Bilgi
İKN
2016/444948
Başvuru Sahibi
Akbeyler Taşımacılık Orman Ürünleri Otom. Tarım Hayv. Temizlik Ticaret ve San. Ltd. Şti.
İdare
SGK Kahramanmaraş İl Müdürlüğü
İşin Adı
Personel Servisi Kiralama
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2017/030
: 57
: 20.06.2017
: 2017/UH.II-1738
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan: Hamdi GÜLEÇ
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet
İhsan ŞATIR, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ
BAŞVURU SAHİBİ:
Akbeyler Taşımacılık Orman Ürünleri Otom. Tarım Hayv. Temizlik Ticaret ve San. Ltd. Şti.
Dumlupınar Mahallesi 19005 Sokak No: 25 Onikişubat/KAHRAMANMARAŞ
İHALEYİ YAPAN İDARE:
SGK Kahramanmaraş İl Müdürlüğü,
Mehmet Akif Mah. Lütfi Köker Bulvarı No: 35 46100 KAHRAMANMARAŞ
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2016/444948 İhale Kayıt Numaralı “Personel Servisi Kiralama” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
SGK Kahramanmaraş İl Müdürlüğü tarafından 22.11.2016 tarihinde açık ihale usulü
ile gerçekleştirilen “Personel Servisi Kiralama” ihalesine ilişkin olarak Akbeyler Taşımacılık
Orman Ürünleri Otom. Tarım Hayv. Temizlik Ticaret ve San. Ltd. Şti.nin 14.12.2016
tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 16.12.2016 tarihli yazısı ile reddi üzerine,
başvuru sahibince 23.12.2016 tarih ve 71421 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 23.12.2016
tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. 07.06.2017 tarihli ve
2017/MK-229 Sayılı Kurul Kararı gereğince yapılan incelemeye aşağıda yer verilmiştir.
Başvuruya ilişkin olarak 2016/3125
-01 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında
yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihaleye katılan isteklilerden Gülpak Kardeşler
Akaryakıt Tem. Taşımacılık Gıda Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından yapılan aşırı düşük teklif
açıklamasının mevzuata aykırı olduğu, anılan istekli tarafından yapılan açıklamanın ihaleye
teklif veren diğer istekliler ile gerçekleştirilen anlaşma neticesinde verildiği ve bu durumun
Türk Ceza Kanunu’nun “İhaleye fesat karıştırma” başlıklı 235’inci madde hükmünün ikinci
fıkrasının (d) bendi uyarınca ihaleye katılmak isteyen veya katılan kişilerin ihale şartlarını ve
özellikle fiyatı etkilemek için aralarında açık veya gizli anlaşma yaparak ihaleye fesat
karıştırma suçunu teşkil ettiği, bu sebeple anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı
bırakılarak istekli hakkında savcılığa suç duyurusunda bulunulması gerektiği,
Ayrıca idarenin şikâyete cevabında hiçbir delil sunulmadığından bahsedildiği, ancak
anılan istekli tarafından yapılan açıklama incelendiğinde ihaleye katılan istekliler ile yapılan
sözleşme ve alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılmış olduğunun görüleceği iddialarına yer
verilmiştir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2017/030
: 57
: 20.06.2017
: 2017/UH.II-1738
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
Ankara 12. İdare Mahkemesi tarafından verilen 13.04.2017 tarihli ve E:2017/813, K:
2017/1160 sayılı kararın uygulanmasını teminen alınan 07.06.2017 tarihli ve 2017/MK 229
-
sayılı Kurul kararının gereği olarak yeniden yapılan inceleme ve hukuki değerlendirme
aşağıda yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.
İhale konusu hizmetin;
a) Adı: Personel Servisi Kiralama
b) Miktarı ve türü: 5 Adet Midibüs Ve 4 Adet Minibüs İle Personel Servisi Taşıma
Hizmeti
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
c) Yapılacağı yer: Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi sınırları dahilinde teknik
şartname ekinde belirtilen güzergahlar.
ç) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale
komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme
göre sınır değer hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak
ister. İhale komisyonu;
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı
avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir.
Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada
bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli
teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında
olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar
üzerinden alınır.” düzenlemesi,
İhale ilan tarihinde yürürlükte olan Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı
ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu
maddesinde “79.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç
yaklaşık maliyet tutarı; personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde ise
yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına bölünmesinden elde edilen tutar sınır değer olarak kabul
edilir…” açıklaması,
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2017/030
: 57
: 20.06.2017
: 2017/UH.II-1738
10’uncu madde başlığı altında “…Aşağıda belirtilen durumlardaki istekliler ihale dışı
bırakılır:
…
j) 17 nci maddede belirtilen yasak fiil veya davranışlarda bulundukları tespit
edilen…” hükmü,
Anılan Kanun’un “Yasak fiil veya davranışlar” başlıklı 17’nci maddesinde “İhalelerde
aşağıda belirtilen fiil veya davranışlarda bulunmak yasaktır:
a) Hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, irtikap, rüşvet suretiyle
veya başka yollarla ihaleye ilişkin işlemlere fesat karıştırmak veya buna teşebbüs etmek.
b) İsteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde
bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak.
c) Sahte belge veya sahte teminat düzenlemek, kullanmak veya bunlara teşebbüs
etmek.
d) Alternatif teklif verebilme halleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi
veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekaleten birden fazla
teklif vermek.
e) 11 inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılmak.
Bu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında bu Kanunun Dördüncü
Kısmında belirtilen hükümler uygulanır.” hükmü,
2537 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun “İhaleye fesat karıştırma” başlıklı 235’inci
maddesinde “(1) Kamu kurumu veya kuruluşları adına yapılan mal veya hizmet alım veya
satımlarına ya da kiralamalara ilişkin ihaleler ile yapım ihalelerine fesat karıştıran kişi, üç
yıldan yedi yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Aşağıdaki hallerde ihaleye fesat karıştırılmış sayılır:
a) Hileli davranışlarla;
1. İhaleye katılma yeterliğine veya koşullarına sahip olan kişilerin ihaleye veya ihale
sürecindeki işlemlere katılmalarını engellemek,
2. İhaleye katılma yeterliğine veya koşullarına sahip olmayan kişilerin ihaleye
katılmasını sağlamak,
3. Teklif edilen malları, şartnamesinde belirtilen niteliklere sahip olduğu halde, sahip
olmadığından bahisle değerlendirme dışı bırakmak,
4. Teklif edilen malları, şartnamesinde belirtilen niteliklere sahip olmadığı halde,
sahip olduğundan bahisle değerlendirmeye almak.
b) Tekliflerle ilgili olup da ihale mevzuatına veya şartnamelere göre gizli tutulması
gereken bilgilere başkalarının ulaşmasını sağlamak.
c) Cebir veya tehdit kullanmak suretiyle ya da hukuka aykırı diğer davranışlarla,
ihaleye katılma yeterliğine veya koşullarına sahip olan kişilerin ihaleye, ihale sürecindeki
işlemlere katılmalarını engellemek.
d) İhaleye katılmak isteyen veya katılan kişilerin ihale şartlarını ve özellikle fiyatı
etkilemek için aralarında açık veya gizli anlaşma yapmaları.
(3) (İhaleye fesat karıştırma suçunun;
a) Cebir veya tehdit kullanmak suretiyle işlenmesi hâlinde temel cezanın alt sınırı beş
yıldan az olamaz. Ancak, kasten yaralama veya tehdit suçunun daha ağır cezayı gerektiren
nitelikli hâllerinin gerçekleşmesi durumunda, ayrıca bu suçlar dolayısıyla cezaya
hükmolunur.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2017/030
: 57
: 20.06.2017
: 2017/UH.II-1738
b) İşlenmesi sonucunda ilgili kamu kurumu veya kuruluşu açısından bir zarar
meydana gelmemiş ise, bu fıkranın (a) bendinde belirtilen hâller hariç olmak üzere, fail
hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
(4) İhaleye fesat karıştırma dolayısıyla menfaat temin eden görevli kişiler, ayrıca bu
nedenle ilgili suç hükmüne göre cezalandırılırlar.
(5) Yukarıdaki fıkralar hükümleri, kamu kurum veya kuruluşları aracılığı ile yapılan
artırma veya eksiltmeler ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu kurum veya
kuruluşlarının ya da kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının iştirakiyle kurulmuş
şirketler, bunların bünyesinde faaliyet icra eden vakıflar, kamu yararına çalışan dernekler
veya kooperatifler adına yapılan mal veya hizmet alım veya satımlarına ya da kiralamalara
fesat karıştırılması halinde de uygulanır.” hükmü yer almaktadır.
Anılan hükmün gerekçesinde ise “Madde metninde ihaleye fesat karıştırma suçu
tanımlanmıştır.
Bu hükümle korunmak istenen hukukî değer, kamusal faaliyetlerin dürüstlük ilkesine
uygun olarak yürütüldüğüne dair ve özellikle, kamu adına yapılan mal veya hizmet alım veya
satımı gibi ihale işlemlerinin yapılmasıyla ilgili olarak, kamu görevlilerine duyulan güvendir.
Suçun konusu, mal veya hizmet alım veya satımına ilişkin ihale ya da kiralama
ihalesidir. İhalenin konusunun, suçun oluşması açısından bir önemi yoktur. İhaleye fesat
karıştırma suçunun oluşabilmesi için, yapılan ihalenin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu veya
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi bir ihale olması şart değildir. Söz konusu
suçun oluşabilmesi için önemli olan, yapılan ihalenin kamu kurum veya kuruluşları adına
yapılan mal veya hizmet alım veya satımlarına ya da kiralamalara ilişkin ihale olmasıdır.
Kamu adına yapılan satım ve kiraya verme işlemlerinde bedel artırım esası; buna
karşılık mal veya hizmet alımları ve kiralama gibi işlemlerde ise, bedel eksiltme esası kabul
edilmiştir. Buna göre, artırmalarda tahmin olunan bedelden aşağı olmamak üzere, teklif
olunan bedellerin en yükseği; eksiltmelerde ise, tahmin olunan bedelden fazla olmamak üzere,
teklif olunan bedellerden tercihe layık görüleni bulunup; iş, o teklifi verenin üzerine
bırakılmaktadır. En çok artıranın veya eksiltenin icabını kabul mahiyetindeki irade bildirimi
ve bu iradenin oluşumunu sağlayan şartlar esas alınmak suretiyle sözleşme imzalanmasına
kadarki idari işlemlerin tümü, ihale sürecini oluşturmaktadır. Sözleşmenin imzalanması ile
birlikte ihale süreci de sona ermektedir.
Suç, ihaleye fesat karıştırmakla oluşur. Hangi hareketlerin ihaleye fesat karıştırma
niteliğinde olduğu, maddenin ikinci fıkrasında tek tek sayılmıştır.
…
Fıkranın (d) bendine göre, ihaleye katılmak isteyen veya katılan kişilerin ihale
şartlarını ve özellikle fiyatı etkilemek için aralarında açık veya gizli anlaşma yapmaları,
ihaleye fesat karıştırma suçunu oluşturmaktadır. Çünkü bu fiiller, ihalenin objektif ve serbest
rekabet şartlarında yapılmasını engeller.
Bütün bu seçimlik hareketlerden herhangi birinin veya birkaçının gerçekleştirilmesi
durumunda, ihaleye fesat karıştırma suçu işlenmiş olur.
Maddenin üçüncü fıkrasına göre, ihaleye fesat karıştırma suçunun oluşabilmesi için,
ilgili kurum veya kuruluşun herhangi bir zarar görmesi gerekmemektedir. Bu bakımdan,
ihaleye fesat karıştırma sonucunda ilgili kamu kurumu veya kuruluşu açısından bir zarar
meydana gelmiş olması, bu suçun nitelikli hâli olarak kabul edilmiştir. Ancak, bu nitelikli hâl
dolayısıyla cezanın artırılabilmesi için, zararın meydana gelmiş olması yeterlidir, meydana
gelen zararın miktarının tam olarak belirlenmesine gerek bulunmamaktadır…”
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2017/030
: 57
: 20.06.2017
: 2017/UH.II-1738
açıklamalarına yer verilmiştir.
İdarece gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesi sonucunda ihale konusu işin
22.11.2016 tarihinde SGK Kahramanmaraş İl Müdürlüğü tarafından birim fiyat teklif
alınması suretiyle gerçekleştirilen personel servisi kiralama işi olduğu, bahse konu ihalede
adet ihale dokümanı alındığı, ihaleye isteklinin katıldığı,
5
4
İhaleye katılan tüm isteklilerin idarece hesaplanan sınır değerin altında kaldığı, EKAP
üzerinden gönderilen 28.11.2016 tarihli yazılar ile söz konusu isteklilerden tekliflerini
oluşturan araç giderleri, amortisman giderleri, yakıt giderleri, kasko, koltuk sigortası, araç
muayene vb. giderlere ilişkin açıklama yapılmasının istenildiği,
İhaleye katılan isteklilerden Baştürkler Taş. Hub. Paz. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve
Mehteroğlu Taş. Turz. İnş. Temizlik İmalat San.ve Tic. Ltd. Şti. tarafından süresi içerisinde
aşırı düşük teklif açıklamasında bulunulmadığı, bu sebeple anılan isteklilerin tekliflerinin
idarece değerlendirme dışı bırakıldığı,
Aşırı düşük teklif sorgulamasına cevap veren Gülpak Kardeşler Akaryakıt Tem.
Taşımacılık Gıda Tic. ve San. Ltd. Şti. ile Akbeyler Taşımacılık Orman Ürünleri Otomotiv
Tarım Hayv. Tem. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin açıklamalarının ise idarece uygun bulunarak
Gülpak Kardeşler Akaryakıt Tem. Taşımacılık Gıda Tic. ve San. Ltd. Şti.nin ekonomik açıdan
en avantajlı teklif sahibi, Akbeyler Taşımacılık Orman Ürünleri Otomotiv Tarım Hayv. Tem.
Tic. ve San. Ltd. Şti.nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak
belirlendiği,
Bunun üzerine Akbeyler Taşımacılık Orman Ürünleri Otomotiv Tarım Hayv. Tem.
Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından 23.12.2016 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan dilekçe ile
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu anlaşılmıştır.
İtirazen şikâyet başvurusu üzerine yapılan inceleme neticesinde Kamu İhale
Kurulu’nun 04.01.2017 tarihli ve 2017/UH.II-81 sayılı kararı ile “… İdarece yapılan sınır
değer hesaplaması neticesinde ihaleye katılan tüm isteklilerin sınır değerin altında kaldığının
değerlendirildiği,
Ancak ihale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı nitelikte bir iş olmadığı ve
idarece sınır değerin hesaplanmasında KDV hariç hesaplanan yaklaşık maliyetin esas
alınması gerektiği göz önünde bulundurulduğunda; şikâyete konu ihalede idare tarafından
sınır değer hesaplamasının hatalı şekilde yapıldığı tespit edilmiştir.
Bu çerçevede KDV hariç yaklaşık maliyet tutarı olan 841.176,00 TL üzerinden
yapılan hesaplama sonucunda sınır değerin 647.058,46 TL olması gerektiği, bu tutarın
altında teklif veren iki isteklinin bulunduğu ve bu isteklilerin de zaten idarece öngörülen süre
içinde aşırı düşük teklif açıklamasında bulunmaması nedeniyle tekliflerinin reddedildiği
anlaşılmıştır.
Diğer taraftan aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunarak ekonomik açıdan en
avantajlı birinci ve ikinci teklif sahibi olarak belirlenen Gülpak Kardeşler Akaryakıt Tem.
Taşımacılık Gıda Tic. ve San. Ltd. Şti.nin ve başvuru sahibi Akbeyler Taşımacılık Orman
Ürünleri Otomotiv Tarım Hayv. Tem. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin tekliflerinin ise; aslında olması
gereken sınır değer tutarı olan 647.058,46 TL’nin üzerinde olduğu, dolayısıyla söz konusu
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2017/030
: 57
: 20.06.2017
: 2017/UH.II-1738
isteklilerin tekliflerinin aşırı düşük teklif niteliğinde olmadığı, bu itibarla anılan isteklilerden
aşırı düşük teklif açıklaması istenmemesi gerektiği sonucuna varılmıştır…” tespitinde
bulunularak 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi
gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine karar verildiği,
Anılan Kurul kararının iptali istemiyle Akbeyler Taşımacılık Orman Ürünleri
Otomotiv Tarım Hay. Tem. Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından yargı yoluna gidildiği, Ankara 12.
İdare Mahkemesi tarafından verilen 13.04.2017 tarihli ve E:2017/813, K: 2017/1160 sayılı
kararda “…doğru şekilde hesaplanan sınır değer neticesinde sınır değerin altında kalan
şirketlerden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve ihale üzerinde kalan Gülpak Kardeşler
Akaryakıt Tem. Taşımacılık Gıda Tic. ve San. Ltd. Şti. ve Mehteroğlu Taş. Turz. İnş. Tem.
İmal. San ve Tic. Ltd. Şti. arasında iddia edildiği şekilde bir anlaşmanın olup olmadığı
hususunun aydınlatılmasından sonra bir karar verilmesi gerekirken itirazen şikayet
başvurusunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmamaktadır…
”
gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verildiği,
Belirtilen Mahkeme kararının uygulanmasını teminen alınan 07.06.2017 tarihli ve
2017/MK 229 sayılı Kurul kararı ile “…1- Kamu İhale Kurulunun 04.01.2017 tarihli ve
-
2017/UH.II-81 sayılı kararının iptaline,
2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, başvuru sahibinin
“Gülpak Kardeşler Akaryakıt Tem. Taşımacılık Gıda Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından yapılan
aşırı düşük teklif açıklamasının ihaleye teklif veren diğer istekliler ile gerçekleştirilen anlaşma
neticesinde verildiği, yapılan açıklama incelendiğinde ihaleye katılan istekliler ile yapılan
sözleşme ve alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılmış olduğunun görüleceği, bu durumun
Türk Ceza Kanunu’nun “İhaleye fesat karıştırma” başlıklı 235’inci madde hükmünün ikinci
fıkrasının (d) bendinde uyarınca ihaleye fesat karıştırma suçunu teşkil ettiği” iddiasının
esasının yeniden incelenmesine karar verildiği anlaşılmıştır.
Bu çerçevede Ankara 12. İdare Mahkemesinin 13.04.2017 tarihli ve E:2017/813, K:
2017/1160 sayılı kararı doğrultusunda Gülpak Kardeşler Akaryakıt Tem. Taşımacılık Gıda
Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamasına ilişkin yapılan
inceleme aşağıdaki şekildedir:
a) Gülpak Kardeşler Akaryakıt Tem. Taşımacılık Gıda Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından
yapılan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında bir sayfa maliyet tespit tutanağı, personel
taşıma kiralama işi için Mehteroğlu Taş. Turz. İnş. Temizlik İmalat San. ve Tic. Ltd. Şti.nden
alınan iki adet fiyat teklifi ile dokuz adet araca ilişkin ruhsat fotokopilerinin sunulduğu,
açıklama kapsamında ilaveten fiyat teklifini onaylayan meslek mensubuna ait oda kayıt
belgesi, imza beyannamesi, imza sirküsü ile fiyat teklifi alınan firmaya ait oda kayıt belgesi
ile Ticaret Sicili Gazetesi suretlerine de yer verildiği görülmüştür.
Ayrıca Gülpak Kardeşler Akaryakıt Tem. Taşımacılık Gıda Tic. ve San. Ltd. Şti.
tarafından personel taşıma kiralama işine ilişkin fiyat teklifi alınan Mehteroğlu Taş. Turz. İnş.
Temizlik İmalat San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ihaleye katılan ve idarece aşırı düşük teklif sahibi
olarak belirlenen isteklilerden biri olduğu tespit edilmiş, ancak anılan isteklinin süresi
içerisinde aşırı düşük teklif açıklamasında bulunmadığı gerekçesiyle idarece değerlendirme
dışı bırakıldığı anlaşılmıştır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2017/030
: 57
: 20.06.2017
: 2017/UH.II-1738
Başvuru sahibinin ihale üzerinden bırakılan Gülpak Kardeşler Akaryakıt Tem.
Taşımacılık Gıda Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından yapılan açıklamanın ihaleye teklif veren
diğer istekliler ile gerçekleştirilen anlaşma neticesinde verildiği ve bu durumun Türk Ceza
Kanunu’nun “İhaleye fesat karıştırma” başlıklı 235’inci madde hükmünün ikinci fıkrasının
(d) bendi uyarınca ihaleye fesat karıştırma suçunu teşkil ettiği iddiası doğrultusunda ilgili
madde hükmü incelendiğinde; bu madde kapsamında başta serbest rekabet mekanizması
olmak üzere ekonomik kuralların birtakım dürüst olmayan hareketlerle fesat karıştırılmak
suretiyle bozulmasının yaptırıma bağlanmasının amaçlandığı ve korunmak istenen hukuki
değerin, kamusal faaliyetlerin “dürüstlük” ilkesine uygun olarak yürütüldüğüne dair ve
özellikle kamu adına yapılan mal veya hizmet alımları ile satımları veya kiralama gibi ihale
işlemlerinin yapılmasıyla ilgili olarak kamu görevlilerine duyulan güven olduğu anlaşılmıştır.
Bu suçu oluşturan hareketlerin neler olduğunun ikinci fıkrada yedi başlık altında
sayıldığı görülmüş, bu hareketlerden bir veya birkaçının söz konusu olması durumunda
ihaleye fesat karıştırılmış olacağı ve madde gerekçesinde de belirtildiği üzere bu fiillerin
ihalenin objektif ve serbest rekabet şartlarında yapılmasını engellediği için yasaklandığı
sonucuna varılmıştır. Ayrıca anılan maddenin ikinci fıkrasının (d) bendinden anlaşılacağı
üzere ihaleye katılmak isteyen veya katılan kişilerin ihale şartlarını ve özellikle fiyatı
etkilemek için aralarında açık veya gizli anlaşma yapmalarının ihaleye fesat karıştırma suçunu
teşkil ettiği, buna göre ihaleden önce veya ihale sırasında yapılan bu türden anlaşmaların
serbest rekabetin engellenmesi veya bozulmasına sebebiyet vereceği, ancak ekonomik bir
yaklaşımla kendi aralarında kurdukları bir şirket adına ve başka yollarla ihaleye fesat
karıştırmak anlamına gelecek hareketlere kalkışmaksızın ihaleye katılmaları ve ihalenin
serbest rekabet ortamında yapılmasını ve özellikle fiyatın belirlenmesi gibi ihale şartlarını ve
fiyatı etkilemeye dönük olmaması halinde ihaleye fesat karıştırma suçunun oluşmayacağı
anlaşılmıştır.
Şikâyete konu ihale açısından Gülpak Kardeşler Akaryakıt Tem. Taşımacılık Gıda Tic.
ve San. Ltd. Şti. tarafından ihaleye katılan isteklilerden biri olduğu taraflarınca açıkça bilinen
Mehteroğlu Taş. Turz. İnş. Temizlik İmalat San. ve Tic. Ltd. Şti.den fiyat teklifi alınmasının
bu isteklilerin tekliflerini anlaşarak sunma hususunda mutabakat yaptıkları sonucunu
doğurduğu, bu tür eylemlerin ise ihale şartlarını ve fiyatı etkilemeye dönük danışıklı teklif
oluşturulmasına yol açarak ihalelerde rekabeti engelleyeceği anlaşılmıştır. Zira Mehteroğlu
Taş. Turz. İnş. Temizlik İmalat San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından süresi içerisinde aşırı düşük
teklif açıklamasında bulunulmadığı da dikkate alındığında isteklinin kendi aleyhine, diğer
isteklinin ise lehine bir durumun da oluşmasına imkan tanındığı da görülmektedir.
Netice itibarıyla söz konusu ihalede anılan istekliler tarafından bu tür davranışlarda
bulunulmasının 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 17’nci maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendi uyarınca “İsteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma
teklifinde bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda
bulunmak” kapsamında değerlendirilmesi gerektiği ve anılan Kanun’un 10’uncu maddesinin
dördüncü fıkrasında yer alan “… Aşağıda belirtilen durumlardaki istekliler ihale dışı
bırakılır:…j) 17 nci maddede belirtilen yasak fiil veya davranışlarda bulundukları tespit
edilen…” hükmü gereğince söz konusu isteklilerin ihale dışı bırakılması gerektiği sonucuna
varılmıştır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2017/030
: 57
: 20.06.2017
: 2017/UH.II-1738
Bu itibarla başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmuştur.
b) Ankara 12. İdare Mahkemesinin 13.04.2017 tarihli ve E:2017/813, K: 2017/1160
sayılı kararında “…en düşük teklif veren Mehteroğlu Taş. Turz. İnş. Tem. İmal. San ve Tic.
Ltd. Şti. ve Baştürkler Taş. Hub. Paz. San ve Tic. Ltd. Şti.nin süresi içinde aşırı düşük
açıklamasında bulunmaması halinin, ihale komisyonunca sınır değerin yanlış şekilde yüksek
miktarda belirlenmesi durumu için geçerli olduğu, anılan şirketlerin sınır değerin doğru
şekilde hesaplanması neticesinde süresi içinde aşırı düşük teklif açıklamasında bulunma
ihtimalinin dikkate alınması, rekabet, eşit muamele ve kaynakların verimli kullanılması
ilkelerinin zorunlu bir sonucu olmaktadır.
Bu durumda; doğru şekilde hesaplanan sınır değer neticesinde sınır değerin altında
kalan şirketlerden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve ihale üzerinde kalan Gülpak
Kardeşler Akaryakıt Tem. Taşımacılık Gıda Tic. ve San. Ltd. Şti. ve Mehteroğlu Taş. Turz. İnş.
Tem. İmal. San ve Tic. Ltd. Şti. arasında iddia edildiği şekilde bir anlaşmanın olup olmadığı
hususunun aydınlatılmasından sonra bir karar verilmesi gerekirken itirazen şikayet
başvurusunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmamaktadır…”
ifadelerine yer verilmiştir.
Bu itibarla her ne kadar EKAP üzerinden gönderilen 28.11.2016 tarihli yazılar ile
Mehteroğlu Taş. Turz. İnş. Tem. İmal. San ve Tic. Ltd. Şti. ve Baştürkler Taş. Hub. Paz. San
ve Tic. Ltd. Şti.nden aşırı düşük teklif açıklama yapılmasının talep edildiği ve söz konusu
istekliler tarafından süresi içerisinde aşırı düşük teklif açıklamasında bulunulmadığından
anılan isteklilerin tekliflerinin idarece değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşılsa da Ankara 12.
İdare Mahkemesinin 13.04.2017 tarihli ve E:2017/813, K:2017/1160 sayılı kararı
doğrultusunda bu istekilerden yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi gerektiği
sonucuna varılmıştır.
Diğer taraftan yukarıda yapılan inceleme ve değerlendirmeler neticesinde Gülpak
Kardeşler Akaryakıt Tem. Taşımacılık Gıda Tic. ve San. Ltd. Şti.nin ihaleye katılan
Mehteroğlu Taş. Turz. İnş. Temizlik İmalat San. ve Tic. Ltd. Şti. ile anlaşma yaptığının tespit
edilmesi sebebiyle aşırı düşük teklif sahibi Mehteroğlu Taş. Turz. İnş. Temizlik İmalat San.
ve Tic. Ltd. Şti.nin ihale dışı bırakılması gerektiği sonucuna varıldığından idare tarafından
yeniden sadece Baştürkler Taş. Hub. Paz. San ve Tic. Ltd. Şti.den aşırı düşük teklif
açıklaması istenmesi gerektiği anlaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle
giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, Gülpak Kardeşler Akaryakıt Tem.
Taşımacılık Gıda Tic. ve San. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması,
Baştürkler Taş. Hub. Paz. San ve Tic. Ltd. Şti.den yeniden aşırı düşük teklif açıklaması
istenmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden
gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2017/030
: 57
: 20.06.2017
: 2017/UH.II-1738
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici
işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
Hamdi GÜLEÇ
Başkan
Şinasi CANDAN
II. Başkan
Osman DURU
Kurul Üyesi
Erol ÖZ
Kurul Üyesi
Köksal SARINCA
Kurul Üyesi
Dr. Ahmet İhsan ŞATIR
Kurul Üyesi
Hasan KOCAGÖZ
Kurul Üyesi
Mehmet ATASEVER
Kurul Üyesi
Oğuzhan YILDIZ
Kurul Üyesi