2017/UH.I-2918 - Kamu İhale Kararı - 2018 Yılı 207 Kişi Temizlik, Teknik, Sağlık ve Büro Hizmetleri Alımı İşi

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2017/055

: 30

: 01.11.2017

: 2017/UH.I-2918

BAŞVURU SAHİBİ:

Galata Tem. Loj. Dest. Hizm. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Balçova Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2017/395731 İhale Kayıt Numaralı “2018 Yılı 207 Kişi Temizlik, Teknik, Sağlık ve Büro

Hizmetleri Alımı İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Balçova Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından 21.09.2017

tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2018 Yılı 207 Kişi Temizlik, Teknik, Sağlık ve

Büro Hizmetleri Alımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Galata Tem. Loj. Dest. Hizm. İnş. San. ve

Tic. Ltd. Şti.nin 15.09.2017 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusu hakkında idare tarafından

süresi içinde karar alınmaması üzerine, başvuru sahibince 04.10.2017 tarih ve 54602 sayı ile

Kurum kayıtlarına alınan 02.10.2017 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda

bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2017/2478 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan

inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) Teknik Şartname’nin 10’uncu maddesinde “Yüklenici; İdarenin gerek görmesi

halinde, mevcut personele ya da ihale döneminde yeni işe başlayan personele mesleki

yeterlilik ile ilgili eğitimler aldırılacak, bunun için idaremizden herhangi bir ödeme talep

etmeyecektir.” düzenlemesine yer verildiği; ancak bu eğitimlerin çalışma saatleri içinde mi

yoksa dışında mı verileceği hususunda bir düzenleme yapılmadığı; personele çalışma saati

dışında eğitim verilmesi halinde bu durumun fazla çalışmaya yol açacağı, bu kapsamda İdari

Şartname’de fazla çalışma giderinin teklif fiyata dâhil olacağının ve kaç saat eğitim

verileceğinin belirtilmesi, birim fiyat teklif cetvelinde buna ilişkin satır açılması gerektiği; bu

hususun belirsiz bırakılmasının tekliflerin sağlıklı şekilde oluşturulmasına ve

değerlendirilmesine engel nitelikte olduğu ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.31’inci

maddesine aykırılık teşkil ettiği,

2) Teknik Şartname’nin 10’uncu maddesinde “Yüklenici, işin başlama tarihinden

geçerli olmak üzere hizmet personelinin yapılan iş kapsamında görevli bulundukları

mıntıkalara transferinin sağlanması için yakıtı ve şoförü “idareye” ait olmak üzere teknik

özellikleri ce standartları İdarece belirlenecek 1 adet minibüs temin ve teslim edecek, bunun

için İdaremizden herhangi bir ödeme talep etmeyecektir.” düzenlemesine yer verildiği; ancak

idarece söz konusu minibüsün hiçbir teknik özelliğinin ve günde/ayda ne kadar mesafe kat

edeceğinin belirtilmediği, dolayısıyla bu hususların sözleşmeden sonra belirleneceğinin

anlaşıldığı; bu durumun isteklilerin buna ilişkin maliyetleri belirleyememelerine neden

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2017/055

: 30

: 01.11.2017

: 2017/UH.I-2918

olduğu, yükleniciyi idarenin keyfince isteyebileceği her tür marka ve modeldeki aracı temin

etme zorunluluğuyla karşı karşıya bıraktığı ve bu kapsamda Kamu İhale Genel Tebliği’nin

49.1’inci, 67.5.4’üncü ve 78.21’inci maddelerine aykırılık teşkil ettiği,

3) Teknik Şartname’nin 10’uncu maddesinde “Yüklenici tüm binalarda iç cam

temizliğini en az ayda iki defa, dış cam temizliğini en az ayda bir defa yaptıracaktır. Dış cam

temizliği için her türlü emniyet tedbiri ve ekipman yüklenici tarafından karşılanacak ve bu

konudaki bütün sorumluluk yükleniciye aittir.” düzenlemesine yer verildiği; söz konusu

temizliğin asansör, yükselebilir platform, vinç, iskele, iple erişim yöntemiyle ve vasıflı/uzman

personel eliyle yapılabileceği, bu kapsamda bu işin maliyetlerinin yüksek olduğu ve nitelik

açısından genel temizlik işlerinden farklılık arz ettiği; bu nedenlerle cam temizliğinin önemli

bir maliyet bileşeni olarak kabul edilmesi, teklif fiyatına dâhil giderler arasında sayılması ve

birim fiyat teklif cetvelinde buna ilişkin satır açılması gerektiği; Teknik Şartname’de bu işte

kullanılacak malzeme ve ekipmanlara da yer verilmediği göz önüne alındığında bahse konu

düzenlemenin tekliflerin sağlıklı şekilde oluşturulmasına ve aşırı düşük tekliflerin

değerlendirilmesine engel nitelikte olduğu; bu durumun Kamu İhale Genel Tebliği’nin

78.21’inci, 78.22’nci ve 79’uncu maddelerine aykırılık taşıdığı,

4) Teknik Şartname’nin 20’nci maddesinde ihale konusu işte çalıştırılacak personele

verilecek kıyafetlerin miktarı belirtilmiş olmakla birlikte, hemşireye verilecek kıyafetin

özelliklerine yer verilmediği; aynı düzenlemeden ayrıca ambulans şoförünün kıyafetinin de

yüklenici tarafından karşılanacağının anlaşıldığı; kıyafet gideri %4 oranındaki sözleşme

giderleri ve genel giderler içerisinde bulunduğundan ihale konusu işte çalıştırılacak personel

dışında kalan ambulans şoförünün kıyafetinin yükleniciden istenmesinin, ayrıca hemşireye

verilecek kıyafetin tür, miktar ve özelliklerinin belirtilmemesinin 4734 sayılı Kanun’un 5’inci

maddesindeki temel ilkelere ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.19’uncu ila 78.21’inci

maddelerine aykırı olduğu,

5) İdari Şartname’nin “Diğer giderler” başlıklı 25.3.4’üncü maddesinde Teknik

Şartname’nin 20’nci ve 21’inci maddesinde istenen bütün ürünlerin eksiksiz olarak verileceği

düzenlenerek kıyafet giderlerinin de teklif fiyata dâhil edilmesinin istenilmiş olduğu; zaten

%4 oranındaki sözleşme giderleri ve genel giderler içerisinde bulunan kıyafet giderinin teklif

fiyata dâhil giderler arasında da sayılmasının Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.30’uncu

maddesinin (ç) bendine aykırılık teşkil ettiği ve mükerrer ödemeye sebebiyet vererek kamu

zararına yol açacağı,

6) Teknik Şartname’nin 20’nci maddesiyle 111 personel bakımından fiilen

çalıştırıldıkları günler için ½ kg yoğurt verilmesinin istenildiği; ancak bahse konu yoğurt

giderinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.30’uncu maddesinin (ç) bendi çerçevesinde

sözleşme giderleri ve genel giderler kapsamında değerlendirilemeyeceği; teklifi oluşturan bu

tip bileşenlerin, ayni veya nakdi olarak karşılanacağına yönelik düzenleme yapılması ve İdari

Şartname’de teklif fiyatına dâhil olan giderler arasında sayılması, ayrıca birim fiyat teklif

cetvelinde bunlara ilişkin satır açılması gerektiği; teklifi oluşturan önemli bir bileşen olan

yoğurt giderine ilişkin olarak birim fiyat teklif cetvelinde satır açılmamasının tekliflerin

sağlıklı şekilde oluşturulmasına, tekliflerin ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesine engel

nitelikte olduğu,

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2017/055

: 30

: 01.11.2017

: 2017/UH.I-2918

7) Teknik Şartname’nin 23’üncü maddesinde “Mahkeme kararı ile kesinleşmiş işçi

alacaklarını yüklenicinin istihkakından mahsup ederek ödemeye idaremiz yetkilidir. Yüklenici

idaremizin bu tasarrufundan dolayı hiçbir hak iddia edemez.” düzenlemesine yer verildiği; bu

düzenlemeden 4857 sayılı İş Kanunu ve ilgili mevzuatından doğacak tazminatların da

yükleniciye ait olduğunun açıkça anlaşıldığı; ancak işçi tazminatlarının idareye ait olduğu,

yapılan mevzuat değişikliği ile bu sorumluluğun idarelere yüklendiği; bu nedenle idarenin

işçilerin mahkeme kararı ile kesinleşmiş tazminat vb. alacağını yüklenicinin hakedişinden

kesme hakkının bulunmadığı; söz konusu düzenlemenin 4857 sayılı Kanun’un 112’nci ve

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.30’uncu maddesine aykırı olduğu ve 4734 sayılı Kanun’un

5’inci maddesindeki temel ilkeleri zedelediği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit

edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

Teknik Şartname’nin “Hizmet işinde uyulması gereken hususlar” başlıklı 10’uncu

maddesinin üçüncü fıkrasında “Yüklenici, İdarenin gerek görmesi halinde, mevcut personele

ya da ihale döneminde yeni işe başlayan personele mesleki yeterlilik ile ilgili eğitimler

aldıracak, bunun için idaremizden herhangi bir ödeme talep etmeyecektir.” düzenlemesi

bulunmaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında

teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “…78.31. Personele çalışma

saatleri dışında ihale konusu işle ilgili eğitim verilmesi, işçiler açısından 22/5/2003 tarihli ve

4857 sayılı İş Kanununun 66 ncı maddesinin birinci fıkrasının (d) bendine göre fazla

çalışmaya yol açacağından, fazla çalışma giderinin teklif fiyata dahil olacağının ve çalışma

saatleri dışında işçinin kaç saat eğitim alacağının idari şartnamede belirtilmesi

gerekmektedir.” açıklamasına yer verilmiştir.

Aktarılan Tebliğ açıklaması uyarınca çalışma saatleri dışında verilen eğitimler için

fazla çalışma öngörülmesi gerekmekle birlikte, Teknik Şartname’nin ilgili düzenlemesinde

eğitimin mesai saatleri dışında verileceğine ilişkin bir ifadeye yer verilmemiştir. Bu

kapsamda, bu eğitime ilişkin olarak fazla çalışma da öngörülmediği dikkate alındığında

eğitimin çalışma saatleri içerisinde olacağı anlaşıldığından, iddianın yerinde olmadığı

neticesine ulaşılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

Teknik Şartname’nin “Hizmet işinde uyulması gereken hususlar” başlıklı 10’uncu

maddesinin dördüncü fıkrasında “Yüklenici, işin başlama tarihinden geçerli olmak üzere

hizmet personelinin yapılan iş kapsamında görevli bulundukları mıntıkalara transferinin

sağlanması için yakıtı ve şoförü “İdareye” ait olmak üzere teknik özellikleri ve standartları

İdarece belirlenecek 1 adet minibüs temin ve teslim edecek, bunun için ayrıca İdaremizden

herhangi bir ödeme talep etmeyecektir.” düzenlemesi bulunmaktadır.

Aktarılan düzenlemede belirtildiği üzere söz konusu minibüsün yakıtı ve şoförü

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2017/055

: 30

: 01.11.2017

: 2017/UH.I-2918

idarece temin edileceğinden, kat edilecek mesafenin belirtilmemesinin isteklilerin maliyet

öngörmesine engel nitelikte olmadığı anlaşılmıştır. Aracın özelliklerinin belirtilmemiş olması

hususunda ise, sözleşmenin uygulanması aşamasında idarece hakkaniyet kurallarına aykırı bir

talepte bulunulamayacağı, kaldı ki bulunulsa dahi 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun

“Aşırı ifa güçlüğü” başlıklı 138’inci maddesindeki “Sözleşmenin yapıldığı sırada taraflarca

öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durum, borçludan

kaynaklanmayan bir sebeple ortaya çıkar ve sözleşmenin yapıldığı sırada mevcut olguları,

kendisinden ifanın istenmesini dürüstlük kurallarına aykırı düşecek derecede borçlu aleyhine

değiştirir ve borçlu da borcunu henüz ifa etmemiş veya ifanın aşırı ölçüde güçleşmesinden

doğan haklarını saklı tutarak ifa etmiş olursa borçlu, hâkimden sözleşmenin yeni koşullara

uyarlanmasını isteme, bu mümkün olmadığı takdirde sözleşmeden dönme hakkına sahiptir.

Sürekli edimli sözleşmelerde borçlu, kural olarak dönme hakkının yerine fesih hakkını

kullanır.” hükmü çerçevesinde yüklenicinin çeşitli haklarının bulunduğu, bu itibarla

isteklilerce makul ve ortalama bir minibüs temin edileceği kabulüyle tekliflerin

oluşturulabileceği neticesine ulaşılmıştır.

Öte yandan, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.21’inci maddesindeki “Yukarıda

sayılan hususlardan teklif fiyatına dahil olacaklar idari şartnamede düzenlenecek, teknik

şartnamede ise bunların uygulanması ilgili hükümlere yer verilecektir. Teknik şartnamede,

teklife dahil olacak masraflara yer verilmeyecek, idari şartnamede yer alan hükümlerle

çelişecek bir düzenleme yapılmayacaktır.” açıklaması çerçevesinde kural olarak teklif fiyata

dâhil olan giderlerin İdari Şartname’de belirtilmiş olması gerekmekle birlikte, söz konusu

giderin teklif fiyatına dâhil olacağının Teknik Şartname’den açıkça anlaşılması karşısında,

tekliflerin sağlıklı şekilde oluşturulması ve değerlendirilmesi yönleriyle herhangi bir olumsuz

netice ortaya çıkarmayan bu uygunsuzluğun ihalenin iptalini gerektirecek esaslı bir nitelik

taşımadığı, bu nedenlerle başvuru sahibinin ikinci iddiasının uygun olmadığı sonucuna

varılmıştır.

3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

Teknik Şartname’nin “Hizmet işinde uyulması gereken hususlar” başlıklı 10’uncu

maddesinin “Bina İçi Temizlik Hizmetlerinde Uyulması Gereken Hususlar” başlıklı

bölümünde “Yüklenici tüm binalarda iç cam temizliğini en az ayda iki defa, dış cam

temizliğini en az ayda bir defa yaptıracaktır. Dış cam temizliği için her türlü emniyet tedbiri

ve ekipman yüklenici tarafından karşılanacak ve bu konudaki bütün sorumluluk yükleniciye

ait olacaktır.” düzenlemesine yer verilmiş, İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan

giderler” başlıklı 25’inci maddesinde cam temizliğine ilişkin giderler belirtilmemiş ve bu işe

ilişkin birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılmamıştır. Diğer taraftan, Teknik

Şartname’den Belediye hizmet binası ve okullarda temizlik yapılacağı anlaşılmaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında

teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “…78.30. Personel

çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde isteklilerin teklif bedelleri varsa yüklenici

karı ile aşağıdaki bileşenlerden oluşur:

a) Asgari İşçilik Maliyeti: İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya

idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram

ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil), nakdi yemek ve yol

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2017/055

: 30

: 01.11.2017

: 2017/UH.I-2918

bedeli gibi prime esas kazancın hesabında esas alınan işçiliğe bağlı diğer ödemeler ve işveren

sigorta primlerinin toplam tutarı asgari işçilik maliyetini oluşturur.

b) İşçilikle Bağlantılı Ayni Giderler: İdari şartnamede işçi sayısıyla bağlantı olarak

teklife dahil edilmesi öngörülen ayni giderler teklif bileşeni kabul edilir.

c) Hizmetin Yürütülmesine Yardımcı Unsurlar: İhale konusu hizmet işinin

yürütülmesinde yardımcı nitelikte olan ve idari şartnamede belirtilen unsurlar teklif bileşeni

kabul edilir.

ç) Sözleşme Giderleri ve Genel Giderler: İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri,

Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, ihale

konusu işte kullanılacak giyim gideri, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri,

20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca işyeri hekimliği ve iş

güvenliği uzmanı ücreti ile çalışanlara verilecek eğitim gideri, silahlı atış eğitim gideri, özel

güvenlik mali sorumluluk sigortası gideri, yaka kartı, önemli bir bileşen olarak

değerlendirilmeyen ilaçlama gideri, toplu ulaşım kartı bedeli ve bu nitelikteki genel giderleri

karşılamak üzere, birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik birim fiyatı üzerinden;

işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri için ise

çalıştırılacak her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden, % 4 oranında hesaplanan sözleşme

giderleri ve genel giderler teklif bileşeni olarak kabul edilir…” açıklamaları bulunmaktadır.

Teknik Şartname’nin 10’uncu maddesinde, dış cam temizliğinin ayda en az 1 defa

yapılacağının belirtildiği ancak söz konusu temizlik yapılırken kullanılacak araç, gereç ve

yöntem için herhangi bir açıklamada bulunulmadığı ve vinç kullanılacağına ilişkin herhangi

bir düzenlemeye yer verilmediği, anılan düzenlemeden yola çıkılarak bahse konu dış cam

temizliği işinin esaslı bir iş olduğu sonucuna varılamayacağı, aksi kabulde dış cam temizliği

için vinç vb. araç kullanımının söz konusu olması durumunda dahi, söz konusu araçların

amortismana tabi iktisadi kıymetler sınıfında olmasından hareketle bu araç-gereç giderlerinin

%4 oranındaki sözleşme giderleri ve genel giderler içerisinde yer alan “amortisman”

kapsamında değerlendirilebileceği, ayrıca temizlik işinde faaliyet gösteren isteklilerin ihale

süresi, temizleme sıklığı ve temizliği yapılacak alanı göz önünde bulundurarak dış cam

temizliği işi için kullanılması gereken araç, gereç ve personel maliyetini hesaplayabilecekleri

hususları bir arada dikkate alındığında, dış camlarının temizliğinin teklif fiyatına dâhil

giderler arasında sayılmamasının ve birim fiyat teklif cetvelinde buna ilişkin satır

açılmamasının, tekliflerin sağlıklı şekilde oluşturulmasına ve aşırı düşük tekliflerin

değerlendirilmesine engel olacak ve ihaleye katılımı kısıtlayacak nitelikte olmadığı sonucuna

varılmıştır. Bu nedenlerle üçüncü iddia da yerinde görülmemiştir.

4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:

Teknik Şartname’nin “Çalıştırılacak işçiye verilecek kıyafet” başlıklı 20’nci

maddesinde “Yüklenici personeline aşağıda belirtilen kıyafetleri vermekle yükümlüdür.

Belirtilen kıyafetin modeli, rengi, baskı logoları ve uygunluğu idare tarafından belirlenecektir.

…

Söz konusu personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı işinde iş bu teknik

şartnamede belirtilen personel için yüklenici tarafından verilecek kıyafetler sözleşme bedeline

dahil olup idare tarafından ayrıca bir bedel ödenmeyecektir.” düzenlemelerine yer verilmiş,

Bu madde altında yer alan “Hemşire ve İdare tarafından görevlendirilen ambulans

KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No

Gündem No

Karar Tarihi

Karar No

: 2017/055

: 30

: 01.11.2017

: 2017/UH.I-2918

şoförü” başlıklı bölümde ise “Ambulans servisinde görev yapan hemşire ve İdare tarafından

görevlendirilen ambulans şoförü, 07/12/2006 tarih ve 26369 sayılı Resmi Gazete’de

yayımlanan, “Ambulanslar ve Acil Sağlık Araçları ile Ambulans Hizmetleri Yönetmeliğinde”

belirtildiği gibi hizmetlerine uygun tek tip kıyafet giymek zorundadır. Kıyafet üzerinde, görev

yapan personelin unvanı yazılı olarak bulunur. Kıyafet üzerinde fosforlu şeritler, ambulans

servisinin amblemi ve isimleri ile uluslar arası acil sağlık işaretleri bulundurabilir.”

düzenlemesi yapılmıştır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında

teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “…78.19. İhale konusu işin

yürütülmesi sırasında kullanılacak kıyafetlerin tür, miktar ve özelliklerine ilişkin bilgilere

teknik şartnamede yer verilir.

…

78.21. Yukarıda sayılan hususlardan teklif fiyatına dahil olacaklar idari şartnamede

düzenlenecek, teknik şartnamede ise bunların uygulanması ilgili hükümlere yer verilecektir.

Teknik şartnamede, teklife dahil olacak masraflara yer verilmeyecek, idari şartnamede yer

alan hükümlerle çelişecek bir düzenleme yapılmayacaktır.

…

78.30. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde isteklilerin teklif

bedelleri varsa yüklenici karı ile aşağıdaki bileşenlerden oluşur: