Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Fatih Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü
/
2016/555483-Fatih İlçesi Haliç Bölgesi Şehir Temizliği Hizmeti Alımı
Bilgi
İKN
2016/555483
Başvuru Sahibi
Akzen Destek Hizmetleri Ltd. Şti.
İdare
Fatih Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü
İşin Adı
Fatih İlçesi Haliç Bölgesi Şehir Temizliği Hizmeti Alımı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2017/009
: 73
: 15.02.2017
: 2017/UH.II-603
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan: Hamdi GÜLEÇ
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet
İhsan ŞATIR, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ
BAŞVURU SAHİBİ:
Akzen Destek Hizmetleri Ltd. Şti.,
Mustafa Kemal Mahallesi 2141 Sokak No: 31/5 Çankaya/ANKARA
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Fatih Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü,
Akşemsettin Mah. Adnan Menderes Bulvarı No: 54 34000 Fatih/İSTANBUL
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2016/555483 İhale Kayıt Numaralı “Fatih İlçesi Haliç Bölgesi Şehir Temizliği Hizmeti
Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Fatih Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından 13.01.2017
tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Fatih İlçesi Haliç Bölgesi Şehir Temizliği
Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak Akzen Destek Hizmetleri Ltd. Şti.nin 05.01.2017
tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 12.01.2017 tarihli yazısı ile reddi üzerine,
başvuru sahibince 20.01.2017 tarih ve 4242 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 20.01.2017
tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2017/255 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin eki olan Hizmet Alımlarına Ait
Tip Sözleşme’nin 12’nci maddesini düzenleyen 22 no’lu dip not gereği ihale konusu işe ait
Sözleşme Tasarısı’nın 12’nci maddesinde düzenlenmesi gereken “idare tarafından yükleniciye
yapılacak olan hakediş ödemelerinin hangi gün, hangi süre içinde yapılacağı hususu”na ilişkin
olarak net bir düzenleme yapılmadığı, işe ait Sözleşmenin 16.1.1’inci maddesi ve Teknik
Şartname’nin 13.6’ncı maddesi ile yapılan düzenleme gereği idareden hakediş almaması
halinde bile yüklenicinin işçi ücretlerini en geç ayın 15’ine kadar ödemekle yükümlü
kılındığı, oysa 4857 sayılı İş Kanunu’nun 30’uncu maddesinde işverenin işçi ücretlerini en
fazla yirmi gün geciktirebileceğinin hükme bağlandığı bu nedenlerle bahse konu hususa
ilişkin düzenlemelerin mevzuata aykırı olduğu,
2) İşe ait Sözleşme Tasarısı’nın 36.1’inci maddesinde yapılan “… Sözleşme ve
Şartnamede belirtilen iş kalemlerinde iş artış olması halinde yüklenici idareden iş artışı ile
ilgili talepte bulunmayacaktır…” düzenlemesinin mevzuata aykırı olduğu ve bu şekilde
yapılan bir düzenlemenin Anayasa’da yer alan angarya yasağının ihlali anlamına geldiği,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2017/009
: 73
: 15.02.2017
: 2017/UH.II-603
3) 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 43’üncü maddesinin 1’inci fıkrasında, 4735
sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 13’üncü maddesinde bulunan hükümlere ve
Hizmet İşleri Genel Şartname’sinin 44 ve 50’nci maddelerinde bulunan düzenlemelere yer
verilerek, anılan Kanun hükümleri ve Şartname düzenlemelerinde belirtilen haller dışında işin
kesin kabulünün yapılmamasının mümkün olmadığı, bu nedenle işe ait Sözleşme Tasarısı’nın
“Diğer hususlar” başlıklı 36’ncı maddesinde yapılan “Yüklenici işin bitiminde bu iş
kapsamında çalışan işçilerin 4857 sayılı Kanun’dan kaynaklanan (ihbar, kıdem, yıllık izin
vb.) her türlü haklarını ödeyerek işçilerle ibralaşmak ve ibralaştığına dair belgeyi idareye
sunmak zorundadır. Yüklenici ibra belgesini sunmadığı ve işçilerin varsa alacaklarını
ödemedikçe son hak ediş ve kesin teminatı ödenmez. Hak sahiplerinin başvurusu halinde
İdare, Yüklenicinin varsa alacağından yoksa Kesin Teminatından işçi alacakları ve
tazminatları keserek hak eden çalışanlara ödenmesini kabul ve taahhüt eder.” düzenlemesinin
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’ne ve 4735 sayılı Kanun’un 13’üncü maddesine aykırı olduğu
iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
Şikâyete konu ihalenin Fatih Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğünün
“Fatih İlçesi Haliç Bölgesi Şehir Temizliği Hizmeti Alımı” işi olduğu anlaşılmıştır.
İşe ait İdari Şartname'nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde yer
alan “19.1. İstekliler tekliflerini, götürü bedel üzerinden vereceklerdir. İhale sonucu, ihale
üzerinde bırakılan istekli ile toplam bedel üzerinden götürü bedel sözleşme imzalanacaktır.”
düzenlemesinden isteklilerin tekliflerini götürü bedel üzerinden verecekleri ve ihale üzerinde
bırakılan istekli ile toplam bedel üzerinden götürü bedel sözleşme imzalanacağı anlaşılmıştır.
Başvuru sahibinin bu iddiasının ihale konusu işe ait Sözleşme Tasarısı’nın 12’nci
maddesinde yapılan düzenlemede hakediş ödemelerinin hangi gün hangi süre içerisinde
yapılacağının açık olmadığı ve Teknik Şartname’nin 13.6’ncı maddesi ile yüklenicinin
herhangi bir nedenle idareden aylık hakedişini alamaması halinde bile işçi ücretlerinin en geç
ayın 15’ine kadar ödenmesi gerektiğine yönelik yapılan düzenlemenin, işçi ücretlerinin
geciktirilmesine ilişkin 4857 sayılı İş Kanunu’nun 30’uncu maddesinde yer alan hükme aykırı
olduğuna yönelik olduğu anlaşılmıştır.
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Ücretin gününde ödenmemesi” başlıklı 34’üncü
maddesinde “Ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden dışında
ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir. Bu nedenle kişisel
kararlarına dayanarak iş görme borcunu yerine getirmemeleri sayısal olarak toplu bir nitelik
kazansa dahi grev olarak nitelendirilemez. Gününde ödenmeyen ücretler için mevduata
uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır.
Bu işçilerin bu nedenle iş akitleri çalışmadıkları için feshedilemez ve yerine yeni işçi
alınamaz, bu işler başkalarına yaptırılamaz.” hükmü yer almaktadır.
İşe ait Teknik Şartname’nin “Hak edişler” başlıklı 13’üncü maddesinde “13.1. Hak
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2017/009
: 73
: 15.02.2017
: 2017/UH.II-603
edişler Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin Yedinci bölümündeki esaslar dâhilinde Hizmet
İşleri Genel Şartnamesinin 42’nci maddesi hükümler saklı kalmak suretiyle yapılır.
13.2. Ödemeler aylık olarak düzenlenecek hak edişlere göre Mali Hizmetler
Müdürlüğünce ödenecektir.
13.3. Sözleşme gereği verilen cezalar toplamı takip eden ayın hak edişinden mahsup
edilir.
13.4. Hak edişler Yüklenici firmanın dilekçesine istinaden aylık olarak hazırlanır.
13.5. Hak edişler hazırlanırken Yüklenici çalışan personelin SGK bildirgelerini, maaş
bordrolarını ve bankaya maaşların yatırıldığına dair dekontları aylık olarak getirecektir.
13.6. Çalışan personelin maaşları, en geç her ayın 15’ine kadar ödenecektir.
Hakedişlerin zamanında yapılmaması, hak edişlerin zamanında ödenmemesi veya eksik
ödenmesi gibi sebepler ileri sürülerek bu ödeme planı aksatılmayacaktır. …” düzenlemesi yer
almaktadır.
İşe ait Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinde
“12.1. Sözleşme bedeli Fatih Belediye Başkanlığı Mali Hizmetler Müdürlüğünce ve Genel
Şartnamenin hatalı, kusurlu ve eksik işlere ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla aşağıda
öngörülen plan ve şartlar çerçevesinde ödenecektir:
Ödemeler Hizmet İşleri Genel Şartnamesi Gereği; Çevre Koruma ve Kontrol
Müdürlüğünce aylık yapılacak hak edişler doğrultusunda Mali Hizmetler Müdürlüğü
tarafından yapılacaktır.” düzenlemesi,
Aynı Sözleşme Tasarısı’nın “Cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesinde
“16.1. İdare tarafından uygulanacak cezalar aşağıda belirtilmiştir:
16.1.1.
…
17 – Teknik Şartnamenin 13.6. Maddesinde belirtilen tarihe kadar çalışanların
maaşlarının ödenmemesi veya kısmi ödenmesi durumunda gecikilen hergün için sözleşme
tutarının Onbinde bir buçuğu” düzenlemesi yer almaktadır.
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Çalışanların özlük hakları” başlıklı 38’inci
maddesinde yer alan “…Kontrol teşkilatı, yüklenici veya alt yüklenici tarafından istihdam
edilen işçilerin ücretlerinin tam ve zamanında ödenip ödenmediğini her ay resen kontrol
etmekle ayrıca bu konuda kendisine ulaşan başvuruları (talep ve ihbarları) ivedilikle
değerlendirmekle yükümlüdür.
…
İdare tarafından gerek resen gerekse de başvuru üzerine bordroların ve/veya ücret
ödemesini gösterir diğer bilgi ve belgelerin (yüklenici veya alt yüklenicinin kayıtları, puantaj,
hesap pusulaları gibi) incelenmesi neticesinde ücret ve/veya yan ödemelerin eksik ödendiğinin
veya ödenmediğinin tespit edilmesi halinde bu durumun yüklenici tarafından bordroya
bağlanması sağlanır ve bu bordrolar hakediş raporu ile birlikte ödeme yerine gönderilir. Aynı
zamanda, ücret ve/veya yan ödemelerin, ödenmeyen kısmı yüklenicinin hakedişinden kesilir ve
tabi olunan mali mevzuat hükümleri çerçevesinde idare tarafından doğrudan işçinin banka
hesabına yatırılır. Bu husus ayrıca bir tutanağa da bağlanır.” şeklindeki düzenleme ile işçi
ücretlerinin yüklenici tarafından ödenip ödenmediği hususunun kontrol teşkilatınca kontrol
edilmesi gerektiği, ayrıca idarelerce bordroların ve/veya ücret ödemesini gösterir diğer bilgi
ve belgelerin (yüklenici veya alt yüklenicinin kayıtları, puantaj, hesap pusulaları gibi)
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2017/009
: 73
: 15.02.2017
: 2017/UH.II-603
incelenmesi neticesinde de ücret ve/veya yan ödemelerin eksik ödendiğinin veya
ödenmediğinin tespit edilmesi halinde bu durumun yüklenici tarafından bordroya
bağlanmasının sağlanacağı ve bu bordroların hakediş raporu ile birlikte ödeme yerine
gönderileceği, aynı zamanda, ücret ve/veya yan ödemelerin, ödenmeyen kısmının da
yüklenicinin hakedişinden kesilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Diğer taraftan; Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 42’nci maddesinde; “Hakediş
raporlarının düzenlenmesi aşağıdaki esaslara göre yapılır.
1- Toplam Bedel Üzerinden Birim Fiyat Sözleşmelerde;
…Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere en
geç sözleşmesinde yazılı sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir kayıt yoksa otuz
gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde de ödeme yapılır.
…
2- Toplam Bedel Üzerinden Götürü Bedel Sözleşmelerde;
Yüklenicinin yapacağı iş götürü olarak bölümler halinde teslim alınacaksa hakediş
raporları, ilgili bölümlerin tamamlanmasından sonra sözleşmesinde yazılı esaslara göre
düzenlenir. Bu hakediş raporlarının imzalanma, düzeltme ve ödemeleri yukarıdaki (1)
numaralı bentte yazılı hükümlere göre yapılır.” düzenlenmesi yer almaktadır.
Sözleşme Tasarısı’nın yukarıya aktarılan 12’nci maddesinde hakediş raporunun ne
zaman tahakkuka bağlanacağına ilişkin bir düzenleme olmadığı anlaşılsa da sözleşmede farklı
bir süre öngörülmemesi halinde hakediş raporunun 30 gün içinde tahakkuka bağlanmasının ve
30 gün içinde de ödeme yapılmasının Hizmet İşleri Genel Şartname’sinin aktarılan
düzenlemesi ile zorunlu kılındığı ve ödemelerin aylık hakedişler doğrultusunda yapılacağına
dair düzenleme yapıldığı birlikte değerlendirildiğinde başvuru sahibinin iddiasının yerinde
olmadığı sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Sözleşme kapsamında
yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi” başlıklı 24’üncü maddesinde “Mal ve
hizmet alımlarıyla yapım sözleşmelerinde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının
zorunlu olması halinde, artışa konu olan iş;
a) Sözleşmeye esas proje içinde kalması,
b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak
mümkün olmaması,
Şartlarıyla, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme
bedelinin % 10'una, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen mal ve hizmet alımlarıyla
yapım işleri sözleşmelerinde ise % 20 'sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve ihale
dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabilir.
Birim fiyat sözleşme ile yürütülen yapım işlerinde, Bakanlar Kurulu bu oranı sözleşme
bazında % 40 'a kadar artırmaya yetkilidir.
İşin bu şartlar dâhilinde tamamlanamayacağının anlaşılması durumunda ise artış
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2017/009
: 73
: 15.02.2017
: 2017/UH.II-603
yapılmaksızın hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir. Ancak bu durumda, işin tamamının
ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesi zorunludur.
Sözleşme bedelinin % 80'inden daha düşük bedelle tamamlanacağı anlaşılan işlerde,
yüklenici işi bitirmek zorundadır. Bu durumda yükleniciye, yapmış olduğu gerçek giderleri ve
yüklenici kârına karşılık olarak, sözleşme bedelinin % 80'i ile sözleşme fiyatlarıyla yaptığı
işin tutarı arasındaki bedel farkının % 5'i geçici kabul tarihindeki fiyatlar üzerinden ödenir.”
hükmü yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Mal ve hizmet alımlarında iş artışı ve iş eksilişi”
başlıklı 26’ncı maddesinde “26.1. 4735 sayılı Kanunun 24 üncü maddesinde birim fiyat teklif
almak suretiyle ihale edilen mal ve hizmet alımları sözleşmelerinde;
a) Sözleşmeye esas proje içinde kalması,
b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak
mümkün olmaması,
Şartlarıyla sözleşme bedelinin % 20’sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve
ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabileceği
belirtildiğinden; sözleşme bedelinin % 20’sine kadar iş artışı, birim fiyat üzerinden
sözleşmeye bağlanan mal ve hizmet alımları için söz konusu olabilecektir. Dolayısıyla götürü
bedel üzerinden sözleşmeye bağlanan mal ve hizmet alımlarında iş artışı söz konusu
olmayacaktır.” açıklaması yer almaktadır.
Aktarılan Kanun hükmü ve Tebliğ açıklamalarına bakıldığında birim fiyat teklif almak
suretiyle ihale edilen mal ve hizmet alımlarında iş artışı yapılabileceği, götürü bedel teklif
almak suretiyle ihale edilen hizmet alımlarında iş artışı yapılamayacağı açıktır.
İhaleye ait İdari Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 47’nci maddesinde “Söz
konusu hizmet alımının götürü bedel olması sebebi ile; Sözleşme ve Şartnamede belirtilen iş
kalemlerinde iş artışı olması durumunda Yüklenici İdareden İş Artışı ile ilgili talepte
bulunmayacaktır.” düzenlemesi,
İşe ait Sözleşme Tasarısı’nın “Diğer hususlar” başlıklı 36’ncı maddesinde “36.1. Söz
konusu Belirtilen İş Götürü Bedel olması nedeniyle; Sözleşme ve Şartnamede belirtilen iş
kalemlerinde iş artış olması halinde Yüklenici İdareden İş Artışı ile ilgili talepte
bulunmayacaktır. İdare, gerekli gördüğü takdirde yükleniciden her bir iş kalemi için fiyat
analizi isteyecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıya aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinde iş artışı olması ihtimaline
yönelik bir düzenleme yapılmış olduğu görülse de kamu ihale mevzuatı kapsamında götürü
bedel teklif almak suretiyle ihale edilen işlerde iş artışı yapılmasının mümkün olmadığı bu
nedenle iddiaya konu düzenlemenin uygulanabilir olmayacağı birlikte değerlendirildiğinde
söz konusu düzenlemenin teklif vermeyi engeller nitelikte olmadığı anlaşıldığından başvuru
sahibinin bu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
İşe ait Sözleşme Tasarısı’nın “Diğer hususlar” başlıklı 36’ncı maddesinde “36.1. Söz
konusu Belirtilen İş Götürü Bedel olması nedeniyle; Sözleşme ve Şartnamede belirtilen iş
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2017/009
: 73
: 15.02.2017
: 2017/UH.II-603
kalemlerinde iş artış olması halinde Yüklenici İdareden İş Artışı ile ilgili talepte
bulunmayacaktır. İdare, gerekli gördüğü takdirde yükleniciden her bir iş kalemi için fiyat
analizi isteyecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Bazı kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanların kıdem
tazminatı” başlıklı 112’nci maddesinde “Kanuna veya kanunun verdiği yetkiye dayanılarak
kurulan kurum ve kuruluşların haklarında bu Kanun ve 854, 5953, 5434 sayılı kanunların
hükümleri uygulanmayan personeli ile kamu kuruluşlarında sözleşmeli olarak istihdam
edilenlere mevzuat veya sözleşmelerine göre kıdem tazminatı niteliğinde yapılan ödemeler
kıdem tazminatı sayılır.
(Ek fıkra: 10/9/2014-6552/8 md.) 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale
Kanununun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında alt işverenler
tarafından çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatları;
a) Alt işverenlerinin değişip değişmediğine bakılmaksızın aralıksız olarak aynı kamu
kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde çalışmış olanların bu şekilde çalışmış oldukları
sürelere ilişkin kıdem tazminatına esas hizmet süreleri, aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait
işyerlerinde geçen toplam çalışma süreleri esas alınarak tespit olunur. Bunlardan son alt
işverenleri ile yapılmış olan iş sözleşmeleri 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesine
göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanların kıdem tazminatları
ilgili kamu kurum veya kuruluşları tarafından,
b) Aynı alt işveren tarafından ve aynı iş sözleşmesi çerçevesinde farklı kamu kurum veya
kuruluşlarında çalıştırılmış olan işçilerden iş sözleşmeleri 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü
maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanlara, 4734
sayılı Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında farklı kamu kurum
ve kuruluşuna ait işyerlerinde geçen hizmet sürelerinin toplamı esas alınarak çalıştırıldığı son
kamu kurum veya kuruluşu tarafından,
işçinin banka hesabına yatırılmak suretiyle ödenir.
(Ek fıkra: 10/9/2014-6552/8 md.) Alt işveren ile yapmış olduğu iş sözleşmesi sona ermediği
gibi, alt işveren tarafından 4734 sayılı Kanun kapsamında bulunan idarelere ait işyerleri
dışında bir işyerinde çalıştırılmaya devam olunan ve bu şekilde çalıştırıldığı sırada iş
sözleşmesi kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona eren işçinin kıdem tazminatı,
işçinin yazılı talebi hâlinde, kıdem tazminatının söz konusu kamu kurum veya kuruluşlarına
ait işyerlerinde geçen süreye ilişkin kısmı, kamu kurum veya kuruluşuna ait çalıştığı son
işyerindeki ücretinin yılları itibarıyla asgari ücret artış oranları dikkate alınarak
güncellenmiş miktarı üzerinden hesaplanmak suretiyle son kamu kurum veya kuruluşu
tarafından işçinin banka hesabına yatırılmak suretiyle ödenir. Bu şekilde hesaplanarak
ödenen kıdem tazminatı tutarının, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden aynı
süreler dikkate alınarak hesaplanacak kıdem tazminatı tutarından daha düşük olması hâlinde,
işçinin aradaki farkı alt işverenden talep hakkı saklıdır.
(Ek fıkra: 10/9/2014-6552/8 md.) İkinci fıkranın (b) bendi veya üçüncü fıkra uyarınca
farklı kamu kurum veya kuruluşlarına ait işyerlerinde geçen hizmet sürelerinin toplamı
üzerinden kıdem tazminatı ödenmesi hâlinde, kıdem tazminatı ödemesini gerçekleştiren son
kamu kurum veya kuruluşu, ödenen kıdem tazminatı tutarının diğer kamu kurum veya
kuruluşlarında geçen hizmet süresine ilişkin kısmını ilgili kamu kurum veya kuruluşundan
tahsil eder. Ancak, merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri arasında bu fıkra
hükümlerine göre bir tahsil işlemi yapılmaz.
(Ek fıkra: 10/9/2014-6552/8 md.) Kıdem tazminatı tutarı, 4734 sayılı Kanunun ek 8 inci
maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında belirtilen işyerlerinde kıdem tazminatı ile
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2017/009
: 73
: 15.02.2017
: 2017/UH.II-603
ilgili açılacak bütçe tertibinden, (b) bendi kapsamında belirtilen işyerlerinde ise hizmet alımı
gider kaleminden, ödeneğin yetip yetmediğine bakılmaksızın ödenir.
(Ek fıkra: 10/9/2014-6552/8 md.) Bu madde kapsamında alt işverenler yanında çalışan
işçilerin bu işyerlerinde geçen hizmet süresinin hesabı, alt işverenden ve alt işveren işçisinden
istenecek belgeler ve ödeme süreci ile ilgili diğer usul ve esaslar Maliye Bakanlığı ve Kamu
İhale Kurumunun görüşleri alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılan
yönetmelikle belirlenir.
(Ek fıkra: 4/4/2015-6645/40 md.) 5/1/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale
Sözleşmeleri Kanunu ile 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanunu kapsamında rödövans
sözleşmeleri çerçevesinde yer altı maden işletmeciliği yapan şirketlere ve ortaklarına ait
malların Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından el koyma veya takip yoluyla satışından
elde edilen gelirler, öncelikle bu sözleşmeler kapsamında söz konusu şirketlerde çalışmış olan
işçilerden, iş sözleşmeleri kıdem tazminatını hak edecek şekilde sona ermiş olanların kıdem ve
ihbar tazminatları ile izin, fazla çalışma ve diğer ücret alacaklarının ödenmesinde kullanılır.
Bu ödemeler Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından ilgililerin hesaplarına yatırılmak
suretiyle gerçekleştirilir. Ödemeye esas bilgi ve belgeler, işçinin son çalıştığı işvereni
tarafından Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna teslim edilir.” hükmü bulunmaktadır.
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Çalışanların özlük hakları” başlıklı 38’inci
maddesinde “Yüklenici çalıştırdığı işçilerin, işin yapılmakta olduğu bir işkolu veya meslekte
aynı tipteki bu iş için mevzuatla kabul edilenlerden daha az elverişli olmayan şartlarda
çalışmalarını ve ücret almalarını sağlayacaktır. Ücret, yan ödeme ve çalışma şartlarının toplu
sözleşme veya mevzuatla tespit edilmemiş olması halinde yüklenici, en yakın ve uygun bir
bölgedeki işkolu veya meslekteki aynı tip bir iş için mevzuatla tespit edilenlerden daha az
elverişli olmayan ücret, yan ödeme ve çalışma şartlarını sağlayacaktır. Yüklenici, varsa alt
yüklenicilerinin bu çalışma şartlarına uymalarını sağlamak için gerekli tedbirleri alacaktır.
Kontrol teşkilatı, yüklenici veya alt yüklenici tarafından istihdam edilen işçilerin
ücretlerinin tam ve zamanında ödenip ödenmediğini her ay resen kontrol etmekle ayrıca bu
konuda kendisine ulaşan başvuruları (talep ve ihbarları) ivedilikle değerlendirmekle
yükümlüdür.
Bu amaçla yüklenicinin hakediş istemesi üzerine, bu istek ve hakedişin ödeneceği tarih
(yaklaşık olarak), şantiye şefliği, işyeri ilan tahtası veya işçilerin toplu bulunduğu yerler gibi
işçilerin görebileceği yerlere yazılı ilan asılmak suretiyle duyurulur. İlanın yapıldığı, kontrol
teşkilatının ve yüklenici veya vekili ile işçi temsilcisinin imzaladıkları bir tutanakla tespit
edilerek bu tutanağın bir kopyası hakedişin ödeme yerine gönderilir.
Personel alacakları, hakediş raporunun düzenlendiği tarihten önceki (işçi ücretleri
ödeme günü öncesindeki) günler için belirlenmiş sayılır. Bu tür alacakların üç (3) aylık
tutarından fazlası hakkında idareye herhangi bir sorumluluk düşmez.
İdare tarafından gerek resen gerekse de başvuru üzerine bordroların ve/veya ücret
ödemesini gösterir diğer bilgi ve belgelerin (yüklenici veya alt yüklenicinin kayıtları, puantaj,
hesap pusulaları gibi) incelenmesi neticesinde ücret ve/veya yan ödemelerin eksik ödendiğinin
veya ödenmediğinin tespit edilmesi halinde bu durumun yüklenici tarafından bordroya
bağlanması sağlanır ve bu bordrolar hakediş raporu ile birlikte ödeme yerine gönderilir. Aynı
zamanda, ücret ve/veya yan ödemelerin, ödenmeyen kısmı yüklenicinin hakedişinden kesilir ve
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2017/009
: 73
: 15.02.2017
: 2017/UH.II-603
tabi olunan mali mevzuat hükümleri çerçevesinde idare tarafından doğrudan işçinin banka
hesabına yatırılır. Bu husus ayrıca bir tutanağa da bağlanır.
Yüklenicinin iş verdiği alt yüklenicilerin gündelikçi, haftalıkçı veya aylıkçı olarak
işyerinde çalıştırdığı işçi, personel ve teknik elemanların tamamı da yüklenicinin elemanları
hükmünde olup, bunların ücretlerinin ödenmesinden de doğrudan doğruya yüklenici
sorumludur. Yüklenici, bunların ücretleri hakkında da aynen kendi elemanları gibi ve
yukarıda belirtildiği şekilde işlem yapmak zorundadır.
Personel alacaklarının kontrol edilebilmesi için yüklenici, teknik ve yönetici personeli
ile işçilerine yaptığı ödemelerin bordrolarından birer kopyasını, bordroların düzenlenmesi
tarihinden başlayarak en çok bir ay içinde, kontrol teşkilatına verecek ve bu bordrolarda
teknik ve yönetici personel ile işçilerin sanatları ve çalıştıkları yerler, ad ve soyadları ile
doğum yerleri ve tarihleri belirtilecektir.
Bordrolarda yüklenicinin veya vekilinin imzası bulunacaktır.
Kontrol teşkilatı, ihale konusu iş kapsamında istihdam edilen işçilerin hak ettikleri
yıllık ücretli izinlerini 4857 sayılı İş Kanununa uygun bir şekilde kullanıp kullanmadıklarını
kontrol etmekle yükümlüdür. Bunun için yüklenici tarafından en fazla üç ayda bir izin kayıt
belgesinin bir örneğinin kontrol teşkilatına verilmesi gerekmektedir. Kontrol teşkilatınca
yapılan inceleme neticesinde, yıllık ücretli izni kullandırılmayan veya eksik kullandırılan bir
işçinin tespiti halinde, bu iznin 4857 sayılı Kanuna uygun bir şekilde ilgili yıl içerisinde
kullandırılması sağlanır.” açıklaması,
Aynı Şartname’nin “Hizmetin kabulü” başlıklı 44’üncü maddesinde “a) Belli bir
çalışma sonrasında tamamlanarak ortaya çıkarılan hizmetlerde:
Sözleşme konusu iş tamamlandığında, yüklenici, işin teslim alınarak kabul işlemlerinin
yapılmasını isteyen bir dilekçe ile idareye başvurur. Yapılan işler, idarece verilecek talimat
üzerine kontrol teşkilatınca ön incelemeden geçirilir. Bu inceleme sonucunda kontrol teşkilatı
işlerin durumunu inceleyerek mevcut haliyle sözleşme ve eklerinde belirtilen şartlara uygun
olarak tamamlandığını veya tamamlanmamış olsa bile teslim alınması istenen işte, işin
fonksiyonelliğine önemli ölçüde zarar verecek bir durumun olmadığını ve idarenin ihtiyacını
karşılama açısından bu haliyle kabul edilebilir olduğunu tespit ederse, işin tamamlanmış veya
listelenen eksiklikleri ile tamamlanmış sayılabileceğini idareye bildirir. Bu durumda idare en
az üç (3) kişiden oluşan bir kabul komisyonu kurar ve kabul aşamasına geçilir.
Ancak, kontrol teşkilatı tarafından işte önemli ve işin fonksiyonelliğini engellediği için
idarenin ihtiyacını karşılama açısından kabul edilemez eksiklik veya kusurların bulunduğu
tespit edilirse, bu durum idareye bildirilir ve kabul aşamasına geçilmez. İdare bu bildirim
üzerine işin sözleşme ve eklerine uygun şekilde tamamlanması için yükleniciye nedenleri
açıkça belirtilen en az on gün süreli bir ihtarda bulunarak işlerin tamamlanmasını ister. Bu
ihtardan sonra yüklenici işi süresi içinde kabul edilebilir hale getiremez ise sözleşme
feshedilir. Bu tamamlama süresi, işin sözleşmesinde belirtilen sürenin aşılmasına neden
olursa, yüklenici aşan sürede cezalı olarak çalışır.
Verilen bu sürede işin yapılması ve teslim için ikinci başvurunun yapılmasını müteakip,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2017/009
: 73
: 15.02.2017
: 2017/UH.II-603
kontrol teşkilatı tekrar bir inceleme yapar ve kusur ve eksiklikleri giderilmiş haliyle işin
sözleşme ve eklerinde belirtilen şartlara uygun olarak tamamlandığını veya tamamlanmamış
olsa bile teslim alınması istenen işte, işin fonksiyonelliğine önemli ölçüde zarar verecek bir
durumun olmadığını ve idarenin ihtiyacını karşılama açısından bu haliyle kabul edilebilir
olduğunu, tespit ettiği eksiklikleri de gösteren bir liste ile idareye bildirir. Yüklenici veya
vekili, yazı ile yapılacak çağrıya rağmen kabulde hazır bulunmazsa veya kabul tutanağını
imzalamak istemezse tutanakta bu husus ayrıca belirtilir.
Yüklenicinin yaptığı işin süresinde tamamlandığı kontrol teşkilatı tarafından tespit
edilmiş, ancak kabul komisyonunun işyerine gitmesi ve kabulü yapması herhangi bir nedenle
gecikmiş ise kabul tutanağında işin gerçek bitiş tarihi belirtilir ve bu tarih, işin kabul tarihi
olur.
Kabul komisyonu tarafından, yüklenici veya vekili ile birlikte, yapılacak muayene ve
incelemeden sonra işin durumu uygun görüldüğü takdirde bir kabul tutanağı düzenlenir ve
bunu yüklenici veya vekili de imzalar. Kabul komisyonu işin kabulüne ilişkin kusur ve
eksikliklerin varlığını tespit ederse, gördüğü kusur ve eksikliklerin dökümünü gösterir bir liste
düzenler ve bunların giderilmesi için gerekli olan süreyi belirler.
Kabul işlemleri sırasında sözleşmeye göre gerekli görülen teknik deneyler, istek
halinde yüklenici tarafından yapılır veya yaptırılır.
Kabul komisyonunun tespit ettiği eksiklikler, belirlenen sürede yüklenici tarafından
giderilmezse, bu sürenin bitiminden sonra eksikliklerin giderilmesine kadar geçecek her gün
için, giderilecek eksikliğin durumuna göre sözleşmesinde gecikme cezası olarak yazılan
miktarın belli bir oranı tutarında ceza uygulanır ve kabul tarihi eksikliklerin giderilmesi
tarihine ertelenir. Ancak bu gecikme, sözleşmede belirtilen süreyi geçtiği takdirde idare, bu
eksiklikleri üçüncü taraflara yaptırabilir. Bu işlerin bedeli yüklenicinin varsa alacaklarından
veya teminatından kesilir. Bu takdirde eksikler tamamlanıncaya kadar ceza uygulaması devam
eder ve kabul tarihi ertelenir.
Kabul tarihi olarak esas alınacak tarih, işin kabule elverişli bir halde tamamlandığı
tarih olup bunu kabul komisyonu tespit ederek tutanağa geçirir.
Garanti dönemi olan işler için bu kabul ön kabul olarak tespit edilir ve garanti
dönemi sonunda kabul yapılır.
Kabul işleminin tamamlanması sonucunda yapılmış işleri ayrıntılı olarak (gerekli
durumlarda iş kalemlerini gösteren bir liste halinde) gösteren bir kabul belgesi düzenlenir.
b) Sürekli Nitelikteki İşlerde:
Kontrol teşkilatının Genel Şartname gereğince tuttuğu kayıtlar ile yükleniciye yapılan
ödemelere ilişkin belge ve kayıtlar idarece (a) fıkrasında öngörüldüğü şekilde kurulan kabul
komisyonu tarafından esas alınır. Kabul komisyonu, yüklenicinin yapılan iş nedeniyle idareye
karşı herhangi bir yükümlülüğünün kalmadığına karar verirse, üç nüshalı bir kabul belgesi
düzenler ve bir nüshasını yükleniciye verir. Eğer yüklenicinin idareye karşı olan
yükümlülüklerinden herhangi birini yerine getirmediği tespit edilirse, buna ilişkin
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2017/009
: 73
: 15.02.2017
: 2017/UH.II-603
sözleşmesinde belirtilen ceza ve kesintiler uygulanır ve kabul belgesi bundan sonra verilir.”
açıklamaları yer almaktadır.
4857 sayılı Kanun kapsamında asıl işveren konumunda bulunan ihaleyi yapan idarenin
her türlü işçi haklarından 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 62’nci maddesinin birinci
fıkrasının (e) bendine atıfta bulunan 4857 sayılı İş Kanunu’nun “Bazı kamu kurum ve
kuruluşlarında çalışanların kıdem tazminatı” başlıklı 112’nci maddesi uyarınca kıdem
tazminatından idarenin alt işveren konumunda bulunan yüklenici ile birlikte sorumlu olduğu,
dolayısıyla işçilerin söz konusu haklarının yüklenici tarafından verilmemesi halinde idarece
bunların karşılanmasının söz konusu olacağı, idarenin kontrol ve denetim yetkisi kapsamında
bu tür durumların ortaya çıkmamasını teminen bahse konu düzenleme ile gerekli tedbirleri
almayı amaçladığı, yüklenicinin işçilere olan borcunun aynı zamanda bu borçtan yüklenici ile
birlikte sorumlu olan idareye yönelik yüklenicinin bir borcu olduğunun kabulü gerektiği ve
4735 sayılı Kanun ile Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin ilgili maddeleri gereğince idarenin
işçi alacaklarının ödenmesinin temini için hakedişlerden kesinti yapıp işçi borçlarını ödeme,
borcunu ödemeyen yüklenicinin kesin teminatını iade etmeme ve/veya nakde çevirip borcuna
mahsup etme konularında yetki ve sorumluluğu bulunduğu ve 4734 sayılı Kamu İhale
Kanunu’nun 62’nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendine atıfta bulunan 4857 sayılı İş
Kanunu’nun “Bazı kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanların kıdem tazminatı” başlıklı
112’nci maddesi uyarınca işçilerin kıdem tazminatının idarece ödeneceği ve sözleşmenin
yürütülmesi aşamasında işçilerin kıdem tazminatını doğuracak bir sebeple işten ayrılması
halinde iddia konusu düzenlemenin değil 4857 sayılı Kanun’un 112’nci maddesinin tatbik
edileceğinin açık olduğu hususları birlikte göz önünde bulundurulduğunda, şikayet konusu
düzenlemenin ihalenin iptalini gerektirmediği anlaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.
Hamdi GÜLEÇ
Başkan
Şinasi CANDAN
II. Başkan
Osman DURU
Kurul Üyesi
Erol ÖZ
Kurul Üyesi
Köksal SARINCA
Kurul Üyesi
Dr. Ahmet İhsan ŞATIR
Kurul Üyesi
Hasan KOCAGÖZ
Kurul Üyesi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2017/009
: 73
: 15.02.2017
: 2017/UH.II-603
Mehmet ATASEVER
Kurul Üyesi
Oğuzhan YILDIZ
Kurul Üyesi