Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Manisa Büyükşehir Belediye Başkanlığı Fen İşleri Dairesi
/
2015/141839-Greyder, Loder, Ekskavatör Paletli ve Lastik Tekerlikli İş Makineleri Alımı
Bilgi
İKN
2015/141839
Başvuru Sahibi
Hidromek-Hidrolik ve Mekanik Makina İmalat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi VEKİLİ: Av. Eren AYIK
İdare
Manisa Büyükşehir Belediye Başkanlığı Fen İşleri Dairesi
İşin Adı
Greyder, Loder, Ekskavatör Paletli ve Lastik Tekerlikli İş Makineleri Alımı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/010
: 15
: 03.02.2016
: 2016/UM.II-369
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan V. II. Başkan: Kazım ÖZKAN
Üyeler: Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hamdi GÜLEÇ, Dr.
Mehmet AKSOY
BAŞVURU SAHİBİ:
Hidromek-Hidrolik ve Mekanik Makina İmalat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi,
VEKİLİ:
Av. Eren AYIK,
Ayaş Yolu 25. Km. I. Organize Sanayi Bölgesi Osmanlı Cad. No: 1 Sincan/ANKARA
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Manisa Büyükşehir Belediye Başkanlığı Fen İşleri Dairesi,
Merkez Efendi Mah. 3819 Sokak (Nur Sokak) No: 80/B MANİSA
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2015/141839 İhale Kayıt Numaralı “Greyder, Loder, Ekskavatör Paletli ve Lastik Tekerlikli
İş Makineleri Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Manisa Büyükşehir Belediye Başkanlığı Fen İşleri Dairesi tarafından 25.11.2015
tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Greyder, Loder, Ekskavatör Paletli ve Lastik
Tekerlikli İş Makineleri Alımı” ihalesine ilişkin olarak Hidromek-Hidrolik ve Mekanik
Makina İmalat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin 04.11.2015 tarihinde yaptığı şikâyet
başvurusunun, idarenin 13.11.2015 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince
23.11.2015 tarih ve 91282 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 23.11.2015 tarihli dilekçe ile
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2015/3033 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İdareye yaptıkları şikâyet başvurularının, imza sirkülerinin eklenmediği
gerekçesiyle usul yönünden reddedildiği, idareye avukat aracılığıyla başvuruda bulundukları,
başvuru ekinde şikayet başvurusunda bulunmaya yetkili olduğunu gösteren baro pulu
yapıştırılmış vekaletnamenin avukat tarafından onaylı suretinin sunulduğu, başvurularının
1136 sayılı Avukatlık Kanunu'nun 56'ncı maddesine uygun olduğu, idarenin red gerekçesinin
yerinde olmadığı,
2) İhale dokümanında yer alan yerli malına ilişkin düzenlemenin mevzuata aykırı
olduğu,
3) İhalenin kısmî teklife açık olması gerektiği,
1
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/010
: 15
: 03.02.2016
: 2016/UM.II-369
4) 28-32 Ton Arası Paletli Ekskavatöre (1,6 – 2,2 Ton Arası Hidrolik Kırıcı Dahil) ait
Teknik Şartname’nin 3.1.5., 3.2.13., 3.2.14., 3.3.2., 3.3.7., 3.4.1’inci, 3.10.1. ve 3.10.7.
maddeleri ile 18-22 Ton Arası Lastik Tekerlekli Hidrolik Ekskavatöre ait Teknik
Şartname'nin 2.1.4., 2.1.9., 2.1.10., 2.2.3. ve 2.9.1’inci maddelerinde yer alan özelliklerin,
alımı yapılacak iş makinalarının kullanım amaçlarını esas alarak ve ulusal/uluslararası
standartlara dayanılarak belirlenmediği, bu düzenlemelerin ihalede sadece belli marka iş
makinalarının teklif edilebilmesine olanak sağladığı,
5) İhale İlanı’nın “motorlu kara taşıtları”na ait 34100000 OKAS kodu ile
yayımlandığı, bu durumun istekli olabilecek bir çok firmanın ihale ilanına ulaşamamasına ve
ihaleye katılımın yeterli ölçüde sağlanamayacağına sebep olacağı, ihale ilanının doğru OKAS
kodu altında yeniden yayınlanması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Başvuruların şekil unsurları”
başlıklı 5’inci maddesinde “(2) Uygulamada başvuru sahiplerinin dilekçelerinde yukarıda
belirtilen bazı bilgilere yer vermediği görüldüğünden, ilgililerin yararlanmasına yönelik
olarak hazırlanan dilekçe örneklerine bu Tebliğin ekinde yer verilmiş olup; ilgililerin uygun
dilekçe örneklerini kullanmaları, başvurularının zamanında ve doğru olarak yapılması
bakımından önem arz etmektedir. (EK:1, 2). İlgililer, Yönetmeliğin 8 inci maddesinde
belirtilen bilgileri içermesi kaydıyla bu örnekler dışındaki dilekçeler ile de başvuruda
bulunabilir.” açıklaması yer almaktadır.
Anılan Tebliğ’in ekinde “EK-1: İdareye Yapılacak Şikayet Başvuru Dilekçesi Örneği
b) Başvuranın tüzel kişi olması durumunda:
…
3- Avukat aracılığı ile başvurmaları halinde: Şikayet başvurusunda bulunmaya yetkili
olduğunu gösteren baro pulu yapıştırılmış vekaletnamenin aslı veya avukat ya da noter
tarafından onaylı sureti” şeklinde açıklamanın yer aldığı görülmüştür.
1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun “Örnek çıkarabilme ve tebligat yapabilme hakkı”
başlıklı 56’ncı maddesinde ise “Usulüne uygun olarak düzenlenen ve avukata verilmiş olan
vekaletname 52 nci maddede yazılı dosyada saklanır. Avukat, bu vekaletnamenin örneğini
çıkarıp aslına uygunluğunu imzası ile onaylayarak kullanabilir. Avukatın çıkardığı
vekaletname örnekleri bütün yargı mercileri, resmi daire ve kurumlar ile gerçek ve tüzel
kişiler için resmi örnek hükmündedir.” hükmüne yer verilmiştir.
Yapılan incelemede başvuru sahibi Hidromek-Hidrolik ve Mekanik Makina İmalat
Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi adına baro pulu ve aslı gibidir onayı taşıyan 09.12.2013
tarihli ve 36680 yevmiye numaralı vekâletname ile idareye 03.11.2015 tarihinde şikâyet
başvurusunun Av. Eren Ayık tarafından yapıldığı görülmüştür.
2
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/010
: 15
: 03.02.2016
: 2016/UM.II-369
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in ekinde yayımlanan EK-1 numaralı
“İdareye Yapılacak Şikayet Başvuru Dilekçesi Örneği”nde, başvuranın tüzel kişi olması ve
avukat aracılığı ile başvuruda bulunulması halinde şikayet başvurusunda bulunmaya yetkili
olduğunu gösteren baro pulu yapıştırılmış vekaletnamenin aslı veya avukat ya da noter
tarafından onaylı suretinin sunulmasının yeterli olduğu belirtilmiştir.
Yapılan inceleme ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibi Hidromek-Hidrolik
ve Mekanik Makina İmalat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi adına şikâyet başvurusunda
bulunan vekil Av. Eren Ayık’a ait baro pulu taşıyan vekaletname örneğinin sunuluş şeklinin
Avukatlık Kanunu’nun 56’ncı maddesine uygun olduğu anlaşılmış olup, avukata ait
vekaletname haricinde ayrıca imza beyannamesi/sirküleri sunulmasına gerek
bulunmadığından, idarenin şikâyet başvurusunu başvuru sahibi adına imza sirküleri
sunulmadığı gerekçesiyle şekil yönünden reddine ilişkin kararının yerinde olmadığı sonucuna
varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Yerli istekliler ile ilgili düzenlemeler” başlıklı
63’üncü maddesinde “İhalelere sadece yerli isteklilerin katılması ile yerli istekliler ve yerli
malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı tanınmasına ilişkin olarak aşağıdaki
düzenlemeler esas alınır:
…
c) Mal alımı ihalelerinde yerli malı teklif eden istekliler lehine % 15 oranına kadar
fiyat avantajı sağlanabilir. Ancak, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ilgili
kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak orta ve yüksek teknolojili sanayi ürünleri arasından
belirlenen ve her yıl ocak ayında Kurum tarafından ilan edilen listede yer alan malların
ihalelerinde yerli malı teklif eden istekliler lehine % 15 oranına kadar fiyat avantajı
sağlanması zorunludur.” hükmü,
Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Yerli malını teklif eden istekliler
lehine fiyat avantajı uygulanması” başlıklı 61’inci maddesinde “(2) Mal alımı ihalelerinde
yaklaşık maliyetine bakılmaksızın, tüm isteklilerin katılabileceğine ilişkin düzenleme
yapılabilir ve bu ihalelerde yerli malı teklif eden istekliler lehine % 15 oranına kadar fiyat
avantajı sağlanabilir.
(3) İhale veya ön yeterlik ilanı ve idari şartnamede, yerli malı teklif edenler lehine
tanınan fiyat avantajı oranı belirtilir.
(4) Yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı tanınan ve birden fazla mal
kaleminden oluşan ihalelerin, kısmi teklife açık olarak gerçekleştirilmesi ve fiyat
avantajı tanınan her bir kısmın tek bir mal kaleminden oluşması zorunludur. Kısmi teklife
açık ihalelerde, kısımların birinde, birkaçında veya tamamında yerli malı teklif eden istekliler
lehine aynı veya farklı oranlarda fiyat avantajı sağlanabilir. Yerli malı teklif eden istekliler
lehine fiyat avantajı, yerli malı teklif etmeyen diğer isteklilerin söz konusu mal kalemi için
teklif ettikleri bedele, kendi teklif bedelleri üzerinden ihale dokümanında belirlenen fiyat
avantajı oranı esas alınarak hesaplanan tutarın eklenmesi suretiyle bulunur.
(5) Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin, fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak
belirleneceği ihalede, öncelikle fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif
bedeli bulunur. Yerli malını teklif edenler lehine fiyat avantajı, bu istekliler dışındaki
3
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/010
: 15
: 03.02.2016
: 2016/UM.II-369
isteklilerin değerlendirilmiş teklif bedellerine, kendi değerlendirilmiş teklif bedelleri
üzerinden fiyat avantajı oranı esas alınarak hesaplanan tutarın eklenmesi suretiyle uygulanır.
(6) Her yıl Ocak ayında Kurum tarafından ilan edilen orta ve yüksek teknolojili
sanayi ürünleri listesinde yer alan malların ihalelerinde, yerli malı teklif eden istekliler lehine
% 15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanması zorunludur. Söz konusu zorunlu fiyat
avantajı uygulaması, ilanı veya duyurusu bu listenin yayımlanmasından sonra yapılan mal
alımı ihalelerinde uygulanacaktır.” hükmü yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde
“2.1. İhale konusu malın;
a) Adı: Greyder, Loder, Ekskavatör Paletli ve Lastik Tekerlikli İş Makineleri Alımı
b) Varsa kodu:
c) Miktarı ve türü:
Miktarı: 14 adet İş Makinesı Alımı
Türü: Mal Alımı
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
ç) Teslim edileceği yer: Manisa Büyükşehir Belediyesi Hizmet Şantiyesine teslim
edilecektir.“ düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “İhalenin yabancı isteklilere açıklığı” başlıklı 8’inci maddesinde
“8.1. İhale, yeterlik kriterlerini taşıyan yerli ve yabancı tüm isteklilere açıktır.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin 35.3’üncü maddesinde “Yerli malı teklif eden istekliler lehine
fiyat avantajı uygulanması:
35.3.1. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi bulunmaktadır.
Bahse konu Şartname’nin ekinde ise
Sıra No
Açıklama
Birimi Miktarı
1
2
Greyder Alımı (Front Blade) Kar Küreme Bıçağı ile Birlikte
18-22 Ton Aracı Lastik Tekerlekli Hidrolik Ekskavatör
28-32 Ton Arası Paletli Ekskavatör(1,6-2,2 Ton Arası
Hidrolik Kırıcı Dahil) Alımı
adet
adet
9
1
3
4
adet
adet
2
2
Lastik Tekerlekli Yükleyici (Loder) Alımı
tablosu yer almaktadır.
2011/13 sayılı Başbakanlık Genelgesi’nde “Tasarruf ve rekabet ilkelerine uygun
hareket edilmesi kaydıyla, ülkemiz ihtiyaçlarının yerli ürünlerden karşılanması ekonomimiz
açısından büyük önem taşımaktadır.
Bu çerçevede, mevzuatımızda yerli ürün kullanımına yönelik mevcut hükümlerin
uygulanmasına özen gösterilmesine ilave olarak, kamu kurum ve kuruluşlarınca
gerçekleştirilecek mal alımlarına ilişkin uygulamalarda;
1. Teknik şartnamelerde Türkiye’de üretilen ürünlerin teklif edilmesini engelleyen
düzenlemelerin yapılmaması,
2. Kamu ihale mevzuatına aykırı olarak, isteklilerin ithal ürün ya da belirli bir ülkenin
malını teklif etmesine yönelik düzenlemelerin yapılmaması,
3. Ürünlere ilişkin olarak yabancı belgelendirme kuruluşları tarafından düzenlenen ve
zorunlu olmayan belgelerin ihale dokümanlarında aranmaması,
4
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/010
: 15
: 03.02.2016
: 2016/UM.II-369
4. İthal ürün teklif eden isteklilerin yurt dışında mal teslim edebilmelerine imkan
tanınması durumunda, teslim yeri, navlun, gümrük ve vergi giderleri gibi unsurların
tekliflerin değerlendirilmesinde nasıl dikkate alınacağına dair ihale dokümanlarında
düzenlemelerin yapılması,
5. İthal ürün teklif eden isteklilere mal tesliminden önce akreditif açılarak ön ödeme
yapılmasına imkan tanınması durumunda, Türkiye’de üretilen ürünleri teklif eden isteklilere
de avans ödemesi yapılmasına yönelik ihale dokümanlarında düzenleme yapılması,
hususlarının dikkate alınarak, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki alımlar
ile Devlet Malzeme Ofisinden gerçekleştirilecek alımlarda öncelikli olarak Türkiye’de
üretilen ürünlerin tercih edilmesini ve kamu kurum ve kuruluşları yöneticilerinin bu konuda
gereken duyarlılığı göstermelerini önemle rica ederim.” açıklamaları yer almaktadır.
İhalede üç adet ihale dokümanı satın alındığı, 25.11.2015 tarihinde yapılan ihaleye iki
isteklinin katıldığı, başvuru sahibinin ihale dokümanına yönelik itirazen şikâyet başvurusunda
bulunmakta olup ihaleye teklif vermediği görülmüştür.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, mal alımı
ihalelerinde idare tarafından yaklaşık maliyete bakılmaksızın yerli malı teklif eden istekliler
lehine %15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanabileceği, bu durumda ihale ilanında ve idari
şartnamede yerli malı teklif edenler lehine tanınan fiyat avantajı oranının belirtileceği, diğer
taraftan Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri
alınarak orta ve yüksek teknolojili sanayi ürünleri arasından belirlenen ve her yıl ocak ayında
Kurum tarafından ilan edilen listede yer alan malların ihalelerinde yerli malı teklif eden
istekliler lehine %15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanmasının zorunlu olduğu, bu itibarla
anılan listede yer almayan ürünlere fiyat avantajı uygulanmasının ve uygulanacak olan oranın
%15’e kadar idarenin takdirinde olduğu, söz konusu listede yer alan ürünlere ilişkin ise
idarenin fiyat avantajı uygulamasının zorunlu olduğu ancak uygulanacak olan oranın %15’e
kadar idare tarafından belirlenmesi hususunda takdir yetkisinin mutlak ve sınırsız olmadığı,
bu nedenle takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gerekleri dikkate alınarak kullanılması
gerektiği anlaşılmaktadır.
2011/13 sayılı Başbakanlık Genelgesi uyarınca da yerli malı teklif eden istekliler
lehine fiyat avantajının sağlanmasına yönelik olarak ihale ilanı ve İdari Şartname’de
düzenleme yapılması gerekmektedir.
Yapılan incelemede alım konusu işin konusunu oluşturan 18-22 ton arası lastik
tekerlekli hidrolik ekskavatör, 28-32 ton arası paletli ekskavatör (1,6 - 2,2 ton arası hidrolik
kırıcı dahil) ve lastik tekerlekli yükleyici (loder)’ın Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
tarafından ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak orta ve yüksek teknolojili sanayi
ürünleri arasından belirlenen ve her yıl ocak ayında Kurum tarafından ilan edilen listede yer
alan orta teknolojili sanayi ürünleri (1185 sıra numaralı kepçeli yükleyiciler, 1208 sıra
numaralı tekerlekli yükleyiciler, 2038 sıra numaralı mekanik kürekli yükleyiciler ve 2039 sıra
numarasıyla mekanik ekskavatörler) arasında yer aldığı tespit edilmiştir.
İhale dokümanında, inceleme konusu ihalede yerli malı teklif eden istekliler lehine
fiyat avantajı uygulanacağına ilişkin düzenleme yapılmamış olmakla, orta ve yüksek
teknolojili sanayi ürünleri listesinde yer alan malların ihalelerinde yerli malı teklif eden
istekliler lehine fiyat avantajı sağlanması zorunluluğunun karşılanmadığı görülmüştür. Bu
itibarla söz konusu düzenlemenin kanun koyucunun bu maddeye ilişkin amacıyla
5
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/010
: 15
: 03.02.2016
: 2016/UM.II-369
bağdaşmadığı, bunun yanında bu amacın gerçekleşmesini de fiilen engelleyeceği sonucuna
varılmıştır.
Yapılan inceleme ve değerlendirmeler neticesinde, başvuruya konu ihaleye ait İhale
İlanı ve İdari Şartname’de yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı sağlanacağına
ilişkin düzenleme yapılmadığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmuştur.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kanun’un “İhale ve ön yeterlik dokümanının içeriği ve idari şartnamede
yer alması zorunlu hususlar” başlıklı 27’nci maddesinde “İhale dokümanında; isteklilere
talimatları da içeren idari şartnameler ile yaptırılacak işin projesini de kapsayan teknik
şartnameler, sözleşme tasarısı ve gerekli diğer belge ve bilgiler bulunur. Ön yeterlik
dokümanında ise adaylarda aranılan şartlara, ön yeterlik kriterlerine ve gerekli diğer belge
ve bilgilere yer verilir.
İdari şartnamede ihale konusuna göre asgari aşağıdaki hususların belirtilmesi
zorunludur:
…
h) İhaleye konsorsiyumların teklif verip veremeyeceği, ihale konusu işin tamamına
veya bir kısmına teklif verilmesinin mümkün olup olmadığı, mal alımı ihalelerinde alternatif
teklif verilip verilemeyeceği, verilebilecekse alternatif tekliflerin nasıl değerlendirileceği.”
hükmü yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “Kısmi teklif verilmesi” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1. Bu
ihalede işin tamamı için teklif verilecektir.” düzenlemesi bulunmaktadır.
Söz konuyu ihaleye ilişkin birim fiyat teklif cetveli standart formunun ise
A
B
Sıra
Mal Kaleminin Adı ve Kısa Birimi Miktarı Teklif Edilen Tutarı (Para
No
Açıklaması
Birim Fiyat birimi
(Para birimi belirtilerek)
belirtilerek)
1
2
3
Greyder Alımı (Front Blade) Kar adet
Küreme Bıçağı ile Birlikte
18-22 Ton Aracı Lastik Tekerlekli adet
Hidrolik Ekskavatör
9
1
2
28-32
Ton
Arası
Paletli adet
Ekskavatör(1,6-2,2 Ton Arası
Hidrolik Kırıcı Dahil) Alımı
Lastik Tekerlekli Yükleyici (Loder) adet
Alımı
4
2
Toplam Tutar (K.D.V Hariç)
şeklinde düzenlendiği görülmüştür.
Kısmi teklif, birim fiyat üzerinden teklif alınan ihalelerde idarelerce ihaleye katılımı,
rekabeti, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında temini ve kaynakların verimli
6
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/010
: 15
: 03.02.2016
: 2016/UM.II-369
kullanılmasını sağlamak amacıyla ihale konusu alımın birden fazla kalemden oluşması
hâlinde, bir veya birden fazla alım konusu iş kalemine teklif verilmesine imkân tanıyan teklif
türüdür. Kısmî teklif verilmesine izin verip vermemek idarenin yetkisinde olup söz konusu
yetkinin 4734 sayılı Kanun’un temel ilkelerine uygun olarak kullanılması gerekir.
4734 sayılı Kanun’un 27’nci maddesinin ikinci fıkrasının (h) bendinde, ihale konusu
işin tamamına veya bir kısmına teklif verilmesinin mümkün olup olmadığının idari
şartnamede düzenlenmesinin zorunlu olduğu hüküm altına alınmıştır. Dolayısıyla idarelerin
ihaleye konu olan alımı kendi arasında anlamlı bir bütün oluşturan kısımlara bölebileceği
isteklilerin de bu kısımların bir veya daha fazlasına teklif verebileceği, böylelikle de ihaleye
daha fazla isteklinin katılımının amaçlandığı anlaşılmaktadır.
Söz konusu ihaleye ait İdari Şartname’nin 19’uncu maddesinde toplam dört kalemden
oluşan ihale konusu alımın tamamı için teklif verileceğinin belirtildiği görülmüştür.
Bununla beraber Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Yerli malını teklif
eden istekliler lehine fiyat avantajı uygulanması” başlıklı 61’inci maddesinin dördüncü
fıkrasında yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı tanınan ve birden fazla mal
kaleminden oluşan ihalelerin, kısmi teklife açık olarak gerçekleştirilmesi ve fiyat
avantajı tanınan her bir kısmın tek bir mal kaleminden oluşması zorunluluğu hüküm altına
alınmıştır.
Yapılan inceleme ve değerlendirmeler neticesinde, kısmî teklif verilmesine izin verip
vermemek idarenin yetkisinde olup söz konusu yetkinin Kanun’un temel ilkelerine uygun
olarak kullanılması gerekmekle birlikte; yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat
avantajı tanınan ve birden fazla mal kaleminden oluşan ihalelerin, kısmi teklife açık olarak
gerçekleştirilmesinin zorunlu olduğu ve bu hususta idarelerin takdir yetkisi olmadığı
anlaşılmıştır. Başvuru sahibinin yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajının
sağlanmasına yönelik olarak düzenleme yapılması gerektiği iddiası yerinde bulunduğundan,
başvuruya konu ihalenin kısmi teklife açık olarak gerçekleştirilmesi gerektiği sonucuna
varılmıştır. Açıklanan sebeplerle, başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmuştur.
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “İhale konusu mal
veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik
şartnamelerin idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım
işlerinin özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi
tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre
hazırlattırılabilir.
İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale
dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler,
verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar
içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.
Teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara
uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve
tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün
belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer
verilmeyecektir.
7
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/010
: 15
: 03.02.2016
: 2016/UM.II-369
Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik
özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde “veya dengi” ifadesine yer
verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir. ” hükmü bulunmaktadır.
Başvuruya konu ihaleye ait İdari Şartname’nin 2.1.(a) maddesinde ihale konusu işin
adının “Greyder, Loder, Ekskavatör Paletli ve Lastik Tekerlikli İş Makineleri Alımı” olarak
belirlendiği, anılan maddenin (c) bendinde alım konusu işin miktarının 4 kalem iş makinası
alımı şeklinde düzenlendiği görülmüştür.
Teknik Şartname’nin itirazen şikâyet başvurusuna konu edilen maddelerinin “İŞİN
KONUSU: 18-22 Ton Arası Lastik Tekerlekli Hidrolik Ekskavatör
…
2.1.4. Ekskavatörün çalışma ağırlığı en az 17,000 kg olacaktır.
…
2.1.9. Makina ile motor markası aynı olacaktır.
2.1.10. Motor hacmi en az 5.9 litre olacaktır.
…
2.2.3. Hidrolik sistem basıncı bom arm ve kova çalışmasında minimum 350 bar
(power boost hariç) olacaktır.
…
2.9.1. Motor ve makine aynı imalatçının ürünü olacak.
…
İŞİN KONUSU: 28-32 Ton Arası Paletli Ekskavatör (1,6 – 2,2 Ton Arası Hidrolik
Kırıcı Dahil)
…
3.1.5. Makinanın nakliye uzunluğu max. 10.400 mm olacaktır.
…
3.2.13. Motor hacmi maksimum 7.1 litre olacaktır.
3.2.14. Makine ile motor markası aynı olacaktır.
…
3.3.2. Pompalar bom, arm, kova, kule dönüş ve yürüyüş devreleri için maksimum debi
510 lt/dk olacaktır.
…
3.3.7. Hidrolik sistem basıncı bom arm ve kova çalışmasında minimum 345 bar
(power boost hariç) olacaktır.
…
3.4.1. Maximum yürüyüş hızı ileri geri 5,5 km/h; minimum yürüyüş hızı ileri geri 3,0
km/h olacaktır.
…
3.10.1. Motor ve makine aynı imalatçının ürünü olacak.
…
3.10.7. Hidrolik kırıcı vuruş oranı 490-630 adet/dk olacaktır.” olduğu görülmüştür.
Teknik Şartname, şikâyet dilekçesi ve itirazen şikâyet dilekçesi gönderilmek suretiyle
14.12.2015 tarihli ve 2541 sayılı Kurum yazısı ile akademik bir kuruluştan “1) Şikayete konu
Teknik Şartname düzenlemelerinin, alımı yapılacak olan iş makinalarının kullanım
amaçlarını esas alarak ve ulusal/uluslararası standartlara dayanılarak belirlenip
8
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/010
: 15
: 03.02.2016
: 2016/UM.II-369
belirlenmediği, ihaleye katılımı engelleyecek hususlar içerip içermediği ve belli bir markayı
işaret edip etmediği,
2) Yukarıda belirtilen Teknik Şartname maddelerinin, itirazen şikâyet dilekçesi ekinde
yer verilen tabloda belirtildiği şekilde değiştirilmesinin, 4734 sayılı Kanun’un “Şartnameler”
başlıklı 12’nci maddesinde yer alan “..Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve
fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün
istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.” hükmüne uygunluğun sağlanması bakımından
gerekli olup olmadığı, verimliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olup olmadığı,
3) İtirazen şikâyet dilekçesinde talep edilen değişikliklerin yapılmasının idarenin
hizmet sunum kalitesini düşürüp düşürmeyeceği,
4) İtirazen şikâyet dilekçesinde talep edilen değişikliklerin yapılmasının idarenin
ihtiyacını karşılayıp karşılamayacağı ile alınan üründen istenilen faydanın sağlanıp
sağlanamayacağı” hususlarında teknik görüş sorulmuştur.
19.01.2016 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan teknik görüş yazısında “3-) Paletli
tekerlekli Ekskavatörle ilgili değerlendirmeler
Listelenen marka ve modellere ait, motor beygir gücü, çekiş kuvveti, kule dönüş hızı
literatürde [internet sitesi, katalog ve tanıtım broşürlerinde] yer alan verilere göre EK.1’de
tabloda özetlenmiştir.
Madde 3.1.5 Makinanın nakliye uzunluğu max. 11.000 mm olacaktır şeklinde revize
edilmesi talep edilmiştir; Şartnamedeki max. 10,4 metre şartını 4 firma sağlayabilmektedir.
TIR ile lowbed dorse üzerinde tüm modeller taşınabildiğinden bu boyut sınırlamasına gerek
yoktur. İlgili teknik şartnamede yer almasının gerekli olmadığı kanaatine varılmıştır.
Madde 3.2.13 Motor hacmi maksimum 7.0 litre olacaktır şeklinde revize edilmesi talep
edilmiştir; şartnamede maksimum 7.1 litre şartını sağlayan 6 firma sağlayabilmektedir. Söz
konusu motor hacminin 28 ton ile 32 ton aralığı verildiğinden farklılaşabileceği dikkate
alındığında, ilgili teknik şartnamede yer almasının gerekli olmadığı kanaatine varılmıştır.
Madde 3.2.14 Rekabet ilkesine aykırı olduğundan çıkarılması şeklinde revize edilmesi
talep edilmiştir; 10 farklı marka üzerinde yapılan incelemede sadece 5 firmanın bu şartı
sağlayabildiği görülmüş olup, bu maddenin verimlilik ve fonksiyonelliği sağlama ile ilişkisi
görülmediğinden ilgili teknik şartnamede yer almasının gerekli olmadığı kanaatine
varılmıştır.
Madde 3.3.2. Pompalar bom, arm, kova, kule dönüş ve yürüyüş devreleri için
maksimum debi 500 lt/dk olacaktır şeklinde revize edilmesi talep edilmiştir; teknik
şartnamede maksimum 510 lt/dk değeri verilmiş ise de, incelenen markalardan sadece 2
firmanın bu şartı sağlayamadığı görülmüştür. İdare tarafından 510 lt/dk değerinin
gerekçelendirilmesi gerek vardır. Aksi takdirde iptal edilmelidir.
Madde 3.3.7. Hidrolik sistem basıncı bom arm ve kova çalışmasında minimum 330 bar
(power boost hariç) olacaktır şeklinde revize edilmesi talep edilmiştir; teknik şartnamede
minimum 345 bar olarak verilmiş ise de, incelenen markalardan sadece 2 firmanın bu şartı
sağlamaktadır. Bu maddenin verimlilik ve ve fonksiyonelliği sağlama ile ilişkisi
görülmediğinden ilgili teknik şartnamede yer almasının gerekli olmadığı kanaatine
varılmıştır.
Madde 3.4.1. Maximum yürüyüş hızı ileri geri 4.4 km/h; minimum yürüyüş hızı ileri
geri 2.8 km/h olacaktır şeklinde revize edilmesi talep edilmiştir; teknik şartnamede max 5.5 ve
min 3.0 değerlerini 3 firmanın kısmen sağlayabildiği görülmüştür. İdare tarafından hız
değerinin gerekçelendirilmesi gerek vardır. Aksi takdirde iptal edilmelidir.
9
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/010
: 15
: 03.02.2016
: 2016/UM.II-369
Madde 3.10.1. Rekabet ilkesine aykırı olduğundan çıkarılması şeklinde revize edilmesi
talep edilmiştir; 10 farklı marka üzerinde yapılan incelemede sadece 5 firmanın bu şartı
sağlayabildiği görülmüş olup, bu maddenin verimlilik ve fonksiyonelliği sağlama ile ilişkisi
görülmediğinden ilgili teknik şartnamede yer almasının gerekli olmadığı kanaatine
varılmıştır.
Madde 3.10.7. Hidrolik kırıcı vuruş oranı 250-450 adet/dk olacaktır şeklinde revize
edilmesi talep edilmiştir; teknik şartnamede 490-630 adet/dk olarak belirtilmiş olmakla
birlikte, ulaşılabilen kaynaklardan bu değerler bulunamadığından değerlendirme
yapılamamıştır. Ancak genel görüş olarak İdarenin bu değerin hangi standarda göre
verildiğinin belirtilmesi gerekecektir.
…
1-) Lastik tekerlekli Ekskavatörle ilgili değerlendirmeler
Listelenen marka ve modellere ait, motor gücü, maksimum hız ve dönüş yarıçapları,
literatürde [internet sitesi, katalog ve tanıtım broşürlerinde] yer alan verilere göre EK.2de
tabloda özetlenmiştir. Aşağıda değişiklik talep edilen Teknik Şartname maddeleri ayrı ayrı
irdelenmiş ve özet tabloda ise değerlendirmeye yer verilmemiştir.
Madde 2.1.4. Ekskavatörün çalışma ağırlığı en az 18,000 kg olacaktır şeklinde revize
edilmesi talep edilmiştir. Lastik tekerlekli ekskavatörün kapasitesi 18 ila 22 ton arasında
verildiğinde göre değiştirilmesi ve uyumlu hale getirilmesi gerektiği kanaatine varılmıştır.
Madde 2.1.9. Rekabet ilkesine aykırı olduğundan çıkarılması şeklinde revize edilmesi
talep edilmiştir; 10 farklı marka üzerinde yapılan incelemede sadece 5 firmanın bu şartı
sağlayabildiği görülmüş olup, bu maddenin verimlilik ve fonksiyonelliği sağlama ile ilişkisi
görülmediğinden ilgili teknik şartnamede yer almasının gerekli olmadığı kanaatine
varılmıştır.
Madde 2.1.10. Motor hacmi en az 5.0 litre olacaktır şeklinde revize edilmesi talep
edilmiştir; şartnamede en az 5.9 litre şartını sağlayan 3 firma sağlayabilmektedir. Söz konusu
motor hacminin 28 ton ile 32 ton aralığı verildiğinden farklılaşabileceği dikkate alındığında,
idare tarafından motor hacmi değerinin gerekçelendirilmesi gerek vardır. Aksi takdirde iptal
edilmelidir.
Madde 2.2.3. Hidrolik sistem basıncı bom arm ve kova çalışmasında minimum 330 bar
(power boost hariç) olacaktır şeklinde revize edilmesi talep edilmiştir; teknik şartnamede
minimum 350 bar olarak verilmiş olup, bu değeri incelenen 10 firma ürününden 5 ürün bu
şartı sağlamaktadır. idare tarafından basınç değerinin gerekçelendirilmesi gerek vardır. Aksi
takdirde İPTAL edilmelidir.
Madde 2.9.1. Rekabet ilkesine aykırı olduğundan çıkarılması şeklinde revize edilmesi
talep edilmiştir; 10 farklı marka üzerinde yapılan incelemede sadece 5 firmanın bu şartı
sağlayabildiği görülmüş olup, bu maddenin verimlilik ve fonksiyonelliği sağlama ile ilişkisi
görülmediğinden ilgili teknik şartnamede yer almasının gerekli olmadığı kanaatine
varılmıştır.” şeklinde görüş bildirildiği görülmüştür.
Aktarılan mevzuat hükümlerinden, ihale konusu mal alımının teknik kriterlerine ihale
dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verileceği, belirlenecek teknik
kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici
hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlaması gerektiği anlaşılmaktadır.
Yapılan inceleme ve değerlendirmeler neticesinde, şikâyete konu edilen bazı Teknik
Şartname düzenlemelerinin verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olmadığı
anlaşıldığından, söz konusu Teknik Şartname’nin 4734 sayılı Kanun’un 12’inci maddesine
10
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/010
: 15
: 03.02.2016
: 2016/UM.II-369
aykırılık içerdiği sonucuna varılmıştır. Açıklanan sebeplerle başvuru sahibinin iddiası yerinde
bulunmuştur.
5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:
Söz konusu ihaleye ait İdari Şartname'nin ekinde
Okas Kodu
34100000
Okas Açıklaması
Motorlu kara taşıtları
tablosu yer almaktadır.
OKAS kodu (ilanın ait olduğu iş kolu), ürün, hizmet yada yapım kategorilerini
tanımlamak üzere 9 haneli bir sayı olarak EKAP tarafından geliştirilmiş kodlardır.
Sayısal bir kod olan OKAS kodunun ilk 8 hanesi aşağıdaki şekilde bölümlenmiştir.
- İlk 2 hane, BÖLÜM ( XX000000-Y)
- İlk 3 hane, GRUP ( XXX00000-Y)
- İlk 4 hane, SINIF ( XXXX0000-Y)
- İlk 5 hane, KATEGORİ ( XXXXX000-Y) ifade etmektedir.
9’uncu hane ise ilk sekiz haneyi kontrol amaçlıdır.
Başvuruya konu ihale konusu iş greyder, loder, ekskavatör ve lastik tekerlekli iş
makineleri alımıdır. Bununla birlikte İdari Şartname’nin ekinde, alıma ilişkin OKAS kodu
bilgilerinin yer aldığı bir tablo mevcut olup, bahse konu ihale için OKAS kodunun motorlu
kara taşıtları için belirlenen 34100000 olarak belirtildiği görülmüştür. Söz konusu alımın
inşaat makine ve ekipmanları grubuna dahil olduğu göz önüne alındığında, İdari Şartname’nin
2’nci maddesi ile anılan Şartname’nin sonunda yer alan tablonun da uyumsuz olduğu
görülmektedir.
OKAS kodu, istekli olabileceklerce ihale ilanlarına ulaşmakta da kullanılan pratik bir
yöntemdir. İstekli olabilecekler, sadece OKAS kodunu girerek ilgili iş koluna ait ihale
ilanlarına ulaşabilmektedir. Bununla beraber, ihale ilanlarına ulaşılmasında aranan tek kriter
OKAS kodu olmayıp, EKAP üzerinden ihale adı, niteliği, türü, miktarı, idare adı, ihalenin
yapılacağı il aratılarak da ihale ilanlarına ulaşılabilmektedir.
Yapılan inceleme ve değerlendirmeler neticesinde, idarece İdari Şartname'de OKAS
kodunun yanlış belirlendiği görülmüştür. Ancak başvuru sahibinin iddia ettiğinin aksine bu
durumun istekli olabilecek firmaların ihale ilanına ulaşamamasına ve ihaleye katılımın yeterli
ölçüde sağlanmayacağına sebep olmayacağı, EKAP üzerinden ihale adı, niteliği, türü, miktarı,
idare adı, ihalenin yapılacağı il aratılarak da ihale ilanlarına ulaşılabileceği anlaşıldığından,
başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, başvuru sahibinin 2, 3 ve 4’üncü iddialarına ilişkin olarak yapılan
inceleme ve tespitler neticesinde, mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici
işlemle giderilemeyecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerektiği
sonucuna varılmıştır.
11
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/010
: 15
: 03.02.2016
: 2016/UM.II-369
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin
iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.
Kazım ÖZKAN
Başkan V.
II. Başkan
Ali Kemal AKKOÇ
Kurul Üyesi
Ahmet ÖZBAKIR
Kurul Üyesi
Mehmet Zeki ADLI
Kurul Üyesi
Hamdi GÜLEÇ
Kurul Üyesi
Dr. Mehmet AKSOY
Kurul Üyesi
12