Ana Sayfa / Kararlar / Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı / 2015/181978-Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Turizm Fakültesi Binası Yapım İşi
Bilgi
İKN
2015/181978
Başvuru Sahibi
Son Yapı İnş. Tur. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti.
İdare
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı
İşin Adı
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Turizm Fakültesi Binası Yapım İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 29  
: 15.06.2016  
:
2016/UY.II-1574  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Hamdi GÜLEÇ  
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr.  
Ahmet İhsan ŞATIR, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Son Yapı İnş. Tur. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti.,  
Gülağazı Mah. Kolçak Mevkii Muğla Marmaris Yolu 10. km. MUĞLA  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı,  
Kötekli Kampüsü 48500 MUĞLA  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2015/181978 İhale Kayıt Numaralı “Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Turizm Fakültesi  
Binası Yapım İşi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı  
tarafından 25.01.2016 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Muğla Sıtkı Koçman  
Üniversitesi Turizm Fakültesi Binası Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Son Yapı İnş. Tur. İç  
ve Dış Tic. Ltd. Şti.nin 22.04.2016 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin  
29.04.2016 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 05.05.2016 tarih ve 27531 sayı  
ile Kurum kayıtlarına alınan 05.05.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda  
bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2016/1100 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1
1) İhale yetkilisince 23.02.2016 tarihinde onaylanan ihale komisyonu kararının  
24.02.2016 tarihinde EKAP üzerinden taraflarına gönderildiği, anılan kararda kendilerinin  
ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi oldukları, sözkonusu karara 02.03.2016  
tarihinde şikâyet başvurusunda bulundukları, idarece şikâyet başvurularına cevap verilmeden  
aynı gün EKAP üzerinden gönderilen yazıda “Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Turizm  
Fakültesi Binası Yapım İşi ile ilgili 23.02.2016 tarihinde kesin karar onaylanarak 24.02.2016  
tarihinde firmalara karar bildirilmiş idi. Kesin Kararın tebliğinden sonra, İhale  
komisyonumuz tarafından EKAP üzerinde bilanço gelir tablosu kontrol modülünün devreye  
alındığı tespit edilmiş ve firmaların bilançoları EKAP’ tan elde edilen verilerle kıyaslanarak  
tekrardan kontrol edilmiştir. İnceleme sonucunda bilançoları teklif dosyasında sunulan  
bilançodan farklı olan firmaların bulunduğu ve bu durumun ihale sonucunu ve sınır değeri  
doğrudan etkilediği tespit edilmiştir. Dolayısıyla ihale kesin kararının düzeltilmesi zaruri  
olmuştur. Netice itibarıyla;24.02.2016 tarihinde tarafınıza tebliği yapılan İhale Kesin Kararı  
geçersiz olup, son hesaplama ile sınır değer altında kalan yeni firmaların aşırı düşük teklif  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 29  
: 15.06.2016  
:
2016/UY.II-1574  
sorgulamalarından sonra yeniden karar hazırlanacağı” belirtilerek 23.02.2016 tarihli  
kesinleşen ihale kararının iptal edildiğinin bildirildiği, ancak idarece bahse konu kararın iptal  
edilmesinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na ve ilgili ikincil mevzuata aykırı olduğu,  
2) İhale yetkilisince 23.02.2016 tarihinde onaylanan ihale komisyonu kararında Mrt  
Turizm Otomotiv İnş. San. Tic. Ltd. Şti-Adakale Enerji Yapışan ve Dış Tic. Ltd. Şti. İş  
Ortaklığının, özel ortağı Adakale Enerji Yapışan ve Dış Tic. Ltd. Şti.nin bilanço bilgileri  
tablosunda hesaplamalarda kullandığı 2013 ve 2014 yılı yıllara yaygın inşaat maliyetlerin  
verilerini bilançosunda göstermediği gerekçesiyle anılan İş Ortaklığının teklifinin  
değerlendirme dışı bırakıldığı, ancak 15.04.2016 tarihli kesinleşen ihale kararında ise şikâyete  
konu ortağın teklif dosyasında vermiş olduğu bilanço bilgileri tablosunun EKAP üzerinden  
görülen bilançosuyla uyumlu olduğu ve mevzuata uygun olarak hazırlandığı tespit  
edildiğinden bahse konu İş Ortaklığının teklifinin değerlendirmeye alındığının bildirildiği,  
ancak idarece yapılan bu işlemin 4734 sayılı Kanun ve ilgili ikincil mevzuata aykırı olduğu,  
3) Mehmet Ali Özer-Hasan Yaral İş Ortaklığının, ihale yetkilisince 23.02.2016  
tarihinde onaylanan ihale komisyonu kararında ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi  
istekli olduğu, ancak anılan İş Ortaklığının 15.04.2016 tarihli kesinleşen ihale kararında  
teklifinin bahse konu isteklinin ortaklığı Hasan Yaral’ın yılsonu bilançosunun olmadığı için  
değerlendirme dışı bırakıldığı, bu durumun ilk komisyon kararında nasıl tespit edilmediği,  
4) 15.04.2016 tarihli kesinleşen ihale kararının ekinde yer alan ihale komisyonunun  
mali üyesinin karşı oy gerekçesinden, ihaleye katılan isteklilerden Erka İnşaat Plan Proje  
Taahhüt Sanayi ve Ticaret A.Ş., Özler Yapı İnşaat Ticaret Sanayi LTD. ŞTİ., Pekhan İnşaat ve  
Ticaret Kollektif Şirketi, Mehmet Zeki Peker  
-
Gülten Peker den vergi dairesince onaylı  
bilanço ve gelir tablosu istenildiği, idarece istenen bu belgelerin bazı isteklilerce  
tamamlanmadığı, ancak idarece sözkonusu belgeleri tamamlamayan isteklilere hiçbir işlem  
yapılmadığı,  
5) İhaleye katılan ve geçici teminatları iade edilen isteklilerden yeniden geçici teminat  
alınması gerektiği, yeniden geçici teminat alınmadıysa idarece teklif dosyalarının  
incelenemeyeceği,  
2
6) 15.04.2016 tarihli kesinleşen ihale kararının ekinde yer alan ihale komisyonu  
kararında “Hesaplanan sınır değer sonucu; önceki kararda savunma yapmayan Tekçeler  
İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti., Erka İnşaat Plan Proje Taahhüt San. ve Tic. A.Ş.,  
Keleşoğlu İnşaat Taahhüt Ticaret ve Sanayi A.Ş. ve Ekşioğlu Gayrimenkul Yatırım A.Ş.  
firmalarından rekabete aykırı davranış sergilememek amacıyla yeniden savunma  
istenmemiştir.” ifadelerine yer verildiği, ancak söz konusu isteklilerden aşırı düşük teklif  
sorgu yapılmamasının ihalede rekabeti engellediği, idarece anılan isteklilerden yeniden aşırı  
düşük teklif açıklaması istenilmesi gerektiği,  
7) Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığının 01.04.2016 tarih ve 494  
yazılarında firmalarının sınır değer altında kaldığı belirtilerek aşırı düşük teklif açıklaması  
istenildiği, bahse konu açıklamalarının birim fiyatı 4.040,00 TL olan 1023.203 poz no’lu 11  
-5129 sayılı  
-
15 lt söndürücü sıvı tüpleri ve tesisatı imalatında karsız birim fiyatında altında kalarak 32,97  
TL teklif verdiği gerekçesiyle kabul edilmediği, ancak ihale konusu işin anahtar teslimi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 29  
: 15.06.2016  
:
2016/UY.II-1574  
götürü bedel olduğu, teklif fiyatlarının 6.583.000,00 TL olduğu adı geçen imalatın proje  
içerisinde 11 adet bulunduğu toplam karsız bedelinin (3.232,00x11=) 35.552,00 TL olduğu,  
bu tutarın genel tekliflerine oranının 0,005 olduğu dikkate alındığında, teklif bedelini  
olumsuz yönde etkilemeyeceği kamu zararı oluşturmayacağı, sehven yapılan hatalı birim  
fiyatın (4.040,00 TL yerine 40,40 TL olarak yazıldığı), ancak yapılan bu hatanın toplam teklif  
bedellerini değiştirmediği iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü  
maddesinin birinci fıkrasında; “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle  
bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia  
eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına  
uygun olmak şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler...” hükmüne,  
Aynı maddenin onbirinci fıkrasının (c) bendinde; “Başvurular üzerine ihaleyi yapan  
idare veya Kurum tarafından gerekçeli olarak; Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına  
uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşme imzalanmış olması veya şikayete konu  
işlemlerde hukuka aykırılığın tespit edilememesi veya itirazen şikayet başvurusuna konu  
hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hallerinde başvurunun reddine karar verilir.”  
hükmüne,  
Aynı Kanun’un “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinin birinci, ikinci  
ve üçüncü fıkralarında; “Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka  
aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması  
gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan  
ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce,  
ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan  
tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik  
3
başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.  
İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikayetler birinci fıkradaki süreleri  
aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç günü öncesine kadar  
yapılabilir.  
Belirtilen süre içinde bir karar alınmaması durumunda başvuru sahibi tarafından  
karar verme süresinin bitimini, süresinde alınan kararın uygun bulunmaması durumunda ise  
başvuru sahibi dahil aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından idarece alınan kararın  
bildirimini izleyen on gün içinde Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir.”  
hükmüne,  
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı  
6’ncı maddesinde; “(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya  
eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 29  
: 15.06.2016  
:
2016/UY.II-1574  
itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan  
ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.  
(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci  
fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya  
son başvuru tarihinden üç günü öncesine kadar yapılabilir.  
(3) Kuruma itirazen şikayet süresi; şikayet veya itirazen şikayet üzerine idare  
tarafından alınan iptal kararına karşı yapılacak başvurularda beş gün, diğer hallerde on  
gündür.hükmüne,  
Anılan Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde; “(1)  
Süreler;  
…(2) Tatil günleri sürelere dahildir. Sürenin son gününün tatil gününe rastlaması  
halinde, süre tatil gününü izleyen ilk gününün bitimine kadar uzar. Ancak, ilan ile ön  
yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayet başvurularının, ihale veya son başvuru  
tarihinden üç günü öncesine kadar yapılması zorunludur.” hükmüne,  
Aynı Yönetmelik’in “Ön inceleme konularına aykırılık üzerine alınacak kararlar”  
başlıklı 17’nci maddesinde; “(1) 16 ncı maddenin birinci fıkrası bakımından bir aykırılığın  
tespiti üzerine Kurul tarafından başvurunun reddine karar verilir.  
(2) Kurul tarafından gerekli görüldüğü takdirde, başvuru dilekçesi ve eklerinin bir  
örneğinin ilgisi nedeniyle idareye veya idarenin bağlı veya ilgili/ilişkili olduğu mercie yahut  
yetkili Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine karar verilir.” hükmüne yer verilmiştir.  
İdare tarafından başvuru sahibi istekli olan Son Yapı İnş. Tur. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti.ye  
Elektronik Kamu Alımları Platformu (EKAP) üzerinde gönderilen 02.03.2016 tarihli ve 299  
-
3207 sayılı yazıda “Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Turizm Fakültesi Binası Yapım İşi ile  
ilgili 23.01.2016 tarihinde kesin karar onaylanarak 24.01.2016 tarihinde firmalara karar  
bildirilmiş idi. Kesin kararın tebliğinden sonra, ihale komisyonumuz tarafında EKAP  
üzerinde bilanço/gelir tablosu kontrol modülünün devreye alındığı tespit edilmiş ve  
4
firmaların bilançoları EKAP’tan elde edilen verilerle kıyaslanarak tekrardan kontrol  
edilmiştir. İnceleme sonucunda bilançoları teklif dosyasında sunulan bilançodan farklı olan  
firmaların bulunduğu ve bu durumun ihale sonucunu ve sınır değeri doğrudan etkilediği tespit  
edilmiştir. Dolayısıyla ihale kesin kararının düzeltilmesi zaruri olmuştur.  
Netice itibarıyla,24.01.2016 tarihinde tarafınıza tebliği yapılan İhale Kesin Kararı  
geçersiz olup, son hesaplama ile sınır değer altında kalan yeni firmaların aşırı düşük teklif  
sorgulamalarından sonra yeniden karar hazırlanacağı…” denilerek, 23.02.2016 tarihli ihale  
komisyonu kararının iptal edildiğinin gerekçesine de yer verilerek bildirildiği, bahse konu  
yazının başvuru sahibi istekliye EKAP üzerinden 02.03.2016 tarihinde tebliğ edildiği tespit  
edilmiştir.  
4734 sayılı Kanun ve İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in yukarıda  
belirtilen hükümleri gereği şikâyete yol açan durumun farkına varıldığı tarihin 02.03.2016  
tarihi olduğu, bu tarihi izleyen 10 gün içinde en geç 14.03.2016 tarihinde idareye şikâyet  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 29  
: 15.06.2016  
:
2016/UY.II-1574  
başvurusunda bulunulması gerekirken, bu süre geçtikten sonra 22.04.2016 tarihinde şikâyet  
başvurusunda bulunulduğu anlaşılmıştır.  
Bu itibarla, 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi  
ile İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 17’nci maddesinin birinci fıkrası  
gereğince başvuru sahibinin birinci iddiasının süre yönünden reddi gerekmektedir.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kanun’un “Kuruma itirazen şikâyet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinin  
birinci fıkrasında; İdareye şikâyet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun  
bulmayan aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından 55 inci maddenin dördüncü  
fıkrasında belirtilen hallerde ve sürede, sözleşme imzalanmadan önce itirazen şikayet  
başvurusunda bulunulabilir. İhalenin iptaline ilişkin işlem ve kararlardan, sadece şikâyet ve  
itirazen şikâyet üzerine alınanlar itirazen şikâyete konu edilebilir ve bu kararlara karşı beş  
gün içinde doğrudan Kuruma başvuruda bulunulabilir.” hükmüne,  
Anılan Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “(1)  
Süreler;  
ç) Şikâyet üzerine idare tarafından verilen kararın bildirildiği veya bildirilmiş  
sayıldığı tarihi, on gün içerisinde karar alınmaması halinde ise bu renin bitimini,  
izleyen günden itibaren başlar.” hükmüne,  
Bahse konu Yönetmelik’in “İtirazen şikayet başvuruları” başlıklı 14’üncü maddesinde  
“…(1) İdareye yapılan şikayet başvurusu üzerine idare tarafından alınan kararın uygun  
bulunmaması veya süresi içinde karar alınmaması hallerinde veya şikayet ya da itirazen  
şikayet üzerine idare tarafından alınan ihalenin iptali kararlarına karşı doğrudan Kuruma  
itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir.  
(2) Aynı kişi tarafından idareye yapılan ve ilk başvuru ile aynı mahiyette olan daha  
sonraki şikayet başvurularına idarece verilen cevaplar başvuru süresini yeniden  
5
başlatmaz.…” açıklamasına yer verilmiştir.  
İhale yetkilisince 23.02.2016 tarihinde onaylanan ihale komisyonu kararının  
24.02.2016 tarihinde EKAP üzerinden başvuru sahibi istekliye gönderildiği, anılan komisyon  
kararında “…Mrt Tur. Oto. İnş. San. Tic. Ltd. Şti., Adakale Enerji Yapışan ve Dış Tic. Ltd. Şti.  
İş Ortaklığı oluşturan firmalardan, ADAKALE’nin bilanço bilgileri tablosunda  
hesaplamalarda kullandığı 2013 ve 2014 yılı Yıllara Yaygın İnşaat Maliyetlerini verilerini,  
bilançosunda göstermemiştir. Bahsi geçen durumun Yapım İşleri İhaleleri Uygulama  
Yönetmeliğinin 35. Madde 3. fıkra (c) bendi uyarınca bilgi eksikliği kapsamında  
değerlendirilmesinin komisyonumuzca mümkün görülmemesinden dolayı, Ortaklığının  
teklifi değerlendirme dışı bırakılmıştır…” ifadelerine yer verildiği,  
Başvuru sahibi istekli Son Yapı İnş. Tur. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. tarafından 02.03.2016  
tarihinde idare kayıtlarına alınan dilekçeyle şikâyet başvurusunda bulunulduğu, bahse konu  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 29  
: 15.06.2016  
:
2016/UY.II-1574  
başvuruda Mrt Tur. Oto. İnş. San. Tic. Ltd. Şti., Adakale Enerji Yapışan ve Dış Tic. Ltd. Şti.  
İş Ortaklığının teklifinin 23.02.2016 tarihli ihale komisyonu kararına göre değerlendirme dışı  
bırakılmasının yerinde olmadığı iddia edildiği,  
Daha sonra ihale komisyonunca 14.04.2016 tarihinde alınan kararda ise Mrt Tur. Oto.  
İnş. San. Tic. Ltd. Şti., Adakale Enerji Yapışan ve Dış Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının, özel  
ortağı olan Adakale Enerji Yapışan ve Dış Tic. Ltd. Şti.nin teklif dosyasında vermiş olduğu  
bilanço bilgileri tablosunun EKAP üzerinden görülen bilançosuyla uyumlu olduğu ve  
mevzuata uygun olarak hazırlandığı tespit edildiğinden bahse konu İş Ortaklığının teklifinin  
değerlendirmeye alındığının belirtildiği, anılan kararın 15.04.2016 tarihinde başvuru sahibine  
bildirildiği, sözkonusu komisyon kararıyla başvuru sahibi isteklinin iddiasının yerinde  
görüldüğü,  
Durum böyle iken, başvuru sahibi isteklinin 22.04.2016 tarihinde idare kayıtlarına  
alınan dilekçeyle bu seferde Mrt Turizm Otomotiv İnş. San. Tic. Ltd. Şti-Adakale Enerji  
Yapışan ve Dış Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının, özel ortağı Adakale Enerji Yapışan ve Dış Tic.  
Ltd. Şti.nin bilanço bilgileri tablosunda hesaplamalarda kullandığı 2013 ve 2014 yılı  
bilançolarında yaygın inşaat maliyetlerini verilerini göstermediği gerekçesiyle anılan İş  
Ortaklığının teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasını gerektiği iddiasıyla aynı mahiyette,  
ancak tam aksi yönde iddiayla yeniden idareye başvuruda bulunduğu tespit edilmiştir.  
Yukarıda yer alan Kanun, Yönetmelik hükümleri ve Tebliğ açıklaması ile yapılan  
tespitler bir arada değerlendirildiğinde, idare tarafından başvuru sahibine 15.04.2016  
tarihinde ihale komisyonu kararının gönderildiği sözkonusu komisyon kararıyla idare  
tarafından başvuru sahibi isteklinin şikâyetinin sonuçlandırıldığı ,  
Şikâyetçinin şikâyet konusu ettiği hususa ilişkin olarak 22.04.2016 tarihinde idare  
kayıtlarına alınan dilekçeyle yeniden şikâyet başvurusunda bulunduğu ve sözkonusu  
başvurusunun ilk başvurusu ile aynı mahiyette olduğu dikkate alındığında, ikinci şikâyet  
başvurusuna idarece verilen cevabın başvuru süresini yeniden başlatmayacağı anlaşılmışıtr.  
Bu itibarla, idarece başvuru sahibi isteklinin şikâyetinin 15.04.2016 tarihinde  
sonuçlandırıldığı, bu itibarla başvuru sahibi istekli tarafından ikinci iddiasıyla ilgili bu tarihi  
6
izleyen 10 gün içinde en geç 25.04.2016 tarihinde Kuruma başvuruda bulunulması  
gerekirken, bu süre geçtikten sonra 05.05.2016 tarihinde başvuruda bulunulduğu, bu itibarla  
başvuru sahibinin bahse konu iddiasıyla süresi içinde Kuruma başvuruda bulunmadığı  
sonucuna ulaşılmıştır.  
Ayrıca, 4734 sayılı Kanun’un “İhalelere Yönelik Başvurular” başlıklı 54’üncü  
maddesinin (d) bendinde, başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin şikâyet ve  
itirazen şikâyet dilekçelerinde yer verilecek hususlardan biri olduğu hüküm altına alınmıştır.  
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 16’ncı maddesinin birinci  
fıkrasının (ı) bendinde ise Kurum tarafından yapılacak ön incelemede; başvurunun konusu,  
sebepleri ve dayandığı delillerin belirtilip belirtilmediği’nin değerlendirileceği; aynı  
maddenin ikinci fıkrasında; başvuru dilekçesi ve ekinde anılan maddede belirtilen ön  
inceleme konuları bakımından bir aykırılığın bulunmaması durumunda esasın incelenmesine  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 29  
: 15.06.2016  
:
2016/UY.II-1574  
geçileceği hususlarına yer verilmiştir.  
Diğer taraftan; İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “İtirazen şikayet  
başvurularında aranılacak şekil unsurları” başlıklı 11’inci maddesinin son fıkrasında;  
“Yönetmeliğin 8 inci maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendinde başvurunun konusu, sebepleri  
ve dayandığı delillerin başvuru dilekçelerinde belirtilmesi gerektiği düzenlendiğinden,  
başvuruda bulunulan hususların dilekçelerde somut bir biçimde, mevzuata aykırı bulunma  
sebepleri ile birlikte gösterilmesi gerekmektedir. İşlemin hangi unsurlarının hangi  
gerekçelerle hukuka aykırı olduğu belirtilmeksizin sadece mevzuata aykırı olduğu gibi soyut  
ve mesnetsiz iddialara yer verilmesi halinde, Yönetmeliğin 8 inci maddesine aykırı olduğu  
gerekçesiyle başvurunun reddine ilişkin sorumluluk başvurana ait olacağından bu hususa  
dikkat edilmesi gerekmektedir.” açıklaması yer almaktadır.  
Anılan mevzuat hüküm ve açıklamalarına göre, Kurum tarafından esasa geçilmesi  
koşullarından biri, itirazen şikâyet başvurularında yer alan iddiaların belirli olması, iddiaların  
somut delillere dayandırılmasıdır.  
Yapılan inceleme sonucunda; başvuru sahibi tarafından sunulan itirazen şikâyet  
dilekçesinde yer alan 2’nci iddiasında belirtilen hususun yukarıda anılan mevzuat  
hükümlerine aykırı olduğu, nitekim 02.03.2016 tarihinde idare kayıtlarına alınan dilekçesinde  
Mrt Tur. Oto. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.-Adakale Enerji Yapışan ve Dış Tic. Ltd. Şti. İş  
Ortaklığının, Özel Ortağı olan Adakale Enerji Yapışan ve Dış Tic. Ltd. Şti.nin bilanço  
bilgileri tablosunda hesaplamalarda kullandığı 2013 ve 2014 yılı yıllara yaygın inşaat  
maliyetlerini verilerini bilançosunda göstermediğinden dolayı idarece şikayete konu İş  
Ortaklığının teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasının yerinde olmadığını iddia ederken,  
22.04.2016 tarihinde idare kayıtlarına alınan dilekçesinde ise anılan İş Ortaklığının, özel  
ortağı olan Adakale Enerji Yapışan ve Dış Tic. Ltd. Şti.nin bilanço bilgileri tablosunda  
hesaplamalarda kullandığı 2013 ve 2014 yılı yıllara yaygın inşaat maliyetlerini verilerini,  
bilançosunda göstermediği gerekçesiyle söz konusu İş Ortaklığının teklifi değerlendirme dışı  
bırakılmasını gerektiği iddia ettiği görülmüş olup, bu itibarla başvuru sahibi isteklinin net  
olarak hukuka aykırılık ya da mevzuat aykırılık iddiasının bulunmadığı, dolayısıyla başvuru  
sahibinin iddiasının mesnetsiz olduğu anlaşıldığından 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü  
7
maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince bu iddiasının şekil yönünden de  
reddedilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.  
Bu itibarla, 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi  
ile İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 17’nci maddesinin birinci fıkrası  
gereğince başvuru sahibinin 2’nci iddiasının süre ve şekil yönünden reddedilmesi  
gerekmektedir.  
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Bilanço veya eşdeğer belgeler”  
35’inci maddesinde  
(1) Bilançonun veya eşdeğer belgelerin istenildiği ihalelerde ihalenin  
yapıldığı yıldan önceki yıla ait;  
a) Yayınlanması zorunlu olan yıl sonu bilançosunun veya gerekli bölümlerinin,  
b) (a) bendinde belirtilen belgelere eşdeğer belgelerin,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 29  
: 15.06.2016  
:
2016/UY.II-1574  
her ikisinin de idarece istenilmesi zorunludur.  
(2) Bilanço veya eşdeğer belgeler kapsamında;  
a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan aday ve  
istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını  
gösteren bölümlerini,  
b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan aday ve  
istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını  
gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere serbest muhasebeci,  
yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak  
düzenlenen belgeyi sunar.  
(3) Adayın veya isteklinin ikinci fıkra uyarınca sunduğu belgelerde;  
a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir  
yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen  
varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat  
maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli  
borçlardan düşülecektir),  
b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak  
oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın  
inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),  
c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması,  
ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa  
yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile yıllara yaygın inşaat hakediş gelirlerinin gösterilmesi  
gerekir.  
(4) Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait  
belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden  
yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.  
(5) İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla  
ait belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde yeterlik  
kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki yılın belgelerini  
sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden  
yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır…  
…(7) Bilanço veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren  
bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve serbest muhasebeci, yeminli mali  
8
müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması  
zorunludur…  
…(9) Aday veya isteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen  
belgeleri ayrı ayrı sunması ve üçüncü fıkrada belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur.  
hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Bilanço ve eşdeğer belgeler ile hacmini gösteren  
belgeler” başlıklı 10’uncu maddesinde ise “10.1. Bilanço ve eşdeğer belgelerin istenildiği  
ihalelerde, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yayımlanması zorunlu yıl sonu  
bilançosunun veya bilançonun gerekli görülen bölümlerinin yoksa bunlara eşdeğer belgelerin  
sunulması gereklidir.  
10.1.1Aday veya isteklilerin ilgili mevzuatı gereğince bilançolarını yayımlatmaları  
zorunlu ise başvuru veya tekliflerinde bilançolarını veya bilançonun ilgili uygulama  
yönetmeliğinin “Bilanço veya eşdeğer belgeler” başlıklı maddesinde düzenlenen yeterlik  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 29  
: 15.06.2016  
:
2016/UY.II-1574  
kriterlerinin sağlandığını gösteren bölümlerini sunmaları zorunludur.  
10.1.2 İlgili mevzuatı gereğince bilançolarını yayımlatma zorunluluğu bulunmayan  
aday ve istekliler, eşdeğer belge kapsamında; bilançolarını veya bilançonun yukarıda  
belirtilen bölümlerini sunabilecekleri gibi, bunların yerine bilançoda aranan kriterlerin  
sağlandığını göstermek üzere serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest  
muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi de  
sunabileceklerdir. Bu belgeler dışında, bilançoda aranan kriterlerin sağlandığını göstermek  
üzere sunulan hiçbir belge, eşdeğer belge olarak kabul edilmeyecektir…  
10.1.3 Aday veya isteklilerce sunulan Bilanço Bilgileri Tablosu’nun, ilgili uygulama  
yönetmeliğinin ekinde yer alan “Bilanço Bilgileri Tablosu Standard Formu” na uygun olarak  
ve anılan formda yapılan açıklamalar dikkate alınmak suretiyle düzenlenmesi gerekmektedir.  
Bu Tablonun, ihalenin ilk ilan veya davet tarihinden önce de düzenlenmesi mümkündür...”  
açıklaması,  
İdari Şartname’nin “Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin  
taşıması gereken kriterler” başlıklı 7’nci maddesinde “…7.4.2. İsteklinin ihalenin yapıldığı  
yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosu veya eşdeğer belgeleri.  
a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan isteklilerin, yıl  
sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağlandığını gösteren bölümlerini,  
b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan isteklilerin,  
yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini ya da  
bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya  
serbest muhasebeci mali müşavir tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi  
(Standart Form: KİK024.1/Y)  
sunmaları gerekmektedir.  
Sunulan bilanço veya eşdeğer belgelerde;  
a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir  
yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen  
varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat  
maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli  
borçlardan düşülecektir),  
b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak  
oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara  
9
yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),  
c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50'den küçük olması,  
ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa  
yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.  
Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan  
yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının  
ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.  
İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait  
belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde, yeterlik  
kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki ve dört önceki yılın  
belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının  
ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.  
Bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren  
bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 29  
: 15.06.2016  
:
2016/UY.II-1574  
veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur.  
Yabancı ülkede düzenlenen bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin  
sağlandığını gösteren bölümlerinin ise  
o
ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeleri  
düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir…  
…İsteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri ayrı  
ayrı sunması ve yukarıda belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur…  
düzenlemesi yer  
almaktadır..  
Mehmet Ali Özer, Hasan Yaral İş Ortaklığının, ihale yetkilisince 23.02.2016 tarihinde  
onaylanan ihale komisyonu kararında ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi istekli olarak  
belirlendiği görülmüş olup,  
Daha sonra ihale komisyonunca, 14.04.2016 tarihinde alınan, ihale yetkilisince  
15.04.2016 tarihinde onaylanan kararla Mehmet Ali Özer, Hasan Yaral İş Ortaklığının Özel  
Ortağı olan Hasan Yaral’ın teklifinin ekinde bilanço bilgileri tablosu ile 2014 yılı bilançosu  
sunduğu, ancak anılan özel ortağın EKAP’ta yer alan bilançosuna ait tutarlar ile sunduğu  
belgelerde yer alan tutarlar arasında farklılıklar olduğu, bu itibarla bilanço bilgileri  
tablosunun yılsonu bilançosuna göre hazırlanmadığı belirtilerek şikâyete konu İş Ortaklığının  
teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verildiği anlaşılmıştır.  
İdari Şartname’nin 7.4.2’nci maddesinde yılsonu bilançosunun veya eşdeğer  
belgelerin sunulmasının yeterlik kriteri olduğu ihalede Mehmet Ali Özer, Hasan Yaral İş  
Ortaklığının Özel Ortağı olan Hasan Yaral tarafından sunulan 2014 yılı gelir vergisi  
beyannamesi ve bu beyannameden çıkartılan bilanço bilgileri tablosundaki rakamların, söz  
konusu 2014 yılı gelir vergisi beyannamesinin üzerinde Gelir İdaresi Başkanlığının sisteminin  
vermiş olduğu onay zamanının bulunmaması nedeniyle söz konusu beyannamenin  
kesinleşmemiş (Gelir İdaresi Başkanlığının sistemine girmemiş) olabileceği ve söz konusu  
beyannamedeki hesap tutarlarının EKAP üzerinden ulaşılan hesap tutarlarından farklı olduğu  
dikkate alındığında, sunulan bilançonun gerçek yılsonu bilançosu olduğunun tevsik  
edilememiş olması nedeniyle idarece anılan İş ortaklığının teklifinin değerlendirme dışı  
bırakılmasının yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.  
10  
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
Erka İnşaat Plan Proje Taahhüt Sanayi ve Ticaret A.Ş., Özler Yapı İnşaat Ticaret  
Sanayi Ltd. Şti. ile Pekhan İnşaat ve Ticaret Kollektif Şirketi Mehmet Zeki Peker-Gülten  
Peker İş Ortaklığı tarafından idarece istenilen belgeleri tamamlandığı anlaşıldığından  
şikâyetçinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliğinin “Teklif geçerlilik süresinin dolmasından sonra sözleşme  
yapılması” başlıklı 16.7’nci maddesinde “Kesinleşen ihale kararı bildirildikten sonra şikayet  
başvurusunda bulunulması veya dava açılması nedeniyle ihale sürecinin uzaması sonucunda;  
teklif geçerlilik süresinin ihale dokümanında öngörülen süre kadar uzatıldığı ve bu sürenin de  
dolduğu, buna rağmen sözleşmenin imzalanamadığı durumlarda; İhale Uygulama  
Yönetmeliklerinde yer alan sözleşmenin imzalanması ile ilgili hükümlere göre, ekonomik  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 29  
: 15.06.2016  
:
2016/UY.II-1574  
açıdan en avantajlı teklif sahibi veya ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi ile  
kabul etmeleri şartıyla, sözleşme imzalanabilir. İdarece bu durumda ihale üzerinde kalan  
istekliye sözleşme imzalayıp imzalamayacağı hususu sorulmaksızın sadece teklif geçerlilik  
süresinin dolduğu gerekçe gösterilerek ihalenin iptal edilmemesi gerekmektedir. Ancak  
tekliflerin geçerlilik süresinin dolmuş olması nedeniyle ekonomik açıdan en avantajlı teklif  
sahibi veya ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibini sözleşmeyi imzalama  
zorunluluğu bulunmadığından, sözleşmeyi imzalamayan istekliler hakkında geçici teminatın  
irat kaydedilmesine ve yasaklamaya ilişkin hükümler uygulanmayacaktır.  
açıklaması  
bulunmaktadır.  
Yukarıda yer verilen açıklama uyarınca teklif geçerlilik süresi dolduktan sonra  
sözleşme imzalanabilmesi için öncelikle isteklilere bildirilen bir kesinleşen ihale kararı  
bulunması ve bu karardan sonra idareye şikâyet başvurusunda bulunulması veya dava açılmış  
olması nedeniyle sürecin uzaması gerektiği, başvuruya konu ihalede şikâyet sürecinin devam  
ettiği, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi veya ekonomik açıdan en avantajlı ikinci  
teklif sahibi ile kabul etmeleri şartıyla, sözleşme imzalanması mümkün olduğu, bu itibarla  
başvuru sahibinin ihaleye katılan ve geçici teminatları iade edilen isteklilerden yeniden geçici  
teminat alınması gerektiği, yeniden geçici teminat alınmadıysa, idarece teklif dosyalarının  
incelenemeyeceği iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
6) Başvuru sahibinin 6’ncı iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinde ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya  
eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel  
olduğunu iddia eden aday, istekli ve istekli olabileceklerin anılan Kanun’da belirtilen şekil ve  
usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabileceği  
hüküm altına alınmış, şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusu, dava açılmadan önce tüketilmesi  
zorunlu bir idari başvuru yolu olarak öngörülmüştür.  
Yukarıdaki hüküm uyarınca idare tarafından bir önceki aşamada aşırı düşük teklif  
sorgulaması yapılmış ve açıklama sunmamaları gerekçesiyle teklifleri reddedilmiş olan  
Tekçeler İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti., Erka İnşaat Plan Proje Taahhüt San. ve  
11  
Tic. A.Ş., Keleşoğlu İnşaat Taahhüt Ticaret ve Sanayi A.Ş. ve Ekşioğlu Gayrimenkul  
Yatırım A.Ş.den yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenmemesinden dolayı başvuru sahibi  
isteklinin bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu  
iddia etmesi de mümkün bulunmamaktadır.  
Dolayısıyla başvuru sahibinin 6’ncı iddiasının 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü  
maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince, ehliyet yönünden reddi gerekmektedir.  
7) Başvuru sahibinin 7’nci iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 29  
: 15.06.2016  
:
2016/UY.II-1574  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.  
hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği'nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde …45.1.3.İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli  
sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca  
teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili  
ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir.  
Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli  
olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan kalemleri  
ve/veya gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen kalemleri ve/veya gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,…  
…sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen kalemleri/grupları için analiz  
sunulması istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan kalemlerinin ve/veya gruplarının her  
12  
biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
…45.1.5. İsteklilerin kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu kalemleri/grupları  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 29  
: 15.06.2016  
:
2016/UY.II-1574  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
belirtilmemesi durumunda, söz konusu kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6.Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır…  
…45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler,  
ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan  
yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;..  
…c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan  
edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
…İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır…  
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen  
teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili  
madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu  
da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.  
13  
45.1.17. İhale süreci devam ederken çeşitli nedenlerle teklif geçerlik süresinin bitmesi  
ve 4734 sayılı Kanunun 32 nci maddesi uyarınca teklif geçerlik sürelerinin uzatılması  
yönündeki idare talebini kabul etmeyen isteklilerin bulunması durumunda; yeniden bir sınır  
değer tespit edilmeyecek ve idarece aşırı düşük teklif sorgulaması, tespit edilen ilk sınır değer  
dikkate alınarak gerçekleştirilecektir. Ancak; gerek idarece gerek Kurum veya mahkemeler  
tarafından alınan kararlar çerçevesinde, ihale tarihi itibari ile geçerli olan teklif sayısında  
değişiklik olması halinde aşırı düşük teklif sınır değerinin geçerli teklifler dikkate alınarak  
yeniden belirlenmesi gerekmektedir...” açıklaması yer almaktadır.  
1023-203 poz numaralı kaleminin tanımının “11-15 lt Söndürücü Sıvı, Tüpleri ve  
Tesisatı” olduğu, başvuru sahibi tarafından aşırı düşük teklif açıklamasında sözkonusu kaleme  
ilişkin olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı birim fiyatları kullanarak kaleminin birim  
fiyatını 32,97 TL/adet olarak açıklamasını sunduğu,  
Ancak, 2015 yılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı birim fiyatlarında yer alan 1023-203  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/035  
: 29  
: 15.06.2016  
:
2016/UY.II-1574  
poz numaralı kalemi incelendiğinde, sözkonusu kalemi için bedelin montaj dahil  
4.040,00 TL/adet olarak belirlendiği, bu tutardan %25 oranında kar ve genel gider  
düşüldüğünde anılan kaleminin bedelinin 3.232,00 TL/adet olduğu anlaşılmıştır.  
Başvuru sahibi tarafından 1023-203 poz numaralı kalemi için 32,97 TL/adet teklif  
edildiği, bu tutarın sözkonusu kaleminin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı birim fiyatlarında  
yer alan kar ve genel gider hariç bedelin altında olduğu, bu itibarla Kamu İhale Genel  
Tebliği’nin 45.1.8’inci maddesinde yer alan açıklama uyarınca sözkonusu isteklinin anılan  
kaleme ilişkin açıklamasının idarece kabul edilmemesinin yerinde olduğu sonucuna  
ulaşılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.  
Hamdi GÜLEÇ  
Başkan  
Şinasi CANDAN  
II. Başkan  
Osman DURU  
Kurul Üyesi  
Erol ÖZ  
Kurul Üyesi  
Köksal SARINCA  
Kurul Üyesi  
Dr. Ahmet İhsan ŞATIR  
Kurul Üyesi  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
14  
Mehmet ATASEVER  
Kurul Üyesi  
Oğuzhan YILDIZ  
Kurul Üyesi