Ana Sayfa / Kararlar / Kastamonu Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı / 2017/125444-Kastamonu Üniversitesi Spor Kompleksi ve Çevre Düzenlemesi Yapım İşi
Bilgi
İKN
2017/125444
Başvuru Sahibi
Yapı Su İnş. ve Tic. Ltd. Şti.
İdare
Kastamonu Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı
İşin Adı
Kastamonu Üniversitesi Spor Kompleksi ve Çevre Düzenlemesi Yapım İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/028  
: 89  
: 07.06.2017  
:
2017/UY.I-1623  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Hamdi GÜLEÇ  
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet İhsan  
ŞATIR, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Yapı Su İnş. ve Tic. Ltd. Şti.,  
Nenehatun Cad. No: 116/3 G.O.P. ANKARA  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Kastamonu Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı,  
Kuzeykent Mah. Kastamonu Üniversitesi Kuzeykent Kampüsü Rektörlük Binası Yapı İşleri  
ve Teknik Daire Başkanlığı 37100 KASTAMONU  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2017/125444 İhale Kayıt Numaralı “Kastamonu Üniversitesi Spor Kompleksi ve Çevre  
Düzenlemesi Yapım İşi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Kastamonu Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı tarafından  
14.04.2017 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kastamonu Üniversitesi Spor  
Kompleksi ve Çevre Düzenlemesi Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Yapı Su İnş. ve Tic. Ltd.  
Şti.nin 02.05.2017 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 03.05.2017 tarihli yazısı  
ile reddi üzerine, başvuru sahibince 08.05.2017 tarih ve 26955 sayı ile Kurum kayıtlarına  
alınan 08.05.2017 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2017/1176 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1
-
İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük açıklamasında yer alan açıklama  
istenilen kalemlerinin, idare tarafından belirlenen ve ihale dokumanı kapsamında  
isteklilere verilen örnek analiz formatına uygun olmadığı, bu nedenle açıklamalarının  
reddedilmesi gerektiği, idare tarafından verilen cevap yazısında uygun olduğu belirtilmiş olsa  
da açıklama istenen kalemlerini özellikle de özel pozların analiz formatını incelemediği,  
idarece ihale dokumanı kapsamında sunulan analiz formatı ile aşırı düşük yazılı açıklama  
yapan isteklinin analiz formatlarının uyumlu olmadığı, Örneğin Özel  
Özel 04, Özel 15, Özel 16, Özel 18, Özel Pyz02, Özel Pyz03 poz numaralı kalemlerinin  
incelenmesi halinde ihale dokumanı örnek analiz formatı ile uyumlu olmadığının görüleceği,  
-01, Özel-02, Özel-03,  
-
-
-
-
2
-
İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarında istenilen iş  
kalemleri için sunmuş olduğu analiz ve alt analizlerinde çarpım hataları olduğu, sunmuş  
olduğu analizlerde, hesap cetvellerinde, alt analizler ve fiyat tekliflerinde aritmetik hatalar  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/028  
: 89  
: 07.06.2017  
:
2017/UY.I-1623  
olduğu, analiz ve fiyat tekliflerindeki birim fiyatların birbiri ile uyum göstermediği,  
İdarece hazırlanan Analiz formatı ve girdileri kullanılmayarak fiyat avantajı  
3
-
sağlandığı, bu nedenler yazılı açıklamanın reddedilmesi gerektiği, kullanılan işçilik  
fiyatlarının birbiri ile uyuşmadığı, nitelikli işçilikler için aynı işçilik fiyatının kullanıldığı,  
örneğin bir “formen” veya bir yalıtımcı ustası ile düz işçi için aynı fiyatın esas alındığı, bu  
durumun Çevre ve Şehircilik Bakanlığı birim fiyatları ile çeliştiği, dolayısıyla farklı  
unvanlardaki isçilikler için aynı fiyatın kullanılmasının uygun olmadığı,  
4
-
İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük yazılı açıklamasında istenilen iş  
kalemleri için belirlemiş olduğu imalat miktarları ile idarenin yaklaşık maliyeti oluşturan  
miktarlar arasında %10’u asan oranlarda farklılıklar bulunduğu, %10’u aşan miktarların  
makul ve kabul edilebilir düzeyde olmadığı, özellikle projesinde kesin olarak miktarı adet/  
grup olarak belli olan tesisat ve elektrik kalemlerinin eksik alınarak fiyat avantajı  
oluşturulduğu, imalat miktarları arasındaki farklılığın işin yapılmasını engelleyici  
düzeyde olduğu, idarece verilen cevap yazısında makul düzeyde olduğu belirtilmişse de  
ayrıntılı bir inceleme yapılmadığı, makul seviyede olmasının ölçüsü noktasında ayrıntılı  
açıklama yapılmadığı, imalat miktarları arasındaki farklılıkların işin yapımını etkileyici  
düzeyde olduğu, bu imalat miktarı farklılığının parasal miktar ile özdeşleştirilemeyeceği, yani  
imalat miktarlarında proje üzerinde idare ile yüklenici arasında elbette fark olacağı, ancak  
projesi belli olan bir işte bu farklılığının KİK kararlarında da belirttiği gibi en fazla %10  
seviyesinde olabileceği, zaten bu orandan çok fazla olan bir imalat farklılığın fazla veya eksik  
olması  
olmayacağı, örneğin; elektrik ve tesisat projesinde açık olarak adetleri belli olan Elk  
800vv, Elk Yng 01, Özel H16 pozlar projede ne kadar yapılacağının belli olduğu, tüm  
o
işin yapımını direk etkileyeceği için makul seviyede kabul edilmesinin mümkün  
-Ö9  
-
-
-
isteklilerin projeden miktarı gördüğü, dolayısıyla adeti herkes tarafından belli olan  
imalatlarda hesaplama hatasının veya projeden okuma hatasının makul kabul edilebilir bir  
yanı olmadığı, örneğin; fiyatsal olarak değeri yüksek olan; ana kolon kablosu 727.515 pozu  
elektrik projesinde açık olarak kaç metre olduğunun anlaşıldığı, bunun fazla veya eksik hesap  
edilmesi mümkün olmayacağı, örneğin; Y.26.020/102B, Y.26.006/405, NAK.İNŞ-1, ÖZEL-  
01a, Y.15.001/2b, Y.21.050/C12 Y.23.176, Y.27.501/08, Y.25.002/01 vs. pozlarının  
incelenmesi halinde bu durumun görüleceği,  
5
-
İhale üzerinde bırakılan isteklinin analizlerinde gösterdiği müteahhitlik karı ve  
genel giderler için belirlediği oranın çok düşük olduğu, belirlenen oranın damga vergisi,  
karar pulu, kik payı bedeli, all risk sigorta bedeli, kesin teminat mektubu masrafı, teknik  
personel giderleri, SGK ve muhtasar giderler, ihale dokümanı ve kırtasiye masrafları ile  
şantiye kurulumu ve mobilizasyon kalemlerini karşılamayacağı, dolayısıyla belirlenen oranın  
gerçek dışı olduğu, Kurulunuzca basit bir hesap yapılması halinde bu oranın çok yetersiz  
görüleceğinin açık olduğu, bu nedenle savunmanın reddedilmesi gerektiği,  
6
-
İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük yazılı açıklaması kapsamında  
istenmeyen kalemleri için toplu olarak fiyat vermiş olabileceği, ancak bu %20’lik kısım  
için belirlenen oranın maliyetler ile bulmuş olduğu oran ile kıyaslandığında %20’ye  
tekabül etmediği, belirlenen bedelin gerçek dışı olduğu ve mevzuat ile belirlenmiş oranı  
karşılamadığı sunulan açıklamanın kabul edilmesinin mümkün olmadığı, idare tarafından  
verilen cevabı yazıda toplam bedel olarak gösterilmesinin yeterli olduğu belirtilmişse de,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/028  
: 89  
: 07.06.2017  
:
2017/UY.I-1623  
yukarıda belirtildiği gibi toplam bedel olarak gösterilebileceği ancak istenen kalemleri  
miktarı ile orantısız olduğunun açık olduğu, bu oranın %20’ye karşılık gelmeyeceği açık  
olduğu ve sunulan açıklamanın yetersiz olduğu,  
7
-
Moloz nakli için belirlenen mesafenin inşaat mahalli ile belediyenin hafriyat  
döküm alanı arasındaki mesafeyi karşılamadığı, belirlenen mesafe için belge  
sunulmadığı ve unulan nakliye analizlerinde ise yükleme, boşaltma ve istiflemenin  
s
eklenmediği, bu şekilde yapılan fiyatlandırmanın Tebliğ’e aykırı olduğu, sunulan açıklamanın  
kabul edilmesinin mümkün olmadığı, idare tarafından verilen cevabi yazıda mesafe olarak 4  
km verilmesinin yeterli görülmesine rağmen basit olarak haritalardan mesafe alınsa dahi bu  
mesafenin çok üzerinde olduğu, ayrıca moloz nakli için Y.09.003/1 alt analizin eklenmesi  
gerektiği, yani yüklenme, boşaltma ve istifleme eklenmeyerek fiyat avantajı oluşturulduğu,  
8
-
İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük yazılı açıklaması kapsamında sunmuş  
olduğu tesisat kalemlerinin ebliğ’in 45.1.7’nci maddesi uyarınca malzeme ve montaj  
T
bedelinin ayrıştırılması gerektiği halde ayrıştırılmadığı, örneğin; ÖZEL.HA1 “kontak tanklı  
ozon dezenfeksiyon sistemi 60 gr/h”, ÖZEL.H16 “ideal konfor difüzörü”, ÖZEL.HA2  
“kontak tanklı ozon dezenfeksiyon sistemi 4.0 g/h” vb. söz konusu pozlar için malzeme,  
montaj ve nakliye ayrı ayrı belirtilecek şekilde fiyat teklifi alınması gerekirken  
o
şekilde  
alınmadığı, malzeme veya montaj yerine gelişi güzel işçilik yazıldığı, bu durumun  
Tebliğ’in 45.1.7’nci maddesine aykırı olduğu,  
9
-
İhale üzerinde bırakılan isteklinin sunmuş olduğu özel inşaat pozları için fiyat  
teklifi alındığı, fiyat tekliflerinde özel poza ilişkin malzeme, işçilik ve nakliyeler ayrı ayrı  
belirtilerek fiyat teklifi alınmadığı, ayrıca Kastamonu dışından temin edilen fiyat  
teklifleri için ilgili ilden inşaat mahalline kadar olan nakliye hesaplamaya dahil  
edilmeyerek fiyat avantajı oluşturulduğu, ayrıca bu özel pozlar için alınan fiyat tekliflerine  
ilişkin EK-O.5 ve EK-O.6 belgeleri düzenleyen meslek mensubundan soruşturulması  
gerektiği soruşturulması halinde söz konusu belgelerin meslek mensubunda olmadığının  
anlaşılacağı, fiyat tekliflerinin 45.1.13.1, 45.1.13.5, 45.1.13.6 ve 45.1.13.7’nci maddelerine  
aykırılık teşkil ettiği, fiyat tekliflerinin hangi geçici vergi dönemine ait olduğu hususunda  
açıklayıcı belge sunmadığı gibi meslek mensuplarının faaliyet gösterip göstermediği  
noktasında da belge sunulmadığı, idare tarafından verilen cevabi yazıda bu konuda  
inceleme yapılmasına gerek olmadığının belirtildiği, halbuki idare tarafından en azından bu  
kadar özel poz içeren bir uygulamada en az  
haklı olduklarının ortaya çıkacağı, ayrıca il dışından temin edilen hiçbir özel poza ait  
nakliye bedeli dahil edilmeyerek fiyat avantajı oluşturulduğu, sadece nakliye bedelini Özel  
3
tanesinde bu sorgulamanın yapılması halinde  
-
19 pozunda dikkate alındığı, diğer özel pozlarda ise dikkate alınmadığı, bu pozlarda da  
dikkate alınması gerektiği,  
10  
pozlarında demir nakli miktarı, 27 ile başlayan pozlarda çimento, kum, kireç nakli  
miktarı, . 15 140/02 pozunda çakıl nakli miktarı, 26 ile başlayan pozlarda çimento,  
-
İstenen  
inşaat kalemlerinden,  
Y.23.014, Y.23.015, Y.23.176, Y.23.101  
Y
kum ve kırmataş nakli miktarı belirlenmediği, halbuki söz konusu pozlar istenen iş  
kalemleri olduğu, dolayısıyla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı birim fiyat tariflerine göre bu  
pozlar için nakliye miktarı hesaplanması gerektiği, aşırı düşük yazılı açıklama yapan  
isteklinin bu miktarları dahil etmeyerek fiyat avantajı sağladığı, idare tarafından verilen  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/028  
: 89  
: 07.06.2017  
:
2017/UY.I-1623  
cevabı yazıda, bu pozların analiz formatına uyumlu olduğunun belirtildiği, bu konudaki  
iddialarının analiz formatı ile ilgili olmayıp, söz konusu pozların nakliyeli poz olduğu için  
bu pozların miktarına karşılık gelen nakliye miktarının hesaba katılmaması ile ilgili  
olduğu,  
11 İhale üzerinde bırakılan isteklinin sunmuş olduğu ve kesinleşen ihale kararında  
-
belirtilen Özel-19 poz nolu is kalemin rayiç miktarının değiştirilmesi idarenin lehine dahi  
olsa kabul edilemeyeceği, bu rayiç miktarının değiştirilmesi imalatın yapımını etkileyeceği  
dolayısıyla nasıl ki Çevre ve Şehircilik Bakanlığı pozlarındaki rayiçler değiştirilemeyeceği  
gibi, idare tarafından belirlenen rayiç miktarlarının da değiştirilemeyeceği, dolayısıyla yazılı  
açıklamanın reddedilmesi gerektiği,  
12- İhale üzerinde bırakılan isteklinin sunmuş olduğu özel inşaat pozları sadece  
Özel  
-19’a nakliye konulmasının yeterli olmayacağı, diğer inşaat özel pozları için nakliye  
bedeli konulmayarak fiyat avantajı oluşturulduğu,  
13  
Skorbord profesyonel tip çok amaçlı salon skorbordu kablolama dahil çalışır vaziyette  
teslimi, Elk Canlı Yayın ve ses canlı yayın görüntü ve ses aktarım sistemi kablolama dahil  
çalışır vaziyette teslimi, Elk Havuz Bord profesyonel tip yüzme havuzu olimpik 5 kulvarlı  
skorbord, zaman ve değerlendirme sistemi, Elk Havuz Ses havuz seslendirme sistemi  
kablolama dahil çalışır vaziyette teslimi, Elk Ses Sporsalonu spor salonu profesyonel ses  
-
İhale üzerinde bırakılan isteklinin sunmuş olduğu fiyat tekliflerinde; Elk-Basket-  
-
-
-
-
-
-
-
-
sistemi kablolama dahil çalışır vaziyette teslimi söz konusu pozların fiyat teklifi alınması  
için ilgili meslek mensubu tarafından aynı kapasitede işin yapılıyor olması gerektiği, söz  
konusu pozlarda kablolama dahil denildiği, kablolamanın her işin kapasitesine göre  
farklılık arz edeceği, dolayısıyla özellikle bu pozlara ilişkin EK  
-O.5/O.6 belgeleri ve yasal  
dayanakları soruşturulması halinde fiyat tekliflerinin uygun olmadığının tespit edileceği,  
14 Tüm tesisat özel kalemlerinde malzeme ve montaj fiyatının ayrı ayrı olarak  
-
verildiği düşünülse dahi, hiçbir meslek mensubunda montaj veya işçilikler için dayanak  
teşkil edecek kayıt olamayacağı, söz konusu montaj ve isçilik bedellerinin rastgele yazıldığı,  
dolayısıyla dayanak olmadan yapılan açıklamanın geçersiz kabul edilmesi gerektiği,  
15 İhale üzerinde bırakılan isteklinin sunmuş olduğu fiyat tekliflerinin dikkatli  
-
incelenmesi halinde ise açıklama kısımlarının imalat yapılması çelişkili olabileceği,  
örneğin Özel h16, Özel ha1, Özel ha2 pozları incelenmesi halinde, fiyat tekliflerinde  
malzeme, montaj ve nakliye dahil denilirken, bu pozların analizleri incelendiğinde ayrıca  
gelişi güzel işçilik konulduğu, bu durum Tebliğ’e aykırılık teşkil ettiğinden aşırı düşük yazılı  
açıklamanın reddedilmesi gerektiği,  
16- Ayrıca yukarıda belirtilen tüm hususların kesinleşen ihale kararında  
belirtilen ve teklifi geçersiz sayılan Arstek İnş. Tic. A.Ş.nin aşırı düşük açıklamalarının  
da bu kapsamda yeniden incelenmesi, teklifinin geçersiz sayılmasına gerekçe olarak bu  
hususlarında eklenmesi gerektiği, idare tarafından verilen cevabi yazıda, söz konusu  
firmanın savunmasının uygun görülmediğinin ve tekrar incelenmesine gerek olmadığının  
belirtildiği, söz konusu isteklinin şikâyet başvurusunda bulunması halinde, yukarıda belirtlen  
olduğumuz hususların Arstek İnş. Tic. A.Ş.nin aşırı düşük açıklamalarının da incelenmesi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/028  
: 89  
: 07.06.2017  
:
2017/UY.I-1623  
gerektiği iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
İhale konusunun “Kastamonu Üniversitesi Spor Kompleksi ve Çevre Düzenlemesi  
Yapım İşi” olduğu,  
26.04.2017 tarihli ihale komisyonu kararının incelenmesinde, söz konusu ihaleye  
8
isteklinin katıldığı, sınır değer altındaki üç istekliye aşırı düşük sorgulama yapıldığı, Alte  
Grup Yapı Müh. İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin teklifinin aşırı düşük teklif açıklaması  
sunmadığı, Arstek İnş. Tic. A. Ş.nin teklifinin ise aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun  
olmadığı gerekçesiyle reddedildiği, bahse konu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı istekli  
olarak Bilsezer İnş. Yapı Malz. Nakl. Tur. Oto. San. Tic. Ltd. Şti.  
-
Cemaloğlu İnş. San. ve  
Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci istekli olarak ise Yapı  
İnş. ve Tic. Ltd. Şti.nin belirlendiği görülmüştür.  
-Su  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler “başlıklı 38’inci  
maddesinde İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.  
hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/028  
: 89  
: 07.06.2017  
:
2017/UY.I-1623  
45’inci maddesinde “…45.1.1.2. Gerekli görülmesi durumunda, (45.1.1.1.) maddesi uyarınca  
belirlenen sınır değer katsayıları yerine, işin niteliğine göre;  
a) Mevzuatı uyarınca kendisine yapım işi yaptırma yetkisi verilen bakanlıklar  
tarafından, bakanlık merkez ve taşra teşkilatı ile bağlı, ilgili veya ilişkili olan idareleri için,  
b) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından, (a) bendinde sayılan idareler dışındaki  
idareler için,  
(1,00)’den küçük, (1,20)’den büyük olmamak üzere (N) sınır değer katsayıları  
belirlenebilir. Ayrıca Bakanlıklar tarafından ön proje üzerinden ihalesi yapılacak olan üst  
yapı işleri için (0,90)’dan küçük, (1,10)’dan büyük olmamak kaydıyla farklı katsayılar  
belirlenmesi de mümkündür. Belirlenen katsayılar, Resmî Gazete’de ilan edilir.  
45.1.1.3. İhalede uygulanacak sınır değer katsayısı, ihale ilanı veya davet mektubu ile  
idari şartnamenin “Diğer hususlar” başlıklı bölümünde belirtilir.  
45.1.1.4. Yaklaşık maliyetin % 120’sinin üzerinde ve % 40’ının altındaki teklifler  
dışında tek geçerli teklif bulunması durumunda; “Tort2  
değeri tek geçerli teklife eşittir.  
Yaklaşık maliyetin % 40 - % 120 aralığında geçerli teklif bulunmaması durumunda; sınır  
değer yaklaşık maliyetin % 40’ıdır. (45.1.1.) maddesine göre yapılan hesaplama sonucunda  
sınır değerin yaklaşık maliyetin % 40’ının altında çıkması durumunda sınır değer yaklaşık  
maliyetin % 40’ı olarak belirlenir.  
Sınır değer hesaplanmasında idarelerin faydalanmasına yönelik olarak hazırlanan  
“Yapım işlerinde sınır değer hesaplama aracı” programına Kurumun  
internet sayfasından erişilebilir.  
45.1.1.5. Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734 sayılı Kanunun  
36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun  
sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacaktır.45.1.2. Sınır değerin  
altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş  
kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın  
niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) gününden az olmamak üzere makul bir süre  
verilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/028  
: 89  
: 07.06.2017  
:
2017/UY.I-1623  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir  
.
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan kalemleri  
ve/veya gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen kalemleri ve/veya gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen kalemleri/grupları için analiz sunulması  
istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan kalemlerinin ve/veya gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/028  
: 89  
: 07.06.2017  
:
2017/UY.I-1623  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; kalemleri ve/veya gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal kalemi) için bu kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
belirtilmemesi durumunda, söz konusu kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/028  
: 89  
: 07.06.2017  
:
2017/UY.I-1623  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak  
suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının  
açıklanması gereklidir.  
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak  
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet  
avantajı açıklanmalıdır.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/028  
: 89  
: 07.06.2017  
:
2017/UY.I-1623  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/028  
: 89  
: 07.06.2017  
:
2017/UY.I-1623  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin  
açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini  
kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan  
bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.  
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere  
ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet  
ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması  
yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere  
ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)  
45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve  
hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi  
arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek:  
Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl,  
kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)  
45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece  
ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın  
belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir. (Örnek: EPDK tarafından il bazında  
günlük yayımlanan akaryakıt fiyatları vb.)  
45.1.13.6. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği,  
aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik  
sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından  
ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı  
(EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması  
ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte  
kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/028  
: 89  
: 07.06.2017  
:
2017/UY.I-1623  
bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, SM,  
YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.7. İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle  
stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin “stok tespit  
tutanağı”nın (Ek-O.8) sunulması zorunludur. Stok tespit tutanağında ilgili malın ağırlıklı  
ortalama birim maliyeti gösterilecektir. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar,  
stok tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olamaz. Ayrıca stoklarda  
olduğu belirtilen söz konusu malın miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen  
miktardan az olması halinde eksik kalan miktar için bu Tebliğdeki diğer açıklama  
yöntemlerine uygun olarak açıklama yapılması gereklidir.  
45.1.13.8. İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın  
alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin  
tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul  
Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak  
imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.  
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara  
ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış  
faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın  
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki  
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler  
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin  
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı  
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan  
-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
45.1.13.13. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda  
belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/028  
: 89  
: 07.06.2017  
:
2017/UY.I-1623  
düzenlenecektir.  
45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il  
bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul  
edilmeyecektir.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.  
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen  
teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili  
madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu  
da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur…” açıklamaları yer  
almaktadır.  
İdare tarafından teklif bedeli sınır değerin altında kalan isteklilere, 14.04.2017  
tarihinde aşırı düşük sorgulama yazısının gönderildiği, söz konusu yazı ekinde açıklama  
istenilen kalemleri listesi, açıklama istenilmeyen analiz girdileri listesi ve açıklama  
istenilen analiz girdisi listesinin yer aldığı ayrıca açıklanması istenen 66 adet kalemi olduğu  
görülmüştür.  
Açıklanması gereken kalemleri listesi içerisinde 33 adet özel poz olduğu, söz  
konusu özel pozlardan 20 tanesinin analiz formatlarının ihale dokümanı ekinde isteklilere  
verilen analiz formatı listesinde yer aldığı, 33 adet özel pozun bir kısmının ihale konusu işin  
inşaat kısmına bir kısmının da ihale konusu işin tesisat kısmına ait olduğu görülmüştür.  
Bunun üzerine, 15.05.2017 tarih ve 865 sayılı Kurum yazısı ile teklifi aşırı düşük  
bulunan isteklilere özel pozlara ilişkin olarak analiz formatlarının verilip verilmediği,  
verilmişse de verilen analiz formatlarının gönderilmesi gerektiği belirtilmiştir, idarenin  
15.05.2017 tarihli yazısında “… Açıklama istenen kalemleri listesinde yer alan özel pozlara  
ilişkin olarak analiz formatlarının ihale dokümanı kapsamında isteklilere verildiği, teklifi  
aşırı düşük bulunan isteklilere açıklama istenilen özel pozlara ilişkin analiz formatının ayrıca  
verilmediği” şeklinde cevap verilmiştir.  
Daha sonra 22.05.2017 tarihli ve 913 sayılı Kurum yazısı ile özel pozlara ilişkin analiz  
girdileri ve miktarlarının neden belirlenmediği hususuna açıklık getirilmesi istenmiş olup,  
idarenin 22.05.2017 tarihli ve 3126 sayılı yazısında Kastamonu Üniversitesi Spor Kompleksi  
yapım işi kapsamında bulunan basketbol sabası, voleybol sahası, yapay çim saha gibi  
imalatlar için belirlenen özel pozlara ait fiyatlar ve miktarlar paket uygulama fiyatı olarak  
verilmiştir. Söz: kotlusu pozların bu şekilde hazırlanmasının sebebi, uygulama yapan firmalar  
tarafından bu tür imalatların anahtar teslimi olarak uygulama dahil fiyatlandırmasıdır. İşin  
uzmanı uygulayıcı firmalarla yapılan görüşmeler sonucunda; bu tarz çok kapsamlı  
uygulamalarda fiyat isteyen kurumlara ve uygulama yapacak yüklenici firmalara bazı  
imalatların unutulmaması, tek bir garanti kapsamında olması ve daha sağlıklı bir uygulama  
yapılabilmesi için paket fiyat verildiği anlaşılmıştır. Ayrıca bu imalatların uygulamalarının  
ayrı bir uzmanlık ve teknik, bilgi gerektirmesi sebebiyle, fiyat alınan firmalar işin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/028  
: 89  
: 07.06.2017  
:
2017/UY.I-1623  
uygulamasını tüm malzemelerin garantilerinden sorumlu olmaları sebebiyle uygulamaları  
son noktaya kadar kendileri yaptıkları için bir bütün olarak fiyat verilmiştir. Böyle  
uygulanmadığı takdirde bazı malzemelere ayrı ayrı garanti vermemektedirler. İdaremiz  
tarafından da söz konusu imalatlar için herhangi bir uygulama detayının veya malzemesinin  
unutulmadan eksiksiz uygulanabilmesi ve işin sonunda karşılaşılabilecek teknik bir sorunda  
firmalar tarafından verilen garantiden daha sağlıklı bir şekilde faydalanabilmek adına paket  
fiyat alınmıştır. Söz konusu imalatlar için hazırlanan özel pozların açıklamaları fiyat  
tariflerinde ve teknik şartnamede detaylı bir şekilde anlatılmıştır.” ifadelerine yer verilmiştir.  
Dolayısıyla söz konusu kalemlerinin niteliği gereği, ayrı bir uzmanlık ve teknik  
bilgi gerektirdiğinden hareketle anılan Tebliğ’in 45.1.4’üncü maddesinde yer alan “…Ancak  
idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan kalemlerine ilişkin isteklilerin  
açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan kalemlerine ilişkin  
açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.” açıklamalarından hareketle idarelerce  
analiz girdileri ve miktarlarının belirlenemediği durumlarda Tebliğ’in 45.1.13’üncü maddesi  
uyarınca isteklilerce açıklama yapılabileceği, ayrıca yaklaşık maliyet hesabında da söz konusu  
kalemleri için piyasa fiyat araştırması yapılmak suretiyle birim fiyatların belirlendiği  
görülmüş olup aşırı düşük teklif açıklamalarının esası incelenmiştir.  
-
1’inci iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede,  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında  
sunduğu analiz formatlarının ihale dokümanı ekinde isteklilere verilen analiz formatıyla  
uyumlu olduğu, Özel01 poz numaralı kaleminin açıklanması istenen kalemleri listesinde  
yer almadığı dolayısıyla söz konusu kalemiyle ilgili olarak açıklama yapılmasının gerekli  
olmadığı, Özel-02, Özel-03, Özel-04, Özel-15, Özel-16, Özel-18, Özel Pyz02, Özel Pyz03  
poz numaralı kalemlerinin analiz formatı ile idare tarafından hazırlanan ve ihale dokümanı  
kapsamında isteklilere verilen analiz formatının birbiri ile uyumlu olduğu ve başvuru sahibi  
isteklinin bu yöndeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
-
2’nci iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede,  
İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunmuş  
olduğu analizler, fiyat teklifleri ve hesap cetveli incelendiğinde herhangi bir aritmetik hatanın  
olmadığı görülmüş olup, ayrıca analizlerdeki ve fiyat tekliflerindeki fiyatların birbiriyle  
uyumlu olduğu, istekli tarafından analiz fiyatları oluşturulurken fiyat teklifindeki fiyat  
üzerine kârın eklendiği görülmüş, başvuru sahibinin bu yöndeki iddiasının yerinde olmadığı  
sonucuna varılmıştır.  
-
3’üncü iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede,  
İdare tarafından belirlenen açıklama istenilen kalemleri listesinde yer alan iş  
kalemlerinden 33 tanesinin özel poz olduğu, 33 tanesinin ise kamu kurum ve kuruluşların  
yayımlanmış kalemi olduğu, kamu kurum ve kuruluşların yayımlanmış fiyatlarına ilişkin  
olarak idare tarafından ayrıca analiz formatı verilmeyeceği, ihale üzerinde bırakılan istekli  
tarafından ise kamu kurum ve kuruluşlarca yayımlanmış analizler ve bu analizler esas  
alınarak oluşturulmuş alt analiler hazırlanmak suretiyle açıklama yapıldığı, özel pozlara  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/028  
: 89  
: 07.06.2017  
:
2017/UY.I-1623  
ilişkin olarak da idare tarafından isteklilere verilen formata uygun olarak açıklama yapıldığı  
görülmüştür.  
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Hafta tatili ücreti” başlıklı 46’ncı maddesinde Bu Kanun  
kapsamına giren işyerlerinde, işçilere tatil gününden önce 63 üncü maddeye göre belirlenen iş  
günlerinde çalışmış olmaları koşulu ile yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az  
yirmidört saat dinlenme (hafta tatili) verilir…” hükmü,  
Aynı Kanun’un  
Çalışma süresi” başlıklı 63’üncü maddesinde Genel bakımdan  
çalışma süresi haftada en çok kırk beş saattir. Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde  
haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır. (Ek cümle: 10/9/2014-6552/7  
md.; Değişik cümle: 4/4/2015-6645/36 md.) Yer altı maden işlerinde çalışan işçilerin çalışma  
süresi; günde en çok yedi buçuk, haftada en çok otuz yedi buçuk saattir…” hükmü yer  
almaktadır.  
4857 sayılı İş Kanunu’na göre haftalık çalışma süresinin en fazla 45 saat olduğu ve bir  
haftada en az 24 saat dinlenme izni verileceği, haftalık 45 saat çalışmanın haftanın kalan  
günlerine eşit olarak dağıtıldığında ise günlük 7,5 (45 / 6) saat olduğu, aylık çalışma süresinin  
ise 225 (7,5  
X
30) saat olduğu, ihale tarihinin 21.03.2017 olduğu aylık brüt asgari ücretin  
ihale tarihinin içinde olduğu 2017 yılı için 1.777,50 TL olduğu saatlik asgari ücretin ise 7,90  
TL (1.777,50/225) olduğu, dolayısıyla istekli tarafından analizlerde yer verilmesi gereken  
saatlik asgari ücretin 7,90 TL’nin altında olmaması gerektiği anlaşılmıştır.  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan analizlerde saatlik asgari işçilik  
ücretine ilişkin olarak öngörülen bedelin ihale tarihinin içerisinde bulunduğu yıldaki saatlik  
asgari ücretin altında olmadığı görülmüş olup başvuru sahibi isteklinin bu yöndeki iddiasının  
yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
-
4’üncü iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede,  
İtirazen şikâyette örneklendirilen kalemlerine ilişkin olarak isteklinin miktarı ile  
idarenin miktarının kıyaslanmasına aşağıdaki tabloda yer verilmiştir.  
İdarenin  
Mik.  
68  
81.838,90  
123.583,55 65.444  
195.181,87 120.000  
İdr.  
M
-
İst.  
İş Kalemi  
ELK Ö9 800  
Y.23.176  
İsteklinin Mik. M.  
İst M. / İdr.  
0,47  
0,41  
M
Yüzde Fark  
0,53  
0,59  
0,47  
0,39  
0,19  
0,41  
0,16  
0,37  
0,04  
0,28  
0,33  
-0,76  
-
W
ATT  
1
32  
33.697,72  
36  
48.141,18  
58.139,55  
Y.15.001/2B  
0,53  
NAKLİYE İNŞ  
Y.21.050/C12  
Y.25.002/01  
Y.27.501/08  
Y.26.020/102B  
Y.26.007/405A  
727.515  
-
75.181,872 0,61  
39.554  
32.079,61  
6.845  
5.642,91  
466  
1.947,78  
280  
372,00  
60  
7.474,39  
4.785,92  
1.062,15  
278,8  
73,22  
110  
0,81  
0,59  
0,84  
0,63  
0,96  
0,72  
0,67  
1,76  
11.630,92  
6.705,06  
744,80  
2.021,00  
390,00  
ÖZEL_01A  
ÖZEL H16  
552,40  
34,00  
180,4  
-26  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/028  
: 89  
: 07.06.2017  
:
2017/UY.I-1623  
ELK-YNGN-01  
199,00  
261,00  
-62  
1,31  
-0,31  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.8’inci maddesi uyarınca aşırı düşük teklif  
açıklamasının idarece tanımlanan yapım şartlarına veya Teknik Şartname’ye uygun olmaması  
halinde isteklilerin tekliflerinin reddedileceği açık olmakla birlikte anahtar teslimi götürü  
bedel üzerinden ihale edilen işlerde mevzuat uyarınca ihale konusu işe ilişkin uygulama  
projelerinin idarece hazırlanarak ihale dokümanı kapsamında isteklilere verilmesi,  
isteklilerinde bu uygulama projeleri üzerinden imalat kalemlerine ilişkin metrajları  
kendilerinin hesaplaması ve tekliflerini oluşturması, imalat aşamasında da uygulama  
projesindeki şekliyle işi tamamlaması esastır. Bu bağlamda bahse konu ihalenin anahtar  
teslimi götürü bedel teklif alınması suretiyle ihale edilmesi nedeniyle anılan isteklinin  
açıklama istenilen kalemlerinde metrajlarının idarenin metrajlarıyla birebir örtüşmesinin  
beklenemeyeceği veya isteklilerin birbirlerinden farklı miktarlar öngörmesinin mümkün  
olduğu, ancak aradaki metraj farkının işin proje ve teknik şartnameye, fen ve sanat kurallarına  
uygun olarak ifa edilmesini engelleyici nitelikte olmaması gerektiği açıktır.  
Mevcut bilgiler ışığında; anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
öngördüğü metrajlar ile idarenin öngördüğü metrajlar kıyaslandığında itirazen şikâyete konu  
edilen 13 kalemine ait metrajın idarenin metrajından %53 ile %4 arasında düşük olduğu  
görülmüştür. İstekli tarafından her ne kadar yukarıda belirtilen bazı kalemlerinde eksik  
miktar öngörülmüş olsa da bazı kalemlerinde ise idare tarafından verilen miktarın üzerinde  
olacak şekilde miktar öngörüldüğü, açıklama istenen kalemleri için belirlenen birim fiyatlar  
ile miktarlar çarpıldığında ise toplamda kendisine avantaj sağlayacak şekilde miktar  
düşürülmediğinin anlaşıldığı, aksine kendi aleyhine olacak şekilde teklif edilmesi gereken  
tutarın üzerinde olacak şekilde teklifinin hazırlandığı görülmüş olup başvuru sahibinin bu  
iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
-
5’inci iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede,  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
sunulan analizlerde %4 oranında kâr ve genel gider öngörüldüğü, istekli tarafından kâr  
oranının düşük ya da yüksek belirlenebileceği dolayısıyla söz konusu hususa istekli tarafından  
karar verileceği, ayrıca isteklinin damga vergisi, KİK payı, vb. gibi giderleri de karşılamakla  
yükümlü olduğu ve istekliler tarafından söz konusu hususlar dikkate alınarak tekliflerinin  
oluşturulduğu, ayrıca Tebliğ’in 45’inci maddesi uyarınca söz konusu maliyet kalemlerinin  
açıklanmasının beklenemeyeceği değerlendirilmiş olup başvuru sahibinin bu iddiasının  
yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
-
6’ncı iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından açıklama istenilen kalemlerinin her biri  
için teklif ettiği bedeli gösterir cetvelin sunulduğu, açıklama istenilmeyen kalemleri için ise  
tek satırda bir fiyat belirlendiği görülmüştür.  
Anılan Tebliğ’in 45.1.3’üncü maddesinde yer alan “…Anahtar teslimi götürü bedel  
teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi  
tutulmayan kalemlerinin ve/veya gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı  
ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/028  
: 89  
: 07.06.2017  
:
2017/UY.I-1623  
toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir…” açıklaması uyarınca anahtar teslimi götürü bedel  
teklif alınan işlerde açıklama istenilmeyen kalemlerinin tamamı için teklif edilen bedelin  
gösterilmesinin yeterli olduğu anlaşılmaktadır.  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından ise açıklama istenilmeyen kalemlerinin  
tamamı için 2.913.341,24 TL öngörüldüğü ve yapılan açıklamada bir aykırılık bulunmadığı  
sonucuna varılmış olup başvuru sahibinin bu iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.  
-
7’nci iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede,  
İdare tarafından “Nakliye İnş 1” poz numaralı “Kazı moloz nakliyesi” kalemi için  
-
ihale dokümanı ekinde molozların dökülecek mesafe olarak 3,6 km olarak belirlendiği, ihale  
üzerinde bırakılan istekli tarafından ise “N.YF.32” poz numaralı yardımcı analizin  
hazırlandığı ve söz konusu analizin teknik tarifinde ise Şantiye mahallinden (4 ) mesafede  
bulunandan alınan 1 (ton şantiye sınırları dışına kamyonla taşınan kazı malzemesi nakli) nin,  
vasıflara yüklenmesi, boşaltılması, istifi, müteahhit karı ve genel giderler dahil nakliye  
fiyatıdır” şeklinde olduğu, “Nakliye İnş-1” poz numaralı kalemine ilişkin analiz  
oluşturulurken “N.YF.32” poz numaralı kalemine analiz girdisi olarak yer verildiği ve söz  
konusu analizin yükleme, boşaltma ve istifi de kapsadığı, istekli tarafından ise verilen analiz  
formatındaki mesafeden fazla bir mesafe öngörülerek açıklama yapıldığı görülmüş olup  
başvuru sahibinin bu yöndeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
-8  
ve 15’inci iddialarına ilişkin olarak yapılan incelemede,  
ÖZEL  
-HA1 “kontak tanklı ozon dezenfeksiyon sistemi 60 gr/h”, ÖZEL  
-H16 “ideal  
konfor difüzörü”, ÖZEL  
-HA2 “kontak tanklı ozon dezenfeksiyon sistemi 4.0 g/h” iş  
kalemleri için idare tarafından girdileri ve miktarları belirtilmiş olan analiz formatlarının  
verilmediği, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından ise söz konusu kalemleriyle ilgili  
olarak malzeme için fiyat teklifi ve analiz sunulmak suretiyle açıklama yapıldığı, söz konusu  
fiyat tekliflerinin ise tek satırdan oluştuğu, kaleminin isminin yer aldığı, fiyat tekliflerinin  
alt kısmında ise “…yukarıda cinsi ve miktarına yer verilen girdilere ilişkin KDV hariç  
nakliye, montaj ve her türlü yatay düşey taşıma dahil birim fiyat teklifimiz belirtilmiştir.”  
ifadelerine yer verilmekle birlikte ayrıca işçilik kalemlerinin de analize ve teklif fiyatına  
eklendiği görülmüş olup, söz konusu malzemelerin montajına ilişkin olarak analizlerde işçilik  
maliyetine yer verildiği anlaşılmış olup başvuru sahibi isteklinin bu yöndeki iddiasının  
yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
-9  
ve 12’nci iddialarına ilişkin olarak yapılan incelemede,  
İnşaat kalemleri arasından açıklanması istenen 49 kalemi olduğu, söz konusu iş  
kalemlerinin ise 21 tanesinin özel poz olduğu idare tarafından ise ihale dokümanı ekinde  
inşaat kalemleri listesinde yer alan 20 tanesinin analiz formatının verildiği, analiz formatı  
verilen özel poz kalemlerinden 7 tanesinin analiz girdisi ve miktarlarının belirlendiği, kalan  
13 tanesinde sadece kaleminin adının yazıldığı ve herhangi bir analiz girdisi veya miktarın  
belirtilmediği, örneğin silikon giydirme cephe, konferans koltuğu, havuz yüzeyinin su  
yalıtımlı malzeme ile kaplanması vb. kalemlerinde miktar kısmında  
1
adet veya  
1
metrekare olduğunun belirtildiği, ancak yapay çim saha yapılması, basket sahası yapılması,  
voleybol sahası yapılması vb. gibi kalemlerinde ise herhangi bir analiz girdisi veya miktar  
belirlenmediği görülmüştür.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/028  
: 89  
: 07.06.2017  
:
2017/UY.I-1623  
Analiz girdileri bulunmayan kalemleri için anılan istekli tarafından, tek satır halinde  
verilmiş olan analiz formatı şeklinde fiyat teklifi alındığı ve analizlerin de idarece verilen  
analiz formatına uygun olduğu, söz konusu fiyat tekliflerinde “…yukarıda cinsi ve miktarına  
yer verilen girdilere ilişkin KDV hariç nakliye, montaj ve her türlü yatay düşey taşıma dahil  
birim fiyat teklifimiz belirtilmiştir.” ifadelerine yer verildiği ve söz konusu fiyat tekliflerinin  
sadece kaleminin adından oluştuğu görülmüştür.  
Söz konusu fiyat teklifleri üzerinde Tebliğ’e göre yer alması gereken ibarenin yer  
aldığı meslek mensubu tarafından ise onaylı ve imzalı olduğu görülmüştür.  
İhale tarihinin 14.04.2017 olduğu, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan  
fiyat teklifleri üzerinde hangi geçici vergi beyanname dönemine ait olduğunun belirtildiği,  
söz konusu fiyat tekliflerine dayanak teşkil eden tutanakların 2016 yılın 4’üncü geçici vergi  
beyanname dönemi ve 2017 yılının 1’inci geçici vergi beyanname dönemine ait olduklarının  
belirtildiği dolayısıyla söz konusu fiyat tekliflerine dayanak teşkil eden tutanakların hangi  
geçici vergi beyanname dönemine ait olduğunun anlaşıldığı, diğer taraftan söz konusu fiyat  
tekliflerine dayanak teşkil eden tutanakların istenilmesini gerektirecek bir hususun olmadığı,  
fiyat tekliflerinin de meslek mensubunca onaylanmış olup doğruluğu konusunda hukuki  
sorumluluğun meslek mensubunda olduğu anlaşılmıştır.  
İstekliler tarafından yapılacak olan aşırı düşük teklif açıklamalarının idare tarafından  
verilen analiz formatına uygun şekilde yapılmış olmasının yeterli olduğu, bu itibarla analiz  
formatlarında nakliye girdisi olmayan kalemleri için nakliye hesabı yapılamayacağı, ayrıca  
Özel 19 poz numaralı kaleminin ise analiz girdilerinin idare tarafından belirlendiği söz  
konusu analiz girdisi içerisinde nakliye bedelinin de yer aldığı görülmüş olup, başvuru sahibi  
isteklinin bu yöndeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
-10’uncu iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede,  
Söz konusu kalemlerinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanmış olan  
analizler esas alınarak oluşturulmuş analizlerle açıklama yapıldığı, açıklanması istenen iş  
kalemlerinde sadece malzeme ve işçiliğe yer verildiği, nakliyenin bulunmadığı, dolayısıyla  
istekliler tarafından nakliyeye ilişkin olarak açıklama yapılmamasının aykırılık teşkil  
etmeyeceği değerlendirilmiş olup başvuru sahibinin bu yöndeki iddiasının yerinde olmadığı  
sonucuna varılmıştır.  
-11’inci iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede,  
İdare tarafından Özel 19 “Muhtelif basket sahası işleri yapılması” pozuna ilişkin  
-
analiz girdileri ve miktarlarının yer aldığı formatının ihale dokümanı ekinde isteklilere  
verildiği, “Fiba onaylı zemin kaplaması yapılması” girdi miktarının 880 m2 olduğu, aynı  
analiz girdisi için ise istekli tarafından 1415 m2 verildiği, söz konusu istekli tarafından bahse  
konu analiz girdisi için idare tarafından belirlenmiş olan analiz miktarının üstünde bir miktar  
belirlendiği, söz konusu hususun işin gerçekleştirmesine engel teşkil etmediği ve kaldı ki  
istekli tarafından kendi maliyetinin arttırıldığı, dolayısıyla söz konusu iddianın yerinde  
olmadığı sonucuna varılmıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/028  
: 89  
: 07.06.2017  
:
2017/UY.I-1623  
-13 ve 14’üncü iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede,  
Anılan Tebliğ’in 45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat kalemleri/iş grupları dışında  
yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör,  
elektrik tesisatı vb. kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu kalemi/iş  
gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması  
kabul edilecektir.” açıklaması uyarınca inşaat kalemleri dışında kalan tesisata ilişkin iş  
kalemlerinin malzeme ve montaj bedellerinin ayrı ayrı gösterilmesi gerekmektedir.  
İdare tarafından söz konusu özel pozlara ilişkin olarak analiz formatı verilmediği,  
dolayısıyla istekli tarafından malzeme ve montaj bedelleri ayrı gösterilmek suretiyle alınmış  
olan fiyat tekliflerinin ve analizlerin sunulduğu, bu itibarla yapılan açıklamanın uygun olduğu  
anlaşılmıştır.  
Ayrıca fiyat teklifleri üzerinde ilgili meslek mensubunun imza ve kaşesinin yer aldığı  
ve Tebliğ’e göre yer alması gereken ibarenin de bulunduğu görülmüş olup, söz konusu fiyat  
tekliflerine dayanak teşkil edecek tutanakların istenilmesine gerek bulunmadığı anlaşılmış  
olup, başvuru sahibinin bu yöndeki iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
-
16’ncı iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede,  
Arteks İnş. Tic. A.Ş.nin aşırı düşük teklif açıklamalarının, %10’dan fazla metraj  
farklılığı ve hesap cetvelindeki aritmetik hata sonucunda teklif fiyatının üzerine çıktığı  
gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşılmıştır.  
-4’üncü iddiasına ilişkin yapılan incelemede,  
Arteks İnş. Tic. A.Ş.nin teklifinin metraj farklılığı gerekçesiyle değerlendirme dışı  
bırakıldığı, idarenin metrajlarıyla isteklinin metrajlarının kıyaslanması sonucunda açıklanması  
istenen 66 kaleminin hiçbirinde %10’dan fazla olacak şekilde miktar farklılığı olmadığı  
görülmüştür.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.8’inci maddesi uyarınca aşırı düşük teklif  
açıklamasının idarece tanımlanan yapım şartlarına veya Teknik Şartname’ye uygun olmaması  
halinde isteklilerin tekliflerinin reddedileceği açık olmakla birlikte anahtar teslimi götürü  
bedel üzerinden ihale edilen işlerde mevzuat uyarınca ihale konusu işe ilişkin uygulama  
projelerinin idarece hazırlanarak ihale dokümanı kapsamında isteklilere verilmesi,  
isteklilerinde bu uygulama projeleri üzerinden imalat kalemlerine ilişkin metrajları  
kendilerinin hesaplaması ve tekliflerini oluşturması, imalat aşamasında da uygulama  
projesindeki şekliyle işi tamamlaması esastır. Bu bağlamda bahse konu ihalenin anahtar  
teslimi götürü bedel teklif alınması suretiyle ihale edilmesi nedeniyle anılan isteklinin  
açıklama istenilen kalemlerinde metrajlarının idarenin metrajlarıyla birebir örtüşmesinin  
beklenemeyeceği veya isteklilerin birbirlerinden farklı miktarlar öngörmesinin mümkün  
olduğu, ancak aradaki metraj farkının işin proje ve teknik şartnameye, fen ve sanat kurallarına  
uygun olarak ifa edilmesini engelleyici nitelikte olmaması gerektiği açıktır.  
Mevcut bilgiler ışığında; anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/028  
: 89  
: 07.06.2017  
:
2017/UY.I-1623  
yaklaşık maliyetin dayanağı hesap cetveli ile isteklinin hesap cetvelinin karşılaştırılmasında  
istekliye ait metrajın idarenin metrajından %2 ile %9 arasında düşük olduğu görülmüştür.  
İstekli tarafından açıklanması istenen kalemlerindeki metraj düşüklüğünün makul ve kabul  
edilebilir düzeyde olduğu, ayrıca isteklinin proje ve Teknik Şartname’ye, fen ve sanat  
kurallarına uygun olarak işi ifa etmesinin esas olduğu sonucuna varılmış olup, söz konusu  
isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılma gerekçeleri arasında sayılmaması gerektiği  
sonucuna varılmıştır.  
Sonuç olarak Arteks İnş. Tic. A.Ş.nin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında  
hazırlanmış olan hesap cetvelinde aritmetik hatanın yer aldığı, söz konusu aritmetik hatanın  
düzeltilmesi sonucunda oluşan fiyatın isteklinin teklif fiyatını aştığı ve teklifinin  
değerlendirme dışı bırakılmasının yerinde olduğu, söz konusu isteklinin elenme gerekçeleri  
arasında metraj farklılığının sayılmaması gerektiği, ancak bu hususun düzeltici işlem  
alınmasını gerektirecek nitelikte olmadığı anlaşılmış olup başvurunun reddedilmesi gerektiği  
sonucuna varılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.  
Hamdi GÜLEÇ  
Başkan  
Şinasi CANDAN  
II. Başkan  
Osman DURU  
Kurul Üyesi  
Köksal SARINCA  
Kurul Üyesi  
Dr. Ahmet İhsan ŞATIR  
Kurul Üyesi  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
Mehmet ATASEVER  
Kurul Üyesi  
Oğuzhan YILDIZ  
Kurul Üyesi