Ana Sayfa / Kararlar / Bingöl İl Milli Eğitim Müdürlüğü / 2017/361334-2017-2018 Öğretim Yılı Taşımalı Ortaöğretim Uygulamaları Kapsamında Taşınan Öğrenciler İçin Yemek Hizmet Alım İşi
Bilgi
İKN
2017/361334
Başvuru Sahibi
Murat OSGB Özel Sağ. Eğt. Dan. Gıda İnş. Tem. Taş. San. ve Tic. Ltd. Şti.
İdare
Bingöl İl Milli Eğitim Müdürlüğü
İşin Adı
2017-2018 Öğretim Yılı Taşımalı Ortaöğretim Uygulamaları Kapsamında Taşınan Öğrenciler İçin Yemek Hizmet Alım İşi
BAŞVURU SAHİBİ:  
Murat OSGB Özel Sağ. Eğt. Dan. Gıda İnş. Tem. Taş. San. ve Tic. Ltd. Şti.,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Bingöl İl Milli Eğitim Müdürlüğü,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2017/361334 İhale Kayıt Numaralı “2017-2018 Öğretim Yılı Taşımalı Ortaöğretim Uygulamaları  
Kapsamında Taşınan Öğrenciler İçin Yemek Hizmet Alım İşi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Bingöl İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 22.08.2017 tarihinde açık ihale usulü ile  
gerçekleştirilen “2017-2018 Öğretim Yılı Taşımalı Ortaöğretim Uygulamaları Kapsamında Taşınan  
Öğrenciler İçin Yemek Hizmet Alım İşi” ihalesine ilişkin olarak Murat OSGB Özel Sağ. Eğt. Dan.  
Gıda İnş. Tem. Taş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 15.09.2017 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun,  
idarenin 15.09.2017 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 22.09.2017 tarih ve 52640  
sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 22.09.2017 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda  
bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2017/2392 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme  
neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan istekli ve ekonomik açıdan en  
avantajlı ikinci teklif sahibi istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata  
uygun olmadığı,  
a- Ekmek, plastik çatal, plastik yemek kaşığı, strafor köpük tabldot, plastik yemek kaşığı ve  
plastik çatal için Kamu İhale Genel Tebliği'nin 79.2.6’ncı maddesinin 3'üncü fıkrasında yer alan  
açıklama uyarınca ana çiğ girdi ile işçilik maliyeti dışında kalan girdilere ilişkin giderler olmaları  
nedeniyle bu giderlere ilişkin olarak açıklama sunulmasının gerekmediği, bununla birlikte anılan  
giderlere ilişkin sunulan faturaların üzerlerinde yer alan ibarenin Tebliğ’in 79.2.2.1'inci maddesinde  
yer verilen beyan olmadığı, bu itibarla proforma faturaların mevzuata uygun sunulmadığı,  
b- Ana çiğ girdilerinin tamamı için Kamu İhale Genel Tebliği'nde yer alan açıklamalar  
uyarınca fiilen açıklama yapılmasının mümkün olmadığına ilişkin hukuki bir gerekçe  
belirtilmeksizin muhtelif marketlerden alınan proforma fatura örneklerinin sunulduğu, yapılan  
incelemede proforma fatura ile açıklanan patlıcan, domates, muz, yumurta, zeytin gibi girdilerin  
Tebliğ’in 79.2.2'nci maddesinde yer alan diğer açıklama yöntemleri ile kolayca açıklanabilecek  
girdiler olduğu, dolayısıyla isteklinin açıklamasının bu yönüyle mevzuata aykırılık teşkil ettiği,  
diğer taraftan fiilen açıklama yapılmasının mümkün olmadığının kabul edilmesi halinde dahi  
isteklilerin fiyat teklifi ile açıklama yapması gerekirken muhtelif marketlerce düzenlenen proforma  
faturaların sunulduğu,  
c- Kırmızı et, tavuk eti, kuru gıdalar, sebzeler, meyveler, tatlılar, yağlar, içecekler ile ilgili  
açıklamaların belgeye dayalı yapılmadığı, anılan giderler ve temizlik giderlerine ilişkin proforma  
fatura sunulduğu, anılan proforma faturalarda Tebliğ’in 79’uncu maddesinde yer verilen ibarenin  
olmadığı, söz konusu faturaların yetkili SMMM veya YMM tarafından imzalanmadığı,  
ç- Thermobox, çalışacak personel, gıda zehirlenmelerine karşı portör araç ile ilgili açıklama,  
yemek dağıtımında kullanılacak olan paslanmaz çelik krom kaplar ve yemekhane mutfağında  
otomatik bulaşık makinesiyle ilgili açıklamalara ilişkin proforma faturalardaki faaliyet alanının  
mevzuata uygun olmadığı, kırmızı et, tavuk eti, kuru gıdalar, sebzeler, meyveler, tatlılar, yağlar,  
içecekler, temizlik malzemeleri, thermobox, çalışacak personel, gıda zehirlenmelerine karşı portör  
kontrolleri, araç ile ilgili açıklamaların proforma fatura yerine sadece alış faturası ile yapıldığı, bu  
durumun Tebliğ’in 79.4.2.16’ncı maddesine aykırı olduğu,  
d- Teknik Şartnamede yer verilen çiğ girdi gramajlarının sunulan menülere uymadığı,  
bundan dolayı verilen açıklamaların yetersiz olduğu, Teknik Şartnamede belirtilen günlük öğrenci  
sayısının yapılan öğrenci sayısıyla denk olmaması durumunda anılan isteklilerin ihale dışı  
bırakılması gerektiği, Teknik Şartnamede belirtilen ve istenen gramajların eksik olduğu, Teknik  
Şartnamede ekmeğin 120 gr, menüde ise 100 gr olarak belirtildiği, bu nedenle ekmekten dolayı  
verilen açıklamaların uygun olmadığı, Teknik Şartnamede tulumba tatlısına ilişkin toplam gramajın  
150 gr olduğu belirtilmekle birlikte anılan tatlıya ilişkin idarece verilen örnek menüde yer alan çiğ  
girdilerin ve bu girdilere ait gramajların kullanılarak açıklama yapılması gerektiği,  
e- Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı  
koşullar aşırı düşük teklifin bileşenlerinin fiyatlandırılmasında yapılan işlemlerde işçilik  
maliyetlerinin yanlış hesaplandığı, ayrıca tedarikçi firmalardan alınan malzeme kalemlerinin  
fiyatlarının tekrar kontrol edilmesi gerektiği,  
f- Ana çiğ girdileri ve ana çiğ girdi fiyatlarında uyuşmazlık olduğu, Teknik Şartnamedeki  
gramajlara uyulmadığı, Teknik Şartnameden bağımsız hareket edildiği, (Ana Çiğ Girdi  
Maliyeti+İşçilik Maliyeti) toplamının yanlış hesaplandığı iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde  
İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği  
yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce,  
belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili  
ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin  
yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada  
bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı  
düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi  
amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede  
öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır  
değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine  
ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum  
tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.hükmü,  
Hizmet Alım İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler”  
başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum  
tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
(2) İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında olan isteklilerden açıklama  
isteneceğinin belirtilmesi halinde, sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük  
teklif olarak tespit edilir. Bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte  
önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;  
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir.  
Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan  
isteklilerin teklifleri reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler geçerli teklif olarak  
belirlenir…” hükmü yer almaktadır.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük  
tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Hizmet alımı ihalelerinde sınır  
değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.  
79.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet  
tutarı sınır değer olarak kabul edilir.  
79.1.2. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değer;  
SD: Sınır değeri,  
YM: Yaklaşık maliyeti,  
n: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan  
ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar  
dışındaki isteklilerin teklif sayısını,  
T1, T2, T3….Tn: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun  
olduğu anlaşılan (Ek ibare: 29.06.2017-30109 R.G./2. md.) ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde  
60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif bedellerini,  
R: Sınır Değer Tespit Katsayısını  
79.1.3. 79.1.2 nci maddede yer alan R değeri her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak üzere  
Kurum tarafından belirlenir ve ilan edilir. İhalenin konusu veya işin niteliğine göre Kurum  
tarafından farklı R değerleri belirlenebilir.  
79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama  
isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında  
aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.  
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin  
yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı  
unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için  
isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.  
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak  
açıklayabilirler.  
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine  
ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle  
tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu  
tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış  
tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak  
düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek  
mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı  
ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu  
hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin  
(Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki  
birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan  
(.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının  
altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de  
belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim  
fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından  
“Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca  
düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı  
ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak  
imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği  
gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de  
yapılabilir.  
79.2.2.2. Merkezi Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Ülke Çapında Sunulan Mal ve  
Hizmetlere İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin merkezi kamu kurum ve  
kuruluşları tarafından ülke çapında sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye  
verilmiş fiyat teklifleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu yöntemle yapılmış açıklamanın  
geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç)  
geçerli olması zorunludur.  
79.2.2.3. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi oluşturan  
maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifeleri  
açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için ilan  
edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması  
zorunludur.  
79.2.2.4. Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 18/5/2004  
tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci  
maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden  
önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren belge ile  
açıklama yapılabilir.  
79.2.2.5. Toptancı Hal Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 11/3/2010  
tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların  
Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi  
tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününe  
ait ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.  
79.2.2.6. Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar: İlgili mevzuatı  
uyarınca, belirli mal veya hizmetlerin kamuya sunulması konusunda lehine sınırlama bulunan  
kuruluşların tedarikçisi oldukları mallar veya sunucusu oldukları hizmetler için uyguladıkları  
fiyatlar ile açıklama yapılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan  
fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.  
79.2.2.7. İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi  
oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait  
fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini  
imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük teklif açıklamasına  
konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim  
fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve  
isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını  
öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim  
fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul  
edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) sunulmasına gerek  
bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, SM, YMM,  
SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği  
gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de  
yapılabilir.  
79.2.2.8.İsteklinin Ortağı Olduğu Tüzel Kişiye Ait İşletmeden Mal Çekmesiyle Oluşan Emsal  
Bedel: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait  
işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile  
değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul  
Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre hesaplanan emsal  
bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili  
olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu  
kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal  
bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan  
sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali  
Müşavirler anlaşılır”  
79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi  
beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi  
beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d)  
ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih,  
diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname  
dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son  
geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
79.2.5. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen  
tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenir.  
79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü  
düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları belirtilir.  
Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle “ana girdi”, “işçilik” ve  
“yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek- H.4)  
hazırlayarak açıklaması kapsamında sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için “(Ana Girdi  
Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve 0,95’den çok olmaması  
gerekir. Oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya 0,95’den çok olan isteklilerin  
teklifleri reddedilir.  
Bu maddede yer alan ana girdi ibaresi kapsamında, kırmızı et; beyaz et; balık; işlenmiş et  
ürünleri (sucuk, salam, sosis, kavurma gibi); kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut, mercimek, kuru  
fasulye gibi); sebze; meyve; toz şeker, süt; yoğurt, ayran; yağ ürünleri (ayçiçek yağı, zeytinyağı,  
tereyağı) kahvaltı malzemeleri (peynir, zeytin, yumurta, reçel, bal gibi); pet su, ekmek açıklama  
yapılacak unsurlar olarak dikkate alınır. İdarenin ihale dokümanında bu girdilerin dışında ana girdi  
niteliğinde malzeme içeren yemek öğünü düzenlemesi durumunda aşırı düşük teklif açıklama  
yazısında açıklama istenecek unsurlar arasında bu malzemelerin de belirtilmesi zorunludur. Bu  
çerçevede, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek pişirilmesi için  
gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve  
hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler,  
portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurlar “yardımcı girdiler”  
başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama sunulması gerekmez.  
Örneğin; 1.000 öğün yemek alımı için çıkılan bir ihalede, birim fiyat olarak 5 TL teklif veren  
bir isteklinin, 5.000 TL olan toplam teklif bedelinin aşırı düşük olarak değerlendirilmesi ve istekli  
tarafından sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde “(Ana Girdi Maliyeti+İşçilik  
Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,90 olarak belirtilmesi halinde, teklifin 4.500 TLsinin ana  
çiğ girdi ile işçilik toplamını içerdiği kabul edilir ve isteklinin sadece bu kısma ilişkin açıklama  
yapması gerekir. Teklifin 500 TL’lik kısmının ise yardımcı giderlere ilişkin olduğu kabul  
edildiğinden, bu kısma ilişkin açıklama yapılması gerekmemektedir.  
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, kırmızı et; beyaz et; balık; kuru gıdalar (pirinç, bulgur,  
nohut, mercimek, kuru fasulye gibi); sebze; meyve maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden  
alınan fiyat teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan diğer yöntemlerden herhangi  
biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden  
alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir.  
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde sadece iki haftalık örnek menüdeki ana girdiler ve işçilik  
giderleri dikkate alınarak açıklama yapılmalıdır. İsteklilerin örnek menüdeki girdiler ve işçilik gideri  
kullanılarak teklif ettikleri birim fiyatı açıklamaları gerekmekte olup toplam miktar ve tutar  
açıklaması yapılmayacaktır. Örneğin normal kahvaltı, diyet kahvaltı, ara öğün, normal yemek ve  
diyet yemek gibi birim fiyatları içeren bir ihalede, isteklilerin teklif ettikleri birim fiyatı; örnek  
menüyü ve bu menünün üretimi için gerekli işçilik tutarını kullanarak tevsik etmeleri durumunda  
açıklama uygun kabul edilecektir…” açıklamaları yer almaktadır.  
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale  
konusu hizmetin;  
a) Adı: 2017-2018 öğretim yılı taşımalı ortaöğretim uygulamaları kapsamında taşınan  
öğrenciler için, yemek hizmet alım işi  
b) Miktarı ve türü:  
352.800 Adet Sıcak Sulu Yemek  
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
c) Yapılacağı yer: Merkez ve merkeze bağlı tüm ortaöğretim kurumları ve imam hatip  
ortaokul müdürlükleri  
ç) Bu bent boş bırakılmıştır.düzenlemesi,  
Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1.  
Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta vergi, resim  
ve benzeri personel giderleri isteklilerce teklif edilecek fiyata dahil edilecektir. Bunun haricinde  
oluşacak olan tüm muhtelif giderler de isteklilere aittir  
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider  
kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı  
içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde  
bulunamaz.  
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:  
25.3.1.  
Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta vergi,  
resim ve benzeri personel giderleri isteklilerce teklif edilecek fiyata dahil edilecektir. Bunun  
haricinde oluşacak olan tüm muhtelif giderler de isteklilere aittir  
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi  
(KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.  
25.5. Bu madde boş bırakılmıştır.düzenlemesi,  
Söz konusu Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu  
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer  
hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı  
düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre  
teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale  
komisyonu;  
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir.  
Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan  
isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak  
belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin  
teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.düzenlemesi  
yer almaktadır.  
Teknik Şartname’nin 9.6’ncı maddesinde 2017/2018 öğretim yılı (Eylül-Haziran) dönemi  
Bingöl Merkez İlçede Taşıma Merkezi Okullara verilecek günlük-haftalık-aylık öğle yemeği dağıtım  
tablosuna yer verildiği görülmüştür.  
22.08.2017 tarihinde yapılan ihaleye 7 isteklinin katıldığı, ihale komisyonu tarafından  
yapılan değerlendirmeye göre Turanlar Yem. Gıda Ltd. Şti.nin teklif zarfı açık ve yırtık olduğu için  
teklifinin değerlendirmeye alınmadığı, Metrani Entegre Hiz. Yön. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin sunduğu  
işletme kayıt belgesi geçersiz olduğu için teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, BİN-TAT Gıda  
Ltd. Şti. ve Atalay Tem. Gıda Ltd. Şti.-Beyaza Sofram Yemek Gıda Ltd. Şti. İş Ortaklığının  
tekliflerinin aşırı düşük teklif olarak değerlendirilerek 23.08.2017 tarihli yazılar ile söz konusu  
isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, bahse konu isteklilerin açıklamaları uygun  
görülerek tekliflerinin geçerli kabul edildiği, ihalenin BİN-TAT Gıda Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı,  
Atalay Tem. Gıda Ltd. Şti.-Beyaza Sofram Yemek Gıda Ltd. Şti. İş Ortaklığının ise ekonomik  
açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli olarak belirlendiği anlaşılmıştır.  
İdarece teklif aşırı düşük bulunan isteklilere gönderilen açıklama talebi yazılarında açıklık  
getirilmesi gereken hususlar “ a)Hizmet Yönetiminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin hizmet işinin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen hizmet işinin özgünlüğü,  
d) İş kalemlerine ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ve iş  
kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin analizlerini.” şeklinde belirtilmiştir.  
Yukarıda aktarılan Tebliğ açıklamalarından, malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde  
idarenin aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere Teknik Şartname’de asgari  
iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapması ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ  
girdi miktarlarını belirtmesi ve teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin bu doğrultuda açıklamalarını  
hazırlaması gerektiği anlaşılmaktadır.  
Yapılan incelenmede, Teknik Şartname’nin 9.6’ncı maddesinde 175 güne ilişkin yemek  
menüsüne yer verildiği, aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısında da açıklamanın kaç haftaya  
veya hangi haftalara yönelik olması gerektiği konusunda bir belirleme yapılmadığı görülmüştür.  
İhale üzerinde bırakılan BİN-TAT Gıda Ltd. Şti. tarafından menüdeki yemek çeşitlerinin ayrı  
ayrı açıklanmayıp ana çiğ girdi gramajlarının verildiği, bu yüzden yemeklere ilişkin hangi girdilerin  
kullanıldığının anlaşılamadığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli Atalay Tem.  
Gıda Ltd. Şti.-Beyaza Sofram Yemek Gıda Ltd. Şti. İş Ortaklığının ise mevcut yemek menüsündeki  
tüm günlere ilişkin açıklama sunduğu görülmüştür.  
Diğer taraftan, Teknik Şartname’nin sunumu yapılacak yemeklerin cinsi ve malzeme  
miktarlarının düzenlendiği gramajlar bölümünde yemek çeşitleri ve gramajlarının tablolar halinde  
listelendiği, ancak söz konusu tablolarda menüde yer alan yemekler içerisindeki birinci grup  
yemeklerden yoğurtlu karışık kızartma, patlıcan oturtma, tavuk kızartma, tavuklu pilav, sebzeli  
köfte, patates oturtma, patates ezmesi, ikinci grup yemeklerden ayran çorbası ve üçüncü grup  
yemeklerden turşu ve mevsim meyve için içerik ve girdi miktarlarına yer verilmediği anlaşılmıştır.  
Kamu İhale Genel Tebliği'nin 79.2.6'ncı maddesinde yer alan açıklamalar uyarınca  
malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin örnek menüdeki yemeklerin içerik  
ile çiğ girdi miktarları üzerinden değerlendirilmesi gerektiği, ancak uyuşmazlığa konu ihalede  
menüde yer alan yemeklerin muhteviyatına ve asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesine Teknik  
Şartname’de yer verilmediği, dolayısıyla idarece gerçekleştirilen aşırı düşük teklif sorgulamasının  
bu haliyle mevzuata aykırı olduğu ve söz konusu aykırılığın sunulan açıklamanın sağlıklı bir şekilde  
değerlendirilmesine de imkân vermeyeceği anlaşıldığından aşırı düşük teklif sorgulama işlemlerinin  
mevzuata uygun olarak yenilenmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek  
nitelikte olduğu tespit edildiğinden, Teknik Şartname’de gramajları belirtilmiş olan yemeklerin yer  
aldığı iki haftalık örnek menü hazırlanarak sınır değerin altında teklif vermiş olan geçerli teklif  
sahibi isteklilerden yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale  
işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde  
dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem  
belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.  
Başkan  
II. Başkan  
Kurul Üyesi  
Kurul Üyesi  
Kurul Üyesi  
Kurul Üyesi  
Dr.  
Kurul Üyesi  
Kurul Üyesi