Ana Sayfa / Kararlar / Adnan Menderes Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı / 2016/4328-Adnan Menderes Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi Ek Blok Yapım İşi
Bilgi
İKN
2016/4328
Başvuru Sahibi
Yazıcıoğlu Nak. İnş. A.Ş. VEKİLİ: Av.Erol YAZICI
İdare
Adnan Menderes Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı
İşin Adı
Adnan Menderes Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi Ek Blok Yapım İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 60  
: 25.05.2016  
:
2016/UY.I-1410  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Hamdi GÜLEÇ  
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Ahmet  
İhsan ŞATIR, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Yazıcıoğlu Nak. İnş. A.Ş.,  
VEKİLİ:  
Av.Erol YAZICI  
Kazım Özalp Filistin Cad. No: 26/1 Çankaya/ANKARA  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Adnan Menderes Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı,  
Kepez Mevkii 09010 AYDIN  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2016/4328 İhale Kayıt Numaralı “Adnan Menderes Üniversitesi Uygulama ve Araştırma  
Hastanesi Ek Blok Yapım İşi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Adnan Menderes Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı  
tarafından 23.02.2016 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Adnan Menderes  
Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi Ek Blok Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak  
Yazıcıoğlu Nak. İnş. A.Ş.nin 28.03.2016 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin  
04.04.2016 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 14.04.2016 tarih ve 23444 sayı  
ile Kurum kayıtlarına alınan 14.04.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda  
bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2016/952 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
1
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinden bırakılan istekli tarafından  
sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı,  
-Şikayete konu ihalenin 2016 yılında yapıldığı, aşırı düşük teklif açıklamasında  
bulunan Doyap Yapı San. Enerji ve Müh. A.Ş.nin bazı kalemlerinde kamu kurum ve  
kuruluşlarınca yayınlanan 2015 yılı birim fiyatlarını kullandığı, bu durumun Kamu İhale  
Genel Tebliği’nin 45.1.5. maddesine aykırılık teşkil ettiği,  
-
Proforma faturalardaki kalemlerinin ve malzemelerin ihale dokümanı dahilinde  
bulunan analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına ve  
teknik şartnameye uygun olmadığı, bu nedenle teklifin geçersiz sayılarak değerlendirme dışı  
bırakılması gerektiği, proforma faturası sunulan Üntes Isıtma Klima Soğutma San. ve Tic.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 60  
: 25.05.2016  
:
2016/UY.I-1410  
A.Ş.nin Teknik Şartname’ye uygun üretim yapılabileceğine ilişkin beyanının proforma  
faturadaki cihazın Teknik Şartname’de istenen cihaza ait fiyat olmadığını gösterdiği,  
-
Sunulan analizlerdeki hesaplamaların hatalı olduğu, doğru hesaplandığında analiz  
fiyatının teklif fiyatının üzerinde olduğu, kalemleri için oluşturulan analizlerde malzeme,  
montaj, nakliye ve işçilik bedellerinin ayrı ayrı gösterilmediği, bu nedenle Kamu İhale Genel  
Tebliği’nin 45.1.7 ve 45.1.8’inci maddeleri gereğince teklifinin reddedilmesi gerektiği,  
-
İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve alt analizlerde yer alan işçilik  
ücretlerinin ihale tarihinde yürürlükte olan geçerli asgari ücretin altında olduğu,  
-
Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri  
üzerinde meslek mensubu beyanı, imza, iletişim bilgileri, kaşe ve mühürün bulunmadığı,  
meslek mensubu tarafından Ek O.5 ve Ek O.6 tespit tutanaklarının düzenlenmediği, sunulan  
-
-
fiyat tekliflerinin ortalama birim maliyetlerin ve ortalama birim satış tutarının %80’inin  
altında olduğu, alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösteren kişilerden  
alınmadığı, sunulan fiyat tekliflerinde faturalarda birim fiyatların belirtilmediği, belirtilen  
birim fiyatlarla açıklama kapsamında sunulan birim fiyatların örtüşmediği, fiyat teklifi alınan  
her malzeme için TSE ve CE belgelerinin de sunulması gerektiği,  
-
Açıklaması istenilen kalemlerinin yaklaşık maliyetin %80’lik kısmını  
oluşturmadığı, açıklama istenilmeyen kalemleri için de ayrıca fiyat, metraj belirtilmesi  
gerektiği, anılan istekli tarafından analizlerde “Diğer Giderler” başlıklı bir kalemin  
bulunduğu, bu kalemin içinde açıklama istenilmeyen analiz girdilerinden hangilerinin yer  
aldığının anlaşılamayacağı, sunulan analizlerin analiz formatına da uygun olmadığı, bu  
nedenle açıklamanın anılan Tebliğ’in 45.1.8’inci maddesine aykırı olduğu,  
-
Sunulan belgelerde firma yetkilisinin imzasının ve kaşesinin eksik olduğu, sunulan  
vekaletnamede aşırı düşük teklif sorgulamasına ilişkin imza yetkisinin bulunmadığı, teklif  
dosyası kapsamında sunulan belgelerin 2016 yılına ait olmadığı, bu nedenle teklifinin  
değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,  
2) Kesinleşen ihale kararında karşı görüş belirten komisyon üyesi dahil üç üyenin  
şikayet başvurusuna karşı yapılan inceleme ve ret kararında değiştirildiği, ihale süreci  
2
tamamlanmadan komisyon üyelerinin değiştirilmesinin ancak zaruri hallerde olabileceği, söz  
konusu durumun Kamu İhale Genel Tebliği’nin 5.3. maddesine aykırı olduğu iddialarına yer  
verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde ihale  
konusu işin adının Adnan Menderes Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi Ek Blok  
Yapım İşi” olduğu, miktarı ve türünün ise “(1- İnşaat İşleri, 2-Mekanik İşleri, 3-Elektrik  
İşleri) 1 Blok Hastane Binası İşi” olarak belirtildiği anlaşılmıştır.  
Anılan Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde 19.1.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 60  
: 25.05.2016  
:
2016/UY.I-1410  
İstekliler tekliflerini, anahtar teslimi götürü bedel üzerinden vereceklerdir; ihale sonucu, ihale  
üzerine bırakılan istekliyle anahtar teslimi götürü bedel sözleşme imzalanacaktır.”  
düzenlemesinin,  
Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde 33.1. İhale komisyonu  
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır  
değeri hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen  
teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır  
değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca  
hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesinin yer aldığı görülmüştür.  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler”  
başlıklı 60’ıncı maddesinde, “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra  
Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
(2) İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında olan isteklilerden  
açıklama isteneceğinin belirtilmesi halinde, sınır değerin altında olan teklifler ihale  
komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir. Bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından  
belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar  
yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
3
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen  
teklifler geçerli teklif olarak belirlenir.” hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aşırı düşük teklif sorgulaması öngörülen ihalelerde  
yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında yapılacak işlemler” başlıklı 38’inci maddesinde,  
“38.1. İdare, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir kalemi/grubunun yaklaşık  
maliyete oranını tespit edecektir. Yaklaşık maliyeti oluşturan kalemleri/grupları tutarlarının  
büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş  
kalemleri/grupları listesi” ile kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz  
girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz  
girdileri tablosu” hazırlanarak yaklaşık maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay  
belgesine eklenecektir. Sıralı kalemleri/grupları listesi oluşturulurken, kalemleri/grupları  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 60  
: 25.05.2016  
:
2016/UY.I-1410  
tutarlarının yaklaşık maliyete oranları, en yakın dört ondalık basamaklı sayıya getirilecek  
biçimde yuvarlanacak ve bu oranların toplamının, yuvarlama nedeni ile 1 den farklı olması  
dikkate alınmayacaktır. …” açıklaması,  
Anılan Tebliğ’in “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci  
maddesinde, “…45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin  
% 80’lik bölümünü oluşturan kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2.İhale  
komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi  
gereken  
iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
4
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 60  
: 25.05.2016  
:
2016/UY.I-1410  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan kalemleri  
ve/veya gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen kalemleri ve/veya gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen kalemleri/grupları için analiz sunulması  
istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan kalemlerinin ve/veya gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; kalemleri ve/veya gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun  
olması gerekmektedir.  
5
İdare tarafından bütün kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal kalemi) için bu kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 60  
: 25.05.2016  
:
2016/UY.I-1410  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
Örneğin; isteklinin, “150 dozlu demirsiz beton” kalemi için Bayındırlık ve İskan  
Bakanlığının 16.001 poz numaralı birim fiyatını (2010 B.F: 97,86 TL) teklif etmesi, “200  
dozlu demirsiz beton” kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.002 poz numaralı  
birim fiyatının (2010 B.F: 104,00 TL) üzerinde 105,00 TL teklif vermesi, 250 dozlu demirsiz  
beton” kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.003 poz numaralı birim fiyatının  
kar ve genel gider hariç tutarına, (110,13/1,25=88,10 TL) kendi belirlediği % 18 kar ve genel  
gider karşılığı eklemek suretiyle 103,96 TL (88,10  
x
1,18) teklif etmesi ve teklif ettiği söz  
konusu birim fiyatları aşağıdaki örnek listede gösterildiği şekilde tablo halinde göstermesi  
durumunda; bu üç kalemi için analiz düzenlemesi zorunlu değildir.  
Kamu kurum ve kuruluşlarının yayımlanmış birim fiyatları kullanılarak oluşturulan teklif  
birim fiyat listesi (Örnek)  
Kamu kurum ve kuruluş birim  
Teklif  
fiyatları  
Kar  
ve  
genel edilen  
gider kar ve  
hariç  
Kar ve  
Teklif  
genel  
gider  
dahil  
birim  
fiyat  
Teklif  
edilen  
birim  
fiyat  
Sıra  
No  
Poz  
No  
İş kaleminin adı  
Birim fiyatı alınan  
kurum/kuruluş  
genel  
birim gider  
fiyat  
6
(TL)  
(TL)  
(TL)  
(TL)  
1
16.001 150  
16.002 200  
16.003 250  
dozlu Bayındırlık ve İskan  
97,86  
97,86  
demirsiz beton  
Bakanlığı  
2
dozlu Bayındırlık ve İskan  
104,00  
105,00  
demirsiz beton  
Bakanlığı  
3
dozlu Bayındırlık ve İskan  
110,13 88,10  
15,86 103,96  
demirsiz beton  
Bakanlığı  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar esas  
alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
belirtilmemesi durumunda, söz konusu kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli  
tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 60  
: 25.05.2016  
:
2016/UY.I-1410  
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
7
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 60  
: 25.05.2016  
:
2016/UY.I-1410  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
8
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın  
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki  
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler  
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.13.11. -O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki  
geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki  
geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci  
fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat  
tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 60  
: 25.05.2016  
:
2016/UY.I-1410  
alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan  
-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
45.1.13.13. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda  
belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre  
düzenlenecektir.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.  
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen  
teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili  
madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu  
da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.  
45.1.17. İhale süreci devam ederken çeşitli nedenlerle teklif geçerlik süresinin bitmesi  
ve 4734 sayılı Kanunun 32 nci maddesi uyarınca teklif geçerlik sürelerinin uzatılması  
yönündeki idare talebini kabul etmeyen isteklilerin bulunması durumunda; yeniden bir sınır  
değer tespit edilmeyecek ve idarece aşırı düşük teklif sorgulaması, tespit edilen ilk sınır değer  
dikkate alınarak gerçekleştirilecektir. Ancak; gerek idarece gerek Kurum veya mahkemeler  
tarafından alınan kararlar çerçevesinde, ihale tarihi itibari ile geçerli olan teklif sayısında  
değişiklik olması halinde aşırı düşük teklif sınır değerinin geçerli teklifler dikkate alınarak  
yeniden belirlenmesi gerekmektedir.” açıklaması yer almaktadır.  
Yapılan incelemede; başvuruya konu ihalenin “Adnan Menderes Üniversitesi Uygulama  
ve Araştırma Hastanesi Ek Blok Yapım İşi” olduğu, anahtar teslimi götürü bedel üzerinden  
gerçekleştirilen ihalede sınır değerin altında teklif veren tek istekli olan Doyap Yapı San.  
Enerji ve Müh. A.Ş.nin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu, sunulan açıklamaların  
idarece uygun bulunarak ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlendiği anlaşılmıştır.  
9
İdare tarafından EKAP üzerinden 29.02.2016 tarihinde Doyap Yapı San. Enerji ve Müh.  
A.Ş.ye gönderilen aşırı düşük teklif sorgulamasına ilişkin yazıda  
Kamu İhale Genel  
Tebliği'nin 45. maddesi gereğince ekte gönderilen kalemleri listesine on (10) günü içinde  
(09.03.2016 günü mesai bitimine kadar) ihale komisyonuna verilmek üzere Rektörlüğümüze  
(Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı) ulaştırılması gerekmektedir.” denilmektedir.  
İdare tarafından yaklaşık maliyet oluşturulurken sıralı kalemleri listesi, açıklama  
istenilecek kalemleri listesi ve açıklama istenilmeyecek kalemleri listesinin hazırlandığı  
anlaşılmıştır.  
İhale dokümanı kapsamında isteklilere verilen analiz formatının şu şekilde olduğu  
görülmüştür:  
Analiz  
İNŞAAT İŞ KALEMLERİ BİRİM FİYAT ANALİZLERİ  
Format No:1  
İş Kalemi İş Analiz Adı: Ölçü Birimi  
/
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 60  
: 25.05.2016  
:
2016/UY.I-1410  
Grubu No:  
Poz No:  
GİRDİLER  
Malzeme:  
Ölçü  
Miktarı  
Birim fiyatı  
Tutarı  
Kârsız toplam  
Kâr ve Genel Giderler  
Toplam Tutar  
Yapılan incelemede açıklaması istenilen kalemlerinin yaklaşık maliyetin %80’ini  
oluşturduğu, Doyap Yapı San. Enerji ve Müh. A.Ş. tarafından sunulan aşırı düşük teklif  
açıklaması kapsamında açıklanması istenilen kalemlerinin her biri için birim fiyatların,  
imalat miktarlarının, maliyet tutarlarının ve tüm kalemlerinin toplam tutarının gösterildiği  
hesap cetvelinin ve açıklama istenilmeyen kalemlerine ilişkin olarak fiyat ve miktarı  
gösteren metraj cetvelinin sunulduğu, özel poz niteliğinde olmayan 61 adet kalemi için  
kamu kurum ve kuruluşları tarafından yayımlanmış fiyatların kar ve genel gider hariç  
tutarının kullanıldığı, anılan Tebliğ’in 45.1.5 maddesine uygun olarak birim fiyatı kullanılan  
kamu kurum ve kuruluşlarının birim fiyat poz numarası da yazılmak suretiyle liste halinde  
belirtildiği, 42 adet kalemine ait analiz girdilerinin ise fiyat teklifi alınmak suretiyle  
açıklandığı anlaşılmıştır.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda aktarılan 45.1.4 ve 45.1.8 numaralı  
maddelerinde, isteklilerce yapılacak aşırı düşük teklif açıklamalarında sunulacak analizlerin  
idarece verilen formata uygun olması gerektiği ve aşırı düşük teklife ilişkin olarak yapılan  
açıklamada sunulan analizlerin, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat  
tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmaması  
durumunda, söz konusu isteklilere ait tekliflerin reddedileceği belirtilmektedir. İdarece  
düzenlenen örnek analiz formatında yalnızca malzeme girdisine yer verildiği, işçilik, makine,  
taşıma, nakliye vs. gibi girdilerin belirtilmediği anlaşılmıştır. Bu çerçevede ihale uhdesinde  
bırakılan Doyap Yapı San. Enerji ve Müh. A.Ş.nin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
sunduğu analizlerde veya bu analizlerde belirtilen birim fiyatların alındığı fiyat tekliflerinde  
ilgili kalemine ilişkin alt kalemlerin açılımının yapılmamış olmasının, idarece belirlenen  
10  
analiz formatına aykırı olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
Doyap Yapı San. Enerji ve Müh. A.Ş.nin aşırı düşük teklif açıklamasında; 42 adet iş  
kalemine ilişkin analiz sunduğu, sunulan analizlerde miktarlar ile birim fiyatların çarpımında  
ve tutarların toplamında herhangi bir aritmetik hata yapılmadığı, isteklinin analiz fiyatının  
teklif fiyatı ile uyumlu olduğu görülmüş olup, başvuru sahibinin analiz fiyatının teklif  
fiyatının üzerinde olduğuna ilişkin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
Başvuru sahibinin Doyap Yapı San. Enerji ve Müh. A.Ş.nin bazı kalemlerinde kamu  
kurum ve kuruluşlarınca yayınlanan 2015 yılı birim fiyatlarını kullandığı, bu durumun Kamu  
İhale Genel Tebliği’nin 45.1.5. maddesine aykırılık teşkil ettiği iddiasına yönelik olarak  
yapılan incelemede; anılan isteklinin aşırı düşük açıklaması kapsamında Çevre ve Şehircilik  
Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı ve TEDAŞ Genel Müdürlüğü olmak üzere toplam üç  
kamu kurum ve kuruluşunun rayiçlerini kullandığı, mevcut ihale ilan tarihinin 18.01.2016  
olduğu anlaşılmıştır.  
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın internet adresinde yer alan 17.02.2016 tarihli  
duyuruda Bakanlığımız Yüksek Fen Kurulu Başkanlığınca hazırlanan “2016 Yılı İnşaat ve  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 60  
: 25.05.2016  
:
2016/UY.I-1410  
Tesisat Rayiç, Tarif, Analiz ve Birim Fiyatları” yayımlanmıştır.” ifadesinin yer aldığı  
görülmüştür.  
26.04.2016 tarihli 833 sayılı yazımız ile Milli Savunma Bakanlığı 2016 yılı inşaat birim  
fiyat, tarif ve analizlerinin yayımlanma tarihleri sorulmuş olup cevabi yazıda “Milli Savunma  
Bakanlığı İnşaat Birim Fiyat Tarif ve Analizleri, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından  
yayımlanan 2016 yılı İnşaat ve Tesisat Birim Fiyatlarının yayımlanmasına müteakip 09 Mart  
2016 tarihinde yayımlanmıştır.“ ifadelerinin yer aldığı görülmüştür.  
26.04.2016 tarihli 834 sayılı yazımız ile TEDAŞ Genel Müdürlüğü 2016 yılı elektrik,  
proje ve tesis birim fiyatlarının yayımlanma tarihleri sorulmuş olup cevabi yazıdan 2016 yılı  
birim fiyatlarının ihale ilan tarihi itibariyle yayımlanmadığı anlaşılmıştır.  
Bu kapsamda aşırı düşük teklif açıklamasında kullanılan kamu kurum ve kuruluşlarına  
ait cari yıl birim fiyatları ihale ilan tarihinde yayımlanmamış olduğundan, isteklinin 2015  
yılına ait birim fiyatları kullanmasının, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.5 maddesinde yer  
alan İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.” açıklamasına  
aykırılık teşkil etmediği anlaşılmıştır.  
Yapılan incelemede Doyap Yapı San. Enerji ve Müh. A.Ş.nin aşırı düşük teklif  
açıklaması kapsamında kamu kurum ve kuruluşlarına ait 2015 yılı birim fiyatlarının  
kullanıldığı, söz konusu birim fiyatların liste halinde belirtilmek suretiyle açıklandığı, Kamu  
İhale Genel Tebliği’nin 45.1.5 maddesi doğrultusunda kamu kurum ve kuruluşlarının birim  
fiyatlarının liste halinde sunulması durumunda analiz düzenlenmesi zorunlu olmadığından  
istekli tarafından analiz sunulmadığı anlaşılmıştır.  
Ayrıca anılan Tebliğ’in 45.1.13 maddesinde, yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce  
inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı  
yapılmaksızın yapıya monte edilen kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile  
açıklanması durumunda, bu kalemlerine ilişkin analiz sunulmasının zorunlu olmadığı  
açıklanmaktadır. Yapılan incelemede özel poz niteliğinde olan 21 adet tesisat kalemi ve 21  
adet inşaat kalemi bulunduğu, 42 adet kalemine ait analiz girdilerinin üçüncü kişilerden  
alınan fiyat teklifi alınarak açıklandığı, söz konusu kalemlerine ilişkin olarak analiz  
düzenlendiği, analizlerde fiyat teklifinde belirtilen fiyatın yazıldığı, girdilerin ise nakliye  
dahil malzeme ve montaj olarak belirtildiği, analizlerdeki toplam tutarların fiyat  
tekliflerindeki tutarlar ile uyumlu olduğu anlaşılmıştır.  
11  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.7 maddesindeki açıklamalar doğrultusunda tesisat iş  
kalemlerinin malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı göstermek suretiyle açıklanabileceği,  
inşaat kalemlerine ilişkin olarak ise söz konusu kalemlerinin esaslı işçilik gerektirmediği  
anlaşıldığından faturalarda malzeme ve montaj girdileri belirtilerek yapılan açıklamanın  
mevzuata aykırılık teşkil etmediği anlaşılmıştır. Diğer taraftan sunulan analizlerde girdilerin  
yalnızca malzeme ve montaj olarak belirlendiği, işçilik girdisinin ayrı bir satır açılarak  
düzenlenmediği anlaşıldığından ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında  
olduğuna yönelik iddianın yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1. maddesinde üçüncü kişilerden alınan fiyat  
tekliflerinin taşıması gereken asgari koşullar belirlenmiştir. Anılan isteklinin aşırı düşük teklif  
açıklamaları incelendiğinde özel kalemlerine ilişkin olarak üçüncü kişilerden alınan fiyat  
tekliflerinde meslek mensubu beyanlarının yer aldığı, meslek mensubunun iletişim  
bilgilerinin, kaşe ve imzasının yer aldığı, fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet  
gösteren kişilerde alındığı, sunulan fiyat tekliflerinde birim fiyat, miktar ve toplam tutarın  
belirtildiği anlaşılmış olup fiyat teklifi alınan malzemelere ilişkin olarak TSE ve CE  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 60  
: 25.05.2016  
:
2016/UY.I-1410  
belgelerinin sunulmasına yönelik mevzuatta herhangi bir düzenleme bulunmadığı göz önünde  
bulundurulduğunda başvuru sahibinin anılan belgelerin sunulması gerektiğine yönelik  
iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.  
Başvuru sahibinin, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında meslek mensubu tarafından  
Ek-O.5 ve Ek-O.6 tespit tutanaklarının düzenlenmediği, sunulan fiyat tekliflerinin ortalama  
birim maliyetlerin ve ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olduğu iddiasına ilişkin  
olarak yapılan incelemede, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1. maddesinde fiyat  
teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olan maliyet tespit tutanağı (Ek  
-O.5) veya satış tutarı  
tespit tutanağının (Ek O.6) meslek mensubu tarafından muhafaza edileceği, fiyat teklifinin  
-
ekinde idareye verilmeyeceği, ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde  
bu tutanakların meslek mensubundan istenebileceği açıklaması yer almaktadır. Kamu ihale  
mevzuatı gereği maliyet tespit tutanağı ve satış tutarı tespit tutanaklarının istenilmesinin  
idarenin takdir yetkisinde olduğu, başvuru konusu ihalede idare tarafından bu tutanakların  
istenilmesine gerek duyulmadığı, bu kapsamda Doyap Yapı San. Enerji ve Müh. A.Ş.nin aşırı  
düşük teklif açıklamaları kapsamında sunduğu fiyat tekliflerinin Tebliğ’de yer alan şekli  
unsurlarını eksiksiz taşıdığı ve usulüne uygun olduğu, başvuru sahibinin iddiasının da belli bir  
belgeye dayalı olarak somut bir şekilde ortaya konulmadığı hususları bir arada  
değerlendirildiğinde, Ek-O.5 ve Ek-O.6 tespit tutanaklarının meslek mensubundan  
istenmesine gerek bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
Başvuru sahibinin ihale üzerinde kalan istekliye ait belgelerde firma yetkilisinin imza  
ve kaşesinin eksik olduğu, sunulan vekâletnamede aşırı düşük teklif sorgulamasına ilişkin  
imza yetkisinin bulunmadığı, belgelerin 2016 yılına ait olmadığına yönelik iddiasına ilişkin  
olarak yapılan incelemede aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında Doyap Yapı San. Enerji  
ve Müh. A.Ş. tarafından sunulan belgelerde vekâletname ile bütün ihale işlemlerinde  
yetkilendirilen firma yetkilisinin imza ve kaşesinin yer aldığı, sunulan belgelerin 2016 yılına  
ait olduğu anlaşılmıştır.  
Başvuru sahibinin ihale üzerinde bırakılan istekliye ait proforma faturalardaki iş  
kalemlerinin ve malzemelerin ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat  
tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına ve Teknik Şartname’ye uygun olmadığı, bu  
hususta ihale komisyonu üyesinin de karşı oy kullandığı iddiasına yönelik olarak yapılan  
incelemede;  
İhale komisyonu kararından karşı oy kullanan uzman üye Muzaffer Şekerler’in  
Teknik  
12  
Şartname’de Korozyona dayanıklılık sebebiyle tamamen alüminyum kondenser (Boru ve  
kanatlar) tercih sebebi olacaktır. Yani İki farklı metalin birbiri ile teması sonucu meydana  
gelecek galvanik korozyonu yani pil etkisini gidermek için metal imalat olacaktır.” ifadesi  
mevcuttur.  
Bu ifadeden anlaşılan kondenser bataryalarının metal ve öncelikli tercih olarak  
ilgili bölümde belirtildiği gibi alüminyum boru, alüminyum kanat olarak imal edilenler tercih  
edilecek, ancak bakır boru, bakır kanat gibi metal olarak imal edilen bataryalar da kabul  
edilecektir anlamını taşımaktadır.  
Bu metal olarak imal edilen kondenser bataryalarının teknik özelliklerine ait  
bilgiler incelendiğinde ise farklı metallerden yani bakır boru, alüminyum kanat vb. gibi imal  
edilen bataryalara göre metal olarak imal edilen kondenser bataryalarının veriminin ve  
korozyona karşı direncinin arttığı anlaşılmaktadır. Piyasada bu işle iştigal eden firma  
katalogları incelendiğinde kondenser bataryaları metal olarak imalat edilmiş cihazların  
bulunduğu birden fazla firmanın bulunduğu da görülmektedir.  
Aşırı düşük teklif sorgulaması yapılan ilgili firmanın sunmuş olduğu bahse konu cihaz  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 60  
: 25.05.2016  
:
2016/UY.I-1410  
ile ilgili proforma fatura sahibi ÜNTES firmasının katalogları incelendiğinde ise kondenser  
bataryalarının Teknik Şartname’de istenen metal olarak değil farklı metaller bakır boru,  
alüminyum kanat olarak imal edildiği anlaşılmaktadır. Bu nedenle aşırı düşük sorgulaması  
yapılan firmanın fiyat teklifinde sunduğu bu imalatlar Teknik Şartname’ye aykırıdır.”  
ifadelerinin yer aldığı anlaşılmıştır.  
İddia edilen hususa ilişkin olarak idarenin şikayete cevabında “Teknik Şartnamede  
kondenser bataryalarının alüminyum olma zorunluluğu bulunmamakta, alüminyum  
bataryaların “tercih sebebi” olacağı belirtilmektedir. Tercih sebebi” olacağı hususunun bir  
bağlayıcılığı bulunmamakta sadece “olsa iyi olur” anlamı taşımaktadır. Kaldı ki bu husus  
aşırı düşük sorgulaması aşamasında değil Yapım İşleri Genel Şartnamesi 16. Maddesi ve  
Genel Mekanik ve Tesisat İşleri Teknik Şartnamesinin başlangıç maddeleri gereği, uygulama  
aşamasında yapı denetim görevlilerince dikkate alınması gereken bir husustur. Proforma  
faturanın aşırı düşük savunması kapsamında bir firmadan alınmış olması, uygulama  
aşamasında zorunlu olarak bu firmanın mamulünün kullanılacağı anlamına gelmemektedir.”  
ifadelerinin yer aldığı görülmüştür.  
Genel Mekanik ve Tesisat İşleri Teknik Şartnamesi’nin M07  
-14a Hava Soğutmalı  
Kondenserli Vidalı Komresörlü Soğutma Grubu başlıklı maddesinin  
d
bendinde  
“d)Kondenser: Kondenser, hava soğutmalı olacak ve çekilen gücü artırmadan cihazın  
soğutma kapasitesini artırmak amacı ile integral yardımcı soğutma devresine sahip olacaktır.  
Kondenser V tipinde çoklu bataryaya sahip olacaktır. Korozyona dayanıklılık sebebiyle  
tamamen alüminyum kondenser (Boru ve kanatlar) tercih sebebi olacaktır. Yani İki farklı  
metalin birbiri ile teması sonucu meydana gelecek galvanik korozyonu yani pil etkisini  
gidermek için metal imalat olacaktır. Kondenser bataryaları 3400 kPa basınç testi ve kaçak  
testine tabi tutulmuş olacaktır. Kondenser fanları yüksek verimli ve aksiyal tip olacaktır.  
Kondenser fan motorları üç fazlı olacak, sürekli yağlamalı yataklı ve  
F
klasına uygun  
izolasyonlu olacaktır. Her bir fan, ilgili soğutma devresinin kondenzasyon basınç değeri  
yardımı ile kontrol edilebilecektir. Kondenser fanları direkt akuple, kanatlı gizli aksiyal tip,  
statik ve dinamik olarak balanslanmış korozyona karşı dayanıklı geri dönüşümlü malzemeden  
mamul olacaktır. Hava fanlarda düşeyde yukarı doğrultuda üflenecektir. Fanlar düşük ses  
seviyeli yapıda olacaktır.” düzenlemesinin yer aldığı görülmüştür.  
13  
Yapılan incelemede 600  
-
1214/A kalemine ilişkin olarak ÜNTES Isıtma Soğ. San. ve  
1214/A  
1166 kW, Vidalı kompresörlü hava soğutmalı su soğutma grubu  
Tic. A.Ş.den alınan 02.03.2016 tarihli fiyat teklifinin kullanıldığı, fiyat teklifinde 600  
kaleminin açıklamasının  
-
olarak belirtildiği, kalemi kapsamında kullanılacak bataryaların muhteviyatına ilişkin  
(alüminyum, bakır vb.) herhangi bir bilginin yer almadığı anlaşılmıştır.  
Yapılan incelemede Teknik Şartname düzenlemesinde, kondenser bataryalarında  
alüminyumun tercih sebebi olacağı ifadesinin yer aldığı, ÜNTES Isıtma Soğ. San. ve Tic.  
A.Ş.den alınan fiyat teklifinde 600  
-1214/A, Özel  
-HT26, Özel-KT15, Özel-KT14, Özel-HT22,  
Özel KT23, Özel HT25, Özel HT1, Özel-  
-
-
-
HT2 kalemlerinin yer aldığı anlaşılmış olup  
anılan fiyat teklifinin mevcut ihaleye ilişkin olduğu ve Teknik Şartname düzenlemeleri göz  
önünde bulundurularak düzenlendiği anlaşılmıştır. Öte yandan aşırı düşük teklif açıklaması  
kapsamında fiyat teklifinde anılan kaleminin teknik ayrıntılarına ilişkin herhangi bir bilgi  
veya belge sunma zorunluluğu ilgili mevzuatı gereğince düzenlenmemiştir. Kaldı ki, aşırı  
düşük teklif sorgulaması kapsamında bu bilginin verilmesi gerekli olmayıp sözleşmenin  
yürütülmesi aşamasında kontrol teşkilatı tarafından tespit edilecek bir husus olduğundan  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 60  
: 25.05.2016  
:
2016/UY.I-1410  
başvuru sahibinin bu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhale Komisyonu” başlıklı 6’ncı maddesinde  
“İhale yetkilisi, biri başkan olmak üzere, ikisinin ihale konusu işin uzmanı olması şartıyla,  
ilgili idare personelinden en az dört kişinin ve muhasebe veya malî işlerden sorumlu bir  
personelin katılımıyla kurulacak en az beş ve tek sayıda kişiden oluşan ihale komisyonunu,  
yedek üyeler de dahil olmak üzere görevlendirir.  
İhale komisyonu eksiksiz olarak toplanır. Komisyon kararları çoğunlukla alınır.  
Kararlarda çekimser kalınamaz. Komisyon başkanı ve üyeleri oy ve kararlarından  
sorumludur. Karşı oy kullanan komisyon üyeleri, gerekçesini komisyon kararına yazmak ve  
imzalamak zorundadır.  
İhale komisyonunca alınan kararlar ve düzenlenen tutanaklar, komisyon başkan ve  
üyelerinin adları, soyadları ve görev unvanları belirtilerek imzalanır.” hükmü yer almaktadır.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “İhale yetkilisi ve ihale komisyonu” başlıklı 5’inci  
maddesinde 5.2. İhale komisyonunun eksiksiz olarak ihaleyi sonuçlandırabilmesi için idarece  
yeterli sayıda yedek üyenin belirlenmesi gerekmektedir. Bu çerçevede, yedek üyeler tespit  
edilirken ihale konusu işin uzmanları ile muhasebe veya mali işlerden sorumlu personel  
yerine geçecek yedek üyeler mutlaka belirlenmelidir.  
5.3. Yedek üyelerin asıl üyelerin taşıması gereken özellikleri haiz olması gerekir. Bir  
makamdaki görevi nedeniyle ihale komisyonunda görevlendirilen kişinin  
o
görevinden  
herhangi bir şekilde ayrılması sonucu komisyon üyeliğinden de ayrılmak zorunda kalması  
halinde ayrılan personelin yerine atanan kişi değil, o asıl üyenin yedeği ile ihaleye devam  
edilmesi ve herhangi bir nedenle asıl üyenin yerine geçen yedek üyenin geçerli mazeret  
durumları hariç ihale sonuçlanıncaya kadar komisyon üyeliğine devam etmesi gerekmektedir.  
5.4. İhale komisyonlarının idare personelinden oluşturulması gerekmekte olup, ihaleyi  
yapan idarede yeterli sayı veya nitelikte personel bulunmaması halinde bu Kanun  
kapsamındaki idarelerden komisyona üye alınabilecektir.” açıklaması yer almaktadır.  
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Şikayetin sonuçlandırılması”  
başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Şikayet başvuruları üzerine idare tarafından yapılacak  
14  
inceleme ihale yetkilisince bizzat yapılabileceği gibi ihale yetkilisinin görevlendireceği bir  
veya birden fazla raportör tarafından da yapılabilir. İhale komisyonu üyeleri de raportör  
olarak görevlendirilebilir. Yapılacak inceleme sonucunda, ihale yetkilisi veya usulüne uygun  
olarak yetki devri yapılmış kişi tarafından gerekçeli olarak ikinci fıkrada belirtilen  
kararlardan biri alınır.  
(10) İdare, şikayet başvurusu üzerine gerekli incelemeyi yaparak on gün içinde  
gerekçeli bir karar alır. Alınan karar, şikayetçi ile diğer aday veya istekliler ile istekli  
olabileceklere karar tarihini izleyen üç gün içinde bildirilir. İlan ile ihale veya ön yeterlik  
dokümanına yönelik başvuru sonucunda alınan kararlar aday, istekli ve istekli olabileceklere  
bildirilirken, başvuruların veya tekliflerin sunulması, değerlendirilmesi ve ön yeterlik  
değerlendirmesi veya ihalenin sonuçlandırılması işlemlerine karşı yapılacak şikayet  
başvuruları sonucunda alınan kararlar istekli olabileceklere bildirilmez. Ancak, ilan veya  
dokümanda yer alan düzenlemeler veya bu düzenlemeler ile idari uygulamalar arasındaki  
uyumsuzluklara karşı yapılan başvurularda aday veya isteklilerin yanında istekli  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 60  
: 25.05.2016  
:
2016/UY.I-1410  
olabileceklere de bildirim yapılır. Son bildirim tarihini izleyen günden itibaren süresi içinde  
Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulmamış ise idare tarafından kararın gerektirdiği  
işlemler yerine getirilir.” açıklaması yer almaktadır.  
Yukarıda yer verilen mevzuat çerçevesinde şikâyet başvurusu üzerine ihale yetkilisi  
veya usulüne uygun olarak yetki devri yapılmış kişi tarafından gerekçeli kararın alınacağı,  
şikayet başvurusuna ilişkin işlemlerde ihale komisyonunun yetkilendirilmediği, dolayısıyla  
şikayet başvurusu sonucunda alınacak kararda ihale komisyon üyelerinin onayının da  
aranmadığı, öte yandan yukarıda yer verilen Tebliğ’in 7.1 maddesine göre şikayet  
başvurusunun  
ihale  
yetkilisince  
görevlendirilecek  
raportör  
tarafından  
da  
sonuçlandırılabileceği göz önünde bulundurulduğunda, mevcut ihalede şikayet üzerine alınan  
kararın ihale yetkilisi tarafından onaylandığı anlaşılmış olup başvuru sahibinin iddiası yerinde  
görülmemiştir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.  
Hamdi GÜLEÇ  
Başkan  
Şinasi CANDAN  
II. Başkan  
Osman DURU  
Kurul Üyesi  
Erol ÖZ  
Kurul Üyesi  
Köksal SARINCA  
Kurul Üyesi  
Ahmet İhsan ŞATIR  
Kurul Üyesi  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
15  
Mehmet ATASEVER  
Kurul Üyesi  
Oğuzhan YILDIZ  
Kurul Üyesi