Ana Sayfa / Kararlar / Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 6. Bölge Müdürlüğü / 2015/181304-Osmaniye Bahçe İlçe Merkezi Horu Çayı Islahı TRK
Bilgi
İKN
2015/181304
Başvuru Sahibi
Emba Madencilik İnşaat Nakliyat Tic. ve San. A.Ş.
İdare
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 6. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
Osmaniye Bahçe İlçe Merkezi Horu Çayı Islahı TRK
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/032  
: 62  
: 02.06.2016  
:
2016/UY.III-1474  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Hamdi GÜLEÇ  
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet  
İhsan ŞATIR, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Emba Madencilik İnşaat Nakliyat Tic. ve San. A.Ş.,  
İlkbahar Mah. 609. Sok. No: 42 Oran Çankaya/ANKARA  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 6. Bölge Müdürlüğü,  
Cemalpaşa Mah. Ordu Cad. 96 01120 Seyhan/ADANA  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2015/181304 İhale Kayıt Numaralı “Osmaniye Bahçe İlçe Merkezi Horu Çayı Islahı TRK”  
İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 6. Bölge Müdürlüğü tarafından 05.02.2016  
tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Osmaniye Bahçe İlçe Merkezi Horu Çayı Islahı  
TRK” ihalesine ilişkin olarak Emba Madencilik İnşaat Nakliyat Tic. ve San. A.Ş.nin  
15.04.2016 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 25.04.2016 tarihli yazısı ile reddi  
üzerine, başvuru sahibince 02.05.2016 tarih ve 27005 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan  
02.05.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2016/1074 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, aşırı düşük teklif açıklamalarının ihale komisyonu  
tarafından mevzuata uygun olmadığı gerekçesiyle reddedildiği, ancak aşırı düşük teklif  
açıklamaları kapsamında HD-11 poz nolu kalemine ilişkin olarak sundukları açıklamaların  
Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun olduğu iddialarına yer verilmiştir.  
1
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
Başvuruya konu ihaleye ilişkin İdari Şartname’nin 2.1.(a) maddesinde ihale konusu  
işin adının Osmaniye Bahçe İlçe Merkezi Horu Çayı Islahı TRK olarak belirlendiği,  
Anılan Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde yer alan  
düzenlemede ise isteklilerin tekliflerini, her bir kaleminin miktarı ile bu kalemleri için  
teklif edilen birim fiyatlarının çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden verecekleri ve  
ihale sonucu, ihale üzerine bırakılan istekliyle her bir kaleminin miktarı ile kalemleri için  
teklif edilen birim fiyatların çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden teklif birim fiyat  
sözleşme imzalanacağının belirtildiği görülmüştür.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/032  
: 62  
: 02.06.2016  
:
2016/UY.III-1474  
İdare tarafından gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesi neticesinde, 05.02.2016  
tarihinde gerçekleştirilen başvuruya konu ihaleye 55 istekli tarafından teklif verildiği,  
isteklilerden Saadettin Kaan Pekmez, Kınay İnş San. ve Tic. Ltd. Şti., Ahmet Koşak  
-
Tek-  
Irmak İnşaat Otomotiv Turizm Gıda Enerji San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Abbas Özkan Ali Alkın  
-
Türkmen İş Ortaklığı tarafından sunulan deneyim belgelerinin İdari Şartname’nin 7’nci  
maddesinin 1’inci fıkrasının “d” bendinde yer alan düzenlemeye uygun olmadığı  
gerekçesiyle,  
Sabah Eser Dara Yapı İnşaat Tic. ve San. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’na ait geçici teminat  
-
mektubu İdari Şartname’nin 26’ncı maddesinin 3’üncü fıkrasında yer alan düzenlemeye  
uygun olmadığı gerekçesiyle,  
Başvuru sahibi Ispartakule Yapı Mehmet Aksekili  
Turan Koçer İş Ortaklığı’na ait birim fiyat teklif cetvelinin HD  
-
Berfa İnşaat Mühendislik Taahhüt  
04, HD 05, HD 14’üncü  
-
-
-
-
kalemlerine ait miktarların yanlış alındığı gerekçesiyle ihale komisyonu tarafından  
tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı,  
Netice itibariyle, söz konusu ihalede 49 geçerli teklif kaldığı, ihale komisyonu  
tarafından geçerli teklifler üzerinden yapılan hesaplama neticesinde aşırı düşük teklif sınır  
değerin 9.005.365,87 TL olarak tespit edildiği, sınır değerin altında teklif veren 25 isteklinin  
aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu, 14 istekli tarafından süresi içerisinde aşırı  
düşük teklif sorgulamasına cevap verilmediği, 11 isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının  
ise çeşitli gerekçelerle uygun bulunmaması üzerine ilgili isteklilerin tekliflerinin reddedildiği,  
Bahse konu ihalenin Şal İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, ekonomik  
açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak ise Temim Mühendislik İnşaat Nakliyat Taah. San. ve  
Dış Tic. Ltd. Şti. Nacar İnşaat Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin belirlendiği anlaşılmıştır.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra,  
diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük  
olanları tespit eder. Bu teklifleri reddet0meden önce, belirlediği süre içinde teklif  
sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister.  
2
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak,  
aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli  
görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
İhale komisyonu, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum  
tarafından belirlenen kriterleri esas alır. Kurum bu maddenin uygulanmasında; aşırı düşük  
tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi  
amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkilidir.”  
hükmü yer almaktadır.  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/032  
: 62  
: 02.06.2016  
:
2016/UY.III-1474  
60’ncı maddesinde de benzer hükümler yer almaktadır.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aşırı düşük teklif sorgulaması öngörülen ihalelerde  
yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında yapılacak işlemler” başlıklı 38’inci maddesinde  
“38.1. İdare, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir kalemi/grubunun yaklaşık  
maliyete oranını tespit edecektir. Yaklaşık maliyeti oluşturan kalemleri/grupları tutarlarının  
büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş  
kalemleri/grupları listesi” ile kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz  
girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz  
girdileri tablosu” hazırlanarak yaklaşık maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay  
belgesine eklenecektir. Sıralı kalemleri/grupları listesi oluşturulurken, kalemleri/grupları  
tutarlarının yaklaşık maliyete oranları, en yakın dört ondalık basamaklı sayıya getirilecek  
biçimde yuvarlanacak ve bu oranların toplamının, yuvarlama nedeni ile 1 den farklı olması  
dikkate alınmayacaktır. …” açıklaması,  
Anılan Tebliğ’in “Aşırı düşük teklif değerlendirmesi” başlıklı 45’inci maddesinde  
“45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü  
oluşturan kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen  
açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) gününden az olmamak üzere makul  
bir süre verilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına  
kadar olan kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına  
neden olan kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan kalemleri/grupları olarak  
belirlenecektir. Bunların dışında kalan kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve  
genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama  
yapılması istenilmeyecektir.  
3
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/032  
: 62  
: 02.06.2016  
:
2016/UY.III-1474  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri sunacaklardır.  
Sorgulamaya konu edilmeyen kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; kalemleri ve/veya gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği, (Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun  
analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit  
edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları  
analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla kalemini ihtiva eden  
4
kalemleri (paçal kalemi) için bu kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/032  
: 62  
: 02.06.2016  
:
2016/UY.III-1474  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
Örneğin; isteklinin, “150 dozlu demirsiz beton” kalemi için Bayındırlık ve İskan  
Bakanlığının 16.001 poz numaralı birim fiyatını (2010 B.F: 97,86 TL) teklif etmesi, “200  
dozlu demirsiz beton” kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.002 poz numaralı  
birim fiyatının (2010 B.F: 104,00 TL) üzerinde 105,00 TL teklif vermesi, 250 dozlu demirsiz  
beton” kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.003 poz numaralı birim fiyatının  
kar ve genel gider hariç tutarına, (110,13/1,25=88,10 TL) kendi belirlediği % 18 kar ve genel  
gider karşılığı eklemek suretiyle 103,96 TL (88,10  
x
1,18) teklif etmesi ve teklif ettiği söz  
konusu birim fiyatları aşağıdaki örnek listede gösterildiği şekilde tablo halinde göstermesi  
durumunda; bu üç kalemi için analiz düzenlemesi zorunlu değildir.  
Kamu kurum ve kuruluşlarının yayımlanmış birim fiyatları kullanılarak oluşturulan teklif  
birim fiyat listesi (Örnek)  
Kamu kurum ve kuruluş birim  
fiyatları  
Teklif  
Kar  
ve  
Kar ve  
Teklif  
genel  
gider  
dahil  
birim  
fiyat  
Teklif  
edilen  
birim  
fiyat  
Sıra Poz  
No No  
genel edilen  
gider kar ve  
hariç genel  
birim gider  
fiyat  
İş kaleminin adı  
Birim fiyatı alınan  
kurum/kuruluş  
(TL)  
(TL)  
(TL)  
(TL)  
1
16.001 150  
dozlu Bayındırlık ve İskan  
97,86  
97,86  
demirsiz beton  
Bakanlığı  
2
16.002 200  
16.003 250  
dozlu Bayındırlık ve İskan  
104,00  
105,00  
103,96  
demirsiz beton  
Bakanlığı  
3
dozlu Bayındırlık ve İskan  
110,13 88,10 15,86  
demirsiz beton  
Bakanlığı  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
5
belirtilmemesi durumunda, söz konusu kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli  
tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6.Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/032  
: 62  
: 02.06.2016  
:
2016/UY.III-1474  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle  
değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11.Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının  
açıklanması gereklidir.  
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak  
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet  
avantajı açıklanmalıdır.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları  
6
açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/032  
: 62  
: 02.06.2016  
:
2016/UY.III-1474  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir …” açıklaması yer almaktadır.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıdaki açıklamalarından ihale komisyonunca,  
idarece hazırlanan “sıralı kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin  
% 80’lik kısmına giren kalemleri/gruplarının belirlenmesi, belirlenen bu sıralı listeye göre,  
tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı %80 oranına kadar olan iş  
7
kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde %80 oranının aşılmasına neden olan iş  
kalemi/grubunun, sorgulamaya tabi tutulacak olan kalemleri/grupları olarak belirlenmesi,  
bunların dışında kalan kalemleri/grupları için sorgulama yapılmaması, ayrıca, ihale  
komisyonu tarafından, “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kâr ve genel gider  
hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdilerinin tespit  
edilmesi, yaklaşık maliyeti oluşturan kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden,  
tutarı kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için  
isteklilerden açıklama yapılmasının istenilmemesi gerektiği, ayrıca tutarı, kâr ve genel gider  
hariç analiz toplamının %3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi  
tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kâr ve genel gider hariç  
analiz toplamının %15’ini aşması durumunda, en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda  
%15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisinin belirlenmesi, tutarı bu girdinin  
tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmemesi; aynı girdinin yaklaşık maliyeti  
oluşturan birden fazla kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/032  
: 62  
: 02.06.2016  
:
2016/UY.III-1474  
analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının %3’ünün altında kalıp kalmadığına  
göre işlem yapılması, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için  
açıklama istenilmesi gerektiği,  
İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmalarının  
istenilmeyeceği, analizler ve hesap cetveli, anılan Kanun’un 38’inci maddesi uyarınca teklif  
fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili  
ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden isteneceği,  
Bu çerçevede teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler, tekliflerinde  
önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında,  
teklif birim fiyatlı işlerde, açıklama istenen kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak  
ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri sunmaları gerektiği, diğer  
taraftan sorgulamaya konu edilmeyen kalemleri/grupları için analiz sunulmasının  
istenilmeyeceği,  
İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında ise teklif birim fiyatlı işlerde, her bir iş  
kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme,  
işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve  
düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile  
miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği (Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz  
formatının isteklilere verilmesi gerektiği ve isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak  
tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada  
sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerektiği, idare tarafından bütün iş  
kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, kalemleri/iş  
gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebileceği, ancak bu  
durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi kalemleri/iş grupları için  
kullanılacağının belirtilmesinin zorunlu olduğu,  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal kalemi) için ise bu kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve  
miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli  
olabileceklere verilmesi gerektiği, ancak idarece niteliği gereği analiz formatı  
hazırlanamayan kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz  
8
sunmalarına gerek olmayıp, anılan kalemlerine ilişkin açıklamaların 45.1.13 maddesi  
uyarınca yapılabileceği anlaşılmaktadır.  
Yapılan incelemede, incelemeye konu ihalede yaklaşık maliyet hesap cetvelinin 15  
adet kaleminden oluştuğu, idare tarafından yaklaşık maliyeti oluşturan kalemleri/grupları  
tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği  
“sıralı kalemleri/grupları listesi”nin oluşturulduğu ve yaklaşık maliyet hesap cetveli  
kapsamında ihale onay belgesine eklendiği, daha sonra ihale komisyonu tarafından idarece  
hazırlanan sıralı kalemleri listesi kullanılmak suretiyle yaklaşık maliyetin %80’lik kısmına  
giren kaleminin belirlendiği, bu çerçevede ihale komisyonunca sorgulamaya tabi tutulacak  
bir tane kaleminin belirlendiği, söz konusu kalemin “HD-11” poz numaralı “Ocak Taşı İle  
İstifli Taş Tahkimatı Yapılması” isimli kalemi olduğu görülmüştür.  
İhale komisyonu kararında başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklaması, istekliye  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/032  
: 62  
: 02.06.2016  
:
2016/UY.III-1474  
gönderilen analiz formatında “Ocaktaşı ile istifli taş tahkimat yapılması” pozunun  
açıklanmasının istendiği, ancak ocak taşının niteliği idarece verilen analiz formatına  
uymayan KGM’nin “Ocaktaşı ile istifli taş dolgu yapılması” poz fiyatını kullandığı  
gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılmıştır. Şikayete verilen cevap yazısında da özetle  
KGM ve DSİ birim fiyat tarifleri çerçevesinde yapılan incelemede, taş dolgu ile taş tahkimat  
pozlarında kullanılan ocak malzemesinin ağırlığının (60 kg. ve 150 kg.) birbirinden farklı  
olduğu, istekli tarafından kullanılan KGM pozundaki malzeme niteliğinin ihaleye ait özel  
teknik şartnamedeki niteliği taşımadığı gerekçesiyle geçerli bir açıklama olarak kabul  
edilemeyeceği ifade edilmiştir.  
İstekli tarafından sunulan analizde nakliye dışında kalan tüm analiz girdilerinin  
KGM’nin 17.084/K poz nolu “Ocaktaşı ile istifli taş dolgu yapılması” pozu kullanılarak (tek  
kalem halinde) açıklandığı görülmektedir.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.3. maddesinde, teklif fiyatı aşırı düşük olduğu  
tespit edilen isteklilerin tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak  
yapacakları açıklama kapsamında teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen kalemlerinin  
birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri  
sunacakları, 45.1.8. maddesinde ise aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada  
sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine,  
idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat  
tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedileceği açıklanmıştır.  
Bu itibarla, başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının idarece verilen analiz  
formatındaki girdilere uygun şekilde yapılmadığı, bu bakımdan açıklamasının idarece uygun  
görülmediği anlaşıldığından, başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının idarece  
reddedilmesi işleminin yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
9
Oybirliği ile karar verildi.  
Hamdi GÜLEÇ  
Başkan  
Şinasi CANDAN  
II. Başkan  
Osman DURU  
Kurul Üyesi  
Erol ÖZ  
Kurul Üyesi  
Köksal SARINCA  
Kurul Üyesi  
Dr. Ahmet İhsan ŞATIR  
Kurul Üyesi  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/032  
: 62  
: 02.06.2016  
:
2016/UY.III-1474  
Mehmet ATASEVER  
Kurul Üyesi  
Oğuzhan YILDIZ  
Kurul Üyesi  
10