Ana Sayfa / Kararlar / Melikgazi Belediye Başkanlığı / 2016/190467-Anbar Mh Geçici 2, Ada 3 Blok 185 Daire Kentsel Dönüşüm Konutları Yapılması İşi
Bilgi
İKN
2016/190467
Başvuru Sahibi
Korkmazlar İnşaat Taah. Yapı Mlz. Peyzaj Tem. Hizmetleri Müh. Isı Sistemleri Turizm Hayvancılık San. ve Tic. Ltd. Şti.
İdare
Melikgazi Belediye Başkanlığı
İşin Adı
Anbar Mh Geçici 2, Ada 3 Blok 185 Daire Kentsel Dönüşüm Konutları Yapılması İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/051  
: 3  
: 09.09.2016  
:
2016/UY.II-2321  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Hamdi GÜLEÇ  
Üyeler: Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet  
ATASEVER  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Korkmazlar İnşaat Taah. Yapı Mlz. Peyzaj Tem. Hizmetleri Müh. Isı Sistemleri Turizm  
Hayvancılık San. ve Tic. Ltd. Şti.,  
Serçeönü Mahallesi Ahi Evran Caddesi No: 6/A Bahçecioğlu İş Merkezi Kat: 3/308  
Kocasinan/KAYSERİ  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Melikgazi Belediye Başkanlığı,  
Seyitgazi Mah. Mkp Bulvarı No: 34 38030 Melikgazi/KAYSERİ  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2016/190467 İhale Kayıt Numaralı “Anbar Mh Geçici 2, Ada  
Dönüşüm Konutları Yapılması İşi” İhalesi  
3
Blok 185 Daire Kentsel  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Melikgazi Belediye Başkanlığı tarafından 23.06.2016 tarihinde açık ihale usulü ile  
gerçekleştirilen “Anbar Mh Geçici 2, Ada Blok 185 Daire Kentsel Dönüşüm Konutları  
3
Yapılması İşi” ihalesine ilişkin olarak Korkmazlar İnşaat Taah. Yapı Mlz. Peyzaj Tem.  
Hizmetleri Müh. Isı Sistemleri Turizm Hayvancılık San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 25.07.2016  
tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 27.07.2016 tarihli yazısı ile reddi üzerine,  
başvuru sahibince 11.08.2016 tarih ve 45756 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 10.08.2016  
tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2016/1856 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin  
belgelerden banka referans mektubunun teklif zarfıyla birlikte sunulmadığı, söz konusu  
isteklinin teklifinin ihalenin ilk oturumunda değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,  
2) İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin aşırı düşük teklif olduğu, fiyat farkı  
verilmeyecek ve üç yıl sürecek ihale konusu işin piyasadaki belirsizlikler nedeniyle teklif  
edilen bedelle sağlıklı bir şekilde tamamlanmasının mümkün olmadığı, ihale konusu işe ait  
inşaat, tesisat ve elektrik işlerinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığının birim fiyat pozlarına göre  
imalat kalemleri metrajlarının ve adetlerinin tek tek tespit edilip fiyatlandırılmadığı, bu  
nedenle işin teklif edilen fiyata yapılamayacağı, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından  
sunulan aşırı düşük teklif savunmasının sayılan nedenlerle mevzuata aykırı olduğu, sunulan  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/051  
: 3  
: 09.09.2016  
:
2016/UY.II-2321  
analizlerin ihale dokümanı ekinde yer alan analiz örneklerine ve Kamu İhale Genel  
Tebliği’nde yer alan açıklamalara uygun olmadığı, asgari işçilik maliyetinin hesaplanmasında  
ihale tarihinde yürürlükte bulunan asgari ücretin dikkate alınmadığı, sonraki üç yıla ait asgari  
ücretteki olası artışların göz önüne alınmadığı, analizler, hesap cetvelleri ve metrajların Kamu  
ihale Kanunu’nda istenen şartlara uygun olmadığı, gerekli bilgi ve belgelerin tam anlamıyla  
idareye sunulmadığı ve sunulan belgelerin de gerçeği yansıtmadığı iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
İdari Şartname’nin 2’nci maddesinde ihale konusu işin adı “Anbar Mh Geçici 2, Ada  
3 Blok 185 Daire Kentsel Dönüşüm Konutları Yapılması İşi” olarak, işin miktarı ve türü “3  
Blok 185 Daire Konut Yapılması” şeklinde belirtilmiş olup, anılan Şartname’nin 19.1’inci  
maddesinde “İstekliler tekliflerini, anahtar teslimi götürü bedel üzerinden vereceklerdir; ihale  
sonucu, ihale üzerine bırakılan istekliyle anahtar teslimi götürü bedel sözleşme  
imzalanacaktır.” düzenlemesine yer verilmiştir.  
Aynı Şartname’nin İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri  
başlıklı 7’nci maddesinde “… 7.4. Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler ve bu  
belgelerin taşıması gereken kriterler:  
7.4.1. İsteklinin teklif ettiği bedelin % 10'undan az olmamak üzere bankalar  
nezdindeki kullanılmamış nakdi veya gayrinakdi kredisi ya da üzerinde kısıtlama bulunmayan  
mevduatını gösteren banka referans mektubu sunması zorunludur. Banka referans mektubunun  
ilk ilan tarihinden sonra düzenlenmiş olması zorunludur.  
Yukarıdaki kriter, mevduat ve kredi tutarları toplanmak ya da birden fazla banka  
referans mektubu sunulmak suretiyle de sağlanabilir.  
İş ortaklığında, ortaklardan biri, birkaçı veya tamamı tarafından ortaklık oranına  
bakılmaksızın bu yeterlik kriteri sağlanabilir. Konsorsiyumda ise bu belgelerin her bir ortak  
tarafından, kendi kısmı için belirlenen yeterlik kriterini sağlayacak şekilde sunulması gerekir  
...” düzenlemesi,  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 36’ncı  
maddesinde “Teklifler ihale dokümanında belirtilen ihale saatine kadar idareye verilir. İhale  
komisyonunca ihale dokümanında belirtilen saatte kaç teklif verilmiş olduğu bir tutanakla  
tespit edilerek, hazır bulunanlara duyurulur ve hemen ihaleye başlanır. İhale komisyonu teklif  
zarflarını alınış sırasına göre inceler. 30 uncu maddenin birinci fıkrasına uygun olmayan  
zarflar bir tutanak ile belirlenerek değerlendirmeye alınmaz. Zarflar isteklilerle birlikte hazır  
bulunanlar önünde alınış sırasına göre açılır.  
İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının  
usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici  
teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ile teklif fiyatları ve  
yaklaşık maliyet tutarı açıklanır. Bu işlemlere ilişkin hazırlanan tutanak ihale komisyonunca  
imzalanır. Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez, teklifi oluşturan  
belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler ihale komisyonunca hemen  
değerlendirilmek üzere oturum kapatılır.” hükmü,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/051  
: 3  
: 09.09.2016  
:
2016/UY.II-2321  
Aynı Kanun’un “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde “İhale  
komisyonunun talebi üzerine idare tekliflerin incelenmesi, karşılaştırılması ve  
değerlendirilmesinde yararlanmak üzere net olmayan hususlarla ilgili isteklilerden yazılı  
olarak tekliflerini açıklamalarını isteyebilir. Ancak bu açıklama, hiçbir şekilde teklif fiyatında  
değişiklik yapılması veya ihale dokümanında yer alan şartlara uygun olmayan tekliflerin  
uygun hale getirilmesi amacıyla istenilmez ve yapılmaz.  
Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu  
ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen  
isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını  
değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece  
belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir.  
Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici  
teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve  
teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı  
değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini  
belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup  
olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir.  
Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik  
hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü,  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Bankalardan temin edilecek  
belgeler” başlıklı 34’üncü maddesinde “(1) Mali durumu göstermek üzere bankalardan temin  
edilecek yeterlik belgesi, banka referans mektubudur. Banka referans mektubu, Türkiye’de  
veya yurt dışında faaliyet gösteren bankalardan temin edilebilir. Banka referans mektubunun  
ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenmiş olması zorunludur.  
(2) Banka referans mektubuna ilişkin yeterlik kriterleri aşağıdaki esaslara göre  
belirlenir:  
a) Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve (c)  
bentlerine göre yapılan ihalelerde; isteklinin bankalar nezdindeki kullanılmamış nakdi veya  
gayrinakdi kredisi ya da üzerinde kısıtlama bulunmayan mevduatı, teklif edilen bedelin  
10’undan az olamaz.  
%
b) Belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılan ihaleler ile Kanunun 21 inci  
maddesinin (a), (d) ve (e) bentlerine göre yapılan ihalelerde; aday veya isteklinin bankalar  
nezdindeki kullanılmamış nakdi veya gayrinakdi kredisi ya da üzerinde kısıtlama bulunmayan  
mevduatı, yaklaşık maliyetin %5’i ile %15’i aralığında idare tarafından belirlenecek parasal  
tutardan az olamaz.  
c) Yukarıdaki bentlerde belirtilen kriterler, mevduat ve kredi tutarları toplanmak ya da  
birden fazla banka referans mektubu sunulmak suretiyle de sağlanabilir.  
(3) İş ortaklığında, ortaklardan biri, birkaçı veya tamamı tarafından ortaklık oranına  
bakılmaksızın bu yeterlik kriteri sağlanabilir. Konsorsiyumda ise bu belgelerin her bir ortak  
tarafından kendi kısmı için belirlenen yeterlik kriterini sağlayacak şekilde sunulması gerekir.  
(4) Gerek görüldüğünde, banka referans mektubunun teyidi ilgili bankanın genel  
müdürlüğünden veya şubesinden idarelerce yapılır. Yapılan teyitlerin bankanın en az iki  
yetkilisinin imzasını taşıması zorunludur.” hükmü yer almaktadır.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “İdarelerce belgelerdeki eksik bilgilerin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/051  
: 3  
: 09.09.2016  
:
2016/UY.II-2321  
tamamlatılması” başlıklı 16.6’ncı maddesinde “16.6.1 İhale dokümanında başvuru veya teklif  
zarfı içinde sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi  
zorunlu olan eklerinden herhangi birinin, aday veya isteklilerce sunulmaması halinde, bu  
eksik belgeler ve ekleri idarelerce tamamlatılmayacaktır. Ancak,  
a) Geçici teminat ve teklif mektuplarının Kanunen taşıması zorunlu hususlar hariç  
olmak üzere, sunulan belgelerde ihale sonucu açısından teklifin esasını değiştirecek nitelikte  
olmayan bilgi eksikliklerinin bulunması halinde, bu tür bilgi eksikliklerinin giderilmesine  
ilişkin belgeler,  
b) Aday ve isteklilerce sunulan ve başka kurum, kuruluş ve kişilerce düzenlenen  
belgelerde, belgenin taşıması zorunlu asli unsurlar dışında, belgenin içeriğine ilişkin tereddüt  
yaratacak nitelikte olan ve belgeyi düzenleyen kurum, kuruluş veya kişilerden kaynaklanan  
bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler, İdarelerce tamamlatılacaktır. Bu çerçevede,  
bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler, idarece ilgili kurum veya kuruluştan re’sen  
istenebilir. Söz konusu belgelerin aday veya istekliler tarafından tamamlatılmasının  
istenilmesi halinde ise bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgelerin niteliği dikkate  
alınarak idarelerce aday veya isteklilere iki gününden az olmamak üzere makul bir  
tamamlama süresi verilecektir…” açıklaması yer almaktadır.  
Açıklanan mevzuat hükümleri çerçevesinde ihale işlem dosyası üzerinde yapılan  
incelemede, ihaleye katılan istekilerin sunmuş olduğu belgelerin ihalenin ilk oturumunda zarf  
açma ve belge kontrol tutanağı marifetiyle kontrol edilerek kayda alındığı, söz konusu  
tutanağın bilanço-banka referans mektubu sütununun, ihale üzerinde bırakılan istekli Kuşoğlu  
Bil. End. Tel. Ofis Oto. Sis. Gıda Hay. İnş. Tur. Teks. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.ne ayrılan  
kısmının “var” olarak işaretlendiği görülmüştür.  
İhale işlem dosyası kapsamında, Kuşoğlu Bil. End. Tel. Ofis Oto. Sis. Gıda Hay. İnş.  
Tur. Teks. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan teklif dosyası incelendiğinde, söz  
konusu istekli tarafından teklif dosyası kapsamında Türkiye İş Bankası Erciyes Ticari Şubesi  
tarafından 23.06.2016 tarih ve KE-355 sayı ile bankanın iki yetkilisinin imzası ile düzenlenen  
ve üzerinde “Şubemiz müşterilerinden Kuşoğlu Bilgisayar Endüstri Telefon Ofis Otomasyon  
Sistemleri Gıda Hayvancılık İnşaat Turizm Tekstil Taahhüt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi  
firması lehine tarafınıza hitaben 23.06.2016 tarih, KE-346 mektup numaralı banka referans  
mektubunun tarafımızdan düzenlendiğini ve imzaların Bankamız yetkililerine ait olduğunu  
teyit ederiz.” ibaresinin bulunduğu teyit belgesinin sunulduğu, söz konusu belgede standart  
bir banka referans mektubunda bulunması gereken bilgilerin yer almadığı, adı geçen belgede  
belirtilen 23.06.2016 tarih ve KE-346 mektup numaralı banka referans mektubunun teklif  
dosyası içerisinde sunulmadığı görülmüştür. Bunun üzerine, idarece ihale tarihi olan  
23.06.2016 tarihli ve 1444 sayılı elden teslim edilen bir yazı ile Kuşoğlu Bil. End. Tel. Ofis  
Oto. Sis. Gıda Hay. İnş. Tur. Teks. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nden yazıda “... vermiş  
olduğunuz teklif dosyası incelenmiş olup; dosyanızda bulunan KE-355 seri nolu Türkiye İş  
Bankası’ndan verilme banka referans mektubu teyit yazısının olduğu görülmüş ancak banka  
referans mektubunuz görülmemiştir. 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 37. Maddesi gereği  
ihale tarihinde alınmış olan banka referans mektubunu en geç 23.05.2016 (yazıda 23.05.2016  
tarihine kadar denilmekle birlikte söz konusu tarihle kastedilenin 23.06.2016 tarihi olduğu  
anlaşılmıştır.) tarihinde idaremize sunmamız gerekmektedir.” ifadelerine yer verilerek, banka  
referans mektubunun 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 37’nci maddesi çerçevesinde  
tamamlatılması istenilmiş olup, söz konusu istekli tarafından aynı gün Türkiye İş Bankası  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/051  
: 3  
: 09.09.2016  
:
2016/UY.II-2321  
Erciyes Ticari Şubesi tarafından 23.06.2016 tarih ve KE-346 sayı ile bankanın iki yetkilisinin  
imzası ile düzenlenen banka referans mektubunun sunulduğu görülmüştür.  
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden, ihale dokümanında teklif zarfı içinde  
sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi zorunlu olan  
eklerinden herhangi birinin, isteklilerce sunulmaması halinde, bu eksik belgeler ve eklerinin  
idarelerce tamamlatılmayacağı, sadece isteklilerce sunulan ve başka kurum, kuruluş ve  
kişilerce düzenlenen belgelerde, belgenin taşıması zorunlu asli unsurlar dışında, belgenin  
içeriğine ilişkin tereddüt yaratacak nitelikte olan ve belgeyi düzenleyen kurum, kuruluş veya  
kişilerden kaynaklanan bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgelerin idarelerce  
tamamlatılabileceği anlaşılmaktadır.  
Bu çerçevede, ihale üzerinde bırakılan istekli Kuşoğlu Bil. End. Tel. Ofis Oto. Sis.  
Gıda Hay. İnş. Tur. Teks. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından ihaleye katılımda yeterlik  
belgesi olarak sunulması gereken banka referans mektubunun teklif dosyasında sunulmadığı,  
idarece söz konusu istekli tarafından sunulan ve tek başına bir banka referans mektubunda  
bulunması gereken bilgileri içermeyen banka referans mektubu teyit belgesinden yola  
çıkılarak banka referans mektubunun tamamlatılmasının, ihale dokümanında teklif  
kapsamında sunulması açıkça zorunlu tutulan belgelerin tamamlatılabilecek nitelikte olmadığı  
dikkate alındığında, mevzuata aykırı olduğu ve söz konusu yeterlik belgesinin Kamu İhale  
Kanunu’nun 37’nci maddesi gereğince bilgi eksikliği kapsamında da tamamlatılamayacağı  
anlaşıldığından anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği anlaşılmış  
olup, başvuru sahibinin bu husustaki iddiası yerinde bulunmuştur.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
İdari Şartname’nin “Sınır değer başlıklı” 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu  
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır  
değeri hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen  
teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır  
değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca  
hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi,  
Aynı Şartname’nin “Sözleşmenin uygulanmasına ilişkin hususlar” başlıklı 45’inci  
maddesinde “…45.3. Fiyat farkı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/051  
: 3  
: 09.09.2016  
:
2016/UY.II-2321  
45.3.1. Fiyat farkı hesaplanmayacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.  
23.06.2016 tarihinde yapılan ihaleye isteklinin katıldığı, tüm isteklilerin teklifinin  
4
geçerli sayıldığı, idarece aşırı düşük teklif sınır değerinin 12.288.549,72 TL olarak  
belirlendiği, sınır değerin altında teklif sunan ve teklifi geçerli olarak değerlendirilen Kuşoğlu  
Bil. End. Tel. Ofis Oto. Sis.Gıda Hay. İnş. Tur. Teks. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin aşırı  
düşük teklif sorgulamasına tâbi tutulduğu, yapılan değerlendirme sonucunda söz konusu  
isteklinin açıklaması uygun bulunarak inceleme konusu ihalenin anılan istekli üzerinde  
bırakıldığı, sınır değerin üzerindeki ilk teklifi veren başvuru sahibi Korkmazlar İnş. Taah.  
Yapı Mlz. Pey. Tem. Hiz. Müh. Isı Sis. Tur. Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin de ekonomik açıdan  
en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği görülmüştür.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 38’inci maddesinde, ihale komisyonunun verilen  
teklifleri Kanun’un 37’nci maddesine göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit edeceği, bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak isteyeceği, yapım yönteminin  
ekonomik olması, teklif sahibinin yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı  
koşullar ve teklif edilen yapım işinin özgünlüğü hususlarında yapılacak açıklamaları  
değerlendirerek ihaleyi sonuçlandıracağı hüküm altına alınmıştır.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aşırı düşük teklif sorgulaması öngörülen ihalelerde  
yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında yapılacak işlemler” başlıklı 38’inci maddesinde  
“38.1. İdare, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir kalemi/grubunun yaklaşık  
maliyete oranını tespit edecektir. Yaklaşık maliyeti oluşturan kalemleri/grupları tutarlarının  
büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş  
kalemleri/grupları listesi” ile kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz  
girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz  
girdileri tablosu” hazırlanarak yaklaşık maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay  
belgesine eklenecektir. Sıralı kalemleri/grupları listesi oluşturulurken, kalemleri/grupları  
tutarlarının yaklaşık maliyete oranları, en yakın dört ondalık basamaklı sayıya getirilecek  
biçimde yuvarlanacak ve bu oranların toplamının, yuvarlama nedeni ile 1 den farklı olması  
dikkate alınmayacaktır...” açıklaması,  
Aynı Tebliğ’in “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde  
de “... 45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik  
bölümünü oluşturan kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/051  
: 3  
: 09.09.2016  
:
2016/UY.II-2321  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
...  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan kalemleri  
ve/veya gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen kalemleri ve/veya gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri sunacaklardır.  
Sorgulamaya konu edilmeyen kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan kalemlerinin ve/veya gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/051  
: 3  
: 09.09.2016  
:
2016/UY.II-2321  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; kalemleri ve/veya gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği  
gibi, kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da  
düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş  
kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal kalemi) için bu kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
...  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
belirtilmemesi durumunda, söz konusu kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/051  
: 3  
: 09.09.2016  
:
2016/UY.II-2321  
kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak  
suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının  
açıklanması gereklidir.  
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak  
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet  
avantajı açıklanmalıdır.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/051  
: 3  
: 09.09.2016  
:
2016/UY.II-2321  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif  
edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %  
80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine  
meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve  
belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı  
tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını  
beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
...  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın  
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki  
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler  
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin  
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı  
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/051  
: 3  
: 09.09.2016  
:
2016/UY.II-2321  
alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan  
...  
-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir...” açıklamaları bulunmaktadır.  
İhale işlem dosyası kapsamında Kuruma gönderilen ihale konusu işe ilişkin yaklaşık  
maliyet belgeleri içerisinde, yaklaşık maliyet icmal tablosunun, yaklaşık maliyet cetvelinin,  
mahal listelerinin ve özel teknik şartnamelerin yer aldığı görülmekle birlikte, söz konusu  
belgeler içerisinde pursantaj tablolarının, yaklaşık maliyeti oluşturan kalemleri/grupları  
tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği  
“sıralı kalemleri listesi”nin ve kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz  
girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz  
girdileri tablosu”nun yer almadığı, bunun yanında adı geçen belgeler içerisinde özel iş  
kalemlerine ait analiz formatlarının bulunmadığı görülmüştür.  
İhale komisyonunca teklifi sınır değerin altında olan başvuru sahibine 01.07.2016  
tarihinde elden teslim edilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ile teklifin aşırı düşük olduğu  
kararına varıldığı, 12.07.2016 tarihine kadar ekte belirtilen “açıklama istenilecek iş  
kalemleri/grupları listesi”ne ilişkin açıklamaların Kamu İhale Genel Tebliği’ndeki esaslara  
uygun bilgi ve belgeleriyle sunulmasının istenildiği, söz konusu yazı ekinde sıralı kalemleri  
listesinden oluşturulduğu anlaşılan 40 adet kaleminden oluşan  
1
sayfa açıklama istenilen iş  
kalemleri listesine yer verildiği, ancak yazı ekinde açıklama istenilen kalemleri arasında da  
yer alan Ö.B.F.22, Ö.B.F.86, Ö.B.F.98 gibi özel kalemlerine ilişkin hazırlanması gereken  
analiz formatlarının bulunmadığı, bunun yanında anılan yazı ekinde açıklama istenilmeyecek  
olan analiz girdilerinin de belirtilmediği, söz konusu girdilerin yaklaşık maliyete ilişkin  
belgeler arasında da yer almadığı anlaşılmıştır.  
Kuşoğlu Bil. End. Tel. Ofis Oto. Sis. Gıda Hay. İnş. Tur. Teks. Taah. San. ve Tic. Ltd.  
Şti. tarafından açıklaması kapsamında, fiyat teklifine ilişkin olarak maliyet analizi tablolarına,  
açıklama istenilen 40 adet kalemine ilişkin olarak malzeme, işçilik, makine ve diğerleri  
girdilerinden oluşan analiz formatına göre düzenlenen 40 adet analize ve her bir analizin  
ekinde yer alan fiyat teklifi, proforma fatura ve sözleşme başlıkları ile ifade edilen belgelere  
yer verildiği görülmüştür.  
Açıklama kapsamında sunulan belgelerin incelenmesi neticesinde, açıklama istenilen  
Y.21.001/03 poz numaralı “Plywood ile düz yüzeyli betonarme kalıbı yapılması” ve  
27.525/A2 poz numaralı “Kireçli kaba sıva ve üzerine alçı sıva yapılması (sönmüş kireç  
torbalı)” kalemlerine ilişkin analizlerde işçilik maliyetlerinin ayrıca gösterilmediği,  
açıklama istenilen diğer 38 kaleminde işçilik fiyatlarının adet, m2 veya kg gibi birim başına  
belirtildiği, bu nedenle söz konusu analizlerde saatlik asgari işçilik birim maliyetinin  
tespitinin mümkün olmadığı, analizi yapılan 40 adet kaleminin tümünün analizinin  
“malzeme işçilik, makine ve diğerleri” şeklindeki analiz formatına göre yapıldığı, ancak  
açıklama istenilen 40 adet kalemi içerisinde resmi analiz formatları bulunan kalemleri de  
olduğu (Y.21.001/03, Y.16.050/05 ve 27.525/A2 poz numaralı kalemleri gibi) dikkate  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/051  
: 3  
: 09.09.2016  
:
2016/UY.II-2321  
alındığında, söz konusu kalemlerine ait analizlerin bu resmi analiz formatlarına uygun  
olarak yapılması gerektiği, bunun yanında analiz ekinde sunulan fiyat teklifi, proforma fatura  
ve sözleşme şeklinde ifade edilen belgelerin hiç birinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin  
45.1.13.1’inci maddesinde düzenlenen fiyat teklifi usulüne uygun olmadığı, söz konusu  
belgeler üzerinde ilgili meslek mensubu tarafından Tebliğin yukarıda aktarılan maddesinde  
belirtilen ibarenin yazılarak imzalanmadığı ve kaşelenmediği tespit edilmiş olup, bu tespitler  
çerçevesinde Kuşoğlu Bil. End. Tel. Ofis Oto. Sis. Gıda Hay. İnş. Tur. Teks. Taah. San. ve  
Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının uygun olmadığı sonucuna  
varılmıştır.  
Bu çerçevede, her ne kadar idarece aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısı ekinde  
özel kalemlerine ait analiz formatları ile açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerinin  
aşırı düşük teklif açıklaması istenilen istekliye verilmediği anlaşılsa da, bu durumun  
doğrudan, söz konusu isteklinin açıklamasının uygun bulunmamasına sebep olmadığı, diğer  
bir ifadeyle ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasına ilişkin olarak  
yukarıda tespit edilen aykırılıkların tümünün idarenin aşırı düşük teklif sorgulamasındaki  
şekil ve usul eksikliklerinden kaynaklanmadığı (örneğin resmi analizi bulunan kalemlerine  
dair istekli tarafından hazırlanan analizlerin resmi poz formatlarına uygun olmaması, saatlik  
asgari işçilik maliyetinin tespit edilememesi ve analiz girdilerine dair istekli tarafından  
sunulan fiyat tekliflerinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesindeki şekil  
şartlarını sağlamaması gibi), anlaşıldığından, ihale üzerinde bırakılan Kuşoğlu Bil. End. Tel.  
Ofis Oto. Sis. Gıda Hay. İnş. Tur. Teks. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin aşırı düşük  
teklif açıklamasının uygun olmadığı gerekçesiyle teklifinin reddedilmesi gerektiği sonucuna  
varılmış olup, başvuru sahibinin bu husustaki iddiası uygun bulunmuştur.  
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde bırakılan istekli  
Kuşoğlu Bil. End. Tel. Ofis Oto. Sis. Gıda Hay. İnş. Tur. Teks. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin  
teklifinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden  
gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.  
Hamdi GÜLEÇ  
Başkan  
Osman DURU  
Kurul Üyesi  
Erol ÖZ  
Kurul Üyesi  
Köksal SARINCA  
Kurul Üyesi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/051  
: 3  
: 09.09.2016  
:
2016/UY.II-2321  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
Mehmet ATASEVER  
Kurul Üyesi