Bilgi
İKN
2016/16983
Başvuru Sahibi
Pojazdy Szynowe PESA Bydgoszez SA UI. Zygmunta Augusta 11 85-082 Bydgoszs Polonya
İdare
Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanlığı
İşin Adı
Tramvay Alımı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/030
: 27
: 18.05.2016
: 2016/UM.III-1324
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan: Hamdi GÜLEÇ
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet
İhsan ŞATIR, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ
BAŞVURU SAHİBİ:
Pojazdy Szynowe PESA Bydgoszez SA
UI. Zygmunta Augusta 11 85
İHALEYİ YAPAN İDARE:
-082 Bydgoszs Polonya
Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanlığı,
Arifiye Mah. İkieylül Cad. No: 53 26130 ESKİŞEHİR
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2016/16983 İhale Kayıt Numaralı “Tramvay Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından 25.03.2016 tarihinde açık ihale
usulü ile gerçekleştirilen “Tramvay Alımı” ihalesine ilişkin olarak Pojazdy Szynowe PESA
Bydgoszez SA’nın 04.04.2016 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 06.04.2016
tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 15.04.2016 tarih ve 23688 sayı ile Kurum
kayıtlarına alınan 15.04.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2016/965 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, tekliflerinin yaklaşık maliyetin üzerinde olması
nedeniyle ihalenin iptal edildiği, ancak idarenin yaklaşık maliyeti hesaplarken sadece İdari
Şartname’nin 25’inci maddesinde yer alan giderleri göz önüne aldığı, Teknik Şartname ve
1
Sözleşme Tasarısında yer alan giderleri hesaplamadığı, söz konusu giderler de göz önüne
katılarak yaklaşık maliyetin yeniden hesaplanması ve ihalenin en avantajlı teklifi sunan
kendileri üzerine bırakılması gerektiği iddiasına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddiasının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde
“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,
güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında
karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.
Aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadığı sürece mal alımı, hizmet alımı
ve yapım işleri birarada ihale edilemez.
Eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işleri
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/030
: 27
: 18.05.2016
: 2016/UM.III-1324
kısımlara bölünemez.
Bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale
usulü temel usullerdir. Diğer ihale usulleri Kanunda belirtilen özel hallerde kullanılabilir.
Ödeneği bulunmayan hiçbir iş için ihaleye çıkılamaz.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Yaklaşık maliyet” başlıklı 9’uncu maddesinde “Mal veya hizmet
alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması
yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla
birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik ilânlarında yer
verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmaz.”
hükmü,
Söz konusu Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı
39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri
reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün
isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir
yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal
edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü,
Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına
ilişkin ilkeler” başlıklı 7’nci maddesinde “1) İdare tarafından, ihale onay belgesi
düzenlenmeden önce, bu Yönetmelikte belirlenen esas ve usullere göre ihale konusu malın
KDV hariç olmak üzere yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap
cetvelinde gösterilir.
(2) Ön ilan yayımlanmadan önce tahmini alım miktarı esas alınarak hesaplanan
yaklaşık maliyet, ihale veya ön yeterlik ilanı öncesi alım miktarı ve diğer hususlar göz önünde
bulundurularak yeniden hesaplanabilir.
(3) İhale konusu alımın bir kısmına teklif verilmesinin mümkün olduğu hallerde,
yaklaşık maliyet her bir kısım için ayrı ayrı olmak üzere işin tamamı dikkate alınarak
hesaplanır.
(4) Özel imalat süreci gerektiren mal alımı ihalelerinde; işçilik, malzeme ve alımla
ilgili diğer hususlar dikkate alınarak yaklaşık maliyet hesaplanır. İdare tarafından ihale
2
konusu malın üretimi için yükleniciye verilecek malzeme ve ekipmanlar yaklaşık maliyetin
hesaplanmasında dikkate alınmaz.
(5) İhale komisyonu tarafından yaklaşık maliyet teklif fiyatlarıyla birlikte açıklanır.
Pazarlık usulü ile yapılan ihalede ise yaklaşık maliyet, son yazılı fiyat teklifleriyle birlikte
açıklanır. Bu aşamadan önce yaklaşık maliyet açıklanamaz ve ilan edilemez.
(6) Yaklaşık maliyetin idarelerce hesaplanması esastır. Ancak, işin özelliğinden dolayı,
idarelerce hazırlanmasının mümkün olmaması sebebiyle teknik şartnamenin danışmanlık
hizmeti alınarak hazırlatılması durumunda, bu kapsamda yaklaşık maliyet de aynı
danışmanlık hizmet sunucusuna hesaplatılabilir.
(7) İhale komisyonu, yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe
uğradığını belirlemesi durumunda; değişikliğin gerekçelerini belirtmek suretiyle güncellediği
yaklaşık maliyeti dikkate alır.” hükmü,
Söz konusu Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyetin hesaplanması” başlıklı 8’inci
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/030
: 27
: 18.05.2016
: 2016/UM.III-1324
maddesinde “(1) İdare yaklaşık maliyetin hesaplanmasında; alım konusu malın niteliğini,
miktarını, teslim süresini, nakliyesini, sigortasını ve diğer özel şartlarını belirterek KDV hariç
fiyat bildirilmesini ister. Ancak, idare, gerçek piyasa fiyatlarını yansıtmayan ve yaklaşık
maliyetin hesaplanmasında hatalara sebep olabilecek fiyat bildirimlerini ve proforma
faturaları değerlendirmeye almaz.
(2) Yaklaşık maliyetin hesaplanmasında kullanılan her tür bilgi ve belgeye hesap
cetveli ekinde yer verilir. Değerlendirmeye alınmayan fiyat bildirimleri ile proforma
faturaların değerlendirmeye alınmama gerekçeleri de hesap cetvelinde belirtilir.
(3) İdare, alımın niteliğini ve piyasa koşullarını göz önünde bulundurmak suretiyle,
aşağıdaki (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentleri çerçevesinde elde ettiği fiyatların birini, birkaçını
veya tamamını kullanmak suretiyle yaklaşık maliyeti hesaplar:
a) İdare, alım konusu malın özelliğine göre kamu kurum ve kuruluşları ile kamu
kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından fiyat isteyerek yaklaşık maliyeti hesaplayabilir.
b) İdare, piyasada alım konusu malı üreten veya pazarlayan gerçek veya tüzel
kişilerden de fiyat bildirimi veya proforma fatura isteyerek yaklaşık maliyeti hesaplayabilir.
c) İdare, alım konusu mala ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya
Sağlık Uygulama Tebliğlerinde yer alan fiyatları kullanarak yaklaşık maliyeti hesaplayabilir.
Bu fiyatlarda KDV veya farklı nitelikte giderler bulunması durumunda bu giderler fiyatlardan
indirilerek yaklaşık maliyet hesaplanır.
ç) İdare, alım konusu mal ile ilgili daha önceki dönemlerde alım yapmış ise bu
alımlarda ortaya çıkan sözleşme bedelleri, endeks veya Türkiye İstatistik Kurumu tarafından
yayımlanan ilgili endekslerden uygun olanı kullanmak suretiyle güncelleyerek yaklaşık
maliyeti hesaplayabilir. Döviz ile yapılmış olan alımlarda ise Türkiye Cumhuriyet Merkez
Bankası döviz alış kuru veya çapraz kur üzerinden fiyatlar güncellenerek yaklaşık maliyet
hesaplanabilir.
d) İdare, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek
kuruluşlarının internet sayfalarında yayımlanan fiyatları kullanarak yaklaşık maliyeti
hesaplayabilir.” hükmü yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde
“2.1. İhale konusu malın;
3
a) Adı: Tramvay Alımı
b) Varsa kodu:
c) Miktarı ve türü:
14 Adet Tramvay Alımı
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
ç) Teslim edileceği yer: ESKİŞEHİR/Türkiye olup, tramvay araçları INCOTERMS
2010 DAP teslim şartlarına uygun olarak ESTRAM Raylı Sistem Atölyesi Eskişehir/Türkiye
adresinde ray üstünde teslim edilecektir.
d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde
“25.1. Yerli istekliler, sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuatı uyarınca ödenecek
vergi (KDV hariç) resim, harç ile malın ESTRAM Raylı Sistem Atölyesi/ESKİŞEHİR
TÜRKİYE adresinde ray üstünde, yükleme
-boşaltma ve her türlü sigorta giderleri, analiz, test
ve oluşması halinde laboratuvar giderleri ile eğitim giderlerini tekliflerine dâhil edeceklerdir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/030
: 27
: 18.05.2016
: 2016/UM.III-1324
Yabancı istekliler; INCOTERMS 2010 DAP teslim şekline göre; malın ESTRAM Raylı
Sistem Atölyesi/ESKİŞEHİR /TÜRKİYE adresinde ray üstünde, teslimine ilişkin sözleşmenin
uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince ödenecek vergi, resim, harç, nakliye, yükleme
-
boşaltma ve her türlü sigorta giderleri, test, analiz ve oluşması halinde laboratuvar giderleri
ile eğitim giderlerini tekliflerine dâhil edeceklerdir.
Burada yer alan gider kalemlerinde artış olması veya benzeri yeni gider kalemleri
oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği
kabul edilecektir.
Ancak, sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer
Vergisi (KDV) ilgili mevzuatı çerçevesinde İdarece yükleniciye ayrıca ödenir. Oluşması
halinde Özel Tüketim Vergisi teklif fiyata dâhil olmayıp İdarece karşılanacaktır.
25.2. (25.1) maddede yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni
gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları
karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir
hak talebinde bulunamaz.
25.3. Ancak, sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma
Değer Vergisi (KDV) ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.”
düzenlemesi yer almaktadır.
25.03.2016 tarihinde yapılan ihaleye iki istekli tarafından teklif verildiği, ihale
komisyonu tarafından yapılan değerlendirmeye göre Construccıones
Y
Auxılıar De
Ferrocarrıles SA’nın teklif sunmadığı başvuru sahibi Pojazdy Szynowe PESA Bydgoszez
SA’nın evraklarının tam ve usulüne uygun olduğunun belirlendiği ancak söz konusu isteklinin
teklifinin yaklaşık maliyetin üzerinde olması nedeniyle ihalenin iptal edildiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu, geçerli teklif kalmadığı gerekçesi ile iptal edilen ihalede, başvuru
sahibinin iddiası yaklaşık maliyetin eksik hesaplandığı, yeniden hesaplanması halinde
teklifinin geçerli olacağı, bu nedenle ihalenin iptal edilmeyeceğine ilişkindir.
Mevzuatın yukarıda yer alan hükümlerinden, mal veya hizmet alımları ile yapım
işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer
vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirleneceği ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap
4
cetvelinde gösterileceği, idarenin yaklaşık maliyetin hesaplanmasında; alım konusu malın
niteliğini, miktarını, teslim süresini, nakliyesini, sigortasını ve diğer özel şartlarını belirterek
KDV hariç fiyat bildirilmesini isteyeceği anlaşılmaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yaklaşık maliyetin üzerindeki teklifler” başlıklı
16.3’üncü maddesinde yer alan “16.3.1. Yaklaşık maliyetin üzerindeki tekliflerin kabul edilip
edilemeyeceği hususunda tereddütler olduğu anlaşılmaktadır. İhale komisyonu;
a) Yaklaşık maliyet hesaplanırken değerlendirilmeyen her hangi bir husus olup
olmadığını,
b) Yaklaşık maliyet güncellenerek tespit edilmişse, güncellemenin doğru yapılıp
yapılmadığını,
c) Verilen teklif fiyatlarının piyasa rayiç fiyatlarını yansıtıp yansıtmadığını,
Sorgulayarak verilen teklifleri yaklaşık maliyete göre mukayese eder ve bütçe
ödeneklerini de göz önünde bulundurarak, teklif fiyatlarını uygun bulması halinde ekonomik
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/030
: 27
: 18.05.2016
: 2016/UM.III-1324
açıdan en avantajlı teklifi ve varsa ikinci teklifi belirlemek veya verilen teklif fiyatlarını uygun
bulmaması halinde ihalenin iptaline karar vermek hususunda takdir yetkisine sahiptir.
16.3.2. Yaklaşık maliyetin üzerinde olmakla birlikte teklifin kabul edilebilir nitelikte
görülmesi halinde idarenin ek ödeneğinin bulunması veya ilgili mali mevzuatı gereği ödenek
aktarımının mümkün olması durumlarında teklifler kamu yararı ve hizmet gerekleri de dikkate
alınarak kabul edilebilir. Bu durumda sorumluluk idareye aittir.” açıklaması ile idarelerce
gerçekleştirilecek ihalelerde sunulan tekliflerin yaklaşık maliyetin üzerinde bulunması
durumunda, ihale komisyonlarınca aktarılan Tebliğ açıklamasına göre belirtilen sorgulama
konuları esas alınarak tekliflerin değerlendirileceği, anılan Tebliğ’de yer alan düzenlemeye
göre ihale komisyonlarına yüklenen sorumluluk gereğince, yaklaşık maliyetin
güncellenmesine ve değerlendirilmeyen herhangi bir husus olup olmadığının belirlenmesine
gerek görülmediğinden, belirtilen sorgulama konularına ilişkin maliyet değişikliğinin
bulunmadığı kabulü ile tekliflerin değerlendirildiği anlaşılmıştır.
Başvuru sahibinin iddiasının değerlendirilebilmesi için 22.04.2016 tarih ve 941 sayılı
yazımız ile idareden “yaklaşık maliyet hesaplanırken firmalardan fiyat tekliflerinin yazılı
olarak istenilip istenilmediği, eğer istenilmiş ise bu yazıya dayanak oluşturacak belgelerin
yazı ekinde yer alıp almadığı ve eğer yazı ekinde söz konusu belgeler bulunuyorsa bu
belgelerin neler olduğu” hususunda bilgi ve belge istenmiştir. Bahse konu belgeler idarenin
27.04.2016 tarih ve 477 sayılı yazısı ekinde gönderilmiştir.
İdarece gönderilen belgeler incelendiğinde, idarece yaklaşık maliyetin belirlenebilmesi
için başvuru sahibi Pojazdy Szynowe PESA Bydgoszez SA ve Koncar Electric Vehisles İnc
firmalarından fiyat teklifi istenildiği, fiyat tekliflerinin yazılı olarak istenildiği, söz konusu
yazı ekinde ise tramvayların ana karakteristik özelliklerinin yer aldığı, yaklaşık maliyetin ise
anılan iki firmanın fiyat tekliflerinin ortalaması alınarak hesaplandığı tespit edilmiş olup
idarenin yaklaşık maliyeti usulüne uygun olarak hesapladığı anlaşılmaktadır.
Bununla birlikte başvuru sahibi Pojazdy Szynowe PESA Bydgoszez SA’nın yaklaşık
maliyet hesaplanması için istenilen fiyat teklifinde bir tramvay için 1.790.000,00 € bedel
öngördüğü, ihaleye teklif verirken ise bir tramvay için 1.900.000,00
(26.600.000,00/14=1.900.000,00) bedel öngördüğü belirlenmiştir.
€
5
Kamu İhale mevzuatında idarenin piyasada alım konusu malı üreten veya pazarlayan
gerçek veya tüzel kişilerden fiyat bildirimi veya proforma fatura isteyerek yaklaşık maliyeti
hesaplayabileceği hususunun yer aldığı, şikâyete konu ihalede idarece yaklaşık maliyetin
belirlenebilmesi için iki firmadan fiyat teklifi istenildiği, fiyat tekliflerinin yazılı olarak
istenildiği, söz konusu yazı ekinde ise tramvayların ana karakteristik özelliklerinin yer aldığı,
yaklaşık maliyetin ise anılan iki firmanın fiyat tekliflerinin ortalaması alınarak hesaplandığı
belirlenmiş olup idarece yapılan yaklaşık maliyet hesabının mevzuata uygun olduğu
anlaşılmaktadır. Bu nedenle idarenin başvuru sahibinin teklifinin yaklaşık maliyetin üzerinde
olması nedeniyle ihaleyi iptal kararı almasının mevzuata aykırı olmadığı sonucuna
ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2016/030
: 27
: 18.05.2016
: 2016/UM.III-1324
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.
Hamdi GÜLEÇ
Başkan
Şinasi CANDAN
II. Başkan
Osman DURU
Kurul Üyesi
Erol ÖZ
Kurul Üyesi
Köksal SARINCA
Kurul Üyesi
Dr. Ahmet İhsan ŞATIR
Kurul Üyesi
Hasan KOCAGÖZ
Kurul Üyesi
Mehmet ATASEVER
Kurul Üyesi
Oğuzhan YILDIZ
Kurul Üyesi
6