Ana Sayfa / Kararlar / Yıldız Teknik Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı / 2015/140053-YTÜ Davutpaşa Kampüsü Merkez Laboratuvar Binası İnce İnşaatı ve Çevre Düzenleme
Bilgi
İKN
2015/140053
Başvuru Sahibi
Prosan Mühendislik Proje ve İnşaat San. Tic. Ltd. Şti.
İdare
Yıldız Teknik Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı
İşin Adı
YTÜ Davutpaşa Kampüsü Merkez Laboratuvar Binası İnce İnşaatı ve Çevre Düzenleme
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/003  
: 3  
: 12.01.2016  
: 2016/UY.III-80  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Mahmut GÜRSES  
Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki  
ADLI, Hasan KOCAGÖZ, Hamdi GÜLEÇ, Dr. Mehmet AKSOY  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Prosan Mühendislik Proje ve İnşaat San. Tic. Ltd. Şti.,  
Yıldız Posta Cad. Emel Apt. A Blok No:14 Kat:9 D:902 Gayrettepe-Şişli/İSTANBUL  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Yıldız Teknik Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı,  
Barbaros Bulvarı 34349 Beşiktaş/İSTANBUL  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2015/140053 İhale Kayıt Numaralı “YDavutpaşa Kampüsü Merkez Laboratuvar Binası  
İnce İnşaatı ve Çevre Düzenleme” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Yıldız Teknik Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı  
tarafından 13.11.2015 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “YDavutpaşa  
Kampüsü Merkez Laboratuvar Binası İnce İnşaatı ve Çevre Düzenleme” ihalesine ilişkin  
olarak Prosan Mühendislik Proje ve İnşaat San. Tic. Ltd. Şti.nin 10.12.2015 tarihinde yaptığı  
şikâyet başvurusunun, idarenin 14.12.2015 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince  
22.12.2015 tarih ve 98845 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 22.12.2015 tarihli dilekçe ile  
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2015/3420 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) İhale üzerinde bırakılan isteklinin %38 indirim oranı ile ihale konusu işi yapmasının  
mümkün olmadığı, sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında pursantaj oranlarının dikkate  
alınmadığı,  
2) İhale üzerinde bırakılan isteklinin Y.21.00/03 no'lu "Plywood ile düz yüzeyli  
betonarme kalıbı yapılması" pozunda maliyet tablosunda teklif edilen birim fiyatı 23,70 TL  
olarak belirtmiş olmasına rağmen maliyet cetvelinde teklif edilen birim fiyatı 23,00 TL olarak  
gösterdiği, bu aritmetik hatanın istekli firmanın anahtar teslimi götürü bedel teklif fiyatını artı  
yönde 1.820 TL değiştirdiği, bu nedenle isteklinin teklifinin Genel Tebliğ’in 45.1.8  
maddesine uygun olmaması gerekçesiyle reddedilmesi gerektiği, idarenin aritmetik hatayı  
fark ettiğini belirtmesine rağmen anılan tutarın isteklinin beyan ettiği kar tutarını aşmadığı  
gerekçesiyle savunmayı kabul etmesinin Genel Tebliğ’e aykırı olduğu, ayrıca bahse konu iş  
kalemi için 2015 yılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı genel gider hariç birim fiyatının 23,65 TL  
olduğu, başkaca bir belge ile açıklama yapılmadıysa rayiç birim fiyatın altında teklif fiyatı  
oluşturulamayacağı,  
1
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/003  
: 3  
: 12.01.2016  
: 2016/UY.III-80  
3) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından açıklaması yapılan Y.27.583/A no'lu  
"İstenilen (minimum 5 cm ) kalınlığında 400 kg çimento dozlu şap yapılması pozu içerisinde  
yer alan rayiçler incelendiğinde ,"01.012 Sıvacı Ustası Rayici " birim fiyatı 2015 yılı Çevre ve  
Şehircilik Bakanlığı tarafından 7,90 TL/saat olarak yayımlanmış olmasına rağmen, istekli  
firma tarafından verilen birim fiyatın aynı rayiç için herhangi bir belge sunulmadan 6,00  
TL/saat olarak gösterildiği, rayiç birim fiyatın 7,90 TL olarak alınması gerekli olup, analiz  
fiyatının düzeltilmesi gerektiği, düzeltme yapıldığında ise düzeltilmiş analiz fiyatının istekli  
firmanın teklif ettiği bedel üzerine çıkacağının çok açık olduğu, istekli bu kaleme ilişkin fiyat  
teklifi sunmamışsa vereceği analiz formatının Bakanlık analiz formatına uygun olması  
gerektiği, idarenin bu hususa ilişkin cevabında öngörülen saatlik ücretin mevcut saatlik asgari  
ücretin üzerinde olduğunun belirtildiği, ancak yapılacak imalatın düz işçi ile yapılacak bir  
imalat olmadığı ve ehil bir usta tarafından yapılması gerektiği, aksi takdirde fen ve sanat  
kurallarına aykırı imalat gerçekleştirileceği,  
4) Açıklama istenilen Y.26.020/101B, Y.27.583/A, Y.23.015 ve Y.18.110/01C10 iş  
kalemlerinde nakliye girdilerinin bulunmadığı, bu pozlarda nakliye girdilerinin de  
gösterilmesi gerektiği,  
5) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından savunma dosyasında sunulan ve komisyon  
kararına konu olan makina/ekipman masrafları başlığı altında verilen saat ücretleri ile  
yapılması düşünülüyor ise (damperli kamyon saat ücreti: 45 Kuruş), bu açıklamaların  
piyasanın ve ticaretin olağan akışına çok net biçimde aykırı olduğu, bu tutarların kabul  
edilmesinin imkansız olduğu, ayrıca sorgulamaya konu edilmeyen ve açıklama istenmeyen  
ve yaklaşık miktarı 7200 m³ olan Y.15.006/2B makine ile her derinlikte kazı yapılması iş  
kaleminin de istekli tarafından sunulan ve saat ücreti 134 Kuruş olan ekskavatör ile  
yapılmasının mümkün olup olmadığının incelenmesi gerektiği,  
6) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sorgulamaya konu edilen iş kalemleri için  
öngörülen 2.984.539 TL tutarın, toplam teklif bedeli olan 2.987.000,00 TL'nin %  
99,99176’ına tekabül ettiği, açıklama istenilmeyen iş kalemleri için öngörülen 2.461,00-  
TL’nin ise toplam teklif bedelinin % 0,000824’üne (onbinde sekiz) tekabül ettiği, söz  
konusu 2.461,00 TL’lik tutar ile açıklama istenmeyen 116 adet iş kaleminin yapılmasının  
mümkün olmadığı, istekli tarafından sunulan teklifin de manipüle edildiği, açıklama  
istenilmeyen benzer iş kalemleri ile birlikte değerlendirildiğinde, işçilik oranlarının asgari  
ücretin çok altında olduğu, işin fen ve sanat kaidelerine ve işin teknik şartnamesine uygun  
olarak yapılmasının mümkün olmadığı, piyasanın ve ticaret kurallarının olağan akışına aykırı  
olduğu ve teklifi manipüle ederek bahse konu iş kalemlerinin fen ve sanat kaidelerine ve işin  
teknik şartnamesine aykırı olacak şekilde düşürdüğü, bahse konu açıklama istenilmeyen iş  
kalemleri/iş gruplarının sadece işçilik oranlarının bile asgari ücretin altında olduğu, bu  
nedenle Kamu İhale Genel Tebliği’ndeki "45.1.9. (Değişik: 20/8/2011-28031 R.G./ 16  
md.) İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik  
fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz." maddesi  
doğrultusunda istekli firmanın savunmasının reddedilip, teklifinin değerlendirme dışı  
bırakılması gerektiği, açıklama istenilmeyen 140 adet iş kalemleri içerisinde ayrıntıları ve  
projeye göre yaklaşık miktarları verilmiş bulunan 43 adet iş kaleminden sadece 26 adet iş  
kalemine ait 2015 yılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı rayiç birim fiyatları ile analizleri  
oluşturulursa, sadece asgari işçilik bedelleri gösterilen 26 adet iş kalemine ait analizler  
incelendiğinde, malzeme ve nakliye bedelleri hariç sadece asgari işçilik tutarlarının 2015 yılı  
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İşçilik rayiç fiyatları ile değerlendirildiğinde asgari 160.431,55  
TL olduğu, asgari işçilik saat ücreti 5,66 TL/saat olarak değerlendirildiğinde bile 131.158,49  
2
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/003  
: 3  
: 12.01.2016  
: 2016/UY.III-80  
TL olduğu, buna göre istekli tarafından sunulan teklifin manipüle edildiği, malzeme  
bedelleri hariç tutulsa bile sadece işçilik oranlarının bile asgari ücretin altında olduğu,  
7) İhale komisyon kararından isteklinin aşırı düşük savunmasını hazırlar iken maliyet  
birim fiyatları ile istekli miktarları çarpılarak bir toplam maliyet tablosu oluşturmuş olduğu,  
genel gider ve kar miktarını ayrıca bu toplam maliyet tutarına paçal olarak ekleyerek anahtar  
teslimi götürü bedel teklifini oluşturduğunun anlaşıldığı, bu durumda teklif edilen her bir  
birim fiyat üzerinde genel gider+kar yüzdesi bulunmadığı, ayrıca toplam maliyetin üzerine  
eklendiği anlaşıldığı, bu hususun Kamu İhale Genel  
Tebliği’ne aykırı olduğu ve teklifin  
reddedilmesi gerektiği, açıklama kısımlarında sözleşmede istenilen Teknik personel ve  
Makine-Araçlar ile ilgili personel ve şantiye giderlerinin, all risk sigorta, SGK giderleri,  
mobilizasyon ve benzeri direkt giderlerin ve sözleşme damga vergisi, noter harcı, noter onayı,  
KİK payı ve karar pulu giderlerinin gerçekçi düşünülmediği, hesap cetvelinde hiç ya da  
gerçekçi gösterilmediği, teklif edilen bedelin minimum %3 'üne karşılık gelen tüm bu  
giderlerin teklife gerçekçi bir biçimde dahil edilmediği, bu giderlerin idare komisyon  
kararında belirtildiği şekilde sorgulamaya konu edilemeyecek olmasının, sağlıklı ve gerçekçi  
rekabet koşullarını ortadan kaldırdığı, sadece Sözleşme Damga Vergisi, Kik Karar Pulu ve  
Kik Katılım payı bedelleri gerçekte 43.251,760 TL bedel oluşturmakta olup, istekli firmanın  
bu maliyetler ile ilgili öngördüğü bedelin sadece 210 TL olduğu, istekli firmanın ayrıca all  
risk sigorta bedeli, şantiye elektrik ve su bedeli ve iş güvenliği masrafları için ise sadece 6 ay  
için 670 TL'lik bir bütçe oluşturduğu, istekli firmanın bu beyanlarının gerçek dışı olup, ayrıca  
teklif ettiği bedelin üzerine çıkmamak için bu tür majör giderleri gerçeğe aykırı olarak  
hesapladığı,  
8) Komisyon kararında belirtilmiş olan, "açıklama yapılan birçok imalat kalemindeki  
kar ve genel giderler için öngörülen bedellerin (0,01 TL ile 0,10 TL arasında) çok düşük  
belirlendiği tespit edilmiş olmakla birlikte mevzuatta kar ve genel giderler için herhangi bir  
minimum oran veya bedel öngörülmediğinden bahisle dikkate alınmadığının" ifade edildiği,  
bu hususun istekli firmanın bahse konu işi fen ve sanat kaidelerine uygun ve sağlıklı bir  
şekilde yapamayacağının en açık göstergesi olduğu, isteklinin yaklaşık maliyeti 4.793.769,00  
TL bedelli işi %38 gibi çok yüksek bir kırım ile 2.987.000 TL teklif ettiği ve savunmasında da  
fiyatı sağlayabilmek için teklif edilen birim fiyatlara gerçek dışı genel gider ve kar (0,01 TL  
ile 0,10 TL) ekleyerek savunmasını hazırladığının anlaşıldığı, bu durumun sağlıklı ve  
gerçekçi rekabet koşullarını ortadan kaldırdığı, piyasanın ve ticaret kurallarının olağan akışına  
aykırı olduğu ve teklifin manipüle edilerek bahse konu iş kalemlerinin fen ve sanat  
kaidelerine ve işin teknik şartnamesine aykırı olacak şekilde yapılacağının açık bir göstergesi  
olduğu,  
9) Açıklama istenen bir kısım özel poz imalatları (Özel - İ001, Özel - İ002, Özel -  
İ014, Özel - İ015 Özel - İ020, Özel - İ021, Özel - İ023 pozu) analizlerinin ve varsa eki  
proforma faturaları/teklif mektuplarının da incelenmesi gerektiği, zira bu özel pozların da  
analizlerinde her ne kadar kamu kuruluşlarınca belirlenen işçilik rayiçlerinin kullanılması  
mecburi olmasa da malzeme, işçilik ve nakliye bedellerinin ayrı ayrı olarak belirtilmesinin  
zorunlu olduğu, malzeme ve montaj ve nakliye birim fiyatlarının ayrı ayrı belirtilip  
belirtilmediği hususunun dikkate alınması gerektiği ve ayrı bir şekilde belirtilmediyse yapılan  
açıklamaların ilgili Tebliğ ve Yönetmeliklere aykırı olduğu, ayrıca iş kalemleri için  
oluşturulan analiz içeriklerinin mevzuata uygun olmadığı,  
10) Genel Tebliğ’in 45.1.13.1. "...Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife  
konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden  
3
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/003  
: 3  
: 12.01.2016  
: 2016/UY.III-80  
önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir." düzenlemesinin yer aldığı, 10. maddede yer alan  
tüm Özel poz imalatları için alınan teklif/proforma faturalar üçüncü kişilerden alındıysa  
teklife konu alanında iştigal etmeleri zorunlu olup (Özel Kimyasal laboratuvar Tezgah ve  
Dolap imalatları, Alüminyum doğrama ve cam imalatı, özel hafif beton ve şap imalatları vb.)  
özel imalat gerektiren bu imalat kalemlerinin dışında faaliyet gösteren firmalardan alınacak  
olan teklif mektupları olması durumunda isteklinin teklifinin reddedilmesi gerektiği,  
maliyet/satış tutarı tespit tutanağı istenmesi durumunda ilgili firmaların bu konu ile ilgili  
imalatlarının olup olmadığı, teklif edilen imalatlar ile ilgili olarak en az %50 oranında imalat  
gerçekleştirmiş olmaları gerektiği, aksi durumda istekli firmanın teklifinin reddi gerektiği,  
proforma fatura/teklif mektubu düzenleyen firmaların malzeme ve işçilik olarak teklif  
mektubu/proforma düzenleyebilmesi için iş kalemini oluşturan tüm girdilerini satış faturası,  
teklif mektubu veya alış faturası ile belgelendirmesinin yeterli olmadığı, yapıya sonradan  
monte edilecek imalatların birim miktarı için gerekli tüm girdileri bir analiz içerisinde  
toplayıp maliyet / satış tutarını tespit etmesi gerektiği, teklif edilen fiyatın, malzeme, işçilik ve  
gerekiyorsa da nakliye kalemlerinin ayrı ayrı proforma fatura/teklif mektubu ile  
belgelendirilmesi gerektiği, ilgili pozlar için proforma faturaların/Teklif mektuplarının  
dayanakları olan maliyet/ satış tespit tutanaklarının (EK.O-5, EK.O-6, EK.O-7 vb.) istenmesi  
durumunda bu alt analizlerinin olup olmadığı hususunun tespit edilmesi, teklif edilen fiyatın,  
malzeme, işçilik ve gerekiyorsa da nakliye kalemlerinin ayrı ayrı proforma fatura/Teklif  
mektubu ile belgelendirilmesi gerektiği, ilgili pozlar için maliyet/satış tespit tutanaklarının  
(EK.O-5, EK.O-6, EK.O-7 vb.) istenmesi durumunda; Maliyet Tespit Tutanağı/Satış Tutarı  
Tespit tutanaklarının ilgili tebliğe uygun olarak düzenlenmesi gerektiği, ağırlıklı ortalama  
birim maliyet/birim satış tutarı açıklamalarında fiyat teklifi kapsamındaki her bir mamul mal  
veya hizmete ilişkin ayrı tablo kullanması gerektiği, bu hususa uymayan fiyat teklifinin  
reddedilmesi gerektiği, Özel - İ001, Özel - İ002, Özel - İ014,Özel - İ015,Özel - İ021,Özel -  
İ023 pozlu imalat kalemleri için alınan proforma fatura/teklif mektuplarında, tedarik edilen  
malzemenin ya da imalatın ihale dosyasında tanımlanmış ve idarece tarifi açık bir biçimde  
bulunan birim fiyat tariflerine ve teknik şartnamelere uygun olması ve bu hususun açık olarak  
yazması gerektiği, tedarik edilecek olan ürünün boyutları, teknik şartnamesi, yapım şartları ve  
benzeri hususların, alınan proforma fatura/teklif mektuplarında olup olmadığının yeniden  
incelenmesi, bu hususların ve teknik şartname ve birim fiyat tarifinin proforma fatura veya  
teklif mektubunda açıkça bulunmaması durumunda teklifinin değerlendirme dışı bırakılması  
gerektiği iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
Pursantaj, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen bir yapım işinde ödemeye esas  
ilerleme yüzdelerini ifade etmektedir. Pursantaj oranları, sözleşmenin yürütülmesi aşamasında  
hakediş ödemelerinin nasıl ve ne şekilde yapılacağını gösterir. Başvuruya konu işe ait ihale  
dokümanı kapsamında verilen pursantaj cetvelinde bina inşaatı %78,23, çevre düzenleme  
inşaatı % 11,86, su deposu inşaatı ise % 9,89 oranına tekabül etmektedir.  
Başvuru sahibi, ihale üzerinde bırakılan isteklinin pursantaj oranlarını dikkate almadan  
aşırı düşük teklif açıklaması yaptığını iddia etmekte ise de, pursantaj oranları teklif fiyatının  
4
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/003  
: 3  
: 12.01.2016  
: 2016/UY.III-80  
oluşturulmasında doğrudan esas alınabilecek nitelik taşımamaktadır. Bu nedenle, isteklilerin  
idarenin vermiş olduğu pursantaj oranlarına birebir uyma zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu  
itibarla, başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
İdare aşırı düşük teklif sorgulama yazısında sıralı iş kalemleri listesinin %80’i  
kapsamında yer alan 24 adet iş kalemine ilişkin açıklama yapılmasını istemiştir. Y.21.001/03  
poz numaralı “plywood ile düz yüzeyli betonarme kalıbı yapılması” iş kalemi de açıklama  
istenilen iş kalemlerinden bir tanesidir.  
İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunduğu  
hesap cetvelinden anılan iş kalemi için birim fiyat olarak 23,00 TL teklif fiyatı verdiği  
anlaşılmıştır. Anılan iş kaleminin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2015 yılı kar ve genel gider  
hariç birim fiyatı 23,65 TL olup, başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
sunduğu maliyet cetvelinden (TABLO-C) kar ve genel gider hariç Bakanlık birim fiyatına  
0,05 TL eklemek suretiyle birim fiyatını 23,70 TL olarak oluşturduğu tespit edilmiştir. Bu  
haliyle, ihale üzerinde bırakılan isteklinin 23,70 TL olarak hesapladığı birim fiyatını, hesap  
cetveline 23,00 TL olarak aktardığı anlaşılmaktadır.  
4734 sayılı Kanun’un 37’nci maddesinin ikinci fıkrasında “…Bu aşamada, isteklilerin  
ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale  
dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde  
aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin  
teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı  
bırakılır.” hükmü yer almaktadır.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16.5.1’inci maddesinde “Birim fiyat teklif cetvelindeki  
çarpım ve toplamlarda hata olması durumunda aritmetik hata olduğu kabul edilecek ve teklif  
doğrudan değerlendirme dışı bırakılacaktır. Kısmi teklif verilmesine imkan tanınan  
ihalelerde, isteklinin aritmetik hata yapılan kısma ilişkin teklifi değerlendirme dışı  
bırakılarak, teklif verdiği diğer kısımlar üzerinden ihale sonuçlandırılacaktır.” açıklaması  
yapılmıştır.  
Aritmetik hata, birim fiyat teklif üzerinden ihale edilen işlerde birim fiyat teklif  
cetvellerindeki çarpım ve toplam sonuçlarındaki yanlışlığı ifade etmekte olup, anahtar teslimi  
götürü bedel üzerinden teklif alınmış başvuru konusu ihalede iş kalemi fiyatının hesap  
cetveline yanlış aktarılmış olması durumu aritmetik hata kavramı kapsamına girmemektedir.  
Öte yandan, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.8’inci maddesinde “Aşırı düşük  
teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki  
analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik  
şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait  
teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda  
hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak,  
hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz  
fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.” açıklaması yer almaktadır.  
İhale üzerinde bırakılan istekli anılan iş kalemine ilişkin fiyatını analize dayalı olarak  
hazırlamamıştır. Bir başka anlatımla, ihale üzerinde bırakılan istekli anılan iş kalemine ilişkin  
5
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/003  
: 3  
: 12.01.2016  
: 2016/UY.III-80  
fiyatını Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2015 yılı kar ve genel gider hariç birim fiyatının üzerine  
kendi belirlediği kar ve genel gider tutarını eklemek suretiyle oluşturmuştur. Bu çerçevede,  
ihale üzerinde bırakılan isteklinin anılan iş kalemine ilişkin Genel Tebliğ’in 45.1.8’inci  
maddesindeki açıklamasında belirtilen manada bir analiz fiyat tutarı bulunmadığından, analiz  
fiyat tutarının teklif fiyatının üzerinde olması durumu da söz konusu değildir. Bu itibarla,  
başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.  
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
Yapılan incelemede, ihale üzerinde bırakılan isteklinin Y.27.583/A poz numaralı  
“istenilen (min. 5 cm) kalınlığında 400 kg çimento dozlu şap yapılması” iş kalemine ilişkin  
analiz sunduğu, bu analizde “sıvacı ustası” için birim fiyatı 6,00 TL öngördüğü tespit  
edilmiştir. Başvuru sahibi 2015 yılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından “sıvacı ustası”  
saatlik rayicinin 7,90 TL/saat olduğunu belirterek isteklinin bu rayice bağlı kalması  
gerektiğini iddia etmekte ise de, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.9.’uncu maddesinde yer  
alan “İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik  
fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.” açıklaması  
gereğince, isteklilerin işçilik ücretlerine ilişkin açıklamalarında ihale tarihi itibari ile  
yürürlükte olan saatlik asgari ücreti teklif etmeleri yeterli olup, öngörülen işçilik fiyatları  
bakımından kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış fiyatların kullanılması zorunluluğu  
bulunmamaktadır. Bu itibarla, başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.  
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
Genel Tebliğ’in 45.1.5’inci maddesinde “İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu  
kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek  
fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve  
kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle  
liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri  
zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar  
ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri”  
ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve  
kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri  
“kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları  
kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz  
düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu  
olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri  
sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.” açıklaması yer almaktadır.  
İhale üzerinde bırakılan isteklinin Y.26.020/101B poz numaralı traverten levha ile  
kaplama yapılması, Y.27.583/A poz numaralı 400 kg çimento ile şap yapılması, Y.23.015 poz  
numaralı  
nervürlü  
beton  
çelik  
çubuğu-kesilmesi-bükülmesi-yerine  
konulması,  
Y.18.110/01C10 poz numaralı gazbeton duvar blokları ile duvar yapılması iş kalemlerine  
ilişkin olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2015 yılı kar ve genel gider hariç birim fiyatının  
üzerine kendi belirlediği kar oranı eklenmek suretiyle fiyat oluşturduğu ve buna ilişkin Genel  
Tebliğ uyarınca sunulması gerekli listeyi aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunduğu  
tespit edilmiştir. Bu itibarla, başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.  
5) Başvuru sahibinin 5’nci iddiasına ilişkin olarak:  
6
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/003  
: 3  
: 12.01.2016  
: 2016/UY.III-80  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 451.2.’nci maddesinde, idarenin sıralı iş kalemlerine  
göre yaklaşık maliyetin %80’lik kısmını belirleyeceği ve yaklaşık maliyetin %80’lik kısmına  
giren iş kalemlerini belirleyerek bu kalemlere ilişkin açıklama isteyeceği, bunların dışında  
kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacağı, ihale komisyonunca açıklama  
istenilen iş kalemleri dikkate alınarak değerlendirme yapılacağı, 45.1.3’üncü maddesinin son  
fıkrasında ise anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesinin zorunlu olmadığı, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesinin yeterli olduğu  
açıklanmıştır. Bu çerçevede, aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulan isteklilerin  
açıklama istenilmeyen iş kalemleri için analiz, belge ve genel olarak açıklama sunmasına  
gerek bulunmamaktadır.  
Öte yandan, Genel Tebliğ’in 45.1.5’inci maddesinde “İsteklilerin iş kalemleri/iş  
grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu  
fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi  
kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da  
yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda  
analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi  
belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda  
da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını”  
kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste  
halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş  
grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz  
düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde  
belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.” açıklaması yer almaktadır.  
Başvuru sahibinin bu iddia bağlamında fiyatının çok düşük olduğunu iddia ettiği  
hususların başvuru konusu ihalede sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerine ve isteklinin  
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2015 yılı kar ve genel gider hariç birim fiyatlarını esas olarak  
oluşturduğu iş kalemlerine ilişkin olduğu anlaşılmıştır. Bu itibarla, başvuru sahibinin iddiası  
yerinde bulunmamıştır.  
6) Başvuru sahibinin 6’ncı iddiasına ilişkin olarak:  
Yapılan incelemede ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif sorgulamasına  
konu olmayan 140 adet iş kalemi için toplam 2.461,00 TL öngördüğü tespit edilmiştir.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 451.2.’nci maddesinde, idarenin sıralı iş kalemlerine  
göre yaklaşık maliyetin %80’lik kısmını belirleyeceği ve yaklaşık maliyetin %80’lik kısmına  
giren iş kalemlerini belirleyerek bu kalemlere ilişkin açıklama isteyeceği, bunların dışında  
kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacağı, ihale komisyonunca açıklama  
istenilen iş kalemleri dikkate alınarak değerlendirme yapılacağı, 45.1.3’üncü maddesinin son  
fıkrasında ise anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesinin zorunlu olmadığı, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesinin yeterli olduğu  
açıklanmıştır. Bu çerçevede, aşırı düşük teklif açıklamasının sorgulamaya tabi tutulmayan iş  
7
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/003  
: 3  
: 12.01.2016  
: 2016/UY.III-80  
kalemleri için teklif edilen bedelin çok düşük olduğu gerekçesiyle kabul edilmemesi söz  
konusu olmayacaktır. Bu itibarla, başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.  
7) Başvuru sahibinin 7’nci iddiasına ilişkin olarak:  
Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan hesap cetvelinden, ihale üzerinde  
bırakılan isteklinin sorgulamaya tabi tutulan 24 iş kalemi ve sorgulamaya tabi tutulmayan  
diğer iş kalemleri için toplam 2.914.000,00 TL öngördüğü, bunun üzerine 43.460,00 TL genel  
giderler ile 29.540,00 TL kar eklemek suretiyle 2.987.000,00 TL’lik teklif fiyatına ulaştığı  
tespit edilmiştir.  
Aşırı düşük teklif açıklamasındaki hesap cetveli özetinin incelenmesinden, ihale  
üzerinde bırakılan isteklinin genel giderler kapsamında yer verdiği ihale masrafları, sözleşme  
masrafları, personel masrafları, makine ekipman masrafları, şantiye binası masrafları, SGK  
masrafları, iş güvenliği masrafları, proje birim masrafları için toplam 43.460,00 TL  
öngördüğü anlaşılmaktadır. İhale üzerinde bırakılan isteklinin ayrıca sorgulamaya tabi tutulan  
24 iş kalemi için kalem bazında genel gider olarak da tutar öngördüğü tespit edilmiştir.  
Genel Tebliğ’in 38.1’inci maddesinde “İdare, yaklaşık maliyetin hesaplanması  
sırasında her bir iş kalemi/grubunun yaklaşık maliyete oranını tespit edecektir. Yaklaşık  
maliyeti oluşturan iş kalemleri/grupları tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların  
kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ile iş  
kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten  
büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz girdileri tablosu” hazırlanarak yaklaşık  
maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay belgesine eklenecektir. Sıralı iş  
kalemleri/grupları listesi oluşturulurken, iş kalemleri/grupları tutarlarının yaklaşık maliyete  
oranları, en yakın dört ondalık basamaklı sayıya getirilecek biçimde yuvarlanacak ve bu  
oranların toplamının, yuvarlama nedeni ile 1 den farklı olması dikkate alınmayacaktır.”  
açıklaması,  
45.1.2.1’inci maddesinde ise İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında  
idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin  
% 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.” açıklaması yer almaktadır.  
İdare tarafından aşırı düşük teklif sorgulamasında kullanılmak üzere sıralı iş kalemi  
listesinin oluşturulmasına dayanan bir sistemde, genel giderlerin her bir iş kalemi bazında  
öngörülmesi uygun bir yaklaşımdır. Ancak bu durum genel giderleri her bir iş kalemi bazında  
öngörmeyip toplam genel gider olarak teklif fiyatına ekleyen isteklilerin mevzuata aykırı  
davrandığı anlamına gelmemektedir. Başka bir anlatımla, istekliler genel giderleri her bir iş  
kalemi bazında öngörebileceği gibi, teklif maliyetine toplam bir tutar olarak da ekleyebilir.  
Nitekim, başvuru konusu ihalede istekli hem sorgulamaya tabi tutulan kalemler bazında genel  
gider hem de teklif maliyetine ayrıca bir toplam genel gider tutarı öngörmüştür.  
Öte yandan, sorgulama kapsamında yer almayan iş kalemlerine ilişkin hususlar aşırı  
düşük teklif değerlendirmesine esas alınmamaktadır.  
8
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/003  
: 3  
: 12.01.2016  
: 2016/UY.III-80  
Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, başvuru sahibinin iddiası yerinde  
bulunmamıştır.  
8) Başvuru sahibinin 8’inci iddiasına ilişkin olarak:  
İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif kapsamında sunduğu belgelerden  
toplamda 29.540,00 TL kar öngördüğü, buna ilaveten sorgulamaya konu edilen iş kalemleri  
bazında 0,01 TL ile 10 TL arasında değişen kar ve genel gider tutarı öngördüğü tespit  
edilmiştir.  
İhale üzerinde bırakılan isteklinin sorgulama kapsamındaki bazı iş kalemleri için 0,01  
TL gibi çok düşük kar tutarı öngördüğü anlaşılmakla birlikte, ihale mevzuatında isteklilerce  
öngörülecek asgari bir kar oranına veya tutarına ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu  
itibarla, başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.  
9) Başvuru sahibinin 9’uncu iddiasına ilişkin olarak:  
Özel İ001 pozu numaralı Tezgah Kenar Alt-Üst Dolap Yapılması, Özel İ002 poz  
numaralı Tezgah Orta Raflı ve Rafsız Alt-Üst Dolap Yapılması, Özel İ014 poz numaralı  
Akrilik Tezgahların Akrilik Eviyeli Olarak (Corian) İmalatı ya da Metal Eviyeli ve Montajı,  
Özel İ015 poz numaralı Çelik Merdiven Yapılması ve Özel İ023 poz numaralı Lamine Cam  
5+5 mm 0.76 mm PVB'li (TS EN İSO12543-Renksiz veya Opak) iş kalemlerinin yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemleri niteliğinde olduğu tespit  
edilmiştir.  
Genel Tebliğ’in 45.1.13’üncü maddesinin son fıkrasında “Yüklenicinin dışında üçüncü  
kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı  
yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile  
açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir.”  
açıklaması yapılmıştır.  
Anılan nitelikteki iş kalemleri için malzeme, montaj ve nakliye bedellerinin ayrı ayrı  
gösterildiği fiyat teklifi alınması zorunlu olmamakla birlikte, isteklinin aşırı düşük teklif  
açıklaması kapsamında sunduğu fiyat tekliflerinde malzeme, işçilik ve nakliye fiyatının ayrı  
ayrı gösterildiği, isteklinin de zorunlu olmamakla birlikte bu fiyat teklifine dayalı olarak  
hazırladığı analizleri sunduğu anlaşılmıştır.  
İhale üzerinde bırakılan isteklinin Özel İ020 poz numaralı 15 cm Kalınlığında Hafif  
Şap Yapılması İle Özel İ021 Poz Numaralı 10 cm Kalınlığında Hafif Şap Yapılması iş  
kalemleri için malzeme, işçilik ve nakliye fiyatının ayrı ayrı gösterildiği fiyat teklifine  
dayanarak hazırladığı analiz formatına uygun analizleri sunduğu tespit edilmiştir. Bu itibarla,  
başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.  
10) Başvuru sahibinin 10’uncu iddiasına ilişkin olarak:  
Yapılan incelemede, aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında yer alan 6 adet özel iş  
kalemi (Özel İ001 poz numaralı Tezgah Kenar Alt-Üst Dolap Yapılması, Özel İ002 poz  
numaralı Tezgah Orta Raflı ve Rafsız Alt-Üst Dolap Yapılması, Özel İ014 poz numaralı  
9
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/003  
: 3  
: 12.01.2016  
: 2016/UY.III-80  
Akrilik Tezgahların Akrilik Eviyeli Olarak (Corian) İmalatı ya da Metal Eviyeli ve Montajı,  
Özel İ023 poz numaralı Lamine Cam 5+5 mm 0.76 mm PVB 'li, Özel İ020 poz numaralı 15  
cm Kalınlığında Hafif Şap, Özel İ021 poz numaralı 10 cm Kalınlığında Hafif Şap) için Demir  
İnşaat-Ufuk Demir tarafından düzenlenmiş fiyat teklifi, sorgulama kapsamında yer alan diğer  
özel iş kalemi (Özel İ015 Çelik Merdiven Yapılması) Yamaner Grup Teknik Yapı İnş. Taah.  
San. Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenmiş fiyat teklifinin sunulduğu tespit edilmiştir.  
İdarenin de yaklaşık maliyetin hesaplanması aşamasında anılan özel iş kalemlerine  
yönelik Toros Soğutma Cihazları San. Tic. Ltd. Şti.’den piyasa araştırması kapsamında fiyat  
teklifi aldığı ve bu fiyatları kullandığı tespit edilmiştir.  
Genel Tebliğ’in 45.1.13.1’inci maddesinde “Üçüncü kişilerden alınan fiyat  
tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu  
belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.” açıklaması yer  
almaktadır.  
Fiyat teklifini düzenleyen kişilerin ticaret unvanında genel ve kapsayıcı bir anlamı  
bulunan “inşaat”, “teknik yapı” ifadelerinin yer aldığı, söz konusu özel iş kalemlerinin  
imalatının ticaret unvanındaki ifadeler kapsamında değerlendirilebileceği, fiyat teklifi ekinde  
verilmiş ve serbest muhasebeci mali müşavir tarafından düzenlenmiş satış tutarı tespit  
tutanaklarından anılan iş kalemlerinin imalatının firma tarafından daha önce  
gerçekleştirildiğinin anlaşıldığı, bu meslek mensuplarının 3568 sayılı Serbest Muhasebeci  
Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu ile yetkilendirildikleri ve söz konusu  
meslek mensuplarınca yapılan mesleki iş ve işlemlerin hukuka uygunluk karinesinden  
yararlandığı, idarenin yaklaşık maliyet aşamasında fiyat teklifi aldığı firmanın ticaret unvanın  
da doğrudan anılan özel iş kalemlerini kapsamadığı hususları bir arada değerlendirildiğinde  
başvuru sahibinin iddiası bu yönüyle yerinde bulunmamıştır.  
İhale üzerinde bırakılan isteklinin sorgulama kapsamındaki 7 adet özel iş kalemine iki  
ayrı fiyat teklifi sunduğu tespit edilmiş olup, bu fiyat tekliflerinin ekinde EK-0.6 numaralı  
satış tutarı tespit tutanağının aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulduğu tespit  
edilmiştir. Anılan fiyat teklifleri ve satış tutarı tespit tutanaklarında Yıldız Teknik Üniversitesi  
Davutpaşa Kampüsü Labaratuvar Binası İnce inşaatı ve Çevre Düzenlemesi işine ilişkin  
olarak verildiğinin ifade edildiği görülmüştür.  
Genel Tebliğ’in 45.1.13.1’inci maddesinde “Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine  
ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren  
kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek  
mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı  
(Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin  
dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat  
teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli  
görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
10  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/003  
: 3  
: 12.01.2016  
: 2016/UY.III-80  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.” açıklaması yer almaktadır.  
Anılan fiyat teklifleri ve satış tutarı tespit tutanaklarının güvenini haiz meslek  
mensuplarınca düzenlendiği ve onaylandığı, bu meslek mensuplarının 3568 sayılı Serbest  
Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu ile yetkilendirildikleri ve  
söz konusu meslek mensuplarınca yapılan mesleki iş ve işlemlerin hukuka uygunluk  
karinesinden yararlandığı hususları ile bu kişilerin yapmış oldukları mesleki iş ve işlemlerin  
incelenmesi işleminin ilgili mevzuatı uyarınca özel olarak bu hususa yönelik olarak inceleme  
yapmakla yetkilendirilmiş kurum ve kuruluşlar tarafından yapılabileceği anlaşılmıştır. Bu  
itibarla, başvuru sahibinin iddiası bu yönüyle de yerinde bulunmamıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oyçokluğu ile karar verildi.  
Mahmut GÜRSES  
Başkan  
Kazım ÖZKAN  
Ali Kemal AKKOÇ  
Kurul Üyesi  
Ahmet ÖZBAKIR  
Kurul Üyesi  
II. Başkan  
Mehmet Zeki ADLI  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
Hamdi GÜLEÇ  
Kurul Üyesi  
Kurul Üyesi  
Dr. Mehmet AKSOY  
Kurul Üyesi  
11  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/003  
: 3  
: 12.01.2016  
: 2016/UY.III-80  
KARŞI OY  
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesindeki ikinci ve altıncı iddiaları  
hakkında Kurul çoğunluğunca “İtirazen şikayet başvurusunun reddinekarar verilmiştir.  
Başvuru sahibinin ikinci ve altıncı iddialarının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında  
Yönetmeliğin 18’inci maddesinde belirtilen eşit muamele çerçevesinde inceleme raporu ve  
eki bilgi ve belgelerle sınırlı olarak yapılan inceleme ve hukuki değerlendirmeye göre;  
İkinci iddia yönünden yapılan incelemeye göre;  
Açıklama istenilen sıralı iş kalemleri listesinin % 80’i kapsamında yer alan 24 adet iş  
kalemi içinde yer alan Y.21.001/03 poz numaralı “plywood ile düz yüzeyli betonarme kalıbı  
yapılması” iş kalemine ilişkin olarak ihale üzerinde bırakılan Öztes İnş. Ends. Tes. Sa. Tic.  
Ltd. Şti. tarafından açıklaması kapsamında sunduğu hesap cetvelinde anılan iş kalemi için  
birim fiyat olarak 23,00 TL teklif fiyatı verdiği, bu iş kaleminin Çevre ve Şehircilik  
Bakanlığı 2015 yılı kâr ve genel gider hariç birim fiyatı 23,65 TL olduğu, ihale üzerinde  
bırakılan isteklinin açıklaması kapsamında sunduğu maliyet cetvelinden (Tablo-3) kâr ve  
genel gider hariç Bakanlık birim fiyatına 0,005 TL eklenmek suretiyle birim fiyatını 23,70  
TL olarak oluşturduğu tespit edilmiştir. Bu durumda ihale üzerinde bırakılan isteklinin 23,70  
TL olarak oluşturduğu birim fiyatını hesap cetveline 23,00 TL olarak aktardığı tespit  
edilmiştir.  
Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.8’inci maddesinde “Aşırı düşük teklifine ilişkin  
olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz  
formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik  
şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait  
teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda  
hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak,  
hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz  
fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.” açıklaması yar almaktadır.  
İhale üzerinde bırakılan isteklinin “plywood ile düz yüzeyli betonarme kalıbı  
yapılması” iş kalemine ilişkin maliyet fiyatının (23,65 TL) olduğu, bu fiyatın da hesap  
cetvelindeki birim fiyatın da (23,00 TL) üzerinde olduğu, gerek ihale komisyon kararı  
gerekse idarenin şikayet üzerine aldığı kararda, aradaki 0,70 TL’lik fark eklenerek maliyet  
hesabı yapıldığında ortaya çıkan ilave 1.820,00 TL’lik tutarın isteklinin beyan ettiği kar  
tutarını aşmadığı, bu nedenle de açıklamanın kabul edildiği ifade edildiği, ancak, hesap  
cetvelindeki birim fiyatın analiz fiyat tutarından düşük olması nedeniyle oluşan çelişkili  
durumun telafi edilmesine yönelik hesaplanan ilave tutarın isteklinin beyan ettiği kar tutarını  
aşmamasının bu uyumsuzluğu ortadan kaldırmadığı değerlendirildiğinden anılan isteklinin  
aşırı düşük teklif açıklamasının bu açıdan uygun olmadığı ve bu nedenle de teklifinin  
değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.  
Altıncı iddia yönünden yapılan incelemeye göre;  
Anahtar teslim götürü bedel teklif alınan ihaleye 6 isteklinin teklif verdiği, tekliflerin  
tamamı geçerli kabul edilerek sınır değerin 3.350.166,00 TL olarak belirlendiği, bu tutarın  
altında teklif veren Öztes İnş. Ends. Tes. Sa. Tic. Ltd. Şti.’den 24 adet iş kalemi için aşırı  
düşük teklif açıklaması istenildiği, 140 adet iş kalemi için de açıklama istenilmediği, Öztes  
12  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/003  
: 3  
: 12.01.2016  
: 2016/UY.III-80  
İnş. Ends. Tes. Sa. Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan açıklamaların uygun kabul edilerek  
ihalenin üzerinde bırakıldığı anlaşılmış olup, anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamaları  
Kurul çoğunluğunca da uygun bulunmuştur.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesinde yapılan düzenlemeler, yaklaşık  
maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin olarak isteklilere  
açıklama yapma ve belgelendirme zorunluluğu getirmekte, geriye kalan % 20’lik kısmın ise  
sorgulamaya konu edilmesini ve bu kapsamda yer alan kalemlere ilişkin analiz ve  
belgelendirme yapılmasını engellemektedir.  
Ancak, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar  
ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetvelinde sorgulamaya konu edilmeyen iş  
kalemlerine yer verilmesi gerektiği açıktır.  
Dolayısıyla, açıklamalar kapsamında hesap cetvelinin sunulmasının istenilmesinden  
teklifin, açıklama istenilen iş kalemleri ile açıklama istenilmeyen kalemler ile birlikte bir  
bütün olarak değerlendirileceği ve isteklilerce açıklama istenilecek kalemler ile açıklama  
istenilmeyecek benzer nitelikli kalemlere verilen tekliflerin birbiriyle uyumlu olması gerektiği,  
aksi halde tekliflerin sağlıklı ve gerçekçi hazırlandığından ve sağlıklı bir rekabet ortamından  
bahsedilemeyecektir.  
Başvuruya konu ihalede, ihale üzerinde bırakılan Öztes İnş. Ends. Tes. Sa. Tic. Ltd.  
Şti. tarafından yaklaşık maliyetin % 80’ini oluşturan ve idarece kendisine bildirilen iş  
kalemleri için 4734 sayılı Kanun ve ikincil mevzuat dikkate alınarak açıklama yapılmıştır.  
Ancak, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sorgulamaya konu edilmeyen 140 iş  
kalemine ilişkin olarak teklifinin % 0,000824’üne tekabül eden 2.461,00 TL toplam fiyat  
teklif edilmiştir.  
140 adet iş kalemi her ne kadar açıklama yapılması istenilmeyen kalemler olsa da, söz  
konusu bu kalemlerin birim fiyat tarifi olarak belirlenen poz numarasına, yapım şartlarına, fen  
ve sanat kurallarına aykırı yapılamayacağı hususu, teklifin bir bütün olarak ve birbiriyle  
uyumlu olması gerektiği hususu ile bir arada ele alındığında, isteklilerce, açıklama istenilecek  
iş kalemlerine makul ve kabul edilebilir teklifler verilirken; açıklama istenilmeyecek iş  
kalemleri için, teklifi manipüle ederek, kendi beyanlarına, işin Teknik Şartnamesine, fen ve  
sanat kurallarına uygun olmayacak bir imalatın yapılmasını gündeme getirebilecek fiyat  
tekliflerinin kabulü mümkün görünmemektedir.  
Kaldı ki, 4734 sayılı Kanun ve bu Kanuna göre Kurumca hazırlanan ikincil mevzuatta,  
aşırı düşük teklif sahibi isteklilerin yaklaşık maliyetin % 20’sini oluşturan iş kalemleri için  
isteklilerce belgeye dayalı açıklama yapılmayacağı düzenlenmiştir.  
Bu düzenleme, aşırı düşük teklif sahibi isteklilerin, belgelendirme yapmayacakları iş  
kalemleri için gayri ciddi fiyatlar teklif edebilecekleri anlamı taşımamaktadır.  
Yaklaşık maliyetin % 20’sine tekabül eden imalatlar için isteklilerce açıklama  
sunulması gerekmediğinden, bu kısım için teklif edilen fiyatların incelenmemesi gerektiği  
şeklinde Kamu İhale Kurulu kararları mevcut olmakla birlikte; somut olayda isteklinin hesap  
cetvelindeki uyumsuzlukların göz ardı edilemeyeceği, 4734 sayılı Kanun, Yapım İşleri  
İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ve Kamu İhale Genel Tebliği'nin, aşırı düşük tekliflere ilişkin  
13  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2016/003  
: 3  
: 12.01.2016  
: 2016/UY.III-80  
hüküm ve açıklamalarının, gerçekçi olmayan bir teklifin kabulünü sağlamayı amaçlamadığı,  
aksine bir yaklaşımın 4734 sayılı Kanun'un temel ilkelerine aykırılık oluşturacağı açıktır.  
Yukarıda yer alan tespitler çerçevesinde, Öztes İnş. Ends. Tes. Sa. Tic. Ltd. Şti.’nin  
sunmuş olduğu açıklamaların uygun olmadığı, bu nedenle anılan isteklinin teklifin bu gerekçe  
üzerinden değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, incelemeye konu ihalede, aşırı düşük teklif açıklamasını  
mevzuata uygun sunmadığı tespit edilen Öztes İnş. Ends. Tes. Sa. Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin  
reddedilmesi yönünde “düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmesi gerektiği düşüncesiyle,  
Kurul çoğunluğunca verilen “itirazen şikayet başvurusunun reddineniteliğindeki karara  
katılmıyoruz.  
Ali Kemal AKKOÇ  
Kurul Üyesi  
Dr. Mehmet AKSOY  
Kurul Üyesi  
14