Ana Sayfa / Kararlar / Van Valiliği Yatırım ve İzleme Koordinasyon Dairesi Başkanlığı / 2014/127212-Saray İlçesi 24 Ders. İmam Hatip Lisesi ve 200 Kişi Yurt Binası Yapım İşi
Bilgi
İKN
2014/127212
Başvuru Sahibi
Köroğlu Enerji Elek. İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş.
İdare
Van Valiliği Yatırım ve İzleme Koordinasyon Dairesi Başkanlığı
İşin Adı
Saray İlçesi 24 Ders. İmam Hatip Lisesi ve 200 Kişi Yurt Binası Yapım İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/055  
: 62  
: 12.10.2016  
:
2016/UY.II-2528  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Hamdi GÜLEÇ  
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet  
İhsan ŞATIR, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Köroğlu Enerji Elek. İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş.,  
İstasyon Mah. Seyhan 1. Sokak No: 4/1 Tuşba/VAN  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Van Valiliği Yatırım ve İzleme Koordinasyon Dairesi Başkanlığı,  
Şerefiye Mahallesi Cumhuriyet Bulvarı 65100 VAN  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2014/127212 İhale Kayıt Numaralı “Saray İlçesi 24 Ders. İmam Hatip Lisesi ve 200 Kişi Yurt  
Binası Yapım İşi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Van Valiliği Yatırım ve İzleme Koordinasyon Dairesi Başkanlığı tarafından  
03.11.2014 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Saray İlçesi 24 Ders. İmam Hatip  
Lisesi ve 200 Kişi Yurt Binası Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Köroğlu Enerji Elek. İnş.  
Taah. San. ve Tic. A.Ş.nin 09.12.2014 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin  
16.12.2014 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 25.12.2014 tarih ve 45841 sayı  
ile Kurum kayıtlarına alınan 24.12.2014 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda  
bulunulmuştur. Kamu İhale Kurulunun 17.08.2016 tarih ve 2016/MK  
-425 sayılı kararı  
gereğince yapılan incelemeye aşağıda yer verilmiştir.  
Başvuruya ilişkin olarak 2014/3811-01 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında  
yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) Aşırı düşük teklif açıklamaları kabul edilen isteklinin açıklamalarında işçilik  
girdileri için saatlik asgari ücretin altında bedel teklif ettiği, kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanan birim fiyatların esas alındığını gösteren tablonun mevzuata uygun olarak  
hazırlanmadığı, proforma fatura ekinde analiz ve alt analizlerin sunulmadığı, sunuldu ise bile  
yetkili meslek mensubunun onayını taşımadığı, maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının  
mevzuata uygun olmadığı, açıklamalarda kullanılan metrajların idarece belirlenen metrajlara  
göre farklılıklar gösterdiği, nakliye analizlerinin uygun şekilde verilmediği,  
2) Her ne kadar işin yaklaşık maliyeti 2014 yılı birim fiyatlarına göre hazırlanmış ise  
de 2015 yılında işin ifasına başlanılacağından dolayı gerçek tenzilatın daha da yükseldiği,  
ayrıca işin geçici teminatının da % 9 olmak zorunda olduğu, bu nedenlerle teklif edilen  
fiyatlarla ihale konusu işin sağlıklı bir şekilde yapılamayacağı iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/055  
: 62  
: 12.10.2016  
:
2016/UY.II-2528  
edilmiştir.  
Başvuru sahibinin 09.12.2014 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunduğu,  
idarenin 16.12.2014 tarihli işlemi ile şikâyeti uygun bulmadığı, idarenin kararının aynı tarihte  
başvuru sahibine bildirildiği ve başvuru sahibinin 25.12.2014 tarih ve 45841 sayı ile Kurum  
kayıtlarına alınan dilekçesi ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu, başvuru üzerine  
alınan 14.01.2015 tarih ve 2015/UY.II  
reddine karar verildiği,  
-166 sayılı Kurul kararı ile başvurunun süre yönünden  
İstekli tarafından anılan Kurul kararının iptali istemiyle açılan davada, Ankara 2. İdare  
Mahkemesinin 04.05.2015 tarihli ve E:2015/224, K:2015/596 sayılı kararı ile “davanın  
reddine” karar verildiği,  
Anılan Mahkeme kararının istekli tarafından temyiz edilmesi üzerine Danıştay 13.  
Dairesinin 25.05.2016 tarihli ve E:2015/5427, K:2016/1966 sayılı kararı ile “Ankara 2. İdare  
Mahkemesinin 04.05.2016 tarih ve E: 2015/224, K: 2015/596 sayılı kararının bozulmasına,  
dava konusu işlemin iptaline” karar verildiği, bunun üzerine 17.08.2016 tarih ve 2016/MK  
-
425 sayılı Kurul kararı ile anılan mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda  
başvuruya ilişkin olarak esasın incelenmesine geçilmesine karar verildiği anlaşılmıştır.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü,  
İhale İlanı’nın yayımlandığı 13.10.2014 tarihinde yürürlükte olan Kamu İhale Genel  
Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “45.1.2.  
Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş  
kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/055  
: 62  
: 12.10.2016  
:
2016/UY.II-2528  
niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) gününden az olmamak üzere makul bir süre  
verilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
...  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan kalemleri  
ve/veya gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen kalemleri ve/veya gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen kalemleri/grupları için analiz  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/055  
: 62  
: 12.10.2016  
:
2016/UY.II-2528  
sunulması istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan kalemlerinin ve/veya gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; kalemleri ve/veya gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal kalemi) için bu kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
Örneğin; isteklinin, “150 dozlu demirsiz beton” kalemi için Bayındırlık ve İskan  
Bakanlığının 16.001 poz numaralı birim fiyatını (2010 B.F: 97,86 TL) teklif etmesi, “200  
dozlu demirsiz beton” kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.002 poz numaralı  
birim fiyatının (2010 B.F: 104,00 TL) üzerinde 105,00 TL teklif vermesi, 250 dozlu demirsiz  
beton” kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.003 poz numaralı birim fiyatının  
kar ve genel gider hariç tutarına, (110,13/1,25=88,10 TL) kendi belirlediği % 18 kar ve genel  
gider karşılığı eklemek suretiyle 103,96 TL (88,10  
x
1,18) teklif etmesi ve teklif ettiği söz  
konusu birim fiyatları aşağıdaki örnek listede gösterildiği şekilde tablo halinde göstermesi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/055  
: 62  
: 12.10.2016  
:
2016/UY.II-2528  
durumunda; bu üç kalemi için analiz düzenlemesi zorunlu değildir.  
Kamu kurum ve kuruluşlarının yayımlanmış birim fiyatları kullanılarak oluşturulan teklif  
birim fiyat listesi (Örnek)  
Kamu kurum ve kuruluş birim  
fiyatları  
Teklif  
Kar  
ve  
Kar ve  
Teklif  
genel  
gider  
dahil  
birim  
fiyat  
Teklif  
edilen  
birim  
fiyat  
Sıra Poz  
No No  
genel edilen  
gider kar ve  
hariç genel  
birim gider  
fiyat  
İş kaleminin adı  
Birim fiyatı alınan  
kurum/kuruluş  
(TL)  
(TL)  
(TL)  
(TL)  
1
150 dozlu  
demirsiz beton  
200 dozlu  
demirsiz beton  
250 dozlu  
demirsiz beton  
Bayındırlık ve İskan  
Bakanlığı  
Bayındırlık ve İskan  
Bakanlığı  
Bayındırlık ve İskan  
Bakanlığı  
16.001  
97,86  
97,86  
2
16.002  
104,00  
105,00  
103,96  
3
16.003  
110,13 88,10 15,86  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
belirtilmemesi durumunda, söz konusu kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/055  
: 62  
: 12.10.2016  
:
2016/UY.II-2528  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler vb.dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/055  
: 62  
: 12.10.2016  
:
2016/UY.II-2528  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.” açıklamaları bulunmaktadır.  
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.  
İhale konusu işin  
a) Adı: SARAY İLÇESİ 24 DERS.İMAM HATİP LİSESİ VE 200 KİŞ.YURT BİNASI  
YAPIM İŞİ  
b) Yatırım proje no'su/kodu:  
c) Miktarı ve türü:  
1 ADET YAPIM İŞİ SARAY İLÇESİ 24 DERS.İMAM HATİP LİSESİ VE 200  
KİŞ.YURT BİNASI YAPIM İŞİ  
ç) Yapılacağı yer: SARAY-VANdüzenlemesi,  
Anılan Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1.  
İstekliler tekliflerini, anahtar teslimi götürü bedel üzerinden vereceklerdir; ihale sonucu, ihale  
üzerine bırakılan istekliyle anahtar teslimi götürü bedel sözleşme imzalanacaktır.”  
düzenlemesi,  
Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu  
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır  
değeri hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında olan teklifleri aşırı  
düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen  
teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır  
değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 nci maddede yer alan hüküm uyarınca  
hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi,  
Bahse konu Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhalede  
uygulanacak sınır değer katsayısı (N) = 1,00” düzenlemesi yer almaktadır.  
İhalede 15 adet doküman satın alındığı, 15 isteklinin ihaleye teklif verdiği, bir  
isteklinin teklifinin deneyim belgesinde yer alan tutarın İdari Şartname’de istenilen oranı  
karşılamadığı gerekçesiyle, iki isteklinin teklifinin teklif mektuplarında kaşe/imzalarının  
bulunmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, geçerli 12 teklif üzerinden  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/055  
: 62  
: 12.10.2016  
:
2016/UY.II-2528  
hesaplanan sınır değerin 4.980.743,78 TL olduğu, idarece iki isteklinin teklifinin aşırı düşük  
teklif olarak değerlendirildiği görülmüştür.  
İdarece sınır değerin altında teklif veren iki istekliye 05.11.2014 tarihli aşırı düşük  
teklif sorgulama yazılarının gönderildiği, söz konusu yazıların tek sayfadan oluştuğu, anılan  
yazıda “..4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 38’inci maddesi uyarınca bu konudaki  
açıklamanızı ve toplam teklif bedelini oluşturan aşağıda yer alan kalemleri ve/veya iş  
gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama  
istenen kalemleri ve/veya gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale bu belge ekinde  
verilen analiz formatına uygun analizlerinizi 12.11.2014 tarihi saat 10:00’a kadar yazılı  
olarak idaremize bildirmenizi…” ifadelerine yer verildiği, anılan yazı ekinin 20 sayfadan  
oluştuğu, ekte açıklama istenilen kalemleri listesine, açıklama istenmeyen analiz  
girdilerine, açıklama istenilen analiz girdilerine, sıralı analiz girdileri listesine, Ek  
analiz formatına ve teklif birim fiyat listesi örneğine yer verildiği tespit edilmiştir.  
-Y.2 örnek  
Sorgulamaya tabi tutulan bir isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasını idareye  
sunmadığı ve bu gerekçeyle idare tarafından teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ihale  
üzerinde bırakılan isteklinin ise süre uzatımı talep ettiği, neticesinde idarece 17.11.2014 tarihi  
saat 10:00’a kadar istekli lehine aşırı düşük teklif açıklama süresinin uzatıldığı, istekli  
tarafından 17.11.2014 tarihinde aşırı düşük teklif açıklamasının idareye sunulduğu,  
21.11.2014 tarihli ihale komisyon kararı ile ihalenin aşırı düşük teklif açıklaması uygun  
bulunan bahse konu istekli üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.  
Aşırı düşük teklif sorgulama yazı ekinde yer alan açıklama istenilen kalemleri  
listesinden; toplam 50’si inşaat ve 14’ü tesisat kalemleri olmak üzere 64 kaleminin teklif  
sorgulamasının konusunu oluşturduğu tespit edilmiştir.  
İhale üzerinde bırakılan isteklinin 17.11.2014 tarihli aşırı düşük teklif açıklaması  
kapsamında yer alan maliyet tablosunda açıklanması istenilen 64 kalemi için ayrı ayrı tutar  
belirtilmek suretiyle toplam 4.893.333,41TL bedel öngörüldüğü, açıklama istenmeyen iş  
kalemleri için ise Kamu İhale Genel Tebliği 45.1.3’üncü maddesi gereği 6.666,59TL toplam  
bedel öngörüldüğü ve isteklinin toplam teklif tutarının ise 4.900.000,00TL olduğu anlaşılmış,  
bununla beraber açıklama kapsamında  
6
kalemine ilişkin analizler ile proforma faturalar,  
satış tespit tutanakları ve serbest muhasebeci malî müşavir faaliyet belgelerinin sunulduğu  
tespit edilmiştir.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nde yer alan açıklamalardan, teklif fiyatının aşırı düşük  
olduğu tespit edilen isteklilerin tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin  
olarak yapacakları açıklama kapsamında; kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl  
birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş  
kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını,  
birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları  
kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemelerinin zorunlu olmadığı, bu durumda  
Tebliğ’in 45.1.13’üncü maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmadığı  
anlaşılmıştır.  
İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde,  
açıklanması istenilen kalemleri için oluşturulan teklif birim fiyatlarının maliyet tablosunda  
liste şeklinde belirtildiği, ancak oluşturulan tablonun Kamu İhale Genel Tebliği’nin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/055  
: 62  
: 12.10.2016  
:
2016/UY.II-2528  
45.1.5.’inci maddesinde yer alan tablo ile uyumluluk göstermediği anlaşılmıştır. Ancak;  
yapılan incelemede söz konusu kalemleri için teklif edilen birim fiyatların kamu kurum ve  
kuruluşlarınca yayımlanmış kârsız birim fiyatların üzerinde olduğu tespit edilmiştir. Bu  
bağlamda söz konusu kalemleri/grupları için yapılan açıklamaların yeterli olduğu kanaatine  
varılmıştır.  
Bununla beraber istekli tarafından güncel olmayan resmi poz ve özel poz niteliğinde  
olan 26.008/113A, ANL.KAPI, MSB.805/A, ÖZEL 22, PİYASA  
3
ve 919.203/ANL poz nolu  
kalemlerine ilişkin olarak 6 adet analiz oluşturulduğu görülmüştür.  
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerine göre idare tarafından aşırı düşük teklif  
sorgulamasına ilişkin yazı ekinde, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
ile uyumlu olmayan kalemleri (özel kalemleri) için bu kalemlerinde bulunan analiz  
girdileri ve miktarlarının ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerektiğinden, 02.09.2016 tarihli ve 1684 sayılı Kurum yazısı ile idareden özel poz  
niteliğinde olan ANL.KAPI, ÖZEL 22 ve PİYASA  
3
poz nolu kalemlerine ilişkin olarak  
analiz formatı hazırlanıp hazırlanmadığı ve ihale dökümanı kapsamında istekli olabileceklere  
verilip verilmediği hususunda bilgi talep edilmiştir.  
İdare tarafından gönderilen 22.09.2016 tarihli ve 11043 sayılı cevabî yazıda  
“..açıklama istenilen kalemleri listesinde yer alan inşaat kalemlerinden ANL.KAPI,  
ÖZEL 22, PİYASA  
3
poz nolu kalemlerine ilişkin olarak idaremiz tarafından analiz formatı  
hazırlanmadığı ve doküman kapsamında istekli olabileceklere verilmediği...” ifadelerine yer  
verildiği görülmüştür.  
İhale dokümanı düzenlemeleri ve idarenin cevabî yazısı birlikte değerlendirildiğinde,  
idare tarafından anılan tarafından güncel olmayan resmi poz ve özel poz niteliğinde olan iş  
kalemlerine ilişkin olarak birim fiyat poz tariflerinin düzenlendiği tespit edilmiş olup, bu iş  
kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale  
dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmediği, söz konusu özel pozlara ilişkin  
analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarına aşırı düşük açıklama talep  
yazılarında da yer verilmediği tespit edilmiştir.  
İstekli tarafından anılan kalemleri için oluşturulan analizlerde yer alan özel imalat  
teklif birim fiyatlarının oluşturulmasında üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin esas  
alındığı, fiyat teklifleri üzerinde “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan satış tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim  
satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak ilgili meslek  
mensubu tarafından iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenerek imzalandığı  
görülmüştür. Bu bağlamda ihale üzerinde bırakılan isteklinin sunmuş olduğu tevsik edici  
belgeler üzerinde yer alan meslek mensubu beyanlarında satış tutarı tespit tutanağının tarih ve  
sayısının belirtilmediği görülmüş olmakla birlikte, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
proforma faturalara dayanak teşkil eden 31.10.2014 tarihli ve 51 sayılı satış tutarı tespit  
tutanaklarının da (Ek  
-O.6) sunulduğu ve tutanaklardaki bilgilerin fiyat tekliflerindeki bilgiler  
uyumlu olduğu anlaşılmıştır.  
Buna ek olarak 26.008/113A poz nolu kalemine ilişkin analizde yer alan  
04.380/005, 04.380/054 ve 04.031 rayiçleri için teklif edilen birim fiyatların, Çevre Şehircilik  
Bakanlığınca 2014 yılı için yayımlanmış rayiç birim fiyatlarının üzerinde olduğu tespit  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/055  
: 62  
: 12.10.2016  
:
2016/UY.II-2528  
edilmiştir.  
Analizlerde kullanılan işçilik ücretleri yönünden ise;  
Birinci sınıf usta için 6,00 TL  
Birinci sınıf usta yardımcısı için 6,00 TL  
Düz işçi (inşaat işçisi) için 6,00 TL  
Marangoz ustası için 6,00 TL  
Soğuk demirci ustası için 6,00 TL  
Boyacı ustası için 6,00 TL  
Seramik kaplama ustası için 7,20 TL fiyat öngörülerek açıklama yapıldığı  
görülmüştür.  
2014 yılı için belirlenen aylık brüt asgari işçilik ücretinin 1.134,00 TL olarak  
belirlendiği, ilgili mevzuatı gereği kabul edilen aylık çalışılan gün sayısının 30 gün olduğu ve  
günlük normal çalışma süresinin 7,5 saat olarak hesaplandığı dikkate alındığında bir işçi için  
1
saatlik normal çalışma ücretinin (1.134,00 / 30 / 7,5=) 5,04 TL olduğu anlaşılmıştır. Bu  
çerçevede istekli tarafından teklif edilen işçilik birim fiyatlarının saatlik asgari ücretin  
üzerinde olduğu tespit edilmiştir.  
Öte yandan, idarece 05.11.2014 tarihli aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısında  
“..4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 38’inci maddesi uyarınca bu konudaki açıklamanızı ve  
toplam teklif bedelini oluşturan aşağıda yer alan kalemleri ve/veya gruplarına ait  
miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş  
kalemleri ve/veya gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale bu belge ekinde verilen  
analiz formatına uygun analizlerinizi 12.11.2014 tarihi saat 10:00’a kadar yazılı olarak  
idaremize bildirmenizi…” ifadelerine yer verildiği, anılan yazı ve ekinde nakliye giderlerine  
ilişkin açıklama talep edilmediği görülmüş olup, bu yönüyle başvuru sahibi isteklinin  
“nakliye analizlerinin uygun şekilde verilmediği” yönündeki iddiasının yerinde olmadığı  
anlaşılmıştır.  
Bununla beraber başvuru sahibi istekli tarafından “aşırı düşük teklif açıklamalarında  
istekli tarafından kullanılan metrajlarda idarece belirlenen metrajlara göre farklılıklar  
bulunduğu” iddia edilse de, idarece gönderilen 24.08.2016 tarihli ve 9966 sayılı yazı ekinde  
yer alan yaklaşık maliyet tablosu incelenmiş olup, yaklaşık maliyete esas olmak üzere  
hesaplanan miktarlarla, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından maliyet tablosunda belirtilen  
miktarlar karşılaştırıldığında, açıklanması istenen kalemlerinin büyük bir kısmında istekli  
tarafından öngörülen metrajların yaklaşık maliyetteki metrajların üzerinde olduğu ve hiçbir iş  
kaleminde metraj düşüklüğü olmadığı tespit edilmiş olup, bu yönüyle de başvuru sahibi  
isteklinin iddiaları yerinde bulunmamıştır.  
Yapılan inceleme ve değerlendirmeler neticesinde; ihale üzerinde kalan istekli  
tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olarak hazırlandığı  
anlaşılmış olup, başvuru sahibi isteklinin iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü  
maddesinde “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına  
veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/055  
: 62  
: 12.10.2016  
:
2016/UY.II-2528  
istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak  
şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilirler.  
….  
c) Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak  
sözleşme imzalanmış olması veya şikâyete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit  
edilememesi veya itirazen şikâyet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında  
bulunmaması hallerinde başvurunun reddine karar verilir.” hükmü,  
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları”  
başlıklı 8’inci maddesinde “(10) İdarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirtilen hususlar  
hariç, şikayet başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen şikayet başvurusuna konu  
edilemez.” hükmü yer almaktadır.  
Başvuru sahibinin iddiası tetkik edildiğinde, 09.12.2014 tarihli şikâyet dilekçelerinde  
anılan iddiaya yer verilmediği tespit edilmiş, bu itibarla idareye yapılan şikayet başvurusunda  
belirtilmeyen hususların itirazen şikayet başvurusuna konu edilemeyeceği hüküm altına  
alınmış olduğundan, başvuru sahibinin bu iddiasına ilişkin başvurusunun şekil yönünden  
reddi gerektiği sonucuna varılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.  
Hamdi GÜLEÇ  
Başkan  
Şinasi CANDAN  
II. Başkan  
Osman DURU  
Kurul Üyesi  
Erol ÖZ  
Kurul Üyesi  
Köksal SARINCA  
Kurul Üyesi  
Dr. Ahmet İhsan ŞATIR  
Kurul Üyesi  
Mehmet ATASEVER  
Kurul Üyesi  
Oğuzhan YILDIZ  
Kurul Üyesi