Ana Sayfa / Kararlar / Karayolları Genel Müdürlüğü 4. Bölge Müdürlüğü / 2016/141298-maralı (Nallıhan - Mudurnu) Ayr.- (Nallıhan-Göynük) Ayr. İl Yolu Km:0+000 -15+391 Arası Toprak Tesviye, Sanat Yapıları ve Üstyapı Yapım İşi
Bilgi
İKN
2016/141298
Başvuru Sahibi
Helvalı İnşaat Taah. San. Turz. ve Tic. Ltd. Şti.
İdare
Karayolları Genel Müdürlüğü 4. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
maralı (Nallıhan - Mudurnu) Ayr.- (Nallıhan-Göynük) Ayr. İl Yolu Km:0+000 -15+391 Arası Toprak Tesviye, Sanat Yapıları ve Üstyapı Yapım İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/056  
: 53  
: 19.10.2016  
:
2016/UY.II-2594  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Hamdi GÜLEÇ  
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet  
İhsan ŞATIR, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Helvalı İnşaat Taah. San. Turz. ve Tic. Ltd. Şti.,  
G.M.K. Bulvarı No: 108/21 Çankaya/ANKARA  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Karayolları Genel Müdürlüğü 4. Bölge Müdürlüğü,  
Etlik Cad. No: 39 06110 Altındağ/ANKARA,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2016/141298 İhale Kayıt Numaralı (Nallıhan  
-
Mudurnu) Ayr.- (Nallıhan-Göynük) Ayr. İl  
Yolu Km:0+000 15+391 Arası Toprak Tesviye, Sanat Yapıları ve Üstyapı Yapım İşi  
-
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Karayolları Genel Müdürlüğü 4. Bölge Müdürlüğü tarafından 24.05.2016 tarihinde  
açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Nallıhan  
-
Mudurnu Ayr.- Nallıhan-Göynük Ayr. İl Yolu  
Km:0+000 15+391 Arası Toprak Tesviye, Sanat Yapıları ve Üstyapı Yapım İşi” ihalesine  
-
ilişkin olarak Helvalı İnşaat Taah. San. Turz. ve Tic. Ltd. Şti.nin 05.09.2016 tarihinde yaptığı  
şikâyet başvurusunun, idarenin 19.09.2016 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince  
27.09.2016 tarih ve 53929 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 27.09.2016 tarihli dilekçe ile  
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2016/2207 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, başvuruya konu ihalede, idare tarafından  
kendilerinden 24.08.2016 tarihinde aşırı düşük teklif açıklama talebinde bulunulduğu, aşırı  
düşük teklif açıklama talep yazısında sorgulamaya esas teşkil eden kalemleri ile açıklama  
istenilecek ve istenilmeyecek kalemlerinin belirtildiği ancak açıklama istenilecek paçal iş  
kalemlerine ait analiz formatlarının bu kalemlerinin temel girdileri (malzeme, işçilik ve  
makine vb.) üzerinden hazırlanmadığı, dolayısıyla açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin  
doğru bir şekilde belirlenmediği, bu durumun Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2’nci  
maddesine uygun olmadığı, idarece açıklama istenilen kalemlerinin analiz formatlarının  
temel girdiler üzerinden oluşturulup (temel girdilere kadar ayrıştırılıp) bir liste halinde  
açıklama istenilmeyen girdilerin belirlenmesi ve girdi cinsi ile miktarının yer aldığı anılan  
formatların gönderilmesi gerektiği, ayrıca açıklama istenilmeyecek analiz girdileri tüm iş  
kalemlerini kapsayacak şekilde tek bir liste halinde hazırlanmadığından aşırı düşük teklif  
sorgulamasının yenilenmesi gerektiği, bu hususa ilişkin emsal Kurul kararının olduğu,  
Açıklama istenilmeyen kalemleri listesinde bulunan “Ekskavatörle her cins toprağın  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/056  
: 53  
: 19.10.2016  
:
2016/UY.II-2594  
kazılması ve kullanılması (ariyet ocağından getirilecek veya depoya gidecek kazılarda)”  
girdisinin aynı zamanda açıklama istenilecek kalemleri içerisindeki “T1 Her cins ve  
klastaki zeminde yarma ve yan ariyet kazısı yapılması nakli ve kullanılması” kalemi analiz  
girdisi olarak açıklama istenildiği, bu aykırılığın bile aşırı düşük teklif açıklama istenilme  
şeklinin hatalı olduğunu açıkça gösterdiği,  
Açıklama istenilen kalemlerinden,  
-
S7 poz numaralı “Ocak taşı ile moloz taş inşaat (Hazır beton harcı ile)(Gömme  
oluklu derz ile her şey dahil) (Ocaklar yükleniciye ait)” kalemi analizi incelendiğinde  
açıklama istenilmeyen kalemlerindeki işçilik girdileri olarak verilen ancak işçilik girdisi  
olduğundan açıklama istenilecek durumda olan işçilik girdilerinin hatalı olarak düzenlendiği,  
anılan kalemine ilişkin Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan  
KGM/27.101/K numaralı “Moloz ve Çaplanmış Moloz Taş İnşaat Yüzlerine Gömme Oluklu  
Derz Yapılması” pozunun analizi incelendiğinde düz işçi girdi miktarının 0,45 saat olduğu,  
aşırı düşük teklif açıklama talebi analizlerinden 1 m³ ocak taşı ile moloz taş inşaatı için 0,40  
m² derz girdisinin olduğu, buradan da 1 m³ moloz taş inşaatı derzi için düz işçi miktarı (0,45  
saat x 0,40 m² derz=) 0,18 saat olması gerektiği ancak aşırı düşük teklif açıklama yazısında  
bu miktarın 4,00 saat olarak belirlendiği, aynı şekilde anılan analizde duvarcı ustası girdi  
miktarının 0,20 saat olarak belirlendiği, 1 m³ moloz taş inşaatı derzi için duvarcı ustası  
miktarının (0,2 saat x 0,40 m²=) 0,08 saat olması gerekirken 0,20 saat olarak belirlendiği,  
yine aynı şekilde duvarcı usta yardımcısı girdi miktarının 0,15 saat olarak belirlendiği, 1 m³  
moloz taş inşaatı derzi için duvarcı usta yardımcısı miktarının (0,15 saat x 0,40 m²=) 0,06 saat  
olması gerekirken 0,15 saat olarak belirlendiği,  
-
T3 poz numaralı “Dolgu altlarındaki her cins zayıf (bitkisel toprak, vs.) ve oynak  
(batak ve balçık) zeminlerin kazılması, nakli, kullanılması ve depoya atılması (her şey dahil)  
(depo yerleri yükleniciye ait)” is kalemi analizi incelendiğinde açıklama istenilmeyen iş  
kalemlerindeki işçilik girdileri olarak verilen ancak işçilik girdisi olduğundan açıklama  
istenilecek durumda olan işçilik girdilerinin hatalı olarak düzenlendiği, anılan kalemine  
ilişkin Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan KGM/03.542/5 numaralı  
“Titreşimli silindir ile sıkıştırma yapılması” girdisine ilişkin analiz incelendiğinde operatör  
makinist girdi miktarının 0,006 ay olduğu, aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısındaki  
analizlerinden “1 m³ Dolgu altlarındaki her cins zayıf ve oynak zeminlerin kazılması” için  
0.0006 saat titreşimli silindir girdisinin olduğu, buradan da operatör makinist girdi miktarının  
(0,006 x 0,0006 =) 0,0000036 ay olması gerektiği, ancak aşırı düşük teklif açıklama yazısında  
bu miktarın 0,006 ay olarak belirlendiği, aynı şekilde anılan analizde yer alan yağcı girdi  
miktarının 1,00 saat olarak belirlendiği, yağcı girdi miktarının (1,00 x 0,0006=) 0,0006 saat  
olması gerekirken aşırı düşük teklif açıklama yazısında bu miktarın 1,00 saat olarak  
belirlendiği,  
-
T1 poz numaralı “Her cins ve klastaki zeminde yarma ve yan ariyet kazısı yapılması,  
nakli ve kullanılması (sulama ve sıkıştırma dahil) (depo yerleri yükleniciye ait)” kalemi ile  
T2 “Her cins ve klastaki zeminde ariyet ocağı (seçme malzeme dahil) kazısı yapılması, nakli  
ve kullanılması (sulama ve sıkıştırma dahil) (ocaklar yükleniciye ait)” kaleminde işçilik  
girdileri olarak verilen ancak işçilik girdisi olduğundan açıklama istenilecek durumda olan  
işçilik girdilerinin hatalı olarak düzenlendiği, işçilik girdilerinin saatlik asgari ücretle  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/056  
: 53  
: 19.10.2016  
:
2016/UY.II-2594  
çarpımının sonucu bile yaklaşık maliyetteki bedelin çok üstünde ve afaki bir fiyat ortaya  
çıkacağının görüldüğü, idarenin yaklaşık maliyet hesabında Karayolları Genel Müdürlüğü  
birim fiyatları ile analizlerini baz alarak düzenleme yaptığına göre KGM tarafından  
yayımlanan ve yaklaşık maliyet hesaplamasında kullanılan analizlere göre aşırı düşük teklif  
açıklama talebinde hatalı olarak düzenlenen analiz girdi miktarlarının düzeltilerek aşırı düşük  
teklif açıklama talebinin yenilenmesi gerektiği,  
Aşırı düşük teklif açıklama yapılmasına engel teşkil eden ve idare tarafından hatalı  
olarak belirlenen analiz girdi miktarlarının aşırı düşük teklif açıklama talebine esas teşkil eden  
ve tarafımıza gönderilen analizlerin temel girdilere kadar inilerek açıklama istenilen ve  
istenilmeyen analiz girdilerinin Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun olarak  
oluşturulmadığından ve açıklama istenilen kalemlerini kapsayacak şekilde tek bir liste  
halinde açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesi oluşturulmadığından kaynaklandığının  
açıkça görüldüğü, idare tarafından gönderilen açıklama istenilecek ve açıklama  
istenilmeyecek kalemlerine ilişkin analizler ile analiz girdi ve miktarlarının içerisinden  
çıkılamayacak karmaşıklıkta olduğu ve Kamu İhale Kanunu ve ikincil mevzuata aykırı olarak  
eşitlik ve saydamlık ilkesiyle bağdaşmayacak şekilde düzenlenmiş olduğu, hakların  
engellenmesine yönelik aşırı düşük teklif açıklamasının doğru olarak yapılamamasının  
hedeflendiği iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
İdare tarafından ihale işlem dosyası kapsamında gönderilen belgelerin incelenmesi  
neticesinde, itirazen şikâyete konu ihaleye 47 istekli tarafından teklif sunulduğu, idare  
tarafından başvuru sahibi istekli dahil teklifi geçerli ve sınır değerin atında olan 16 istekliden  
24.08.2016 tarihinde aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, başvuru sahibi istekli dahil 14  
istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamasına cevap verilmediği, bu nedenle anılan  
isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, 2 istekli tarafından aşırı düşük teklif  
açıklamasına cevap verildiği, ancak bu isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarının idare  
tarafından uygun bulunmadığı, bu nedenle anılan isteklilerin teklifinin değerlendirme dışı  
bırakıldığı, ihalenin teklifi sınır değerin üzerinde olan Hi  
-Ka Nakliye İnşaat Taahhüt  
Madencilik Turizm Petrol Ürünleri İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.  
-
Öztaç Petrol Hafriyat  
İnşaat Nakliye Temizlik İthalat İhracat San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı,  
Muratcan İnşaat Taahhüt Nakliye ve Petrol Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin ekonomik açıdan en  
avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği anlaşılmıştır.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b)Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c)Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/056  
: 53  
: 19.10.2016  
:
2016/UY.II-2594  
açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda,  
açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri  
reddedilir…” hükmü,  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Aşırı düşük teklifler” 60’ıncı  
maddesinde “(1)İhale komisyonu verilen tekliflerden teklif fiyatı, Kurum tarafından belirlenen  
hesaplama yöntemine göre yapılan hesaplama sonucunda ortaya çıkan aşırı düşük teklif sınır  
değerinin altında olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde  
teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenlere ilişkin;  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,  
c) (a) ve (b) bentlerinde belirtilen analizlerin girdi maliyetlerine ilişkin bilgi ve  
belgeleri yazılı olarak ister.  
(2) İhale komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü, hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı  
açıklamaları, isteklinin teklifinin hesaplanmasına dayanak teşkil eden bütün bilgi ve belgeleri  
de dikkate almak suretiyle değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli  
görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. İhale  
komisyonunca reddedilmeyen aşırı düşük teklifler, geçerli teklif olarak dikkate alınır...”  
hükmü yer almaktadır.  
Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerinden ihale komisyonunun verilen teklifleri  
değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre  
teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit edeceği, bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre  
içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili teklif birim  
fiyatlı işlerde açıklama istenen kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ayrıntıları  
yazılı olarak isteyeceği, ihale komisyonunun yapım yönteminin ekonomik olması, teklif  
sahibinin yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar ve teklif edilen  
yapım işinin özgünlüğü hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları  
dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendireceği, bu değerlendirme sonucunda,  
açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin tekliflerinin  
reddedileceği, ihale komisyonunca reddedilmeyen aşırı düşük tekliflerin geçerli teklif olarak  
dikkate alınacağı anlaşılmaktadır.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin  
yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında yapılacak işlemler  
Aşırı düşük teklif sorgulaması öngörülen ihalelerde  
başlıklı 38’inci maddesinde  
“38.1. İdare, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir kalemi/grubunun yaklaşık  
maliyete oranını tespit edecektir. Yaklaşık maliyeti oluşturan kalemleri/grupları  
tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği  
“sıralı gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten  
büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz girdileri tablosu” hazırlanarak yaklaşık  
maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay belgesine eklenecektir. Sıralı iş  
kalemleri/grupları listesi oluşturulurken, kalemleri/grupları tutarlarının yaklaşık maliyete  
oranları, en yakın dört ondalık basamaklı sayıya getirilecek biçimde yuvarlanacak ve bu  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/056  
: 53  
: 19.10.2016  
:
2016/UY.II-2594  
oranların toplamının, yuvarlama nedeni ile 1 den farklı olması dikkate alınmayacaktır…”  
açıklamaları yer almaktadır.  
Yukarıda yer alan Tebliğ açıklamalarından, idareler tarafından aşırı düşük teklif  
sorgulaması öngörülen ihalelerde yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir kalemi  
ya da grubunun yaklaşık maliyete oranının tespit edilmesi gerektiği, yaklaşık maliyeti  
oluşturan kalemleri/grupları tutarlarının büyükten küçüğe sıralanması gerektiği ve bu  
oranların kümülatif toplamını da gösteren “sıralı kalemleri/grupları listesi” ile iş  
kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten  
büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz girdileri tablosu” hazırlanması gerektiği ve  
yaklaşık maliyet hesap cetveli, sıralı kalemleri listesi ile sıralı analiz girdileri tablosunun  
ihale onay belgesine eklenmesi gerektiği anlaşılmaktadır.  
Anılan Tebliğ’in “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci  
maddesinin alt maddeleri olan 45.1.2 ile 45.1.4’üncü maddelerinde “45.1.2. Sınır değerin  
altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş  
kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen  
açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) gününden az olmamak üzere makul  
bir süre verilir.  
45.1.2.1. 45.1.4 İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan  
“sıralı kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2.İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif  
toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük  
tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/056  
: 53  
: 19.10.2016  
:
2016/UY.II-2594  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun  
olması gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla kalemini ihtiva eden  
kalemleri (paçal kalemi) için bu kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve  
miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli  
olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı  
hazırlanamayan kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz  
sunmalarına gerek olmayıp, anılan kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi  
uyarınca yapılabilir.” açıklamaları yer almaktadır.  
Yukarıda yer verilen Tebliğ açıklamalarında, idare tarafından açıklama istenilecek iş  
kalemleri ile açıklama istenilmeyecek analiz girdileri ve analiz formatlarının nasıl  
düzenleneceği açıklanmıştır.  
İdari Şartname’nin İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde, “2.1.  
İhale konusu işin  
a) Adı: Km:0+000 -15+391 Arası Toprak Tesviye, Sanat Yapıları ve Üstyapı Yapım İşi  
(Birim Fiyat Teklif Cetvelindeki Miktarlarda  
)
b) Yatırım proj no'su/kodu:1986E040380 - 2016E040160  
e
c) Miktarı (fiziki) ve türü:  
Km:0+000 -15+391 Arası Toprak Tesviye, Sanat Yapıları ve Üstyapı Yapım İşi (Birim  
Fiyat Teklif Cetvelindeki Miktarlarda  
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
ç) Yapılacağı yer:(Nallıhan Mudurnu )Ayr.- (Nallıhan-Göynük) Ayr. İl Yolu  
Km:0+000 -15+391 Arası” düzenlemesi,  
)
-
Anılan Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale  
komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme  
göre sınır değeri hesaplar.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/056  
: 53  
: 19.10.2016  
:
2016/UY.II-2594  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b)Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen  
teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır  
değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca  
hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.  
Anılan Şartname’nin 35’inci maddesinde ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat  
dışı unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği, tekliflerin nasıl puanlanacağı hususuna ilişkin  
düzenlemelere yer verilmiştir.  
Yukarıda aktarılan İdari Şartname düzenlemelerinden sınır değerin altında teklif veren  
isteklilerden aşırı düşük teklif açıklama istenileceği, mevzuata uygun aşırı düşük teklif  
açıklaması sunan isteklilere ait tekliflerle diğer geçerli teklifler arasında fiyat dışı unsurlar da  
dikkate alınarak yapılan değerlendirme sonucu ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirleneceği anlaşılmıştır.  
İhale işlem dosyası üzerinde yapılan incelemelerde,  
İtirazen şikâyete konu ihalenin dokümanında aşırı düşük teklif açıklamalarında  
isteklilerin birim fiyat tekliflerine ait analizlerinde kullanacağı analiz formatının sunulduğu,  
söz konusu analiz formatında malzeme, işçilik, makine ve diğer (nakliye vs.) giderlerin  
açıklanmasına yönelik satırların yer aldığı görülmüştür.  
İdarenin 24.08.2016 tarihinde teklifleri geçerli ve sınır değerin altında olan 16  
istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istediği görülmüştür. Aşırı düşük açıklama talep  
yazısında “İstekliler, ihale dokümanı kapsamında verilen örnek analiz formatına uygun olarak  
hazırlayacakları EK-1’de yer alan kalemleri/grupları analizlerinde; EK-2’de yer alan  
“Açıklama İstenilmeyecek Olan Analiz Girdileri” de dahil olmak üzere analizleri oluşturan  
tüm girdileri göstereceklerdir.” ifadelerine yer verilmiştir.  
Aşırı düşük açıklama talep yazısının ekleri incelendiğinde eklerin, açıklama istenilen  
ve açıklama istenilmeyen kalemleri olarak 2 gruba ayrıldığı,  
Ek  
T2 Her cins ve klastaki zeminde ariyet ocağı (seçme malzeme dahil) kazısı  
yapılması, nakli ve kullanılması (sulama ve sıkıştırma dahil) (ocaklar yükleniciye ait)  
U1 Ocak taşından konkasörle kırılmış ve elenmiş malzemeyle plentmiks alttemel,  
-1 numaralı “Açıklama İstenilen İş Kalemleri/Grupları” başlığı altında;  
-
-
plentmiks temel yapılması ve nakli (Su temini ve nakli dahil) (her şey dahil) (Ocaklar  
yükleniciye ait)  
-
S7 Ocak taşı ile moloz taş inşaat (Hazır beton harcı ile)(Gömme oluklu derz ile her  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/056  
: 53  
: 19.10.2016  
:
2016/UY.II-2594  
şey dahil) (ocaklar yükleniciye ait)  
-
T1 Her cins ve klastaki zeminde yarma ve yan ariyet kazısı yapılması, nakli ve  
kullanılması (sulama ve sıkıştırma dahil) (depo yerleri yükleniciye ait)  
T3 Dolgu altlarındaki her cins zayıf (bitkisel toprak, vs.) ve oynak (batak ve balçık)  
-
zeminlerin kazılması, nakli, kullanılması ve depoya atılması (her şey dahil) (depo yerleri  
yükleniciye ait)  
5
adet kaleminin yer aldığı, her bir kaleminin altında açıklama istenilecek analiz  
girdilerinin temel girdilerine kadar ayrıştırılmayıp alt analizlerine yer verilmeden sadece söz  
konusu analiz girdilerine ilişkin ölçü birim ve miktarlarının yer aldığı görülmüştür.  
Ek  
T2 Her cins ve klastaki zeminde ariyet ocağı (seçme malzeme dahil) kazısı  
yapılması, nakli ve kullanılması (sulama ve sıkıştırma dahil) (ocaklar yükleniciye ait)  
U1 Ocak taşından konkasörle kırılmış ve elenmiş malzemeyle plentmiks alttemel,  
-2 numaralı “Açıklama İstenilmeyen İş Kalemleri/Grupları” başlığı altında;  
-
-
plentmiks temel yapılması ve nakli (Su temini ve nakli dahil) (her şey dahil) (Ocaklar  
yükleniciye ait)  
-
S7 Ocak taşı ile moloz taş inşaat (Hazır beton harcı ile)(Gömme oluklu derz ile her  
şey dahil) (ocaklar yükleniciye ait)  
-
T1 Her cins ve klastaki zeminde yarma ve yan ariyet kazısı yapılması, nakli ve  
kullanılması (sulama ve sıkıştırma dahil) (depo yerleri yükleniciye ait)  
-
T3 Dolgu altlarındaki her cins zayıf (bitkisel toprak, vs.) ve oynak (batak ve balçık)  
zeminlerin kazılması, nakli, kullanılması ve depoya atılması (her şey dahil) (depo yerleri  
yükleniciye ait)  
5
adet kaleminin yer aldığı, her bir kaleminin altında açıklama istenilmeyecek  
analiz girdilerinin temel girdilerine kadar ayrıştırılmayıp alt analizlerine yer verilmeden  
sadece söz konusu analiz girdilerine ilişkin ölçü birim ve miktarlarının yer aldığı görülmüştür.  
4734 sayılı Kanun’un 38’inci maddesi ile Yapım İşleri İhaleleri Uygulama  
Yönetmeliği’nin 60’ıncı maddesi kapsamındaki hükümlere ilişkin olarak Kamu İhale Genel  
Tebliği’nin 38.1’inci maddesinde “sıralı kalemleri/grupları listesi” ile iş  
kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten  
büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz girdileri tablosu” hazırlanarak yaklaşık  
maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay belgesine eklenmesi, 45.1.2.1’inci maddesinde  
“sıralı kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin %80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenerek sorgulamaya tabi tutulacak kalemleri/gruplarının  
belirlenmesi ve 45.1.2.2’nci maddesinde açıklama istenilmesi gereken kalemleri/gruplarına  
ait “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin  
belirlenmesi açıklanmıştır. Bu kapsamda yaklaşık maliyeti oluşturan kalemi/grubu  
analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne  
eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılmasının istenilmeyeceği düzenlenmiş,  
bununla birlikte açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşmamasını teminen düzenleme  
yapılmıştır.  
Bu çerçevede açıklama istenilmeyen analiz girdilerinin belirlenmesindeki ilk adımın  
anılan Tebliğin 38.1’inci maddesi uyarınca oluşturulan kalemlerine/gruplarına ait “ayrıntılı  
analizler” olduğu, bunun ardından yapılacak işlemlerin de Tebliğ’de analizlerin “ayrıntılı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/056  
: 53  
: 19.10.2016  
:
2016/UY.II-2594  
analiz” olarak hazırlandığından hareketle kurgulandığı dikkate alındığında, açıklama  
istenilecek kalemlerine/gruplarına ilişkin yapılan, temel girdilerine kadar ayrıştırılmamış  
analizler üzerinden açıklama istenilmeyen analiz girdilerinin belirlenmesinin, Tebliğ’de  
öngörülen kurguya uygun düşmeyeceği anlaşılmaktadır.  
İdare tarafından gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talep yazısının ekinde açıklama  
istenilen ve açıklama istenilmeyen kalemlerinin ayrı ayrı tablolarda düzenlendiği, belirtilen  
kalemlerinin her iki tabloda da yer aldığı, bu kapsamda idare tarafından anılan iş  
kalemlerinden Ek  
-1  
de belirtilen analiz girdilerine ilişkin açıklama istenileceğinin, Ek  
-2  
de  
belirtilen analiz girdilerine ilişkin ise açıklama istenilmeyeceğinin öngörüldüğü anlaşılmakla  
birlikte, açıklama istenilen kalemlerine ilişkin analizlerin temel girdilerine kadar  
ayrıştırılmamış şekilde düzenlendiği durumda, açıklama istenilmeyen analiz girdilerinin  
nitelik ve nicelik olarak önemli ölçüde farklılık arz edeceği açıktır. Bu nedenle başvuruya  
konu ihalede açıklama istenilen ve açıklama istenilmeyen kalemlerine ilişkin hazırlanan  
analizlerin birçok alt kaleminden oluşturulmak suretiyle paçal analiz olarak hazırlandığı, bu  
durumda söz konusu analizlerin anılan Tebliğ’de açıkça belirtildiği üzere temel girdiler  
üzerinden oluşturulmadığından “ayrıntılı analiz” niteliği taşımadığı anlaşılmış olup, idarece  
açıklama istenilen ve açıklama istenilmeyen analiz girdilerinin anılan Tebliğ’e aykırı olacak  
şekilde belirlendiği sonucuna varılmıştır.  
Her ne kadar idare tarafından T2, S7, T1 ve T3 numaralı kalemlerinde, açıklama  
istenilmeyen kalemlerinde yer alan işçilik giderlerine ilişkin Ek-1 numaralı “Açıklama  
İstenilen İş Kalemleri/Grupları” başlığı altında her bir kaleminde yer alan işçiliklerle ilgili  
kalemleri bazında açıklama yapılması talep edilmişse de açıklama istenilmeyen analiz  
girdileri temel girdilere kadar ayrıştırılmadığından idare tarafından yapılan işçilik miktarları  
aşağıda ayrıntısıyla yer verildiği şekliyle yanlış hesaplanmıştır.  
1
-) S7 Ocak taşı ile moloz taş inşaat (Hazır beton harcı ile)(Gömme oluklu derz ile her  
şey dahil) (ocaklar yükleniciye ait) grubunda açıklama istenilmeyen kalemlerindeki  
işçilik girdileri duvarcı ustası için 0,2 saat, duvarcı usta yardımcısı için 0,15 saat, düz işçi için  
4,00 saat olarak anılan grubuna ait analiz formatına yer verildiği görülmüştür. İhale işlem  
dosyasındaki belgelere bakıldığında idarenin açıklama istenilen söz konusu grubuna dahil  
ettiği açıklama istenilmeyecek kalemindeki işçilikle ilgili miktarların hesaplanmasında,  
Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanmış olan KGM/27.101/K poz numaralı  
“Moloz taş inşaat yüzeylerine gömme oluklu derz yapılması” pozundaki işçilikle ilgili  
miktarları kullandığı anlaşılmıştır.  
Söz konusu pozun analizleri ve alt analizleri incelendiğinde, duvarcı ustasının  
miktarının 0,2 saat, duvarcı ustası yardımcısı miktarının 0,15 saat, düz işçi miktarının ise 0,45  
saat olduğu, ayrıca söz konusu pozun alt analizlerinde yer alan 10.013/K numaralı “Her dozda  
ince çimento harcı hazırlanması” pozunda 0,01 m³ imalat için düz işçi miktarının 3,5 saat, bu  
pozun da alt kalemi olan 08.006/K  
-1 numaralı “Mil kumu temini” pozunun analizinde 1 m³  
imalat için düz işçi miktarının 0,05 saat olduğu, dolayısıyla 1 m² için KGM/27.101/K  
pozunda toplam düz işçi miktarının [(0,45 saat)  
anlaşılmıştır.  
+
(3,55 saat x 0,01) =] 0,4855 saat olduğu  
İdare tarafından gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talep yazısının ekinde bulunan  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/056  
: 53  
: 19.10.2016  
:
2016/UY.II-2594  
“Ek  
-2  
Açıklama istenilmeyen kalemleri/grupları” başlığı altında yer alan “S7 Ocak taşı ile  
moloz taş inşaat (Hazır beton harcı ile)(Gömme oluklu derz ile her şey dahil) (ocaklar  
yükleniciye ait)” kaleminin alt analizi olan “Moloz taş inşaat yüzlerine gömme oluklu derz  
yapılması” kaleminin miktarı ise 0,40 m² olarak belirlenmiştir. Söz konusu alt analizde yer  
alan işçilik miktarları 0,40 m² imalat üzerinden hesaplanması gerekeceğinden, yukarıda yer  
verilen işçilik miktarları ile 0,40 m² olan alt analiz miktarının çarpılarak sonuca gidilmesi  
gerekmektedir. Bu kapsamda aşırı düşük teklif açıklamasında duvarcı ustası için (0,20 saat  
x
0,40= ) 0,08 saat, duvarcı ustası yardımcısı için (0,15 saat x 0,40= ) 0,06 saat, düz işçi için  
(0,4855 saat x 0,40= ) 0,1942 saat işçilik miktarı hesaplanması gerekirken idare tarafından  
duvarcı ustası için 0,2 saat, duvarcı usta yardımcısı için 0,15 saat, düz işçi için 4,00 saat  
olarak hesaplama yapıldığı dolayısıyla söz konusu grubunda KGM/27.101/K’dan gelen  
alan işçilikle ilgili miktarların yanlış hesaplandığı tespit edilmiştir.  
2
-) T3 Dolgu altlarındaki her cins zayıf (bitkisel toprak, v.s.) ve oynak (batak ve  
balçık) zeminlerin kazılması, nakli, kullanılması ve depoya atılması (her şey dahil) (depo  
yerleri yükleniciye ait) grubunda açıklama istenilmeyen kalemlerindeki işçilik giderleri  
operatör makinist için 0,006 ay, yağcı için ise 1,00 saat olarak anılan grubuna ait analiz  
formatında belirlendiği görülmüştür. İhale işlem dosyasındaki belgelere bakıldığında idarenin  
açıklama istenilen söz konusu grubuna dahil ettiği açıklama istenilmeyecek kalemindeki  
işçilikle ilgili miktarların hesaplanmasında, Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından  
yayımlanmış olan KGM/03.542/5 poz numaralı “1 saatlik titreşimli silindir ücreti” pozundaki  
işçilikle ilgili miktarları kullandığı anlaşılmıştır.  
Söz konusu pozun analizleri incelendiğinde, operatör makinist miktarının 0,006 ay,  
yağcı miktarının 1,00 saat olduğu görülmüştür. İdare tarafından gönderilen aşırı düşük teklif  
açıklama talep yazısının ekinde bulunan “Ek  
-2  
Açıklama istenilmeyen kalemleri/grupları”  
başlığı altında yer alan “T3 Dolgu altlarındaki her cins zayıf (bitkisel toprak, v.s.) ve oynak  
(batak ve balçık) zeminlerin kazılması, nakli, kullanılması ve depoya atılması (her şey dahil)  
(depo yerleri yükleniciye ait)” grubunun alt kalemi olan “Titreşimli silindir ile sıkıştırma  
yapılması (dolgu tabanında)(11-13 ton)” kaleminin miktarı ise 0,0006 saat olarak  
belirlenmiştir. Söz konusu alt analizde yer alan işçilik miktarları 0,0006 saat üzerinden  
hesaplanması gerekeceğinden, yukarıda yer verilen işçilik miktarları ile 0,0006 saat çalışma  
olan alt kalemi miktarının çarpılarak sonuca gidilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda aşırı  
düşük teklif açıklamasında operatör makinist için (0,006 ay x 0,0006= ) 0,0000036 ay, yağcı  
için (1,00 saat x 0,0006= ) 0,0006 saat işçilik miktarı hesaplanması gerekirken idare  
tarafından operatör makinist için 0,006 ay, yağcı için ise 1,00 saat olarak hesaplama yapıldığı  
dolayısıyla söz konusu grubunda KGM/03.542/5 kaleminden gelen işçilikle ilgili  
miktarların yanlış hesaplandığı tespit edilmiştir.  
3
-) T1 Her cins ve klastaki zeminde yarma ve yan ariyet kazısı yapılması, nakli ve  
kullanılması (sulama ve sıkıştırma dahil) (depo yerleri yükleniciye ait) grubunda açıklama  
istenilmeyen kalemlerindeki işçilik giderleri operatör makinist için 0,036 ay, yağcı için  
6,00 saat, formen için 0,006 ay, makinist yardımcısı için 2,00 saat, şoför için 0,012 ay olarak  
anılan grubuna ait analiz formatında belirlendiği görülmüştür. İhale işlem dosyasındaki  
belgelere bakıldığında idarenin açıklama istenilen söz konusu grubuna dahil ettiği açıklama  
istenilmeyecek kalemindeki işçilikle ilgili miktarların hesaplanmasında, Karayolları Genel  
Müdürlüğü tarafından yayımlanmış olan KGM/2207 poz numaralı “Her cins kayanın  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/056  
: 53  
: 19.10.2016  
:
2016/UY.II-2594  
sıkıştırılması”, KGM/15.004/A poz numaralı “Buldozerle Her Cins Toprağın Kazılması ve  
Kullanılması”, KGM/15.001/A poz numaralı “Ekskavatörle Her Cins Toprağın Kazılması ve  
Kullanılması”, KGM/2205 poz numaralı “Her cins toprağın sulanması ve sıkıştırılması” ve  
KGM/2206 poz numaralı “Her cins küskülüğün sulanması ve sıkıştırılması” pozlarındaki ve  
bu pozların alt analizlerindeki işçilikle ilgili miktarları kullandığı anlaşılmıştır.  
İdare söz konusu işçiliklerle ilgili miktarları hesaplarken işçilik hesaplamalarına  
dayanak gösterilen bütün pozlarda ve bu pozların alt analizlerinde yer alan işçiliklere ilişkin  
tutarları toplayarak işçilik miktarlarını belirlemiştir.  
Örnek olarak aşağıda idarenin operatör makinist için hazırladığı işçilik miktarını nasıl  
hesapladığı ile nasıl hesaplaması gerektiğine ilişkin açıklamalar yer almaktadır.  
İdare tarafından operatör makinist için hazırlanan işçilik miktarları:  
-
KGM/2207 poz numaralı “Her cins kayanın sıkıştırılması” pozunun alt analizinde yer  
alan “03.542/4 poz numaralı “1 saatlik titreşimli silindir ücreti” pozunda 0,006 ay olarak,  
KGM/15.004/A poz numaralı “Buldozerle Her Cins Toprağın Kazılması ve  
-
Kullanılması” alt analizinde yer alan 03.511 poz numaralı “1 saatlik traktör buldozer ücreti”  
pozunda 0,006 ay olarak,  
-KGM/15.001/A poz numaralı “Ekskavatörle Her Cins Toprağın Kazılması ve  
Kullanılması” pozunun alt analizlerinde yer alan 3.504 poz numaralı “210 HP’lik  
Ekskavatörün 1 saatlik ücreti” pozunda 0,006 ay olarak,  
-KGM/15.001/A poz numaralı “Ekskavatörle Her Cins Toprağın Kazılması ve  
Kullanılması” pozunun alt analizlerinde yer alan 3.511 poz numaralı “Traktör Buldozerin  
(185 HP) 1 saatlik ücreti” pozunda 0,006 ay olarak,  
-KGM/2205 poz numaralı “Her cins toprağın sulanması ve sıkıştırılması” pozunun alt  
analizlerinde yer alan 03.542/4 poz numaralı “1 saatlik titreşimli silindir ücreti” pozunda  
0,006 ay olarak,  
-KGM/2206 poz numaralı “Her cins küskülüğün sulanması ve sıkıştırılması” pozunun  
alt analizlerinde yer alan “03.542/4 poz numaralı “1 saatlik titreşimli silindir ücreti” pozunda  
0,006 ay olarak yer almaktadır.  
İdare bu kapsamda söz konusu  
makinistine ilişkin işçilik miktarını toplamda (6 x 0,006= ) 0,036 ay olarak hesaplamıştır. Bu  
kapsamda idare bu hesaplamayı yaparken hesaplama yaptığı pozun veya pozun alt  
6
pozda 0,006 ay miktarıyla yer alan operatör  
o
analizinde yer alan poz birim miktarlarını dikkate almaksızın içerisinde operatör makinist  
unvanı olan bütün pozlardaki miktarları toplayarak hesaplama yaptığı anlaşılmıştır.  
Operatör makinist için hazırlanması gereken işçilik miktarları:  
-KGM/2207 poz numaralı “Her cins kayanın sıkıştırılması” pozunun alt analizinde yer  
alan “03.542/4 poz numaralı “1 saatlik titreşimli silindir ücreti” pozunun miktarının 0,002,  
operatör makinist miktarının 0,006 ay olduğu, dolayısıyla KGM/2207 pozunda operatör  
makinist miktarının (0,002 x 0,006 ay= ) 0,000012 ay olarak hesaplanması gerekmektedir.  
İdare tarafından gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talep yazısının ekinde bulunan “Ek  
-2  
Açıklama istenilmeyen kalemleri/grupları” başlığı altında yer alan “T1 Her cins ve klastaki  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/056  
: 53  
: 19.10.2016  
:
2016/UY.II-2594  
zeminde yarma ve yan ariyet kazısı yapılması, nakli ve kullanılması (sulama ve sıkıştırma  
dahil) (depo yerleri yükleniciye ait)” grubunun kalemlerinden “Her cins kayanın  
sulanması ve sıkıştırılması” kaleminin miktarı 0,12 m³ olarak belirlenmiştir. Söz konusu alt  
analizlerde yer alan işçilik miktarlarının alt analizlerdeki birim miktarı üzerinden  
hesaplanması gerekeceğinden, yukarıda yer verilen 0,000012 ay işçilik miktarı ile  
KGM/2207’nin T1 grubu analizindeki miktarı olan 0,12 m³ birim miktarının çarpılarak  
sonuca gidilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda söz konusu analiz girdisinde operatör makinist  
için hesaplanması gereken toplam işçilik miktarının (0,000012 ay x 0,12= ) 0,00000144 ay  
olması gerekmektedir.  
-KGM/15.004/A poz numaralı “Buldozerle Her Cins Toprağın Kazılması ve  
Kullanılması” alt kalemi analizinde yer alan 03.511 poz numaralı “1 saatlik traktör  
buldozer ücreti” pozunun birim miktarının 0,0045, operatör makinist miktarının 0,006 ay  
olduğu, dolayısıyla KGM/15.004/A pozunda operatör makinist miktarının (0,0045 x 0,006  
ay= ) 0,000027 ay olarak hesaplanması gerekmektedir. İdare tarafından gönderilen aşırı düşük  
teklif açıklama talep yazısının ekinde bulunan “Ek  
-2  
Açıklama istenilmeyen iş  
kalemleri/grupları” başlığı altında yer alan “T1 Her cins ve klastaki zeminde yarma ve yan  
ariyet kazısı yapılması, nakli ve kullanılması (sulama ve sıkıştırma dahil) (depo yerleri  
yükleniciye ait)” grubunun alt kalemlerinden “Buldozerle her cins toprağın kazılması ve  
kullanılması (yarma ve yan ariyetten dolguya gidecek kazılarda)” kaleminin miktarı 0,017 m³  
olarak belirlenmiştir. Söz konusu alt analizlerde yer alan işçilik miktarlarının alt analizlerdeki  
birim miktarı üzerinden hesaplanması gerekeceğinden, yukarıda yer verilen 0,000027 ay  
işçilik miktarı ile KGM/15.004/A’nın T1’deki miktarı olan 0,017 m³ birim miktarının  
çarpılarak sonuca gidilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda söz konusu analiz girdisinde  
operatör makinist için hesaplanması gereken toplam işçilik miktarının (0,000027 ay x 0,017=  
) 0,000000459 ay olması gerekmektedir.  
-KGM/15.001/A poz numaralı “Ekskavatörle Her Cins Toprağın Kazılması ve  
Kullanılması” pozunun alt analizlerinde yer alan 3.504 poz numaralı “210 HP’lik  
Ekskavatörün 1 saatlik ücreti” pozunun birim miktarının 0,0056, operatör makinist miktarının  
0,006 ay olduğu, dolayısıyla söz konusu bu pozda operatör makinist miktarının (0,0056 x  
0,006 ay= ) 0,0000336 ay olarak hesaplanması gerekmektedir. İdare tarafından gönderilen  
aşırı düşük teklif açıklama talep yazısının ekinde bulunan “Ek  
-2  
Açıklama istenilmeyen iş  
kalemleri/grupları” başlığı altında yer alan “T1 Her cins ve klastaki zeminde yarma ve yan  
ariyet kazısı yapılması, nakli ve kullanılması (sulama ve sıkıştırma dahil) (depo yerleri  
yükleniciye ait)” kaleminin alt analizlerinden “Ekskavatörle Her Cins Toprağın Kazılması  
ve Kullanılması (yarma ve yan ariyetten dolguya gidecek kazılarda” kaleminin miktarı 0,024  
m³ olarak belirlenmiştir. Söz konusu alt analizlerde yer alan işçilik miktarlarının alt  
analizlerdeki birim miktarı üzerinden hesaplanması gerekeceğinden, yukarıda yer verilen  
0,0000336 ay işçilik miktarı ile alt analizlerdeki 0,024 m³ birim miktarının çarpılarak sonuca  
gidilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda söz konusu analiz girdisinde operatör makinist için  
hesaplanması gereken toplam işçilik miktarının (0,0000336 ay x 0,024= ) 0,0000008064 ay  
olması gerekmektedir.  
-KGM/15.001/A poz numaralı “Ekskavatörle Her Cins Toprağın Kazılması ve  
Kullanılması” pozunun alt analizlerinde yer alan 3.511 poz numaralı “Traktör Buldozerin  
(185 HP) 1 saatlik ücreti” pozunun birim miktarının 0,0014, operatör makinist miktarının  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/056  
: 53  
: 19.10.2016  
:
2016/UY.II-2594  
0,006 ay olduğu, dolayısıyla söz konusu bu pozda operatör makinist miktarının (0,0014 x  
0,006 ay= ) 0,0000084 ay olarak hesaplanması gerekmektedir. İdare tarafından gönderilen  
aşırı düşük teklif açıklama talep yazısının ekinde bulunan “Ek  
-2  
Açıklama istenilmeyen iş  
kalemleri/grupları” başlığı altında yer alan “T1 Her cins ve klastaki zeminde yarma ve yan  
ariyet kazısı yapılması, nakli ve kullanılması (sulama ve sıkıştırma dahil) (depo yerleri  
yükleniciye ait)” kaleminin alt analizlerinden “Ekskavatörle Her Cins Toprağın Kazılması  
ve Kullanılması (yarma ve yan ariyetten dolguya gidecek kazılarda” kaleminin miktarı 0,024  
m³ olarak belirlenmiştir. Söz konusu alt analizlerde yer alan işçilik miktarlarının alt  
analizlerdeki birim miktarı üzerinden hesaplanması gerekeceğinden, yukarıda yer verilen  
0,0000084 ay işçilik miktarı ile alt analizlerdeki 0,024 m³ birim miktarının çarpılarak sonuca  
gidilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda söz konusu analiz girdisinde operatör makinist için  
hesaplanması gereken toplam işçilik miktarının (0,0000084 ay x 0,024= ) 0,0000002016 ay  
olması gerekmektedir.  
-KGM/2205 poz numaralı “Her cins toprağın sulanması ve sıkıştırılması” pozunun alt  
analizlerinde yer alan 03.542/4 poz numaralı “1 saatlik titreşimli silindir ücreti” pozunun  
birim miktarının 0,007 operatör makinist miktarının 0,006 ay olduğu, dolayısıyla söz konusu  
bu pozda operatör makinist miktarının (0,007 x 0,006 ay= ) 0,000042 ay olarak hesaplanması  
gerekmektedir. İdare tarafından gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talep yazısının ekinde  
bulunan “Ek  
-2  
Açıklama istenilmeyen kalemleri/grupları” başlığı altında yer alan “T1 Her  
cins ve klastaki zeminde yarma ve yan ariyet kazısı yapılması, nakli ve kullanılması (sulama  
ve sıkıştırma dahil) (depo yerleri yükleniciye ait)” kaleminin alt analizlerinden “Her cins  
toprağın sulanması ve sıkıştırılması” kaleminin miktarı 0,08 m³ olarak belirlenmiştir. Söz  
konusu alt analizlerde yer alan işçilik miktarlarının alt analizlerdeki birim miktarı üzerinden  
hesaplanması gerekeceğinden, yukarıda yer verilen 0,000042 ay işçilik miktarı ile alt  
analizlerdeki 0,08 m³ birim miktarının çarpılarak sonuca gidilmesi gerekmektedir. Bu  
kapsamda söz konusu analiz girdisinde operatör makinist için hesaplanması gereken toplam  
işçilik miktarının (0,000042 ay x 0,08= ) 0,00000336 ay olması gerekmektedir.  
-KGM/2206 poz numaralı “Her cins küskülüğün sulanması ve sıkıştırılması” pozunun  
alt analizlerinde yer alan “03.542/4 poz numaralı “1 saatlik titreşimli silindir ücreti” pozunun  
birim miktarının 0,004 operatör makinist miktarının 0,006 ay olduğu, dolayısıyla söz konusu  
bu pozda operatör makinist miktarının (0,004 x 0,006 ay= ) 0,000024 ay olarak hesaplanması  
gerekmektedir. İdare tarafından gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talep yazısının ekinde  
bulunan “Ek  
-2  
Açıklama istenilmeyen kalemleri/grupları” başlığı altında yer alan “T1 Her  
cins ve klastaki zeminde yarma ve yan ariyet kazısı yapılması, nakli ve kullanılması (sulama  
ve sıkıştırma dahil) (depo yerleri yükleniciye ait)” kaleminin alt analizlerinden “Her cins  
küskülüğün sulanması ve sıkıştırılması” kaleminin miktarı 0,2 m³ olarak belirlenmiştir. Söz  
konusu alt analizlerde yer alan işçilik miktarlarının alt analizlerdeki birim miktarı üzerinden  
hesaplanması gerekeceğinden, yukarıda yer verilen 0,000024 ay işçilik miktarı ile alt  
analizlerdeki 0,2 m³ birim miktarının çarpılarak sonuca gidilmesi gerekmektedir. Bu  
kapsamda söz konusu analiz girdisinde operatör makinist için hesaplanması gereken toplam  
işçilik miktarının (0,000024 ay x 0,2= ) 0,0000048 ay olması gerekmektedir.  
Yukarıda yer verilen operatör makinist girdisini barındıran bütün pozlardaki toplam  
işçilik miktarının (0,00000144+0,000000459+0,0000008064+0,0000002016+0,00000336+  
0,0000048=) 0,000011067 ay olarak hesaplanması gerekmektedir. Ancak idare tarafından  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/056  
: 53  
: 19.10.2016  
:
2016/UY.II-2594  
aşırı düşük teklif açıklama talep yazısının ekinde açıklanması istenilen işçilik girdilerinden  
operatör makinist girdisinin bu tutardan farklı olarak 0,036 ay olarak hesaplandığı,  
dolayısıyla söz konusu grubunda açıklama istenilmeyen kalemlerinden gelen işçilikle  
ilgili miktarların yanlış hesaplandığı tespit edilmiştir.  
Aynı zamanda söz konusu T1 Her cins ve klastaki zeminde yarma ve yan ariyet kazısı  
yapılması, nakli ve kullanılması (sulama ve sıkıştırma dahil) (depo yerleri yükleniciye ait) iş  
grubunda açıklama istenilmeyen kalemleri bünyesinde yer alan yağcı, formen, makinist  
yardımcısı ve şoför için idare tarafından yapılan hesaplamanın da operatör makinist  
hesaplamasındaki gibi yanlış yapıldığı, dolayısıyla söz konusu kalemlerinde yer alan  
işçilikle ilgili miktarların da yanlış hesaplandığı anlaşılmış olup bu çerçevede yağcı, formen,  
makinist yardımcısı ve şoför için işçilik miktarlarının da yukarıda örnek olarak gösterilen  
operatör makinist için yapılan işçilik miktarı hesaplaması baz alınarak hesaplanması gerektiği  
anlaşılmıştır.  
4
-) T2 Her cins ve klastaki zeminde ariyet ocağı (seçme malzeme dahil) kazısı  
yapılması, nakli ve kullanılması (sulama ve sıkıştırma dahil) (ocaklar yükleniciye ait) iş  
grubunda açıklama istenilmeyen kalemlerindeki işçilik girdileri operatör makinist için  
0,024 ay, yağcı için 4,00 saat, makinist yardımcısı için 1,00 saat, şoför için 0,006 ay, formen  
için 0,004 ay olarak anılan grubuna ait analiz formatında belirlendiği görülmüştür. İhale  
işlem dosyasındaki belgelere bakıldığında idarenin açıklama istenilen söz konusu grubuna  
dahil ettiği açıklama istenilmeyecek kalemindeki işçilikle ilgili miktarların  
hesaplanmasında, Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanmış olan KGM/2207 poz  
numaralı “Her cins kayanın sıkıştırılması”, KGM/2205 poz numaralı  
Her cins toprağın  
sulanması ve sıkıştırılması”, KGM/15.001/B poz numaralı “Ekskavatörle Her Cins Toprağın  
Kazılması ve Kullanılması”, pozlarındaki ve bu pozların alt analizlerindeki işçilikle ilgili  
miktarları kullandığı anlaşılmıştır.  
İdare söz konusu işçiliklerle ilgili miktarları hesaplarken işçilik hesaplamalarına  
dayanak gösterilen bütün pozlarda ve bu pozların alt analizlerinde yer alan işçiliklere ilişkin  
tutarları toplayarak işçilik miktarlarını belirlemiştir.  
Örnek olarak aşağıda idarenin yağcı için hazırladığı işçilik miktarını nasıl hesapladığı  
ile nasıl hesaplaması gerektiğine ilişkin açıklamalar yer almaktadır.  
İdare tarafından yağcı için hazırlanan işçilik miktarları:  
-
KGM/2207 poz numaralı “Her cins kayanın sıkıştırılması” pozunun alt analizinde yer  
alan “03.542/4 poz numaralı “1 saatlik titreşimli silindir ücreti” pozunda 1,00 saat olarak,  
KGM/2205 poz numaralı “Her cins toprağın sulanması ve sıkıştırılması” pozunun alt  
-
analizlerinde yer alan 03.542/4 poz numaralı “1 saatlik titreşimli silindir ücreti” pozunda 1,00  
saat olarak,  
-KGM/15.001/B poz numaralı “Ekskavatörle Her Cins Toprağın Kazılması ve  
Kullanılması” pozunun alt analizlerinde yer alan 3.504 poz numaralı “210 HP’lik  
Ekskavatörün 1 saatlik ücreti” pozunda 1,00 saat olarak,  
-KGM/15.001/B poz numaralı “Ekskavatörle Her Cins Toprağın Kazılması ve  
Kullanılması” pozunun alt analizlerinde yer alan 3.511 poz numaralı “Traktör Buldozerin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/056  
: 53  
: 19.10.2016  
:
2016/UY.II-2594  
(185 HP) 1 saatlik ücreti” pozunda 1,00 saat olarak yer almaktadır.  
İdare bu kapsamda söz konusu  
ilişkin işçilik miktarını toplamda (4 x 1,00= ) 4 saat olarak hesaplamıştır. Bu kapsamda idare  
bu hesaplamayı yaparken hesaplama yaptığı pozun veya pozun alt analizinde yer alan poz  
4
pozda 1,00 saat miktarıyla yer alan yağcı girdisine  
o
birim miktarlarını dikkate almaksızın içerisinde yağcı unvanı olan bütün pozlardaki miktarları  
toplayarak hesaplama yaptığı anlaşılmıştır.  
Yağcı için hazırlanması gereken işçilik miktarları:  
-KGM/2207 poz numaralı “Her cins kayanın sıkıştırılması” pozunun alt analizinde yer  
alan “03.542/4 poz numaralı “1 saatlik titreşimli silindir ücreti” pozunun birim miktarının  
0,002, yağcı miktarının 1,00 saat olduğu, dolayısıyla söz konusu bu pozda yağcı miktarının  
(0,002 x 1,00 saat= ) 0,002 saat olarak hesaplanması gerekmektedir. İdare tarafından  
gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talep yazısının ekinde bulunan “Ek  
-2  
Açıklama  
istenilmeyen kalemleri/grupları” başlığı altında yer alan “T2 Her cins ve klastaki zeminde  
ariyet ocağı (seçme malzeme dahil) kazısı yapılması, nakli ve kullanılması (sulama ve  
sıkıştırma dahil) (ocaklar yükleniciye ait)” kaleminin alt analizlerinden “Her cins kayanın  
sulanması ve sıkıştırılması” kaleminin miktarı 0,2 m³ olarak belirlenmiştir. Söz konusu alt  
analizlerde yer alan işçilik miktarlarının alt analizlerdeki birim miktarı üzerinden  
hesaplanması gerekeceğinden, yukarıda yer verilen 0,002 saat işçilik miktarı ile alt  
analizlerdeki 0,2 m³ birim miktarının çarpılarak sonuca gidilmesi gerekmektedir. Bu  
kapsamda söz konusu analiz girdisinde yağcı için hesaplanması gereken toplam işçilik  
miktarının (0,002 saat x 0,2= ) 0,0004 saat olması gerekmektedir.  
-KGM/2205 poz numaralı “Her cins toprağın sulanması ve sıkıştırılması” pozunun alt  
analizlerinde yer alan 03.542/4 poz numaralı “1 saatlik titreşimli silindir ücreti” pozunun  
birim miktarının 0,007, yağcı miktarının 1,00 saat olduğu, dolayısıyla söz konusu bu pozda  
yağcı miktarının (0,007 x 1,00 saat= ) 0,007 saat olarak hesaplanması gerekmektedir. İdare  
tarafından gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talep yazısının ekinde bulunan “Ek  
-2  
Açıklama istenilmeyen kalemleri/grupları” başlığı altında yer alan “T2 Her cins ve klastaki  
zeminde ariyet ocağı (seçme malzeme dahil) kazısı yapılması, nakli ve kullanılması (sulama  
ve sıkıştırma dahil) (ocaklar yükleniciye ait)” kaleminin alt analizlerinden “Her cins  
toprağın sulanması ve sıkıştırılması” kaleminin miktarı 0,1 m³ olarak belirlenmiştir. Söz  
konusu alt analizlerde yer alan işçilik miktarlarının alt analizlerdeki birim miktarı üzerinden  
hesaplanması gerekeceğinden, yukarıda yer verilen 0,007 saat işçilik miktarı ile alt  
analizlerdeki 0,1 m³ birim miktarının çarpılarak sonuca gidilmesi gerekmektedir. Bu  
kapsamda söz konusu analiz girdisinde yağcı için hesaplanması gereken toplam işçilik  
miktarının (0,007 saat x 0,1= ) 0,0007 saat olması gerekmektedir.  
-KGM/15.001/B poz numaralı “Ekskavatörle Her Cins Toprağın Kazılması ve  
Kullanılması” pozunun alt analizlerinde yer alan 3.504 poz numaralı “210 HP’lik  
Ekskavatörün 1 saatlik ücreti” pozunun birim miktarının 0,0056, yağcı miktarının 1,00 saat  
olduğu, dolayısıyla söz konusu bu pozda yağcı miktarının (0,0056 x 1,00 saat= ) 0,0056 saat  
olarak hesaplanması gerekmektedir. İdare tarafından gönderilen aşırı düşük teklif açıklama  
talep yazısının ekinde bulunan “Ek  
-2  
Açıklama istenilmeyen kalemleri/grupları” başlığı  
altında yer alan “T2 Her cins ve klastaki zeminde ariyet ocağı (seçme malzeme dahil) kazısı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/056  
: 53  
: 19.10.2016  
:
2016/UY.II-2594  
yapılması, nakli ve kullanılması (sulama ve sıkıştırma dahil) (ocaklar yükleniciye ait)” iş  
kaleminin alt analizlerinden “Ekskavatörle Her Cins Toprağın Kazılması ve Kullanılması  
(Ariyet ocağından getirilecek veya depoya gidecek kazılarda)” kaleminin miktarı 0,1 m³  
olarak belirlenmiştir. Söz konusu alt analizlerde yer alan işçilik miktarlarının alt analizlerdeki  
birim miktarı üzerinden hesaplanması gerekeceğinden, yukarıda yer verilen 0,0056 saat işçilik  
miktarı ile alt analizlerdeki 0,1 m³ birim miktarının çarpılarak sonuca gidilmesi  
gerekmektedir. Bu kapsamda söz konusu analiz girdisinde yağcı için hesaplanması gereken  
toplam işçilik miktarının (0,0056 saat x 0,1= ) 0,00056 saat olması gerekmektedir.  
-KGM/15.001/B poz numaralı “Ekskavatörle Her Cins Toprağın Kazılması ve  
Kullanılması” pozunun alt analizlerinde yer alan 3.511 poz numaralı “Traktör Buldozerin  
(185 HP) 1 saatlik ücreti” pozunun birim miktarının 0,0014, yağcı miktarının 1,00 saat  
olduğu, dolayısıyla söz konusu bu pozda yağcı miktarının (0,0014 x 1,00 saat= ) 0,0014 saat  
olarak hesaplanması gerekmektedir. İdare tarafından gönderilen aşırı düşük teklif açıklama  
talep yazısının ekinde bulunan “Ek  
-2  
Açıklama istenilmeyen kalemleri/grupları” başlığı  
altında yer alan “T2 Her cins ve klastaki zeminde ariyet ocağı (seçme malzeme dahil) kazısı  
yapılması, nakli ve kullanılması (sulama ve sıkıştırma dahil) (ocaklar yükleniciye ait)” iş  
kaleminin alt analizlerinden “Ekskavatörle Her Cins Toprağın Kazılması ve Kullanılması  
(Ariyet ocağından getirilecek veya depoya gidecek kazılarda)” kaleminin miktarı 0,1 m³  
olarak belirlenmiştir. Söz konusu alt analizlerde yer alan işçilik miktarlarının alt analizlerdeki  
birim miktarı üzerinden hesaplanması gerekeceğinden, yukarıda yer verilen 0,0014 saat işçilik  
miktarı ile alt analizlerdeki 0,1 m³ birim miktarının çarpılarak sonuca gidilmesi  
gerekmektedir. Bu kapsamda söz konusu analiz girdisinde yağcı için hesaplanması gereken  
toplam işçilik miktarının (0,0014 saat x 0,1= ) 0,00014 saat olması gerekmektedir.  
Yukarıda yer verilen yağcı girdisini barındıran bütün pozlardaki toplam işçilik  
miktarının (0,0004+0,0007+0,00056+0,00014 =) 0,0018 saat olarak hesaplanması  
gerekmektedir. Ancak idare tarafından aşırı düşük teklif açıklama talep yazısının ekinde  
açıklanması istenilen işçilik girdilerinden yağcı girdisinin bu tutardan farklı olarak 4,00 saat  
olarak hesaplandığı dolayısıyla söz konusu kaleminde yer alan işçilikle ilgili miktarların  
yanlış hesaplandığı tespit edilmiştir.  
Aynı zamanda söz konusu “T2 Her cins ve klastaki zeminde ariyet ocağı (seçme  
malzeme dahil) kazısı yapılması, nakli ve kullanılması (sulama ve sıkıştırma dahil) (ocaklar  
yükleniciye ait)” kaleminde açıklama istenilmeyen kalemleri arasında yer alan operatör  
makinist, makinist yardımcısı, formen ve şoför için idare tarafından yapılan hesaplamanın da  
yağcı hesaplamasındaki gibi yanlış yapıldığı, dolayısıyla söz konusu kalemlerinde yer alan  
işçilikle ilgili miktarların da yanlış hesaplandığı anlaşılmış olup bu çerçevede operatör  
makinist, makinist yardımcısı, formen ve şoför için işçilik miktarlarının da yukarıda örnek  
olarak gösterilen yağcı için yapılan işçilik miktarı hesaplaması baz alınarak hesaplanması  
gerektiği tespit edilmiştir.  
Başvuru sahibi isteklinin “T1 Her cins ve klastaki zeminde yarma ve yan ariyet kazısı  
yapılması, nakli ve kullanılması (sulama ve sıkıştırma dahil) (depo yerleri yükleniciye ait)” iş  
kaleminde yer alan “Ekskavatörle her cins toprağın kazılması ve kullanılması (ariyet  
ocağından getirilecek veya depoya gidecek kazılarda)” analiz girdisinin hem açıklama  
istenilen hem de açıklama istenilmeyen kalemleri arasında yer aldığı, bu aykırılığın aşırı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/056  
: 53  
: 19.10.2016  
:
2016/UY.II-2594  
düşük teklif açıklama istenilme şeklinin hatalı olduğunu açıkça gösterdiği iddiasının  
incelenmesi neticesinde,  
“T1 Her cins ve klastaki zeminde yarma ve yan ariyet kazısı yapılması, nakli ve  
kullanılması (sulama ve sıkıştırma dahil) (depo yerleri yükleniciye ait)” kaleminin  
içerisinde yer alan “Ekskavatörle her cins toprağın kazılması ve kullanılması (Ariyet  
ocağından getirilecek veya depoya gidecek kazılarda)” analiz girdisinin açıklanmasının idare  
tarafından istenildiği, “T2 Her cins ve klastaki zeminde ariyet ocağı (seçme malzeme dahil)  
kazısı yapılması, nakli ve kullanılması (sulama ve sıkıştırma dahil) (ocaklar yükleniciye ait)”  
kaleminin içerisinde yer alan “Ekskavatörle her cins toprağın kazılması ve kullanılması  
(Ariyet ocağından getirilecek veya depoya gidecek kazılarda)” analiz girdisinin  
açıklanmasının idare tarafından istenilmediği, bu anlamda “Ekskavatörle her cins toprağın  
kazılması ve kullanılması (Ariyet ocağından getirilecek veya depoya gidecek kazılarda)  
analiz girdisinin hem açıklama istenilen hem de açıklama istenilmeyen kalemleri arasında  
yer verildiği görülmüştür. Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük  
teklifler” başlıklı 45’inci maddesinin alt maddesi olan 45.1.2.2 maddesinde “…Aynı girdinin  
yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu  
girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında  
kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan  
analiz girdisi için açıklama istenilecektir...” açıklaması gereği aynı girdinin oranının her  
analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının belirlenmesi ve girdinin herhangi bir  
kalemi analizinde %3’ün üzerinde olması halinde bu girdi diğer kalemlerinde %3’ün  
altında olsa bile açıklama istenilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda aynı analiz girdisinin  
açıklama istenilecek ve açıklama istenilmeyecek kalemleri arasında yer alması mevzuata  
aykırı olduğundan başvuru sahibi isteklinin söz konusu iddiasının yerinde olduğu sonucuna  
varılmıştır.  
Yapılan incelemeler neticesinde idare tarafından teklifi geçerli ve sınır değerin altında  
olan isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talep yazısı ekinde gönderilen açıklama  
istenilen ve açıklama istenilmeyen kalemlerinin analiz girdilerinin temel girdilere kadar  
ayrıştırılması gerekirken ayrıştırılmadığı ve bu nedenle açıklama istenilen kalemleri  
listesinde açıklama istenilmeyen kalemleri içerisinde bulunan işçilik miktarlarının yanlış  
hesaplandığı hususları birlikte değerlendirildiğinde, idare tarafından;  
a) Açıklama istenilecek paçal kalemlerine ait birim fiyat analizlerinin temel  
girdilere (işçilik, makine amortismanı, mazot, makine girdileri, diğer malzeme girdileri vb.)  
kadar ayrıştırılarak yapılması,  
b) Paçal kalemlerine ait analizlerde aynı poz numarasına sahip girdilerin miktar ve  
tutarlarının anılan poz miktarları dikkate alınarak toplanması (örneğin aynı kalemi analizi  
içerisinde yer alan işçilikle ilgili operatör makinist girdilerinin söz konusu poz birim miktarı  
dikkate alınarak toplanması),  
c) Yukarıdaki işlemlerden sonra Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’inci  
maddesine göre açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin belirlenmesi ve açıklama  
istenilecek paçal kalemlerinin tümüne ilişkin olarak tek bir açıklama istenilmeyecek analiz  
girdileri listesinin hazırlanması,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/056  
: 53  
: 19.10.2016  
:
2016/UY.II-2594  
d) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’inci maddesine göre aynı girdinin birden  
fazla paçal kalemi analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı  
değerlendirilerek, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için  
açıklama istenilmesi gerekmektedir.  
Yukarıda maddeler halinde kapsamı belirlenen aşırı düşük teklif açıklama talep  
yazısının idare tarafından teklifi geçerli ve sınır değerin altında olan isteklilere yeniden  
gönderilerek aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, idare tarafından teklifi geçerli ve  
sınır değerin altında olan isteklilere yeniden aşırı düşük teklif açıklama talep yazısının  
gönderilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden  
gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.  
Hamdi GÜLEÇ  
Başkan  
Şinasi CANDAN  
II. Başkan  
Osman DURU  
Kurul Üyesi  
Erol ÖZ  
Kurul Üyesi  
Köksal SARINCA  
Kurul Üyesi  
Dr. Ahmet İhsan ŞATIR  
Kurul Üyesi  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
Mehmet ATASEVER  
Kurul Üyesi  
Oğuzhan YILDIZ  
Kurul Üyesi