Ana Sayfa / Kararlar / Erzurum Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü / 2015/52030-Erzurum 1500 Kişilik Öğrenci Yurdu
Bilgi
İKN
2015/52030
Başvuru Sahibi
Bahadır Mühendislik Proje İnş. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Doğan Karataş İş Ortaklığı
İdare
Erzurum Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
İşin Adı
Erzurum 1500 Kişilik Öğrenci Yurdu
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/010  
: 21  
: 03.02.2016  
: 2016/UY.II-376  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan V. II. Başkan: Kazım ÖZKAN  
Üyeler: Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hamdi GÜLEÇ, Dr.  
Mehmet AKSOY  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Bahadır Mühendislik Proje İnş. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Doğan Karataş İş Ortaklığı,  
Gültepe Mah. 682/1 Sokak No: 15/2 Demirciler Sitesi Altındağ/ANKARA  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Erzurum Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü,  
Atalar Mahallesi Yönetim Caddesi 25100 Yakutiye/ERZURUM  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2015/52030 İhale Kayıt Numaralı “Erzurum 1500 Kişilik Öğrenci Yurdu” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Erzurum Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından 10.06.2015 tarihinde açık ihale  
usulü ile gerçekleştirilen “Erzurum 1500 Kişilik Öğrenci Yurdu” ihalesine ilişkin olarak  
Bahadır Mühendislik Proje İnş. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Doğan Karataş İş Ortaklığının  
24.12.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 31.12.2015 tarihli yazısı ile reddi  
üzerine, başvuru sahibince 06.01.2016 tarih ve 806 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan  
06.01.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2016/66 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük  
savunmasının uygun görülmesi ve başvurularının idarece reddedilmesinin 4734 sayılı  
Kanun’un 5’inci maddesinde belirtilen eşit muamele ilkesine aykırılık teşkil ettiği, ihale  
üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin yaklaşık maliyete göre %32 tenzilatlı olduğu ve bu  
haliyle aşırı düşük açıklamasının Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun olarak verilmesinin  
fiilen mümkün bulunmadığı,  
Aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından,  
Açıklama istenen iş kalemleri için belirlenmiş olan imalat miktarları (metrajlar) ile  
idare tarafından yaklaşık maliyet oluşturulurken belirlenen miktarlar arasında % 10'u aşar  
derecede farklılıkların bulunduğu, Kamu ihale Kurumunun istikrar kazanmış kararlarına göre  
% 10 dan fazla miktar farklılıklarının makul ve kabul edilebilir düzeyde olmaması nedeniyle  
söz konusu aşırı düşük açıklamasının reddedilmesi gerektiği,  
Sunulan hesap cetvelinde açıklama istenilen iş kalemlerinin metrajlarında sistematik  
olarak oynama yapıldığı ve fiyat avantajı elde edildiği, bu yolla ortaya çıkan parasal tutarın  
ihalede isteklilerin sıralamasına etki ettiği,  
1
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/010  
: 21  
: 03.02.2016  
: 2016/UY.II-376  
Analiz verilmemek suretiyle açıklamada bulunulan iş kalemleri için teklif edilen  
fiyatların, hangi kamu kurum ve kuruluşları tarafından yayımlandığı hususunda herhangi bir  
açıklamada bulunulmamış olmasının Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.5’inci maddesine  
aykırılık teşkil ettiği,  
Sunulan analizlerde açıklama istenilmeyecek analiz girdileri için hiç bir fiyat  
öngörülmediği, açıklama istenen ve istenmeyen aynı analiz girdileri için farklı analizlerde  
farklı fiyatların teklif edildiği, açıklama istenen iş kalemleri içerisinde yer alan açıklama  
istenmeyecek analiz girdilerine yer verilmemesinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2 ve  
45.1.2.3’üncü maddelerine aykırılık teşkil ettiği,  
Sunulan analizler, hesap cetvelleri, alt analizler ve fiyat tekliflerinde aritmetik  
hataların bulunduğu, analiz ve fiyat tekliflerindeki birim fiyatlar ile hesap cetvelindeki birim  
fiyatların birbirleriyle uyumlu olmadığı,  
Sunulan analizlerin poz numaraları ve tanımları ile açıklama istenilen iş kalemlerinde  
belirtilen poz numaraları ve tanımların birbirine uymamakla birlikte, teknik olarak da istenilen  
şartları karşılamadığı, sunulan analizlerin idarenin belirlemiş olduğu analiz formatına uygun  
olmadığı,  
Açıklama istenilen iş kalemlerinin birçoğu için herhangi bir nakliye hesaplaması  
yapılmadığı, yapılan nakliye analizlerindeki mesafelerinde yanlış belirlenmiş olduğu, nakliye  
giderinin tevsiki için piyasadan maliyete dayalı fiyat teklifi alındığı, ancak açıklanan iş  
kalemleri kapsamında gerçekleştirilecek nakliyeye ilişkin imalatların, fiyat teklifi alınan  
şirketlerce sürekli aynı tür ve miktarlarda girdiler kullanılarak rutin olarak gerçekleştirilen  
imalatlar niteliğinde olmadığı, ihale konusu işe özgü imalatlar olduğu ve bu sebeplerle anılan  
imalatlara ilişkin maliyete dayalı olarak açıklamada bulunulamayacağı,  
Sunulan analizlerdeki işçilik ücretlerinin yürürlükte olan asgari ücretin altında kaldığı  
ve aynı poz numaralı işçilik giderleri için farklı analizlerde farklı ücretlerin belirlenmiş  
olduğu,  
Analiz girdilerinin ve miktarlarının değiştirildiği, analiz girdileri için öngörülen  
fiyatların Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan 2015 yılı rayiçlerinin altında  
olduğu,  
İhale ilan tarihi ve ihale tarihi arasındaki birim fiyatların kullanılması gerekirken bu  
kurala riayet edilmediği, yararlanılan kamu pozlarına ait birim fiyatların ilgili kurumlar  
taralından 2015 yılı için yayımlanan karsız birim fiyatların altında olduğu,  
Sunulan proforma faturaların / fiyat tekliflerinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin  
45.1.13.1. 45.1.13.5. 45.1.13.6 ve 45.1.13.7’nci maddelerine aykırılık teşkil edecek şekilde  
tanzim edildiği, sunulan fiyat tekliflerinin hangi geçici vergi dönemine ait olduğu hususunda  
da bir belirlemede bulunulmadığı, birçok fiyat teklifleri üzerinde maliyet/satış tutarı tespit  
tutanağı tarih ve numarasının bulunmadığı, bulunanlarda da tarih ve numaranın uyuşmadığı,  
2
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/010  
: 21  
: 03.02.2016  
: 2016/UY.II-376  
Sunulan proforma faturalar/fiyat tekliflerini düzenleyen şirketlerin, gerçekte bu işi  
yapmıyor olmalarına rağmen proforma fatura/fiyat teklifini düzenlemelerinin mümkün  
olmadığı, söz konusu belgelerin sahte belge olarak değerlendirilmesi gerektiği,  
Proforma fatura / fiyat tekliflerini tanzim eden SMMM/YMMM/SM’ler ile aralarında  
herhangi bir sözleşme bulunmadığı, fiyat teklifi veren şirketlerin çalıştıkları meslek  
mensuplarının aslında farklı kişiler olduğu, fiyat tekliflerini imzalayanların ilgili belgeleri  
imzalamaya yetkili olmadıkları nedeniyle ilgili belgelerin sahte belge olarak değerlendirilmesi  
gerektiği, fiyat teklifi ve Ek O-6 tutanakları ekinde sunulan SMMM ve mükellef  
sözleşmelerinin geriye dönük olarak tanzim edildiği, teklifi veren mükellefe ait imza  
sirkülerinin ve ilgili meslek mensubunun faaliyet belgesinin sunulmadığı, sunulan belgelerin  
ise güncelliklerini kaybetmiş geçersiz belgeler olduğu, aslı gibidir onaylarının bulunmadığı,  
İlk aşırı düşük teklif sorgulama ve hâlihazırdaki aşırı düşük teklif sorgulama süreci  
kapsamında teklif verilen aynı ürün için aynı şirketten aynı vergi dönemi için farklı fiyat teklif  
edildiği, bu durumun sunulan fiyat tekliflerinin doğru olmadıklarını gösterdiği,  
Sunulan maliyet/satış tespit tutanaklarının 2015 Ocak-Şubat-Mart ile 2014 Ekim-  
Kasım-Aralık aylarına ait olması gerekirken, 2015/Nisan-Mayıs-Haziran aylarına ait  
muhasebe kayıtlarının esas alındığı, bu durumun Kamu İhale Genel Tebliği’nin  
45.1.13.11’inci maddesine aykırılık teşkil ettiği,  
Kendi stoklarında bulunan mal/mamul ile açıklamada bulunulan iş kalemleri için,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.7’nci maddesinde belirtilen EK-O.8 belgesi ile  
açıklamada bulunulması gerektiği, stoklarındaki miktarların teklif edilen miktarların altında  
olduğu,  
Sunulan proforma fatura/fiyat tekliflerini düzenleyen şirketlerin bir çoğunun 2014 ve  
2015 yıllarında vergi kaydının bulunmadığı, vergi kaydı olmamasına ve ihale tarihinden önce  
vergi kayıtlarını kapatmış olmalarına rağmen sahte bir şekilde düzenlenen belgelerin aşırı  
düşük açıklamasının değerlendirilmesi aşamasında dikkate alınması gerektiği, bu konu ile  
ilgili olarak belgeyi düzenleyen şirketlerin bağlı bulunduğu vergi dairelerinden gerekli teyidin  
alınması gerektiği,  
Özel ve kamu pozlarına ait tesisat iş kalemleri için Kamu İhale Genel Tebliği’nin  
45.1.7’nci maddesi uyarınca malzeme ve montaj bedelinin ayrıştırılarak gösterilmediği,  
sunulan analizlerde belirlenen işçilik miktar ve ücretlerinin ilgili pozlar için belirlenen montaj  
(işçilik) bedelinin altında olduğu,  
ÖZEL 015, ÖZEL 019,ÖZEL 016, ÖZEL 025. S.Özel-09, ÖZEL 023, ÖZEL 006,  
S.Özel-07, ÖZEL 013,ÖZEL 002 poz numaralı iş kalemlerinin projeye özel imalatlar olduğu,  
piyasada her an aynı özellikte imalatların yapılıp satılmasının söz konusu olamayacağı, anılan  
iş kalemleri için satışlar üzerinden açıklamada bulunulmasının teknik ve fiili olarak mümkün  
bulunmadığı, maliyet üzerinden açıklama yolu ile açıklamada bulunulması gerektiği, söz  
konusu iş kalemleri için düzenlenen fiyat teklifleri, maliyet/satış tutarı tespit tutanakları ve  
dayanağını oluşturan alış ve satış faturalarının Kurum tarafından istenilmek suretiyle  
doğruluklarının ve mevzuata uygunluklarının teyit edilmesi gerektiği belirtilerek anılan  
gerekçelerle ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve  
ihalenin ortak girişimleri üzerinde bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.  
3
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/010  
: 21  
: 03.02.2016  
: 2016/UY.II-376  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
Başvuruya konu ihalede, Bahadır Müh. Pro. İnş. Tur. San ve Tic. Ltd. Şti. – Doğan  
Karataş İş Ortaklığının, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının  
uygun olmadığına yönelik 19.08.2015 tarihli itirazen şikâyet başvurusu üzerine alınan  
2015/UY.II-2835 tarihli Kurul kararında “…idare tarafından ihale dokümanı kapsamında  
özel ve paçal pozlara ilişkin analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının  
istekli olabileceklere, aşırı düşük teklif sorgulama işlemine ilişkin süreçte de sınır değerin  
altında teklif sunan istekliye verilmediği, özel ve paçal iş kalemleri dahilinde, tutarı kâr ve  
genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdilerinin  
tespit edilmemesi suretiyle sıralı analiz girdileri tablosunun mevzuata uygun olarak  
düzenlenmediği, açıklama istenecek iş kalemleri içeriğindeki analiz girdilerinin bazı iş  
kalemlerinde açıklama istenilecek, bazı iş kalemlerinde ise açıklama istenmeyecek analiz  
girdileri arasında gösterildiği tespit edilmiş olup, usulüne uygun yapılmayan bir aşırı düşük  
teklif sorgulama işlemi kapsamında, aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olup  
olmadığının sağlıklı bir şekilde değerlendirilemeyeceği anlaşıldığından, idare tarafından  
sıralı analiz girdileri tablosunun yukarıda yer verilen açıklamalar çerçevesinde tertiplenerek,  
özel ve paçal pozlara ilişkin analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatların  
belirtilmesi suretiyle teklifi sınır değerin altında olan istekliden yeniden aşırı düşük teklif  
açıklaması istenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.” ifadelerine yer verilerek aşırı düşük  
teklif sorgulaması işleminin yenilenmesine karar verilmiştir.  
İdare tarafından, anılan Kurul kararında belirtilen tespitler doğrultusunda 24.11.2015  
tarihli yazı ile sınır değerin altında teklif veren Akgün İnş. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti.den  
yeniden aşırı düşük teklif açıklamalarını iletmesinin istendiği, söz konusu yazı ekinde  
açıklama istenecek iş kalemleri listesine, açıklama istenmeyecek analiz girdileri listesine ve  
özel iş kalemlerine ilişkin analiz formatlarına yer verildiği, anılan isteklinin 11.12.2015  
tarihli dilekçesiyle açıklamalarını sunduğu, idarece yapılan değerlendirmeler sonrasında  
18.12.2015 tarihli ve 04/01 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin Akgün İnş. Taah. Tic.  
ve San. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibi isteklinin ihalede ekonomik açıdan en  
avantajlı 2’nci teklif sahibi olarak belirlendiği ve 24.12.2015 tarihinde idareye ihale üzerinde  
bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığına yönelik şikâyet  
başvurusunda bulunduğu, idarenin 31.12.2015 tarihli işlemi ile şikâyeti uygun bulmadığı ve  
başvuru sahibinin 06.01.2016 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan dilekçesi ile itirazen şikâyet  
başvurusunda bulunduğu anlaşılmıştır.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
4
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/010  
: 21  
: 03.02.2016  
: 2016/UY.II-376  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde "45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin  
% 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif  
toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük  
tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
5
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/010  
: 21  
: 03.02.2016  
: 2016/UY.II-376  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
Örnek:  
Yaklaşık maliyeti 100.000 TL olan bir ihalede; ihale komisyonu, (38.1) maddesine  
göre idarece oluşturulan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ni kullanarak yaklaşık maliyete  
oranlarının kümülatif toplamı % 80 den küçük olan (0,6888) 8, 9 ve 10 nolu iş  
kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan 4  
nolu iş kalemi/grubunu açıklama istenilecek iş kalemleri/grupları olarak belirleyecektir.  
Sıralı iş kalemleri/grupları listesi  
İş kalemi/grubu  
İşkalemi/grubu adı  
Tutarı  
Tutar/YM  
Kümülatif toplam  
No  
8
9
10  
4
6
7
3
5
2
…….  
…….  
…….  
…….  
…….  
…….  
…….  
…….  
…….  
32.000  
20.000  
16.880  
15.000  
9.600  
2.400  
2.250  
1.000  
750  
0,3200  
0,2000  
0,1688  
0,1500  
0,0960  
0,0240  
0,0225  
0,0100  
0,0075  
0,0012  
100,0000  
0,3200  
0,5200  
0,6888  
0,8388  
0,9348  
0,9588  
0,9813  
0,9913  
0,9988  
1,0000  
1
…….  
120  
100.000  
TOPLAM  
Sorgulama yapılacak olan “4” nolu iş kalemi/grubunun kar ve genel gider hariç birim  
fiyatının18,49 TL olduğu varsayıldığında, ihale komisyonu tarafından, tutarı 18,49 TL’nin %  
3’ü olan (18,49x0,03=0,55) 0,55 TL’ye eşit veya altında kalan analiz girdileri “vida ve  
plastik dupel, agraf 12 cm, agraf vidası, derz bandı, ses yalıtım bandı, borazan vida, derz  
dolgu alçısı harcı” olarak tespit edilecektir.  
Ancak söz konusu girdilerin tutarları toplamı olan 2,81 TL’nin, 4 nolu iş kaleminin  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının (birim fiyatının) % 15’i olan (18,49x0,15=2,77)  
2,77 TL’den fazla olması nedeniyle sıralı analiz girdileri tablosuna göre 2,77 TL’lik tutarın  
aşılmasına neden olan “vida ve plastik dubel” açıklama yapılması gerekli olmayan analiz  
girdileri içinden çıkarılacak ve “agraf 12 cm, agraf vidası, derz bandı, ses yalıtım bandı,  
borazan vida, derz dolgu alçısı harcı” açıklama yapılmasına gerek olmayan analiz girdileri  
olarak ihale komisyonunca tespit edilecektir.  
İş kalemi / grubu analizi  
İş kalemi / grubu  
Yangına dayanıklı alçı duvar levhaları ile Ölçü Birimi  
metal iskeletli giydirme duvar yapılması m2  
(………… Duvar Levhası ile)  
No : 4  
Poz No  
Girdiler  
Ö Br.  
Miktarı  
B.Fiyatı  
Tutarı*  
Vida ve plastik Ad  
XXX  
XXX  
0,54  
dubel  
6
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/010  
: 21  
: 03.02.2016  
: 2016/UY.II-376  
Levha xx mm m2  
XXX  
XXX  
5,00  
..  
(yangına  
dayanıklı)  
Tc 60 Profilli- m  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
XXX  
3,50  
0,80  
0,51  
0,31  
0,34  
0,33  
0,35  
0,43  
0,68  
3,25  
2,45  
..  
..  
..  
..  
..  
..  
..  
..  
..  
..  
..  
0,6mm  
TU 28 Profilli-0,5 m  
mm  
Agraf 12 cm  
Ad  
… Agraf vidası  
Kt  
m
Derz Bandı (Cam  
el.)  
… Ses yalıtım bandı m  
5 cm  
Borazan vida  
Kt  
… Derz dolgu alçısı m3  
harcı  
… Düz İşçi(taş.)  
Sa  
Sa  
… Alçı levha ustası  
… Alçı levha usta Sa  
yar.  
Kar ve genel giderler hariç toplam  
Kar ve genel giderler (% 25)  
TOPLAM TUTAR  
18,49  
4,62  
23,11  
Sıralı analiz girdileri tablosu  
Girdiler  
Ö.B. Mikt B.Fiyat Tut Kümüla  
arı arı tif  
Toplam  
ı
Agraf vidası  
Kt  
XXX XXX  
XXX XXX  
XXX XXX  
XXX XXX  
XXX XXX  
XXX XXX  
XXX XXX  
XXX XXX  
0,3 0,31  
1
0,3 0,64  
3
0,3 0,98  
4
0,3 1,33  
5
0,4 1,76  
3
0,5 2,27  
1
0,5 2,81  
4
0,6  
Açıklama yapılması istenil  
meyecektir  
Açıklama yapılması istenil  
meyecektir  
Açıklama yapılması istenil  
meyecektir  
Açıklama yapılması istenil  
meyecektir  
Açıklama yapılması istenil  
meyecektir  
Açıklama yapılması istenil  
meyecektir  
Ses yalıtım bandı 5 cm m  
Derz Bandı (Cam el.)  
m
Borazan vida  
Kt  
Derz dolgu alçısı m3  
harcı  
Agraf 12 cm  
Ad  
Ad  
Sa  
Vida ve plastik dubel  
Düz İşçi(taş.)  
7
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/010  
: 21  
: 03.02.2016  
: 2016/UY.II-376  
8
TU 28 Profilli-0,5 mm  
Alçı levha usta yar.  
Alçı levha ustası  
m
XXX XXX  
XXX XXX  
XXX XXX  
XXX XXX  
XXX XXX  
0,8  
0
2,4  
5
3,2  
5
3,5  
0
Sa  
Sa  
m
Tc 60 Profilli-0,6mm  
Levha xx mm (yangın m2  
a dayanıklı)  
5,0  
0
(NOT = Örnekteki iş kalemine ait analizdeki girdiler ve tutarları gerçek verileri  
yansıtmamaktadır, (45.1.2.1) ve (45.1.2.2) maddesi için oluşturulmuş sayısal örnektir.)  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu  
çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli  
olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri  
ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz  
sunulması istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
8
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/010  
: 21  
: 03.02.2016  
: 2016/UY.II-376  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden  
iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
Örneğin; isteklinin, “150 dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan  
Bakanlığının 16.001 poz numaralı birim fiyatını (2010 B.F: 97,86 TL) teklif etmesi, “200  
dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.002 poz numaralı  
birim fiyatının (2010 B.F: 104,00 TL) üzerinde 105,00 TL teklif vermesi, 250 dozlu demirsiz  
beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.003 poz numaralı birim fiyatının  
kar ve genel gider hariç tutarına, (110,13/1,25=88,10 TL) kendi belirlediği % 18 kar ve genel  
gider karşılığı eklemek suretiyle 103,96 TL (88,10 x 1,18) teklif etmesi ve teklif ettiği söz  
konusu birim fiyatları aşağıdaki örnek listede gösterildiği şekilde tablo halinde göstermesi  
durumunda; bu üç iş kalemi için analiz düzenlemesi zorunlu değildir.  
Kamu kurum ve kuruluşlarının yayımlanmış birim fiyatları kullanılarak oluşturulan teklif  
birim fiyat listesi (Örnek)  
Kamu kurum ve kuruluş birim fiyatları  
Teklif  
Kar  
Kar ve  
ve  
Teklif  
genel  
Teklif  
edilen  
birim  
fiyat  
genel edilen  
gider kar ve  
hariç genel  
birim gider  
fiyat  
Sıra  
No  
İş kaleminin  
adı  
gider  
dahil  
birim  
fiyat  
Birim fiyatı  
alınan  
kurum/kuruluş  
Poz No  
(TL)  
(TL)  
(TL)  
(TL)  
16.001  
16.002  
150  
dozlu Bayındırlık ve İskan  
demirsiz  
beton  
200  
Bakanlığı  
97,86  
97,86  
dozlu Bayındırlık ve İskan  
demirsiz  
beton  
Bakanlığı  
104,00  
105,00  
9
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/010  
: 21  
: 03.02.2016  
: 2016/UY.II-376  
16.003  
250  
dozlu Bayındırlık ve İskan  
demirsiz  
beton  
Bakanlığı  
110,13 88,10 15,86 103,96  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6.Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak  
suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının  
açıklanması gereklidir.  
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak  
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet  
avantajı açıklanmalıdır.  
45.1.13.Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
10  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/010  
: 21  
: 03.02.2016  
: 2016/UY.II-376  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1.Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre  
teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit  
tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek  
olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
11  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/010  
: 21  
: 03.02.2016  
: 2016/UY.II-376  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin  
açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini  
kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan  
bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.  
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere  
ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet  
ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması  
yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere  
ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)  
45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve  
hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi  
arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek:  
Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl,  
kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)  
45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece  
ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın  
belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir. (Örnek: EPDK tarafından il  
bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatları vb.)  
45.1.13.6.Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği,  
aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik  
sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından  
ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı  
(EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması  
ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte  
kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek  
bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, SM,  
YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.7. İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle  
stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin “stok tespit  
tutanağı”nın (Ek-O.8) sunulması zorunludur. Stok tespit tutanağında ilgili malın ağırlıklı  
ortalama birim maliyeti gösterilecektir. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar,  
stok tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olamaz. Ayrıca stoklarda  
olduğu belirtilen söz konusu malın miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen  
12  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/010  
: 21  
: 03.02.2016  
: 2016/UY.II-376  
miktardan az olması halinde eksik kalan miktar için bu Tebliğdeki diğer açıklama  
yöntemlerine uygun olarak açıklama yapılması gereklidir.  
45.1.13.8. İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın  
alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal  
bedelinin tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi  
Usul Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi  
yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından  
hazırlanarak imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.  
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.9.İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara  
ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış  
faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın  
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki  
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler  
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya  
bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci  
maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan  
ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde  
ise ihale tarihi esas alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
45.1.13.13. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda  
belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre  
düzenlenecektir.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.  
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına  
rağmen teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece  
ilgili madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık  
bulunduğu da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.  
45.1.17. İhale süreci devam ederken çeşitli nedenlerle teklif geçerlik süresinin bitmesi  
ve 4734 sayılı Kanunun 32 nci maddesi uyarınca teklif geçerlik sürelerinin uzatılması  
yönündeki idare talebini kabul etmeyen isteklilerin bulunması durumunda; yeniden bir sınır  
değer tespit edilmeyecek ve idarece aşırı düşük teklif sorgulaması, tespit edilen ilk sınır değer  
dikkate alınarak gerçekleştirilecektir. Ancak; gerek idarece gerek Kurum veya mahkemeler  
tarafından alınan kararlar çerçevesinde, ihale tarihi itibari ile geçerli olan teklif sayısında  
değişiklik olması halinde aşırı düşük teklif sınır değerinin geçerli teklifler dikkate alınarak  
yeniden belirlenmesi gerekmektedir...” açıklaması,  
13  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/010  
: 21  
: 03.02.2016  
: 2016/UY.II-376  
İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde 33.1. İhale komisyonu  
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır  
değeri hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında olan teklifleri aşırı  
düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir.  
Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada  
bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli  
teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında  
olması durumunda kesin teminat 40.2 nci maddede yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar  
üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.  
İdare tarafından sıralı iş kalemleri/grupları listesi kullanılarak yaklaşık maliyetin  
%80’lik kısmını oluşturan 80 adet iş kaleminin aşırı düşük teklif açıklaması istenilecek iş  
kalemi olarak belirlendiği, söz konusu iş kalemleri için açıklama istenilmeyecek analiz  
girdileri listesinin hazırlandığı ve özel veya paçal iş kalemleri için analiz formatlarının  
oluşturulduğu, 80 adet iş kaleminden inşaat iş kalemleri içerisinde yer alan ÖZEL 002, ÖZEL  
006, ÖZEL 013, ÖZEL 015, ÖZEL 016, ÖZEL 019, ÖZEL 023, ÖZEL 025, 27.530/2-A,  
Y.19.055/056-A, Y.26.020/012A-A, Y.27.501/01-A, Y.27.581-A1, elektrik iş kalemleri  
içerisinde yer alan EÖBF-03, EÖBF-16, EÖBF-43 iş kalemleri ve mekanik iş kalemleri  
içerisinde yer alan S.ÖZEL-07, S.ÖZEL-09 iş kalemlerinin, idarece tasarlanan ve birden fazla  
iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) ile kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) niteliğinde, 62  
adet iş kaleminin ise kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu iş  
kalemleri niteliğinde oldukları anlaşılmıştır.  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının 530  
sayfadan oluştuğu, işin kapsamında yer alan tüm iş gruplarının ayrı ayrı icmallerin ve  
isteklinin teklif bileşenlerini de içeren ana icmalin sunulduğu, açıklanması istenilen iş  
kalemlerinin her biri için birim fiyatların, imalat miktarlarının, maliyet tutarlarının ve tüm iş  
kalemlerinin ayrı ayrı tutarlarının gösterildiği hesap cetvellerinin yer aldığı, açıklanması  
istenilmeyen imalatlara ait iş kalemleri için de tutarların ayrı ayrı belirtildiği, özel poz  
niteliğinde olmayan 62 adet iş kalemine ait analiz girdilerinin kamu kurum ve kuruluşları  
tarafından yayımlanmış analizler ve/veya fiyat teklifleri kullanılarak açıklandığı, 18 adet özel  
iş kalemi için idarenin aşırı düşük teklif açıklaması isteme yazısı ekinde anılan istekliye  
göndermiş olduğu analiz formatlarına uygun analizlerin düzenlendiği, özel iş kalemlerine ait  
analiz girdilerinin de kamu kurum ve kuruluşları tarafından yayımlanmış fiyatlar ve/veya fiyat  
teklifi kullanılarak açıklandığı görülmüştür.  
Başvuru sahibinin ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından açıklama istenen iş  
kalemleri için belirlenmiş olan imalat miktarları ile idare tarafından yaklaşık maliyet  
oluşturulurken belirlenen miktarlar arasında % 10'u aşar derecede farklılıkların bulunduğu,  
14  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/010  
: 21  
: 03.02.2016  
: 2016/UY.II-376  
Kamu ihale Kurumunun istikrar kazanmış kararlarına göre % 10’dan fazla miktar  
farklılıklarının makul ve kabul edilebilir düzeyde olmaması nedeniyle söz konusu aşırı düşük  
açıklamasının reddedilmesi gerektiği iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede, ihale  
üzerinde bırakılan isteklinin açıklama istenecek iş kalemleri için sunmuş olduğu miktarlar ile  
idarenin ilgili iş kalemleri için belirlemiş olduğu miktarlar üzerinde yapılan incelemede, söz  
konusu imalat miktarları arasında %0 ila %8,17 arasında metraj farklarının bulunduğu, hiçbir  
iş kaleminde %10’u aşar miktarda metraj farkının bulunmadığı tespit edilmiştir.  
Anahtar teslimi götürü bedel üzerinden ihale edilen işlerde mevzuat uyarınca ihale  
konusu işe ilişkin uygulama projelerinin idarece hazırlanarak isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de bu uygulama projeleri üzerinden imalat kalemlerine ilişkin metrajları kendilerinin  
hesaplaması ve tekliflerini oluşturması, imalat aşamasında da işi uygulama projesindeki  
şekliyle bitirmesi esastır. Yine anahtar teslimi götürü bedel üzerinden ihale edilen işlerde  
idarenin metrajları ile isteklilerin metrajlarının bire bir örtüşmesi beklenmemekle birlikte  
aradaki metraj farkının makul düzeyde olması gerekmektedir. Şikâyete konu ihalenin de  
anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle yapıldığı hususu dikkate alındığında,  
imalat miktarlarının ihale dokümanı içerisinde isteklilere verilememesi dolayısıyla isteklilerce  
miktar tespitinin proje, pursantaj listeleri ve mahal listeleri üzerinden hesaplanması  
gerektiğinden ve isteklilerce belirlenen miktarların ise idarenin belirlediği miktarlarla bire bir  
örtüşmesi beklenemeyeceğinden söz konusu farklılıkların %10’a kadar makul kabul  
edilebilecek bir oranda olması gerektiği, bu itibarla aşırı düşük teklif sorgulaması yapılan iş  
kalemlerinin hiçbirinde % 10’u aşan bir metraj farkı bulunmayan söz konusu isteklinin  
açıklamalarında mevzuata aykırılık bulunmadığı dolayısıyla başvuru sahibinin anılan  
iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Sunulan hesap cetvelinde açıklama istenilen iş kalemlerinin metrajlarında sistematik  
olarak oynama yapıldığı ve fiyat avantajı elde edildiği, bu yolla ortaya çıkan parasal tutarın  
ihalede isteklilerin sıralamasına etki ettiği, sunulan analizler, hesap cetvelleri, alt analizler ve  
fiyat tekliflerinde aritmetik hataların bulunduğu, analiz ve fiyat tekliflerindeki birim fiyatlar  
ile hesap cetvelindeki birim fiyatların birbirleriyle uyumlu olmadığı iddialarına ilişkin olarak  
yapılan incelemede, ihale üzerinde bırakılan isteklinin sunduğu hesap cetvellerinde ve  
sunulan analizlerde iş kalemine ilişkin miktar ve birim fiyatlarının çarpım sonucunun en yakın  
iki ondalık sayıya yuvarlanarak yazıldığı ve toplam tutarın da bu şekilde hesaplanmış olduğu,  
diğer taraftan söz konusu istekli tarafından sunulan analizler, hesap cetvelleri, alt analizler ve  
fiyat tekliflerinde yapılan incelemede ise herhangi bir aritmetik hatanın tespit edilmediği,  
analiz ve fiyat tekliflerindeki birim fiyatlar ile hesap cetvellerindeki birim fiyatların  
birbirleriyle uyumlu oldukları anlaşıldığından bu yöndeki iddiaların yerinde olmadığı  
anlaşılmıştır.  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan analizlerin poz numaraları ve  
tanımları ile açıklama istenilen iş kalemlerinde belirtilen poz numaraları ve tanımların  
birbirine uymamakla birlikte, teknik olarak da istenilen şartları karşılamadığı, sunulan  
analizlerin idarenin belirlemiş olduğu analiz formatına uygun olmadığı, analiz girdilerinin ve  
miktarlarının değiştirildiği, analiz girdileri için öngörülen fiyatların Çevre ve Şehircilik  
Bakanlığı tarafından yayımlanan 2015 yılı rayiçlerinin altında olduğu, sunulan analizlerde  
açıklama istenilmeyecek analiz girdileri için hiç bir fiyat öngörülmediği, açıklama istenen ve  
istenmeyen aynı analiz girdileri için farklı analizlerde farklı fiyatların teklif edildiği, açıklama  
istenen iş kalemleri içerisinde yer alan açıklama istenmeyecek analiz girdilerine yer  
verilmemesinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2 ve 45.1.2.3’üncü maddelerine  
15  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/010  
: 21  
: 03.02.2016  
: 2016/UY.II-376  
aykırılık teşkil ettiği, sunulan analizlerdeki işçilik ücretlerinin yürürlükte olan asgari ücretin  
altında kaldığı ve aynı poz numaralı işçilik giderleri için farklı analizlerde farklı ücretlerin  
belirlenmiş olduğu, sunulan analizlerin idarenin belirlemiş olduğu analiz formatına uygun  
olmadığı iddialarına ilişkin olarak yapılan incelemede, aşırı düşük teklif sorgulama yazısında,  
inşaat iş kalemleri içerisinde yer alan ÖZEL 002 - paslanmaz çelik merdiven korkuluğu  
yapılması, ÖZEL 006 - c3- temperli 6 mm dış cam+16+low-e kaplamalı 6 mm temperli,  
ÖZEL 013 - drenaj levhası yapılması, ÖZEL 015 - alüminyum kompozit dış cephe kaplaması  
yapılması, ÖZEL 016 - (d1) 3 kişilik oda - çalışma bölümü masası, ÖZEL 019 - (d4) gömme  
dolap yapılması (üç kişilik odalar), ÖZEL 023 - boyalı kenetli sac (kiremit rengi, makineli  
kenet), ÖZEL 025 - yangına dayanıklı kapı 30 dk., 27.530/2-A - hazır makine sıvası ile  
duvarlara 12 mm kalınlığında tek kat alçı sıva yapılması (Beton, tuğla ve benzeri yüzeylere),  
Y.19.055/056-A - 8 cm kalınlıkta taş yünü levhalar (min. 120 kg/m3 yoğunlukta) ile dış  
duvarlarda dıştan ısı yalıtımı ve buhar geçiş örtüsü yapılması (Mantolama), Y.26.020/012A-A  
- 3 cm kalınlığında crema likya bej mermer ile döşeme kaplaması yapılması, Y.27.501/01-A -  
250/300 çimento dozlu harçla düz sıva yapılması (Dış duvar yüzeyleri ile bodrum iç  
duvarlarında), Y.27.581-A1 - 200 kg çimento dozlu tesviye tabakası yapılması 4 cm iş  
kalemleri, elektrik iş kalemleri içerisinde yer alan EÖBF-03 - Öz3-1x13 W armatür, EÖBF-  
16 - 4x150 mm2 N2XH kablo, EÖBF-43 - 4x50 mm2 N2XH kablo iş kalemleri ve mekanik iş  
kalemleri içerisinde yer alan S.ÖZEL-07 - Duşakabin Yapılması [ .. x180 cm ], S.ÖZEL-09 -  
gri su arıtma deposu [ 10 m³/gün] iş kalemlerinin, idarece tasarlanan ve birden fazla iş  
kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) ile kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) niteliğinde  
oldukları,  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan analizlerden ÖZEL 006, ÖZEL 013  
ve ÖZEL 015 inşaat iş kalemlerine ilişkin analiz formatlarının ve tariflerin bulunduğu ve bu iş  
kalemlerine ilişkin olarak sunulan söz konusu analizler incelendiğinde, poz numaraları ve  
tanımların örtüştüğü, analizlerdeki miktarların idarenin hazırlamış olduğu analizler ile uyumlu  
olduğu, 27.530/2-A, Y.19.055/056-A, Y.26.020/012A-A, Y.27.501/01-A, Y.27.581-A1 poz  
numaralı inşaat iş kalemleri için ise ihale dokümanı içerisinde söz konusu pozların tariflerine  
yer verilmediği, ancak analiz formatlarının oluşturulduğu ve isteklinin sunduğu söz konusu  
analizler incelendiğinde, poz numaraları ve tanımların örtüştüğü, analizlerdeki miktarların  
idarenin hazırlamış olduğu analizler ile uyumlu olduğu, ÖZEL 002, ÖZEL 016, ÖZEL 019,  
ÖZEL 023, ÖZEL 025, EÖBF-03, EÖBF-16, EÖBF-43, S.ÖZEL-07 ve S.ÖZEL-09 iş  
kalemleri içinse pozların tariflerinin oluşturulduğu, analizlere ilişkin ise herhangi bir format  
oluşturulmadığı, anılan iş kalemlerinin üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve  
esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş  
kalemlerinden oldukları ve Tebliğ’in 45.1.13’üncü maddesi gereği söz konusu imalatlar için  
analiz sunulmasının zorunlu olmadığı, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından ÖZEL 002,  
ÖZEL 016, ÖZEL 019, ÖZEL 023, ÖZEL 025, S.ÖZEL-07 ve S.ÖZEL-09 iş kalemleri için  
malzeme, montaj ve nakliye bedelleri ayrı ayrı gösterilmek suretiyle, EÖBF-03, EÖBF-16 ve  
BF-43 iş kalemleri için ise malzeme ve montaj bedelleri ayrı ayrı gösterilmek suretiyle  
fiyat teklifi ile açıklamada bulunulduğu ve özel iş kalemlerinin tamamına ilişkin poz  
numaralarının ihale dokümanı ile uyumlu olduğu,  
Özel iş kalemlerinde analizi bulunan tüm iş kalemlerinin açıklama istenen veya  
istenmeyen tüm girdilerine ve miktarlarına yer verildiği, açıklama istenen veya istenmeyen  
analiz girdileri için farklı analizlerde farklı fiyatların verilmesinin söz konusu olmadığı gibi  
analiz girdileri için öngörülen fiyatların Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan  
16  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/010  
: 21  
: 03.02.2016  
: 2016/UY.II-376  
2015 yılı rayiçlerinin altında olmadığı, açıklama istenecek analizlerde girdi olarak yer alan  
işçilik maliyetlerinin 2015 yılının birinci yarısında yayınlanan saatlik işçilik birim fiyatı olan  
5,34 TL’nin altında olmadığı ve en az 5,66 TL olarak belirlendiği hususları tespit edildiğinden  
başvuru sahibinin anılan iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Analiz verilmemek suretiyle açıklamada bulunulan iş kalemleri için teklif edilen  
fiyatların, hangi kamu kurum ve kuruluşları tarafından yayımlandığı hususunda herhangi bir  
açıklamada bulunulmamış olmasının Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.5’inci maddesine  
aykırılık teşkil ettiği, ihale ilan tarihi ve ihale tarihi arasındaki birim fiyatların kullanılması  
gerekirken bu kurala riayet edilmediği, yararlanılan kamu pozlarına ait birim fiyatların ilgili  
kurumlar taralından 2015 yılı için yayımlanan karsız birim fiyatların altında olduğu  
iddialarına ilişkin olarak yapılan incelemede, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından  
açıklaması kapsamında, inşaat iş grubunda yer alan rayiçlerin hangi kamu kurum ve  
kuruluşları tarafından yayımlandığını belirtir listelerin sunulduğu, açıklama istenecek iş  
kalemleri içinse analizler yapılmak suretiyle açıklamada bulunulduğu, aynı şekilde mekanik  
ve elektrik tesisatı grubunda yer alan iş kalemleri için de hangi kamu kurum ve kuruluşları  
tarafından yayımlandığını belirtir listenin sunulduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin anılan  
iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Açıklama istenilen iş kalemlerinin bir çoğu için herhangi bir nakliye hesaplaması  
yapılmadığı, yapılan nakliye analizlerindeki mesafelerinde yanlış belirlenmiş olduğu, nakliye  
giderinin tevsiki için piyasadan maliyete dayalı fiyat teklifi alındığı, ancak açıklanan iş  
kalemleri kapsamında gerçekleştirilecek nakliyeye ilişkin imalatların, fiyat teklifi alınan  
şirketlerce sürekli aynı tür ve miktarlarda girdiler kullanılarak rutin olarak gerçekleştirilen  
imalatlar niteliğinde olmadığı, ihale konusu işe özgü imalatlar olduğu ve bu sebeplerle anılan  
imalatlara ilişkin maliyete dayalı olarak açıklamada bulunulamayacağı iddiasına ilişkin olarak  
yapılan incelemede, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından açıklama istenilen iş  
kalemlerinin altında yer alan ve şantiye sahası dışından teslim alınan malzemelere (Çimento,  
gazbeton, demir, çelik, kum, çakıl vb.) ilişkin nakliye giderleri için analizler yapılmak  
suretiyle açıklamalarda bulunulduğu, herhangi bir nakliye gideri için fiyat teklifi alınmadığı,  
yapılan açıklamalarda ön görülen mesafelerin tevsiki için istekli tarafından sunulan krokinin  
dayanak olarak gösterildiği ve bu haliyle nakliye giderleri için yapılan açıklamanın mevzuata  
uygun olarak yapıldığı anlaşıldığından başvuru sahibi isteklinin söz konusu iddiasının  
yerinde olmadığı neticesine ulaşılmıştır.  
Sunulan proforma fatura/fiyat tekliflerini düzenleyen şirketlerin bir çoğunun 2014 ve  
2015 yıllarında vergi kaydının bulunmadığı, vergi kaydı olmamasına ve ihale tarihinden önce  
vergi kayıtlarını kapatmış olmalarına rağmen sahte bir şekilde düzenlenen belgelerin aşırı  
düşük açıklamasının değerlendirilmesi aşamasında dikkate alınması gerektiği, bu konu ile  
ilgili olarak belgeyi düzenleyen şirketlerin bağlı bulunduğu vergi dairelerinden gerekli teyidin  
alınması gerektiği iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede, açıklamalar kapsamında, fiyat  
teklifi veren şirketlerin ilgili oldukları vergi dairesi ve vergi kimlik numaralarının belirtildiği,  
meslek mensubu tarafından söz konusu fiyat tekliflerinin onaylı ve imzalı olduğu ve sunulan  
belgelerin sahte olması durumunda meslek mensubu ile işletme arasında imzalanan 3568  
sayılı Kanun’a göre imzalanmış olan sözleşme gereği bunun meslek mensubu  
sorumluluğunda olacağı anlaşıldığından anılan isteklinin bu yöndeki iddiasının yerinde  
olmadığı sonucuna varılmıştır.  
17  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/010  
: 21  
: 03.02.2016  
: 2016/UY.II-376  
Sunulan proforma faturalar/fiyat tekliflerini düzenleyen şirketlerin, gerçekte bu işi  
yapmıyor olmalarına rağmen proforma/fatura fiyat teklifini düzenlemelerinin mümkün  
olmadığı, söz konusu belgelerin sahte belge olarak değerlendirilmesi gerektiği, sunulan  
maliyet / satış tespit tutanaklarının 2015 Ocak-Şubat-Mart ile 2014 Ekim-Kasım-Aralık  
aylarına ait olması gerekirken 2015 Nisan-Mayıs-Haziran aylarına ait muhasebe kayıtlarının  
esas alındığı, bu durumun Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.13.11’inci maddesine aykırılık  
teşkil ettiği, isteklinin kendi stoklarında bulunan mal/mamul ile açıklamada bulunulan iş  
kalemleri için, Kamu İhale Genel tebliğinin 45.1.13.7’nci maddesinde belirtilen EK-O.8  
belgesi ile açıklamada bulunulması gerektiği, stoklarındaki miktarların teklif edilen  
miktarların altında olduğu, sunulan fiyat tekliflerinin hangi geçici vergi dönemine ait olduğu  
hususunda da bir belirlemede bulunulmadığı, birçok fiyat teklifleri üzerinde maliyet/satış  
tutarı tespit tutanağı tarih ve numarasının bulunmadığı, bulunanlarda da tarih ve numaranın  
uyuşmadığı, sunulan proforma faturaların / fiyat tekliflerinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin  
45.1.13.1. 45.1.13.5. 45.1.13.6 ve 45.1.13.7’nci maddelerine aykırılık teşkil edecek şekilde  
tanzim edildiği iddialarına ilişkin olarak yapılan incelemede, ihale üzerinde bırakılan istekli  
tarafından açıklaması kapsamında 15 farklı şirket tarafından düzenlenmiş fiyat tekliflerinin  
kullanıldığı, anılan istekli tarafından açıklaması kapsamında söz konusu şirketlerin adlarına  
düzenlenmiş faaliyet belgelerinin sunulduğu, söz konusu belgelerle birlikte  
http://www.ticaretsicil.gov.tr ve http://www.gib.gov.tr internet sayfaları üzerinde yapılan  
incelemeler neticesinde de, ihale üzerinde bırakılan isteklinin açıklaması kapsamında sunduğu  
fiyat tekliflerinin, teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınmış olduğu tespit edilmiştir.  
Bununla birlikte, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından fiyat teklifi alınmak  
suretiyle yalnızca satışlar üzerinden açıklamalarda bulunulduğu ve istekli tarafından yapılan  
açıklamada ihale kapsamında yer alan herhangi bir malın ihale tarihi itibariyle stoklarında  
bulunduğuna dair bir beyanının bulunmadığı, dolayısıyla anılan isteklinin Ek: O8 tutanağı  
vasıtasıyla açıklamada bulunmasının olanaklı olmadığı, bu çerçevede anılan fiyat teklifleri  
üzerine Tebliğ’in 45.1.13.1’inci maddesine uygun olarak “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın,  
mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih  
ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazıldığı, ilgili şirketin imzasının ve iletişim  
bilgilerinin bulunduğu, meslek mensubunun imzası, kaşesi ve iletişim bilgilerinin de yer  
aldığı, anılan fiyat tekliflerinin dayanağı olarak istekli tarafından Ek: O6 tutanaklarının da  
sunulduğu, anılan fiyat teklifleri üzerinde satış tutarı tespit tutanağının tarih ve numaralarının  
yer aldığı ve söz konusu bilgilerin ilgili tutanakla uyumlu olduğu, ihale tarihinin 10.06.2015  
tarihi olduğu göz önünde bulundurulduğunda fiyat tekliflerinin 2014 yılı Ekim, Kasım, Aralık  
aylarını kapsayan 2014 yılının 4’üncü veya 2015 yılı Ocak, Şubat, Mart aylarını kapsayan  
2015 yılının 1’inci geçici vergi dönemine ait olması gerektiği, sunulan satış tutarı tespit  
tutanakları incelendiğinde anılan fiyat tekliflerinin 2014 yılı 4’üncü ve 2015 yılı 1’inci vergi  
dönemine ait oldukları, 2015 Nisan-Mayıs-Haziran aylarına ilişkin düzenlenmiş herhangi bir  
tespit tutanağı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin söz konusu iddialarının yerinde  
olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Proforma fatura / fiyat tekliflerini tanzim eden SMMM/YMMM/SM’ler ile aralarında  
herhangi bir sözleşme bulunmadığı, fiyat teklifi veren şirketlerin çalıştıkları meslek  
mensuplarının aslında farklı kişiler olduğu, fiyat tekliflerini imzalayanların ilgili belgeleri  
imzalamaya yetkili olmadıkları nedeniyle ilgili belgelerin sahte belge olarak değerlendirilmesi  
gerektiği, fiyat teklifi ve Ek O-6 tutanakları ekinde sunulan SMMM ve mükellef  
sözleşmelerinin geriye dönük olarak tanzim edildiği, teklifi veren mükellefe ait imza  
18  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/010  
: 21  
: 03.02.2016  
: 2016/UY.II-376  
sirkülerinin ve ilgili meslek mensubunun faaliyet belgesinin sunulmadığı, sunulan belgelerin  
ise güncelliklerini kaybetmiş geçersiz belgeler olduğu, aslı gibidir onaylarının bulunmadığı  
iddialarına ilişkin olarak yapılan incelemede, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından  
açıklaması kapsamında 15 farklı şirket tarafından düzenlenmiş fiyat tekliflerinin kullanıldığı,  
anılan istekli tarafından açıklaması kapsamında 13 şirkete ilişkin olarak, ilgili şirketin faaliyet  
belgesinin, imza sirkülerinin ilgili meslek mensubunun onaylı TÜRMOB faaliyet belgesinin  
ve şirket ile meslek mensubu arasında imzalanmış sözleşmelerin sunulduğu, Ripsan Orm. Ür.  
San. İnş. Nak. Pet. Oto. ve Tic. Ltd. Şti. ve Nuroğlu Elek. Elektr. Müh. Hizm. İnş. Taah. Tic.  
ve San. Ltd. Şti.nin fiyat teklifleri ve tespit tutanaklarında imzası bulunan meslek mensupları  
arasında imzalanmış sözleşmelerin sunulmadığı anlaşıldığından 20.01.2016 tarihli yazılar ile  
ilgili meslek mensuplarından anılan sözleşmelerin gönderilmesi istenilmiştir. 25.01.2016,  
27.01.2016 ve 28.01.2016 tarihlerinde Kurum kayıtlarına giren yazılar ekinde söz konusu  
sözleşmeler gönderilmiştir. Söz konusu belgeler üzerinde yapılan incelemede, ihale üzerinde  
bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan sözleşmeler ve  
faaliyet belgelerinde ismi geçen meslek mensupları ile fiyat teklifi ile satış tutarı tespit  
tutanaklarını imzalayan meslek mensuplarının aynı kişiler oldukları, teklifi veren şirkete ait  
imza sirkülerinin ve ilgili meslek mensubunun faaliyet belgelerinin sunulduğu ve meslek  
mensubu TÜRMOB faaliyet belgelerinin geçerlik sürelerinin de devam etmiş olduğu  
anlaşıldığından söz konusu iddiaların yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Özel ve kamu pozlarına ait tesisat iş kalemleri için Kamu İhale Genel Tebliği’nin  
45.1.7’nci maddesi uyarınca malzeme ve montaj bedelinin ayrıştırılarak gösterilmediği,  
sunulan analizlerde belirlenen işçilik miktar ve ücretlerinin ilgili pozlar için belirlenen montaj  
(işçilik) bedelinin altında olduğu iddialarına ilişkin olarak yapılan incelemede, Kamu İhale  
Genel Tebliği’nin 45.1.7’nci maddesinde, istekliler tarafından sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı,  
müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına  
ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı  
gösterecek şekilde açıklama yapılmasının kabul edileceği anlaşılmakta olup, ihale üzerinde  
bırakılan istekli tarafından fiyat teklifi alınmak suretiyle açıklamada bulunulan tesisat iş  
kalemleri için malzeme ve montaj bedellerinin ayrı ayrı gösterildiği, kamu kurum kuruluşları  
tarafından yayınlanan birim fiyatların kullanıldığı iş kalemlerinde de 2015 yılı birim  
fiyatlarının malzeme ve montaj bedelleri ayrı ayrı gösterilmek suretiyle karsız fiyatlarının  
altında fiyat kullanılmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin incelemeye konu iddialarının  
yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
ÖZEL 015, ÖZEL 019, ÖZEL 016, ÖZEL 025. S.ÖZEL-09, ÖZEL 023, ÖZEL 006,  
S.ÖZEL-07, ÖZEL 013, ÖZEL 002 poz numaralı iş kalemleri için satışlar üzerinden  
açıklamada bulunulmasının teknik ve fiili olarak mümkün bulunmadığı, maliyet üzerinden  
açıklama yolu ile açıklamada bulunulması gerektiği, söz konusu iş kalemleri için düzenlenen  
fiyat teklifleri, maliyet/satış tutarı tespit tutanakları ve dayanağını oluşturan alış ve satış  
faturalarının Kurum tarafından istenilmek suretiyle doğruluklarının ve mevzuata  
uygunluklarının teyit edilmesi gerektiği iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede, başvuru  
sahibi istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ÖZEL 006 - c3- temperli 6  
mm dış cam+16+low-e kaplamalı 6 mm temperli, ÖZEL 013 - drenaj levhası yapılması ve  
ÖZEL 015 - alüminyum kompozit dış cephe kaplaması yapılması iş kalemlerine ilişkin olarak  
idarece verilmiş analiz formatlarına uygun şekilde hazırlanmış analiz formatlarının, ÖZEL  
002 - paslanmaz çelik merdiven korkuluğu yapılması, ÖZEL 016 - (d1) 3 kişilik oda -  
çalışma bölümü masası, ÖZEL 019 - (d4) gömme dolap yapılması (üç kişilik odalar), ÖZEL  
023 - boyalı kenetli sac (kiremit rengi makineli kenet), ÖZEL 025 - yangına dayanıklı kapı 30  
19  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/010  
: 21  
: 03.02.2016  
: 2016/UY.II-376  
dk., S.ÖZEL-07 - Duşakabin Yapılması [ .. x180 cm ], S.ÖZEL-09 - gri su arıtma deposu [ 10  
m³/gün] iş kalemleri için ise piyasadan alınmış fiyat tekliflerinin sunulduğu, anılan iş  
kalemlerinin ve analiz girdilerinin açıklamalarında kullanılan fiyat tekliflerinin Ek:O6 satış  
tutarı tespit tutanakları dayanak oluşturacak şekilde tanzim edildikleri anlaşılmıştır.  
Alınan fiyat teklifleri üzerine “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal  
defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı  
satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında  
olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak yetkili meslek mensubunca imzalanıp  
kaşelendiği görülmüştür. Her ne kadar başvuru sahibi tarafından, anılan iş kalemlerine  
yönelik üçüncü kişilerden tedarik edilen fiyat tekliflerinin maliyete dayalı olacak şekilde  
düzenlenmesi gerekirken satışa dayalı olacak şekilde düzenlenmesinin mevzuata uygun  
olmadığı iddia edilmekteyse de Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesinde yer  
alan açıklamaya göre maliyete dayalı açıklamanın mamul/ mala veya hizmete ilişkin  
olabileceği anlaşıldığından ve anılan imalatlara benzer nitelikteki imalatların satışlar  
üzerinden açıklanmasına mani oluşturacak bir düzenleme bulunmadığından incelemeye konu  
iddianın yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.  
Kazım ÖZKAN  
Başkan V.  
II. Başkan  
Ali Kemal AKKOÇ  
Kurul Üyesi  
Ahmet ÖZBAKIR  
Kurul Üyesi  
Mehmet Zeki ADLI  
Kurul Üyesi  
Hamdi GÜLEÇ  
Kurul Üyesi  
Dr. Mehmet AKSOY  
Kurul Üyesi  
20