Ana Sayfa / Kararlar / Milli Savunma Bakanlığı Ankara Tedarik Bölge Başkanlığı / 2017/38159-Hazır Yemek Hizmeti Erzak Dahil, Malzemeli, 1 Yıllık (11 Kısım)
Bilgi
İKN
2017/38159
Başvuru Sahibi
Atisal İnşaat Gıda Tem. Oto. Emlak San. Tic. Ltd. Şti.
İdare
Milli Savunma Bakanlığı Ankara Tedarik Bölge Başkanlığı
İşin Adı
Hazır Yemek Hizmeti Erzak Dahil, Malzemeli, 1 Yıllık (11 Kısım)
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Hamdi GÜLEÇ  
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet İhsan  
ŞATIR, Hasan KOCAGÖZ, Oğuzhan YILDIZ  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Atisal İnşaat Gıda Tem. Oto. Emlak San. Tic. Ltd. Şti.,  
İvedik Organize Sanayi Sitesi 1354. Cadde No: 120/A Yenimahalle/ANKARA  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Milli Savunma Bakanlığı Ankara Tedarik Bölge Başkanlığı,  
Etlik Caddesi (Eski Garajlar Yanı) 06010 Keçiören/ANKARA  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2017/38159 İhale Kayıt Numaralı “Hazır Yemek Hizmeti Erzak Dahil, Malzemeli, 1 Yıllık  
(11 Kısım)” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Milli Savunma Bakanlığı Ankara Tedarik Bölge Başkanlığı tarafından 15.03.2017  
tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Hazır Yemek Hizmeti Erzak Dahil, Malzemeli,  
1 Yıllık (11 Kısım)” ihalesine ilişkin olarak Atisal İnşaat Gıda Tem. Oto. Emlak San. Tic.  
Ltd. Şti.nin 26.04.2017 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 28.04.2017 tarihli  
yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 08.05.2017 tarih ve 27018 sayı ile Kurum  
kayıtlarına alınan 08.05.2017 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2017/1189 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, 17.04.2017 tarihinde taraflarına tebliğ edilen  
kesinleşen ihale kararından, ihalenin teklif sunmuş oldukları kısımlarından 9’uncu kısmının  
(8'inci Mknz.P.Tug.K.Lığı Tekirdağ) teklifi sınır değerin altında kalan ve aşırı düşük teklif  
/
açıklaması uygun bulunan Palmiye Yemek Üretim Temizlik Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti.  
üzerinde bırakıldığının, Zeynel Yemek Ormancılık Tarım Petrol Plastik San. Tic. Ltd. Şti.nin  
ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olduğunun, Onuncu kısmının (11'inci  
Komd.Tug.K.Lığı / Denizli) Palmiye Yemek Üretim Temizlik Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti.  
uhdesinde kaldığı, ikinci avantajlı teklif sahibinin ise bulunmadığının, Onbirinci kısmının  
(İkm.K.Lığı / Afyon) ise Palmiye Yemek Üretim Temizlik Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti.  
üzerinde bırakıldığı, ikinci avantajlı teklif sahibinin ise bulunmadığının belirtildiği,  
1) Kesinleşen ihale kararında onuncu ve onbirinci kısımlarda ekonomik açıdan ikinci  
avantajlı teklif sahibinin belirlenmediği, alınan bu kararın yerinde olmadığı, bu nedenle  
yaklaşık maliyetin altında teklif vermiş oldukları için yeniden değerlendirmeye alınmaları  
gerektiği,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
2) Aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin açıklamalarının uygun olmadığı;  
a) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesinde belirtilen Malzemeli Hesap  
Sunum Cetvelini (Ek-H.4) hatalı olarak sunduğu, hesap sunum cetveli “(A) Ana Girdileri  
Tablosu”nun aşırı düşük teklif açıklamasında kullanılan iki haftalık örnek menüde yer alan  
yemeklerin içeriğindeki ana girdilerin tamamını kapsamadığı, anılan tabloda yer alan ana  
girdilerin birim fiyatları ve açıklama yöntemlerinin hatalı olarak cetvele yansıtıldığı, ayrıca  
ana girdi ile işçilik maliyeti toplamının, toplam teklif tutarına oranının Tebliğ’de belirtilen  
oranlar (0,80 0,95) arasında olmadığı,  
-
b) Aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin; sabah kahvaltısı, öğle yemeği, ara  
öğün ve akşam yemeği birim öğün maliyetlerini yanlış olarak hesapladığı, ayrıca ilgili  
firmalar tarafından oluşturulan yemek reçeteleri, iki haftalık örnek menüsüne ve Teknik  
Şartname’deki yemek içeriklerine uygun olarak hazırlanmadığı,  
c) Aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin; ara öğün örnek menüsünde yer alan  
“poşet süt 200 ml” ürününün açıklanmasında “litre” cinsinden “süt” ürününü kullandıkları,  
ihale dokümanına uygun olmayan bu açıklama sebebiyle tekliflerinin değerlendirme dışı  
bırakılması gerektiği,  
ç) Aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin; örnek sabah kahvaltısı menüsünde  
yer alan “kıymalı börek”, “rulo börek” ve “omlet” yemeklerine, oluşturdukları yemek  
reçetelerinde yer vermedikleri, anılan yemekleri “sabah kahvaltısı birim öğün maliyeti”  
hesaplamalarına dahil etmedikleri, kendi lehlerine eksik ve yanlış sabah kahvaltısı öğün  
maliyeti hesaplaması yapmış olmaları sebebiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması  
gerektiği,  
d) Örnek yemek menüsünde çeşitli “çorba” yemeklerine yer verildiği, ancak aşırı  
düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin; örnek yemek menüsünde yer alan çorbalar yerine  
farklı çorbalar üzerinden açıklama sundukları, örneğin farklı günlerde yer alan “domates  
çorbası” yemeği yerine başka çorbalar üzerinden açıklama sundukları, örnek menüye ve ihale  
dokümanına uygun olarak açıklama yapamamış olmaları sebebiyle tekliflerinin değerlendirme  
dışı bırakılması gerektiği,  
e) Aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin; örnek yemek menüsünde yer alan  
“sebze çorbası”, “supangle”, “vezir parmağı”, “peynirli makama”, “peynirli erişte”, “fırın  
makarna”, “kadınbudu köfte”, “karnıyarık”, “fırın tavuk (patatesli)”, “garnitürlü fırında  
tavuk”, “tulumba tatlısı” yemeklerinin içeriklerini Teknik Şartnameye uygun olarak  
hazırlamadıkları, ihale dokümanına uygun olarak açıklama yapamadıkları için tekliflerinin  
değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,  
f) Aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin; örnek yemek menüsünde yer alan  
“meyve” gramajlarını ihale dokümanında belirtilen gramajlara uygun olarak  
açıklayamadıkları, daha düşük gramajlı meyve ürünleri üzerinden açıklama sundukları  
örneğin ihale dokümanına göre “elma”, “mandalina” ve “portakal” meyve gramajlarının 300  
gr olması gerekirken, daha düşük gramaj üzerinden açıklama yaptıkları, bu nedenle  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,  
g) Aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin; iki haftalık örnek menüde yer alan  
etli, tavuklu ve sebzeli yemeklerin içeriğinde bulunan sığır eti (kemikli), hindi parça eti  
(kuşbaşı), taze alabalık, taze çipura, taze levrek ve tavuk eti but miktarlarını, oluşturdukları  
yemek reçetelerine eksik olarak yansıttıkları,  
ğ) İhale dokümanı ekinde yer alan “Personel Yemek Terkip ve Gramaj Tablosu”nda  
yer alan yemeklerin içeriğindeki kırmızı et cinsinin “Sığır Eti (Kemikli)” olduğunun  
belirtildiği, ihale dokümanı ekinde yer alan Teknik Şartname’de kullanılacak olan kırmızı et  
"sığır gövde eti -karkas" olarak tanımlandığı için, yemeklerin içeriğindeki sığır eti (kemikli)"  
ürününün "sığır eti (karkas) birim fiyatı üzerinden fiyatlandırılmasının gerektiği, aşırı düşük  
teklif açıklaması sunan firmaların; yemeklerdeki “sığır eti karkas ürününün fiyatının tevsiki  
amacıyla ticaret borsa bültenlerindeki salt “sığır eti” veya “sığır eti kemikli’ birim fiyatını  
kullandıkları, ticaret borsa bültenlerinin kotasyon listeleri incelendiğinde, “sığır eti  
(kemikli)”, “sığır eti”, “sığır eti (kemiksiz)”, “sığır eti karkas” ürünlerinin birbirlerinden  
farklı ürünler olduğu, birim fiyatlarının da birbirlerinden farklı olduğu, ticaret borsa  
bültenlerinde “sığır eti (karkas)” birim fiyatının, “sığır eti” ve “sığır eti kemikli” birim  
fiyatından oldukça yüksek olduğu, dolayısıyla aşırı düşük teklif açıklamasının daha düşük  
fiyatlı “sığır eti” ile yapılması, aşırı düşük teklif açıklaması sunan istekliler lehine fiyat  
avantajı sağlayacak şekilde maliyet düşürücü hesaplamaya yol açtığından, ihale dokümanına  
uygun olarak anılan ürün fiyatı tevsik edilemediğinden, isteklilerin tekliflerinin  
değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,  
h) Aşırı düşük teklif açıklaması sunan istekliler tarafından örnek yemek menüsünde  
yer alan bazı yemeklerin içeriğindeki ayva, ceviz içi, fındık içi, çilek, dondurulmuş milföy  
hamuru, ekmek, ekmek mayası, erik, kakao, karpuz, kırmızı lahana, şekerpare tatlısı,  
kemalpaşa tatlısı, kiraz, kivi, limon, mandalina, muz, nohut, pirinç unu, portakal, salam,  
sarımsak, sakız kabağı, sucuk, tarhana, tel kadayıf, turp ve yumurta ana girdilerinin birim  
fiyatlarının hatalı olarak Ek-H.4 cetveline yansıtıldığı, anılan istekliler tarafından söz konusu  
ana çiğ girdilerin fiyatlarının tevsiki amacıyla, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği İle Odalar  
ve Borsalar Kanunu’nun 51’inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından  
düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde  
gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren belgeleri sunması gerekirken, maliyet düşürücü olarak  
mevzuatta belirlenen sürelerin dışındaki ve asgari birim fiyatları kullanarak açıklama  
yapıldığı, dolayısıyla aşırı düşük teklif açıklaması veren isteklilerin açıklamalarının mevzuat  
hükümlerine aykırılık teşkil ettiği,  
ı) Ana girdilerden olan “ceviz içi”, “çam fıstığı” ve “fındık içi” ürünlerinin birim  
fiyatlarının ticaret borsası bültenlerinde yer aldığı, ancak aşırı düşük teklif savunması veren  
firmalar ilgili ürünlerin fiyatlarının tevsiki amacıyla, ticaret borsalarında yer alan “kabuklu  
ceviz”, “kabuklu çam fıstığı” ve “kabuklu fındık” birim fiyatlarını kullandıkları, bu durum  
sebebiyle de tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,  
i) Örnek yemek menüsünde bisküvi, çikolata, çikolatalı gofret, hazır kek ürünlerinin  
yer aldığı, terkip ve gramaj tablosu listesinde anılan ürünlerin niteliklerin ve gramaj  
ağırlıklarının belirtildiği, ancak aşırı düşük teklif açıklaması sunan istekliler tarafından anılan  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
ürünlerin gramajlarının ihale dokümanında belirtilen gramajların altında gösterildiği bu  
nedenle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,  
j) Sözleşme Tasarısı’nın 36.4.2.3’üncü maddesine uygun olarak açıklama sunulmadığı,  
aşırı düşük teklif açıklaması sunan firmaların çayın yanında verilecek olan şeker için “kg  
cinsinden şeker” üzerinden toplam ana girdi hesabı ve fiyat tevsiki yaptıkları, ihale  
dokümanına uygun olarak yapılmayan bu açıklama sebebiyle ilgili firmaların teklifinin  
değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,  
k) İhale dokümanı ekinde yer alan “Personel Yemek Terkip ve Gramaj Tablosu”nda,  
bazı yemeklerin içeriğinde yer alan “süt” ürününün “pastörize süt” veya “UHT süt” olması  
gerektiğinin belirtildiği ancak, aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin açıklama  
kapsamında ticaret borsa bültenlerindeki salt “süt” veya “açık inek sütü” birim fiyatlarını  
kullandıkları, ihale dokümanına uygun olarak açıklama yapamadıkları gerekçesiyle  
değerlendirme dışı bırakılmalarının gerektiği,  
l) Örnek yemek menüsünde “milföy börek” içeriğinde, “100 gr dondurulmuş milföy  
hamuru” ürününün bulunduğu, ürünün fiyatının tevsiki amacıyla ticaret borsa bültenlerindeki  
salt “milföy hamuru” birim fiyatını kullandıkları, iki ürünün fiyatlarının farklı olduğu ihale  
dokümanına uygun olarak açıklama yapamadıkları gerekçesiyle değerlendirme dışı  
bırakılmalarının gerektiği,  
m) İki haftalık örnek yemek menüsünde “böreklik yufka”, “ekmek mayası”, “tel  
kadayıf’, “paket meyve suyu (nektar) 200 ml” ürünlerinin yer aldığı, aşırı düşük teklif  
açıklaması sunan isteklilerin “böreklik yufka” ürün fiyatının tevsiki amacıyla ticaret borsa  
bültenlerindeki “yufka” birim fiyatını kullandıkları, “ekmek mayası” ürününün fiyatının  
tevsiki amacıyla “yaş maya” veya “maya” ürünü birim fiyatı kullandıkları, “tel kadayıf”  
ürününün tevsiki amacıyla “kadayıf’ birim fiyatını kullandıkları, “paket meyve suyu (nektar)  
200 ml” ürününün fiyatının tevsiki amacıyla ise “meyve suyu 1/5” birim fiyatını  
kullandıkları, bu nedenle anılan ürünlerin fiyatlarının ihale dokümanında belirtilen niteliklere  
ve isimlere uygun olarak açıklanamadığı,  
n) Aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin; yemeklerin üretiminde kullanılacak  
olan limon (adet), maydanoz (demet), dereotu (demet), marul (adet) ana girdilerinin fiyatının  
tevsiki amacıyla, ticaret borsa bültenlerindeki limon (kg), maydonoz (kg), dereotu (kg) ve  
marul (kg) birim fiyatlarını kullandığı, kg cinsinden, adet veya demet cinsine uyarlama  
yapılarak açıklama yapıldığı, oysaki ticaret borsa bültenlerinde anılan ürünlerin “kg” veya  
“adet/demet” cinsinden birim fiyatlarının ayrı ayrı yer aldığı, dolayısıyla ihale dokümanına  
uygun olarak açıklama sunamadıklarından dolayı ilgili firmaların teklifinin değerlendirme  
dışı bırakılması gerektiği,  
o) İhale dokümanın ekinde yer alan “yemek hizmetlerinde alınacak mallara ait Teknik  
Şartname çizelgesi” başlığı adı altında yemeklerde kullanılacak olan ayranın tam yağlı, beyaz  
peynirin tam yağlı, dil peynirinin tam yağlı, kaşar peynirinin tam yağlı, pastörize sütün tam  
yağlı, tulum peynirinin tam yağlı, yoğurdun tam yağlı cinsinden olacağı, zeytinyağının ise  
riviera cinsinden olacağının hüküm altına alındığı, aşırı düşük teklif açıklaması sunan  
isteklilerin anılan ürünler için öngörülen bedelin tevsiki için sundukları ticaret borsası  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
bültenlerinde salt “beyaz peynir,” kaşar peyniri”, “dil peyniri”, “süt”, “tulum peyniri”,  
“yoğurt” ve “zeytinyağı” ibaresinin yer aldığının görüleceği, ilgili ürünlerin cinsinin “tam  
yağlı” veya “riviera” olduğuna dair herhangi bir ibareye yer verilmediği, anılan ana girdilerin  
cinsinin ihale dokümanında düzenlendiği üzere “tam yağlı” ve “riviera” olma özelliklerini  
karşılayıp karşılamadığı hususunun açıkça anlaşılmadığı, ticaret borsası bültenlerinde yarım  
yağlı peynir, tam yağlı peynir, yağlı peynir, yarım yağlı yoğurt, tam yağlı yoğurt, sızma  
zeytinyağı, riviera zeytinyağı, dökme zeytinyağı fiyatlarının ayrı ayrı yer aldığı, söz konusu  
ürünler için öngörülen bedelin tevsik edilemediği, sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının  
mevzuata uygun görülmeyerek tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği, Ticaret  
borsası bültenlerinde dil peyniri, tulum peyniri, kaşar peyniri, beyaz peynir, pastörize süt,  
yoğurt ve zeytinyağı çeşitleri arasında fiyat farkının olması sebebiyle, “tam yağlı kaşar  
peyniri”, “tam yağlı beyaz peynir”, “tam yağlı dil peyniri, “tam yağlı tulum peyniri”, “tam  
yağlı pastörize süt,” “tam yağlı poşet süt 200ml”, “tam yağlı yoğurt”, “riviera zeytinyağı”  
birim fiyatlarının diğer ürün fiyatlarından daha yüksek olduğu,  
ö) İhale dokümanın ekinde yer alan yemek hizmetlerinde alınacak mallara ait Teknik  
Şartname çizelgesine göre ekmek hariç diğer tüm yemeklerin içeriğinde kullanılması gereken  
“buğday unu” nun “özel amaçlı un” olması gerektiği, aşırı düşük teklif açıklaması sunan  
istekilerin ise örnek menüde yer alan bazı yemeklerin içeriğindeki “buğday unu” ürününün  
fiyatının tevsiki amacıyla ticaret borsa bültenlerindeki “buğday unu” birim fiyatını  
kullandıkları, ihale dokümanı hükümleri gereğince “buğday unu” ürününün “özel amaçlı un”  
ürünü ve birim fiyatı üzerinden açıklanması gerektiği, ticaret borsa bültenlerinin kotasyon  
listeleri incelendiğinde “buğday unu” ve “özel amaçlı un” ürünlerinin ayrı ayrı yer aldığı ve  
birim fiyatlarının da birbirinden farklılık arz ettiği, ihale dokümanına uygun olarak açıklama  
yapamamış olmaları sebebiyle anılan isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması  
gerektiği,  
p) Aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin; “kuru fasulye”, “kuru barbunya  
fasulye”, “nohut”, “kırmızı mercimek” ve “yeşil mercimek” ana girdilerinin fiyatlarının  
tevsiki amacıyla ticaret borsa bültenlerindeki ilgili ürünlerin ortalama birim fiyatlarını  
kullandıkları, ancak ilgili ürünlerin tevsiki amacıyla sunulan ticaret borsa bültenleri  
incelendiğinde, anılan ürünlerin ilgili ticaret borsa bültenlerinde bulunmadığı, tekliflerinin  
değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,  
r) Örnek sabah kahvaltısı menüsünde “poşet pastörize tereyağ”, “poşet reçel”, “poşet  
fındık ezmesi”, “eritme peyniri”, “poşet bal”, “poşet tahin  
ihale dokümanına göre “poşet pastörize tereyağ =15 gr”, “poşet reçel  
ezmesi 40 gr”, “eritme peyniri 25 gr”, “poşet tahin pekmez 40 gr” ağırlığında olması  
-pekmez” ürünlerinin yer aldığı,  
=
40 gr”, “poşet fındık  
=
=
-
=
gerektiği, aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin ise anılan ürünlerin gramajlarını  
ihale dokümanına uygun olarak açıklamadıkları, daha düşük gramajlı ürünler üzerinden  
açıklama sundukları,  
s) Aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin; ekmek, süt, ayran, yoğurt gibi  
ürünlerin fiyatlarının tevsiki amacıyla halk ekmek fabrikaları, Atatürk Orman Çiftliği vb. gibi  
Kamu kurumu niteliğini haiz bir kuruluşların fiyat listelerini kullandıkları, ancak Kamu İhale  
Genel Tebliği’nin 79.2.2.3’üncü maddesine göre bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli  
olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
hariç) geçerli olması gerektiği, mevzuata aykırı olarak ilan/davet tarihinden önceki tarihli  
fiyat listeleri ile açıklama yapıldığı için tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,  
ş) Aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin sunmuş olduğu aşırı düşük teklif  
açıklamasında Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.2 ve 79.2.2.3’üncü maddeleri uyarınca  
sunulan kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyatları  
gösteren belgelerde tarih bulunmadığı, sadece ilgili kurumun internet sayfası üzerinden temin  
edilen bilgisayar çıktısının alındığı tarihin bulunduğu, bu nedenle ilgili ürünlerin birim  
fiyatlarının hangi tarihler arasında geçerli olduğunun teyit edilemeyeceği,  
t) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.5. maddesi kapsamında sunmuş oldukları  
“Toptancı Hal Fiyatları” belgelerinin ilgili Toptancı Hali İdaresi tarafından düzenlenip  
düzenlenmediğinin bilinmediği, belgeler onaysız olduğu, açıklama kapsamında  
kullanılmasının uygun olmadığı,  
u) Aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin aşırı düşük teklif açıklaması  
kapsamında sunmuş olduğu EK-O.7 maliyet/satış tutarı tespit tutanağı Kamu İhale Genel  
Tebliği’nin 79.2.2.7’nci maddesine göre hazırlanmadığı, belgelerde yer alan ana girdilerin  
fiyatları ağırlıklı ortalama birim maliyetlerin altında ve toplam tutarların yanlış hesaplandığı,  
son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde üretilen/alımı ve satımı yapılan mal  
miktarları, ihale konusu ihtiyaçların en az yarısını kapsamadığı, anılan belge üzerinde hangi  
vergi beyanname dönemine ait olduğu bilgisi yer almadığı, ilgili belgeye “Tarih” ve “Sayı”  
verilmediği, söz konusu belgelerin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 8.4’üncü maddesine uygun  
hazırlanmadığı, ilgili meslek mensubu tarafından da her sayfasının kaşelenip imzalanmadığı,  
ayrıca yürürlükteki mevzuat gereğince adı geçen tutanağın ekinde sunulması gereken ilgili  
meslek mensubuna ait Faaliyet Belgesi’nin geçerlilik süresi dolduğu,  
ü) Palmiye Yemek Üretim Temizlik Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Burcu  
Organizasyon İnşaat Temizlik Özel Güvenlik Sistemleri Gıda Plastik Sanayi ve Ticaret  
Limited Şirketi tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında kullanılan EK  
Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanaklarının bütün sayfalarının sunulmadığı, ilgili firmalardan  
EK O.7 tutanaklarının eksik olan sayfalarının tamamlatılmasının istenildiği, doğru şekilde  
sunulmayan belgenin sonradan tamamlatılmasının söz konusu olamayacağı,  
-O.7  
-
v) EK  
-O.7 Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanaklarında yer alan ana girdilerin ağırlıklı  
ortalama birim maliyetleri, hem birim öğün maliyet hesaplamasına hem de Ek  
-H.4 A) Ana  
Girdileri tablosuna hatalı olarak yansıtıldığı, örneğin ilgili tutanakta yer alan hazır kek,  
çikolatalı gofret, poşet meyve suyu, poşet ayran, poşet süt, fırın makama, özel amaçlı un  
ürünlerinin birim fiyatları öğün maliyetleri hesaplamasına ve Ek-H.4 A) Ana Girdileri  
tablosuna eksik ve hatalı olarak yansıtıldığı, kendi lehlerine fiyat avantajı sağlayıcı nitelikte  
eksik ve yanlış maliyet hesaplaması yapmış olmaları sebebiyle aşırı düşük teklif açıklaması  
sunan isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,  
y) Sözleşme Tasarısı’nın 36.4.1.33’üncü maddesinde  
kullanılmak üzere bir yıl içerisinde en fazla 10 (on) defa personel başına günlük 1,5 Litre  
ambalajlanmış içme suyu üç adet 0,5 Litrelik olacak şekilde verilecektir. düzenlemesinin  
İhtiyaç duyulan durumlarda  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
bulunduğu, bu düzenleme gereğince verilecek olan “500 ml pet şişe su” ana girdi  
hesaplamasına dahil edilmediği, eksik ana girdi maliyeti hesaplanması sebebiyle aşırı düşük  
teklif açıklaması sunan isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,  
z) Sözleşme Tasarısı’nın 36.4.1.26’ncı maddesi ve 11.Kısım (İkmal Komutanlığı /  
Afyon) için “Ekmek Dahil” düzenlemesi gereği sabah kahvaltısı, öğle yemeği ve akşam  
yemeklerinde kişi başı 150’şer gram ekmek verilmesi gerektiği, aşırı düşük teklif açıklaması  
sunan isteklilerin birim öğün maliyeti hesaplamalarına “ekmek” maliyetini dahil etmedikleri,  
firmaları lehine fiyat avantajı sağlayıcı nitelikte açıklama sunmuş olmaları sebebiyle  
tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,  
aa) Teknik Şartnamedeki iki haftalık örnek menüde bulunan yemeklerin içeriğinde  
“Kg” cinsinden “Ayçiçekyağı” ve “Zeytinyağı” ana girdilerinin yer aldığı, aşırı düşük teklif  
açıklaması sunan isteklilerin ise anılan ürünlerin birim fiyatlarının tevsiki amacıyla ticaret  
borsa bültenlerinde yer alan “Lt” cinsinden birim fiyatlarını kullandıkları, ayçiçekyağı ve  
zeytinyağının özgül ağırlığı dikkate alındığında 1 kg ayçiçekyağı ve zeytinyağı 1 litreden  
daha fazla ayçiçekyağına ve zeytinyağına tekabül ettiği, bu durumda ayçiçekyağı ve  
zeytinyağının 1 litre fiyatının 1 kilogram fiyatı yerine kullanılması isteklilere fiyat avantajı  
sağladığı ve ihale dokümanına aykırı olarak açıklama sunulduğu,  
bb) Örnek yemek menüsünde “fırın makarna”, “peynirli makarna” ve “peynirli erişte”  
yemeklerinin yer aldığı, bu yemeklerin içeriğinde de “makarna fırın”, “makarna sade” ve  
“makarna erişte” ürünlerinin yer aldığı, aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin  
belirtilen bu üç farklı ürününün fiyatının tevsiki amacıyla ticaret borsa bültenlerinde yer alan  
salt “makarna” ürün fiyatını kullandıkları, ticaret borsa bültenlerinde “fırın makarna”, “erişte”  
ve “makarna” ürünlerinin ayrı ayrı yer aldığı ve fiyatlarının ayrı olduğu,  
cc) Aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin açıklama dosyasında “eritme  
peyniri (25 gr), gofret çikolatalı (40 gr), hazır kek (42 gr), poşet ayran (200 ml), poşet bal (40  
gr), poşet fındık ezmesi (40 gr), poşet meyve suyu (nektar) 200 ml, poşet pastörize tereyağ 15  
gr, poşet reçel 40 gr, poşet süt 200 ml, poşet tahin-pekmez 40 gr” gibi ürünlere ait fiyatların  
açıklanmasında kamu kurum ve kuruluşları ile ticaret borsası fiyatları mevcut olmasına  
rağmen, üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulduğu, ilgili firmalar tarafından  
sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında fiyat teklifi ile sunulan gıda malzemelerine ilişkin  
olarak neden fiyat teklifi sunularak aşırı düşük teklif açıklaması yapıldığına dair herhangi bir  
geçerli hukuki gerekçe sunulmadığı, gerekçe olarak ticaret borsalarında bu ürünlerin fiyatının  
bulunmadığının belirtildiği, ancak 79.2.2’nci maddede sadece ticaret borsasına atıf  
yapılmadığı, Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin  
Fiyatlar, Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar gibi alternatiflerde  
sunulduğu, buna göre örneğin Ankara Atatürk Orman Çiftliği, Gıda Tarım ve Hayvancılık  
bünyesinde faaliyet gösteren kuruluşların fiyatları kullanılabileceği,  
çç) Aşırı düşük teklif savunması veren firmalar tarafından sunulan fiyat tekliflerinin  
üzerinde bulunması gereken ibarenin bulunmadığı, ve bu haliyle (Ek O.6) formları ile  
-
uyumsuz olduğu, ayrıca Kamu İhale Genel Tebliği’nin 8.4’üncü maddesine göre ilgili  
istekliler tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında, üçüncü kişilerden alınarak  
sunulan fiyat tekliflerinde olması gereken TÜRMOB kaşesinin bulunmadığı, TÜRMOB  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
kaşesi yerine kaşe numarası yazıldığı için Kamu İhale Genel Tebliği’nin 8.4’üncü maddesine  
aykırı davranıldığı, ayrıca sunulan fiyat tekliflerinde “tarih” ve “sayı” bilgisinin yer almadığı,  
dd) Aşırı düşük teklif açıklaması sunan istekliler tarafından toplam işçilik maliyet  
hesaplamasının doğru olarak yapılmadığı, ihale dokümanına göre Tekirdağ kısım ihalesi için  
toplam 143 işçi, Denizli kısım ihalesi için toplam 65 işçi, Afyon kısım ihalesi için ise 48 işçi  
üzerinden asgari işçilik hesaplaması yapılması gerekirken, daha az işçi sayısı üzerinden  
hesaplama yapıldığı, Sözleşme Tasarısı’nın 36.5.3.10’uncu maddesindeki düzenleme  
gereğince personele verilmesi gereken yemek, birlik içi yol ücreti ve birlik dışı yol ücretinin  
asgari işçilik hesaplamasına dahil edilmediği, ilgili firmalar tarafından işçilik maliyet  
hesaplamasına sadece “birlik dışı yol maliyeti” ilave edildiği, ihale dokümanı ekinde yer alan  
“2017  
-38159  
9
9BBF8.MKNZ.P.TUG.K.LIGI”,  
“2017  
-38159  
10  
10BBF1  
l.KOM.TUG.K.LIGI” ve “2017  
-381591111 BBFIKM.K.LIGI” dosyasında da belirtildiği  
üzere çalıştırılacak olan personeller için “Birlik İçi Ulaşım Ücretinin” de yüklenici tarafından  
karşılanacağı göz önünde bulundurulduğunda, sadece “birlik dışı ulaşım gideri” için bir bedel  
öngörüldüğünden kendi lehlerine fiyat avantajı sağlayıcı nitelikte ihale dokümanına uygun  
olmayan eksik ve yanlış işçilik maliyet hesaplaması yapılması sebebiyle ilgili isteklilerin  
tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği, söz konusu hizmet alımı işi 365 gün  
süreklilik arz ettiğinden, işin süresi olan 01.07.2017  
-
30.06.2018 tarihleri arasındaki Ulusal  
bayram ve genel tatil günleri çalışma ücretleri asgari işçilik hesaplamasına dahil edilmediği,  
ayrıca Teknik Şartnamede yer alan “Çalıştırılacak Personele Yüklenici tarafından verilecek  
kıyafet çizelgesi” gereğince personellere hangi cins ve nitelikte kıyafeti verileceğine ilişkin  
bir düzenleme bulunduğu, bu nedenle giyime ilişkin giderlerin istekli tarafından verilen  
teklife dahil edilmesine yönelik bir belirleme yapıldığı, söz konusu giderlerin işçilik gideri  
kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, anılan isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamaları  
kapsamında giyime ilişkin giderlere personel maliyetleri kapsamında ver vermediği, bu  
giderlerin malzemeli yemek sunumu hesap cetvelinde yer alan ve istekliler tarafından  
hesaplanan işçilik oranını etkilediği dikkate alındığında, aşırı düşük teklif açıklamasında yer  
alan (ana çiğ girdi maliyeti  
hesaplanmasına yol açtığı,  
+
işçilik maliyeti) / toplam teklif tutarı oranının yanlış  
ee) 25.01.2017 tarihinde yürürlüğe giren Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı  
ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79.2.6’ncı  
maddesi gereğince isteklilerin örnek menüdeki girdiler ve işçilik gideri kullanılarak teklif  
ettikleri birim fiyatı açıklamalarının gerektiği, aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin,  
birim fiyat teklif cetvelinde yer alan kalemi için örnek menüyü kullanarak hesapladıkları  
birim öğün maliyetleri ile öğün başına düşen birim işçilik maliyetleri toplandığında bulunan  
tutarların, isteklilerin ihalede teklif ettikleri birim fiyatların üzerinde olduğu, teklif ettikleri  
birim fiyatları tevsik edemediklerinden, kalemleri için teklif ettikleri birim fiyatlar, ana  
girdi maliyeti  
+
işçilik maliyetini karşılayamadığından, tekliflerinin değerlendirme dışı  
bırakılması gerektiği, Tebliğ açıklamaları gereğince “Toplam Miktar” ve “Toplam Tutar”  
hesaplaması yapılmayacağı belirtilmesine rağmen, aşırı düşük teklif savunması veren istekli  
firmalar yürürlükten kaldırılan Tebliğ hükümlerine göre “A) Ana Çiğ Girdileri” tablosunu  
kullanarak “Toplam Miktar” ve “Toplam Tutar” açıklaması yaptıkları,  
Yukarıda belirtilen nedenlerle, aşırı düşük teklif açıklaması sunan Palmiye Yemek  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
Üretim Temizlik Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti., Zeynel Yemek Ormancılık Tarım Petrol  
Plastik San. Tic. Ltd. Şti., Nimet Gıda Taşımacılık İnşaat Temizlik Sanayi ve Ticaret Limited  
Şirketi, Burcu Organizasyon İnşaat Temizlik Özel Güvenlik Sistemleri Gıda Plastik Sanayi ve  
Ticaret Limited Şirketi, Kuzey Grup Tem. Bil. Oto. Gıd. Tar. ve Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti.  
firmalarının aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmayarak ihale dışı bırakılması  
gerektiği, düzeltici işlem belirlenip ihalenin her üç kısmının da uhdelerinde bırakılması  
gerektiği iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması”  
başlıklı 40’ıncı maddesinde “37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda  
ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.  
Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte  
işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat  
dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat  
dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde, ihale dokümanında bu  
unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları belirlenir.  
İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar.  
Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve  
hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir.  
İhale kararları ihale yetkilisince onaylanmadan önce idareler, ihale üzerinde kalan  
istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ihalelere  
katılmaktan yasaklı olup olmadığını teyit ettirerek buna ilişkin belgeyi ihale kararına eklemek  
zorundadır. İki isteklinin de yasaklı çıkması durumunda ihale iptal edilir.” hükmü,  
Anılan Kanun’un “Sözleşme yapılmasında isteklinin görev ve sorumluluğu” başlıklı  
44’üncü maddesinde “İhale üzerinde kalan istekli 42 ve 43 üncü maddelere göre kesin  
teminatı vererek sözleşmeyi imzalamak zorundadır. Sözleşme imzalandıktan hemen sonra  
geçici teminat iade edilir.  
Bu zorunluluklara uyulmadığı takdirde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek  
kalmaksızın ihale üzerinde kalan isteklinin geçici teminatı gelir kaydedilir. Bu durumda idare,  
ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif fiyatının ihale yetkilisince uygun görülmesi  
kaydıyla, bu teklif sahibi istekli ile de Kanunda belirtilen esas ve usullere göre sözleşme  
imzalayabilir.  
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin de sözleşmeyi imzalamaması  
durumunda ise, bu teklif sahibinin de geçici teminatı gelir kaydedilerek ihale iptal  
edilir.” hükmü,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
İdari Şartname’nin “İhalenin karara bağlanması” başlıklı 36’ncı maddesinde “36.1.  
Yapılan değerlendirme sonucunda ihale komisyonu tarafından ihale, ekonomik açıdan en  
avantajlı teklifi veren istekli üzerinde bırakılır.  
36.2. İhale komisyonu, yapacağı değerlendirme sonucunda gerekçeli bir karar alarak  
ihale yetkilisinin onayına sunar.” düzenlemesi,  
Anılan Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibine bildirim”  
başlıklı 42’nci maddesinde “42.1. İhale üzerinde bırakılan istekliyle sözleşmenin  
imzalanamaması durumunda, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif fiyatının ihale  
yetkilisince uygun görülmesi kaydıyla, bu teklif sahibi istekliyle sözleşme imzalanabilir.  
42.2. Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli, 4734 sayılı Kanunun 42  
nci maddesinde belirtilen sürenin bitimini izleyen üç gün içinde sözleşme imzalamaya davet  
edilir….” düzenlemesi yer almaktadır.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 40’ıncı maddesinden, ihale kararları ihale  
yetkilisince onaylanmadan önce ihale üzerinde bırakılan istekli ile varsa ekonomik açıdan en  
avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığının teyit  
ettirileceği, aynı Kanun’un 44’üncü maddesinden ise, ekonomik açıdan en avantajlı teklif  
sahibi ile sözleşme imzalanamaması durumunda, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif  
sahibinin teklifinin uygun görülmesi kaydıyla sözleşmeye davet edilebileceği anlaşılmaktadır.  
Yapılan inceleme neticesinde başvuruya konu ihalenin 17.02.2017 tarihli ihale  
komisyonu kararında ihalenin 10’uncu ve 11’inci kısmlarına ilişkin olarak ekonomik açıdan  
en avantajlı teklif sahibinin belirlendiği ancak, ihalenin 10’uncu kısmında Zeynel Yem. Or.  
Tar. Pet. Pl. San. Tic. Ltd. Şti.nin, 11’inci kısmında ise Kuzey Grup Tem. Bil. Oto. Gıd. Tar.  
ve Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin yaklaşık maliyetin altında olmasına rağmen  
ekonomik açıdan en avantajlı teklifle arasında yüksek fark (10’uncu kısımda %17, 11’inci  
kısımda %27,10) olduğundan kamu yararının da gözetildiği gerekçesiyle söz konusu  
kısımlarda ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklilerin belirlenmediği,  
yukarıda yer ihale mevzuatında ihale komisyonunun ekonomik açıdan en avantajlı ikinci  
teklifi belirleme zorunluluğunu gerektirecek emredici bir hükmün bulunmadığı, ekonomik  
açıdan en avantajlı ikinci teklifin belirlenmesinin idarenin takdirinde olduğu, bu sebeple  
ihalenin söz konusu kısımlarında idarece ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifin  
belirlenmemiş olmasında mevzuata aykırılık bulunmadığı anlaşılmıştır.  
Ayrıca, ihale komisyonu tarafından yapılan değerlendirmeler sonucunda başvuru  
sahibinin teklifinin geçerli teklif olarak belirlendiği bu nedenle değerlendirme dışı  
bırakılmayan tekliflerinin yeniden değerlendirmeye alınamayacağı açık olduğundan, başvuru  
sahibinin iddialarının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
a) 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,  
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük  
teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri  
değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve  
dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar  
çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.  
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak  
tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte  
önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale  
komisyonu;  
1) Verilen hizmetin ekonomik olması,  
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
b) İhale, aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemleri yapılmaksızın  
sonuçlandırır.  
c) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama  
istenmeksizin reddedilir…” hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı  
düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Hizmet alımı  
ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.  
79.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık  
maliyet tutarı sınır değer olarak kabul edilir.  
79.1.2. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değer;  
SD: Sınır değeri,  
YM: Yaklaşık maliyeti,  
n: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu  
anlaşılan isteklilerin teklif sayısını,  
T1, T2, T3….Tn: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne  
uygun olduğu anlaşılan isteklilerin teklif bedellerini,  
R: Sınır Değer Tespit Katsayısını  
79.1.3. 79.1.2 nci maddede yer alan R değeri her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
üzere Kurum tarafından belirlenir ve ilan edilir. İhalenin konusu veya işin niteliğine göre  
Kurum tarafından farklı değerleri belirlenebilir.  
R
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin  
yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı  
unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için  
isteklilere üç (3) gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.  
79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü  
düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları  
belirtilir.  
Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle (Değişik ibare: 25/01/2017-  
29959 R.G./13. md.) “ana girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider” oranlarının belirtildiği  
Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek- H.4) hazırlayarak açıklaması kapsamında  
sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için “(Ana Girdi Maliyeti+İşçilik  
Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve 0,95’den çok olmaması gerekir. Oran  
belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya 0,95’den çok olan isteklilerin teklifleri  
reddedilir.  
Bu maddede yer alan ana girdi ibaresi kapsamında, kırmızı et; beyaz et; balık;  
işlenmiş et ürünleri (sucuk, salam, sosis, kavurma gibi); kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut,  
mercimek, kuru fasulye gibi); sebze; meyve; toz şeker, süt; yoğurt, ayran; yağ ürünleri  
(ayçiçek yağı, zeytinyağı, tereyağı) kahvaltı malzemeleri (peynir, zeytin, yumurta, reçel, bal  
gibi); pet su, ekmek açıklama yapılacak unsurlar olarak dikkate alınır. İdarenin ihale  
dokümanında bu girdilerin dışında ana girdi niteliğinde malzeme içeren yemek öğünü  
düzenlemesi durumunda aşırı düşük teklif açıklama yazısında açıklama istenecek unsurlar  
arasında bu malzemelerin de belirtilmesi zorunludur. Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği  
orana uygun teklif sunması durumunda, yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri  
(doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama  
giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör  
muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurlar “yardımcı girdiler”  
başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama sunulması gerekmez.  
Örneğin; 1.000 öğün yemek alımı için çıkılan bir ihalede, birim fiyat olarak 5 TL teklif  
veren bir isteklinin, 5.000 TL olan toplam teklif bedelinin aşırı düşük olarak değerlendirilmesi  
ve istekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde “(Ana Girdi  
Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,90 olarak belirtilmesi halinde,  
teklifin 4.500 TL’sinin ana çiğ girdi ile işçilik toplamını içerdiği kabul edilir ve isteklinin  
sadece bu kısma ilişkin açıklama yapması gerekir. Teklifin 500 TL’lik kısmının ise yardımcı  
giderlere ilişkin olduğu kabul edildiğinden, bu kısma ilişkin açıklama yapılması  
gerekmemektedir.” açıklaması yer almaktadır.  
Başvuru sahibi tarafından aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin Malzemeli  
Hesap Sunum Cetvelini (Ek-H.4) hatalı olarak sunduğu, hesap sunum cetveli “(A) Ana  
Girdileri Tablosu”nun aşırı düşük teklif açıklamasında kullanılan iki haftalık örnek menüde  
yer alan yemeklerin içeriğindeki ana girdilerin tamamını kapsamadığı, anılan tabloda yer alan  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
ana girdilerin birim fiyatları ve açıklama yöntemlerinin hatalı olarak cetvele yansıtıldığı,  
ayrıca ana girdi ile işçilik maliyeti toplamının, toplam teklif tutarına oranının Tebliğ’de  
belirtilen oranlar ( 0,80 0,95) arasında olmadığı iddia edilmektedir.  
-
İhalenin 9’uncu kısmında, geçerli teklif sunan ve teklifleri sınır değerin altında  
bulunan isteklilerden Palmiye Yem. Üre. Temiz. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti., Zeynel Yem. Or.  
Tar. Pet. Pl. San. Tic. Ltd. Şti. ve Nimet Gıda Taş. İnş. Tem. Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. olmak  
üzere  
3
istekli tarafından açıklama sunulduğu görülmüştür.  
Anılan isteklilerin ihalenin 9’uncu kısmına ilişkin açıklamaları kapsamında  
hazırladıkları Ek-H.4 cetvelleri üzerinden yapılan incelemede;  
Palmiye Yem. Üre. Temiz. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından ihalenin idarenin  
takdirine bağlı girdilerden istediklerini seçmek suretiyle açıklama istenmeyen su girdisi de  
dahil olmak üzere toplam 116 adet ana girdi için açıklama sunulduğu, açıklama sunulması  
gereken ana girdilerin tamamını kapsadığı, söz konusu girdilerinin birim fiyatlarının tevsiki  
için Kamu İhale Genel Tebliği’nde belirtilen yöntemlerden ticaret borsası fiyatları ile Ek  
Maliyet/Satış Tespit Tutanağı’nın kullanıldığı,  
-O.7  
Zeynel Yem. Or. Tar. Pet. Pl. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından kahvaltı, öğle yemeği, ara  
öğün ve akşam yemeği ayrı ayrı olmak üzere Ek H.4 belgesi düzenlendiği, belgeler üzerinde  
-
açıklama istenen ana girdilerin tamamının yer aldığı, söz konusu girdilerinin birim  
fiyatlarının tevsiki için Kamu İhale Genel Tebliği’nde belirtilen yöntemlerden ticaret borsası  
fiyatları, toptancı hal fiyatları ve fiyat tekliflerinin kullanıldığı,  
Nimet Gıda Taş. İnş. Tem. Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. tarafından idarenin takdirine bağlı  
girdilerden istediklerini seçmek suretiyle toplam 121 adet ana girdi için açıklama sunulduğu,  
açıklama sunulması gereken ana girdilerin tamamını kapsadığı, söz konusu girdilerinin birim  
fiyatlarının tevsiki için Kamu İhale Genel Tebliği’nde belirtilen yöntemlerden ticaret borsası  
fiyatları, toptancı hal fiyatları, Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar  
(İstanbul Halk Ekmek) ile Ek-O.7 Maliyet/Satış Tespit Tutanağı’nın kullanıldığı görülmüştür.  
Ana girdilerin birim fiyatları ve açıklama yöntemlerinin hatalı olarak cetvele  
yansıtıldığı iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede ise, Nimet Gıda Taş. İnş. Tem. Sanayi  
ve Tic. Ltd. Şti.nin açıklama sunduğu ana girdilerin fiyatlarını tevsik amacıyla kullandığı  
belgelerde yer alan birim fiyatlarla Malzemeli Hesap Sunum Cetvelinde (Ek  
fiyatların birbiriyle uyumlu olduğu,  
-H.4) yer alan  
Zeynel Yem. Or. Tar. Pet. Pl. San. Tic. Ltd. Şti.nin açıklama sunduğu ana girdilerin  
fiyatlarını tevsik amacıyla kullandığı belgelerde yer alan birim fiyatlarla Malzemeli Hesap  
Sunum Cetvelinde (Ek-H.4) yer alan fiyatların birbiriyle uyumlu olduğu görülmüştür.  
Ancak, Palmiye Yem. Üre. Temiz. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ticaret borsası  
bültenleri ortalama fiyatlarını esas alarak yaptığı açıklamalarda kullandığı birim fiyatların  
birbiriyle örtüştüğü görülmekle birlikte, Ek  
-O.7 tutanağında “poşet meyve suyu” ve “poşet  
süt” girdilerine ilişkin fiyatların Ek H.4 cetveline doğru aktarılmadığı tespit edilmiştir.  
-
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
Yapılan bu tespit neticesinde başvuru sahibinin iddiasının bu yönüyle yerinde olduğu  
sonucuna ulaşılmıştır.  
Ana girdi ile işçilik maliyeti toplamının, toplam teklif tutarına oranlarına bakıldığında  
ise her üç isteklinin de sunmuş olduğu açıklamalar kapsamında yapılan hesaplamalarda  
toplam hesaplamalarda ana girdi maliyeti  
+
işçilik maliyeti/ teklif tutarı oranın Tebliğ’de  
belirtilen 0,80 0,95 oranları arasında olduğu görülmüştür.  
-
İhalenin 10’uncu kısmında, teklifleri sınır değerin altında bulunan isteklilerden  
başvuru sahibi haricinde Palmiye Yem. Üre. Temiz. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti., Zeynel Yem.  
Or. Tar. Pet. Pl. San. Tic. Ltd. Şti. ve Burcu Org. İnş. Tem. Öz. Güv. Sis. Gıd. Plas. San. ve  
Tic. Ltd. Şti. olmak üzere tamamı tarafından açıklama sunulduğu görülmüştür.  
Anılan isteklilerin ihalenin 10’uncu kısmına ilişkin açıklamaları kapsamında  
hazırladıkları Ek-H.4 cetvelleri üzerinden yapılan incelemede;  
Palmiye Yem. Üre. Temiz. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından idarenin takdirine  
bağlı girdilerden istediklerini seçmek suretiyle açıklama istenmeyen su girdisi de dahil olmak  
üzere toplam 116 adet girdi için açıklama sunulduğu, açıklama sunulması gereken ana  
girdilerin tamamını kapsadığı, söz konusu girdilerinin birim fiyatlarının tevsiki için Kamu  
İhale Genel Tebliği’nde belirtilen yöntemlerden ticaret borsası fiyatları ile Ek  
Maliyet/Satış Tespit Tutanağı’nın kullanıldığı,  
-O.7  
Zeynel Yem. Or. Tar. Pet. Pl. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından idarenin takdirine bağlı  
girdilerden istediklerini seçmek suretiyle toplam 115 adet girdi için açıklama sunulduğu,  
belgeler üzerinde açıklama istenen ana girdilerin tamamının yer aldığı, söz konusu  
girdilerinin birim fiyatlarının tevsiki için Kamu İhale Genel Tebliği’nde belirtilen  
yöntemlerden ticaret borsası fiyatları ve fiyat teklifinin kullanıldığı,  
Burcu Org. İnş. Tem. Öz. Güv. Sis. Gıd. Plas. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından idarenin  
takdirine bağlı girdilerden istediklerini seçmek suretiyle toplam 111 adet girdi için açıklama  
sunulduğu, belgeler üzerinde açıklama istenen ana girdilerin tamamının yer aldığı, söz konusu  
girdilerinin birim fiyatlarının tevsiki için Kamu İhale Genel Tebliği’nde belirtilen  
yöntemlerden ticaret borsası fiyatları, toptancı hal fiyatları, Kamu Kurum ve Kuruluşları  
Tarafından İlan Edilen Fiyatlar (İstanbul Halk Ekmek) ile fiyat tekliflerinin kullanıldığı  
görülmüştür.  
Ana girdilerin birim fiyatları ve açıklama yöntemlerinin hatalı olarak cetvele  
yansıtıldığı iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede ise, Burcu Org. İnş. Tem. Öz. Güv.  
Sis. Gıd. Plas. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin açıklama sunduğu ana girdilerin fiyatlarını tevsik  
amacıyla kullandıkları belgelerde yer alan birim fiyatlarla Malzemeli Hesap Sunum  
Cetvellerinde (Ek-H.4) yer alan fiyatların birbiriyle uyumlu olduğu görülmüştür.  
Ancak, Palmiye Yem. Üre. Temiz. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ticaret borsası  
bültenleri ortalama fiyatlarını esas alarak yaptığı açıklamalarda kullandığı birim fiyatların  
birbiriyle örtüştüğü görülmekle birlikte, Ek  
-O.7 tutanağında “poşet meyve suyu” ve “poşet  
süt” girdilerine ilişkin fiyatların Ek H.4 cetveline doğru aktarılmadığı tespit edilmiştir.  
-
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
Zeynel Yem. Or. Tar. Pet. Pl. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından yoğurt kase girdisi için  
İzmir Ticaret Borsası’nın 09/2016 tarihli bülteninin kullanıldığının ifade edildiği, ancak  
anılan bültenin açıklamalar ekinde yer almadığı tespit edildiğinden, sunulan açıklamanın bu  
yönüyle uygun olmadığı anlaşılmıştır.  
Ana girdi ile işçilik maliyeti toplamının, toplam teklif tutarına oranlarına bakıldığında  
ise her üç isteklinin de sunmuş olduğu açıklamalar kapsamında yapılan hesaplamalarda  
toplam hesaplamalarda ana girdi maliyeti  
+
işçilik maliyeti/ teklif tutarı oranın Tebliğ’de  
belirtilen 0,80 0,95 oranları arasında olduğu görülmüştür.  
-
İhalenin 11’inci kısmında, teklifleri sınır değerin altında bulunan isteklilerden başvuru  
sahibi haricinde Kuzey Grup Tem. Bil. Oto. Gıd. Tar. ve Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti., Palmiye  
Yem. Üre. Temiz. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Burcu Org. İnş. Tem. Öz. Güv. Sis. Gıd. Plas.  
San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından açıklama sunulduğu,  
Palmiye Yem. Üre. Temiz. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından idarenin takdirine  
bağlı girdilerden istediklerini seçmek suretiyle açıklama istenmeyen su girdisi de dahil olmak  
üzere toplam 116 adet girdi için açıklama sunulduğu, açıklama sunulması gereken ana  
girdilerin tamamını kapsadığı, söz konusu girdilerinin birim fiyatlarının tevsiki için Kamu  
İhale Genel Tebliği’nde belirtilen yöntemlerden ticaret borsası fiyatları ile Ek  
Maliyet/Satış Tespit Tutanağı’nın kullanıldığı,  
-O.7  
Burcu Org. İnş. Tem. Öz. Güv. Sis. Gıd. Plas. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından idarenin  
takdirine bağlı girdilerden istediklerini seçmek suretiyle toplam 111 adet girdi için açıklama  
sunulduğu, belgeler üzerinde açıklama istenen ana girdilerin tamamının yer aldığı, söz konusu  
girdilerinin birim fiyatlarının tevsiki için Kamu İhale Genel Tebliği’nde belirtilen  
yöntemlerden ticaret borsası fiyatları, toptancı hal fiyatları, Kamu Kurum ve Kuruluşları  
Tarafından İlan Edilen Fiyatlar (İstanbul Halk Ekmek) ile fiyat tekliflerinin kullanıldığı,  
Kuzey Grup Tem. Bil. Oto. Gıd. Tar. ve Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından idarenin  
takdirine bağlı girdilerden istediklerini seçmek suretiyle toplam 116 adet girdi için açıklama  
sunulduğu, belgeler üzerinde açıklama istenen ana girdilerin tamamının yer aldığı, söz konusu  
girdilerinin birim fiyatlarının tevsiki için Kamu İhale Genel Tebliği’nde belirtilen  
yöntemlerden ticaret borsası fiyatları ile Ek  
görülmüştür.  
-O.7 Maliyet/Satış Tespit Tutanağı’nın kullanıldığı  
Ana girdilerin birim fiyatları ve açıklama yöntemlerinin hatalı olarak cetvele  
yansıtıldığı iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede ise, Burcu Org. İnş. Tem. Öz. Güv.  
Sis. Gıd. Plas. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Kuzey Grup Tem. Bil. Oto. Gıd. Tar. ve Hay. San. ve  
Tic. Ltd. Şti.nin açıklama sunduğu ana girdilerin fiyatlarını tevsik amacıyla kullandıkları  
belgelerde yer alan birim fiyatlarla Malzemeli Hesap Sunum Cetvellerinde (Ek  
fiyatların birbiriyle uyumlu olduğu görülmüştür.  
-H.4) yer alan  
Ancak, Palmiye Yem. Üre. Temiz. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ticaret borsası  
bültenleri ortalama fiyatlarını esas alarak yaptığı açıklamalarda kullandığı birim fiyatların  
birbiriyle örtüştüğü görülmekle birlikte, Ek-O.7 tutanağında “poşet meyve suyu” ve “poşet  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
süt” girdilerine ilişkin fiyatların Ek-H.4 cetveline doğru aktarılmadığı tespit edilmiştir.  
Yapılan tüm bu tespitler neticesinde, başvuru sahibinin iddiasının 9, 10 ve 11’inci  
kısımlarda Palmiye Yem. Üre. Temiz. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile 10’uncu kısımda Zeynel  
Yem. Or. Tar. Pet. Pl. San. Tic. Ltd. Şti. açısından yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.  
b) Aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin; sabah kahvaltısı, öğle yemeği, ara  
öğün ve akşam yemeği birim öğün maliyetlerini yanlış olarak hesapladığı, ayrıca ilgili  
firmalar tarafından oluşturulan yemek reçeteleri, iki haftalık örnek menüsüne ve Teknik  
Şartname’deki yemek içeriklerine uygun olarak hazırlanmadığı iddiasına ilişkin olarak;  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesinde “…Malzemeli yemek alımı  
ihalelerinde sadece iki haftalık örnek menüdeki ana girdiler ve işçilik giderleri dikkate  
alınarak açıklama yapılmalıdır. İsteklilerin örnek menüdeki girdiler ve işçilik gideri  
kullanılarak teklif ettikleri birim fiyatı açıklamaları gerekmekte olup toplam miktar ve tutar  
açıklaması yapılmayacaktır. Örneğin normal kahvaltı, diyet kahvaltı, ara öğün, normal yemek  
ve diyet yemek gibi birim fiyatları içeren bir ihalede, isteklilerin teklif ettikleri birim fiyatı;  
örnek menüyü ve bu menünün üretimi için gerekli işçilik tutarını kullanarak tevsik etmeleri  
durumunda açıklama uygun kabul edilecektir. açıklaması yer almaktadır.  
İhalenin 9’uncu kısmında, geçerli teklif sunan ve teklifleri sınır değerin altında  
bulunan isteklilerden Palmiye Yem. Üre. Temiz. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti., Zeynel Yem. Or.  
Tar. Pet. Pl. San. Tic. Ltd. Şti. ve Nimet Gıda Taş. İnş. Tem. Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. olmak  
üzere  
3
istekli tarafından sunulan açıklamalarda tüm öğün maliyetlerinin Tebliğ’in yukarıda  
yer verilen açıklamalarına uygun olarak iki haftalık örnek menüde yer verilen yemeklerin  
içeriğindeki ana girdiler ve işçilik giderlerini dikkate alarak yaptıkları,  
İhalenin 10’uncu kısmında, teklifleri sınır değerin altında bulunan isteklilerden  
başvuru sahibi haricinde Palmiye Yem. Üre. Temiz. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti., Zeynel Yem.  
Or. Tar. Pet. Pl. San. Tic. Ltd. Şti. ve Burcu Org. İnş. Tem. Öz. Güv. Sis. Gıd. Plas. San. ve  
Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan açıklamalarda tüm öğün maliyetlerinin Tebliğ’in yukarıda  
yer verilen açıklamalarına uygun olarak iki haftalık örnek menüde yer verilen yemeklerin  
içeriğindeki ana girdiler ve işçilik giderlerini dikkate alarak yaptıkları,  
İhalenin 11’inci kısmında, teklifleri sınır değerin altında bulunan isteklilerden başvuru  
sahibi haricinde Kuzey Grup Tem. Bil. Oto. Gıd. Tar. ve Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti., Palmiye  
Yem. Üre. Temiz. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Burcu Org. İnş. Tem. Öz. Güv. Sis. Gıd. Plas.  
San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan açıklamalarda tüm öğün maliyetlerinin Tebliğ’in  
yukarıda yer verilen açıklamalarına uygun olarak iki haftalık örnek menüde yer verilen  
yemeklerin içeriğindeki ana girdiler ve işçilik giderlerini dikkate alarak yaptıkları tespit  
edilmiştir.  
Yapılan tüm bu tespitler neticesinde başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı  
sonucuna ulaşılmıştır.  
c) Aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin; ara öğün örnek menüsünde yer alan  
“poşet süt 200 ml” ürününün açıklanmasında “litre” cinsinden “süt” ürününü kullandıkları,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
ihale dokümanına uygun olmayan bu açıklama sebebiyle tekliflerinin değerlendirme dışı  
bırakılması gerektiği iddiasına ilişkin olarak;  
Yapılan incelemede Teknik Şartname’nin ekinde yer alan 14 günlük örnek menünün  
3’üncü gününün ara öğününde poşet süt girdisinin yer aldığı, ihale dokümanı kapsamında yer  
alan “Personel Yemek Terkip ve Gramaj Tablosu” başlıklı tabloda da  
mililitrelik birim ambalajda olacağının düzenlendiği görülmüştür.  
1
adedinin 200  
İhalenin başvuruya konu 3 kısmında da aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin  
tamamının “poşet süt” girdisine ilişkin olarak 200 mililitrelik paket süt olarak ve adet cinsi  
üzerinden açıklama sundukları görüldüğünden, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı  
sonucuna ulaşılmıştır.  
d) Örnek yemek menüsünde çeşitli “çorba” yemeklerine yer verildiği, ancak aşırı  
düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin; örnek yemek menüsünde yer alan çorbalar yerine  
farklı çorbalar üzerinden açıklama sundukları, örneğin farklı günlerde yer alan “domates  
çorbası” yemeği yerine başka çorbalar üzerinden açıklama sundukları, örnek menüye ve ihale  
dokümanına uygun olarak açıklama yapamamış olmaları sebebiyle tekliflerinin değerlendirme  
dışı bırakılması iddiasına ilişkin olarak;  
Yapılan inceleme Teknik Şartname’nin ekinde yer alan 14 günlük örnek menüde öğlen  
ve akşam yemeği menülerinde verilmek üzere mercimek, şehriye, tarhana, düğün, yayla,  
sebze, domates, pirinç ve tavuksuyu çorbalarının yer aldığı görülmüştür.  
İhalenin başvuruya konu 3 kısmında da aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin  
tamamının 14 günlük örnek menüde verilen çorba çeşitlerine uygun olarak açıklama  
sundukları görüldüğünden, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna  
ulaşılmıştır.  
e) Aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin; örnek yemek menüsünde yer alan  
“sebze çorbası”, “supangle”, “vezir parmağı”, “peynirli makama”, “peynirli erişte”, “fırın  
makarna”, “kadınbudu köfte”, “karnıyarık”, “fırın tavuk (patatesli)”, “garnitürlü fırında  
tavuk”, “tulumba tatlısı” yemeklerinin içeriklerini Teknik Şartnameye uygun olarak  
hazırlamadıkları, ihale dokümanına uygun olarak açıklama yapamadıkları için tekliflerinin  
değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddiasına ilişkin olarak;  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda yer verilen açıklamalarından iki haftalık örnek  
menüde yer verilen yemeklerin içeriklerindeki ana girdiler için açıklama sunulacağı, söz  
konusu açıklamalarda ana girdilerin 14 gün boyunca kullanılacak toplam miktarları üzerinden  
hesaplama yapılacağı anlaşılmaktadır.  
Bu durumda, açıklama sunan isteklinin hesaplamış olduğu iddiaya konu edilen  
yemeklerin içeriklerinde yer alan ana girdilerin 14 günlük toplam miktarlarının, bahse konu  
her bir yemekte kullanılması gereken girdilerin miktarlarından daha fazla olması  
gerekmektedir.  
Yapılan incelemede, ihalenin başvuruya konu 3 kısmında da aşırı düşük teklif  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
açıklaması sunan isteklilerin tamamının iddiaya konu edilen yemeklerde ana girdilerin 14  
günlük toplam miktarlarının, anılan yemeklerde ihale doküman düzenlemeleri gereğince  
kullanılması gereken girdi miktarlarından fazla olduğu görüldüğünden, başvuru sahibinin  
iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
f) Aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin; örnek yemek menüsünde yer alan  
“meyve” gramajlarını ihale dokümanında belirtilen gramajlara uygun olarak  
açıklayamadıkları, daha düşük gramajlı meyve ürünleri üzerinden açıklama sundukları  
örneğin ihale dokümanına göre “elma”, “mandalina” ve “portakal” meyve gramajlarının 300  
gr olması gerekirken, daha düşük gramaj üzerinden açıklama yaptıkları, bu nedenle  
tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddiasına ilişkin olarak;  
İhale dokümanı kapsamında yer alan “Personel Yemek Terkip ve Gramaj Tablosu”  
başlıklı tabloda ihale konusu süresince verilecek meyvelere ilişkin gramajların;  
Yemek  
Adı  
S.Nu. Malzemenin Cinsi  
Miktar (G/Ad/Dmt)  
1
1
1
1
1
1
1
Meyve Armut  
Meyve Elma  
Meyve Karpuz  
Meyve Kavun  
Meyve Kayısı  
Meyve Kiraz  
300  
300  
750  
600  
250  
250  
250  
G
G
G
G
G
G
G
Meyve Kivi  
Meyve Malta Eriği (Yeni  
Dünya)  
Meyveler  
1
250  
G
1
1
1
1
1
1
1
Meyve Mandalina  
Meyve Erik  
Meyve Muz  
Meyve Portakal  
Meyve Şeftali  
Meyve İncir  
300  
250  
250  
300  
300  
300  
250  
G
G
G
G
G
G
G
Meyve Sofralık Üzüm  
şeklinde belirtildiği görülmüştür.  
Teknik Şartname ekinde yer alan 14 günlük örnek yemek menüsü incelendiğinde elma  
girdisinin 3 kez (toplam 900 gr), portakal girdisinin 3 kez (toplam 900 gr), mandalina  
girdisinin 1 kez (300 gr) verileceği görülmüştür.  
Başvuru sahibinin iddiasına yönelik olarak yapılan incelemede, ihalenin 9’uncu ve  
10’uncu kısmında Zeynel Yem. Or. Tar. Pet. Pl. San. Tic. Ltd. Şti.nin elma girdisi için 600 gr,  
portakal girdisi için 600 gr olarak miktar öngördüğü, bu durumda söz konusu açıklamanın 14  
günlük menü düzenlemesine uygun olmadığı ve yapılan açıklamanın bu yönüyle uygun  
olmadığı anlaşılmıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
İhalenin 10 ve 11’inci kısımlarında ise aşırı düşük teklif açıklama sunan diğer  
istekliler tarafından 14 günlük örnek menüde verilecek meyve girdilerine ilişkin gramajların  
ihale dokümanında yer alan düzenlemelere uygun olarak hesaplandığı görülmüştür.  
Yapılan bu tespitler neticesinde başvuru sahibinin iddiasının ihalenin 9’uncu ve  
10’uncu kısmında Zeynel Yem. Or. Tar. Pet. Pl. San. Tic. Ltd. Şti. açısından yerinde olduğu  
sonucuna ulaşılmıştır.  
g) Aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin; iki haftalık örnek menüde yer alan  
etli, tavuklu ve sebzeli yemeklerin içeriğinde bulunan sığır eti (kemikli), hindi parça eti  
(kuşbaşı), taze alabalık, taze çipura, taze levrek ve tavuk eti but miktarlarını, oluşturdukları  
yemek reçetelerine eksik olarak yansıttıkları iddiasına ilişkin olarak;  
Teknik Şartname ekinde yer alan 14 günlük örnek menüde yer alan ve içerikleri ihale  
dokümanındaki “Personel Yemek Terkip ve Gramaj Tablosu” başlıklı tabloda belirtilen  
yemekler üzerinden yapılan incelemede iddia konusu edilen girdilerin 14 günlük toplam  
gramajlarının,  
Girdi adı  
14 günlük toplam miktarı  
2950 gr  
150 gr  
300 gr/1 adet  
300 gr  
sığır eti (kemikli)  
hindi parça eti (kuşbaşı)  
taze alabalık  
taze çipura  
taze levrek  
300 gr  
tavuk eti but  
890 gr  
şeklinde olduğu, gerek idare tarafından gönderilen 26.05.2017 tarihli ve 337 sayılı  
yazı ekinde yer alan bilgiler gerekse tarafımızca yapılan hesaplamalar neticesinde tespit  
edilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddiasına yönelik olarak yapılan incelemede, ihalenin 10 ve 11’inci  
kısımlarında ise aşırı düşük teklif açıklama sunan isteklilerin iddia konusu girdilere ilişkin  
gramajlarının ihale dokümanında yer alan düzenlemelere uygun olarak hesaplandığı  
görülmüştür.  
Ancak, ihalenin 9’uncu kısmında Zeynel Yem. Or. Tar. Pet. Pl. San. Tic. Ltd. Şti.nin  
tavuk eti but girdisi için 765 gr toplam miktar öngördüğü, bu durumda 14 günlük menü  
uyarınca verilmesi gereken 890 gr’lık miktarın sağlanmadığı görüldüğünden yapılan  
açıklamanın bu yönüyle uygun olmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının bu  
yönüyle yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.  
ğ) İhale dokümanı ekinde yer alan “Personel Yemek Terkip ve Gramaj Tablosu”nda  
yer alan yemeklerin içeriğindeki kırmızı et cinsinin “Sığır Eti (Kemikli)” olduğunun  
belirtildiği, ihale dokümanı ekinde yer alan Teknik Şartname’de kullanılacak olan kırmızı et  
"sığır gövde eti  
-
karkas" olarak tanımlandığı için, yemeklerin içeriğindeki “sığır eti  
(kemikli)” ürününün “sığır eti (karkas)” birim fiyatı üzerinden fiyatlandırılmasının gerektiği,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin yemeklerdeki “sığır eti karkas ürününün  
fiyatının tevsiki amacıyla ticaret borsa bültenlerindeki salt “sığır eti” veya “sığır eti kemikli’  
birim fiyatını kullandıkları, ticaret borsa bültenlerinin kotasyon listeleri incelendiğinde, “sığır  
eti (kemikli)”, “sığır eti”, “sığır eti (kemiksiz)”, “sığır eti karkas” ürünlerinin birbirlerinden  
farklı ürünler olduğu, birim fiyatlarının da birbirlerinden farklı olduğu, ticaret borsa  
bültenlerinde “sığır eti (karkas)” birim fiyatının, “sığır eti” ve “sığır eti kemikli” birim  
fiyatından oldukça yüksek olduğu, dolayısıyla aşırı düşük teklif açıklamasının daha düşük  
fiyatlı “sığır eti” ile yapılması, aşırı düşük teklif açıklaması sunan istekliler lehine fiyat  
avantajı sağlayacak şekilde maliyet düşürücü hesaplamaya yol açtığından, ihale dokümanına  
uygun olarak anılan ürün fiyatı tevsik edilemediğinden, isteklilerin tekliflerinin  
değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddiasına ilişkin olarak;  
İhale dokümanı kapsamında yer alan “Yemek Hizmetlerinde Alınacak Mallara Ait  
Teknik Şartname Çizelgesi”nde sığır eti girdisi için “SIĞIR GÖVDE ETİ –KARKAS (YURT  
İÇİNDE ÜRETİLEN)” şartnamesinin kullanılacağının belirtildiği ancak “Personel Yemek  
Terkip ve Gramaj Tablosu” nda anılan girdinin “Sığır Eti (Kemikli)” şeklinde yer aldığı  
görülmüştür.  
Yapılan incelemede ise ihalenin başvuruya konu 3 kısmında da aşırı düşük teklif  
açıklaması sunan isteklilerin başvuru sahibi hariç tamamının sığır eti kemikli üzerinden  
açıklama yaptığı görülmüştür. Söz konusu farklılığın ihale dokümanı düzenlemelerinden  
kaynaklandığı anlaşılmıştır.  
Bu nedenle anılan girdi için her iki şekilde de açıklama yapan isteklilerin  
açıklamaların kabul edilmesi gerektiği anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiası yerinde  
bulunmamıştır.  
h) Aşırı düşük teklif açıklaması sunan istekliler tarafından örnek yemek menüsünde  
yer alan bazı yemeklerin içeriğindeki ayva, ceviz içi, fındık içi, çilek, dondurulmuş milföy  
hamuru, ekmek, ekmek mayası, erik, kakao, karpuz, kırmızı lahana, şekerpare tatlısı,  
kemalpaşa tatlısı, kiraz, kivi, limon, mandalina, muz, nohut, pirinç unu, portakal, salam,  
sarımsak, sakız kabağı, sucuk, tarhana, tel kadayıf, turp ve yumurta ana girdilerinin birim  
fiyatlarının hatalı olarak Ek-H.4 cetveline yansıtıldığı, anılan istekliler tarafından söz konusu  
ana çiğ girdilerin fiyatlarının tevsiki amacıyla, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği İle Odalar  
ve Borsalar Kanunu’nun 51’inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından  
düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde  
gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren belgeleri sunması gerekirken, maliyet düşürücü olarak  
mevzuatta belirlenen sürelerin dışındaki ve asgari birim fiyatları kullanarak açıklama  
yapıldığı, dolayısıyla aşırı düşük teklif açıklaması veren isteklilerin açıklamalarının mevzuat  
hükümlerine aykırılık teşkil ettiği iddiasına ilişkin olarak;  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı  
düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.2.2.4. Ticaret Borsası  
Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı  
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c)  
bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son  
12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
yapılabilir.” açıklaması yer almaktadır.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda yer verilen 79’uncu maddesinde isteklilerin  
aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini ticaret borsası fiyatları ile açıklayabileceği, ancak  
isteklilerin bu yöntemi kullanmaları durumunda açıklama istenen girdilerin ihale tarihinden  
önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatlarının esas  
alınacağı anlaşılmaktadır.  
İhalenin her üç kısmında da ise aşırı düşük teklif açıklama sunan istekliler tarafından  
iddia konusu girdilere ilişkin birim fiyatların Ek-H.4 cetveline doğru olarak aktarıldığı ve bu  
girdiler için söz konusu borsa bültenlerinde yayınlanan ortalama fiyatların esas alındığı  
görüldüğünden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
ı) Ana girdilerden olan “ceviz içi”, “çam fıstığı” ve “fındık içi” ürünlerinin birim  
fiyatlarının ticaret borsası bültenlerinde yer aldığı, ancak aşırı düşük teklif savunması veren  
firmaların ilgili ürünlerin fiyatlarının tevsiki amacıyla, ticaret borsalarında yer alan “kabuklu  
ceviz”, “kabuklu çam fıstığı” ve “kabuklu fındık” birim fiyatlarını kullandıkları, bu durum  
sebebiyle de tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddiasına ilişkin olarak;  
Yapılan incelemede ihalenin başvuruya konu 3 kısmında da aşırı düşük teklif  
açıklaması sunan isteklilerin “ceviz içi”, “çam fıstığı” ve “fındık içi” girdileri için yine bu  
girdilerin fiyatlarını kullanmak suretiyle açıklama sundukları görüldüğünden başvuru  
sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
i) Örnek yemek menüsünde bisküvi, çikolata, çikolatalı gofret, hazır kek ürünlerinin  
yer aldığı, terkip ve gramaj tablosu listesinde anılan ürünlerin niteliklerinin ve gramaj  
ağırlıklarının belirtildiği, ancak aşırı düşük teklif açıklaması sunan istekliler tarafından anılan  
ürünlerin gramajlarının ihale dokümanında belirtilen gramajların altında gösterildiği bu  
nedenle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddiasına ilişkin olarak;  
İhale dokümanı kapsamında yer verilen “Personel Yemek Terkip ve Gramaj  
Tablosu”nda şikâyete konu girdiler için;  
Girdi adı  
Poşet  
Birimi  
Adet  
Miktarı  
1
Açıklama  
Bisküvi  
"70-80 Gr lık poşetlerde Hangisinin  
(Tatlı  
/
Tuzlu)  
Getirileceği  
Bildirilecektir."  
İdare  
Tarafından  
Poşet  
(Tatlı  
Bisküvi  
Tuzlu)  
Adet  
1
/
Gofret  
adet  
adet  
1
1
35-40 Gr Çikolatalı kakaolu  
38-42 gram ve idare tarafından  
bildirilecek çeşitlerden  
38-42 gram ve idare tarafından  
bildirilecek çeşitlerden  
Hazır Kek  
Çikolata  
adet  
1
şeklinde düzenleme yapıldığı görülmüştür.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
İhalenin 9 ve 11’inci kısımlarında ise aşırı düşük teklif açıklaması sunan istekliler  
tarafından iddia konusu girdilere ilişkin gramaj bilgilerinin ihale dokümanında belirtilen  
miktarlara uygun olarak verildiği görülmüştür.  
Ancak, ihalenin 10’uncu kısmında Zeynel Yem. Or. Tar. Pet. Pl. San. Tic. Ltd. Şti.nin  
açıklamaları kapsamında iddia konusu girdilere ilişkin gramaj bilgilerine yer verilmediği  
görüldüğünden söz konusu açıklamaların uygun olmadığı anlaşılmış ve başvuru sahibinin  
iddiasının bu yönüyle yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.  
j) Sözleşme Tasarısı’nın 36.4.2.3’üncü maddesine uygun olarak açıklama sunulmadığı,  
aşırı düşük teklif açıklaması sunan firmaların çayın yanında verilecek olan şeker için “kg  
cinsinden şeker” üzerinden toplam ana girdi hesabı ve fiyat tevsiki yaptıkları, ihale  
dokümanına uygun olarak yapılmayan bu açıklama sebebiyle ilgili isteklilerin teklifinin  
değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddiasına ilişkin olarak;  
Sözleşme Tasarısı’nın 36.4.2.3’üncü maddesinde  
Sabah kahvaltısında verilecek çay,  
şekersiz ve sıcak olarak servis edilecek, şeker; çayın servis şekline göre (Poşet toz şeker veya  
poşet kesme şeker olarak) hizmete sunulacaktır. Aynı şekilde tuz da masalarda  
bulundurulmayacak, en fazla 1 (bir) gramlık kağıt poşetlerde dağıtım yerinde  
bulundurulacaktır. Aksine bir durum tespit edildiğinde, o güne ait hak ediş tutarının % 1’i  
(yüzde bir) oranında ceza tahakkuk ettirilecektir. düzenlemesi bulunmaktadır.  
İhale dokümanı kapsamında yer alan “Personel Yemek Terkip ve Gramaj Tablosu”  
başlıklı tabloda kahvaltıda çayın yanında verilecek şeker girdisinin;  
1
2
Beyaz Şeker  
Çay Siyah  
10  
2
G
G
Çay  
şeklinde düzenlendiği, açıklamalar kısmında ise herhangi bir bilgiye yer verilmediği  
görülmüştür.  
Yapılan incelemede ihalenin her üç kısmında da aşırı düşük teklif açıklaması sunan  
isteklilerden Palmiye Yem. Üre. Temiz. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin çayın yanında verilecek  
olan şekeri “poşet şeker” şeklinde açıkladığı, ancak söz konusu girdiyi ihalenin 9’uncu  
kısmında Nimet Gıda Taş. İnş. Tem. Sanayi ve Tic. Ltd. Şti., 9 ve 10’uncu kısmında Zeynel  
Yem. Or. Tar. Pet. Pl. San. Tic. Ltd. Şti., Burcu Org. İnş. Tem. Öz. Güv. Sis. Gıd. Plas. San.  
ve Tic. Ltd. Şti. ile 11’inci kısmında Kuzey Grup Tem. Bil. Oto. Gıd. Tar. ve Hay. San. ve  
Tic. Ltd. Şti.nin normal beyaz/toz şeker olarak ve kg birimi üzerinden açıkladığı görülmüştür.  
Mevzuat hükümleri doğrultusunda “poşet şeker” girdisinin nitelikleri göz önüne  
alındığında ana girdi olarak ele alınmaması gerektiği, söz konusu girdinin yemeğin  
hazırlanmasına ilişkin olarak değil sunumuna ilişkin olarak değerlendirilmesi gerektiği, bu  
yönüyle açıklanması gereken bir girdi olmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiası  
yerinde bulunmamıştır.  
k) İhale dokümanı ekinde yer alan “Personel Yemek Terkip ve Gramaj Tablosu”nda,  
bazı yemeklerin içeriğinde yer alan “süt” ürününün “pastörize süt” veya “UHT süt” olması  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
gerektiğinin belirtildiği ancak, aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin açıklama  
kapsamında ticaret borsa bültenlerindeki salt “süt” veya “açık inek sütü” birim fiyatlarını  
kullandıkları, ihale dokümanına uygun olarak açıklama yapamadıkları gerekçesiyle  
değerlendirme dışı bırakılmalarının gerektiği iddiasına ilişkin olarak;  
Yapılan incelemede, ihalenin başvuruya konu 3 kısmında da aşırı düşük teklif  
açıklaması sunan isteklilerin süt girdisine ilişkin olarak ihale dokümanında yer alan  
düzenlemeleri uyarınca pastörize süt veya UHT süt üzerinde açıklama sundukları görülmüş  
olup başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
l) Örnek yemek menüsünde “milföy börek” içeriğinde, “100 gr dondurulmuş milföy  
hamuru” ürününün bulunduğu, ürünün fiyatının tevsiki amacıyla ticaret borsa bültenlerindeki  
salt “milföy hamuru” birim fiyatını kullandıkları, iki ürünün fiyatlarının farklı olduğu ihale  
dokümanına uygun olarak açıklama yapamadıkları gerekçesiyle değerlendirme dışı  
bırakılmalarının gerektiği iddiasına ilişkin olarak;  
Yapılan incelemede, ihale dokümanı ekinde yer alan “Personel Yemek Terkip ve  
Gramaj Tablosu”nda Milföy börek içeriğinin;  
Yemek  
Adı  
S.Nu. Malzemenin Cinsi  
Miktar (G/Ad/Dmt)  
1
2
3
4
5
6
Beyaz Peynir  
Yemeklik Ayçiçek Yağı  
Dondurulmuş Milföy Hamuru 100  
Yumurta  
Maydanoz  
Susam  
15  
5
G
G
G
Ad  
Milföy Börek  
1/8  
1/100 Dmt  
0,3  
G
şeklinde belirtildiği görülmüştür.  
Yine ihale dokümanı kapsamında yer alan “Yemek Hizmetlerinde Alınacak Mallara  
Ait Teknik Şartname Çizelgesi”nde de milföy hamurunun dondurulmuş olarak verileceği  
anlaşılmaktadır.  
İhalenin 9’uncu kısmında, aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerden Palmiye  
Yem. Üre. Temiz. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Nimet Gıda Taş. İnş. Tem. Sanayi ve Tic. Ltd.  
Şti.nin “dondurulmuş milföy hamuru” girdisi için açıklama sunduğu, ancak Zeynel Yem. Or.  
Tar. Pet. Pl. San. Tic. Ltd. Şti.nin söz konusu girdiyi normal “milföy hamuru” üzerinden  
açıkladığı,  
10’uncu kısımda, aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerden Palmiye Yem. Üre.  
Temiz. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. nin “dondurulmuş milföy hamuru” girdisi için açıklama  
sunduğu, ancak, Zeynel Yem. Or. Tar. Pet. Pl. San. Tic. Ltd. Şti. ve Burcu Org. İnş. Tem. Öz.  
Güv. Sis. Gıd. Plas. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin söz konusu girdiyi normal “milföy hamuru”  
üzerinden açıkladığı,  
11’inci kısımda, aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerden Palmiye Yem. Üre.  
Temiz. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. nin “dondurulmuş milföy hamuru” girdisi için açıklama  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
sunduğu, ancak, Kuzey Grup Tem. Bil. Oto. Gıd. Tar. ve Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Burcu  
Org. İnş. Tem. Öz. Güv. Sis. Gıd. Plas. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin söz konusu girdiyi normal  
“milföy hamuru” üzerinden açıkladığı tespit edilmiştir.  
Yapılan bu tespitler neticesinde başvuru sahibinin iddiasının Zeynel Yem. Or. Tar.  
Pet. Pl. San. Tic. Ltd. Şti, Burcu Org. İnş. Tem. Öz. Güv. Sis. Gıd. Plas. San. ve Tic. Ltd. Şti,  
Kuzey Grup Tem. Bil. Oto. Gıd. Tar. ve Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti. açısından yerinde olduğu  
sonucuna ulaşılmıştır.  
m) İki haftalık örnek yemek menüsünde “böreklik yufka”, “ekmek mayası”, “tel  
kadayıf’, “paket meyve suyu (nektar) 200 ml” ürünlerinin yer aldığı, aşırı düşük teklif  
açıklaması sunan isteklilerin “böreklik yufka” ürün fiyatının tevsiki amacıyla ticaret borsa  
bültenlerindeki “yufka” birim fiyatını kullandıkları, “ekmek mayası” ürününün fiyatının  
tevsiki amacıyla “yaş maya” veya “maya” ürünü birim fiyatı kullandıkları, “tel kadayıf”  
ürününün tevsiki amacıyla “kadayıf’ birim fiyatını kullandıkları, “paket meyve suyu (nektar)  
200 ml” ürününün fiyatının tevsiki amacıyla ise “meyve suyu 1/5” birim fiyatını  
kullandıkları, bu nedenle anılan ürünlerin fiyatlarının ihale dokümanında belirtilen niteliklere  
ve isimlere uygun olarak açıklanamadığı iddiasına ilişkin olarak;  
İhale dokümanı kapsamında yer verilen “Teknik Şartname Listesi” başlıklı tabloda  
iddia konusu girdilerin;  
Teknik Şartnamede belirtilen  
Nisan 2016 herhangi bir çeşitte, tiplerden ise  
Tip-1 ince olacaktır.  
BÖREKLİK  
YUFKA  
TEK.H.:06-  
227B  
Teknik Şartnamede belirtilen  
EKMEK  
MAYASI  
Temmuz  
2015  
çeşitlerden herhangi bir çeşit,  
tiplerden herhangi bir tip  
olacaktır.  
TEK.H.:06-60F  
Teknik şartnamede belirtilen  
tiplerden yemek listelerine uygun  
olarak idarenin belirleyeceği tip  
ve çeşit olacaktır.  
TEL  
KADAYIF  
TEK.H.:06-228  
B
Kasım 2012  
şeklinde belirtildiği görülmüştür.  
Yukarıda yer verilen tablodan da anlaşılacağı üzere böreklik yufka ve ekmek mayası  
girdilerin Teknik Şartname’de belirtilen herhangi bir çeşit olacağının düzenlendiği, başka bir  
deyişle idare tarafından net bir belirleme yapılmadığı, işin gerçekleştirilmesi sırasında  
idarenin bu girdilere ilişkin seçimi yapacağı anlaşılmıştır.  
Bu bağlamda söz konusu girdilerin genel olarak yufka, maya şeklinde açıklanmasının  
esasa etkili bir sonuç doğurmayacağı anlaşılmıştır.  
Ayrıca meyve suyu (200 ml) girdisine ilişkin olarak ticaret borsa fiyatları üzerinden  
yapılan açıklamalarda da meyve suyu girdisi için “adet” ya da “1/5 lt” fiyatının kullanıldığı  
görüldüğünden açıklamaların bu yönüyle uygun olduğu, ancak tel kadayıf girdisinin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
dokümanda açıkça yer aldığı ve kadayıf üzerinden fiyatlandırılamayacağı anlaşıldığından  
başvuru sahibinin iddiasının bu açıdan yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.  
n) Aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin; yemeklerin üretiminde kullanılacak  
olan limon (adet), maydanoz (demet), dereotu (demet), marul (adet) ana girdilerinin fiyatının  
tevsiki amacıyla, ticaret borsa bültenlerindeki limon (kg), maydonoz (kg), dereotu (kg) ve  
marul (kg) birim fiyatlarını kullandığı, kg cinsinden, adet veya demet cinsine uyarlama  
yapılarak açıklama yapıldığı, oysaki ticaret borsa bültenlerinde anılan ürünlerin “kg” veya  
“adet/demet” cinsinden birim fiyatlarının ayrı ayrı yer aldığı, dolayısıyla ihale dokümanına  
uygun olarak açıklama sunamadıklarından dolayı ilgili isteklilerin teklifinin değerlendirme  
dışı bırakılması gerektiği iddiasına ilişkin olarak;  
İhalenin şikâyete konu her 3 kısmında da aşırı düşük teklif açıklama sunan isteklilerin  
maydanoz, dereotu, marul girdilerine ilişkin olarak adet/ bağ/demet birimi üzerinden  
açıklama yaptıkları, limon girdisinin ise adet birimi üzerinden açıklandığı görülmüş olup  
başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
o) İhale dokümanın ekinde yer alan “Yemek Hizmetlerinde Alınacak Mallara Ait  
Teknik Şartname Çizelgesi” başlığı adı altında yemeklerde kullanılacak olan ayranın tam  
yağlı, beyaz peynirin tam yağlı, dil peynirinin tam yağlı, kaşar peynirinin tam yağlı, pastörize  
sütün tam yağlı, tulum peynirinin tam yağlı, yoğurdun tam yağlı cinsinden olacağı,  
zeytinyağının ise riviera cinsinden olacağının hüküm altına alındığı, aşırı düşük teklif  
açıklaması sunan isteklilerin anılan ürünler için öngörülen bedelin tevsiki için sundukları  
ticaret borsası bültenlerinde salt “beyaz peynir,” kaşar peyniri”, “dil peyniri”, “süt”, “tulum  
peyniri”, “yoğurt” ve “zeytinyağı” ibaresinin yer aldığının görüleceği, ilgili ürünlerin cinsinin  
“tam yağlı” veya “riviera” olduğuna dair herhangi bir ibareye yer verilmediği, anılan ana  
girdilerin cinsinin ihale dokümanında düzenlendiği üzere “tam yağlı” ve “riviera” olma  
özelliklerini karşılayıp karşılamadığı hususunun açıkça anlaşılmadığı, ticaret borsası  
bültenlerinde yarım yağlı peynir, tam yağlı peynir, yağlı peynir, yarım yağlı yoğurt, tam yağlı  
yoğurt, sızma zeytinyağı, riviera zeytinyağı, dökme zeytinyağı fiyatlarının ayrı ayrı yer aldığı,  
söz konusu ürünler için öngörülen bedelin tevsik edilemediği, sunulan aşırı düşük teklif  
açıklamalarının mevzuata uygun görülmeyerek tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması  
gerektiği, Ticaret borsası bültenlerinde dil peyniri, tulum peyniri, kaşar peyniri, beyaz peynir,  
pastörize süt, yoğurt ve zeytinyağı çeşitleri arasında fiyat farkının olması sebebiyle, “tam  
yağlı kaşar peyniri”, “tam yağlı beyaz peynir”, “tam yağlı dil peyniri, “tam yağlı tulum  
peyniri”, “tam yağlı pastörize süt,” “tam yağlı poşet süt 200ml”, “tam yağlı yoğurt”, “riviera  
zeytinyağı” birim fiyatlarının diğer ürün fiyatlarından daha yüksek olduğu,  
İhale dokümanı kapsamında yer verilen “Teknik Şartname Listesi” başlıklı tabloda  
iddia konusu girdilerin;  
Teknik şartnamede belirtilen tiplerden tam  
yağlı veya yarım yağlı, çeşitlerden taze kaşar  
TEK.H.: 06-3 Nisan  
2016  
peyniri olacaktır. Kaşar Peynir, en az 1 (bir),  
en fazla 20 (yirmi) kg lık bütün tekerlekler  
halinde veya baton, üçgen gibi herhangi bir  
geometrik şekilde olacaktır.  
KAŞAR PEYNİRİ  
DİL PEYNİRİ  
M
TEK.H.: 06-63 Ağustos  
Teknik Şartnamede belirtilen tiplerden Tip-1  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
H
2016  
Tam Yağlı veya Tip-2 Yarım Yağlı olacaktır.  
Teknik Şartnamede belirtilen tiplerden Tip-1  
Tam Yağlı veya Tip-2 Yarım yağlı tiplerden  
herhangi birisi olacaktır.  
TAZE  
PEYNİR  
BEYAZ  
Ağustos  
2016  
TEK.H.:06-2N  
TS 3001'de belirtilen sınıflardan I.sınıf,  
tiplerden ise tam yağlı veya yarım yağlı tip  
olacaktır.  
TEK.H.: 06-61 Ağustos  
TULUM PEYNİRİ  
G
2016  
PASTÖRİZE  
İÇME SÜTÜ  
TEK.H.: 06-96 Ağustos  
Teknik Şartnamede belirtilen tiplerden TİP-1  
Tam Yağlı veya Tip-2 Yağlı olacaktır.  
Teknik Şartnamede belirtilen tiplerden Tip-1  
Tam Yağlı Yoğurt veya Tip-2 Yarım Yağlı  
Yoğurt olacaktır.  
F
2016  
TEK.H.:06-90 Kasım  
YOĞURT  
E
2013  
Haziran Teknik Şartnamede belirtilen sınıflardan  
ZEYTİNYAĞI  
TEK.H.:06-5  
H
2016  
Sınıf-3 Riviera Zeytinyağı olacaktır.  
şeklinde belirtildiği görülmüştür.  
Yukarıda yer verilen tablodan da anlaşılacağı üzere söz konusu peynir, süt ve yoğurt  
girdilerinin tam yağlı ya da yarım yağlı olarak verileceği düzenlenmiştir. Bu bağlamda  
isteklilerin söz konusu girdilerin her iki türünde de açıklama sunabileceği anlaşılmıştır.  
Zeytinyağı girdisinin ise “riviera” şeklinde düzenlendiği ihalenin her 3 kısmında  
açıklama sunan isteklilerin riviera zeytinyağı girdisi için açıklama sundukları görüldüğünden  
başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.  
ö) İhale dokümanı ekinde yer alan “Yemek Hizmetlerinde Alınacak Mallara Ait  
Teknik Şartname Çizelgesi” ne göre ekmek hariç diğer tüm yemeklerin içeriğinde  
kullanılması gereken “buğday unu”nun “özel amaçlı un” olması gerektiği, aşırı düşük teklif  
açıklaması sunan istekilerin ise örnek menüde yer alan bazı yemeklerin içeriğindeki “buğday  
unu” ürününün fiyatının tevsiki amacıyla ticaret borsa bültenlerindeki “buğday unu” birim  
fiyatını kullandıkları, ihale dokümanı hükümleri gereğince “buğday unu” ürününün “özel  
amaçlı un” ürünü ve birim fiyatı üzerinden açıklanması gerektiği, ticaret borsa bültenlerinin  
kotasyon listeleri incelendiğinde “buğday unu” ve “özel amaçlı un” ürünlerinin ayrı ayrı yer  
aldığı ve birim fiyatlarının da birbirinden farklılık arz ettiği, ihale dokümanına uygun olarak  
açıklama yapamamış olmaları sebebiyle anılan isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı  
bırakılması gerektiği iddiasına ilişkin olarak;  
Yapılan incelemede, ihale dokümanı ekinde yer alan “Personel Yemek Terkip ve  
Gramaj Tablosu”nda “buğday unu yemeklik” ve “özel amaçlı un” olmak üzere iki ayrı tipte  
un girdisinin yer aldığı görülmüştür.  
İhalenin 9 ve 11’inci kısımlarında aşırı düşük teklif açıklama sunan istekliler  
tarafından “buğday unu yemeklik” ve “özel amaçlı un” girdilerinin ayrı ayrı açıklandığı  
görülmüştür.  
Ancak, ihalenin 10’uncu kısmında ise Zeynel Yem. Or. Tar. Pet. Pl. San. Tic. Ltd.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
Şti.nin açıklamaları kapsamında buğday unu girdisi için açık un fiyatını kullandığı  
görüldüğünden söz konusu açıklamaların uygun olmadığı anlaşılmış ve başvuru sahibinin  
iddiasının bu yönüyle yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.  
p) Aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin; “kuru fasulye”, “kuru barbunya  
fasulye”, “nohut”, “kırmızı mercimek” ve “yeşil mercimek” ana girdilerinin fiyatlarının  
tevsiki amacıyla ticaret borsa bültenlerindeki ilgili ürünlerin ortalama birim fiyatlarını  
kullandıkları, ancak ilgili ürünlerin tevsiki amacıyla sunulan ticaret borsa bültenleri  
incelendiğinde, anılan ürünlerin ilgili ticaret borsa bültenlerinde bulunmadığı, tekliflerinin  
değerlendirme dışı bırakılması gerektiği ilişin olarak;  
Yapılan incelemede, ihalenin her 3 kısmında aşırı düşük teklif açıklaması sunan  
isteklilerin iddia konusu girdiler için Ek-H.4 cetvelinde kullanmış oldukları ticaret borsası  
fiyatlarının, açıklamalar ekinde yer verilen bültenlerdeki fiyatlarla örtüştüğü görüldüğünden  
başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.  
r) Sabah kahvaltısı örnek menüsünde “poşet pastörize tereyağ”, “poşet reçel”, “poşet  
fındık ezmesi”, “eritme peyniri”, “poşet bal”, “poşet tahin  
ihale dokümanına göre “poşet pastörize tereyağ =15 gr”, “poşet reçel  
ezmesi 40 gr”, “eritme peyniri 25 gr”, “poşet tahin pekmez 40 gr” ağırlığında olması  
-pekmez” ürünlerinin yer aldığı,  
=
40 gr”, “poşet fındık  
=
=
-
=
gerektiği, aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin ise anılan ürünlerin gramajlarını  
ihale dokümanına uygun olarak açıklamadıkları, daha düşük gramajlı ürünler üzerinden  
açıklama sundukları iddiasına ilişkin olarak;  
İhale dokümanı kapsamında yer verilen “Personel Yemek Terkip ve Gramaj  
Tablosu”nda” şikâyete konu girdiler için;  
Girdi adı  
Eritme Peyniri  
Poşet Bal  
Poşet Fındık Ezmesi  
Poşet Pastörize Tereyağ  
Poşet Reçel  
Birimi  
Ad  
Ad  
Ad  
Ad  
Miktarı  
Açıklama  
1
1
1
1
1
1
25 Gr lık ambalajda  
40 Gr lık ambalajda  
40 Gr lık ambalajda  
15 Gr lık ambalajda  
40 Gr lık ambalajda  
40 Gr lık ambalajda  
Ad  
Ad  
Poşet Tahin Pekmez Krş.  
bilgilerinin yer aldığı görülmüştür.  
Yapılan incelemede, ihalenin 9 ve 11’inci kısımlarında ise aşırı düşük teklif açıklama  
sunan istekliler tarafından iddia konusu girdilere ilişkin gramaj bilgilerinin ihale  
dokümanında belirtilen miktara uygun olarak verildiği görülmüştür.  
Ancak, ihalenin 10’uncu kısmında Zeynel Yem. Or. Tar. Pet. Pl. San. Tic. Ltd. Şti.nin  
açıklamaları kapsamında iddia konusu girdilere ilişkin gramaj bilgilerine yer verilmediği  
görüldüğünden söz konusu açıklamaların uygun olmadığı anlaşılmış ve başvuru sahibinin  
iddiasının bu yönüyle yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.  
s) Aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin; ekmek, süt, ayran, yoğurt gibi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
ürünlerin fiyatlarının tevsiki amacıyla halk ekmek fabrikaları, Atatürk Orman Çiftliği vb.  
kamu kurumu niteliğini haiz bir kuruluşların fiyat listelerini kullandıkları, ancak Kamu İhale  
Genel Tebliği’nin 79.2.2.3’üncü maddesine göre bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli  
olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi  
hariç) geçerli olması gerektiği, mevzuata aykırı olarak ilan/davet tarihinden önceki tarihli  
fiyat listeleri ile açıklama yapıldığı için tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği  
iddiasına ilişkin olarak;  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesinde “…79.2.2.3. Kamu Kurum ve  
Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin  
kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifeleri açıklama yöntemi olarak  
kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için ilan edilen fiyatların  
ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.  
açıklaması yer almaktadır.  
Yapılan incelemede, başvuruya konu kısımlara ilişkin olarak yapılan aşırı düşük teklif  
açıklamalarında kullanılan kamu kuruluş fiyat ve tarifelerinin tarihlerinin mevzuata uygun  
olarak ilan ile ihale tarihi arasında olduğu görüldüğünden başvuru sahibinin iddiası yerinde  
bulunmamıştır.  
ş) Aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin sunmuş olduğu aşırı düşük teklif  
açıklamasında Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.2 ve 79.2.2.3’üncü maddeleri uyarınca  
sunulan kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyatları  
gösteren belgelerde tarih bulunmadığı, sadece ilgili kurumun internet sayfası üzerinden temin  
edilen bilgisayar çıktısının alındığı tarihin bulunduğu, bu nedenle ilgili ürünlerin birim  
fiyatlarının hangi tarihler arasında geçerli olduğunun teyit edilemeyeceği iddiasına ilişkin  
olarak;  
Yapılan incelemede ihalenin 9’uncu kısmına aşırı düşük teklif açıklaması sunan Nimet  
Gıda Taş. İnş. Tem. Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. tarafından İstanbul Halk Ekmek ve ihalenin 10 ve  
11’inci kısımlarında ise Burcu Org. İnş. Tem. Öz. Güv. Sis. Gıd. Plas. San. ve Tic. Ltd. Şti.  
tarafından Besaş ve İstanbul Halk Ekmek fiyat tarifeleri üzerinden açıklama sunulduğu  
görülmüştür.  
Anılan belgeler üzerinde fiyatların hangi tarihe ilişkin olduğuna dair bilgilerin  
bulunduğu görüldüğünden başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.  
t) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.5. maddesi kapsamında sunmuş oldukları  
“Toptancı Hal Fiyatları” belgelerinin ilgili Toptancı Hali İdaresi tarafından düzenlenip  
düzenlenmediğinin bilinmediği, belgelerin onaysız olduğu, açıklama kapsamında  
kullanılmasının uygun olmadığı iddiasına ilişkin olarak;  
Söz konusu toptancı hal fiyatlarına Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın hal kayıt sistemi  
ile ilgili belediyelerin internet siteleri üzerinden ulaşılabildiği ve teyidinin yapılabildiği  
anlaşıldığından ayrıca bir onayın aranmasına gerek bulunmadığı ve başvuru sahibinin  
iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
u) Aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin aşırı düşük teklif açıklaması  
kapsamında sunmuş olduğu EK O.7 maliyet/satış tutarı tespit tutanağı Kamu İhale Genel  
-
Tebliği’nin 79.2.2.7’nci maddesine göre hazırlanmadığı, belgelerde yer alan ana girdilerin  
fiyatları ağırlıklı ortalama birim maliyetlerin altında ve toplam tutarların yanlış hesaplandığı,  
son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde üretilen/alımı ve satımı yapılan mal  
miktarları, ihale konusu ihtiyaçların en az yarısını kapsamadığı, anılan belge üzerinde hangi  
vergi beyanname dönemine ait olduğu bilgisi yer almadığı, ilgili belgeye “Tarih” ve “Sayı”  
verilmediği, söz konusu belgelerin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 8.4’üncü maddesine uygun  
hazırlanmadığı, ilgili meslek mensubu tarafından da her sayfasının kaşelenip imzalanmadığı,  
ayrıca yürürlükteki mevzuat gereğince adı geçen tutanağın ekinde sunulması gereken ilgili  
meslek mensubuna ait Faaliyet Belgesi’nin geçerlilik süresi dolduğu iddiasına ilişkin olarak;  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı  
düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.2.2.7. İsteklinin Kendi  
Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine  
ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması  
durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili  
olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük teklif açıklamasına konu mal için  
düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında  
olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu  
işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %  
80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) sunulmasına  
gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter,  
SM, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.” açıklaması yer almaktadır.  
Yapılan incelemede ihalenin 9’uncu kısmında Nimet Gıda Taş. İnş. Tem. Sanayi ve  
Tic. Ltd. Şti. ile Palmiye Yemek Üretim Temizlik Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından  
maliyet/satış tutarı tespit tutanağının (Ek-O.7) sunulduğu,  
10’uncu kısımda Palmiye Yemek Üretim Temizlik Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti.  
tarafından maliyet/satış tutarı tespit tutanağının (Ek O.7) sunulduğu,  
-
11’inci kısımda ise Kuzey Grup Tem. Bil. Oto. Gıd. Tar. ve Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
tarafından maliyet/satış tutarı tespit tutanağının (Ek-O.7) sunulduğu görülmüştür.  
Anılan belgelerde yer alan bilgilerden ana girdilerin fiyatları ağırlıklı ortalama birim  
maliyetlerin altında ve toplam tutarların doğru hesaplandığı, son veya bir önceki geçici vergi  
beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az  
yarısı kadar alım yapıldığı, anılan belgeler üzerinde ait oldukları vergi beyanname dönemi  
bilgileri ile tarih ve numara bilgilerinin yer aldığı, ilgili meslek mensubu tarafından her  
sayfasının kaşelenip imzalandığı ve söz konusu tutanakların ekinde yer alan faaliyet  
belgelerinin geçerlilik süresinin uygun olduğu tespit edildiğinden başvuru sahibinin iddiası  
yerinde bulunmamıştır.  
ü) Palmiye Yemek Üretim Temizlik Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Burcu  
Organizasyon İnşaat Temizlik Özel Güvenlik Sistemleri Gıda Plastik Sanayi ve Ticaret  
Limited Şirketi tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında kullanılan EK  
Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanaklarının bütün sayfalarının sunulmadığı, ilgili firmalardan  
EK O.7 tutanaklarının eksik olan sayfalarının tamamlatılmasının istenildiği, doğru şekilde  
-O.7  
-
sunulmayan belgenin sonradan tamamlatılmasının söz konusu olamayacağı iddiasına ilişkin  
olarak;  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “İdarelerce belgelerdeki eksik bilgilerin  
tamamlatılması” başlıklı 16.6’ncı maddesinde 16.6.1 İhale dokümanında başvuru veya teklif  
zarfı içinde sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi  
zorunlu olan eklerinden herhangi birinin, aday veya isteklilerce sunulmaması halinde, bu  
eksik belgeler ve ekleri idarelerce tamamlatılmayacaktır. Ancak,  
a) Geçici teminat ve teklif mektuplarının Kanunen taşıması zorunlu hususlar hariç  
olmak üzere, sunulan belgelerde ihale sonucu açısından teklifin esasını değiştirecek nitelikte  
olmayan bilgi eksikliklerinin bulunması halinde, bu tür bilgi eksikliklerinin giderilmesine  
ilişkin belgeler,  
b) Aday ve isteklilerce sunulan ve başka kurum, kuruluş ve kişilerce düzenlenen  
belgelerde, belgenin taşıması zorunlu asli unsurlar dışında, belgenin içeriğine ilişkin tereddüt  
yaratacak nitelikte olan ve belgeyi düzenleyen kurum, kuruluş veya kişilerden kaynaklanan  
bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler,  
İdarelerce tamamlatılacaktır. Bu çerçevede, bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin  
belgeler, idarece ilgili kurum veya kuruluştan re’sen istenebilir. Söz konusu belgelerin aday  
veya istekliler tarafından tamamlatılmasının istenilmesi halinde ise bilgi eksikliklerinin  
giderilmesine ilişkin belgelerin niteliği dikkate alınarak idarelerce aday veya isteklilere iki iş  
gününden az olmamak üzere makul bir tamamlama süresi verilecektir.  
16.6.2. İdarelerce bilgi eksikliklerinin tamamlatılmasına ilişkin olarak verilen süre  
içinde aday veya isteklilerce sunulan belgelerin, başvuru veya ihale tarihinden sonraki bir  
tarihte düzenlenmesi halinde, bu belgeler, aday veya isteklinin başvuru veya ihale tarihi  
itibarıyla ihaleye katılım şartlarını sağladığını tevsik etmesi halinde kabul edilecektir.  
16.6.3. Bilgi eksikliklerinin tamamlatılmasına ilişkin belgelerin yazılı olarak  
istenilmesi ve aday ve isteklilerce bir dilekçe ekinde sunulması gerekmektedir. İdarece  
belirlenen sürede eksik bilgileri tamamlamayan aday ve isteklilerin başvuruları veya teklifleri  
değerlendirme dışı bırakılır ve isteklilerin geçici teminatları gelir kaydedilir.  
16.6.4. İlgili mevzuatına göre ihaleye katılma şartı olarak istenmesi gereken belge  
veya bilgilerin idarece istenmediği ve bu durumun tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
tespit edildiği hallerde, idarelerce bu tür belge veya bilgiler başvuruların ya da tekliflerin  
değerlendirilmesi aşamasında aday veya isteklilerden talep edilemeyecek ve  
tamamlatılamayacaktır. açıklaması bulunmaktadır.  
Anılan Tebliğ’in 79.2.2.7’nci maddesinde teklifleri sınır değerin altında kalan  
isteklilerin açıklamaları kapsamında kendi ürettikleri, aldıkları veya sattıkları mallara ilişkin  
fiyatlar üzerinden açıklama sunabileceği, bu fiyatları tevsik için ise aşırı düşük teklif  
açıklamasına konu mal için meslek mensubu tarafından düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit  
tutanağı (Ek-O.7) kullanılacağı açıklanmıştır.  
Yukarıda aktarılan Tebliğ açıklamasına göre ihale dokümanında teklif zarfı içinde  
sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi zorunlu olan  
eklerinden herhangi birinin, aday veya isteklilerce sunulmaması halinde, bu eksik belgeler ve  
eklerin idarelerce tamamlatılmayacağı, ancak isteklilerce sunulan ve başka kişilerce  
düzenlenen belgelerde, belgenin taşıması zorunlu asli unsurlar dışında, belgenin içeriğine  
ilişkin tereddüt yaratacak nitelikte olan ve belgeyi düzenleyen kurum, kuruluş veya kişilerden  
kaynaklanan bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgelerin idarelerce tamamlatılacağı  
anlaşılmaktadır.  
Yapılan incelemede, ihalenin şikâyete konu her üç kısmında da teklif sınır değerin  
altında kalan istekli Palmiye Yemek Üretim Temizlik Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti.nin aşırı  
düşük teklif açıklamaları kapsamında sunmuş olduğu maliyet/satış tutarı tespit tutanağının  
(Ek-O.7) 3’üncü sayfasının idare tarafından eksik olduğunun tespit edildiği ve bu sayfanın  
sonradan tamamlatıldığı anlaşılmıştır.  
Tamamlatılan sayfa incelendiğinde ise anılan istekli tarafından aşırı düşük teklif  
açıklaması sunulan poşet ayran 200ml, poşet meyve suyu 200 ml, poşet süt 200ml, pet şişe su  
0,5 litre girdilerine toplam tutar, toplam miktar ve ağırlıklı ortalama birim maliyetine ilişkin  
bilgilerin yer aldığı görülmüştür.  
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden teklif değerlendirmesi aşamasında  
belgenin içeriğine ilişkin tereddüt yaratacak nitelikte olan ve belgeyi düzenleyen kurum,  
kuruluş veya kişilerden kaynaklanan bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgelerin  
idarelerce tamamlatılacağı anlaşılmaktadır. Bu bağlamda aşırı düşük teklif değerlendirmesi  
kapsamında sunulması gereken bir belgenin yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri  
çerçevesinde idarece tamamlatılabilecek bir bilgi eksikliği değil, belge tamamlatma  
niteliğinde olduğu bu nedenle aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunulması gereken  
belgelerin tam ve eksiksiz olarak sunulması gerektiği ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince  
eklenmesi zorunlu olan eklerinden herhangi birinin, isteklilerce sunulmaması halinde, bu  
eksik belgelerin ve eklerinin idarelerce tamamlatılmayacağı anlaşıldığından idarece yapılan  
belge tamamlatma işleminin de mevzuata aykırı olduğu anlaşılmıştır.  
Ayrıca, tamamlatılan eksik sayfa üzerindeki bilgiler incelendiğinde de “poşet meyve  
suyu” ve “poşet süt” girdilerine ilişkin fiyatların Ek-H.4 cetvelindeki birim fiyatlarla  
örtüşmediği görülmüş, anılan belgenin eksik sayfasının bilgi tamamlatma niteliğinde kabul  
edilse dahi söz konusu girdilerin birim fiyatlarını tevsik etmediği tespit edilmiştir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
Yapılan tüm bu tespitler neticesinde başvuru sahibinin iddiasının Palmiye Yemek  
Üretim Temizlik Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. açısından yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.  
v) EK  
-O.7 Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanaklarında yer alan ana girdilerin ağırlıklı  
ortalama birim maliyetleri, hem birim öğün maliyet hesaplamasına hem de Ek  
-H.4 A) Ana  
Girdileri tablosuna hatalı olarak yansıtıldığı, örneğin ilgili tutanakta yer alan hazır kek,  
çikolatalı gofret, poşet meyve suyu, poşet ayran, poşet süt, fırın makama, özel amaçlı un  
ürünlerinin birim fiyatları öğün maliyetleri hesaplamasına ve Ek-H.4 A) Ana Girdileri  
tablosuna eksik ve hatalı olarak yansıtıldığı, kendi lehlerine fiyat avantajı sağlayıcı nitelikte  
eksik ve yanlış maliyet hesaplaması yapmış olmaları sebebiyle aşırı düşük teklif açıklaması  
sunan isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddiasına ilişkin  
olarak;  
Yapılan incelemede iddia konusu girdilerin birim fiyatlarının aşırı düşük teklif  
açıklaması sunan tüm istekliler tarafından doğru aktarıldığı görüldüğünden başvuru sahibinin  
iddiası yerinde bulunmamıştır.  
y) Sözleşme Tasarısı’nın 36.4.1.33’üncü maddesinde  
kullanılmak üzere bir yıl içerisinde en fazla 10 (on) defa personel başına günlük 1,5 Litre  
ambalajlanmış içme suyu üç adet 0,5 litrelik olacak şekilde verilecektir. düzenlemesinin  
İhtiyaç duyulan durumlarda  
bulunduğu, bu düzenleme gereğince verilecek olan “500 ml pet şişe su” girdisinin ana girdi  
hesaplamasına dahil edilmediği, eksik ana girdi maliyeti hesaplanması sebebiyle aşırı düşük  
teklif açıklaması sunan isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği  
ilişkin olarak;  
Sözleşme Tasarısı’nın 36.4.2.6’ncı maddesinde  
sürahilerle masalara servis edilecek ve periyodik su analizleri birlik/kurum tarafından  
yaptırılacaktır. Servis edilmediği takdirde, güne ait hak ediş tutarının % 1’i (yüzde bir)  
oranında ceza tahakkuk ettirilecektir. düzenlemesi yer almaktadır.  
İçme suyu, şebeke suyundan  
o
Yapılan incelemede 14 günlük örnek menüde de öğünlerde su verileceğine dair  
bilginin yer almadığı görülmüş olup, su girdisine ilişkin açıklama sunulmasına gerek  
bulunmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.  
z) Sözleşme Tasarısı’nın 36.4.1.26’ncı maddesi ve 11.Kısım (İkmal Komutanlığı /  
Afyon) için “Ekmek Dahil” düzenlemesi gereği sabah kahvaltısı, öğle yemeği ve akşam  
yemeklerinde kişi başı 150’şer gram ekmek verilmesi gerektiği, aşırı düşük teklif açıklaması  
sunan isteklilerin birim öğün maliyeti hesaplamalarına “ekmek” maliyetini dahil etmedikleri,  
firmaları lehine fiyat avantajı sağlayıcı nitelikte açıklama sunmuş olmaları sebebiyle  
tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddiasına ilişkin olarak;  
Yapılan incelemede ihalenin 11’inci kısmı için aşırı düşük teklif açıklaması sunan tüm  
isteklilerin ekmek girdisini hesaplamalarına dahil ettikleri görüldüğünden başvuru sahibini  
iddiası yerinde bulunmamıştır.  
aa) Teknik Şartnamedeki iki haftalık örnek menüde bulunan yemeklerin içeriğinde  
“Kg” cinsinden “Ayçiçekyağı” ve “Zeytinyağı” ana girdilerinin yer aldığı, aşırı düşük teklif  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
açıklaması sunan isteklilerin ise anılan ürünlerin birim fiyatlarının tevsiki amacıyla ticaret  
borsa bültenlerinde yer alan “Lt” cinsinden birim fiyatlarını kullandıkları, ayçiçekyağı ve  
zeytinyağının özgül ağırlığı dikkate alındığında 1 kg ayçiçekyağı ve zeytinyağı 1 litreden  
daha fazla ayçiçek yağına ve zeytinyağına tekabül ettiği, bu durumda ayçiçekyağı ve  
zeytinyağının 1 litre fiyatının 1 kilogram fiyatı yerine kullanılması isteklilere fiyat avantajı  
sağladığı ve ihale dokümanına aykırı olarak açıklama sunulduğu iddiasına ilişkin olarak;  
Yapılan incelemede ihalenin başvuruya konu 3 kısmında da aşırı düşük teklif açıklama  
sunan isteklilerin tamamının “ayçiçekyağı” ve “zeytinyağı” girdilerini kg/gr birimi üzerinden  
açıkladığı görüldüğünden başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.  
bb) Örnek yemek menüsünde “fırın makarna”, “peynirli makarna” ve “peynirli erişte”  
yemeklerinin yer aldığı, bu yemeklerin içeriğinde de “makarna fırın”, “makarna sade” ve  
“makarna erişte” ürünlerinin yer aldığı, aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin  
belirtilen bu üç farklı ürünün fiyatının tevsiki amacıyla ticaret borsa bültenlerinde yer alan  
salt “makarna” ürün fiyatını kullandıkları, ticaret borsa bültenlerinde “fırın makarna”, “erişte”  
ve “makarna” ürünlerinin ayrı ayrı yer aldığı ve fiyatlarının ayrı olduğu iddiasına ilişkin  
olarak;  
İhale dokümanı kapsamında yer verilen “Teknik Şartname Listesi” başlıklı tabloda  
iddia konusu girdilerin;  
Teknik Şartnamede belirtilen  
çeşitlerden Çeşit-1 Sade makarna  
çeşitlerinden ve yemek listelerine  
uygun olarak idare tarafından  
belirlenecek biçimlerden; a. Tip-1  
TEK.H.: 06-7 Haziran  
2016  
Uzun, alt tip-1 spagetti veya alt  
tip-2 fırın makarna, b. Tip-2  
Kesme, alt tip 1 burgu, alt tip-2  
erişte, alt tip-4 fiyonk, alt tip-11  
kuskus, c. Tip-3 Şehriye, alt tip-  
1arpa veya alt tip-3 şehriye  
olacaktır.  
MAKARNA  
L
şeklinde belirtildiği görülmüştür.  
Yapılan incelemede, aşırı düşük teklif açıklaması sunan istekliler tarafından her bir  
makarna çeşidi için ayrı ayrı “fırın makarna”, “erişte” ve “makarna” şeklinde açıklama  
sunulduğu görüldüğünden başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.  
cc) Aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin açıklama dosyasında “eritme  
peyniri (25 gr), gofret çikolatalı (40 gr), hazır kek (42 gr), poşet ayran (200 ml), poşet bal (40  
gr), poşet fındık ezmesi (40 gr), poşet meyve suyu (nektar) 200 ml, poşet pastörize tereyağ  
(15 gr), poşet reçel (40 gr), poşet süt 200 ml, poşet tahin-pekmez (40 gr)” gibi ürünlere ait  
fiyatların açıklanmasında kamu kurum ve kuruluşları ile ticaret borsası fiyatları mevcut  
olmasına rağmen, üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulduğu, ilgili firmalar  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında fiyat teklifi ile sunulan gıda  
malzemelerine ilişkin olarak neden fiyat teklifi sunularak aşırı düşük teklif açıklaması  
yapıldığına dair herhangi bir geçerli hukuki gerekçe sunulmadığı, gerekçe olarak ticaret  
borsalarında bu ürünlerin fiyatının bulunmadığının belirtildiği, ancak 79.2.2’nci maddede  
sadece ticaret borsasına atıf yapılmadığı, Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Sunulan  
Mal ve Hizmetlere İlişkin Fiyatlar, Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı  
Fiyatlar gibi alternatiflerde sunulduğu, buna göre örneğin Ankara Atatürk Orman Çiftliği,  
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren kuruluşların fiyatları  
kullanılabileceği iddiasına ilişkin olarak;  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesinde yer alan “…Malzemeli yemek  
alımı ihalelerinde, kırmızı et; beyaz et; balık; kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut, mercimek,  
kuru fasulye gibi); sebze; meyve maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat  
teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri  
ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, üçüncü  
kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir. açıklaması gereği, kırmızı et, beyaz  
et, balık, kuru gıdalar, sebze, meyve girdilerinin maliyetlerinin tevsiki için fiyat teklifi  
alınamayacağı, ancak Tebliğ’in 79.2.2’nci maddesinde sayılan yöntemlerle açıklama  
yapılmasının mümkün olmayacağı durumlarda fiyat teklifi alınabileceği açıklanmış olup  
bunların dışlında kalan girdilerin fiyat teklifi ile açıklanmasında bir aykırılık bulunmadığı  
anlaşılmaktadır.  
Yapılan incelemede, ihalenin 9’uncu kısmında Zeynel Yem. Or. Tar. Pet. Pl. San. Tic.  
Ltd. Şti., 10 ve 11’inci kısmında ise Zeynel Yem. Or. Tar. Pet. Pl. San. Tic. Ltd. Şti., Burcu  
Org. İnş. Tem. Öz. Güv. Sis. Gıd. Plas. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin fiyat teklifi kullanmak  
suretiyle açıklama sunduğu görülmüştür.  
Bu bağlamda aşırı düşük teklif açıklamalarında fiyat teklif alınmasına engel  
bulunmayan şikâyet konusu girdilere ilişkin açıklamaların mevzuata uygun olduğu anlaşılmış  
olup, başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.  
çç) Aşırı düşük teklif savunması veren istekliler tarafından sunulan fiyat tekliflerinin  
üzerinde bulunması gereken ibarenin bulunmadığı, ve bu haliyle (Ek O.6) formları ile  
-
uyumsuz olduğu, ayrıca Kamu İhale Genel Tebliği’nin 8.4’üncü maddesine göre ilgili  
istekliler tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında, üçüncü kişilerden alınarak  
sunulan fiyat tekliflerinde olması gereken TÜRMOB kaşesinin bulunmadığı, TÜRMOB  
kaşesi yerine kaşe numarası yazıldığı için Kamu İhale Genel Tebliği’nin 8.4’üncü maddesine  
aykırı davranıldığı, ayrıca sunulan fiyat tekliflerinde “tarih” ve “sayı” bilgisinin yer almadığı  
iddiasına ilişkin olarak;  
Yapılan incelemede, ihalenin 9’uncu kısmında, Zeynel Yem. Or. Tar. Pet. Pl. San. Tic.  
Ltd. Şti., 10 ve 11’inci kısmında ise Burcu Org. İnş. Tem. Öz. Güv. Sis. Gıd. Plas. San. ve  
Tic. Ltd. Şti.nin fiyat teklif kullanmak suretiyle açıklama sunduğu görülmüştür.  
Sunulan fiyat tekliflerinin Tebliğ açıklamalarına uygun olarak sunulduğu ve idare  
tarafından istenilmeyen Ek  
-O.6 belgelerinin ise açıklamalar kapsamında sunulmadığı  
görüldüğünden başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
dd) Aşırı düşük teklif açıklaması sunan istekliler tarafından toplam işçilik maliyet  
hesaplamasının doğru olarak yapılmadığı, ihale dokümanına göre Tekirdağ kısım ihalesi için  
toplam 143 işçi, Denizli kısım ihalesi için toplam 65 işçi, Afyon kısım ihalesi için ise 48 işçi  
üzerinden asgari işçilik hesaplaması yapılması gerekirken, daha az işçi sayısı üzerinden  
hesaplama yapıldığı, Sözleşme Tasarısı’nın 36.5.3.10’uncu maddesindeki düzenleme  
gereğince personele verilmesi gereken yemek, birlik içi yol ücreti ve birlik dışı yol ücretinin  
asgari işçilik hesaplamasına dahil edilmediği, ilgili firmalar tarafından işçilik maliyet  
hesaplamasına sadece “birlik dışı yol maliyeti” ilave edildiği, ihale dokümanı ekinde yer alan  
“2017  
-38159  
9
9BBF8.MKNZ.P.TUG.K.LIGI”,  
“2017  
-38159  
10  
10BBF1  
l.KOM.TUG.K.LIGI” ve “2017  
-381591111 BBFIKM.K.LIGI” dosyasında da belirtildiği  
üzere çalıştırılacak olan personel için “Birlik İçi Ulaşım Ücretinin” de yüklenici tarafından  
karşılanacağı göz önünde bulundurulduğunda, sadece “birlik dışı ulaşım gideri” için bir bedel  
öngörüldüğünden kendi lehlerine fiyat avantajı sağlayıcı nitelikte ihale dokümanına uygun  
olmayan eksik ve yanlış işçilik maliyet hesaplaması yapılması sebebiyle ilgili isteklilerin  
tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği, söz konusu hizmet alımı işi 365 gün  
süreklilik arz ettiğinden, işin süresi olan 01.07.2017  
-
30.06.2018 tarihleri arasındaki ulusal  
bayram ve genel tatil günleri çalışma ücretleri asgari işçilik hesaplamasına dahil edilmediği,  
ayrıca Teknik Şartnamede yer alan “Çalıştırılacak Personele Yüklenici tarafından verilecek  
kıyafet çizelgesi” gereğince personele hangi cins ve nitelikte kıyafeti verileceğine ilişkin bir  
düzenleme bulunduğu, bu nedenle giyime ilişkin giderlerin istekli tarafından verilen teklife  
dahil edilmesine yönelik bir belirleme yapıldığı, söz konusu giderlerin işçilik gideri  
kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, anılan isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamaları  
kapsamında giyime ilişkin giderlere personel maliyetleri kapsamında ver vermediği, bu  
giderlerin malzemeli yemek sunumu hesap cetvelinde yer alan ve istekliler tarafından  
hesaplanan işçilik oranını etkilediği dikkate alındığında, aşırı düşük teklif açıklamasında yer  
alan (ana çiğ girdi maliyeti  
+
işçilik maliyeti) / toplam teklif tutarı oranının yanlış  
hesaplanmasına yol açtığı iddiasına ilişkin olarak;  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında  
teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde  
78.1. Personel  
çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının  
ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için  
kullanıldığı ve yaklaşık maliyetinin en az % 70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa  
ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu hizmetlerdir.  
78.3. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale  
dokümanında haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının  
belirtilmesi halinde teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi  
gerekmektedir.  
78.19. İhale konusu işin yürütülmesi sırasında kullanılacak kıyafetlerin tür, miktar ve  
özelliklerine ilişkin bilgilere teknik şartnamede yer verilir.” açıklaması,  
Anılan Tebliğ’in 79.2.6’ncı maddesinde “…İdarenin ihale dokümanında bu girdilerin  
dışında ana girdi niteliğinde malzeme içeren yemek öğünü düzenlemesi durumunda aşırı  
düşük teklif açıklama yazısında açıklama istenecek unsurlar arasında bu malzemelerin de  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
belirtilmesi zorunludur. Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması  
durumunda, yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik  
malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım,  
amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ  
girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında  
değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama sunulması gerekmez.” açıklaması,  
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde  
25.1. Yürürlükteki mevzuat ve sözleşme hükümleri gereğince; ihaleye, sözleşmeye ve  
taahhüdün tamamının yapılmasına ait ödenecek bütün vergi (KDV hariç), resim, harçlarla,  
sözleşmenin çoğaltılması da dahil sözleşme giderleri, ulaşım, ambalaj, muayeneye hazır hale  
getirme ve muayene (muayene komisyonlarının yol ve özlük giderleri ile numune nakil  
masrafları hariç), her türlü sigorta giderleri, tahmil, tahliye, istif, tartı, personel ücretleri ve  
bu sözleşme kapsamında alınacak mal bedelleri vb. teklif fiyata dahil edilecek masraflardır.  
düzenlemesi yer almaktadır.  
Teknik Şartname’nin 7.2’nci maddesinde yer alan “Yemek Hizmetlerinde  
Çalıştırılacak Personele Yüklenici Tarafından Verilecek Kıyafet Tür ve Miktarları” başlıklı  
numaralı çizelgede kapsamında çalıştırılacak olan personele verilecek olan kıyafetlerin;  
2
Sıra ÇALIŞTIRILACAK  
PERSONELİN KIYAFETİN TÜRÜ  
Takım Elbise  
No  
1.  
BRANŞI  
İşletme Müdürü  
2.  
Diyetisyen veya Veteriner Hekim veya Önlük (1)  
Gıda Mühendisi  
3.  
4.  
5.  
Servis Müdürü  
Depo Sorumlusu  
Aşçı  
Önlük (2)  
Önlük (3)  
Aşçı Takımı  
6.  
7.  
8.  
9.  
10.  
11.  
12.  
Garson (Servis Elemanı)  
Bulaşıkçı  
Kasap  
Şoför  
Tatlıcı  
Garson Takımı  
Bulaşıkçı Takımı  
Kasap Takımı  
Şoför Takımı  
Aşçı Takımı  
Temizlikçi  
Aşçı Yardımcısı  
Temizlikçi Takımı  
Aşçı Takımı  
şeklinde düzenlendiği görülmüştür.  
Yapılan incelemede ihalenin şikâyete konu 3 kısmı için de aşırı düşük teklif açıklaması  
sunan istekliler tarafından ihale dokümanında çalıştırılacağı belirlenen işçi sayısı üzerinden  
asgari işçilik hesaplaması yapıldığı, ihalenin 9’uncu ve 10’uncu kısmında Zeynel Yem. Or.  
Tar. Pet. Pl. San. Tic. Ltd. Şti., hariç diğer isteklilerin her bir kısımda çalıştırılacak  
personelin ulusal bayram resmi tatil çalışma giderlerini hesaplamaya dahil ettiği görülmüştür.  
İhale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet işi olmadığı, ancak  
yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemeleri çerçevesinde aylık süresi boyunca her bir  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
kısım için sayıları belirtilen personelin tam zamanlı olarak idare için çalışacağı, öngörülen  
personel için herhangi bir ücret belirlemesinin yapılmadığı, bu nedenle asgari işçilik maliyeti  
üzerinden veya asgari ücretin yüzde (%) fazlası üzerinden teklif verilebileceği, yine iş  
kapsamında personele verilmesi gereken kıyafet giderinin ise yemeğin pişirilmesi için esaslı  
gider olarak değil de yardımcı giderler niteliğinde olduğu, bu nedenle söz konusu giderin  
açıklanmasına gerek bulunmadığı anlaşılmıştır.  
İhalenin 9’uncu ve 10’uncu kısmında Zeynel Yem. Or. Tar. Pet. Pl. San. Tic. Ltd. Şti.  
hariç diğer isteklilerin her bir kısımda çalıştırılacak personelin ulaşım giderlerine dair bedel  
öngördüğü ve işçilik hesaplamalarına dahil ettiği görülmüştür.  
Yapılan tüm bu tespitler neticesinde başvuru sahibinin iddiasının Zeynel Yem. Or. Tar.  
Pet. Pl. San. Tic. Ltd. Şti. açısından yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.  
ee) 25.01.2017 tarihinde yürürlüğe giren Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı  
ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79.2.6’ncı  
maddesi gereğince isteklilerin örnek menüdeki girdiler ve işçilik gideri kullanılarak teklif  
ettikleri birim fiyatı açıklamalarının gerektiği, aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin,  
birim fiyat teklif cetvelinde yer alan kalemi için örnek menüyü kullanarak hesapladıkları  
birim öğün maliyetleri ile öğün başına düşen birim işçilik maliyetleri toplandığında bulunan  
tutarların, isteklilerin ihalede teklif ettikleri birim fiyatların üzerinde olduğu, Tebliğ  
hükümleri gereğince “Toplam Miktar” ve “Toplam Tutar” hesaplamasına yapılmayacağı  
belirtilmesine rağmen, aşırı düşük teklif savunması veren istekli firmalar yürürlükten  
kaldırılan Tebliğ hükümlerine göre “A) Ana Çiğ Girdileri” tablosunu kullanarak “Toplam  
Miktar” ve “Toplam Tutar” açıklaması yaptıkları iddiasına ilişkin olarak;  
Yapılan incelemede ihalenin her 3 kısmında da aşırı düşük teklif açıklaması sunan  
isteklilerin Tebliğ’in 25.01.2017 tarihinde yürürlüğe giren açıklamalarına uygun olarak  
açıklama sundukları görüldüğünden başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin 9’uncu kısmında  
Palmiye Yem. Üre. Temiz. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ve Zeynel Yem. Or. Tar. Pet. Pl. San.  
Tic. Ltd. Şti.nin tekliflerinin, 10’uncu kısmında Palmiye Yem. Üre. Temiz. Tur. San. ve Tic.  
Ltd. Şti.nin, Burcu Org. İnş. Tem. Öz. Güv. Sis. Gıd. Plas. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ve Zeynel  
Yem. Or. Tar. Pet. Pl. San. Tic. Ltd. Şti.nin tekliflerinin, 11’inci kısmında ise Palmiye Yem.  
Üre. Temiz. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin, Kuzey Grup Tem. Bil. Oto. Gıd. Tar. ve Hay. San.  
ve Tic. Ltd. Şti.nin ve Burcu Org. İnş. Tem. Öz. Güv. Sis. Gıd. Plas. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin  
tekliflerinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden  
gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/029  
: 81  
: 14.06.2017  
: 2017/UH.III-1690  
Oybirliği ile karar verildi.  
Hamdi GÜLEÇ  
Başkan  
Şinasi CANDAN  
Osman DURU  
Kurul Üyesi  
Köksal SARINCA  
Kurul Üyesi  
II. Başkan  
Dr. Ahmet İhsan ŞATIR  
Kurul Üyesi  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
Oğuzhan YILDIZ  
Kurul Üyesi