Ana Sayfa / Kararlar / Sağlık Bakanlığı Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü / 2017/77849-1826 Gün Süreli 3 Adet Helikopter Kiralama
Bilgi
İKN
2017/77849
Başvuru Sahibi
Red Star Havacılık Hizmetleri Anonim Şirketi
İdare
Sağlık Bakanlığı Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü
İşin Adı
1826 Gün Süreli 3 Adet Helikopter Kiralama
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/056  
: 71  
: 08.11.2017  
: 2017/UH.I-3026  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Red Star Havacılık Hizmetleri Anonim Şirketi,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Sağlık Bakanlığı Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2017/77849 İhale Kayıt Numaralı “1826 Gün Süreli 3 Adet Helikopter Kiralama” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Sağlık Bakanlığı Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından 04.04.2017  
tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “1826 Gün Süreli 3 Adet Helikopter Kiralama”  
ihalesine ilişkin olarak Red Star Havacılık Hizmetleri Anonim Şirketi’nin 09.10.2017  
tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idare tarafından süresi içinde karar alınmaması  
üzerine, başvuru sahibince 24.10.2017 tarih ve 58363 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan  
24.10.2017 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2017/2655 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük  
teklif açıklamalarının mevzuata aykırı olduğu, şöyle ki;  
1) Personel maliyetlerinin Teknik Şartname’de belirtilen miktarlardan farklı olarak  
daha az sayıda personel üzerinden hesaplandığı, Teknik Şartname’nin 4.2, 4.13 ve 4.17’nci  
maddeleri ve yine Teknik Şartname’de atıfta bulunulan SHT-G-VFR-H Talimatı’nın EK-1  
(11-c) maddesi ile Teknik Şartname gereği operasyonların 7/24 esasına göre gerçekleşecek  
olması sebebiyle nihai olarak başvuruya konu ihalede toplam 31 pilot, 12 doktor, 12 yardımcı  
sağlık personeli, 12 teknik personel, 4 operasyon kontrol merkezi personeli, 4 irtibat merkezi  
personeli olmak üzere minimum 75 personelin istihdam edilmesinin zorunlu olmasına  
rağmen, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından çok daha az sayıda personel maliyetinin  
öngörüldüğü,  
2) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında  
farklı firmalardan alınan fiyat tekliflerinin mevcut olduğu, Kamu İhale Kurulu’nun  
2013/UH.III-1924 ve 2012/UY.III-2499 sayılı kararlarında da belirtildiği üzere ilgili alanlarda  
faaliyet gösteren firmalardan teklif alınmasının zorunlu olduğu, ancak anılan istekli tarafından  
ilgili alanlarda faaliyette bulunmayan firmalardan fiyat tekliflerinin alındığı, ilgili firmaların  
ticaret kayıtlarının incelenmesi neticesinde bu durumun teyit edilebileceği,  
3) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından hava aracı için satın alma maliyetleri  
üzerinden amortisman maliyeti ile hesaplama yapıldığı, ancak birçok Kurul kararında da  
belirtildiği üzere mevzuat gereği amortisman maliyetinin isteklinin kendi envanterinde kayıtlı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/056  
: 71  
: 08.11.2017  
: 2017/UH.I-3026  
olan, daha önce satın alma sürecini tamamladığı ve aktifine dahil ettiği mal, malzeme,  
ekipman ve araçlar için uygulanabileceği, isteklinin kendi malı olduğuna dair demirbaş veya  
amortisman defteri gibi bir belge sunmadığı sürece, proforma/teklif üzerinden amortisman  
hesabı yapılmasının mümkün olmadığı, ihale üzerinde bırakılan isteklinin envanterinde yer  
almayan, maliki olmadığı bir ürün için demirbaş maliyetleri üzerinden açıklama yapılmasının  
mevzuata aykırı olduğu,  
4) Teknik Şartname’nin 4.2, 4.5 ve 4.13’üncü maddelerindeki düzenlemeye rağmen  
operasyon kontrol merkezi, irtibat merkezi ve hems operasyon merkezine yönelik herhangi  
bir (Kiralama, İşletme Giderleri, Teçhizat ve Tefrişat giderleri, Ruhsatlandırma, İletişim,  
Elektronik ve teknik donanım gibi) maliyet kalemine yer verilmediği, gerekli maliyet  
kalemlerinin belgeye dayalı olarak belirtilmediği,  
5) Teknik Şartname gereği hava ambulanslarında kullanılmak zorunda olunan sağlık  
malzemeleri içerisinde bulunan teçhizat/donanım ve sarf malzemelere yönelik olarak herhangi  
bir maliyetin öngörülmediği, gerekli maliyet kalemlerinin belgeye dayalı olarak  
belirtilmediği,  
6) Teknik Şartname gereği hava ambulanslarının bakım onarım hizmetleri ile işletme  
maliyetlerine yönelik olarak herhangi bir açıklamanın yapılmadığı, helikopterin 3.000 saatlik  
ve 6.000 saatlik bakımlarının söz konusu olduğu, bunun dışında plansız bakımların da  
yapılması gerektiği, helikopterin büyük bakımlar esnasında yerde kalma maliyetlerinin de  
öngörülmediği, anılan Şartname’nin 6.1’inci maddesine göre helikopterlerin hizmet süresi  
boyunca (1826 takvim günü) tüm bakım onarım giderleri ile işletme giderlerinin yüklenici  
firmaya ait olacağı, ancak anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında bu  
giderlere yönelik herhangi bir maliyet öngörülmediği ve Kamu İhale Genel Tebliği  
açıklamaları doğrultusunda herhangi bir açıklamanın sunulmadığı, söz konusu Şartname  
gereği istenen helikopterlerin tamamının her bir uçuş sonrası ve belirli saat aralıklarında  
periyodik bakımları ve malzeme değişim işlemlerinin bulunduğu, bu işlemlerin sivil havacılık  
mevzuatı gereği ilgili hava aracı tipinde bakım yetkisine haiz (SHY-145) işletmeler tarafından  
yetki aldıkları lokasyonlarda ve ilgi hava aracı tipinde lisansı bulunan teknisyenler tarafından  
gerçekleştirildiği, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından bu bakım faaliyetlerini  
gerçekleştirecek teknisyen personelin aylık maaş, sosyal haklar ve sigorta giderleri, tip intibak  
eğitim masrafları, bakım faaliyetleri için konuşlandırma noktaları arasında seyahat maliyetleri  
hakkında herhangi bir açıklamada bulunulmadığı, en önemlisi idare tarafından belirtilen uçuş  
saatlerine göre sivil havacılık mevzuatı gereği “adam-saat planına" göre personel sayısının net  
olarak belirlenmesi ve buna göre maliyet detaylarının Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu  
maddesinde belirtilen yöntemler dahilinde sunulması gerekli iken bu maliyetlere yönelik  
herhangi bir belgenin aşırı düşük teklif açıklama kapsamında sunulmadığı, ihale  
dokümanlarında, idari şartname ve birim fiyat teklif cetvelinde her bir helikopterin 5.478 saat  
uçuş yapmasının öngörüldüğü, Teknik şartnamede belirtilen helikopter tipleri için bu zaman  
dilimi içerisinde ana komponentlerin bakım ömürlerinin dolacağı ve komponentin tipine göre;  
komponentin yeniden alınması yada rektifiye (overhaul) edilmesi ihtiyacının ortaya çıkacağı,  
bahsi geçen komponentlerin bakım ve onarımının sadece özel yetkiye sahip belirli kurumlarca  
yapılabileceği, bu tesislerin ülkemizde bulunmadığı, bu yüzden bakımların üçüncü  
şahıslardan temin edilmesinin gerektiği, ancak ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/056  
: 71  
: 08.11.2017  
: 2017/UH.I-3026  
sunulan aşırı düşük teklif açıklama dosyasında bu maliyet kalemlerine ilişkin herhangi bir  
maliyet açıklamasında bulunulmadığı, maliyet kalemlerinin belgeye dayalı olarak  
belirtilmediği,  
7) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
sunulan ve maliyet tespit tutanağı ile satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak düzenlenen  
fiyat tekliflerinde Kamu İhale Genel Tebliği'nin 79.2.2.1’inci maddesi çerçevesinde meslek  
mensubu tarafından yer verilmesi gereken ibarelerin bulunmadığı, bu nedenle teklif  
belgelerinin geçerli kabul edilmesinin mümkün olmadığı,  
8) Teknik Şartname gereği 3 farklı noktadaki konuşlanma bölgeleri için personellerin  
barınma ve sosyal ihtiyaçlarına yönelik olarak herhangi bir açıklamanın yapılmadığı, Teknik  
Şartname’nin 4.10 ve 4.16’ncı maddeleri incelendiğinde, görev yapacak personeller için  
barınma alanı/yaşam alanı temin edilmesi yükümlülüğünün yükleniciye ait olduğu dolayısıyla  
bu yaşam alanı oluşturulmasına yönelik olarak mutlaka bir maliyet öngörülmesi gerekirken  
herhangi bir maliyet unsuruna açıklamada yer verilmediği,  
9) Teknik Şartname’nin 1.2.7’nci maddesinde hizmet süresince istihdamı şart koşulan  
personel tiplerinin belirtildiği, görev alacak personellerin eğitim, kurs ve sertifikasyonuna  
yönelik herhangi bir maliyet/belge sunulmadığı, ilgili madde gereği, yüklenicinin Uçucu  
Personel Eğitimi, Teknik Personel Eğitimi, Medikal Personel Eğitimi, Arama-Kurtarma  
Personel Eğitimlerini mevzuat gereğince yerine getirmesi ve hizmet süresi içerisinde  
“devam/tazeleme eğitim" gereksinimlerini karşılaması gerektiği, ihale üzerinde bırakılan  
isteklinin Gece Görüş Operasyon Eğitimi ve Tazeleme Eğitimlerini hizmet süresini  
kapsayacak şekilde tüm Uçucu Personeli içerecek şekilde bütçelemediği, ihale üzerinde  
bırakılan isteklinin Teknik Şartname’nin 4.10’uncu maddesinde belirtilen eğitimlere yönelik  
sunduğu proforma teklif, şartname gereği gereken tüm eğitimleri kapsamadığı, hizmet  
süresince ortaya çıkacak tazeleme eğitimlerinin maliyetlerini içermediği ve teklif veren  
firmanın gerekli eğitimleri sunmakla ilgili mevzuat gereği aranan yetki belgelerinin  
bulunmadığı, sunulan açıklamada eğitimlerin yapılmasına yönelik özellikle yurtdışı seyahat,  
konaklama ve iaşesine yönelik herhangi bir açıklamanın yapılmadığı, gerekli maliyet  
kalemlerini belgeye dayalı olarak belirtmeyen ve ve yetkin olmayan firmalardan teklif  
örnekleri sunan anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının bu gerekçeden dolayı kabul  
edilmemesi gerektiği,  
10) Hava ambulanslarının yakıt maliyetlerine yönelik yapılan açıklamaların yetersiz  
olduğu ve gerçek maliyetleri yansıtmadığı, Teknik Şartname’de belirtilen özelliklere sahip  
helikopterlerin üretici firma teknik doküman ve yayınları incelendiğinde, farklı faktörlere  
bağlı olarak (hız, yük, sıcaklık, yükseklik vs.) 1 saatlik uçuş süresi boyunca asgari 600 lt yakıt  
tükettiklerinin görüleceği, Teknik Şartname’nin 1.1’inci maddesinin kapsam başlığı altında  
görüleceği üzere helikopterlerin farklı profillerdeki operasyonlarda kullanılacağı, gece uçuşu,  
arama-kurtarma faaliyetleri, insani maksatlı yardım (harici yük taşıma), ambulans gibi  
görevlerde helikopterlerin daha yüksek oranda güç ve performans harcaması sonucunda yakıt  
tüketiminde de ciddi oranda artışın görüleceği, anılan Şartname’de belirtilen toplam 5.478  
saatlik uçuşun her bir helikopter için olduğu, toplamda ise 16.434 saatlik uçuş yapılması  
düşünüldüğünde asgari saatlik 600 lt yakıt tüketimi ile toplamda 9.860.400 litre asgari yakıt  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/056  
: 71  
: 08.11.2017  
: 2017/UH.I-3026  
maliyetinin hesaplanması gerektiği, Kamu İhale Kurulu'nun 2013/UH.III-2100 sayılı kararı  
incelendiğinde araç/taşıt/cihazlar için yakıt tüketim değerlerinin kanıtı olarak ya orijinal  
kataloglarda yazılı yakıt tüketim değerleri, burada yazılı değil ise sadece yetkili servis  
tarafından düzenlenen yakıt tüketim değerlerinin esas alınması gerektiği, başvuruya konu  
ihalede yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında ise ihale üzerinde bırakılan isteklinin bu iki  
yöntemi de kullanmadan açıklamasını sunduğu, ayrıca yüklenici firmanın konuşlanma  
bölgelerinde bulunan hava araçları için yakıt lojistik hizmeti de sunması gerektiği, hava  
araçlarına tanker ile yakıt nakli yapılmasının zorunlu olduğu, hava araçlarına bu yöntem  
dışında bir yakıt ikmalinin mümkün olmadığı, Kaan Havacılık Sanayi ve Ticaret A.Ş.-Helistar  
Havacılık Sanayi ve Ticaret A.Ş. İş Ortaklığının hava araçlarının yakıt ikmalleri için herhangi  
bir lojistik (yakıt ikmali) maliyeti öngörmediği, ayrıca yakıt fiyatları için EPDK sitesi  
üzerinde bulunan yakıt fiyatlarının da esas alınmadığı, yakıt fiyatına yönelik kanıtlayıcı bir  
belge ya da teklif de sunmadığı, açıklamadaki yakıt maliyetlerinin gerçeği yansıtmadığı,  
11) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
fiyatların açıklanması amaçlı olarak doğrudan fatura sunulduğu, ihale tarihinden önce ve  
sonra olmak üzere muhtelif tarihlerde düzenlenmiş faturaların fiyat dayanağı olarak  
gösterildiği, ancak Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Genel Tebliği’ nin hiçbir maddesinde  
fatura sunulmasına cevaz verilmediği,  
12) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
hava aracının vergi, ithalat giderler vb. yasal olarak yerine getirilmesi ve devlete ödenmesi  
gereken vergi, harç gibi giderlere yönelik herhangi bir maliyet öngörülmediği,  
13) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
fiyatların açıklanması amaçlı sunulan teklifler üzerinde meslek mensubunun iletişim bilgileri  
ile mali müşavirin isim/adres kaşesinin bulunmadığı gibi TÜRMOB mührünün de  
bulunmadığı,  
14) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan sigorta teklifinin mevzuata  
uygun olmadığı, ihale konusu hizmet kapsamı içerisinde bir çok kalemde sigorta giderinin  
olduğu, bu sigorta giderlerinin 1 yıl olarak alındığı, ancak hizmet süresinin 5 yıl olduğu göz  
önünde bulundurulduğunda alınan teklifin sadece 1 yıllık süreyi kapsaması nedeniyle yetersiz  
olduğu, ayrıca sunulan teklifin sadece sigorta acenteliği tarafından imzalandığı, herhangi bir  
sigorta genel müdürlüğü veya bölge müdürlüğü onayı/imzası bulunmadığı gibi ayrıca bir teyit  
yazısının da eklenmediği,  
15) Uydu takip sistemine yönelik maliyet detaylarının belgeye dayalı olarak  
açıklanmadığı, Teknik Şartname’nin 4.11’inci maddesinde helikopterlerin her biri için  
bakanlıkça merkezden izleme yapılabilecek uydu takip sistemi kullanılmasının belirtildiği,  
ancak ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından bu maliyet kalemine yönelik bir açıklama  
yapılmadığı, gerekli maliyet kalemlerinin belgeye dayalı olarak belirtilmediği,  
16) Gece görüş uçuş ekipmanlarına yönelik maliyet detaylarının belgeye dayalı olarak  
açıklanmadığı, ihale dokümanlarına göre hava araçlarının gece görüş şartlarında operasyon  
yapabilecek kabiliyete sahip olması ve pilotlarında bu anlamda yetkin olması şartının  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/056  
: 71  
: 08.11.2017  
: 2017/UH.I-3026  
arandığı, gece görüşü operasyonlarının gerçekleştirilebilmesi için gece görüş gözlük kitlerinin  
alınması gerektiği ve düzenli maliyet bakımlarına yönelik herhangi bir açıklama yapılmadığı,  
gerekli maliyet kalemlerinin belgeye dayalı olarak belirtilmediği,  
17) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında idareye sunulan bir kısım evraklar  
yurtdışında faaliyet gösteren firmalardan alındığı, ancak ihale mevzuatı gereği yurtdışından  
alınan belgelerde apostil tasdik şerhinin bulunmasının zorunlu olduğu, idareye sunulan ve  
yurtdışından alınan fiyat tekliflerinde herhangi bir apostil tasdik şerhinin bulunmadığı,  
18) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında idareye sunulan fiyat tekliflerinin bir  
kısmının döviz olarak teklif edildiği, alınan bu fiyat tekliflerinin hangi tarihe göre ve hangi  
döviz kuruna göre çevrildiğinin belirsiz olduğu, anılan isteklinin kur hesabını herhangi bir  
belgeye dayanarak yapmadığı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından ilan edilen kur  
fiyatlarının kullanılması gerektiği,  
19) Opsiyonel olarak sunulması gereken cihaz, ekipman ve donanımlara yönelik  
maliyet detaylarının belgeye dayalı olarak açıklanmadığı, Teknik Şartname’nin 2.9.16’ncı  
maddesi gereği Acil Suya İniş Bot Sistemi, 2.9.17’nci maddesi gereği Yük Kancası ve  
Kumanda Düzenekleri, 2.9.19’uncu maddesi gereği 1 adet sepet sedye, 2.19.20’nci maddesi  
gereği 3 adet erişkin tipi Tüm Vücut Koşumu (Full Body Harness) ve 1 adet pediatrik  
kullanıma uygun Tüm Vücut Koşumu (Full Body Harness), 2.9.21’inci maddesi gereği  
Direction Finder, 2.19.22.’nci maddesi gereği Gelişmiş Görüntüleme Sistemi EVS (Enhanced  
Vision Systems) ve gece görüş gözlüğü ile uyumlu hareketli aydınlatma ışığının istendiği, adı  
geçen ekipman ve malzemelerin "opsiyonel" nitelikte olup ilave satın alma maliyeti  
gerektirdiği, hiç bir hava aracında bu donanımların dahili bir biçimde bulunmadığı, Kaan  
Havacılık Sanayi ve Ticaret A.Ş.-Helistar Havacılık Sanayi ve Ticaret A.Ş. İş Ortaklığının  
aşırı düşük teklif açıklamasında adı geçen ekipman ve malzemelerin satın alma, lojistik,  
gümrük ve helikopter üzerine modifikasyon maliyetleri için herhangi bir açıklamanın  
yapılmadığı, gerekli maliyet kalemlerinin belgeye dayalı olarak belirtilmediği,  
20) Opsiyonel olarak sunulması gereken Ana Sedye aksamlarına yönelik maliyet  
detaylarının belgeye dayalı olarak açıklanmadığı, Teknik Şartname’nin 3.1’inci maddesi  
gereği istenen Ana Sedye aksamlarının helikopterlerden bağımsız ekipmanlar olduğu, ayrıca  
temini ve helikopter üzerine modifikasyonunun gerektiği, bu çerçevede sedye sistemleri için  
STC (Supplemental Type Certificate) uygulamasının hem Şartname gereği hem de sivil  
havacılık mevzuatı gereği şart olduğu, bu çerçevede Kaan Havacılık Sanayi ve Ticaret A.Ş.-  
Helistar Havacılık Sanayi ve Ticaret A.Ş. İş Ortaklığı tarafından ana sedye ve sair medikal  
ekipmanların modifikasyonu ile ilgili herhangi bir açıklamanın yapılmadığı, gerekli maliyet  
kalemlerinin belgeye dayalı olarak belirtilmediği,  
21) Uçuş operasyon masraflarına yönelik maliyet detaylarının belgeye dayalı olarak  
açıklanmadığı, teknik şartnamenin 1.1.’inci maddesi gereği hava araçlarının 1826 gün süre ile  
Türkiye genelinde ve yurtdışında kullanılmak üzere hazır halde bulundurulacağı, özellikle  
yurtdışı operasyonlarında hava araçlarının konma-konaklama, yabancı hava sahası kullanımı  
(Eurocontrol), iniş kalkış müsaadeleri, havalimanı açtırma ve sair operasyonel maliyetlere  
yönelik herhangi bir maliyetin öngörülmediği, yurtiçinde yer alan hava limanları, özel  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/056  
: 71  
: 08.11.2017  
: 2017/UH.I-3026  
helikopter iniş kalkış noktaları ve sair alanlarda alınacak hizmetlere ilişkin masraflara yönelik  
açıklamanın yapılmadığı, gerekli maliyet kalemlerinin belgeye dayalı olarak belirtilmediği,  
22) Sözleşme damga vergisi, ihale kararına yönelik damga vergisi, Kamu İhale  
Kurumu Payı teminat giderleri gibi maliyet kalemlerine yönelik bir açıklamanın yapılmadığı,  
gerekli maliyet kalemlerinin detaylı olarak açıklanmadığı iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin iddialarına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir.  
Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada  
bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8’inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı  
düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Hizmet alımı  
ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.  
79.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık  
maliyet tutarı sınır değer olarak kabul edilir.  
79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden  
açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi  
gerekmektedir.  
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/056  
: 71  
: 08.11.2017  
: 2017/UH.I-3026  
yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı  
unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için  
isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir. açıklamaları,  
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde  
“25.1. İlgili mevzuat gereği vergi, resim, harç giderleri, ulaşım, teknik şartnamede belirtilen  
sigorta giderleri, hava ambulansların ve çekirdek personelin hayat/kaza sigorta bedelleri  
teklif fiyata dahil edilecektir  
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni  
gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları  
karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir  
hak talebinde bulunamaz.  
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:  
25.3.1. İlgili mevzuat gereği vergi, resim, harç giderleri, ulaşım, teknik şartnamede  
belirtilen sigorta giderleri, hava ambulansların ve çekirdek personelin hayat/kaza sigorta  
bedelleri teklif fiyata dahil edilecektir  
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer  
Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.  
25.5. Bu madde boş bırakılmıştır.düzenlemeleri,  
Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu  
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır  
değer hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen  
teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır  
değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca  
hesaplanan tutar üzerinden alınır. ” düzenlemeleri yer almaktadır.  
04.04.2017 tarihinde yapılan ihaleye 5 isteklinin katıldığı, 14.07.2017 tarihli ihale  
komisyonu kararından 4 isteklinin teklifinin geçerli kabul edildiği, idare tarafından  
hesaplanan sınır değerin altında teklif sunan 2 istekliden aşırı düşük teklif açıklaması talep  
edildiği, 1 isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığı, aşırı düşük teklif açıklaması  
sunan ve idarece aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunan Kaan Havacılık Sanayi ve  
Ticaret A.Ş.-Helistar Havacılık Sanayi ve Ticaret A.Ş. İş Ortaklığının teklifinin ekonomik  
açıdan en avantajlı birinci teklif olarak, sınır değer üzerinde teklif sunan başvuru sahibi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/056  
: 71  
: 08.11.2017  
: 2017/UH.I-3026  
isteklinin teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği,  
Akabinde başvuru sahibi istekli tarafından ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı  
düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığına yönelik 11.08.2017 tarihli ve 45632 sayılı ile  
Kurum kayıtlarına alınan 11.08.2017 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda  
bulunulması üzerine 22.08.2017 tarihli ve 2017/UH.I-2324 sayılı Kurul kararının alındığı,  
anılan Kurul kararında… “İdarece ihalede sınır değerin altında kalan isteklilere gönderilen  
aşırı düşük teklif açıklama yazısı ve eki tablo incelendiğinde, 12 ana başlık altında 97 farklı  
gider kaleminin önemli teklif bileşeni olarak belirlendiği, söz konusu gider kalemlerinin ihale  
konusu işin tamamını kapsar nitelikte olduğu, buna karşın belirlenen önemli teklif bileşenleri  
incelendiğinde bir kısım önemli teklif bileşenlerinin çok genel ifadeler içerdiği ve ihale  
konusu işin niteliği gereği bir çok alt maliyet bileşenlerinden oluştuğu, ancak ayrı ayrı hangi  
gider bileşenlerini içerdiğine ilişkin açık bir belirleme yapılmadığı ve bir kısım önemli teklif  
bileşenlerinin ise açık ve net olarak hangi bileşenler olduğunun ihale dokümanı kapsamında  
yapılan düzenlemeler dikkate alındığında dahi tespit edilemediği, bu durumun ihale konusu  
işin niteliği ve ihale dokümanı kapsamında yapılan düzenlemeler dikkate alındığında  
başvuruya konu ihalede aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulmasına ve sağlıklı bir şekilde  
değerlendirilmesine imkan tanımadığı, bu nedenle ihale konusu işin niteliği dikkate alınarak  
işin tamamını kapsar ve genel nitelikte olmayan sadece önemli teklif bileşenlerinin tereddüde  
mahal vermeyecek şekilde net olarak belirlenmesi gerektiği anlaşılmaktadır.  
Yapılan tespitler ve aktarılan mevzuat hükümleri çerçevesinde, sonuç olarak idarece  
aşırı düşük teklif açıklaması istemine ilişkin yazıda önemli teklif bileşenlerinin tereddüde  
mahal vermeyecek şekilde net olarak belirlenmediği anlaşıldığından aşırı düşük teklif  
sorgulamasının mevzuatta yer verilen usule uygun yapılmadığı ve idarece aşırı düşük teklif  
açıklama talebi yazısında önemli teklif bileşenleri açıkça ve net olarak belirtilmek suretiyle  
aşırı düşük teklif sorgulamasının yenilenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.denilerek  
idarece aşırı düşük teklif açıklama talebinin yenilenmesi gerektiğinin ifade edildiği,  
Sonrasında idarece alınan 28.09.2017 tarihli düzeltici ihale komisyonu kararından  
aşırı düşük teklif sorgulamasının yenilendiği, aşırı düşük teklif açıklaması sunan Kaan  
Havacılık Sanayi ve Ticaret A.Ş.-Helistar Havacılık Sanayi ve Ticaret A.Ş. İş Ortaklığının  
açıklamaları idarece uygun bulunarak ihalenin anılan istekli üzerinde bırakıldığı, başvuru  
sahibi istekli Red Star Havacılık Hizmetleri A.Ş.nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci  
teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.  
Ancak idarenin 22.08.2017 tarihli ve 2017/UH.I-2324 sayılı Kurul kararı sonrasında  
düzenlediği aşırı düşük teklif sorgulama yazısında bu kez 103 farklı gider kaleminin önemli  
teklif bileşeni olarak belirlendiği ve yine anılan Kurul kararında yer verilen aşırı düşük teklif  
sorgulamasının yenilenmesi gerektiğine yönelik gerekçelerin söz konusu aşırı düşük teklif  
sorgulama yazısı için de geçerli olduğu, bu nedenle ihale konusu işin niteliği dikkate alınarak  
işin tamamını kapsamayan ve genel nitelikte olmayan sadece önemli teklif bileşenlerinin  
tereddüde mahal vermeyecek şekilde net olarak belirlenmesi gerektiği anlaşıldığından idarece  
aşırı düşük teklif sorgulamasının tekrardan yenilenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/056  
: 71  
: 08.11.2017  
: 2017/UH.I-3026  
giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, idarece aşırı düşük teklif sorgulamasının  
yenilenmesi gerektiği ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak  
yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.