Ana Sayfa / Kararlar / Karayolları Genel Müdürlüğü 3. Bölge Müdürlüğü / 2016/2158-(Tepebaşı-Ermenek) Ayr. - Başyayla - (Sarıveliler-Taşkent) Ayr. İl Yolu Km: 10+900 - 26+070,30 Arası Toprak Tesviye, Sanat Yapıları, Üstyapı İşleri İle Km: 0+000-10+900 Arası Eksik İşlere Ait İkmal İnşaatı Yol Yapımı
Bilgi
İKN
2016/2158
Başvuru Sahibi
Özsal İnş. Taah. ve Nak. San. Tic. A. Ş. VEKİLİ: Av. Erol YAZICI
İdare
Karayolları Genel Müdürlüğü 3. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
(Tepebaşı-Ermenek) Ayr. - Başyayla - (Sarıveliler-Taşkent) Ayr. İl Yolu Km: 10+900 - 26+070,30 Arası Toprak Tesviye, Sanat Yapıları, Üstyapı İşleri İle Km: 0+000-10+900 Arası Eksik İşlere Ait İkmal İnşaatı Yol Yapımı
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 32  
: 25.05.2016  
:
2016/UY.II-1388  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Hamdi GÜLEÇ  
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Ahmet  
İhsan ŞATIR, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Özsal İnş. Taah. ve Nak. San. Tic. A. Ş.,  
VEKİLİ:  
Av. Erol YAZICI,  
Kazım Özalp Mah. Filistin Cad. No: 26/1 Gop Çankaya/ANKARA  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Karayolları Genel Müdürlüğü 3. Bölge Müdürlüğü,  
Horozluhan Mahallesi Ankara Caddesi No:151 42300 Selçuklu/KONYA  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2016/2158 İhale Kayıt Numaralı “(Tepebaşı  
Ayr. İl Yolu Km: 10+900 26+070,30 Arası Toprak Tesviye, Sanat Yapıları, Üstyapı İşleri İle  
Km: 0+000 10+900 Arası Eksik İşlere Ait İkmal İnşaatı Yol Yapımı” İhalesi  
-Ermenek) Ayr.  
-
Başyayla  
-
(Sarıveliler-Taşkent)  
-
-
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Karayolları Genel Müdürlüğü 3. Bölge Müdürlüğü tarafından 05.02.2016 tarihinde  
açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “(Tepebaşı  
Taşkent) Ayr. İl Yolu Km: 10+900 26+070,30 Arası Toprak Tesviye, Sanat Yapıları, Üstyapı  
İşleri İle Km: 0+000 10+900 Arası Eksik İşlere Ait İkmal İnşaatı Yol Yapımı” ihalesine  
-Ermenek) Ayr.  
-
Başyayla  
-
(Sarıveliler-  
-
-
ilişkin olarak Özsal İnş. Taah. ve Nak. San. Tic. A. Ş.nin 11.04.2016 tarihinde yaptığı şikâyet  
başvurusunun, idarenin 20.04.2016 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince  
29.04.2016 tarih ve 26660 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 29.04.2016 tarihli dilekçe ile  
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2016/1059 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
1
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) Aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında açıklama istenilen kalemlerinin  
tamamının birden fazla birim fiyatın birleşmesi sonucu oluşturulan paçal kalemlerinden  
oluştuğu, bu kalemlerine ilişkin tüm analiz girdilerinin isteklilere gönderildiği ve  
gönderilen analiz formatına uygun olarak, bu analiz girdilerinin Kamu İhale Genel Tebliği’ne  
uygun olarak tevsik edilmesi gerektiği, ihale üzerinde bırakılan Vikavt İnş. İth. İhr. San. ve  
Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan açıklamada ise idare tarafından hazırlanarak gönderilen  
analizlere yer verilmediği, dolayısıyla kalemlerinin her biri için öngörülen işçilik  
girdilerinin ayrı ayrı görülemediği, işçilik için öngörülen bedellerin Kamu İhale Tebliği’nde  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 32  
: 25.05.2016  
:
2016/UY.II-1388  
belirtilen ihale tarihindeki asgari ücretin altında olup olmadığının değerlendirilmesinin  
yapılamadığı, başka bir ifade ile isteklinin almış olduğu fiyat teklifine dayanarak kalemi  
analizinde isçilik miktarını düşürdüğü, ihale tarihindeki asgari işçilik ücretinin altında ücret  
yansıtıldığı, idare tarafından oluşturulan analiz girdilerinin birleştirilerek fiyat teklifi alınması  
seklinde bir açıklamanın Kamu İhale Tebliğine aykırı olduğu, Kamu Kurum ve kuruluşlarınca  
ihale tarihinde yayımlanmış birim fiyatların kullanılması durumunda analiz düzenlenmemesi  
gerektiği, aksi durumda analiz ve alt analiz düzenlenerek açıklama yapılması gerektiği, idare  
tarafından gönderilen analiz girdilerinde tüm analiz ve alt analizlere ilişkin açıklama  
istenildiği, oysaki Vikavt İns. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan açıklamada  
yukarıdaki maddeye aykırı olarak idarenin analiz girdileri birleştirilerek fiyat teklifi alındığı,  
2015 yılı birim fiyatlarının kullanıldığı ve bu şekilde yapılan açıklamanın Kamu İhale Genel  
Tebliği’ne aykırı olduğu ve aşırı düşük teklif açıklamasının reddedilmesi gerektiği,  
2) “YYT-1 Her Cins ve Klastaki Zeminde Ocak Ariyeti, Yarma ve Yan Ariyet Kazısı  
Yapılması Kullanılması ve Nakli” kaleminde malzemenin temini için idare tarafından ariyet  
ocağı gösterilmediği, Vikavt İnş. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından hangi ariyet  
ocağının kullanılacağının belirtilmediği, ariyet ocağına ilişkin ruhsat ve izinler ile ruhsat  
sahibinden alınmış herhangi bir taahhütname ve sözleşme sunulmadığı, taşıma mesafelerini  
gösterir herhangi bir belge sunulmadığı, taşıma mesafesinin idarenin öngördüğü taşıma  
mesafesi ile örtüşmediği, ihale dokümanı içerisinde isteklilere verilen boş analiz formatında  
bu kalemine ilişkin girdilerin verildiği, bu girdilerden bu kaleminin 0,28 m3’lük  
kısmının depoya nakledilmesinin öngörüldüğü ve bu miktarın 300.000x0,28=84.000 m3  
olduğu, Vikavt İnş. İth. İhr. San. ve Tic. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından depo sahası olarak  
84.000 m3 lük depo alanı olacak herhangi bir kanıtlayıcı belge sunulmadığı, bu alana ilişkin  
herhangi bir mesafe ölçüsü gösterilmemekle birlikte bu mesafenin idarenin öngördüğü mesafe  
ile örtüşmediği, kazı yapılmasına ilişkin alınan fiyat teklifinin defter kayıtlarından çıkacak bir  
hesaplamanın olmadığı ve geleceğe ilişkin bir fıyatlama olduğu ve dolayısıyla reddedilmesi  
gerektiği,  
3) “YYU  
-2  
Ocak Taşından Konkasörle Kırılmış ve Elenmiş Malzeme ile Alt Temel ve  
Temel Yapılması” kaleminde kullanılacak taş ocağı idare tarafından gösterildiği, Vikavt İnş.  
İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamaları için sunduğu analiz girdileri  
kapsamında bulunan “agrega nakli” ve “taşın yerine taşınması” analiz girdileri için idare  
tarafından belirlenen yerleri ve dolayısıyla mesafeleri kullanması gerektiği halde kendi  
belirlediği taş ocağına ait mesafeleri kullandığı ve kalemi analizlerini buna göre yaptığı  
2
göz önüne alındığında, idarece yapılan işlemin dolayısıyla aşırı düşük teklif açıklamasının ve  
bu bağlamda teklifin geçerli sayılmasının mevzuata aykırı olduğu, Vikavt İnş. İth. İhr. San. ve  
Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan düşük teklif açıklamasında nakliye mesafelerinin idarenin  
belirlediği mesafeler ile örtüşmediği, herhangi bir avantajlı durum veya nakliye mesafesinin  
düşürülmesine yönelik kanıtlayıcı belge sunulmadan nakliye mesafelerinin düşürüldüğü,  
sunulan analizlerin idarenin analizleri ile örtüşmediği, fiyat teklifi şeklinde girdilerin  
birleştirilerek açıklanmasının mevzuata aykırı olduğu,  
4)  
YYS-3 Hendeklerin Betonla Kaplanması (Yarma Hendeği, Orta Refüj Hendeği ve  
Bilumum Tüm Hendekler) (Hazır Beton Harcı ile)” ile “YYS  
-4 Her Türlü İnşaatta (Köprüler  
ve Betonarme Kazık Hariç, Kirişli ve Kutu Menfezler , Plak ve Kompozit Menfezler Dahil)  
Kuruda veya Suda Her Dozda Demirli Beton (Hazır Beton Harcı ile)” kalemlerinde analiz  
formatına uygunluk şartı kapsamında isteklilerce hazırlanan analizlerde mutlaka idarenin  
belirlediği ve analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri” şeklindeki  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 32  
: 25.05.2016  
:
2016/UY.II-1388  
unsurlar için yapım şartlarına ve işin tekniğine uygun karşılıkların gösterilmesi gerektiği,  
idare tarafından aşırı düşük teklif açıklama kapsamında bu girdiler istenildiği, fiyat teklifi  
şeklinde girdilerin birleştirilerek açıklanmasının mevzuat hükümlerine aykırılık taşıdığı, hazır  
beton fiyat teklifinin işin yapılacağı yere teslim olarak alındığı halde fiyat teklifi veren  
firmanın tesisinin kurulu olduğu yerin mesafesi hesaplandığında verilen fiyat teklifinin  
nakliye bedelini bile karşılayamayacağı, şayet işyerine yakın bir yerde yeniden kurulacaksa  
bunun geleceğe ait bir fiyatlama olacağı ve defter kayıtlarından çıkarılamayacağı, ortalama  
satış ve maliyet oranlarının kurulu olduğu yere göre ve taşıma mesafelerine göre  
hesaplandığı, yeni kurulacak alanda tüm girdi miktar ve maliyetlerinin değişeceği göz önünde  
bulundurulduğunda verilen teklifin son geçici vergi beyanname dönemine ilişkin değil  
gelecek dönemlere ilişkin olacağı ve bu şekilde alınan fiyat teklifinin mevzuata aykırı olduğu,  
5) Aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında açıklama istenecek kalemlerinin  
analiz girdilerinde işçilik saatlerinde değişiklik yapıldığı, işçilik saatlerindeki düşüşlerin  
gerekçelerinin belirtilmediği, işçilik girdilerinin yürürlükte bulunan asgari ücretin altında  
gösterildiği, bu nedenle Vikavt İnş. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin sunmuş olduğu toplam  
teklif tutarı ile ihale tarihinde yürürlükte olan asgari ücretle işçi çalıştırmasının mümkün  
olmadığı, asgari ücretin altında işçi çalıştırılacağı anlamına gelen bu nitelikteki aşırı düşük  
teklif açıklamasının, açıklama istenilen kalemi olsun ya da olmasın, mevzuatına ve Kamu  
İhale Genel Tebliği’nin 45.1.9’uncu maddesine aykırı olduğu,  
6) Aşırı düşük teklif açıklaması uygun görülen isteklinin sunmuş olduğu iş  
kalemlerine ait analizlerde hesaplanan birim fiyatlarda hatalı işlem yapıldığı, bu nedenle aşırı  
düşük teklif açıklaması ve dolayısıyla teklifin reddedilmesi gerektiği, zira bu analizlerde  
hesaplanan birim fiyatların miktarı ile çarpımı sonucunda ilgili kaleminin teklif fiyatının  
tespit edildiği, dolayısıyla birim fiyatların analizlerdeki aritmetik hatalar nedeniyle yanlış  
yansıtılmasının teklif cetvelinde belirlenen teklif fiyatlarında esaslı değişiklik meydana  
getireceği, teklif edilen fiyat değişeceğinden analizlerdeki aritmetik hatalar nedeniyle teklifin  
değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,  
7) Aşırı düşük teklif açıklaması uygun görülen istekli tarafından farazi olarak bir  
ariyet ocağı belirlendiği, buradan işin niteliği gereği gerekli miktarda ariyet malzemesini  
tedarik edeceğinin belirtildiği, aşırı düşük teklif açıklaması bu farazi bilgilere göre sunulmuş  
olsa da baz alınan ariyet ocaklarında bulunan malzemenin dolguya ve dolayısıyla işin teknik  
şartnamesine uygun olduğunu gösterir zemin etüt raporlarının, uygunluk raporlarının  
3
sunulmadığı, maliyet girdilerinin düşük gösterilmesi için farazi olarak belirlenen ariyet  
ocağından kullanılacak malzemenin zemin etüt raporlarıyla işin şartnamesine fen ve sanat  
kurallarına, yapım şartlarına uygunluğunun tevsik edilmesi gerektiği, aşırı düşük sorgulaması  
kapsamında sunulması gerektiği,  
8) İdare tarafından açıklama istenecek kalemlerinde miktarlar belirtilmiş olmasına  
rağmen aşırı düşük teklif açıklaması uygun görülen isteklinin sunmuş olduğu analizlerde ve  
açıklamada teklifin esasını değiştirecek nitelikte metrajlarda ve miktarlarda değişiklik  
yapıldığı, bu nedenle sunmuş olduğu aşırı düşük teklif açıklamasının Kamu İhale Genel  
Tebliği’nin 45.1.8.’inci maddesine ve kamu ihale mevzuatına aykırılık teşkil ettiği,  
9) Aşırı düşük teklif açıklaması uygun görülen istekli tarafından sunulan aşırı düşük  
teklif açıklamasında analizlere dayanak olarak gösterilecek belgelerin bulunmadığı, sunulan  
belgelerin (proforma fatura, fiyat teklifı) Kamu İhale Genel Tebliği’nde belirtilen isteklilerin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 32  
: 25.05.2016  
:
2016/UY.II-1388  
tevsik edici evrak olarak sunabilecekleri evraklar arasında sayılmadığı, sunulan belgelerin  
gerekli ibareler yazılmak suretiyle ilgili meslek mensubu tarafından imzalanmadığı, söz  
konusu belgelerde türmob kaşesinin ve ilgili meslek mensubu kaşesinin eksik olduğu, sunulan  
fiyat teklifinde de gerekli ibarelerin yazılı olmadığı ve meslek mensubunun imzasının  
olmadığı, kaşesinin eksik olduğu ve TÜRMOB kaşesi bulunmadığı, dolayısıyla aşırı düşük  
teklif sorgulamasının Kamu İhale Genel Tebliği uyarınca geçersiz sayılması ve teklifinin  
reddedilmesi gerektiği,  
10) Aşırı düşük teklif açıklaması uygun görülen isteklinin analizleri tevsik edici belge  
olarak sunduğu fiyat teklifi ve proforma faturaları hazırlayan kişi veya şirketlerin fiyat  
teklifine konu faaliyet alanlarında bulunmadığı, fiyat teklifi alınan firmalardan şirketin  
faaliyet alanlarını gösterir bilgi ve belgelerin talep edilmesi gerektiği, ancak idare tarafından  
bu husustaki belgeler istenilmediğinden ilgililerin teklife konu alanda faaliyet gösterdiğinin  
denetiminin yapılamadığı, dolayısıyla faaliyet alanlarında bulunmayan bir hususta fiyat teklifi  
verilemeyeceğinden söz konusu fiyat tekliflerinin ve proforma faturaların geçersiz sayılması  
gerektiği, bu nedenle isteklinin sunmuş olduğu aşırı düşük teklif açıklamasının uygun  
görülmeyerek teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,  
11) Aşırı düşük teklif açıklaması uygun görülen istekli tarafından sunulan açıklamada  
alt analizlerde kullanılan ve saatlik ücret hesabında esas alınan araçların zati bedellerinin  
düşük tutulduğu, analizlerde teknik özellikleri farklı olan araç ve makineleri için aynı birim  
fiyatların kullanıldığı, kendi araç parkında bulunan araçların amortisman defterinde  
gösterilmediği, amortisman değerlerinin yanlış yansıtıldığı, bakım, onarım, işletme  
maliyetlerinin gerçek dışı değerlerle yansıtıldığı, amortisman girdilerinin ve dolayısıyla aşırı  
düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan analizlerin Kamu İhale Genel Tebliği’ne aykırı  
olduğu ve teklifin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,  
12) İhale konusu işin yapımında en büyük maliyet kalemlerinden biri olan akaryakıt  
giderlerinin Epdk ve rafineri fiyatlarını yansıtmadığı, sunulan analizlerle birlikte akaryakıt  
maliyeti için sunulmuş olunan proforma faturalardaki bedellerin güncel pompa fiyatlarının  
çok altında olduğu, açıkça mevzuata aykırı olarak sunulan faturalardaki fiyatların gerçeği  
yansıtmadığı bu nedenle teklifin geçersiz sayılması gerektiği,  
13) Aşırı düşük teklif açıklaması uygun görülen istekli tarafından sunulan açıklamada  
ve analizlerde istekli firma yetkilisinin imzasının ve kaşesinin eksik olduğu, imza yetkilisi  
4
tarafından imzalanmadığı, sunulan vekaletnamede aşırı düşük teklif açıklaması sunma ve  
imzalama yetkisinin bulunmadığı, bu nedenle sunulan analizlerin ve belgelerin ve dolayısıyla  
aşırı düşük teklif açıklamasının geçersiz sayılması gerektiği,  
14) Kesinleşen ihale kararında; fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş  
teklif bedellerine göre, isteklilerin almış olduğu puan belirtilmediğinden Vikavt İnş. İth. İhr.  
San. ve Tic. Ltd. Şti.nin en yüksek puanı alıp almadığının tespitinin yapılamadığı, bahsi  
geçen isteklinin puanlı kalemlerinden sunulmuş olan teklif bedeli ile tam puanı  
alamayacağı, bu nedenli ekonomik açıdan en avantajlı 1’inci teklif olarak belirlenemeyeceği,  
fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak yapılan puanlama neticesinde en yüksek puanı kendilerinin  
alması gerektiği ve ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmeleri gerektiği  
iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 32  
: 25.05.2016  
:
2016/UY.II-1388  
edilmiştir.  
Karayolları Genel Müdürlüğü 3. Bölge Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen  
“(Tepebaşı Ermenek) Ayr. Başyayla (Sarıveliler Taşkent) Ayr. İl Yolu Km: 10+900  
26+070,30 Arası Toprak Tesviye, Sanat Yapıları, Üstyapı İşleri ile Km: 0+000 10+900 Arası  
-
-
-
-
-
-
Eksik İşlere Ait İkmal İnşaatı Yol Yapımı” işinin açık ihale usulü ile ihaleye çıkarıldığı,  
ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesinde fiyat dışı unsurların da dikkate alındığı,  
01.04.2016 tarihli ihale komisyon kararı ile ihalenin, teklifi sınır değer altında olan ve aşırı  
düşük açıklaması idarece uygun görülen Vikavt İnş. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde  
bırakıldığı anlaşılmıştır.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde  
İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,  
güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında  
karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,  
Anılan Kanun’un “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale  
komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği  
yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden  
önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği  
bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
5
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü yer almaktadır.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin %  
80’lik bölümünü oluşturan kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 32  
: 25.05.2016  
:
2016/UY.II-1388  
oranına kadar olan kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili  
ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir.  
6
Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli  
olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan kalemleri  
ve/veya gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen kalemleri ve/veya gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen kalemleri/grupları için analiz  
sunulması istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan kalemlerinin ve/veya gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 32  
: 25.05.2016  
:
2016/UY.II-1388  
45.1.4 İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; kalemleri ve/vey gruplarının yapım  
a
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal kalemi) için bu kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
7
de, söz konusu kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
belirtilmemesi durumunda, söz konusu kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 32  
: 25.05.2016  
:
2016/UY.II-1388  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak  
suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının  
açıklanması gereklidir.  
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak  
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet  
avantajıaçıklanmalıdır.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
8
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 32  
: 25.05.2016  
:
2016/UY.II-1388  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
9
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin  
açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini  
kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan  
bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.  
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere  
ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet  
ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması  
yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere  
ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)  
45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve  
hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi  
arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek:  
Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 32  
: 25.05.2016  
:
2016/UY.II-1388  
kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)  
45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece  
ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın  
belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir. (Örnek: EPDK tarafından il bazında  
günlük yayımlanan akaryakıt fiyatları vb.)  
45.1.13.6. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği,  
aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik  
sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından  
ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı  
(EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması  
ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte  
kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek  
bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter SM,  
YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.7. İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle  
stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin “stok tespit  
tutanağı”nın (Ek-O.8) sunulması zorunludur. Stok tespit tutanağında ilgili malın ağırlıklı  
ortalama birim maliyeti gösterilecektir. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar,  
stok tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olamaz. Ayrıca stoklarda  
olduğu belirtilen söz konusu malın miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen  
miktardan az olması halinde eksik kalan miktar için bu Tebliğdeki diğer açıklama  
yöntemlerine uygun olarak açıklama yapılması gereklidir.  
10  
45.1.13.8. İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın  
alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin  
tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul  
Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak  
imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.  
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara  
ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış  
faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın  
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki  
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 32  
: 25.05.2016  
:
2016/UY.II-1388  
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin  
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı  
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan  
-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
45.1.13.13. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda  
belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre  
düzenlenecektir.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.  
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen  
teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili  
madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu  
da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.” açıklamaları yer  
almaktadır.  
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri gereğince ihale komisyonu teklifleri aşırı  
düşük olarak tespit edilen isteklilerden belirlediği kalemleri/grupları için isteyeceği  
açıklama ile ilgili yazıda, açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecek olup,  
istekliler de teklifleri kapsamında yer alan kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm  
girdileri göstereceklerdir.  
Teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler yapacakları açıklama  
kapsamında; teklif birim fiyatlı işlerde açıklama istenen kalemlerinin birim fiyatlarına  
11  
ilişkin olarak verilen analiz formatına uygun analizleri sunacaklardır. Sorgulamaya konu  
edilmeyen kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.  
İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında; teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş  
kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme,  
işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve  
düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile  
miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği, analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir. Ancak kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu  
olmayan kalemleri (özel kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla kalemini  
ihtiva eden kalemleri (paçal kalemi) için bu kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve  
miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli  
olabileceklere verilmesi gerekmektedir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 32  
: 25.05.2016  
:
2016/UY.II-1388  
İdare tarafından sınır değerin altında kalan isteklilere gönderilen aşırı düşük sorgulama  
yazısı ve ekleri incelendiğinde, ihale dokümanında yer alan analizlerden farklı ve daha detaylı  
analiz girdilerinin açıklanmasının talep edildiği, detaylı analiz girdilerine yer verilirken  
oluşturulan analizlerin, anlaşılması güç ve tüm analiz girdilerinin birbiri içerisine girmiş bir  
şekilde hazırlandığı, hazırlanan analizlerde idarece, söz konusu kalemlerine ilişkin analiz  
girdi miktarlarına yer verilmediği, ayrıca açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin tüm iş  
kalemlerini kapsayacak şekilde tek bir liste halinde hazırlanmadığı, sınır değerin altında kalan  
10 istekliden sadece 3’ünün açıklama sunduğu da göz önüne alındığında söz konusu işlemin  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde yer alan  
rekabet, güvenirlik ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamak ilkeleri ile bağdaşmadığı  
görüldüğünden idarece aşırı düşük teklif sorgulamasının yenilenmesi gerektiği sonucuna  
ulaşılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, açıklama istenilen kalemlerine  
ilişkin isteklilere gönderilecek analizlerde, analiz girdilerinden aynı cinsten olanlarının  
toplanarak bir arada yazılması ve bir arada yazılan aynı cins girdilerin de toplam  
miktarlarının yazılması, bu hesaplama üzerinden açıklama istenilecek ve istenilmeyecek  
analiz girdilerinin belirlenmesi, bir kaleminde açıklama istenilecek analiz girdisi olarak  
belirlenen bir girdi, diğer analizlerde %3’ün altında olsa dahi diğer bütün kalemlerinde  
açıklama istenilecek analiz girdisi olarak belirlenmesi gerektiğinden açıklama istenilecek tüm  
kalemlerini kapsayacak şekilde hazırlanacak olan açıklama istenilmeyecek analiz girdileri  
listesinin tek bir liste halinde oluşturularak sorgulama yazısı ekinde gönderilmesi ve bu  
aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi  
gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
12  
Oybirliği ile karar verildi.  
Hamdi GÜLEÇ  
Başkan  
Şinasi CANDAN  
II. Başkan  
Osman DURU  
Kurul Üyesi  
Erol ÖZ  
Kurul Üyesi  
Köksal SARINCA  
Kurul Üyesi  
Ahmet İhsan ŞATIR  
Kurul Üyesi  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
Mehmet ATASEVER  
Oğuzhan YILDIZ  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/031  
: 32  
: 25.05.2016  
:
2016/UY.II-1388  
Kurul Üyesi  
Kurul Üyesi  
13