Ana Sayfa / Kararlar / Devlet Su İşleri 22.Bölge Müdürlüğü / 2015/164488-Gümüşhane Çamur Göleti
Bilgi
İKN
2015/164488
Başvuru Sahibi
Protar Yapı Mühendislik İnşaat Harita Toprak Dan. Müş .Taah. Tic. A.Ş.
İdare
Devlet Su İşleri 22.Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
Gümüşhane Çamur Göleti
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/047  
: 7  
: 17.08.2016  
:
2016/UY.III-2068  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Hamdi GÜLEÇ  
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet İhsan  
ŞATIR, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Protar Yapı Mühendislik İnşaat Harita Toprak Dan. Müş .Taah. Tic. A.Ş.,  
İlkbahar Mah. 590. Sok. No: 13/10 Çankaya/ANKARA  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Devlet Su İşleri 22.Bölge Müdürlüğü,  
Yalıncak Mevkii 61220 TRABZON  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2015/164488 İhale Kayıt Numaralı “Gümüşhane Çamur Göleti” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Devlet Su İşleri 22.Bölge Müdürlüğü tarafından 28.12.2015 tarihinde açık ihale usulü  
ile gerçekleştirilen “Gümüşhane Çamur Göleti” ihalesine ilişkin olarak Protar Yapı  
Mühendislik İnşaat Harita Toprak Dan. Müş. Taah. Tic. A.Ş.nin 24.06.2016 tarihinde yaptığı  
şikâyet başvurusunun, idarenin 29.06.2016 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince  
01.07.2016 tarih ve 39089 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 01.07.2016 tarihli dilekçe ile  
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2016/1582 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) İş hacmini gösteren belgeler kapsamında teklif ekinde sunulan faturaların  
2016/UY.II-1392 sayılı Kurul kararı ile danışmanlık hizmetlerine ait olduğu gerekçesiyle  
değerlendirmeye alınamayacağına karar verildiği, buna karşın söz konusu faturaların ciro  
olarak değerlendirilmek suretiyle gelir tablosundaki net satışlar bölümüne eklenmesi  
gerektiği, bu durumda hacmine ilişkin yeterlik kriterinin sağlanacağı ve değerlendirmenin  
tekrar yapılması gerektiği,  
2) İhale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi  
isteklinin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunduğu analizler ile ilgili olarak,  
-Malzemelere ilişkin analiz girdilerindeki miktarlarda değişiklik yapıldığı, ayrıca  
kamu kurum ve kuruluşlarınca yayınlanmış olan 2015 yılı birim fiyatlarından daha düşük  
fiyat teklif edildiğinin tevsik edilmediği,  
-Makine ve ekipmana ilişkin alt analizlerde amortisman katsayılarının düşürüldüğü ve  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/047  
: 7  
: 17.08.2016  
:
2016/UY.III-2068  
söz konusu işlemi açıklayıcı hiçbir belge sunulmadığı,  
-İşçiliğe ilişkin girdilerin miktarlarında değişiklik yapıldığı ve teklif tutarlarının saatlik  
asgari ücretin altında olduğu,  
-“ÇG-09-Açıkta ve Yer Altında Her Sınıfta Betonarme Betonu” için yapılan açıklama  
kapsamında sunulan proforma faturanın gerçeği yansıtmadığı, proforma faturada meslek  
mensubu kaşe ve mührünün bulunmadığı, proforma faturadaki firma yetkilisi imzasının imza  
sirküleriyle uyuşmadığı, Satış Tutarı Tespit Tutanağı düzenlenmediği,  
-“ÇG-26-Kazı ve Dolgu Nakli” için yapılan açıklama kapsamında sunulan proforma  
faturanın gerçeği yansıtmadığı, proforma faturada meslek mensubu kaşe ve mührünün  
bulunmadığı, proforma faturadaki firma yetkilisi imzasının imza sirküleriyle uyuşmadığı,  
satış tutarı tespit tutanağı düzenlenmediği, nakliye mesafesinin hatalı olarak belirlendiği,  
-İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında istenilen  
işin %80 ini kapsayan kalemlerine vermiş olduğu analizlere göre kâr miktarının işin  
tamamını yapabilecek seviyede olmadığı, şeklen uygun olsa bile fiilen gerçekçi olmadığı, bu  
sebeple bahse konu yapım işini tamamlayamayacağı ve işin yarım kalacağından dolayı kamu  
zararının oluşacağı,  
-
İhale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi  
isteklinin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunmuş olduğu analizlerde aritmetik  
hatalar olduğu, bu hataların idarece resen düzeltilmesi durumunda teklif birim fiyatlarının  
analizlerle oluşturulan birim fiyatların altında kalacağı,  
-
İhale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi  
isteklinin Kamu İhale Genel Tebliğinin 45’nci maddesinde yer alan “İhale komisyonu, sınır  
değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini, apım yönteminin ekonomik olması, eçilen  
teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar, eklif  
edilen yapım işinin özgünlüğü hususları ile ilgili hiçbir açıklamada bulunulmadığı,  
y
s
t
-
İhale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi  
isteklinin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında analiz ve alt analizlerde kullanılan kamu  
kurum ve kuruluşlarının 2015 yılı yayımlanmış rayiçlerine ilişkin listeyi sunmadığı  
iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin “İsteklinin hacmini gösteren  
belgeler” başlıklı 36’ncı maddesinde “(1) İş hacmini gösteren belgeler, aday veya isteklinin  
ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait;  
a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu,  
b) Taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/047  
: 7  
: 17.08.2016  
:
2016/UY.III-2068  
bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını gösteren faturalardır.  
(2)İş hacmini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde birinci fıkranın (a) ve (b)  
bentlerinde belirtilen her iki belgenin idarece istenilmesi zorunludur. Bu durumda aday veya  
isteklinin ise üçüncü fıkradaki yeterlik kriterini sağladığını göstermek üzere ihaleden önceki  
yıla ait bu iki belgeden birini sunması yeterlidir.  
(3)Birinci fıkrada sayılan belgelerin istenildiği durumlarda;  
a) Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve (c)  
bentlerine göre yapılan ihalelerde; isteklinin cirosunun, teklif ettiği bedelin % 25’inden,  
taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım  
işlerinin parasal tutarının ise teklif ettiği bedelin % 15’inden az olmaması,  
gerekir. Yeterlik kriteri olarak bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı  
kritere ilişkin belgeyi sunan aday veya istekli yeterli kabul edilir.  
(4) Üçüncü fıkradaki kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için  
sağlayamayanlar, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden  
son altı yıla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal  
tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.  
(7) Toplam ciro; gelir tablosundaki brüt satışlar tutarından, satıştan iadeler, satış  
iskontoları ve diğer indirimlerin tutarları düşülmek suretiyle ulaşılan net satışlar tutarıdır.  
(11) İş ortaklığı olarak ihaleye katılan aday ve isteklilerde; hacmine ilişkin  
kriterlerin, her bir ortak tarafından ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur.  
(13) Aday veya isteklinin, ortak girişimin ortağı olarak taahhüdü altında devam eden  
yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirdiği yapım işlerinin parasal tutarı, iş  
ortaklığındaki hissesi oranında, konsorsiyumda ise taahhüt edilen kısmı üzerinden  
hesaplanır.” hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği'nin “Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler” başlıklı  
36’ncı maddesinde 36.1 Uygulama Yönetmeliğinin “İsteklinin hacmini gösteren belgeler”  
başlıklı 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasındaki kriterleri, ihalenin yapıldığı yıldan önceki  
yılda sağlayamayan aday veya istekliler, ihalenin yapıldığı yıldan önceki son altı yıla kadarki  
belgelerin ortalaması üzerinden söz konusu kriterleri sağlayabilirler. İş hacmini gösteren  
belge olarak gelir tablosu sunulması durumunda, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıldan  
itibaren geriye doğru olan yıllara ait gelir tablolarının sırasıyla sunulması zorunludur.  
Örneğin; 2011 yılı Eylül ayında yapılacak olan bir ihalede, 2010 yılına ait gelir tablosu ile  
yeterlik kriterini sağlayamayan bir isteklinin, 2009-2010, 2008-2009-2010, 2007-2008-2009-  
2010, 2006-2007-2008-2009-2010 veya 2005-2006-2007-2008-2009-2010 yıllarına ait gelir  
tablolarını sunmak suretiyle yeterlik kriterini sağlaması mümkündür. Ancak 2006 yılına ait  
gelir tablosu sunulmadan, 2005-2007-2008-2009-2010 yıllarına ait gelir tabloları sunulmak  
suretiyle yeterlik kriterinin sağlanması mümkün değildir.  
İş hacmini gösteren belge olarak, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıldan itibaren  
geriye doğru olan yıllara ait faturaların sırasıyla sunulmaması halinde ise, fatura  
sunulmayan yıllara ait hacmi değeri sıfır olarak kabul edilerek, belgeleri sunulan ve  
sunulmayan yılların ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına  
bakılacaktır. Örneğin; 2011 yılı Eylül ayında yapılacak olan bir ihalede, 2010 yılına ait  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/047  
: 7  
: 17.08.2016  
:
2016/UY.III-2068  
faturalar ile yeterlik kriterlerini sağlayamayan bir isteklinin, 2008 yılına ait fatura sunmadan  
2006-2007-2009-2010 yıllarına ait faturaları sunması durumunda, 2008 yılı hacmi tutarı  
sıfır kabul edilerek, beş yılın ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp  
sağlanamadığı kontrol edilecektir.  
36.3. Birden fazla yıla ait hacmine ilişkin belgelerdeki tutarlar, Uygulama  
Yönetmeliğinin 37 nci maddesi uyarınca güncellenerek değerlendirilecektir. açıklamaları,  
İdari Şartname'nin “Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin  
taşıması gereken kriterler” başlıklı 7.4’üncü maddesinde 7.4.3. İş hacmini gösteren belgeler  
İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait, aşağıda belirtilen belgelerden birini  
sunması yeterlidir;  
a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu,  
b) Taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya  
bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını gösteren faturalar.  
İsteklinin cirosunun teklif ettiği bedelin % 25'inden, taahhüt altında devam eden yapım  
işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarının ise teklif  
ettiği bedelin % 15'inden az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve  
sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir.  
Bu kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için sağlayamayanlar, ihalenin  
yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki  
belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının  
ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.  
Taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen  
yapım işlerinin parasal tutarını tevsik etmek üzere; fatura örnekleri ya da bu örneklerin noter,  
serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi  
dairesince onaylı suretleri sunulur.  
Gelir tablosunun, serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci  
mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen  
gelir tablosunun  
o
ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeyi düzenlemeye yetkili merci  
tarafından onaylanmış olması gereklidir.  
İş ortaklığı olarak ihaleye katılan isteklilerde; hacmine ilişkin kriterlerin, her bir  
ortak tarafından ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur.” düzenlemesi yer  
almaktadır.  
İnceleme konusu ihaleye ilişkin olarak başvuru sahibi istekli tarafından hacmini  
tevsik için sunulan faturalar ilgili olarak, aynı idare tarafından 23.11.2015 tarihinde açık  
ihale usulü ile gerçekleştirilen “Gümüşhane Tersun Göleti” ihalesine de aynı faturaların  
sunulduğu ve şikâyet başvurusuna konu edildiği, başvuru sahibi Protar Yapı Mühendislik  
İnşaat Harita Toprak Dan. Müş. Taah. Tic. A.Ş. tarafından teklif ekinde sunulan “İsteklinin iş  
hacmini gösteren belgeler” kapsamında teklif ekinde sunulan  
yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını  
gösteren faturalar” ilişkin olarak 25.05.2016 tarihli ve 2016/UY.II 1392 sayılı Kurul kararı  
Taahhüdü altında devam eden  
a
-
ile adı geçen isteklinin sunmuş olduğu faturaların hacmine yönelik olarak değerlendirmeye  
alınamayacağına dair karar verildiği, söz konusu istekli tarafından inceleme konusu ihalede  
de hacmine tevsik için aynı faturaların sunulduğu anlaşılmaktadır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/047  
: 7  
: 17.08.2016  
:
2016/UY.III-2068  
İhale dokümanındaki düzenlemelere göre, isteklilerin, hacmini tevsik edici belge  
olarak gelir tablosu sunmaları durumunda, teklif tutarlarının %25’inden, fatura sunmaları  
durumunda ise teklif tutarlarının %15’inden az olmamak üzere gelir tablosu/gelir tabloları  
veya yapım işlerine ait fatura/faturalar sunmaları gerektiği, Protar Yapı Mühendislik İnşaat  
Harita Toprak Danışmanlık Müşavirlik Taahhüt Ticaret Anonim Şirketinin 26.013.013,13 TL  
teklif sunduğu, buna göre söz konusu isteklinin hacmini tevsik üzere en az 6.503.253,28 TL  
tutarında cirosunun olduğunu gösterir gelir tablosu ya da 3.901.951,97 TL tutarında yapım  
işlerine ait fatura/faturalar sunması gerektiği anlaşılmıştır.  
Anılan isteklinin hacmini tevsik etmek amacıyla, 2012, 2013 ve 2014 yıllarına ait  
kurumlar vergisi beyannamesi ile 2013 ve 2014 yıllarına ait faturalar sunduğu, sunmuş  
oldukları gelir tablolarında cari dönemle birlikte önceki döneme ilişkin bilgilerin de yer aldığı  
görülmüş olup mezkûr isteklinin 2011, 2012, 2013 ve 2014 yıllarına ait gelir tablolarını  
sunduğu anlaşılmıştır.  
Zikredilen isteklinin gelir tabloları ile birlikte;  
-04.09.2013 tarihli, 811.500,00 TL tutarlı “Şereflikoçhisar AT ve TİGH projesinin  
toprak etüdü yapımı” işine,  
-04.09.2013 tarihli, 276.000,00 TL tutarlı “Kahramanmaraş Narlı AT ve TİGH  
projesinin toprak etüdü yapımı” işine,  
-20.09.2013 tarihli, 5.400.000,00 TL tutarlı “Bitlis Güroymak-Ahlat AT ve TİGH  
projesinin toprak etüdü yapım işi ve kadastro sayısallaştırması, hali hazır harita kontrolü, blok  
planı, dağıtımı ve parselizasyon” işine,  
-
03.12.2013 tarihli, 3.490.500,00 TL tutarlı “Adana  
toprak etüdü, analiz ve harita işlerinin yapılması” işine,  
16.12.2014 tarihi, 90.000,00 TL tutarlı “Muş 3’üncü kısım AT ve TİGH projesi için  
mühendislik hizmetleri” işine,  
-Seyhan AT ve TİGH projesi  
-
-22.12.2014 tarihli, 150.000,00 TL tutarlı “Van-Edremit AT ve TİGH proje  
konsorsiyumu toprak etüdü ve analizi” işine,  
-
22.12.2014 tarihli, 181.558,00 TL tutarlı “Malatya Darende ve Doğanyol AT ve  
TİGH projesi” işine,  
25.12.2014 tarihli, 1.997.250,00 TL tutarlı “Adana  
işine ait faturaları sunduğu görülmüştür.  
-
-Seyhan AT ve TİGH projesi”  
Anılan isteklinin sunmuş olduğu gelir tabloları incelendiğinde, 2014 yılına ait  
cirosunun tek başına İdari Şartname’de istenilen oranı sağlamadığı, bunun üzerine 2014 ve  
2013 yıllarının ortalamasına bakıldığı ve bu yılların da İdari Şartname’de istenilen oranı  
sağlamadığı, 2014  
-2013  
-2012 yıllarının ortalamasına bakıldığında bu yılların ortalamasının  
da İdari Şartname’de istenilen oranı sağlamadığı, yine 2014  
-
2013 2012 2011 yıllarının  
-
-
ortalamalarına bakıldığı ve bu yılların ortalamasının da İdari Şartnamede istenilen oranı  
sağlamadığı anlaşılmıştır.  
İddiaya konu edilen isteklinin aynı zamanda yukarıda bahsedilen faturaları da  
sunduğu, faturaların toprak etüdü yapımı, harita işleri, mühendislik hizmetleri, toprak analizi,  
harita kontrolü, blok planı ve proje yapımı gibi işlere ait olduğu, 4734 sayılı Kanun’a göre,  
sayılan işlerin danışmanlık hizmetlerine ait olduğu, oysaki isteklilerin hacmine yönelik  
olarak sunmuş oldukları faturaların yapım işlerine ait olması gerektiği, dolayısıyla adı geçen  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/047  
: 7  
: 17.08.2016  
:
2016/UY.III-2068  
isteklinin sunmuş olduğu faturaların hacmine yönelik olarak değerlendirmeye  
alınamayacağı anlaşıldığından, Protar Yapı Mühendislik İnşaat Harita Toprak Danışmanlık  
Müşavirlik Taahhüt Ticaret Anonim Şirketi’nin, hacmine ilişkin İdari Şartname’de istenilen  
yeterlik kriterini sağlamadığı, ayrıca söz konusu fatura tutarlarının gelir tablosuna  
eklenebileceğine ilişkin mevzuatta herhangi bir hüküm bulunmadığı dikkate alındığında,  
başvuru sahibi isteklinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.  
hükmü,  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler”  
başlıklı 60’ıncı maddesinde (1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra  
Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve  
dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralardaki koşullar  
çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.  
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak  
tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte  
önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale  
komisyonu;  
1) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
3) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/047  
: 7  
: 17.08.2016  
:
2016/UY.III-2068  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir... hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 8’inci maddesinde  
8.4. İhale dokümanında istenen ve serbest muhasebeci veya serbest muhasebeci mali  
müşavir tarafından düzenlenerek ya da onaylanarak başvuru veya teklif kapsamında idareye  
sunulan belgelerde, 15/11/2002 tarihli ve 24937 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Serbest  
Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin Kaşe Kullanma Usul ve Esasları  
Hakkında Yönetmelik çerçevesinde temin edilen özel kaşenin kullanılması gerekmektedir.  
açıklaması,  
Aynı Tebliğ’in “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak  
suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının  
açıklanması gereklidir.  
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak  
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet  
avantajı açıklanmalıdır.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/047  
: 7  
: 17.08.2016  
:
2016/UY.III-2068  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif  
edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %  
80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine  
meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve  
belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı  
tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını  
beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin  
açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini  
kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan  
bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.  
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere  
ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/047  
: 7  
: 17.08.2016  
:
2016/UY.III-2068  
ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması  
yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere  
ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)  
45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve  
hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi  
arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek:  
Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl,  
kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)  
45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece  
ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın  
belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir. (Örnek: EPDK tarafından il bazında  
günlük yayımlanan akaryakıt fiyatları vb.)  
45.1.13.6. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği,  
aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik  
sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından  
ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı  
(EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması  
ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte  
kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim  
fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında  
olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek  
bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, SM,  
YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.7. İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle  
stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin “stok tespit  
tutanağı”nın (Ek-O.8) sunulması zorunludur. Stok tespit tutanağında ilgili malın ağırlıklı  
ortalama birim maliyeti gösterilecektir. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar,  
stok tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olamaz. Ayrıca stoklarda  
olduğu belirtilen söz konusu malın miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen  
miktardan az olması halinde eksik kalan miktar için bu Tebliğdeki diğer açıklama  
yöntemlerine uygun olarak açıklama yapılması gereklidir.  
45.1.13.8. İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın  
alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin  
tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul  
Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak  
imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/047  
: 7  
: 17.08.2016  
:
2016/UY.III-2068  
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara  
ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış  
faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın  
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki  
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler  
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin  
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı  
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan  
-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
45.1.13.13. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda  
belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre  
düzenlenecektir.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.  
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına  
rağmen teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece  
ilgili madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık  
bulunduğu da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.  
45.1.17. İhale süreci devam ederken çeşitli nedenlerle teklif geçerlik süresinin bitmesi ve 4734  
sayılı Kanunun 32 nci maddesi uyarınca teklif geçerlik sürelerinin uzatılması yönündeki idare  
talebini kabul etmeyen isteklilerin bulunması durumunda; yeniden bir sınır değer tespit  
edilmeyecek ve idarece aşırı düşük teklif sorgulaması, tespit edilen ilk sınır değer dikkate  
alınarak gerçekleştirilecektir. Ancak; gerek idarece gerek Kurum veya mahkemeler tarafından  
alınan kararlar çerçevesinde, ihale tarihi itibari ile geçerli olan teklif sayısında değişiklik  
olması halinde aşırı düşük teklif sınır değerinin geçerli teklifler dikkate alınarak yeniden  
belirlenmesi gerekmektedir…  
açıklamaları yer almaktadır.  
İdari Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde  
İstekliler  
tekliflerini, her bir kaleminin miktarı ile bu kalemleri için teklif edilen birim fiyatlarının  
çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden vereceklerdir; ihale sonucu, ihale üzerine  
bırakılan istekliyle her bir kaleminin miktarı ile kalemleri için teklif edilen birim  
fiyatların çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden teklif birim fiyat sözleşme  
imzalanacaktır.” düzenlemesi,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/047  
: 7  
: 17.08.2016  
:
2016/UY.III-2068  
Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde 33.1. İhale komisyonu  
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır  
değeri hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister.  
düzenlemesi,  
Anılan Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 46’ncı maddesinde  
İhalede  
uygulanacak sınır değer katsayısı (N) = 1,00  
16 Temmuz 2015 Tarihli ve 29418 Sayılı Resmî Gazete ile; Orman ve Su İşleri  
Bakanlığı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü'nce ihale edilecek olan Yapım İşlerinde Benzer İş  
Grupları Tebliği''ne göre (A) Alt yapı işleri grubundaki yapım ihalelerinde, Kamu İhale Genel  
Tebliği'nin 45.1.1.2. maddesi gereğince, aşırı düşük sınır değer hesabında kullanılan  
katsayısı "1,00" olarak belirlenmiştir. düzenlemesi yer almaktadır.  
"N"  
Yapılan inceleme neticesinde, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 22. Bölge Müdürlüğü  
tarafından 28.12.2015 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Gümüşhane Çamur  
Göleti” ihalesine ilişkin olarak Eser İnşaat ve Ticaret A.Ş.  
-
Erk İnşaat Taah. Hazır Beton  
Turz. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığının 24.02.2016 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun,  
idarenin 04.03.2016 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 07.03.2016 tarih ve  
14466 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 07.03.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet  
başvurusunda bulunulduğu, söz konusu şikâyet başvurusuna ilişkin olarak 29.04.2016 tarihli  
ve 2016/UY.III-1160 sayılı Kurul kararı ile “ …, İdare tarafından hazırlanan açıklama  
istenilen kalemleri listesine ve açıklama istenilmeyen analiz girdilerine her poz için ayrı  
ayrı yer verilmekle birlikte, birden fazla kaleminin analiz girdisi olan “04.106/A kapsül  
(elektrikli 1.50 m)”, “03.511 Traktör Buldozer”, “03.512 Traktör Buldozer”, “03.538  
Arazöz” ve “03.508 Motor Greyder” girdilerinin aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekinde  
yer verilen bazı pozlarda açıklama istenecek girdi bazı pozlarda açıklanmayacak girdi olarak  
belirlendiği tespit edilmiştir.  
İdare tarafından yapılan bu belirlemenin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci  
maddesinde yer alan “Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş  
kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı  
değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır.  
Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.”  
açıklamalarına aykırı olduğu, bu nedenle birden fazla pozda bulunan girdinin, herhangi bir  
pozda analiz toplamının yüzde üçünün üstünde yer alarak açıklama istenilecek girdi olması  
durumunda diğer pozda analiz toplamının yüzde üçüne eşit veya altında kaldığına  
bakılmaksızın açıklama istenilecek analiz girdisi olarak belirlenmesi gerektiği anlaşılmıştır.  
Ayrıca, idarece aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulan 28 istekliden 25 isteklinin  
açıklamada bulunmadığı görüldüğünden, İdare tarafından yapılan sorgulamanın aşırı düşük  
teklif açıklamasında bulunacak isteklilerin açıklamalarının oluşturulmasında ve idarece  
değerlendirilmesinde belirsizliğe ve tereddüde yol açtığı sonucuna ulaşılmış ve söz konusu  
aykırılığın esasa etkili olduğu, bu itibarla yukarıda yer alan mevzuat açıklamaları  
doğrultusunda aşırı düşük teklif sorgulamasının tekrar yapılması gerektiğine karar verildiği  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/047  
: 7  
: 17.08.2016  
:
2016/UY.III-2068  
görülmüştür.  
İhale işlem dosyasında yer alan bilgi ve belgelerden, başvuruya konu ihalenin  
28.12.2015 tarihinde açık ihale usulüyle ve birim fiyat teklif alınmak suretiyle  
gerçekleştirildiği, ihaleye 57 isteklinin teklif verdiği, isteklilerce sunulan belgelerin  
değerlendirilmesi sonucunda  
3
isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, İdari  
Şartname’nin 33’üncü maddesine göre idare tarafından hesaplanan 27.797.306,36 TL sınır  
değerin altında geçerli teklif sahibi 28 istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği,  
anılan isteklilerden 25’inin aşırı düşük teklif açıklamalarını zamanında yapmadıkları  
gerekçesiyle tekliflerinin reddedildiği, 3 isteklinin açıklamalarını zamanında sunduğu ve bu  
isteklilerin yapmış oldukları açıklamaların idare tarafından mevzuata uygun olduğu  
gerekçesiyle kabul edildiği ve 14.06.2016 tarihinde onaylanan ihale komisyonu kararıyla da,  
ihalenin en avantajlı teklifi sunan Yöntaş İnşaat Sanayi ve Tic. A.Ş., Alsancak Yapı İnşaat  
Taahhüt Madencilik Hafriyat Nakliyat Mimarlık Mühendislik Müşavirlik Hizmetleri Enerji  
Metal Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.  
İhale komisyonu tarafından hazırlanan “sıralı kalemleri/grupları listesi” kullanılarak  
yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren kalemleri/gruplarının belirlendiği, sıralı listeye  
göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş  
kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan  
ÇG  
-
01, ÇG-03, ÇG-04, ÇG-05, ÇG-06, ÇG-07, ÇG-09, ÇG-26 kalemi/grubunun  
sorgulamaya tabi tutulacak olan kalemleri/grupları olarak belirlendiği,  
14.06.2016 tarihli ihale komisyonu kararında sınır değerin 27.797.306,36 TL olarak  
hesaplandığı, geçerli tekliflerin www.kik.gov.tr adresindeki “yapım işlerinde sınır değer  
hesaplama aracı” programına girilmesi sonucunda da aynı sonuca ulaşıldığı, dolayısıyla sınır  
değerin idare tarafından doğru hesaplandığı anlaşılmıştır.  
İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında ve teklifi sınır değerin altında kalan  
isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama yazısında açıklama istenilecek kalemine  
yer verildiği ve kalemlerinin alt analizlerinde açıklama istenilecek ve açıklama  
istenilmeyecek analiz girdilerinin belirtildiği görülmüştür.  
Başvuru sahibinin iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede, ihale üzerinde bırakılan  
istekli Yöntaş İnşaat Sanayi ve Tic. A.Ş., Alsancak Yapı İnşaat Taahhüt Madencilik Hafriyat  
Nakliyat Mimarlık Mühendislik Müşavirlik Hizmetleri Enerji Metal Sanayi ve Ticaret  
Limited Şirketi İş Ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında,  
Açıklama istenen “ÇG  
dolgu ve veya depoya konulması”, “ÇG  
dolgu yapılması”, “ÇG 05 Ocaktan/Ariyet sahasından getirilen 2  
yapılması”, “ÇG 06 Ocaktan getirilen filtre malzemesi ile dolgu yapılması” ve “ÇG  
-
01 Açıkta kazı yapılması”, “ÇG  
04 Ocaktan temin edilen malzeme ile geçirimsiz  
3 nolu malzeme ile dolgu  
07  
-03 Yollarda Kazı yapılması  
-
-
-
-
-
Ocaktan getirilen kaya malzeme ile riprap ve koruyucu örtü yapılması” kalemlerinin analiz  
girdisi olan dinamit (GomII), kapsül (elektrikli 1,5 m), traktör buldozer (285 hp), traktör  
ripper (td25 veya emsali 185hp  
+
ripper), motor greyder (80 hp’den yukarı güçte takriben 9  
ton), arazöz (asgari 5 tonluk su sandıklı), ekskavatör (1 adet en az 140 hp) ve kompresör  
(1adet 2010 cfm lik) için fiyat teklifi alınarak açıklama yapıldığı, anılan analiz girdilerinden  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/047  
: 7  
: 17.08.2016  
:
2016/UY.III-2068  
traktör buldozer, traktör ripper, motor greyder ve arazöz için her türlü şoför, operatör, yağcı  
gibi ve sair işçilik ve sarf malzemeleri kiralayana ait olmak üzere Onur Taahhüt Taşımacılık  
İnşaat Tic. ve San. A.Ş.den 30.05.2016 tarihli fiyat teklifi alındığı, anılan teklifler üzerinde  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesine göre yazılması gereken ibarenin yer  
aldığı ve SMMM tarafından kaşelenip imzalandığı, buna karşın fiyat teklifinin “işin adı”  
bölümünde “Proje kapsamında kullanılacak Traktör Buldozer, Traktör Ripper, Motor Greyder  
ve Arazöz’ün her türlü operatör, yağcı gibi vesair işçilik ve sarf malzemelerinin kiralayana ait  
olmak üzere kiralama yolu ile temini” ibaresinin yer aldığı, bu haliyle söz konusu fiyat  
teklifinin teklife konu makinanın analiz girdilerinden mazot, formen, operatör makinist ve  
yağcı girdilerini içermediği,  
Analiz girdilerinden Ekskavatör ve Kompresör için Kani Aliyazıcıoğlu  
İnşaat  
Müteahhiti firmasından 30.05.2016 tarihli saatlik ücret üzerinden fiyat tekliflerinin alındığı,  
anılan teklif üzerinde anılan Tebliğ’in 45.1.13.1’inci maddesine göre yazılması gereken  
ibarenin yer aldığı ve SMMM tarafından kaşelenip imzalandığı, buna karşın “işin adı”  
bölümünde “Proje kapsamında kullanılacak olan Ekskavatör ve Kompresör’ün operatör,  
yağcı gibi vesair işçilik, sarf malzemelerinin ve her türlü giderinin kiralayana ait olmak üzere  
kiralama yolu ile temini” ibaresinin yer aldığı, bu haliyle söz konusu fiyat teklifinin, teklife  
konu makinanın analiz girdilerinden mazot, formen, operatör makinist ve yağcı girdilerini  
içermediği,  
Anılan analiz girdilerinden dinamit (Gom II), ve kapsül (elektrikli 1,5 m) için şantiye  
sahasında teslim edilmek üzere Akbağ Av. Malzemeleri Hırdavat Tic. ve San. Ltd. Şti.’nden  
30.05.2016 tarihli fiyat teklifi alındığı, anılan teklif üzerinde bahsi geçen Tebliğ’in  
45.1.13.1’inci maddesine göre yazılması gereken ibarenin yer aldığı ve SMMM tarafından  
kaşelenip imzalandığı,  
Açıklama istenen “ÇG-09 Açıkta ve yer altında her sınıfta betonarme betonu” iş  
kaleminin analiz girdisi olan hazır beton harcı için fiyat teklifi alınarak açıklama yapıldığı,  
anılan fiyat teklifinin 30.05.2016 tarihinde Murathanoğlu Hazır Beton San. Tic. Ltd. Şti.den  
alındığı, fiyat teklifin araç, ekipman temini, nakliye yerine taşınmasının fiyatlara dahil  
olduğunun belirtildiği, anılan teklif üzerinde anılan Tebliğ’in 45.1.13.1’inci maddesine göre  
yazılması gereken ibarenin yer aldığı ve SMMM tarafından kaşelenip imzalandığı,  
Açıklama istenen “ÇG-26 Kazı ve dolgu nakli” kalemine ilişkin açıklamanın  
Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü 2015  
yılı birim fiyat analizlerindeki 07.005 poz numaralı taşıma mesafesi 10.000 metreye kadar  
olan karayolu taşımaları formülü olan NF=0,00017 x  
K
x
A
x
√M kullanıldığı, ihale  
dokümanında malzeme yoğunluğuna ilişkin herhangi bir belirleme yapılmadığı, malzeme  
yoğunluğu her cins toprak için 1,6 ton/m3 olarak belirlenerek m3 maliyetinin (kâr dahil) 2,50  
TL olarak hesaplandığı dikkate alındığında, malzeme nakli için yapılan açıklamanın mevzuata  
uygun olduğu,  
Başvuru konusu ihalenin 28.12.2015 tarihinde gerçekleştirildiği, 19.04.2014 tarihli ve  
28977 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Asgari Ücret Tespit Komisyonu kararında İşçinin  
bir günlük normal çalışma karşılığı asgari ücretinin; 1/1/2015-30/6/2015 tarihleri arasında  
40,05 (kırklira beşkuruş) Türk Lirası olarak, 1/7/2015-31/12/2015 tarihleri arasında ise  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/047  
: 7  
: 17.08.2016  
:
2016/UY.III-2068  
42,45 (kırkikilira kırkbeşkuruş) Türk Lirası olarak… tespit edildiği belirtilmektedir. Bu  
tespite göre hesaplama yapıldığında 2015 yılı ikinci altı ay için işçilerin saatlik ücretinin 5,66  
TL, aylık ücretinin ise 1.273,50 TL olduğu anlaşılmıştır.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda yer verilen maddesi uyarınca teklif edilen  
işçilik fiyatlarının ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olmamasının  
yeterli olacağı, açıklama istenilen analiz girdileri arasında yer alan işçilere ödenecek ücret ile  
ilgili olarak meslek ayrımı yapılmadığı anlaşıldığından, isteklilerin aşırı düşük teklif  
açıklamaları kapsamında formen, operatör makinist, yağcı, düz işçi farkı gözetmeden  
saatlik/aylık asgari ücret tutarında işçilik bedeli öngörmelerinin mevzuata aykırı olmadığı, söz  
konusu istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında saatlik işçilik ücretinin 5,66  
TL olarak belirlendiği, diğer tüm girdiler için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından  
yayınlanan 2015 yılına ait rayiç ve birim fiyatların kullanıldığı görülmüştür.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesinde teklifi aşırı düşük bulunan  
isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı  
Kanun’un 38’inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş  
kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler  
belirlendiği, açıklama istenen kalemlerinin alt analizlerinde tüm giderlere dair girdilerin  
gösterildiği, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri de bu kapsamda belirtildiği anlaşılmıştır.  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklaması  
kapsamında traktör buldozer, traktör ripper, motor greyder, arazöz, ekskavatör ve kompresör  
için alınan fiyat tekliflerinin analiz formatlarına uygun olmadığı, mazot, formen, operatör  
makinist ve yağcı girdilerine ilişkin bir açıklama yapılmadığı göz önüne alındığında, başvuru  
sahibi isteklinin ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata  
uygun olmadığına yönelik iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.  
Teklifi sınır değerin altında olup aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunan Cihan  
İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında,  
Açıklama istenen “ÇG  
-01 Açıkta kazı yapılması”, “ÇG  
-03 Yollarda Kazı yapılması  
dolgu ve veya depoya konulması”, “ÇG  
-07 Ocaktan getirilen kaya malzeme ile riprap ve  
koruyucu örtü yapılması” kalemlerinin analiz girdisi olan dinamit (GomII) için fiyat  
teklifi alınarak açıklama yapıldığı, anılan fiyat teklifinin 27.05.2016 tarihinde Maxam  
Anadolu Patlayıcı Maddeler Tic. ve Nak. A.Ş.den alındığı, anılan teklif üzerinde bahsi geçen  
Tebliğ’in 45.1.13.1’inci maddesine göre yazılması gereken ibarenin yer aldığı ve SMMM  
tarafından kaşelenip imzalandığı,  
Açıklama istenen “ÇG  
-04 Ocaktan Temin Edilen Malzeme İle Geçirimsiz Dolgu  
Yapılması” “ÇG 05 Ocaktan/Ariyet Sahasından Getirilen 2  
-
-3 No’lu Malzeme İle Dolgusu  
Yapılması” kalemlerinin analiz girdisi olan mazot için fiyat teklifi alınarak açıklama  
yapıldığı, anılan fiyat teklifinin 27.05.2016 tarihinde Açılım İnşaat Tic. ve San. Ltd. Şti.den  
alındığı, anılan teklif üzerinde anılan Tebliğ’in 45.1.13.1’inci maddesine göre yazılması  
gereken ibarenin yer aldığı ve SMMM tarafından kaşelenip imzalandığı görülmüştür.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda yer verilen maddesi uyarınca teklif edilen  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/047  
: 7  
: 17.08.2016  
:
2016/UY.III-2068  
işçilik fiyatlarının ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olmamasının  
yeterli olacağı, açıklama istenilen analiz girdileri arasında yer alan işçilere ödenecek ücret ile  
ilgili olarak meslek ayrımı yapılmadığı anlaşıldığından, isteklilerin aşırı düşük teklif  
açıklamaları kapsamında formen, operatör makinist, yağcı, düz işçi farkı gözetmeden  
saatlik/aylık asgari ücret tutarında işçilik bedeli öngörmelerinin mevzuata aykırı olmadığı, söz  
konusu istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında saatlik işçilik ücretinin 5,66  
TL olarak belirlendiği, nakliye gideri için Karayolları Genel Müdürlüğü nakliye formüllerinin  
kullanıldığı, diğer tüm girdiler için DSİ ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından  
yayınlanan 2015 yılına ait rayiç ve birim fiyatların kullanıldığı anlaşılmıştır.  
İş kalemlerinin alt analizlerinde tüm giderlere dair girdilerin belirtildiği görülmüştür.  
Açıklama sunan isteklilerin açıklama istenen kalemlerinin tüm analiz girdileri için bedel  
öngördükleri ve açıklama istenen girdiler için açıklama sundukları belirlenmiştir.  
İdare tarafından hazırlanan ihale dokümanı kapsamında yer alan analiz formatlarının  
Teknik Şartname’lerde yer alan düzenlemeler ile işin yapım yöntemleri, imalat teknikleri gibi  
unsurların dikkate alınarak hazırlandığı hususları göz önünde bulundurulduğunda, başvuru  
sahibi isteklinin Cihan İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamasına  
yönelik iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Sonuç olarak, başvuru sahibinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına yönelik  
iddiasının yerinde görülmemesine karşın, ihale üzerinde bırakılan istekli ve ekonomik açıdan  
en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarına yönelik iddiaları  
kapsamında yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek  
nitelikte olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde bırakılan istekli Yöntaş İnşaat Sanayi ve  
Tic. A.Ş., Alsancak Yapı İnşaat Taahhüt Madencilik Hafriyat Nakliyat Mimarlık Mühendislik  
Müşavirlik Hizmetleri Enerji Metal Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi İş Ortaklığının  
teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata  
uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.  
Hamdi GÜLEÇ  
Başkan  
Şinasi CANDAN  
II. Başkan  
Osman DURU  
Kurul Üyesi  
Köksal SARINCA  
Kurul Üyesi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/047  
: 7  
: 17.08.2016  
:
2016/UY.III-2068  
Dr. Ahmet İhsan ŞATIR  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
Mehmet ATASEVER  
Kurul Üyesi  
Kurul Üyesi  
Oğuzhan YILDIZ  
Kurul Üyesi