Ana Sayfa / Kararlar / Kilis Özel İdaresi Mali Hizmetler Müdürlüğü / 2016/370599-Öncüpınar Gümrük Müdürlüğü İçerisine Lojman Yapım İşi
Bilgi
İKN
2016/370599
Başvuru Sahibi
Tuğçe Medikal Tem. İnş. Gıda Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.
İdare
Kilis Özel İdaresi Mali Hizmetler Müdürlüğü
İşin Adı
Öncüpınar Gümrük Müdürlüğü İçerisine Lojman Yapım İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/069  
: 76  
: 21.12.2016  
:
2016/UY.I-3203  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan V. II. Başkan: Şinasi CANDAN  
Üyeler: Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet  
ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Tuğçe Medikal Tem. İnş. Gıda Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.,  
Ekrem Çetin Mah. Nejat Uygur Sok. No: 11/1 KİLİS  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Kilis Özel İdaresi Mali Hizmetler Müdürlüğü,  
Öncüpınar Mah. Çevreyolu Üzeri 79000 KİLİS  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2016/370599 İhale Kayıt Numaralı “Öncüpınar Gümrük Müdürlüğü İçerisine Lojman Yapım  
İşi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Kilis Özel İdaresi Mali Hizmetler Müdürlüğü tarafından 12.10.2016 tarihinde açık  
ihale usulü ile gerçekleştirilen “Öncüpınar Gümrük Müdürlüğü İçerisine Lojman Yapım İşi”  
ihalesine ilişkin olarak Tuğçe Medikal Tem. İnş. Gıda Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin  
17.11.2016 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 21.11.2016 tarihli yazısı ile reddi  
üzerine, başvuru sahibince 29.11.2016 tarih ve 66137 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan  
29.11.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2016/2779 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük  
teklif açıklamasında sunmuş olduğu toplam teklif bedelini oluşturan kalemleri ve/veya iş  
gruplarına ait miktarla ile idarenin yaklaşık maliyet cetvelinde bulunan metrajları  
Y.21.001/02, 280  
-1118, Y.16.050/06, Y.23.014, Y.23.015, 27.525/1A, Y.25.003/16, 280  
-2105,  
Y.25.004/02, Y.21.101/01, Y.23.176, 22.081, ÖZEL  
-4, 21.280/02, Y.18.461/001, 22.082,  
Y.26.020/032A pozları için kendisine avantaj sağlayacak şekilde düşürdüğü, söz konusu aşırı  
düşük teklif dosyasının Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.3’üncü maddesine göre  
yeniden incelenmesi gerektiği;  
Anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında sunmuş olduğu; özel pozlara ait  
analizlerin idarenin analizlerine uygun olup olmadığı, söz konusu analiz girdilerinin alt  
analizlerinin yapılıp yapılmadığının Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.4’üncü maddesine  
göre yeniden incelenmesi gerektiği,  
Söz konusu isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında sunmuş olduğu analizler ile  
yardımcı ve alt analizlerde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayınlanmış  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/069  
: 76  
: 21.12.2016  
:
2016/UY.I-3203  
işçilik rayiçlerinin mi yoksa asgari işçilik saat ücretlerinin mi kullanılıp kullanılmadığı  
hususlarının; Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.6’ncı maddesine göre yeniden incelenmesi  
gerektiği,  
Söz konusu aşırı düşük teklif açıklamasında sunmuş olduğu; tesisat kalemlerine ait  
fiyat ve analizlerinin; Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.7’nci maddesine göre yeniden  
incelenmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
İhale konusu işin “Öncüpınar Gümrük Müdürlüğü İçerisine Lojman Yapım İşi”  
olduğu,  
07.11.2016 tarihli ihale komisyonu kararının incelenmesinde, söz konusu ihale için 9  
isteklinin teklif sunduğu, ekonomik açıdan en avantajlı istekli olarak Nadir Kulakoğlu’nun,  
ekonomik açıdan en avantajlı ikinci istekli olarak ise Tuğçe Med. Tem. İnş. Gıda Taah. San.  
ve Tic. Ltd. Şti.nin belirlendiği görülmüştür.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde  
İhale komisyonu verilen teklifleri (Değişik: 6/2/2014-6518/47 md.)  
değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre  
teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre  
içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları  
yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
(Değişik: 6/2/2014-6518/47 md.) gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate  
alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli  
görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
(Ek fıkra: 20/11/2008-5812/12 md.; Değişik fıkra: 6/2/2014-6518/47 md.) Kurum,  
ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük  
tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi  
amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede  
öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde  
sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin  
reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/069  
: 76  
: 21.12.2016  
:
2016/UY.I-3203  
uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,  
Yapım İşleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
60’ıncı maddesinde (1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum  
tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
(2) (Değişik fıkra:12/06/2015-29384 R.G./3. md.) Aşırı düşük teklif tespit ve  
değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla,  
üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki  
seçeneklerden bir tanesi kullanılır.  
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak  
tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte  
önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale  
komisyonu;  
1) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
3) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
b) İhale, aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemleri yapılmaksızın  
sonuçlandırılır.  
c) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama  
istenmeksizin reddedilir.  
(3) (Değişik fıkra:12/06/2015-29384 R.G./3. md.)Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci  
maddesinde öngörülen eşik değerin üçte birine eşit veya bu değerin üzerinde olan ihalelerde,  
ikinci fıkranın (a) bendinin kullanılması zorunludur.  
(4)(Değişik fıkra:12/06/2015-29384 R.G./3. md.)Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci  
maddesinde öngörülen eşik değerin üçte birine kadar olan ve açık ihale veya Kanunun 21 nci  
maddesinin (b) ve (c) bentleri gereğince pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde, ikinci fıkranın  
(a), (b) veya (c) bendindeki seçeneklerden birisinin kullanılması zorunludur.  
(5) (Ek fıkra:12/06/2015-29384 R.G./3. md.)Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci  
maddesinde öngörülen eşik değerin üçte birine kadar olan ve belli istekliler arasında ihale  
veya Kanunun 21 nci maddesinin (a), (d) ve (e) bentleri gereğince pazarlık usulü ile yapılan  
ihalelerde ikinci fıkranın (b) bendinin kullanılması zorunludur.  
(6) (Ek fıkra:12/06/2015-29384 R.G./3. md.)Kurum tarafından yayımlanan aşırı düşük  
teklif sorgulaması yapılamayacak alımlar listesinde yer alan işlerin ihalelerinde ikinci  
fıkranın (b) bendinin kullanılması zorunludur.” hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “…45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin  
% 80’lik bölümünü oluşturan kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/069  
: 76  
: 21.12.2016  
:
2016/UY.I-3203  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.3. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 22.md.)İsteklilerden teklifleri kapsamında  
analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci  
maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli  
bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi  
isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen  
istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları  
açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan kalemleri  
ve/veya gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen kalemleri ve/veya gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/069  
: 76  
: 21.12.2016  
:
2016/UY.I-3203  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri sunacaklardır.  
Sorgulamaya konu edilmeyen kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan kalemlerinin ve/veya gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4.(Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 23.md.) İdare tarafından ihale dokümanı  
kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; kalemleri ve/veya gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal kalemi) için bu kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5.(Değişik07/06/2014-29023 R.G./ 24.md.) İsteklilerin kalemleri/iş grupları  
için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan  
daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu kalemleri/grupları için; hangi kamu  
kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak  
suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz  
düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri  
“kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu  
kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi  
belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu kalemleri/iş grupları için analiz  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/069  
: 76  
: 21.12.2016  
:
2016/UY.I-3203  
düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu  
olmayan söz konusu kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri  
sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
belirtilmemesi durumunda, söz konusu kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6.(Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 25.md.)Analizler ile yardımcı ve/veya alt  
analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri  
kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan  
isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri  
sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. (Değişik: 20/8/2011-28031 R.G./ 16 md.) İş kalemleri/gruplarına ait analizler  
ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan  
saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 26.md.)İhale komisyonu, sınır değerin  
altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak  
suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 27.md.) Yapım yönteminin ekonomik  
olması hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve  
teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının açıklanması gereklidir.  
45.1.12. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 28.md.)Seçilen teknik çözümler, yapım  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/069  
: 76  
: 21.12.2016  
:
2016/UY.I-3203  
işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü  
hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve  
özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajıaçıklanmalıdır.  
45.1.13.(Değişik: 20/8/2011-28031 R.G./ 17.md.;Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./  
29.md.) Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen  
bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşki eden bilgi ve belgeler;  
l
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1.(Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 30.md.) Teklifi oluşturan maliyet  
bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat  
teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili  
olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/069  
: 76  
: 21.12.2016  
:
2016/UY.I-3203  
tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat  
teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek  
ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli  
görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin  
açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini  
kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan  
bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.  
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulanmal ve hizmetlere  
ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet  
ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması  
yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere  
ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)  
45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulanmal ve hizmetlere ilişkin  
fiyat  
tekliflerini  
kullanması  
halinde,  
sadece  
ilan/davet  
ile  
ihale  
tarihi  
arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek:  
Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/069  
: 76  
: 21.12.2016  
:
2016/UY.I-3203  
kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)  
45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece  
ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın  
belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir. (Örnek: EPDK tarafından il bazında  
günlük yayımlanan akaryakıt fiyatları vb.)  
45.1.13.6.(Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 32. md.) Teklifi oluşturan maliyet  
bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların  
kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini  
imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu olan mal için  
düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması  
ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte  
kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek  
bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter,(Ek  
ibare: 12/06/2015-29384 R.G./3. md.) SM, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı  
suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.7. İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle  
stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin “stok tespit  
tutanağı”nın (Ek-O.8) sunulması zorunludur. Stok tespit tutanağında ilgili malın ağırlıklı  
ortalama birim maliyeti gösterilecektir. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar,  
stok tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olamaz. Ayrıca stoklarda  
olduğu belirtilen söz konusu malın miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen  
miktardan az olması halinde eksik kalan miktar için bu Tebliğdeki diğer açıklama  
yöntemlerine uygun olarak açıklama yapılması gereklidir.  
45.1.13.8. İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın  
alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin  
tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul  
Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak  
imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/069  
: 76  
: 21.12.2016  
:
2016/UY.I-3203  
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.9. (Değişik:07/06/2014-29023 R.G./ 33.md.) İstekliler tarafından aşırı düşük  
teklif sorgulaması kapsamındaki mallara ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü  
kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış faturası ile açıklamada bulunulması geçerli  
bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.  
45.1.13.10.(Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 34. md.) Meslek mensubu; üçüncü  
kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6,  
Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek  
mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler  
anlaşılır.  
45.1.13.11.(Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 35. md.) Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-  
O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin  
olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin  
tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine  
göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale  
usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan  
-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
45.1.13.13. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda  
belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre  
düzenlenecektir.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.  
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen  
teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili  
madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu  
da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.  
45.1.17. İhale süreci devam ederken çeşitli nedenlerle teklif geçerlik süresinin bitmesi  
ve 4734 sayılı Kanunun 32 nci maddesi uyarınca teklif geçerlik sürelerinin uzatılması  
yönündeki idare talebini kabul etmeyen isteklilerin bulunması durumunda; yeniden bir sınır  
değer tespit edilmeyecek ve idarece aşırı düşük teklif sorgulaması, tespit edilen ilk sınır değer  
dikkate alınarak gerçekleştirilecektir. Ancak; gerek idarece gerek Kurum veya mahkemeler  
tarafından alınan kararlar çerçevesinde, ihale tarihi itibari ile geçerli olan teklif sayısında  
değişiklik olması halinde aşırı düşük teklif sınır değerinin geçerli teklifler dikkate alınarak  
yeniden belirlenmesi gerekmektedir.” açıklaması,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/069  
: 76  
: 21.12.2016  
:
2016/UY.I-3203  
İstekliye gönderilen aşırı düşük sorgulama yazısı ekinde 46 kaleminin açıklanması  
gerektiğinin belirtildiği, istekli tarafından ise söz konusu kalemlerinden 44 tanesinde kamu  
kurum ve kuruluşu fiyatlarının kullanıldığı, 2 adet özel poz için ise analiz formatı hazırlandığı  
görülmüştür.  
Başvuru sahibi istekli tarafından şikâyet ve itirazen şikâyete konu edilen 17 adet iş  
kaleminin miktarlarının düşürüldüğü ve kendisine avantaj sağladığı yönündeki iddiasına  
ilişkin olarak yapılan incelemede,  
İhale üzerinde bırakılan isteklinin ihale konusu kapsamında öngörmüş olduğu  
miktarlar ile idarenin miktarlarına aşağıda yer alan tabloda yer verilmiştir.  
İsteklinin  
İdare  
İdarenin  
Fiyatı  
36,24  
178,78  
33,68  
60.460,00 9,00  
1.807,64  
1.751,08  
11,33  
2.220,00  
19,56  
385,31  
28,01  
75,71  
İsteklinin  
miktarı  
27.370,00  
4.696,00  
22.106,00  
İstekli  
fiyatı  
31,00  
150,00  
28,00  
50.786,00 90%  
1.518,00 91%  
1.471,00 92%  
miktarı/Yaklaşık  
maliyet miktarı oranı  
91%  
92%  
93%  
İş Kalemi  
Miktarı  
30.077,13  
5.077,43  
23.770,20  
10,00  
264,83  
233,86  
33.315,71  
134,00  
6.901,20  
320,28  
Y.21.001/02  
Y.16.050/06  
27.525/1A  
280  
-1118  
Y.23.014  
Y.23.015  
Y.25.003/16  
241,00  
215,00  
30.150,00  
122,00  
6.486,00  
303,00  
3.735,00  
1.292,00  
94,00  
12.778,00  
3.368,00  
284,00  
10,00  
1.864,00 91%  
90%  
280  
-2105  
Y.25.004/02  
22.081  
Y.21.280/02  
Y.21.101/01  
16,00  
323,00  
24,00  
65,00  
800,00  
6,00  
22,00  
253,00  
55,00  
94%  
95%  
93%  
93%  
95%  
91%  
93%  
94%  
94%  
4.016,10  
1.389,73  
99,00  
ÖZEL  
-4  
1.000,00  
6,64  
25,55  
301,73  
65,41  
Y.23.176  
13.980,16  
Y.18.461/001 3.621,80  
22.082 301,44  
Y.26.020/032A 1.354,23  
1.272,00  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.8’inci maddesi uyarınca aşırı düşük teklif  
açıklamasının idarece tanımlanan yapım şartlarına veya Teknik Şartname’ye uygun olmaması  
halinde isteklilerin tekliflerinin reddedileceği açık olmakla birlikte anahtar teslimi götürü  
bedel üzerinden ihale edilen işlerde mevzuat uyarınca ihale konusu işe ilişkin uygulama  
projelerinin idarece hazırlanarak ihale dokümanı kapsamında isteklilere verilmesi,  
isteklilerinde bu uygulama projeleri üzerinden imalat kalemlerine ilişkin metrajları  
kendilerinin hesaplaması ve tekliflerini oluşturması, imalat aşamasında da uygulama  
projesindeki şekliyle işi tamamlaması esastır. Bu bağlamda bahse konu ihalenin anahtar  
teslimi götürü bedel teklif alınması suretiyle ihale edilmesi nedeniyle anılan isteklinin  
açıklama istenilen kalemlerinde metrajlarının idarenin metrajlarıyla birebir örtüşmesinin  
ve/veya isteklilerin birbirlerinden farklı miktarlar öngörmesinin mümkün olduğu, ancak  
aradaki metraj farkının işin proje ve teknik şartnameye, fen ve sanat kurallarına uygun olarak  
ifa edilmesini engelleyici nitelikte olmaması gerektiği açıktır.  
Mevcut bilgiler ışığında; anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/069  
: 76  
: 21.12.2016  
:
2016/UY.I-3203  
yaklaşık maliyetin dayanağı hesap cetveli ile isteklinin hesap cetvelinin karşılaştırılmasında  
itirazen şikâyete konu edilen 17 kalemine ait metrajın idarenin metrajından %6 ile %10  
arasında düşük olduğu görülmüştür. İstekli tarafından yukarıda belirtilen kalemlerindeki  
metraj düşüklüğünün makul ve kabul edilebilir düzeyde olduğu, ayrıca isteklinin proje ve  
Teknik Şartname’ye, fen ve sanat kurallarına uygun olarak işi ifa etmesinin esas olduğu  
sonucuna varılmış olup, başvuru sahibinin bu iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.  
Anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında sunmuş olduğu; özel pozlara ait  
analizlerin idarenin analizlerine uygun olup olmadığı, söz konusu analiz girdilerinin alt  
analizlerinin yapılıp yapılmadığının Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.4’üncü maddesine  
göre yeniden incelenmesi gerektiği, söz konusu isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında  
sunmuş olduğu analizler ile yardımcı ve alt analizlerde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayınlanmış işçilik rayiçlerinin mi yoksa asgari işçilik saat ücretlerinin  
mi kullanılıp kullanılmadığı hususlarının; Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.6’ncı  
maddesine göre yeniden incelenmesi gerektiği, anılan isteklinin aşırı düşük teklif  
açıklamasında sunmuş olduğu; tesisat kalemlerine ait fiyat ve analizlerinin; Kamu İhale Genel  
Tebliği’nin 45.1.7’nci maddesine göre yeniden incelenmesi gerektiği iddialarına ilişkin olarak  
yapılan incelemede,  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü  
maddesinde “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına  
veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya  
istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak  
şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler.  
Şikayet ve itirazen şikayet başvuruları, dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idari  
başvuru yollarıdır.  
Şikayet başvuruları idareye, itirazen şikayet başvuruları Kuruma hitaben yazılmış  
imzalı dilekçelerle yapılır.  
Dilekçelerde aşağıdaki hususlara yer verilir:  
a) Başvuru sahibinin, varsa vekil ya da temsilcisinin adı, soyadı veya unvanı ve  
adresi.  
b) İhaleyi yapan idarenin ve ihalenin adı veya ihale kayıt numarası.  
c) Başvuruya konu olan durumun farkına varıldığı veya bildirildiği tarih.  
d) Başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı deliller.  
e) İtirazen şikayet başvurularında idareye yapılan şikayetin ve varsa şikayete ilişkin  
idare kararının bildirim tarihi.  
...  
Başvurular üzerine ihaleyi yapan idare veya Kurum tarafından gerekçeli olarak;  
...  
c) Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak  
sözleşme imzalanmış olması veya şikayete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/069  
: 76  
: 21.12.2016  
:
2016/UY.I-3203  
edilememesi veya itirazen şikayet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında  
bulunmaması hallerinde başvurunun reddine,  
karar verilir. Kurumun görev alanında bulunmaması hali hariç, itirazen şikayet  
başvurusunun reddedilmesi durumunda, başvuru teminatı yatırılan hallerde teminatın gelir  
kaydedilmesine de karar verilir...” hükmü,  
Anılan Kanun’un “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde Şikayet  
başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya  
eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden  
itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde  
ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda  
yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale  
dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın  
satın alındığı tarihte başlar.  
...  
İdare, şikayet başvurusu üzerine gerekli incelemeyi yaparak on gün içinde gerekçeli  
bir karar alır. Alınan karar, şikayetçi ile diğer aday veya istekliler ile istekli olabileceklere  
karar tarihini izleyen üç gün içinde bildirilir. İlan ile ihale veya ön yeterlik dokümanına  
yönelik başvurular dışında istekli olabileceklere bildirim yapılmaz.  
Belirtilen süre içinde bir karar alınmaması durumunda başvuru sahibi tarafından  
karar verme süresinin bitimini, süresinde alınan kararın uygun bulunmaması durumunda ise  
başvuru sahibi dahil aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından idarece alınan kararın  
bildirimini izleyen on gün içinde Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir.  
İdareye şikayet başvurusunda bulunulması halinde, başvuru üzerine alınan kararın  
son bildirim tarihini, süresi içerisinde bir karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini  
izleyen tarihten itibaren on gün geçmeden ve itirazen şikayet başvurusunda bulunulmadığı  
hususuna ilişkin sorgulama yapılmadan veya itirazen şikayet başvurusunda bulunulması  
halinde ise Kurum tarafından nihai karar verilmeden sözleşme imzalanamaz.” hükmü,  
Anılan Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinde “(1)  
Şikayet başvuruları idareye, itirazen şikayet başvuruları ise Kuruma hitaben yazılmış imzalı  
dilekçelerle yapılır.  
(2) Dilekçelerde aşağıdaki hususlara yer verilir;  
...  
ç) Başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı deliller... hükmü,  
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “İtirazen şikayet başvurularında  
aranılacak şekil unsurları” başlıklı 11’inci maddesinde “...(8) Yönetmeliğin 8 inci maddesinin  
ikinci fıkrasının (ç) bendinde başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin başvuru  
dilekçelerinde belirtilmesi gerektiği düzenlendiğinden, başvuruda bulunulan hususların  
dilekçelerde somut bir biçimde, mevzuata aykırı bulunma sebepleri ile birlikte gösterilmesi  
gerekmektedir. İşlemin hangi unsurlarının hangi gerekçelerle hukuka aykırı olduğu  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/069  
: 76  
: 21.12.2016  
:
2016/UY.I-3203  
belirtilmeksizin sadece mevzuata aykırı olduğu gibi soyut ve mesnetsiz iddialara yer verilmesi  
halinde, Yönetmeliğin 8 inci maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle başvurunun reddine ilişkin  
sorumluluk başvurana ait olacağından bu hususa dikkat edilmesi gerekmektedir. açıklaması  
bulunmaktadır.  
Ancak 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı  
54’üncü maddesinin birinci fıkrasında, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler  
nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel  
olduğunu iddia eden adayların, isteklilerin ve istekli olabileceklerin, bu Kanun’da belirtilen  
şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda  
bulunabileceği hükmüne yer verilmiş, ilgili maddenin dilekçelerde yer alacak hususları sayan  
dördüncü fıkrasının (d) bendinde, başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin  
belirtilmesi gerektiğine değinilmiştir.  
Kamu ihale mevzuatı gereğince idareye veya Kuruma yapılan bir başvurunun, şikâyet  
veya itirazen şikâyet başvurusu niteliğinde olabilmesi için, başvurunun hukuka aykırı işlem  
veya eylemlere karşı yapılmış olması gerekmektedir. Şöyle ki başvuruda bulunacak gerçek  
veya tüzel kişinin bir hukuka aykırı işlem veya eylemleri başvurusunda dile getirmesi  
durumunda söz konusu başvurudaki husus iddia niteliği taşıyabilir. Aksi takdirde mevzuat  
başvuru hakkını hukuka aykırı işlem veya eylemlere karşı tanımış olduğundan, hukuka  
aykırılığın dile getirilmediği başvurular şikâyet veya itirazen şikâyet başvurusu kapsamında  
değerlendirilememektedir.  
Ayrıca herhangi bir belge adı veya yeterlik kriteri açıkça belirtilmeksizin yalnızca soru  
mahiyeti taşıyan ya da sunulması gereken belgelerin yeniden incelenmesi ve/veya  
değerlendirilmesi talebini veya genel nitelikli hukuka aykırılık ifadelerini içeren başvurular  
ile tüm belgelerin yeniden incelenmesi ve/veya değerlendirilmesi talebini içeren başvurularda;  
Kurum tarafından ihale sürecindeki işlem ve eylemlere ilişkin yapılacak inceleme başvuru  
sahibinin iddia konusu ettiği hususlara ve idarenin bu yöndeki beyanlarına hasredilmiş olup,  
uyuşmazlıklarda idari denetim yetkisi bu yönde bulunan Kurumun ihale komisyonlarının  
yerine geçip, resen inceleme sonucunu doğuracak şekilde işlemleri baştan sona yeniden  
inceleme yetkisinin bulunmadığı değerlendirildiğinden, ihale komisyonunun görev ve yetkisi  
dahilinde incelediği hususların Kurum tarafından yeniden incelenmesi/değerlendirilmesi  
talebini içeren söz konusu başvuruların, 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci  
fıkrasının (c) bendi gereğince şekil yönünden reddedilmesi gerekmektedir.  
Bu çerçevede söz konusu isteklinin iddiaları, ihale üzerinde bırakılan isteklinin özel  
poz analiz formatlarına uygun olup olmadığı, işçilik ücretlerinin saatlik asgari işçiliğin mi  
yoksa Çevre ve Şehircilik Bakanlığı saatlik işçilik ücretinin mi kullanılıp kullanılmadığı,  
anılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamasında sunmuş olduğu; tesisat kalemlerine  
ait fiyat ve analizlerinin Tebliğ’in 45.1.7’nci maddesine göre yeniden incelenmesi gerektiği  
talebini oluşturmaktadır.  
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri gereğince başvuru sahibi tarafından mevzuata  
aykırılık iddialarının konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin başvuru dilekçelerinde  
belirtilmesi gerektiği, başvuruda bulunulan hususların somut bir biçimde, mevzuata aykırı  
bulunma sebepleri ile birlikte gösterilmesi, idare işleminin hangi unsurları bakımından ve  
hangi gerekçelerle hukuka aykırı olduğunun belirtilmesi, aykırılığa ilişkin somut delillere yer  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/069  
: 76  
: 21.12.2016  
:
2016/UY.I-3203  
verilmesi gerektiği açıktır. Yapılan inceleme neticesinde, itirazen şikâyet dilekçesinde,  
idarenin işleminin hangi unsurları bakımından ve hangi gerekçelerle hukuka aykırı olduğunun  
belirtilmediği, başvurunun ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif  
açıklamalarının ve sunduğu belgelerin kontrol edilmesi talebinden ibaret olduğu, Kurumun  
ihale komisyonlarının yerine geçip, resen inceleme sonucunu doğuracak şekilde işlemleri  
baştan sona yeniden inceleme yetkisinin bulunmadığı anlaşıldığından, ihale komisyonunun  
görev ve yetkisi dâhilinde incelediği hususların Kurum tarafından yeniden  
incelenmesi/değerlendirilmesi talebini doğuracak söz konusu başvurunun, 4734 sayılı  
Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince şekil yönünden  
reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oyçokluğu ile karar verildi.  
Şinasi CANDAN  
Başkan V.  
II. Başkan  
Osman DURU  
Kurul Üyesi  
Erol ÖZ  
Kurul Üyesi  
Köksal SARINCA  
Kurul Üyesi  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
Mehmet ATASEVER  
Kurul Üyesi  
Oğuzhan YILDIZ  
Kurul Üyesi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/069  
: 76  
: 21.12.2016  
:
2016/UY.I-3203  
KARŞI OY  
İnceleme konusu ihalede,  
Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde yer alan, ihale üzerinde bırakılan  
isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarında, teklif bedelini oluşturan kalemleri ve /veya iş  
gruplarına ait miktarların kendisine avantaj sağlayacak şekilde düşürüldüğü şeklindeki  
iddiasının incelenmesi neticesinde, Kurul çoğunluğunca, başvuru sahibi tarafından itirazen  
şikâyet dilekçesinde, idarenin işleminin hangi unsurları bakımından ve hangi gerekçelerle  
hukuka aykırı olduğunun belirtilmediği, başvurunun ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı  
düşük teklif açıklamalarının ve sunduğu belgelerin kontrol edilmesi talebinden ibaret olduğu,  
Kurumun ihale komisyonlarının yerine geçip, resen inceleme sonucunu doğuracak şekilde  
işlemleri baştan sona yeniden inceleme yetkisinin bulunmadığı gerekçesiyle  
başvurusunun reddine karar verilmiştir.  
itirazen şikayet  
İncelenen ihalede, ihale konusu işin  
Öncüpınar Gümrük Müdürlüğü İçerisine Lojman  
Yapım İşi olduğu, söz konusu ihaleye isteklinin teklif sunduğu, sınır değerin altındaki tek  
9
teklif sahibi Nadir Kulakoğlu’nun teklifine ilişkin olarak yapılan aşırı düşük teklif  
sorgulaması sonucunda, sunulan açıklamalar uygun görülerek, ihalenin bu istekli üzerinde  
bırakıldığı anlaşılmıştır.  
İdarece aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında açıklanması istenen 46 adet iş  
kaleminden, başvuru sahibi tarafından şikayete konu edilen 17 adet kalemi dışında kalan 25  
adet kalemlerinin miktarları ile idarece aynı kalemlerine ilişkin hesaplanan miktarlar ve  
fiyatlar arasındaki fark ve oranlar incelendiğinde,  
İm/Y  
m
İdare  
Miktarı Fiyaꢀ  
İdarenin İstekli  
İstekli  
Fiy.  
Oran İ.M  
Farkı  
-
İst.  
İş Kalemi  
Mik.  
27.370,0  
0
M
İst.F*Fark  
1
30.077,1  
3
2.707,1  
3
Y.21.001/02  
36,24  
31,00  
-9%  
8%  
83.921,03  
2
3
Y.16.050/06 5.077,43 178,78  
4.696,00 150,00  
22.106,0  
-
381,43 57.214,50  
1.664,2  
23.770,2  
27.525/1A  
280 1118  
0
33,68  
60.460,0  
0
0
28,00  
-
7%  
0
46.597,60  
4
50.786,0  
0
-
10,00  
264,83  
233,86  
33.315,7  
1
9,00  
-
-
-
10% 1,00  
50.786,00  
36.173,94  
27.743,06  
5
6
7
Y.23.014  
Y.23.015  
1.807,64 241,00  
1.751,08 215,00  
30.150,0  
1.518,00  
1.471,00  
9%  
8%  
23,83  
18,86  
3.165,7  
1
Y.25.003/16  
11,33  
0
10,00  
-10%  
-9%  
-6%  
-5%  
-7%  
31.657,10  
22.368,00  
8
9
280  
-2105  
134,00  
2.220,00 122,00  
1.864,00  
12,00  
Y.25.004/02 6.901,20 19,56  
320,28 385,31  
11 Y.21.280/02 4.016,10 28,01  
6.486,00 16,00  
303,00 323,00  
3.735,00 24,00  
415,20 6.643,20  
17,28 5.581,44  
281,10 6.746,40  
10 22.081  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/069  
: 76  
: 21.12.2016  
:
2016/UY.I-3203  
12 Y.21.101/01 1.389,73 75,71  
1.292,00 65,00  
-
7%  
5%  
97,73  
5,00  
1.202,1  
6
6.352,45  
4.000,00  
13 ÖZEL  
14  
-
4
99,00  
13.980,1  
6
1.000,00 94,00  
800,00  
-
12.778,0  
0
Y.23.176  
6,64  
6,00  
-9%  
-7%  
-6%  
7.212,96  
15 Y.18.461/001 3.621,80 25,55  
3.368,00 22,00  
284,00 253,00  
253,80 5.583,60  
16 22.082  
301,44  
301,73  
17,44  
4.412,32  
17 Y.26.020/032  
A
1.354,23 65,41  
1.272,00 55,00  
-6%  
82,23  
4.522,65  
407.516,2  
5
AYRICA  
18 280  
19 Y.18.001/C15 8481,71 35,74  
20 Y.23.241 26850,72 10,14  
21 Y.19.055/023 6181,32 40,8  
-
2104  
147  
2130  
135  
1789  
30  
9
-
-
-
-
-
8%  
7%  
5%  
8%  
7%  
12  
21468  
7853  
25514  
5711  
6460  
628,71 18861,3  
1336,72 12030,48  
470,32 15990,88  
34  
27  
22 MSB.415  
23 Y.26.008/406  
A
6947,4  
31,8  
487,4  
13159,8  
2892,05 69,94  
51 3590  
25 Y.26.006/405 4681,46 36,88  
26 Y.18.001/C12 6040,7 28,14  
27 Y.21.050/C11 35401,3 4,78  
28 Y.26.017/032 4679,1 34,39  
29 Y.22.009/03 1102,92 143,68  
2631  
46  
58  
-9%  
-10%  
-7%  
-7%  
-8%  
-8%  
-8%  
-9%  
-6%  
-9%  
261,05 15140,9  
15075  
347,46 10771,26  
435,7 10456,8  
2833,3 11333,2  
24 105  
-601  
3015  
31  
5
4334  
5605  
32568  
4304  
1018  
24  
4
29  
375,1  
84,92  
6
10877,9  
10190,4  
11760  
120  
1960  
31  
30 921  
-502  
68  
2192,96 62  
31 MSB.805/A  
32 27.530/1  
-Y  
3903,25 36,3  
9534,45 14,8  
3668  
8724  
235,25 7292,75  
810,45 10535,85  
13  
33 Y.26.020/012  
B
1006,75 131,25  
10487,37 12,21  
934  
110  
10  
94  
173  
6
-
-
-
-
-
-
7%  
8%  
9%  
8%  
7%  
8%  
72,75  
8002,5  
34 Y.27.581  
9616  
836  
871,37 8713,7  
35 Y.22.001/01 920,92  
11,76  
84,92  
38,96  
7982,48  
6740,08  
36 22.080  
480,96  
206,35  
442  
37 Y.23.152  
12228,41 7,23  
284 294  
2054,42 40  
11348  
260  
880,41 5282,46  
24 5928  
3471,66  
38 281  
-302  
247  
27  
148  
52  
9
39 ÖZEL7  
2183  
392  
6%  
-128,58  
-
40 165  
41 793  
-
708  
102  
417,1  
1101  
176  
62  
-6%  
-7%  
-8%  
25,1  
77  
3714,8  
4004  
-
1024  
9500  
42 MSB 608  
10325,85 10,19  
825,85 7432,65  
656.789,7  
8
Şeklinde olduğu görülmüştür.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/069  
: 76  
: 21.12.2016  
:
2016/UY.I-3203  
İtiraza konu edilen 17 adet kaleminde idare miktarlarına kıyasla malzeme  
miktarlarında azaltma yapılmak suretiyle 407.516,25 TL., ayrıca itiraza konu edilmemekle  
birlikte 25 kaleminde daha eksilme yapıldığı ve toplamda 42 kaleminin miktarlarındaki  
eksik karşılığının tutarının 656.789,28 TL olduğu tespit edilmiştir.  
Bu durumun tekliflerin değerlendirilebilmesi için eşit bazda olması gerektiği kuralını  
ihlal ettiği değerlendirilmektedir.  
İhale üzerinde bırakılan isteklinin 9.072.000.-TL lik teklif fiyatının, miktar  
eksikliğinden kaynaklanan 656.789,78 TL. lik fark ile birlikte 9.728.789,78 TL. ye tekabül  
ettiği ve bu durumun gerek teklif sıralaması, gerekse sınır değeri doğrudan etkilediği  
anlaşılmıştır.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif almak suretiyle yapılan ihalelerde, isteklilere  
verilen ihale dokümanı kapsamında analizler ve miktarlar verilmediğinden, isteklilerce  
sunulan tekliflerde önemsiz metraj farklılıkları olabilir. Ancak bu farklılıkların tekliflerin  
sıralamasını etkileyecek ve istekliye bu nedenle avantaj sağlayacak düzeyde olmaması  
gerekmektedir.  
Bu itibarla, kalemlerine ilişkin fiyat ve analizlerden elde edilen sonuca göre, ihale  
üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin ekonomik açıdan avantajlı olmadığı ve aşırı düşük  
teklif açıklamalarının uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, uyuşmazlığa konu ihalede, “düzeltici işlem belirlenmesine” karar  
verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemle, Kurul çoğunluğunca alınan “itirazen şikayet  
başvurusunun reddine” niteliğindeki karara katılmıyorum.  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi