehine % 15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanabilir.
(2) Mal alımı ihalelerinde yaklaşık maliyetine bakılmaksızın, tüm isteklilerin
katılabileceğine ilişkin düzenleme yapılabilir ve bu ihalelerde yerli malı teklif eden istekliler
lehine % 15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanabilir…” hükmü gereğince, yerli malı teklif
eden istekliler lehine fiyat avantajı uygulayıp uygulamamanın idarenin takdirinde olduğu,
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğü’nce de
“…“Demir III Klorür” ürünü tarafınızca kamu alımlarında kullanılan listede yer almaması
nedeniyle Bakanlığımızca hazırlanan orta ve yüksek teknolojili sanayi ürünleri listesinde de
yer almamıştır…” ifadeleri ile alım konusu malın orta ve yüksek teknolojili sanayi ürünleri
listesinde de yer almadığı, dolayısı ile idarece yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat
avantajı uygulama zorunluluğu olmadığı hususları bir arada değerlendirildiğinde, başvuru
sahibinin iddiasının yerinde olmadığı kanaatine varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle; yukarıda yapılan tespit ve değerlendirmeler doğrultusunda
“itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemiz ile
Kurul çoğunluğunca verilen “ihalenin iptaline” niteliğindeki karara katılmıyoruz.
Ali Kemal AKKOÇ
Kurul Üyesi
Hasan KOCAGÖZ
Kurul Üyesi
Dr. Mehmet AKSOY
Kurul Üyesi
10