Ana Sayfa / Kararlar / Erzurum Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı / 2016/81185-Erzurum Yakutiye 24 Derslikli Sosyal Bilimler Lisesi ve 200 Kişilik Öğrenci Yurdu Yapım İşi
Bilgi
İKN
2016/81185
Başvuru Sahibi
İYM Grup İnş. Mad. Pet. Ür. Enerji Tur. Pers. Hiz. İth. İhr. Taah. San. ve Tic. A.Ş.-Alpçe Sistem Müh. İnş. Taah. Elektrik Elektronik Bil. İl. San. ve Tic. A.Ş. Ortak Girişimi
İdare
Erzurum Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı
İşin Adı
Erzurum Yakutiye 24 Derslikli Sosyal Bilimler Lisesi ve 200 Kişilik Öğrenci Yurdu Yapım İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/049  
: 50  
: 31.08.2016  
:
2016/UY.II-2242  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Hamdi GÜLEÇ  
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Dr. Ahmet İhsan ŞATIR,  
Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ  
BAŞVURU SAHİBİ:  
İYM Grup İnş. Mad. Pet. Ür. Enerji Tur. Pers. Hiz. İth. İhr. Taah. San. ve Tic. A.Ş.  
Sistem Müh. İnş. Taah. Elektrik Elektronik Bil. İl. San. ve Tic. A.Ş. Ortak Girişimi,  
-Alpçe  
Kağızman Caddesi Batı İş Merkezi Kat: 3 No: 56  
-57 AĞRI  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Erzurum Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı,  
Üniversite Mahallesi Doktor Refik Saydam Cad. No: 2 Yakutiye/ERZURUM  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2016/81185 İhale Kayıt Numaralı “Erzurum Yakutiye 24 Derslikli Sosyal Bilimler Lisesi ve  
200 Kişilik Öğrenci Yurdu Yapım İşi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Erzurum Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı tarafından 13.04.2016  
tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Erzurum Yakutiye 24 Derslikli Sosyal Bilimler  
Lisesi ve 200 Kişilik Öğrenci Yurdu Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak İYM Grup İnş. Mad.  
Pet. Ür. Enerji Tur. Pers. Hiz. İth. İhr. Taah. San. ve Tic. A.Ş.-Alpçe Sistem Müh. İnş. Taah.  
Elektrik Elektronik Bil. İl. San. ve Tic. A.Ş. Ortak Girişiminin 01.07.2016 tarihinde yaptığı  
şikâyet başvurusu hakkında idare tarafından süresi içinde karar alınmaması üzerine, başvuru  
sahibince 20.07.2016 tarih ve 41378 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 20.07.2016 tarihli  
dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2016/1700 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, idarece tekliflerinin aşırı düşük teklif olarak  
değerlendirilerek belirlenen kalemlerine yönelik olarak aşırı düşük teklif açıklaması  
istendiği, yapılan inceleme neticesinde 18.233/6A1, Y.18.001/C16, 922.584, Y.18.461/009,  
27.501/MK, 17.155/MK/A, İNŞ.046/A, İNŞ.039/A 5.5.3.1-M, ELK.01,15.140/7 numaralı  
imalat kalemlerinin miktarlarının çeşitli yüzdelerle aşağı çekildiği gerekçesiyle yaptıkları  
açıklamanın uygun görülmediği, miktarlarında azalma olduğu iddia edilen söz konusu  
imalatların metrajlarının ihale CD’sindeki projelerden yapılan çalışma sonucu bulunarak  
doğru bir şekilde hesaplandığı, örneğin ELK.01 pozunun ihale CD’sinde yer alan projesinde  
adet olmasına karşın idarece adet ve %50 oranında azaltıldığının iddia edildiği, yine  
922.584 poz numaralı “5 duraklı 800 kg makine dairesiz insan asansörü” kaleminin projede  
adet olmasına karşın idarece adet ve %66 oranında azaltıldığının iddia edildiği, inceleme  
1
1
1
2
sırasında hata yapıldığı, açıklanması istenilen imalat kalemi sayısının idarece gönderilen yazı  
ekinde 99 olarak belirtildiği, ancak idarece yapılan incelemede 79 kaleminin dikkate  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/049  
: 50  
: 31.08.2016  
:
2016/UY.II-2242  
alındığı, diğer 20 imalat kalemi hakkında herhangi bir açıklamanın yapılmadığı, 15.140/7/A,  
19.101/MK/A, Y.26.020/012/A, MSB.922/A Y.26.020/032/A, İNŞ.038/A, İNŞ.046/A vb.  
şeklindeki açıklaması istenen pozların alt analizlerinin aşırı düşük teklif sorgulaması yazısı  
ekinde verilmediği, idarece yaklaşık maliyet hesabında 2015 yılı birim fiyatlarının  
kullanıldığı, verdikleri açıklama dosyasında açıklanması istenilen imalatlarla ilgili analizlerin,  
işçilik maliyetlerinde 2016 yılı asgari ücret tutarı dikkate alınarak doğru bir şekilde  
hazırlandığı, idarece açıklanması istenilen imalatlar listesindeki pozlara ait analizlerin eksik  
ve kusurlu olarak verildiği, ihale CD’si içerisinde bulunan projelerden bakılarak yapılan aşırı  
düşük teklif açıklamalarının uygun görülmesi gerektiği ya da idarece doğru verilecek analiz  
formatlarıyla yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenmesi gerektiği iddialarına yer  
verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
İdari Şartname’nin 2’nci maddesinde ihale konusu işin adı “Erzurum Yakutiye 24  
Derslikli Sosyal Bilimler Lisesi ve 200 Kişilik Öğrenci Yurdu Yapım İşi” olarak, işin miktarı  
ve türü “1 Adet 24 Derslikli Lise ve 200 kişilik yurt yaptırılması” şeklinde belirtilmiştir.  
Anılan Şartname’nin 19.1’inci maddesinde isteklilerin tekliflerini, anahtar teslimi  
götürü bedel üzerinden verecekleri, ihale sonucu, ihale üzerine bırakılan istekliyle anahtar  
teslimi götürü bedel sözleşme imzalanacağı belirtilmiş olup, Şartname’nin 20.1’inci  
maddesinde işin tamamı için teklif verileceği düzenlenmiştir.  
Aynı Şartname’nin “Sınır Değer” başlıklı 33’üncü maddesinde; “33.1. İhale  
komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme  
göre sınır değeri hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate  
alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli  
görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale  
komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan  
isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde  
yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.  
13.04.2016 tarihinde yapılan ihaleye 18 isteklinin katıldığı, 1 istekinin teklifinin iş  
deneyim belgesi uygun olmadığından değerlendirme dışı bırakıldığı, idarece aşırı düşük teklif  
sınır değerinin 9.296.136,92 TL olarak belirlendiği, sınır değerin altında teklif sunan geçerli  
teklif sahibi  
4
isteklinin aşırı düşük teklif sorgulamasına tâbi tutulduğu, 3 isteklinin verilen  
süre içerisinde aşırı düşük teklif açıklamalarını idareye sunmadıkları ve tekliflerinin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/049  
: 50  
: 31.08.2016  
:
2016/UY.II-2242  
reddedildiği, açıklamada bulunan başvuru sahibi İYM Grup İnş. Mad. Pet. Ür. Enerji Tur.  
Pers. Hiz. İth. İhr. Taah. San. ve Tic. A. Ş. Alpçe Sistem Müh. İnş. Taah. Elektrik Elektronik  
-
Bil. İl. San. ve Tic. A. Ş. Ortak Girişiminin açıklaması uygun görülmeyerek söz konusu  
isteklinin teklifinin de reddedildiği, inceleme konusu ihalenin sınır değerin üzerindeki ilk  
teklif olan Taşırsan İnş. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, sınır değerin  
üzerindeki ikinci teklif olan Ak-Yapı İnş. Tah. İnş. Mlz. Tur..Hayv. Paz. San. ve Tic. Ltd.  
Şti.nin de ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği görülmüştür.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İdareye şikâyet başvurusu” başlıklı 55’inci  
maddesinin birinci fıkrasında “Şikâyet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin  
hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış  
olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre  
yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından  
önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk  
ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine  
yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.” hükmü yer  
almaktadır.  
Anılan Kanun’un 38’inci maddesinde, ihale komisyonunun verilen teklifleri Kanun’un  
37’nci maddesine göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği  
yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit edeceği, bu teklifleri  
reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit  
ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak isteyeceği, yapım yönteminin ekonomik  
olması, teklif sahibinin yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar ve  
teklif edilen yapım işinin özgünlüğü hususlarında yapılacak açıklamaları değerlendirerek  
ihaleyi sonuçlandıracağı hüküm altına alınmıştır.  
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Ön inceleme konuları ve ön  
inceleme üzerine yapılacak işlemler” başlıklı 16’ncı maddesinin birinci fıkrasında  
başvuruların hangi yönlerden inceleneceği belirtilmiş ve anılan düzenlemenin (c) bendinde  
başvurunun süresinde yapılıp yapılmadığı hususu incelenecek konular arasında sayılmıştır.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aşırı düşük teklif sorgulaması öngörülen ihalelerde  
yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında yapılacak işlemler” başlıklı 38’inci maddesinde  
“38.1. İdare, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir kalemi/grubunun yaklaşık  
maliyete oranını tespit edecektir. Yaklaşık maliyeti oluşturan kalemleri/grupları tutarlarının  
büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş  
kalemleri/grupları listesi” ile kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz  
girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz  
girdileri tablosu” hazırlanarak yaklaşık maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay  
belgesine eklenecektir. Sıralı kalemleri/grupları listesi oluşturulurken, kalemleri/grupları  
tutarlarının yaklaşık maliyete oranları, en yakın dört ondalık basamaklı sayıya getirilecek  
biçimde yuvarlanacak ve bu oranların toplamının, yuvarlama nedeni ile 1 den farklı olması  
dikkate alınmayacaktır...” açıklaması,  
Aynı Tebliğ’in “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde  
de “... 45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/049  
: 50  
: 31.08.2016  
:
2016/UY.II-2242  
bölümünü oluşturan kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
...  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan kalemleri  
ve/veya gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen kalemleri ve/veya gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/049  
: 50  
: 31.08.2016  
:
2016/UY.II-2242  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri sunacaklardır.  
Sorgulamaya konu edilmeyen kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan kalemlerinin ve/veya gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; kalemleri ve/veya gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği  
gibi, kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da  
düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş  
kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal kalemi) için bu kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
...  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/049  
: 50  
: 31.08.2016  
:
2016/UY.II-2242  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
belirtilmemesi durumunda, söz konusu kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak  
suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının  
açıklanması gereklidir.  
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak  
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet  
avantajı açıklanmalıdır.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/049  
: 50  
: 31.08.2016  
:
2016/UY.II-2242  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif  
edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %  
80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine  
meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve  
belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı  
tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını  
beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/049  
: 50  
: 31.08.2016  
:
2016/UY.II-2242  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
...  
45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin  
açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini  
kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan  
bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.  
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulanmal ve hizmetlere  
ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet  
ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması  
yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere  
ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)  
45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulanmal ve  
hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi  
arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek:  
Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl,  
kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)  
45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece  
ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın  
belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir. (Örnek: EPDK tarafından il bazında  
günlük yayımlanan akaryakıt fiyatları vb.)  
45.1.13.6. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği,  
aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik  
sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından  
ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı  
(EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması  
ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte  
kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek  
bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter SM,  
YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.7. İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle  
stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin “stok tespit  
tutanağı”nın (Ek-O.8) sunulması zorunludur. Stok tespit tutanağında ilgili malın ağırlıklı  
ortalama birim maliyeti gösterilecektir. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar,  
stok tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olamaz. Ayrıca stoklarda  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/049  
: 50  
: 31.08.2016  
:
2016/UY.II-2242  
olduğu belirtilen söz konusu malın miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen  
miktardan az olması halinde eksik kalan miktar için bu Tebliğdeki diğer açıklama  
yöntemlerine uygun olarak açıklama yapılması gereklidir.  
45.1.13.8. İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın  
alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin  
tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul  
Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak  
imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.  
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara  
ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış  
faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın  
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki  
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler  
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin  
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı  
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan  
...  
-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
45.1.13.13. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda  
belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre  
düzenlenecektir.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.  
...  
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına  
rağmen teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece  
ilgili madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık  
bulunduğu da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.  
45.1.17. İhale süreci devam ederken çeşitli nedenlerle teklif geçerlik süresinin bitmesi  
ve 4734 sayılı Kanunun 32 nci maddesi uyarınca teklif geçerlik sürelerinin uzatılması  
yönündeki idare talebini kabul etmeyen isteklilerin bulunması durumunda; yeniden bir sınır  
değer tespit edilmeyecek ve idarece aşırı düşük teklif sorgulaması, tespit edilen ilk sınır değer  
dikkate alınarak gerçekleştirilecektir. Ancak; gerek idarece gerek Kurum veya mahkemeler  
tarafından alınan kararlar çerçevesinde, ihale tarihi itibari ile geçerli olan teklif sayısında  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/049  
: 50  
: 31.08.2016  
:
2016/UY.II-2242  
değişiklik olması halinde aşırı düşük teklif sınır değerinin geçerli teklifler dikkate alınarak  
yeniden belirlenmesi gerekmektedir...” açıklaması bulunmaktadır.  
Başvuru sahibinin idarece yaklaşık maliyet hesabında 2015 yılı birim fiyatlarının  
kullanıldığı iddiasının değerlendirilmesi neticesinde,  
Kamu İhale Kurumuna itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabilmesinin ön koşulu,  
idareye usulüne uygun olarak şikâyet başvurusunda bulunulmasıdır. Bu çerçevede, itirazen  
şikayet dilekçesinde yer alan söz konusu iddia kapsamında idarece yaklaşık maliyet hesabında  
2015 yılı birim fiyatlarının kullanıldığı ifade edilmekte olup, şikayete konu işlemin farkına  
varılma tarihi olarak ihale tarihinin esas alınması gerekmektedir.  
Yapılan incelemede, başvuru sahibinin yaklaşık maliyeti öğrendiği tarihin ihale tarihi  
olan 13.04.2016 olduğu, bu nedenle başvuru sahibinin 4734 sayılı Kanun ve İhalelere Yönelik  
Başvurular Hakkında Yönetmelik’in yukarıda belirtilen hükümleri gereği şikâyete yol açan  
durumun farkına varıldığı 13.04.2016 tarihini izleyen on gün içinde idareye şikâyet  
başvurusunda bulunması gerekirken, bu süre geçtikten sonra 01.07.2016 tarihinde idareye  
şikâyet başvurusunda bulunduğu tespit edilmiştir. Bu itibarla, başvuru sahibinin idarece  
yaklaşık maliyet hesabında 2015 yılı birim fiyatlarının kullanıldığına ilişkin iddiasının süre  
yönünden reddedilmesi gerekmektedir.  
Diğer taraftan, idarece yaklaşık maliyetin hazırlanması aşamasında, pursantaj  
tablolarının, tutara ve pursantaja göre yaklaşık maliyet icmalinin, yaklaşık maliyet hesap  
cetvelinin, yaklaşık maliyeti oluşturan kalemleri/grupları tutarlarının büyükten küçüğe  
sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı kalemleri listesi”nin ve  
kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten  
büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz girdileri tablosu”nun hazırlandığı, sıralı iş  
kalemleri listesinde, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı %80 oranına  
kadar olan kalemleri ile kümülatif toplama eklendiğinde %80 oranının aşılmasına neden  
olan toplam 99 adet kaleminin açıklama istenecek kalemi olarak belirlendiği, yaklaşık  
maliyeti oluşturan kalemi analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider  
hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için açıklama istenilmeyeceğinin  
belirtildiği görülmüştür.  
İdarece hazırlanan “ihale dokümanının satın alındığına ilişkin form”dan ihale  
dokümanını oluşturan belgelerin CD ortamında istekli olabileceklere verildiği, ihale işlem  
dosyası kapsamında Kuruma gönderilen söz konusu CD içeriğinde projelerin, mahal  
listelerinin, pursantajın, vaziyet planının, standart formların ve şartnamelerin yer aldığı  
anlaşılmıştır.  
İhale komisyonunca teklifi sınır değerin altında olan başvuru sahibine 11.05.2016  
tarihinde EKAP üzerinden gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısında, teklifin aşırı  
düşük olarak değerlendirildiği, İdari Şartname’nin 33’üncü maddesi ile Kamu İhale Genel  
Tebliği’nin ilgili maddeleri dikkate alınmak suretiyle sunulacak yazılı açıklamaların  
20.05.2016 tarihinde saat 17:00’ye kadar sunulmasının istenildiği, ancak yazı ekinde sehven  
analiz girdileri ile kalemleri listelerinin gönderilmediğinin tespit edilmesi üzerine, bu defa  
23.05.2016 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısında,  
sunulacak açıklamaların 31.05.2016 tarihinde saat 17:00’ye kadar sunulmasının istenildiği,  
söz konusu yazı ekinde  
5
sayfa açıklama istenilen analiz girdileri listesine,  
3
sayfa açıklama  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/049  
: 50  
: 31.08.2016  
:
2016/UY.II-2242  
istenilen 77 adet inşaat kalemleri listesine,  
kalemleri listesine, sayfa açıklama istenmeyen analiz girdileri listesine ve  
analiz girdileri listesine yer verildiği görülmüştür.  
1
sayfa açıklama istenilen 22 adet tesisat iş  
2
4
sayfa sıralı  
Diğer yandan, ihale dokümanı ile teklifi aşırı düşük olarak değerlendirilen isteklilere  
gönderilen açıklama isteme yazısı ve eklerinin incelenmesi neticesinde, yaklaşık maliyeti  
oluşturan kalemleri arasında yer alan özel kalemlerine ilişkin hazırlanması gereken analiz  
formatlarının, standart formlar arasında yer almadığı, söz konusu analiz formatlarının ihale  
dokümanı kapsamında istekli olabileceklere ve açıklama isteme yazısı ekinde aşırı düşük  
teklif açıklaması sunması istenen isteklilere verilmediği anlaşılmıştır.  
Başvuru sahibi İYM Grup İnş. Mad. Pet. Ür. Enerji Tur. Pers. Hiz. İth. İhr. Taah. San.  
ve Tic. A. Ş.-Alpçe Sistem Müh. İnş. Taah. Elektrik Elektronik Bil. İl. San. ve Tic. A. Ş.  
Ortak Girişimi tarafından açıklaması kapsamında, 77 adet inşaat kaleminin 1 adetinde İller  
Bankasının kâr ve genel gider hariç 2016 yılı birim fiyatının, 62 adetinde Çevre ve Şehircilik  
Bakanlığının kâr ve genel gider hariç 2016 yılı birim fiyatlarının, 3 adetinde Milli Savunma  
Bakanlığının kâr ve genel gider hariç 2016 yılı birim fiyatlarının kullanıldığı listenin  
sunulduğu, 7 adet kaleminin analiz yapılmak suretiyle açıklandığı, söz konusu analizlerde  
yer alan rayiçler için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2016 yılı birim fiyatlarının  
kullanıldığı, analizlerde yer alan işçilik birim fiyatlarının saatlik asgari işçilik birim fiyatının  
üzerinde olduğu, 4 adet kaleminin de proforma fatura sunulmak suretiyle açıklandığı,  
bunun yanında başvuru sahibi tarafından açıklaması kapsamında, açıklama istenilen  
6
adet  
özel kaleminin 4 adetinin proforma fatura, 1 adetinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığının kâr  
ve genel gider hariç 2016 yılı birim fiyatının ve 1 adetinin de analiz sunulmak suretiyle  
açıklandığı, açıklama kapsamında açıklanması istenilen 22 adet tesisat kaleminden 17  
adetinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 2016 yılı birim fiyatlarının kullanıldığı, geriye  
kalan  
5
adet kaleminin proforma fatura sunulmak suretiyle açıklandığı, bunun yanında  
açıklama istenilen 145 adet analiz girdisinden 127 adet analiz girdisinin Çevre ve Şehircilik  
Bakanlığının 2016 yılı birim fiyatları kullanılarak liste halinde belirtilmek suretiyle, 2 adet  
analiz girdisinin İller Bankası’nın 2016 yılı birim fiyatları kullanılarak, aralarında nakliyeye  
ilişkin kalemlerinin de bulunduğu 16 adet analiz girdisinin de proforma fatura sunulmak  
suretiyle açıklandığı görülmüştür.  
İdarece hazırlanan “aşırı düşük teklif savunma incelemesi sonucunda hazırlanan  
tutanak” başlıklı belgede, başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının reddedilme  
gerekçesi esas olarak, açıklama istenilen 79 adet kaleminin metrajlarının %4 ile %66  
oranları arasında azaltılarak toplam 1.133.632,25 TL tutarında fiyat avantajı sağlanması, bu  
fiyat avantajının yaklaşık maliyetin %8,35’i, başvuru sahibinin teklifinin %12,2 si oranında  
olması şeklinde belirtilmiştir.  
Başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının idarenin yukarıda aktarılan  
gerekçesi çerçevesinde incelenmesi neticesinde, açıklama istenilen kalemlerinin yaklaşık  
maliyet hesap cetvelindeki miktarları ile başvuru sahibinin söz konusu kalemlerine ilişkin  
olarak açıklaması kapsamında teklif ettiği miktarlar arasındaki farkın, başvuru sahibinin teklif  
fiyatına etkisinin toplam 1.069.165,33 TL olduğu, başka bir deyişle miktarlar arasındaki  
farkın, başvuru sahibinin teklif fiyatını 1.069.165,33 TL aşağıya çekmesine neden olduğu  
tespit edilmiştir.  
Anahtar teslimi götürü bedel üzerinden ihale edilen işlerde, mevzuat uyarınca ihale  
konusu işe ilişkin uygulama projelerinin idarece hazırlanarak isteklilere verilmesi, isteklilerin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/049  
: 50  
: 31.08.2016  
:
2016/UY.II-2242  
de bu uygulama projeleri üzerinden imalat kalemlerine ilişkin metrajları kendilerinin  
hesaplaması ve tekliflerini oluşturması, imalat aşamasında da işi uygulama projesindeki  
şekliyle bitirmesi esastır. Yine anahtar teslimi götürü bedel üzerinden ihale edilen işlerde  
idarenin metrajları ile isteklilerin metrajlarının bire bir örtüşmesi beklenmemekle birlikte  
aradaki metraj farkının makul düzeyde olması gerekmektedir.  
Başvuru sahibinin, azaltıldığı belirtilen kalemlerinin metrajlarını ihale CD’sinde yer  
alan projeler üzerinde yapılan çalışma sonucu bulduğu ve miktarları doğru bir şekilde  
hesapladığına ilişkin iddiasının değerlendirilebilmesi amacıyla 12.08.2016 tarihli ve 1558  
-
15047 sayılı Kurum yazısı ile idareden, ihaleye ilişkin tüm projeler (mimari, mekanik, statik,  
elektrik, vb.), mahal listeleri ve kalemi bazında idarece hazırlanan metraj listeleri istenilmiş  
olup idarece 17.08.2016 tarihli ve E.10970 sayılı yazı ekinde yukarıda istenilen bilgi ve  
belgeler, CD içerisinde Kuruma gönderilmiştir.  
Başvuru sahibinin itirazen şikâyet dilekçesinde örnek olarak belirtmiş olduğu iş  
kalemlerinin miktarlarının gönderilen CD içerisinde yer alan projelerden, mahal listesinden  
ve metraj listelerinden incelenmesi ve tespit edilen kalemi miktarlarının, başvuru sahibinin  
aşırı düşük teklif açıklamasında sunmuş olduğu söz konusu kalemlerinin miktarlarıyla  
karşılaştırılması neticesinde,  
-
“ELK.01: 12 kanal kapasiteli TV yayın merkezi” kaleminin, mahal listesinde ve  
TV data projelerinde “24 Derslikli Sosyal Bilimler Lisesi” için 1 adet, “200 Yatak Kapasiteli  
Pansiyon” için bir adet olmak üzere, toplam 2 adet olduğu görülmüş olup, yukarıda yer alan  
tabloda da görüldüğü üzere başvuru sahibi tarafından söz konusu kaleminin miktarının  
azaltılarak  
1
adet olarak hesaplandığı,  
-
“922.584: Sınıf 1 İnsan Asansörü 800 kg (Makine Dairesiz) 5 Duraklı” kaleminin,  
mahal listesinde ve mimari projelerde “24 Derslikli Sosyal Bilimler Lisesi” için 1 adet, “200  
Yatak Kapasiteli Pansiyon” için bir adet olmak üzere, toplam 2 adet olduğu görülmüş olup,  
yukarıda yer alan tabloda da görüldüğü üzere başvuru sahibi tarafından söz konusu iş  
kaleminin miktarının azaltılarak  
1
adet olarak hesaplandığı,  
Tespit edilmiştir.  
Bu çerçevede, her ne kadar gerek istekli olabileceklere verilen ihale dokümanı CD’si  
içerisinde, gerekse de aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısı ekinde özel kalemlerine ait  
analiz formatlarının, aşırı düşük teklif açıklaması istenen isteklilere verilmediği anlaşılsa da,  
bu durumun doğrudan, başvuru sahibinin teklifinin reddedilmesi gerekçesiyle ilintili olmadığı  
(idarenin aşırı düşük teklif sorgulamasına dair anılan eksik işleminin başvuru sahibinin  
açıklamasının uygun olmamasına sebep olmadığı), itirazen şikâyete konu ihalede, esas olarak  
başvuru sahibi İYM Grup İnş. Mad. Pet. Ür. Enerji Tur. Pers. Hiz. İth. İhr. Taah. San. ve Tic.  
A.Ş.-Alpçe Sistem Müh. İnş. Taah. Elektrik Elektronik Bil. İl. San. ve Tic. A.Ş. Ortak  
Girişimi tarafından açıklaması kapsamında sunulan 83 adet kaleminin miktarlarının, idare  
tarafından hesaplanan miktarlara göre %2,17 ile %50 arasında düşürüldüğü ve söz konusu  
farkın adı geçen istekliye yaklaşık olarak 1.069.165,33 TL avantaj sağladığı, ihalenin yaklaşık  
maliyeti ile teklif fiyatları dikkate alındığında belirtilen tutarın makul düzeyde bulunmadığı,  
bunun yanında söz konusu yapım işinin projeleri, mahal listeleri, metraj listeleri ve birim  
fiyat poz tarifleri üzerinden, itirazen şikâyet dilekçesinde belirtilen 2 adet kalemine ilişkin  
yapılan inceleme sonucunda, gerçekten de başvuru sahibi tarafından aşırı düşük teklif  
açıklamasında anılan kalemlerinin miktarlarının yukarıda da belirtildiği gibi makul  
olmayan oranda düşürüldüğü anlaşıldığından idarece başvuru sahibi isteklinin aşırı düşük  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/049  
: 50  
: 31.08.2016  
:
2016/UY.II-2242  
teklif açıklamasının uygun bulunmaması işleminde mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna  
varılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.  
Hamdi GÜLEÇ  
Başkan  
Şinasi CANDAN  
II. Başkan  
Osman DURU  
Kurul Üyesi  
Erol ÖZ  
Kurul Üyesi  
Dr. Ahmet İhsan ŞATIR  
Kurul Üyesi  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
Mehmet ATASEVER  
Kurul Üyesi  
Oğuzhan YILDIZ  
Kurul Üyesi