Ana Sayfa / Kararlar / Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanlığı İSU Genel Müdürlüğü / 2017/5728-Elektrik İşleri Hizmeti
Bilgi
İKN
2017/5728
Başvuru Sahibi
SF Dizayn Otom. İnş. Elektrik Elektronik ve Tem. Bak. Hiz. Ltd. Şti.
İdare
Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanlığı İSU Genel Müdürlüğü
İşin Adı
Elektrik İşleri Hizmeti
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/013  
: 56  
: 15.03.2017  
: 2017/UH.I-835  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Hamdi GÜLEÇ  
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet  
İhsan ŞATIR, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ  
BAŞVURU SAHİBİ:  
SF Dizayn Otom. İnş. Elektrik Elektronik ve Tem. Bak. Hiz. Ltd. Şti.,  
Adalet Mah. Manas Bulvarı No: 45 Folkart Towers K: 9 D: 16 Bayraklı/İZMİR  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanlığı İSU Genel Müdürlüğü,  
D-100 Karayolu Üzeri Seka Park No: 59 41100 İzmit/KOCAELİ  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2017/5728 İhale Kayıt Numaralı “Elektrik İşleri Hizmeti” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanlığı İSU Genel Müdürlüğü tarafından 01.02.2017  
tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Elektrik İşleri Hizmeti” ihalesine ilişkin olarak  
SF Dizayn Otom. İnş. Elektrik Elektronik ve Tem. Bak. Hiz. Ltd. Şti.nin 16.02.2017 tarihinde  
yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 20.02.2017 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru  
sahibince 28.02.2017 tarih ve 12160 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 28.02.2017 tarihli  
dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2017/546 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
İhale üzerinde bırakılan Haköz Mühendislik Otomasyon İnşaat Enerji Sanayi Ticaret  
Limited Şirketinin aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı, şöyle ki;  
1) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarında,  
akaryakıt ve sigorta maliyetlerinin mevzuata uygun olarak belgelendirilmediği, ayrıca sigorta  
giderleri için işin süresinin 24 ay olduğunun göz önünde bulundurulmadan eksik açıklama  
yapıldığı,  
2) Teknik Şartname’de özellikleri belirtilen araçların yakıt giderlerinin tevsiki ile ilgili  
olarak, ihale dokümanında belirtilen araç sayıları dikkate alınmadan yapılan akaryakıt  
maliyeti açıklamalarının uygun olmadığı, araçların şehir içi trafikte ortalama 100 km’de ne  
kadar akaryakıt sarfiyatının bulunduğuna yönelik olarak araçların yetkili servislerinden beyan  
yazısı alınmadan ve hiçbir objektif kritere dayanmadan yapılan açıklamaların uygun  
olmadığı, beyan yazısı alınan bazı araçlarda ise beyan yazısının yetkili servise ait olmadığı ve  
araçların marka, model ve motor gücüne yer verilmeksizin ortalama yakıt tüketimi bilgisinin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/013  
: 56  
: 15.03.2017  
: 2017/UH.I-835  
beyan edildiğinin görüldüğü, bu nedenle verilen değerlerin geçerliliğinin bulunmadığının  
açık olduğu, ayrıca ilgili firmanın savunma dosyası kapsamında kilometre/saat  
hesaplamalarında çeşitli hatalar yaptığı, bu yanlış hesaplamalar sonucunda akaryakıt  
maliyetinin eksik hesaplandığı, özellikle akaryakıt hesabının temelini teşkil eden kilometre  
değerlerinin eksik gösterildiği, diğer taraftan baz alınan akaryakıt bedellerinin EPDK rayiç  
fiyatlarının altında olduğu, idare tarafından bu hesaplamaların kabulünde hukuka uyarlık  
bulunmadığı,  
3) İhale üzerinde bırakılan firma tarafından, Teknik Şartname’de özellikleri belirtilen  
araçlar için bakım-onarım, akü, yazlık ve kışlık lastik, motorlu taşılar vergisi, egzoz gazı  
emisyon ölçümü, ruhsat maliyeti ve muayene maliyetlerinin mevzuata aykırı olarak  
açıklandığı, şöyle ki; işin gerçekleştirileceği araçlar ile bakım onarımı yapılacak araçların  
farklı olduğu ve bakım onarım maliyetlerinin tevsik edilmediği, periyodik bakım onarım  
aralığı için bazı marka araçlar için söz konusu aracın yetkili servisinden beyan yazısı  
alınmadığı, bakım onarım fiyat teklifine konu edilen araçların Teknik Şartname’de ayrıntıları  
ile tarif edilen teknik özellikleri karşılamaması karşısında bu araçların ve fiyat tekliflerinin  
kabul edilmemesi gerektiği, fiyat tekliflerinde Tebliğ’in 79.2.2.1’inci maddesine aykırı olarak  
gerekli beyanın yazılmadığı ve SMMM veya YMMM tarafından imzalanıp kaşelenmesi  
gereken fiyat tekliflerinin serbest muhasebeciler tarafından imzalandığı, kendi malı olarak  
açıklanan araçlarda amortisman oranlarının doğru olarak hesaplanmadığı, amortisman  
giderlerinin tevsikinin uygun olmadığı, ayrıca motorlu taşıt vergisi hesaplamalarında işin  
süresinin 24 ay olduğunun dikkate alınmadığı,  
4) Sunulan fiyat tekliflerinin sorgulamaya konu edilen malzeme kalemlerini  
karşılamadığı ve teklif cetvelinin 34’nücü sırasında yer alan “Trafo yağ değişimi ve detaylı  
bakım 400 kVA’ya kadar” kalemi için mevzuata uygun açıklama gerçekleştirilmediği, sonuç  
olarak ihale üzerinde bırakılan isteklinin eksik ve hukuka aykırı açıklamaları nedeniyle  
tekliflerinin reddedilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
Şikayete konu ihaleye ait İdari Şartname'nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı  
2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin  
a) Adı: Elektrik İşleri Hizmeti  
b) Miktarı ve türü:  
;
24 ay süre ile 48 kalem. elektrik işleri hizmeti (İçmesuyu, Atıksu ve Yağmursuyu  
Tesislerimizde bulunan elektrik dağıtım hatları, hat çekimi yapım işleri ve ekipmanların  
bakımı)  
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
c) Yapılacağı yer: İzmit, Kandıra, Kartepe, Başiskele, Gölcük, Karamürsel, Derince,  
Körfez, Gebze, Darıca, Dilovası, Çayırova ve bu ilçelere bağlı köylerde bulunan İSU Genel  
Müdürlüğü’ne ait mevcut tesislerimiz ile sözleşme süresince eklenebilecek diğer tesisler  
ç) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/013  
: 56  
: 15.03.2017  
: 2017/UH.I-835  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü,  
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin “Sınır değer ve aşırı düşük  
teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri  
değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve  
dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar  
çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.  
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak  
tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte  
önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale  
komisyonu;  
1) Verilen hizmetin ekonomik olması,  
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
b) İhale, aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemleri yapılmaksızın  
sonuçlandırır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/013  
: 56  
: 15.03.2017  
: 2017/UH.I-835  
c) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama  
istenmeksizin reddedilir.  
(3) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına eşit  
veya bu değerin üzerinde olan ihalelerde, ikinci fıkranın (a) bendinin kullanılması zorunludur.  
(4) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına  
kadar olan, açık ihale, belli istekliler arasında ihale veya Kanunun 21 nci maddesinin (b), (c)  
ve (f) bentleri gereğince pazarlık usulü ile yapılan personel çalıştırılmasına dayalı olmayan  
hizmet alımı ihalelerinde, ikinci fıkranın (a), (b) veya (c) bendindeki seçeneklerden birinin  
kullanılması zorunludur.  
(5) Aşağıdaki işlerin ihalelerinde ikinci fıkranın (b) bendinin kullanılması zorunludur.  
a) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına  
kadar olan ve Kanunun 21 nci maddesinin (a), (d) ve (e) bentleri gereğince pazarlık usulü ile  
yapılan personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihaleleri.  
b) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına  
kadar olan personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri.  
c) Kurum tarafından yayımlanan aşırı düşük teklif sorgulaması yapılamayacak alımlar  
listesinde yer alan işlerin ihaleleri.hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında  
teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “78.1.Personel  
çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının  
ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için  
kullanıldığı ve yaklaşık maliyetinin en az % 70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa  
ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu hizmetlerdir …” açıklaması,  
Aynı Tebliğ’in “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Personel çalıştırılmasına dayalı  
hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı; personel çalıştırılmasına dayalı  
olmayan hizmet alımı ihalelerinde ise yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına bölünmesinden elde  
edilen tutar sınır değer olarak kabul edilir.  
79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden  
açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi  
gerekmektedir.  
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin  
yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı  
unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için  
isteklilere üç (3) gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.  
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri  
kullanarak açıklayabilirler.  
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet  
bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat  
teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili  
olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit  
tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat  
teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek  
ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/013  
: 56  
: 15.03.2017  
: 2017/UH.I-835  
görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
79.2.2.2. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin  
Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından  
sunulan hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama  
yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için  
kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması  
zorunludur.  
79.2.2.3. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi  
oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat  
tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli  
olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi  
hariç) geçerli olması zorunludur.  
79.2.2.7. İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi  
oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı  
mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya  
beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük  
teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile  
açıklama yapılabilir.  
79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve  
emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin  
doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/013  
: 56  
: 15.03.2017  
: 2017/UH.I-835  
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır  
79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki  
düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.  
79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre  
usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan  
akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.  
79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama  
yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi  
belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde  
düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.  
79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr)  
adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde  
tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik  
maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.  
79.3.4. Hizmet alım ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif  
sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta  
acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer  
alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini  
gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge  
müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını  
taşıması gereklidir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri  
tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınması zorunlu değildir. Sigorta  
giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsaması gerekmektedir.  
79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan  
aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında  
hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak  
suretiyle açıklama yapılacaktır.” açıklamaları çerçevesinde bahse konu ihalenin personel  
çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalesi olduğu anlaşılmaktadır.  
Yukarıdaki mevzuat hükümlerinden, hizmet alım ihalelerinde aşırı düşük teklif  
sorgulamalarında idarece önemli teklif bileşenlerinin tespit edilerek, teklifi sınır değerin  
altındaki isteklilerden sorgulama istenmesi gerektiği, isteklilerin açıklamalarını Kamu İhale  
Genel Tebliği’nde sayılan belgelere dayandırabileceği, bu belgelerden biri olan üçüncü  
kişilerden alınan fiyat tekliflerinin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olmasının zorunlu  
olmadığı, fiyat tekliflerinin meslek mensubu tarafından imzalanması ve iletişim bilgilerinin  
de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi gerektiği anlaşılmıştır.  
İdarece, Haköz Mühendislik Otomasyon İnşaat Enerji Sanayi Ticaret Limited  
Şirketine gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısında “… Kamu İhale Genel Tebliği’nin  
79’uncu maddesine… uygun olarak hazırlanmak üzere, teklifinizdeki avantajlı unsurları,  
a) Araç giderleri için: aracın maliyeti, motorlu taşıt vergisi, bakım giderleri için bilgi  
ve belgelerin, yakıt, sigorta, kasko maliyetleri için sadece açıklamaların,  
b) Personel giderleri için: bilgi ve belgelerin,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/013  
: 56  
: 15.03.2017  
: 2017/UH.I-835  
c) Malzeme giderleri için: bilgi ve belgelerin,  
d) Sözleşme ve genel giderleri için sadece bilgi ve açıklamaların,  
bu yazının tebliğ tarihini müteakip 3 gün içinde idaremize sunmanız gerekmektedir.”  
ifadelerine yer verildiği ve bu suretle de açıklanması istenilen maliyet bileşenlerinin,  
idarece yukarıda yer aldığı şekliyle tespit edildiği görülmüştür.  
Buna göre açıklanması istenen maliyet bileşenlerinin idarece dört ana gruba ayrıldığı;  
birinci grubun araç maliyeti ve bu araçların motorlu taşıtlar vergisi ile bakım giderlerini,  
ikinci grubun personel giderlerini, üçüncü grubun malzeme giderlerini ve dördüncü grubun  
ise sözleşme ve genel giderleri kapsadığı, buna karşılık başvuru sahibi tarafından; aşırı düşük  
teklif açıklama isteme yazısının (a) ve (c) maddelerinde belirtilen maliyet bileşenlerine ilişkin  
itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu anlaşılmıştır.  
Diğer taraftan, idarenin aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısı incelendiğinde,  
açıklama istenen birinci grup bileşenler ile ilgili olarak; araç maliyeti, motorlu taşıt vergisi ve  
bakım giderleri için “bilgi ve belgelerin” sunulmasının, buna karşılık aynı grup içinde  
belirtilen yakıt, sigorta ve kasko giderleri için ise “sadece açıklamaların” sunulmasının  
istendiği görülmektedir. Buna göre, diğer üç grup bileşen için ilgili gider kalemlerine ait  
“bilgi ve belgelerin” sunulmasının istendiği hususu da dikkate alındığında, birinci grupta  
ayrıca yer verilen araçların yakıt, sigorta ve kasko giderlerinin açıklanmasında, söz konusu  
gider kalemlerinin sadece tutarlarının belirtilmesinin istenmiş olduğu, söz konusu olan bu  
bileşen kalemlerinin tevsikine ilişkin olarak herhangi bir bilgi ve belgenin istenmediği  
anlaşılmaktadır.  
İhale üzerinde bırakılan Haköz Mühendislik Otomasyon İnşaat Enerji Sanayi Ticaret  
Limited Şirketi tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasına ilişkin tespit ve  
değerlendirmelere aşağıda yer verilmiştir.  
Aşırı düşük teklif açıklamasında araç giderleri ile ilgili olarak “Araç giderleri için:  
aracın maliyeti, motorlu taşıt vergisi, bakım giderleri için bilgi ve belgelerin, yakıt, sigorta,  
kasko maliyetleri için sadece açıklamaların” şeklinde belirlenmiş bileşenler incelendiğinde;  
İhaleye ilişkin Teknik Şartname’nin ilk sayfasında yer alan “Firma ile ilgili Hususlar”  
başlıklı maddesinin  
4
ve 5’inci alt paragraflarında Firma en az 1 (bir) adet yalıtkan sepetli  
hidrolik aksamlı araç ve 1 (bir) adet en az 10 (on ) tonluk vinç bulundurmak zorundadır.  
Firma yapacağı işlerde ilkel ve teknoloji dışı ekipmanlar kullanmayacaktır. Firma  
kullanacağı araçlara, şirkete ait olduğunu gösteren etiketler yapıştıracak ve sonuna kadar  
çıkarmayacaktır.  
Firmanın şantiye şefine (firmanın ilgili kendi elektrik mühendisine) bir binek araç  
tahsis edilecek olup, çalışmalar esnasında her istendiğinde İdarenin kontrol mühendisini  
çalışma mahalline götürmek zorundadır. Tahsis edilen aracın plakası işin başında İdareye  
yazılı olarak bildirilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır,  
Teknik Şartname’de yapılan söz konusu düzenlemelerden, ihalede  
istendiği anlaşılmaktadır. Bu kapsamda, ilgili isteklinin kendi malı olduğu anlaşılan  
3
adet aracın  
adet  
3
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/013  
: 56  
: 15.03.2017  
: 2017/UH.I-835  
aracın tevsiki amacıyla, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir (SMMM) tarafından onaylanmış  
ve kaşelenmiş bulunan 14 metre teleskopik platforma sahip 2005 model bir adet kamyon, 14  
Metre 18 tonluk 2005 model vinç olan bir adet kamyon ve bir adet kamyonet olmak üzere,  
söz konusu  
kayıtlarının sunulduğu, ilgili defterde yer alan  
3
aracın 2016 yılı amortisman giderlerinin gösterildiği yardımcı defter  
adet aracın amortisman bedeli esas alınmak  
3
suretiyle, işin süresini kapsayacak şekilde 24 ay üzerinden toplam (16.964,12 TL x 2 Yıl=)  
33.928,20 TL’lik amortisman giderinin hesaplandığı, bu itibarla kendi malı olarak temin  
edileceği tevsik edilen araçların giderlerine ilişkin belgelendirmenin uygun olduğu,  
Tevsiki istenen Motorlu Taşıtlar Vergisi bileşeni ile ilgili olarak, ihalede temin  
edilecek söz konusu  
3
aracın 2017 yılının ilk döneminde ödenmiş bulunan Motorlu Taşıtlar  
Vergisi makbuzlarının birer örneğinin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunulduğu,  
2017 yılının bir ve ikinci taksit ödemeleri için bu tutarların esas alınarak hesaplama yapıldığı,  
2018 yılı için ise belirlenen toplam tutarın %10 fazlası üzerinden hesaplama yapıldığı ve  
neticede  
3
aracın 2017 ve 2018 yıllarına ait Motorlu Taşıtlar Vergisi için (3.260,00 TL  
+
3.586,00 TL=) 6.846,00 TL’lik bir gider öngörüldüğü, yapılan bu açıklamaların Kamu İhale  
Genel Tebliği’nin “Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlara” ilişkin  
79.2.2.3’üncü maddesinde yer alan hükümler uyarınca geçerli kabul edilmesinin uygun  
olduğu,  
Buna karşılık tevsiki istenen bakım giderleri bileşeni ile ilgili olarak ise, 14 metre  
teleskopik platforma sahip 2005 model ve 14 metre 18 tonluk 2005 model araçların bakım  
işleri için Aksu Vinç Kurtarıcı Hizmetler Cevdet Aksu firmasından alınan 02.03.2017 tarihli  
ve 1.200,00 TL tutarlı her bir araç için ayrı olmak üzere iki adet fiyat teklifinin, ayrıca  
üçüncü olarak sunulacak olan aracın bakım gideri için ise Akdeniz Oto Elektrik San. ve Tic.  
Ltd. Şti.den alınan 02.03.2017 tarihli ve 1.000,00 TL tutarlı bir adet fiyat teklifinin  
sunulduğu belirlenmiştir.  
Ancak, aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunulmuş bulunan söz konusu  
3
fiyat teklifinde; Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Tekliflerine”  
ilişkin 79.2.2.1’inci maddesinde yer alan ilgili hüküm uyarınca, söz konusu fiyat tekliflerinin  
üzerinde yetkili meslek mensubu tarafından Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin  
yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…)  
sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını  
beyan ederim.” ibaresinin yazılmadığı, bu fiyat tekliflerinin meslek mensubu tarafından  
imzalanmadığı ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle meslek mensubu tarafından  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gereğine uyulmadığı tespit edilmiştir.  
Diğer taraftan, araçların yakıt gideri tutarlarına ilişkin olarak 2017 yılı için 61.248,00  
TL ve 2018 yılı için ise 67.372,80 TL olmak üzere toplam 128.620,80 TL’lik bir yakıt gideri  
öngörüldüğü, araçların zorunlu trafik sigorta giderlerine ilişkin olarak ise 2017 yılı için  
5.510,00 TL ve 2018 yılı için ise 6.061,00 TL olmak üzere toplam 11.571,00 TL’lik bir  
zorunlu sigorta gideri öngörüldüğü ve bu tutarların ise araç maliyetlerine ilişkin hesap  
cetveline yansıtıldığı, ilgili kalemler için maliyet öngörülmesi gereğinin bu şekilde yerine  
getirildiği tespit edilmiştir. Ancak, idare tarafından araçların kasko giderleri için de bir tutar  
öngörülmesinin ve öngörülen bu tutarın hesap cetvelinde gösterilmesi istendiği halde, yapılan  
aşırı düşük teklif açıklamalarında araçların kasko giderlerine ilişkin olarak herhangi bir  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/013  
: 56  
: 15.03.2017  
: 2017/UH.I-835  
giderin öngörülmediği tespit edilmiştir.  
Öte yandan, idarece önemli maliyet bileşeni olarak belirlenmeyen maliyet  
bileşenlerinin isteklilerce açıklanmasının gerekli olmadığı, bu itibarla akü, yazlık ve kışlık  
lastik, egzoz gazı ölçümü, ruhsat maliyeti ve muayene maliyeti vb. giderlerin açıklanmasının  
gerekli olmadığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddialarının bu hususlara yönelik kısmının  
ise yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Bu çerçevede, Haköz Mühendislik Otomasyon İnşaat Enerji Sanayi Ticaret Limited  
Şirketi tarafından gerçekleştirilen araçların bakım giderlerinin tevsikinin ve söz konusu  
araçlar için Kasko gideri öngörülmemesi hususlarının uygun olmadığı anlaşıldığından, araç  
giderleri bileşenine ilişkin aşırı düşük teklif açıklamalarının geçerli kabul edilmesinde  
mevzuata uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.  
Aşırı düşük teklif açıklamasında malzeme giderleri ile ilgili olarak “Malzeme giderleri  
için: bilgi ve belgelerin” şeklinde belirlenmiş bileşenler incelendiğinde;  
İhale konusu için kullanılacak malzeme giderlerini tevsik için, Bidünya Elektrik  
Özcan Köse firmasından alınan 03.02.2017 tarihli 16 kalem malzeme için KDV hariç  
42.042,10 TL tutarında fiyat teklifi ile birim fiyat teklif cetvelinin 34’ncü sırasında yer alan  
“Trafo yağ değişimi ve detaylı bakım 400 kVA’ya kadar” kalemi için Ekinci Elektrik Mehmet  
Latif Ekinci firmasından alınan  
5
malzeme için KDV hariç 51.700,00 TL tutarlı ve  
03.02.2017 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu belirlenmiştir.  
İdarece hazırlanan ve ihale dokümanın bir parçası olan birim fiyat tarifleri  
incelendiğinde, birim fiyat teklif cetvelinin 34’ncü sırasında yer alan “Trafo yağ değişimi ve  
detaylı bakım 400 kVA’ya kadar” kalemi için trafo yağı ve kullanılacak tüm malzemeler dahil  
bakım giderlerine adet bazlı olarak teklif verilmesinin istendiği, ayrıca birim fiyat tariflerinde  
trafo bakım ile yağ değişim işleri için ayrı bir kalem öngörülmemiş olduğu görüldüğünden,  
ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından söz konusu 34’üncü kalem için sunulan fiyat  
teklifinin kabul edilmesinin uygun olduğu tespit edilmiştir.  
Söz konusu fiyat tekliflerinde Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun şekilde “Bu fiyat  
teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek  
onaylanan (../../2017) tarih ve (..) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama  
birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ifadesinin yer aldığı,  
sunulan belgelerin meslek mensubu Serbest Muhasebeci Mali Müşavir tarafından onaylanmış  
olduğu ve meslek mensubunun iletişim bilgilerinin de yer aldığı kaşesinin bulunduğu, fiyat  
tekliflerindeki malzemelerin nitelik ve nicelik olarak İdari Şartname'nin ekinde yer alan birim  
fiyat teklif cetvelinde belirtilen özellikleri ile uyumlu olduğu, diğer taraftan fiyat tekliflerinin  
06.02.2017 tarihli satış tutarı tespit tutanakları esas alınmak suretiyle son geçici vergi  
beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmiş olduğu anlaşılmıştır.  
Diğer taraftan, aşırı düşük açıklaması kapsamında sunulan fiyat tekliflerinde ve  
bunlara ilişkin sunulan icmallerde herhangi bir aritmetik hatanın bulunmadığı ve isteklinin  
söz konusu malzeme maliyetine ilişkin sunmuş olduğu açıklamalarda belirtmiş olduğu  
fiyatları, teklif fiyatına tam olarak yansıtmış olduğu belirlenmiştir. Bu çerçevede, anılan  
isteklinin malzeme giderlerine ilişkin açıklamalarının mevzuata uygun olduğu sonucuna  
varılmıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/013  
: 56  
: 15.03.2017  
: 2017/UH.I-835  
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Haköz Mühendislik Otomasyon  
İnşaat Enerji Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin araç giderlerine ilişkin aşırı düşük teklif  
açıklamaları uygun olmaması nedeniyle teklifinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki  
işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.  
Hamdi GÜLEÇ  
Başkan  
Şinasi CANDAN  
II. Başkan  
Osman DURU  
Kurul Üyesi  
Erol ÖZ  
Kurul Üyesi  
Köksal SARINCA  
Kurul Üyesi  
Dr. Ahmet İhsan ŞATIR  
Kurul Üyesi  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
Mehmet ATASEVER  
Kurul Üyesi  
Oğuzhan YILDIZ  
Kurul Üyesi