Ana Sayfa / Kararlar / Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü / 2016/231016-Yerköy-Sivas Yüksek Hızlı Tren Projesi Üstyapı ve Elektromekanik
Bilgi
İKN
2016/231016
Başvuru Sahibi
Pers Yapı İnşaat Aka. Sağ. Hiz. Tur. Nak. San. ve Tic. A.Ş. - Ermit Mühendislik İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. - İmaj Alt ve Üstyapı San. ve Tic. A.Ş. - Astro Üst Yapı A.Ş. İş Ortaklığı
İdare
Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü
İşin Adı
Yerköy-Sivas Yüksek Hızlı Tren Projesi Üstyapı ve Elektromekanik
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/030  
: 16  
: 20.06.2017  
:
2017/UY.I-1704  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Hamdi GÜLEÇ  
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet  
İhsan ŞATIR, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Pers Yapı İnşaat Aka. Sağ. Hiz. Tur. Nak. San. ve Tic. A.Ş.  
-
Ermit Mühendislik İnş. San. ve  
Tic. Ltd. Şti. İmaj Alt ve Üstyapı San. ve Tic. A.Ş. Astro Üst Yapı A.Ş. İş Ortaklığı,  
-
-
Misket Sokak No: 38/2 Yenimahalle/ANKARA  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü,  
TCDD Müdürlüğü Anafartalar Mah. Hipodrom Cad. NO:3 06330 Altındağ/ANKARA  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2016/231016 İhale Kayıt Numaralı “Yerköy  
Elektromekanik” İhalesi  
-Sivas Yüksek Hızlı Tren Projesi Üstyapı ve  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü tarafından 25.10.2016 tarihinde açık  
ihale usulü ile gerçekleştirilen “Yerköy  
Elektromekanik” ihalesine ilişkin olarak Pers Yapı İnşaat Aka. Sağ. Hiz. Tur. Nak. San. ve  
Tic. A.Ş. Ermit Mühendislik İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İmaj Alt Ve Üstyapı San. ve Tic.  
A.Ş. Astro Üst Yapı A.Ş. İş Ortaklığının 30.03.2017 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun,  
-Sivas Yüksek Hızlı Tren Projesi Üstyapı ve  
-
-
-
idarenin 12.04.2017 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 17.04.2017 tarih ve  
22865 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 17.04.2017 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet  
başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2017/971 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, 20.03.2017 tarihinde tebliğ edilen kesinleşen ihale  
kararında ihalenin aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunan Yapı Merkezi İnş. ve Tic. A.Ş.  
üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak aşırı düşük teklif  
açıklaması uygun bulunan Doğuş İnş. ve Tic. A.Ş.nin belirlendiği, firmalarının üçüncü en  
avantajlı teklif sahibi olduğu,  
28.03.2017 tarihli ve 22474 sayılı yazı ile idareden isteklilerin açıklamalarının  
incelenebilmesi için aşırı düşük teklif açıklama dosyalarının istenilmesine rağmen ihale  
komisyonunca yapılan açıklamaların uygun bulunduğu belirtilerek açıklamaların verilmediği,  
Bunun üzerine 28.03.2017 tarihinde idareye şikayet başvurusunda bulundukları, ihale  
üzerinde bırakılan ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin tekliflerinin  
aşırı düşük olup yaklaşık maliyete göre %36 ve %41’e varan oranlarda tenzilatla mevzuatta  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/030  
: 16  
: 20.06.2017  
:
2017/UY.I-1704  
öngörülen şekilde aşırı düşük teklif açıklamasının yapılmasının mümkün olmadığı,  
Anılan isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunulan analiz  
muhteviyatına müdahale edilerek üst analiz veya alt analiz girdilerinin miktar ve girdi  
cinslerinde değiştirme, analiz içeriğini tekliflerine yuvarlama ve denkleştirme için izlenen her  
türlü yöntemler sonucu mevzuata aykırı açıklama yapıldığı, anılan isteklilerin açıklamalarının  
reddedilmesi gerektiği, şöyle ki ;  
1) Aşırı düşük teklif açıklamalarının süresinde verilmemesi nedeniyle belirtilen  
isteklilerin tekliflerinin reddedilmesi gerektiği,  
Bahse konu ihalede isteklilere  
7
günü süre verilmesine rağmen bu sürenin sonradan  
iki kez daha anormal bir şekilde uzatıldığı, mevzuatta önce 7 gün olarak belirlenmiş sürenin  
daha sonra her talep edildiğinde uzatılacağına ilişkin bir hüküm bulunmadığı, mevzuatın buna  
da izin vermediği, anılan isteklilerin ihale tarihi olan 26.10.2016 tarihinden itibaren  
tekliflerinin sınır değerin altında olduğunu, sınır değerin üzerine çıkabilme neredeyse  
ihtimalinin imkansız olduğunu ve aşırı aşırı düşük sorgulamasına tabi olacaklarını bildiği,  
dolayısıyla basiretli tacirin 26.10.2016 tarihinden itibaren sorgulama hazırlıklarına zaten  
başlamış olmaları gerektiği,  
56 kalemi için 06.01.2017 tarihinden itibaren başlatılan sorgulama sürecinin  
başlangıcında idareden kaynaklanan bazı eksiklikler olsa da bu eksikliklerin 56 adet iş  
kaleminin tümüne şamil olmayıp sade “ ÜST” kodlu kalemlerinden sadece 11 adet iş  
kalemi için analiz girdilerinin cinsi ve miktarını gösteren analiz formatlarının 27.01.2017  
tarihinde isteklilere gönderilerek eksikliklerin giderildiği,  
Bu durumda 4734 sayılı Kanun’un 38’inci maddesinde yer alan “…belirtildiği süre  
içinde…ayrıntıları yazılı olarak ister…” şeklindeki emredici hükümde belirtilen sürenin bu  
ihalede  
tarihinden itibaren başlatılması durumunda bile (2 adet Cumartesi Pazar 4 gün atlatıldığında)  
günün sonunun 07.02.2017 tarihine tekabül ettiği, bu durumda aşırı düşük açıklamasının  
7
günü olduğu, idareden kaynaklı kısmi analiz eksikliğinin 27.01.2017 (Cuma)  
7
son gününün 07.02.2017 olduğu dikkate alındığında bu süre geçirildikten sonra yapılan  
açıklamaların süre yönünden reddi gerektiği,  
2) İdarece tanımlanan yapım şartları gereğince yerli malı olması gerektiği halde yerli  
olmayan üretime dayalı ithal malzemeler ile açıklama yapıldığı, bu nedenle açıklamanın  
reddedilmesi gerektiği,  
Sorgulamaya konu kalemlerinin girdilerinden olan “Ray”, “Seyir teli” ve Portör  
Teli” gibi çeşitli malzemelerin yerli olacağı şartının ihale dokümanında Sözleşme Tasarısı’nın  
33.2 ile 33.4’üncü maddelerinde açıkça belirtildiği, İdarece tanımlanan yapım şartlarına  
dokümanda açıkça yer verildiğinden kesinleşen ihale dokümanına göre hareket edilmesi  
gerektiği,  
Sorgulama sürecinde ihale üzerinde bırakılan isteklinin ithal malzeme kullanmak  
istemesine ilişkin talebi üzerine Demiryolu Yapım Dairesi Başkanlığının 26.01.2017 tarih ve  
E.44121 sayılı cevabında “…Aşırı düşük sorgulaması için hazırlanacak belgelerin,…ihale  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/030  
: 16  
: 20.06.2017  
:
2017/UY.I-1704  
dokümanına göre hazırlanması gerektiği…” şeklinde cevap verilerek ithal malzemeye dayalı  
belge sunulamayacağı ve ihale dokümanda belirtilen şartlara göre hazırlanması gerektiğinin  
açıkça ifade edildiği,  
Komisyon kararında yapılan değerlendirmelerden anlaşılacağı üzere açıklama sunan  
isteklilerin, yerli malı olmayan yabancı ithal malzemelere dayalı belgelerle açıklama  
sunduklarının açıkça ifade edildiği, ancak Komisyonca söz konusu isteklilerin ithal olarak  
açıklanan malzemelerin yerli niteliğinde olacağına dair taahhütname veya teyit yazıları  
alınarak açıklamanın uygun görülmesinin mevzuata ve ihale dokümanına aykırı olduğu,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 48.1.8’inci maddesinde “Aşırı düşük tekliflere ilişkin  
olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına,  
birim fiyat tariflerine veya teknik şartnameye uygun olmayan,…isteklilerin teklifleri  
reddedilir” açıklamasının yer aldığı, İdarece yapım şartlarının açıkça “yerli” olarak  
tanımladığı girdilerin yabancı ithal malzemelerle açıklanmış olmasının mevzuata aykırı  
olduğu, İdarece tanımlanan yapım şartlarına aykırı olan teklifin reddedilmesi gerektiği,  
3) Sorgulamaya konu “SİN” ve “ELF” kodlu kalemlerinden bazıları ile “Sivas  
Kumanda Merkezi Binası Yapım İşi” gibi maliyeti itibarıyla inşaat yapım işi olan bazı  
kalemlerin hiçbir hesap cetveli olmadan sadece “malzeme” ve “montaj” şeklinde  
açıklanmasının mevzuata aykırı olduğu,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.7’nci maddesinde “İstekliler tarafından, inşaat iş  
kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat,  
havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. kalemleri/iş gruplarına ait analiz  
sunulması yerine bu kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı  
gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
açıklamasının yer aldığı, buna göre  
malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde sunulan açıklamaların kabul  
edilebilmesi için kaleminin mahiyetinin (inşaat dışında kalan) makine, elektrik gibi sadece  
tesisat kalemi olması gerektiği, inşaat kalemleri olduğu açık olan kalemlerin sadece  
malzeme ve montaj şeklinde yapılacak açıklamaların mevzuata aykırı olduğu,  
Tebliğ’in 45.1.13’üncü maddesinde “…Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat  
mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın  
yapıya monte edilen kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması  
durumunda, bu kalemlerine analiz sunulması zorunlu değildir..” açıklamasının yer aldığı,  
dolayısıyla inşaat mahalli dışında imal edilmeyen ve dışarıdan getirilerek doğrudan monte  
edilen türden olmayan kalemleri için fiyat teklifinin kabul edilemeyeceği,  
İhale dokümanı arasında yer alan “Sivas Kumanda Merkezi Binası Yapım İşi Teknik  
Şartnameleri” isimli klasörün alt klasörde kumanda merkezi binasına ait mimari, statik,  
elektrik ve mekanik gibi tüm uygulama projelerinin yer aldığı ve bu projeler arasında yer alan  
vaziyet planı paftasının sol tarafında yazılan bilgilerden Sivas Kumanda Merkezi Binasının  
(zemin kat+1,2,3 kat) toplamda 4 kattan oluşan ve toplam 4.229,60 m2 kapalı inşaat alanına  
sahip bir binanın yapım işi olduğu, arsa olarak da 4.589 m2lik bir arsa üzerinde yapılacak  
4
katlı bina, otopark, ağaçlandırma vb. çevre düzenleme imalatlarını kapsayan başlı başına  
anahtar teslimi bir bina yapımından ibaret olup kendi içinde mimari ve statik grubu tüm  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/030  
: 16  
: 20.06.2017  
:
2017/UY.I-1704  
imalatları, elektrik tesisatı imalatları, mekanik tesisatları, altyapı ve peyzaj gibi her çeşit  
imalat grubunda sayısız pozları içerdiği,  
Nitekim ihale dokümanları arasında yer alan “Sivas Kumanda Merkezi Binası İşleri  
Fiyat Teklif Cetveli ve Birim Fiyat Tarifleri” isimli PDF belgesinde, Kumanda Merkezi Birim  
Fiyat Tarifleri isimli 107 sayfadan oluşan PDF belgesinde Kumanda Merkezi bünyesindeki  
tarifi yapılan inşaat ve mimari kalemleri sayısının 108 adet, elektrik tesisat kalemleri  
sayısının 184 adet, mekanik tesisat kalemleri sayısının 283 adet olduğunun görülebildiği,  
genel toplamda (108+184+283) 575 adet kalemi pozundan oluşan nitelikli bir inşaat yapımı  
olduğunun rahatlıkla anlaşılabileceği, dolayısıyla Sivas Kumanda Merkezi Binası Yapım  
İşinin dışardan hazır halde (imalat sahasında esaslı başka bir işçilik kalemi gerektirmeden)  
doğrudan yerine monte edilecek bir tesisat yada makine parçası olmadığı,  
Aynı şekilde “SİN” ve “ELF” kodlu kalemlerinden “ELF  
-3.2 no’lu Toprak Zemin  
Üzerine Çelik Temeli”, “SİN 9.1 no’lu Beton Kablo Kanalı Yapılması”, “SİN  
-
-9.2 no’lu Beton  
Kablo Kanallarının Dahil Üzerinin Kapatılması ve Sıkıştırılması” gibi ve benzeri  
kalemlerinin de maliyetleri itibarıyla sahasında gerçekleştirilen inşaat kalemlerinden  
olduğu halde sanki tesisat malzemesiymiş gibi “malzeme” ve “montaj” şeklinde basit  
yöntemlerle açıklanabilmesinin mümkün olmadığı, bu tür kalemlerinin teklif cetvelinde  
“SİN” ve “ELF” kodu ile isimlendirilmiş olmasının bu kaleminin birer inşaat kalemi  
olduğu gerçeğini ortadan kaldırmayacağı, bu durumun bahse konu kalemlerinin  
tariflerinden de anlaşılacağı,  
4) Sorgulamaya konu “SİN” veya “ELF” kodlu tesisat kalemlerinin çok sayıda  
bileşenden oluşan tesisat paçal kalemlerinden oluştuğu, paçal niteliğinde çok sayıda iş  
kalemlerinden oluşan bu kalemlerin Teknik Şartname kriterlerini ve birim fiyat tariflerini  
eksiksiz olarak karşılamasının mümkün olmayan piyasa teklifleri ile açıklanmasının mümkün  
olmadığı, bu şekilde yapılan açıklamaların reddedilmesi gerektiği,  
Örneğin “ELF  
Söndürme İşleri (Km:304+070 307+700  
Aydınlatma, Yangın Algılama ve Yangın Söndürme İşleri (Km:327+040 332+160  
-
71.13”, “T304 Tüneli Aydınlatma, Yangın Algılama ve Yangın  
3630 Metre)” yada “ELF 71.18”, “T327 Tüneli  
5120  
-
-
-
Metre)” gibi “set” yada “götürü” şeklinde belirtilen bir çok kaleminin sadece tek bir  
malzemenin montajından ibaret olmayıp kendi içinde de birçok tesisat kalemlerinden oluşan  
paçal tesisat kalemleri olduğu, bu kalemlerine benzer “SİN  
3.3.15” yada “ELF 4.1” no’lu kalemlerinin bulunduğu,  
-3.1.4”, “SİN-3.1.5” “SİN-  
-
Bu ve benzeri (sorgulamaya tabi olan olmayan) kalemlerinin tarifleri incelendiğinde  
tek parça olmayan kalemlerinin dışarıdan tek bir tedarikçiden hazır halde getirilerek  
doğrudan monte edilebilecek (tek parça) bir tesisat parçası olmadığı,  
Sorgulamaya konu olan bu ve benzeri kalemlerini içeren paçal tesisat grupları için  
piyasadan tek kalemde fiyatı alınmış olan fiyat teklifleri ile açıklama yapılmasının imkansız  
olduğu, paçal niteliğinde ve kendi içerisinde bir çok sayıda değişik kalemlerinden oluşan  
paçal tesisat kalemi için piyasadan alınan fiyat tekliflerinin Teknik Şartname kriterlerini ve  
birim fiyat tariflerini eksiksiz olarak karşılayabilmesinin mümkün olmadığı,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/030  
: 16  
: 20.06.2017  
:
2017/UY.I-1704  
5) Sorgulamaya konu kalemlerine ait üst veya alt/yardımcı analizlerde bazı küçük  
girdiler için asgari saatlik işçilik maliyetini dahi karşılamayan göstermelik kuruş düzeyinde  
gayri ciddi fiyatların yazıldığı, bazı girdiler için “0” (sıfır) yazılarak hiçbir fiyatın dahi  
belirtilmediği,  
Sorgulamalarda analiz tutarının %3’ünün altında olup idarece belgelendirilmesi  
istenilmeyen en küçük girdi içinde makul bir fiyatın yazılarak analizde gösterilmesi gerektiği,  
-Örneğin “ÜST  
-007’” no’lu “Balastsız Demiryolu Yapılması (60E2) (Tek Hat)” iş  
kaleminin analiz girdilerinden olan “Y.23.014” poz no’lu “Q8  
-
Q12 mm nervürlü beton çelik  
çubuğu, çubukların kesilmesi, bükülmesi ve yerine konulması” alt girdisinde yer alan  
toplamda 50 saat işçilik miktarı içerdiği, ihale tarihi itibarıyla asgari işçiliğin maliyetinin 7,32  
TL/saat olduğu, “Y.23.014” poz no’lu alt işçilik kalemi maliyetinin (50x7,32) 366,00 TL  
olduğu halde, bu işçilik maliyetinin altında çok cüzzi fiyatların öngörülmesinin kabul  
edilemeyeceği,  
-Benzer şekilde “ÜST-002” no’lu “Balastaltı (Subbalast) Temini ve Serilmesi” analiz  
girdilerinden olan “03.521” rayicin analiz girdilerinden olan “Loder” bünyesinde sadece  
işçilik maliyetinin (2,44x7,32)16,86 TL olduğu halde, bu işçilik maliyetinin altında çok cüzzi  
fiyatların öngörülmesinin kabul edilemeyeceği,  
-“ÜST-002” no’lu analiz girdilerinden olan “03.538” rayicin analiz girdilerinden olan  
“arazöz” bünyesinde sadece işçilik maliyetinin (1,44x7,32)10,54 TL olduğu halde, bu işçilik  
maliyetinin altında çok cüzzi fiyatların öngörülmesinin kabul edilemeyeceği,  
-ÜST-006” no’lu “Balastlı Demiryolu Yapılması (60E2) (Tek Hat)” kaleminin  
analiz girdilerinden olan “03.517” rayiç no’lu “kompresör” bünyesinde sadece işçilik  
maliyetinin (7,40x7,32) 54,17 TL olduğu halde, bu işçilik maliyetinin altında çok cüzzi  
fiyatların öngörülmesinin kabul edilemeyeceği, bu gibi örneklerin çoğaltılmasının mümkün  
olduğu,  
6) Tebliğin 45.1.8’inci maddesi uyarınca isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamasında  
sunduğu analizlerin idarenin sorgulamaya esas aldığı analiz formatına uygun olmaması  
durumunda teklif açıklamalarının reddedileceğinin belirtildiği, anılan isteklilerinde bu  
kapsamda tekliflerinin reddedilmesi gerektiği,  
Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan analizlerin muhtevasının  
değiştirilerek analiz girdi cins ve miktarının değiştirilemeyeceği, analiz formatlarına  
uyulmayarak idarenin esas aldığı analizler veya resmi kurum pozlarına ait genel fiyat  
analizlerinin dışına çıkılarak üst analiz ve alt/yardımcı analizlerde değişiklik yapılamayacağı,  
7) İdarece oluşturulan özel/paçal üst analizlerin girdisi olan temel bileşenleri oluşturan  
bazı alt pozlara karşılık olarak alt analiz düzenlenmeden tek kalem fiyat yazıldığı, oysa alt  
analizler sunularak girdi fiyatının nasıl oluşturulduğunun gösterilmesi zorunlu olduğu halde  
hiçbir detay gösterilmeden doğrudan tek bir fiyatın yazılmasının kabul edilemeyeceği,  
Sorgulamaya tabi tutulmuş kalemlerinin üst paçal analizlerinin kendi içerisinde  
zincirleme bir çok alt analizi içerdiği, bu nedenle tüm açıklamaların zincirleme en alt  
analizlere kadar detaylandırılarak, ayrı ayrı analizlere dayalı olarak yapılması gerektiği,  
Anılan isteklilerin kamu kurumlarına ait alt pozlar ile sunulan yardımcı analizlerde  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/030  
: 16  
: 20.06.2017  
:
2017/UY.I-1704  
pozun ait olduğu kamu kurumunun belirlemiş olduğu genel fiyat analizine sadık  
kalınmayarak cari yıl rayiç fiyatlarına uyulmadığı ve dolayısıyla kamu kurumlarına ait alt  
analizlerin muhtevasında kendi lehlerine haksız avantaj sağlayacak şekilde değişikler  
yapıldığı,  
8) Alt analiz düzenlenmesi gereken bazı alt bileşenlerle ilgili olarak sadece  
proforma/fiyat teklifi sunulduğu,  
Sorgulamaya konu ÜST kodlu inşaat kalemleri bünyesinde bazı analiz girdilerine  
karşılık tek kalem olarak sunulan proforma/fiyat teklifleri ile açıklama yaptığı, idarece açıkça  
poz yada rayiç numarasını esas alınmasının istenildiğinden idarece referans alınan alt pozlara  
ait analiz girdilerinden hangi girdilerin ne şekilde ve hangi ölçüde karşılandığına ilişkin  
denetim yapılması mümkün olmadığından açıklamanın mevzuata aykırı olduğu,  
Ayrıca Tebliğin 45.1.13’üncü maddesi uyarınca şantiye mahallinde gerçekleşecek  
inşaat kalemlerine ilişkin olan bileşenler için piyasadan alınan fiyat teklifi veya proforma  
faturaların sunulmasının mevzuata aykırı olduğu, inşaat kalemleri için mutlak olarak analiz  
sunulması gerektiği, söz konusu kalemlerinde tek kalemde fiyat teklifi alınarak yapılan  
açıklamasının mevzuata aykırı olduğu,  
9) İş kapsamında gerçekleştirilecek nakliyelerin rutin olarak gerçekleştirilen imalatlar  
olmadığı, idarece tanımlanan tarifler ve teknik dokümanlar gözetilerek gerçekleştirilecek  
ihale konusu işe özgü imalatlar olduğundan fiyat tekliflerindeki nakliye maliyetlerinin fiyat  
teklifi alınan kişilerin defter ve muhasebe kayıtlarından çıkarılabilir nitelikte bir veri  
olmadığı,  
Nakliyeye ilişkin sunulan fiyat teklifinde öngörülen birim fiyatın fiyat veren  
işletmenin maliyet muhasebesi kayıtlarından elde edilen fiyatlarla mevzuatta öngörülen  
ölçüde desteklenebilir nitelikte olmadığı,  
Ayrıca formüle dayalı hesaplamalarda nakliye mesafelerinin düşürüldüğü,  
K
katsayısının 225’den düşük alındığı, analizlerde nakliye maliyetlerinin %10 olarak  
hesaplanması gerekirken nakliye gideri için farklı yöntemlerle açıklama yapıldığı,  
10) Analizlerde kar ve genel giderlerin göstermelik ve cüzzi oranda belirlendiği, bu  
tutarlarla genel giderlerin karşılanmasının mümkün olmadığı, istekliler tarafından öngörülen  
kar ve genel giderlerin toplam teklif bedeline göre çıkacak olan her türlü resim, vergi harç vb.  
giderler, karar pulu, damga pulu, KİK payı. All risk sigorta bedeli, SGK giderleri, araç gereç  
amortisman bedeli, şantiye kurulumu, test ve mobilizasyon giderleri, teknik personel gideri, iş  
sağlığı ve güvenliği gibi çok sayıda resmi ve gayri resmi reeldeki giderleri karşılamayacak  
kadar düşük ve göstermelik olduğu, genel giderlerin en az %10 oranında olması gerektiği, bu  
orandan daha az tutarda gösterilen genel gider tutarının gerçekçi olmadığı gerekçesiyle  
açıklamanın reddedilmesi gerektiği,  
11) Analizlerde vasıfsız düz işçilik giderinin asgari işçilik maliyetinin altında olduğu,  
İhale tarihinde geçerli olan 1.647,00 TL/225 saat=7,32 TL olarak hesaplanmasının  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/030  
: 16  
: 20.06.2017  
:
2017/UY.I-1704  
gerçekçi olmadığı, asgari ücretle birlikte SGK primi %15,5 işveren payı, ile işveren işsizlik  
sigorta fonu %2 gibi tüm gerçek giderlerde dahil olarak asgari ücretin işverene gerçek  
maliyetinin en az 1.935,23 TL olduğu, bu durumda saatlik işçilik hesabının en az 1.935,23  
TL/225 saat=8,60 TL/saat olması gerektiği,  
12) Analiz girdilerinde ustaların işçilik giderleri için ücretinin asgari ücretin üzerinden  
gösterildiği, oysa asgari ücret ile çalışması imkansız olan vasıflı ve sertifikalı nitelikli işçilerin  
düz işçi ile aynı olmayacağı yönünde sayısız yargı kararı bulunduğu, nitelikli işçiler için en  
azından Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 2016 rayiçlerinin esas alınarak hesaplanması  
gerektiği, Kanun’un 38’inci maddesinin amacına ters düşen bu açıklamaların reddedilmesi  
gerektiği,  
13) Birim fiyat teklif cetvelinin 633 kaleminden oluştuğu, açıklama kapsamında  
sunulan analiz ve alt analizlerde aritmetik hatalar bulunduğu, fiyat teklifinde yer alan  
tutarların analize hatalı aktarıldığı,  
14) Proforma fatura ve fiyat tekliflerinin mevzuata uygun düzenlenmediği,  
-
Proforma fatura ve fiyat tekliflerinde faturanın ve teklifin içerisindeki girdilere ilişkin  
gerekli ayrıntılı açıklamanın yapılmadığı,  
Fiyat tekliflerine konu girdi kalemi ile Teknik Şartname ve Birim Fiyat Tariflerindeki  
kalemlerinin aynı olmadığı, birbiriyle bağdaşmadığı,  
YMM/SMMM ile birlikte mükellefin kaşe ve imzasının bulunmadığı, yazılması  
-
-
gereken ibareler ve Tespit Tutanaklarının tarih ve sayısının yer almadığı, kimi belgelerin SM  
tarafından tasdik edildiği,  
-Fiyat tekliflerinin Tebliğin 45.2.13.11’inci maddesine aykırı olarak son veya geçici  
vergi beyanname dönemine ait verilere dayalı olmayıp hangi beyanname dönemine ait  
olduğunun belirtilmediği,  
-Fiyat teklifi alınan kişilerin verdikleri ilgili girdiye ilişkin son bir yıldır fatura dahi  
kesmediği, tak tasdik anlaşması olmayan YMM veya SMMM imzası ile ve ilgili alanda fatura  
kesmemiş ve reelde de ilgili alanda faaliyeti olmayan firmalardan alınan fiyat teklifini  
düzenleyen meslek mensuplarınca Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanaklarının düzenlenmediği,  
15) Akaryakıt giderinin ihale ilan ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli  
olan EPDK verilerinin çok altında olduğu, ayrıca litre olarak alınan fiyat teklifinin analizlerde  
kg birimine dönüştürülmeden yada yanlış dönüştürülerek aktarıldığı,  
16) Bazı makinaları bedellerinin düşük tutularak alt analizlerde kullanılan makine  
ekipmanın maliyeti için kendi araçlarına ait amortisman bedellerinin esas alındığı, ancak bu  
araçların analizlerde istenilen teknik özelliklerde olduğunun belgelendirilmediği, ayrıca bu  
araçların bakım, onarım, işletme ve finansman giderleri için bedel öngörülmediği,  
amortisman bedellerinin YMM veya SMMM Raporu ile bakım, onarım, işletme ve finansman  
gibi giderler eklenerek tevsik edilmediği,  
17) Analizlerde kullanılan resmi birim fiyatların hangi kamu kurum ve kuruluşunun  
birim fiyatları ve birim fiyat poz numarası olduğunu gösterir listenin açıklama ekinde  
sunulmadığı,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/030  
: 16  
: 20.06.2017  
:
2017/UY.I-1704  
18) Proforma fatura ve fiyat tekliflerine konu bazı girdiler için nakliye dahil teklif  
alındığı, bunun analiz formatına aykırı olduğu, zira analiz formatlarına göre nakliye  
girdilerinin ayrı bir satırda  
%
hesabı yapılarak belirlenmesi gerektiği, ayrıca fiyat teklifi  
alınan kişilerin işin yapılacağı inşaat mahalline yakın olmayan işletmeler olduğu dikkate  
alındığında fiyat teklifi veren işletmenin adresinden işin yapılacağı şantiye mahalline kadar  
olacak nakliye maliyetinin ne şekilde ve nasıl hesaplandığının açıklanmadığı,  
19) Proforma fatura ve fiyat tekliflerine konu girdilerin İdarece tanımlanan yapım  
şartlarına, birim fiyat tariflerine ve Teknik Şartnameye aykırı nitelikte olduğu,  
20) Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için diğer  
analizler için %3’ünün altında kalıp kalmadığına bakılmadan açıklama yapılması gerektiği  
halde aynı girdi için bazı kalemlerinde açıklama yapılmadığı ve aynı girdi için başka iş  
kalemi analizinde daha düşük tutarda uyumsuz fiyatlar öngörüldüğü, ayni girdinin yer aldığı  
tüm analizlerde aynı fiyat kullanılmamasının kabul edilemez olduğu, örneğin lokomotif,  
makas buraj makinesi gibi,  
21) Birim fiyat teklif cetvelinde yer alan ve yaklaşık maliyete göre işin %20’lik  
kısmına tekabül eden açıklama istenilmeyen kalemleri için sunulan birim fiyatların  
göstermelik olup gayri ciddi ve cüzzi düzeyde düşük tutularak fiyat avantajı oluşturulduğu,  
Teklif cetvelindeki fiyatı orantısız ve aşırı düşük olan söz konusu kalemlerinin  
yazılan fiyatlarla yapılabilirliğinin mümkün olmadığı, bu durumun piyasa koşulları ile  
hayatın olağan akışı ile bağdaşmadığı,  
22) Analiz ile yardımcı ve/veya alt analizlerde kamu kurumlarınca yayımlanmış 2016  
yılı birim fiyatları kullanılması gerekirken 2015 ve 2014 yılı fiyatlarının kullanıldığı,  
23) Açıklama kapsamında sunulan tüm belgelerin kaşeli ve imzalı olmadığı, bazı  
belgelerin aslı yada noter onaylı olmadığı, fotokopi veya faks olduğu, ayrıca yabancı menşeili  
belgelerde apostil tasdik şerhi ve tercümelerinin mevzuata aykırı olduğu iddialarına yer  
verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 4734 sayılı Kanunun “Temel ilkeler” başlıklı  
5’inci maddesinin birinci fıkrasında  
İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde;  
saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların  
uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını  
sağlamakla sorumludur.” hükmü,  
Anılan Kanun’un “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale  
komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/030  
: 16  
: 20.06.2017  
:
2017/UY.I-1704  
yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden  
önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği  
bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8’inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde  
“…  
45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik  
bölümünü oluşturan kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/030  
: 16  
: 20.06.2017  
:
2017/UY.I-1704  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen kalemleri/grupları için analiz  
sunulması istenmeyecektir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal kalemi) için bu kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5 İsteklilerin kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
45.1.6Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/030  
: 16  
: 20.06.2017  
:
2017/UY.I-1704  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. .) İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/030  
: 16  
: 20.06.2017  
:
2017/UY.I-1704  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.  
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen  
teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili  
madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu  
da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.  
4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca, yukarıda yer alan açıklamalar  
çerçevesinde değerlendirilmesi gerekir.” açıklaması yer almaktadır.  
Anılan Tebliği’nin 45’inci maddesinde yapım işleri ihalelerinde idarelerce sınır  
değerin nasıl belirleneceği, aşırı düşük teklif sorgulamasının nasıl yapılacağı ve sorgulamaya  
tabi tutulan isteklilerce aşırı düşük teklif açıklamasının hangi yöntemlerle açıklanacağı ve bu  
hususu tevsik edici bilgi ve belgelerin nasıl sunulacağı açıkça düzenlemiştir.  
Bahse konu ihale “Yerköy-Sivas Yüksek Hızlı Tren Projesi Üstyapı ve  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/030  
: 16  
: 20.06.2017  
:
2017/UY.I-1704  
Elektromekanik işleri yapım işi” olup İdari Şartname’nin “Miktarı (fiziki) ve türü” başlıklı  
2.c maddesinde ihale konusu işin “Yerköy Sivas Yüksek Hızlı Tren Projesi Üstyapı ve  
Elektromekanik yapım işinin 633 kalemden oluşan miktarı ve türü ekte yer almaktadır.  
Yerköy Sivas arasında Yüksek Hızlı Tren Demiryolu Hattının;  
-
-
A) İNŞAAT İŞLERİ  
A-1 ÜSTYAPI İŞLERİ  
Hat üst yapı işlerinin (balastsız ve balastlı yol için ray, travers, balast, panel, makas,  
bağlantı elemanları vb.) yapımı ve işletmeye alınması işlerinin yapılması,  
1-Tüneller balastsız demiryolu olarak projelendirilecek ve yapılacaktır. Tünellerde  
hattın her iki kenarında seviyeleme için kesitlerdeki gibi yıkanmış balast kullanılacaktır.  
2-İstasyonlarda uzunluğu 500 m`den az olmayacak şekilde İdarece belirlenecek  
minimum 2 hat beton yol olarak projelendirilecek ve yapılacaktır.  
3-Balastsız demiryolu hattı yapılan tüm bölgelerin giriş ve çıkışlarında minimum 35  
uzunluğunda olacak şekilde geçiş bölgeleri oluşturulacaktır.  
m
4-Sanat yapıları –tünel, viyadük, köprü, vb  
giriş çıkışlarında 50  
m
`lik mesafede  
subbalast tabaka kalınlığı 18 cm olarak serilecek, üstüne şartnamesine göre asfalt tabakası  
yapılacaktır.  
5-İstasyonlarda subbalast 18 cm olarak serilecek üstüne asfalt tabakası yapılacaktır.  
6-BAM (Balast Altı Mat) malzemesi, viyadüklerde ve balastın direkt beton üstüne  
serildiği sanat yapılarında uygulanacaktır.  
7-İstasyonlarda derin drenaj ve yüzeysel drenaj için projeler hazırlanacak ve imalatı  
yapılacaktır.  
8-Travers altı ped  
;
-
-
Makas traverslerinde  
Makas giriş ve çıkışlarında hat traverslerinde (45’er) metre  
-Betonyol-balastlı yol geçiş bölgelerinde ( 45 m)  
Viyadük ve sanat yapıları giriş ve çıkışlarında, yaklaşım bölgelerinde kullanılacaktır.  
-
(45 m)  
Tüm üstyapı uygulama projeleri ve drenaj projeleri yüklenici tarafından bila bedel  
olarak hazırlanarak İdare onayına sunulacaktır.  
Sivas Kumanda Merkezi Binasının yapımı ve işletmeye alınması işleri  
B) ELEKTROMEKANİK İŞLER:  
B.1-Elektrifikasyon İşleri  
B.2-Sinyalizasyon İşleri  
B.3 Telekomünikasyon ve Destek Sistemleri İşleri  
Tasarım, üretim, montaj, işletmeye alma, deneme işletmesi ve bakım işleri ile TCDD  
personelinin eğitimi.” olarak belirtilmiştir.  
25.10.2016 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihaleye 12 istekli tarafından teklif  
verilmiş olup 1 isteklinin teklifi istenilen deneyim belgesi tutarını karşılamadığından, 3  
isteklinin teklifi teklif mektubu uygun olmadığından değerlendirme dışı bırakılmış, 1  
isteklinin teklifi aşırı düşük teklif açıklaması uygun olmadığından reddedilmiş , 17.03.2017  
tarihli ihale komisyonu kararı ile ihale Yapı Merkezi İnş. ve San. A.Ş. üzerinde bırakılmış,  
ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak Doğuş İnş. ve Tic. A.Ş. belirlenmiş,  
komisyon kararı aynı tarihte yönetim kurulu tarafından onaylanmıştır.  
Bahse konu ihalede sının değer sınır değerin altında kalan Yapı Merkezi İnş. ve San.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/030  
: 16  
: 20.06.2017  
:
2017/UY.I-1704  
A.Ş., Doğuş İnş. ve Tic. A.Ş. ve Neoray İnş. San. ve Tic. A.Ş. – Özgün İnş. Taah. San. Tic.  
Ltd.Şti. ATZ Enj. İnş. San. Tic. A.Ş. – YZ Altyapı İnş. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığından  
-
06.01.2017 tarihli yazı ile tekliflerinin sınır değerin altında kaldığı belirtilerek ekte gönderilen  
tablolar dikkate alınmak suretiyle 56 kaleminde İdari Şartname’nin 33.2’nci ve Tebliğ’in  
45.1’inci maddelerine uygun olarak 7 günü içerisinde açıklama yapılması istenilmiştir.  
Akabinde Neoray İnş. San. ve Tic. A.Ş. – Özgün İnş. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. ATZ  
-
Enj. İnş. San. Tic. A.Ş. – YZ Altyapı İnş. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığının 09.01.2017 tarihli  
yazısı ile savunma kapsamındaki poz sayısının çokluğu ve bundan dolayı analizle ilgili  
belgelerin toparlanması süresinin darlığı nedeniyle Yapı Merkezi İnş. ve San. A.Ş.nin  
11.01.2017 tarihli yazısı ile aşırı düşük teklif açıklaması için sorgulama yapılacak iş  
kalemlerinin bir çoğunun ithal malzeme olması, verilen sürenin Avrupa ülkelerinde noel  
tatiline rastlaması nedeniyle tedarikçilerin tatilde olması ve ülkemizdeki hava koşulları  
nedeniyle ulaşım sorunlarının yaşanması nedeniyle aşırı düşük teklif açıklaması için ek süre  
verilmesinin talep edilmiş, sonrasında idarenin EKAP üzerinden gönderilen 16.01.2017 tarihli  
31010 sayılı yazısı ile aşırı düşük teklif açıklamaları için verilen sürenin 08.02.2017 tarihi  
mesai bitimine kadar uzatıldığı bildirilmiştir.  
Ayrıca Neoray İnş. San. ve Tic. A.Ş. – Özgün İnş. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. ATZ Enj.  
-
İnş. San. Tic. A.Ş. – YZ Altyapı İnş. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığının 11.01.2017 tarihli  
yazısında Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.4 ve 45.1.2.3’üncü maddelerine atıfta bulunarak  
ÜST kodlu kalemlerinin için “iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının ve “açıklama istenmeyecek analiz girdilerininverilmesi  
istenilmiş, bunun üzerine İdare tarafından 27.01.2017 tarihli ikinci aşırı düşük teklif  
sorgulama yazısı düzenlenmiştir. Bahse konu aşırı düşük teklif sorgulama yazısında üstyapı iş  
kalemlerinden aşırı düşük sorgu listesine göre 15 kaleminden 11 tanesinin analiz girdi ve  
miktarlarının belirtildiği analizler ile sorgulama yapılacak diğer 4 kaleminden “ÜST 027  
poz no’lu “İşletmeye alınan hattın periyodik bakımlarının yapılması” pozu için ihale eki  
üstyapı birim fiyat tarifinde belirtildiği şekilde verilmesi, “ÜST 008  
Tabakası Yapılması (C25/30)”, “ÜST 031 Servis Yollarına Plentmiks Temel ve Sathi  
Kaplama Yapılması”, “ÜST 035 Peron Yapılması” pozları için ihale eki dokümanlarında  
-Seviye Ayarlama  
-
-
verilen inşaat kesit, plan ve profillerine göre, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü  
maddesi uyarınca aşırı düşük açıklamasında bulunulması istenilmiş ve yazı ekinde 11 adet  
açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin de belirtildiği açıklama istenilen kalemleri  
listesine yer verilmiştir.  
Söz konusu aşırı düşük sorgu yazısının EKAP üzerinden sorgulamaya tabi tutulan  
isteklilere gönderilmesi üzerine Yapı Merkezi İnş. ve San. A.Ş.nin 31.01.2017 tarihli dilekçe  
ile idarenin 27.01.2017 tarihli aşırı düşük teklif sorgulama yazısından bahsedilerek bu yeni  
tebliğin aşırı düşük teklif açıklamasında ilave süreyi gerektirdiği belirtilerek aşırı düşük teklif  
sorgulaması için verilen sürenin uzatılması talebinde bulunmuştur.  
Bunun üzerine söz konusu başvuru İdare tarafından uygun bulunarak idarenin EKAP  
üzerinden gönderilen 03.02.2017 tarih ve 55975 sayılı yazı ile aşırı düşük teklif açıklamaları  
için verilen sürenin 15.02.2017 tarihi mesai bitimine kadar uzatıldığı bildirilmiştir.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2’nci maddesinde idarelerce; istenen açıklamanın  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/030  
: 16  
: 20.06.2017  
:
2017/UY.I-1704  
niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) gününden az olmamak üzere makul bir süre  
verileceği belirtilerek bu sürenin gününden az olmaması gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca  
5
4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinin birinci fıkrasında idareler, bu Kanun’a göre  
yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu  
denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli  
kullanılmasını sağlamakla sorumlu tutulmuşlardır. Bu bağlamda yukarıda belirtilen aşırı  
düşük açıklama süreci, ihale konusu işin niteliği ve açıklama istenilecek kalemlerinin  
niteliği dikkate alındığında idarece aşırı düşük teklif açıklaması için isteklilere ek süre  
verilmesi işleminde anılan mevzuat hükümlerine bir aykırılık bulunmadığından başvuru  
sahibinin bahse konu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
Sözleşme Tasarısı’nın “Diğer hususlar” başlıklı 33.1’inci maddesinde “…“33.2  
Üstyapı İşleri kapsamında ihzarat ödemesi sadece demiryolu ray, travers ve prefabrik panel  
için yapılacaktır. Rayların İhzarat Bedeli; Balastlı Demiryolu Yapılması (60E2) (Tek hat)  
birim fiyat pozunun % 25 karşılığı olarak, Traverslerin İhzarat Bedeli: Balastlı Demiryolu  
Yapılması (60E2) (Tek hat) birim fiyat pozunun % 10 karşılığı olarak, Prefabrik Panel İhzarat  
Bedeli: Balastsız Demiryolu yapılması ( 60 E2) ( Tek hat) birim fiyat pozunun % 25 i karşılığı  
olarak, işyeri depo tesliminde ödenecektir.  
Üstyapı işlerinde ray, travers ve bağlantı elamanları yerli olacaktır. Makasta herhangi  
bir arıza olması durumunda ise bir hafta içinde değiştirilecektir.  
33.4 Elektrifikasyon sistemi katener direkleri, seyir teli, portör teli, fider teli, geri  
dönüş iletkeni, IS, redresörler, 25 MVA güç transformatörleri, kesiciler, ayırıcılar, akım  
trafoları, gerilim trafoları, parafudurlar, yardımcı servis trafoları için %80 oranında ihzarat  
ödenecektir. İhzarat ödemesi malzemenin işyeri şantiyesine getirilmesi ile yapılacaktır. Geriye  
kalan malzeme bedeli ve işçilik bedeli, ilgili elektrifikasyon işi yapıldıktan sonra fiyat teklif  
cetvelinde yüklenicinin bu işe ait belirttiği fiyatlar üzerinden gerçekleştirme miktarı kadar,  
ödeme şekli (birim fiyat) ve sözleşmedeki esaslar çerçevesinde hakedişlerle ödenecektir.  
Elektrifikasyon sistemi seyir teli ve portör teli yerli olacaktır...” düzenlemesi yer  
almaktadır.  
Sözleşme Tasarısı’nın 33.2 ve 33.4’üncü maddesinde işin yürütülmesi aşamasında  
hangi imalat kalemlerinde hangi malzemelerine hangi oranda ihzarat ödemesi yapılacağı  
belirtilmiş, aynı zamanda imalat kalemleri içerisinde yer alan ve ihzarat ödemesi yapılacak  
olan bu malzemelerden üstyapı işlerinde kullanılacak olan ray, travers ve bağlantı elamanları  
ile elektrifikasyon sisteminde kullanılacak olan seyir teli ve portör teli yerli olacağı  
belirtilmiştir.  
EKAP üzerinden tüm isteklilere gönderilen 04.10.2016 tarihli ve 494091 sayılı  
Zeyilname  
-2  
ve Açıklama  
-1  
sayılı yazının içerisinde yer alan ve Açıklama-1’in 7’inci  
maddesinde,  
“Soru 7: Sözleşme Tasarısı madde 33.2 Üstyapı işlerinde ray, travers ve bağlantı  
elemanları yerli olacağı, madde 33.4 Elektrifikasyon sistemi seyir teli ve portör teli yerli  
olacağı belirtilmektedir. Söz konusu malzemelerin şartnamesine uygun kalitede yerli  
imalatlarının bulunamayacağı ve sınırlı sayıda üreticinin, malzemelerin temininde yetersiz  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/030  
: 16  
: 20.06.2017  
:
2017/UY.I-1704  
kalabileceği düşünüldüğünde, bu şartın iptal edilmesi hususunu sayın idarenizin görüş ve  
değerlendirmesine arz ederiz.  
Cevap: İhale dokümanına göre teklif verilecektir” denilmiştir.  
Bahse konu ihalede Yapı Merkezi İnş. ve San. A.Ş. 20.01.2017 tarihli dilekçe ile  
Sözleşme Tasarısı’nın 33.2 ve 33.4’üncü maddelerine atıfta bulunarak “…üstyapı  
malzemelerinden “ray” için ülkemizde tek tedarikçi olan firma ile yapılan görüşmelerde,  
Teknik Şartname’de tanımı karşılayan 60E2 ray malzemesi için sadece deneme üretimi  
yapıldığı, henüz herhangi bir satış yapmadıkları, ayrıca üretim maliyetlerinin de henüz  
oluşmadığı belirtilerek, aşırı düşük teklif savunması kapsamında, Kamu İhale Genel Tebliğine  
uygun proforma fatura verilemeyeceği iletilmiştir.  
Diğer taraftan elektrifikasyon sistemine ait “seyir teli” ve “portör teli” için ülkemizde  
tek tedarikçi olan firma ile yapılan görüşmelerde, ilgi Teknik Şartnamesindeki özellikleri  
taşıyan tellerin henüz üretilmediği ve satışının yapılmadığı bildirilmiştir.  
Bu kapsamda yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı ve ülkemizde başkaca tedarikçi  
bulunmadığından ray, seyir teli ve portör teli için yurtdışından istenecek proforma faturalarla  
aşırı düşük açıklamasında bulunulması istenilmiştir.  
İdarenin; Yapı Merkezi İnş. ve San. A.Ş.ne gönderdiği 27.01.2017 tarihli ve 45626  
sayılı “aşırı düşük teklif açıklama talebi” başlıklı yazısında aşırı düşük sorgu istenilen “ÜST”  
kodlu üstyapı kalemlerinden aşırı düşük sorgu listesine göre 15 kalemine ilişkin  
açıklamalarda bulunulmuş ve aşırı düşük sorgu yazısının son paragrafında sadece anılan  
isteklinin 20.01.2017 tarihli yazısına atıfta bulunularak Ayrıca ilgi (b)’de kayıtlı yazınız ile  
ray, seyir teli ve portör teli için yurtdışından istenecek proforma faturalarla aşırı düşük teklif  
sorgulaması kapsamında açıklama yapılması hususu talep edilmiş olup aşırı düşük teklif  
sorgulaması için hazırlanacak belgelerin Yerköy-Sivas Yüksek Hızlı Tren Projesi Üstyapı ve  
Elektromekanik İşi ihale eki dokümanlarında belirtilen şartlara göre hazırlanması” gerektiği  
bildirilmiştir.  
Diğer taraftan idarenin 08.05.2017 tarihli ve 811 sayılı Kurum yazısına hitaben  
gönderdiği 09.05.2017 tarihli ve 190759 sayılı yazıda “…  
Üstyapı imalatlarında ray, travers, bağlantı elemanlarının yerli olacağı ibaresi  
Sözleşme Tasarısı madde 33.2’de belirtilmiştir. Malzemelerin yerli olacağı ifadesi Üstyapı  
Teknik Şartnamelerinde bulunmamaktadır.  
Elektrifikasyon imalatlarında seyir teli ve portör telinin yerli olacağı ibaresi Sözleşme  
Tasarısı madde 33.4’de belirtilmiştir. Malzemelerin yerli olacağı ifadesi Elektrifikasyon  
Teknik Şartnamelerinde bulunmamaktadır.  
Söz konusu ihalede analizlerde kullanılan malzeme bedellerinden resmi rayiçlerde  
bulunmayan malzemeler için; TCDD’nin o güne kadar yapmış olduğu yapım ihaleleri ve  
malzeme ihalelerindeki teklif edilen fiyatlar baz alınarak analiz oluşturulmuştur. Piyasadaki  
tedarikçilerden yapılan sorgulamalarla da bu fiyatlar desteklenmiştir” denilmiştir.  
İdarenin bahse konu yazısından da anlaşılacağı üzere üstyapı imalatlarında ray,  
travers, bağlantı elemanlarının, Elektrifikasyon imalatlarında seyir teli ve portör telinin yerli  
olacağı ibaresinin sadece Sözleşme Tasarısı’nda belirtildiği, Teknik Şartnamelerde bu  
düzenlemelere yer verilmediği anlaşılmıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/030  
: 16  
: 20.06.2017  
:
2017/UY.I-1704  
Bu bağlamda aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulan isteklilerden;  
*İhale üzerinde kalan istekli Yapı Merkezi İnş. ve San. A.Ş. aşırı düşük teklif  
açıklamasında,  
“60E2 Ray” için Kardemir Demir Çelik Sanayi ve Tic. A.Ş. tarafından düzenlenmiş  
-
proforma fatura sunulduğu, proforma faturada ilgili meslek mensubu tarafından“ Mükellefin  
yasal defter ve belgelerine göre tarafımızca onaylanan 16.01.2017 tarih ve 001 sayılı satış  
tutarı tespit tutanağında belirtildiği üzere “ray 60E2” ürünü için benzer nitelikteki ve ticari  
değerdeki ürün olan “ray 60E1”nın ağırlıklı ortalama birim satış tutarının bu fiyat  
teklifindeki birim fiyatın %80’inin altında olmadığını beyan ederim.” beyanına yer verildiği,  
-“Seyir teli” ve “portör teli” için Sarkuysan Elekt. Bakır San. ve Tic. A.Ş. tarafından  
düzenlenmiş proforma faturanın sunulduğu, proforma faturada ilgili meslek mensubu  
tarafından Tebliğ’de yer alan beyana yer verildiği,  
**Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen Doğuş İnş. ve  
Tic. A.Ş. aşırı düşük teklif açıklamasında,  
-“60E2 Ray” için Panoray Demiryolu İnş. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından  
düzenlenmiş fiyat teklifinin sunulduğu, fiyat teklifinde ilgili meslek mensubu tarafından  
Tebliğ’de yer alan beyana yer verildiği,  
-“Seyir teli” ve “portör teli” için Demir Yapı İnş. Tic. ve San. A.Ş. tarafından  
düzenlenmiş fiyat teklifinin sunulduğu, fiyat teklifinde ilgili meslek mensubu tarafından  
Tebliğ’de yer alan beyana yer verildiği ,  
***İhalede aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulan ancak açıklaması uygun  
görülmeyen Neoray İnş. San. Tic. A.Ş. Özgün İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. – ATZ Enj.  
-
İnş. San. Tic. A.Ş. –YZ Altyapı İnş. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı aşırı düşük teklif  
açıklamasında,  
-“60E2 Ray” için Kardemir Demir Çelik Sanayi ve Tic. A.Ş. tarafından düzenlenmiş  
proforma fatura sunulduğu, proforma faturada ilgili meslek mensubu tarafından düşülen  
dipnotta “Bu fiyat teklifindeki birim fiyat Mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımızca onaylanan 30.01.2017 tarih ve  
2
sayılı satış tutarı tespit tutanağında belirtildiği  
üzere “ray 60E2” ürünü için benzer nitelikteki ve ticari değerdeki ürün olan “ray 60E1” nın  
ağırlıklı ortalama birim satış tutarının bu fiyat teklifindeki birim fiyatın %80’inin altında  
olmadığını beyan ederim.” beyanına yer verildiği,  
-“Seyir teli” ve “portör teli” için Sarkuysan Elekt. Bakır San. ve Tic. A.Ş. tarafından  
düzenlenmiş mail çıktısının sunulduğu görülmüştür.  
e
-
Bununla birlikte İdarenin EKAP üzerinden Doğuş İnş. ve Tic. A.Ş.ye gönderdiği  
06.03.2017 tarihli ve 99214 sayılı yazı ile; ray (60E2,R260 9000A) için Panoray Demiryolu  
İnş. Taah. San. Tic. Ltd. Şti.den fiyat teklifi alındığının görüldüğü belirtilerek Sözleşme  
Tasarısı’nın 33.2’nci maddesine atıfta bulunularak temin edilecek “rayların” “yerli” olduğu  
hususunda, hususunda teyit istenilmiş, anılan istekli tarafından İdareye gönderilen 07.03.2017  
tarihli yazı ile “…Panoray Demiryolu İnş. Taah. San. Tic. Ltd.Şti.den alınan fiyat teklifi ile  
tevsik edilmiş bulunan ve bi ihale firmamız uhdesinde kalması halinde temin edilecek  
rayların (60E2) Sözleşme Tasarısı’nın yukarıda yer verilen 33.2 maddesine uygun olarak  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/030  
: 16  
: 20.06.2017  
:
2017/UY.I-1704  
“yerli” niteliğe haiz olacağı hususunu taahhüt ve teyit ederiz” denilmiştir.  
Yine İdarenin EKAP üzerinden Doğuş İnş. ve Tic. A.Ş.ye gönderdiği 13.03.2017  
tarihli ve 108827 sayılı yazı ile; ELF-4.1 seyir teli, ve ELF-4.2 portür teli için Demir Yapı  
İnş. Tic.ve San A.Ş.den fiyat teklifinin alındığının görüldüğü belirtilerek Sözleşme  
Tasarısı’nın 33.4’üncü maddesine atıfta bulunularak temin edilecek “seyir teli” ve “portör  
telinin” “yerli” olduğu hususunda teyit istenilmiş, anılan istekli tarafından İdareye gönderilen  
14.03.2017 tarihli yazı ile “…Aşırı düşük teklif dosyamız içerisinde Demir Yapı İnş. Tic.ve  
San A.Ş.den alınan fiyat teklifi ile tevsik edilmiş bulunan ve bu ihalenin firmamız uhdesinde  
kalması halinde temin edilecek seyir teli ve portör telinin Sözleşme Tasarısı’nın yukarıda yer  
verilen 33.4 maddesine uygun olarak “yerli” niteliğe haiz olacağı hususunu taahhüt ve teyit  
ederiz” denilmiştir.  
Mevcut bilgi ve belgeler ışığında;  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesinde yapım işleri ihalelerinde aşırı düşük  
teklif açıklamasının nasıl yapılacağı açıkça düzenlenmiş olup Tebliğin 45.12.13’üncü  
maddesinin son fıkrasında “…Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama  
yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından  
gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya  
elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından  
ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama  
yapılabilir)….” açıklaması yer almaktadır. Söz konusu Tebliğ maddesinde açıklama  
yapılmasının fiilen mümkün olmaması durumunda açıklamanın nasıl yapılacağına ilişkin bir  
düzenleme bulunmadığı gibi Sözleşme Tasarısı’nda işin ifası sırasında kullanılacak  
malzemelerin yerli olmasına yönelik düzenleme yapılması ve söz konusu malzemelerin aşırı  
düşük teklif kapsamında açıklama istenilen analiz girdileri arasında yer alması durumunda  
aşırı düşük açıklamasında ürünün yerli olduğunun tevsikine ilişkin bir belge sunulmasına  
yönelik bir düzenlemede bulunmamaktadır.  
Bu bağlamda söz konusu malzemelerin yerli olmasına ilişkin düzenlemeye sadece  
Sözleşme Tasarısı’nda yer verilmiş olması ve bu hususun ancak sözleşmenin uygulanmasına  
ilişkin olması, Kamu İhale Genel Tebliği’nde Sözleşme Tasarısı’nda işin ifasında kullanılacak  
malzemelerin yerli ürün olmasına yönelik bir düzenleme yapılması halinde aşırı düşük teklif  
açıklamasında bu hususun tevsikine ve açıklanmasına yönelik bir düzenleme bulunmaması,  
aynı zamanda bahse konu malzemelerin anılan Tebliğin 45’inci maddesinde belirtilen şekilde  
tevsikinin mümkün olmaması durumunda isteklilerin mevcut açıklamalarının ve belgelerinin  
dikkate alınarak tekliflerin değerlendirilmesi gerektiği, idarenin de mevcut açıklamaları esas  
alarak ihaleyi sonuçlandırdığı göz önünde bulundurulduğunda idarece tesis edilen işlemde  
mevzuata aykırılık bulunmadığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna  
varılmıştır.  
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
Bahse konu ihale Yerköy-Sivas Yüksek Hızlı Tren Projesi Üstyapı ve Elektromekanik  
yapım işi olup, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen 633 kaleminden oluşmakta  
olup 56 kalemi aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulmuştur. İdarenin sorgulamaya tabi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/030  
: 16  
: 20.06.2017  
:
2017/UY.I-1704  
tutulan isteklilere EKAP üzerinden gönderdiği 06.01.2017 tarihli ve 13366 sayılı yazıda  
Tebliğ’in 45.1.7’nci maddesinde atıfta bulunularak bu madde uyarınca “…sinyalizasyon,  
telekomünikasyon ve destek sistemleri ile Sivas Kumanda Merkezi Binası Yapılması İşi için  
analiz formunda detay yazılmadan sadece malzeme ve montaj bedelinin gösterilerek”  
açıklamada bulunulması istenilmiştir.  
İhalenin Yerköy-Sivas Yüksek Hızlı Tren Projesi Üstyapı ve Elektromekanik yapım işi  
olduğu, ihale konusu işin üst yapı işleri ve elektromekanik işler olmak üzere iki gruptan  
oluştuğu, elektromekanik işler kapsamında elektrifikasyon işleri, sinyalizasyon işleri  
telekomünikasyon ve destek sistemleri işlerinin yer aldığı, Sivas Kumanda Merkezi Binası  
Yapım İşinin birim fiyat teklif cetvelinde ayrı bir kalem olarak yer aldığı ve başlı başına  
götürü bir olduğunun görülmesi ayrıca idarenin şikayete cevabında Sivas Kumanda  
Merkezi Binası Yapım İşinin uygulama projelerine ihale dokümanında yer verildiğinin  
belirtilmesi karşısında ihale konusu işin niteliği ve özelliği dikkate alındığından idarece  
sorgulamaya tabi “SİN” ve “ELF” kodlu kalemleri ile “Sivas Kumanda Merkezi Binası  
Yapım İşinin”  
aşırı düşük teklif açıklamasının “malzeme” ve “montaj” şeklinde  
istenilmesinde anılan mevzuat hükümlerine bir aykırılık bulunmadığından başvuru sahibinin  
bahse konu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.7’nci maddesinde “ İstekliler tarafından, inşaat iş  
kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat,  
havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. kalemleri/iş gruplarına ait analiz  
sunulması yerine bu kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı  
gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.” açıklaması yer almaktadır.  
İdarenin sorgulamaya tabi tutulan isteklilere EKAP üzerinden gönderdiği 06.01.2017  
tarihli ve 13366 sayılı yazıda Tebliğ’in 45.1.7’nci maddesinde atıfta bulunularak bu madde  
uyarınca “…sinyalizasyon, telekomünikasyon ve destek sistemleri ile Sivas Kumanda Merkezi  
Binası Yapılması İşi için analiz formunda detay yazılmadan sadece malzeme ve montaj  
bedelinin gösterilerek” açıklamada bulunulması istenilmiştir.  
İhale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi  
isteklinin idarenin bahse konu yazısı üzerine anılan Tebliğ maddesi uyarınca aşırı düşük teklif  
açıklamasında bulunduğu görüldüğünden başvuru sahibinin bahse konu iddiasının yerinde  
olmadığı sonucuna varılmıştır.  
5) Başvuru sahibinin  
5
ve 7’nci iddiasına ilişkin olarak:  
İhale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi  
isteklinin analizlerinde, alt analiz/yardımcı analizlerde analiz girdilerinin tamamına yer  
verildiği ve her bir analiz girdisine bedel öngörüldüğü, açıklama istenilen analiz girdilerinin  
cari yıl kamu kurum ve kuruluşlarının birim fiyatları ve/veya fiyat teklifi alınmak suretiyle  
Tebliğ’in ilgili hükümlerine uygun olarak yapıldığı görüldüğünden başvuru sahibinin bahse  
konu iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/030  
: 16  
: 20.06.2017  
:
2017/UY.I-1704  
6) Başvuru sahibinin 6’ncı iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.14’üncü maddesinde “Aşırı düşük teklif  
sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan,  
açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı  
hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.”  
açıklaması yer almaktadır.  
Bahse konu ihalede İdarenin 27.01.2017 tarihli ve 45626, 45610, 45630 sayılı yazıları  
ile “ÜST” kodlu kalemlerine ait 11 adet kalemi için analiz girdi cins ve miktarlarını  
gösteren analiz formatları sorgulamaya tabi tutulan isteklilere gönderilmiştir. Anılan  
isteklilerin idarenin aşırı düşük teklif sorgu yazısı ekinde verdiği analiz formatını esas alarak  
açıklama yaptıkları, analiz girdi cins ve miktarlarında değişiklik yapılmadığı görüldüğünden  
başvuru sahibinin bahse konu iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
7) Başvuru sahibinin 8’inci iddiasına ilişkin olarak:  
Anılan isteklilerin idarenin analiz formatı esas alınarak açıklamalarını sunduğu,  
sunulan açıklamanın Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesine uygun olduğu  
görüldüğünden başvuru sahibinin bahse konu iddialarının yerinde olmadığı sonucuna  
varılmıştır.  
8) Başvuru sahibinin  
9
ve 18’inci iddiasına ilişkin olarak:  
İhale üzerinde bırakılan isteklinin nakliye mesafelerinin bir kısmının nakliye dahil  
fiyat teklifi alınmak suretiyle, bir kısmının (bütüm, ray, donatı, kazı, agrega, balast, subbalast  
nakli vb.) nakliye formülü kullanılmak suretiyle yapıldığı, açıklama ekinde nakliye  
mesafesini gösterir harita ve şemaların sunulduğu, ayrıca  
K
katsayısının 225 olarak  
kullanıldığı, idarenin analiz formatı esas alınarak açıklama yapıldığı görüldüğünden başvuru  
sahibi isteklinin iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin nakliye dahil fiyat teklifi  
alınarak açıklama yaptığı, idarenin analiz formatının esas alınarak açıklama yapıldığı ve  
yapılan açıklamanın anılan Tebliğ hükümlerine uygun olduğu görüldüğünden başvuru  
sahibinin bahse konu iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
9) Başvuru sahibinin 10 ve 21’nci iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kanunun 38’inci maddesinde aşırı düşük teklif; diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı düşük teklifler olarak tanımlanmış ve  
bu tekliflerin reddedilmeden önce, idarece belirlenen süre içerisinde teklif sahiplerinden  
teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıların yazılı olarak istenileceği  
belirtilmiş ve aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kamu İhale Kurumu  
tarafından, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre  
aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye yetkili kılınmış, İhale  
komisyonunun bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/030  
: 16  
: 20.06.2017  
:
2017/UY.I-1704  
alacağı hüküm altına alınmıştır.  
Kamu İhale Genel Tebliğinin 45’inci maddesinde aşırı düşük tekliflerin tespiti,  
sorgulaması ve değerlendirilmesinin nasıl yapılacağı düzenlenmiş olup söz konusu  
düzenlemede yaklaşık maliyete göre işin %20’lik kısmına tekabül eden açıklama istenilmeyen  
kalemleri ile kar ve genel giderler önemli bir teklif bileşeni olarak değerlendirilmediğinden  
sorgulamaya tabi tutulacak giderler arasında belirtilmemiştir. Bu nedenle söz konusu maliyet  
kalemlerine ilişkin aşırı düşük teklif sorgulaması ve değerlendirmesi yapılamayacağından  
başvuru sahibinin şikayetinin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
10) Başvuru sahibinin 11 ve 12’nci iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.9’inci maddesinde “İş kalemleri/gruplarına ait  
analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde  
yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.” açıklaması yer almaktadır. Tebliğ’de  
işçilik ücretinin ihale tarihinde yürürlükte bulunan saatlik asgari ücretin altında olamayacağı  
hüküm altına alınmıştır. Bununla birlikte vasıflı işçiye asgari ücretin üzerinde ücret ödenmesi  
yapılmasına ilişkin emredici bir düzenleme bulunmamaktadır.  
Bahse konu ihalenin ihale tarihi 25.10.2016 olup; ihale tarihi itibarıyla asgari ücret  
(01.01.2016-31.12.2016 arasında) 1.647,00 TL, saatlik asgari ücret ise 7,32 TL’dir.  
Bu bağlamda ihale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci  
teklif sahibi isteklinin açıklama istenilen kalemleri içerisinde yer alan işçilik ücretlerinin  
saatlik asgari ücretin altında olmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin bahse konu iddiasının  
yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
11) Başvuru sahibinin 13’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
Başvuru sahibinin idareye ve Kuruma verdiği şikayet dilekçesinin içeriğinin açık  
olmadığı, birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata bulunduğu hususundaki bir iddiasının  
olup olmadığının madde metninden anlaşılmadığı, madde metni açıklamasından analiz ve alt  
analizlerde aritmetik hatalar bulunduğu, fiyat teklifinde yer alan tutarların analize hatalı  
aktarıldığı iddiasında bulunduğu değerlendirildiğinden anılan isteklinin şikayet başvurusu bu  
doğrultuda incelenmiştir.  
Bu bağlamda ihale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci  
teklif sahibi isteklinin açıklama kapsamında sundukları analiz ve alt analizlerde aritmetik  
hatalar bulunmadığı, fiyat teklifinde yer alan tutarların analizlere doğru aktarıldığı  
görüldüğünden başvuru sahibinin bahse konu iddialarının yerinde olmadığı sonucuna  
varılmıştır.  
12) Başvuru sahibinin 14’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesinde “Teklifi oluşturan maliyet  
bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat  
teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/030  
: 16  
: 20.06.2017  
:
2017/UY.I-1704  
olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit  
tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat  
teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek  
ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli  
görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.” açıklaması yer almaktadır.  
İhale üzerinde bırakılan Yapı Merkezi İnş. ve San. A.Ş.nin açıklama istenilen ÜST  
-
006 ve ÜST 007 no’lu kalemlerinin analiz girdisi olan “60E2 Ray” maliyetinin tevsiki için  
-
Kardemir Demir Çelik Sanayi ve Tic. A.Ş. tarafından düzenlenmiş proforma fatura  
sunulduğu, proforma faturada ilgili meslek mensubu tarafından“ Mükellefin yasal defter ve  
belgelerine göre tarafımızca onaylanan 16.01.2017 tarih ve 001 sayılı satış tutarı tespit  
tutanağında belirtildiği üzere “ray 60E2” ürünü için benzer nitelikteki ve ticari değerdeki  
ürün olan “ray 60E1”nın ağırlıklı ortalama birim satış tutarının bu fiyat teklifindeki birim  
fiyatın %80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ifadesine yer verildiği görülmüştür.  
Anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasını tevsik için sunduğu yukarıda belirtilen  
proforma faturanın üzerinde Tebliğ’in 45.1.13.1’inci maddesinde yer alan beyanların birebir  
yer almadığı görülmekle birlikte idarece istenilen “60E2 Ray” için Kardemir Demir Çelik  
Sanayi ve Tic. A.Ş. tarafından bu nitelikte ürüne ilişkin fiyat verilemeyip benzer nitelikte  
ürüne ilişkin fiyat verildiğinin görülmesi, 2’nci maddede yapılan değerlendirmeler ile idare  
tarafından anılan isteklinin aşırı düşük açıklamasının bu haliyle kabul edildiği hususları bir  
arada değerlendirildiğinde anılan kalemler için yapılan açıklamanın bu haliyle uygun olduğu  
sonucuna varılmıştır.  
Bununla birlikte anılan isteklinin diğer kalemlerine ilişkin sunduğu fiyat  
tekliflerinde ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin aşırı düşük teklif  
açıklamasına ilişkin sunduğu fiyat tekliflerinin Tebliğ’in 45.1.13.1’inci maddesine uygun  
olduğu, proforma fatura/fiyat teklilerinin ilgili meslek mensupları (YMM/SMMM) tarafından  
Tebliğ’de belirtilen beyanlara yer verilerek imzalandığı ve iletişim bilgileri de belirtilmek  
suretiyle kaşelendiği/mühürlendiği, söz konusu belgelerin serbest muhasebeci imzalı  
olmadığı, fiyat tekliflerine konu girdi kalemlerinin ihale dokümanında belirtilen iş  
kalemleriyle örtüştüğü görüldüğünden başvuru sahibinin bahse konu iddiasının yerinde  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/030  
: 16  
: 20.06.2017  
:
2017/UY.I-1704  
olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Diğer taraftan Tebliğ’in anılan maddesi uyarınca meslek mensubu tarafından  
düzenlenen maliyet tespit tutanakları/satış tutarı tespit tutanakları fiyat teklifinin dayanağı  
olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin  
ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde  
bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir. Bu bağlamda bahse konu ihalede söz  
konusu tutanaklar sorgulamaya tabi tutulan istekliler tarafından açıklama ekinde  
sunulmadığından başvuru sahibinin bu hususa ilişkin iddialarının yerinde olmadığı sonucuna  
varılmıştır.  
13) Başvuru sahibinin 15’inci iddiasına ilişkin olarak:  
Anılan isteklilerin akaryakıt maliyetlerinin Tebliğ’in 45’inci maddesine hükümlerine  
göre açıklandığı görüldüğünden başvuru sahibinin akaryakıt giderinin ihale ilan ile ihale tarihi  
arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan EPDK verilerinin çok altında olduğu, ayrıca litre  
olarak alınan fiyat teklifinin analizlerde kg birimine dönüştürülmeden yada yanlış  
dönüştürülerek aktarıldığı iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
14) Başvuru sahibinin 16’ncı iddiasına ilişkin olarak:  
Anılan isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamasında açıklama istenilen makine  
ekipmanın maliyeti için kendi araçlarına ait amortisman bedellerinin esas alınmadığı, söz  
konusu makinelerinin bedelinin kamu kurumu birim fiyatları ve/veya fiyat teklifi alınmak  
suretiyle açıklandığı, kamu kurumu birim fiyatlarının kullanıldığı alt analiz/yardımcı  
analizlerde söz konusu maliyet kalemlerinin yer aldığı, fiyat teklifi alınan kalemlerde ise  
araçların bahse konu maliyet kalemleri dahil fiyat teklifi alındığından (yakıt, bakım onarım,  
yedek parça, yağ vb. işletim giderleri dahil) başvuru sahibinin bahse konu iddialarının yerinde  
olmadığı sonucuna varılmıştır.  
15) Başvuru sahibinin 17’nci iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.5’inci maddesinde “İsteklilerin kalemleri/iş  
grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu  
fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu kalemleri/grupları için; hangi  
kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da  
yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda  
analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi  
belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda  
da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını”  
kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste  
halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu kalemleri/iş  
grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz  
düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde  
belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/030  
: 16  
: 20.06.2017  
:
2017/UY.I-1704  
45.1.6 Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.”  
açıklaması yer almaktadır.  
Anılan Tebliğ hükümleri uyarınca yukarıda belirtildiği şekilde açıklama yapılması  
durumundan isteklilerin açıklamalarında kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl  
birim fiyatlarını kullanmaları durumunda söz konusu birim fiyatları ve rayiçleri kullanan  
isteklilerin birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları gerekmektedir.  
Anılan isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamasında kullandıkları kamu kurum ve  
kuruluşun birim fiyat ve poz numarasını belirtir liste sundukları görüldüğünden başvuru  
sahibinin bahse konu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
16) Başvuru sahibinin 19’uncu iddiasına ilişkin olarak:  
Anılan isteklilerin açıklama ekinde sundukları proforma fatura ve/veya fiyat  
teklilerinde ihale konusu işin adı ve ihale kayıt numarasına yer verilerek bahse konu yapım  
işinin teknik şartnamesine ve/veya projesine ve/veya birim fiyat tarifine uygun özellikte  
malzemeler/imalatlar için verildiği belirtildiğinden başvuru sahibinin bahse konu iddiasının  
yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Kaldı ki proforma fatura ve/veya fiyat teklilerinde  
böyle bir beyana yer verilmemiş dahi olsa “aksi belirtilmediği sürece” verilen fiyat teklifinin  
idarece tanımlanan yapım şartlarına, birim fiyat tariflerine ve teknik şartnameye uygun  
olmadığının kabulü mümkün değildir. Sonuç itibarıyla başvuru sahibinin bahse konu  
iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
17) Başvuru sahibinin 20’nci iddiasına ilişkin olarak:  
Anılan isteklilerin idarenin analiz formatı esas alınarak açıklama yaptığı  
anlaşıldığından başvuru sahibinin bahse konu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna  
varılmıştır.  
18) Başvuru sahibinin 22’nci iddiasına ilişkin olarak:  
Anılan isteklilerin analiz ile yardımcı ve/veya alt analizlerde kamu kurumlarınca  
yayımlanmış 2016 yılı birim fiyatlarını kullandığı görüldüğünden başvuru sahibinin bahse  
konu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
19) Başvuru sahibinin 23’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
İdari Şartname’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 7.7’nci maddesinde “7.7.1.  
İstekliler, yukarıda sayılan belgelerin aslını veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış  
örneklerini vermek zorundadır. Ancak Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi Nizamnamesi'nin  
9
uncu  
maddesinde yer alan hüküm çerçevesinde; Gazete İdaresince veya Türkiye Odalar ve  
Borsalar Birliğine bağlı odalarca "aslının aynıdır" şeklinde onaylanarak isteklilere verilen  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/030  
: 16  
: 20.06.2017  
:
2017/UY.I-1704  
Ticaret Sicili Gazetesi suretleri ile bunların noter onaylı suretleri de kabul edilecektir. Kamu  
kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası  
üzerinden temin edilebilen ve teyidi yapılabilen ihaleye katılım ve yeterlik belgelerinin  
internet çıktısı sunulabilir.  
7.7.2. Noter onaylı belgelerin aslına uygun olduğunu belirten bir şerh taşıması  
zorunlu olup, sureti veya fotokopisi görülerek onaylanmış olanlar ile "ibraz edilenin aynıdır"  
veya bu anlama gelecek bir şerh taşıyanlar geçerli kabul edilmeyecektir.  
7.7.3. İstekliler, istenen belgelerin aslı yerine ihale tarihinden önce İdare tarafından  
"aslı idarece görülmüştür" veya bu anlama gelecek şekilde şerh düşülen suretlerini tekliflerine  
ekleyebilirler.  
7.7.4. Türkiye Cumhuriyetinin yabancı ülkelerde bulunan temsilcilikleri tarafından  
düzenlenen belgeler dışında yabancı ülkelerde düzenlenen belgeler ile yabancı ülkelerin  
Türkiye'deki temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgelerin tasdik işlemi:  
7.7.4.1. Tasdik işleminden, belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin  
hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun  
teyidi işlemi anlaşılır.  
7.7.4.2. Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine  
taraf ülkelerde düzenlenen ve bu Sözleşmenin 1 inci maddesi kapsamında bulunan resmi  
belgeler, "apostil tasdik şerhi" taşıması kaydıyla Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya  
Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır.  
7.7.5. Teklif kapsamında sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin  
tercümelerinin yapılması ve bu tercümelerin tasdik işlemi:  
7.7.5.1. Yerli istekliler tarafından sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin  
tercümeleri ve bu tercümelerin tasdik işlemi aşağıdaki şekilde yapılır:  
7.7.5.1.1. Yerli istekliler ile Türk vatandaşı gerçek kişi ve/veya Türkiye Cumhuriyeti  
kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişi ortağı bulunan ortaklıkları veya konsorsiyumlar  
tarafından sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin, Türkiye'deki  
yeminli tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması zorunludur. Bu  
tercümeler Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır.  
7.7.5.2.1. Tercümelerin tasdik işleminden tercümeyi gerçekleştiren yeminli tercümanın  
imzası ve varsa belge üzerindeki mührün ya da damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi  
anlaşılır.  
7.7.5.2.2. Belgelerin tercümelerinin verildiği ülkedeki yeminli tercüman tarafından  
yapılmış olması ve tercümesinde "apostil tasdik şerhi" taşıması halinde bu tercümelerde  
başkaca bir tasdik şerhi aranmaz. Bu tercümelerin "apostil tasdik şerhi" taşımaması durumunda  
ise tercümelerdeki imza, ve varsa üzerindeki mühür veya damga, bu ülkedeki ilgili Türkiye  
Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından veya sırasıyla belgenin düzenlendiği ülkenin  
Türkiye'deki temsilciliği ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik  
edilmelidir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/030  
: 16  
: 20.06.2017  
:
2017/UY.I-1704  
7.7.5.2.5. Yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin Türkiye'deki yeminli  
tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması halinde ise bu  
tercümelerde başkaca bir tasdik şerhi aranmaz.” düzenlemesi yer almaktadır.  
İdareden 08.05.2017 tarihli ve 811 sayılı yazı ile aşırı düşük teklif açıklamasında  
bulunan isteklilerin açıklamalarının asılları istenilmiş idare tarafından 09.05.2017 tarihli ve  
190759 sayılı yazı ekinde aşırı düşük teklif açıklama dosyalarının asılları gönderilmiştir.  
İdarece gönderilen ıslak imzalı (asıl) aşırı düşük teklif dosyalarının incelenmesinde  
anılan isteklilerin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sundukları belgelerin ıslak imzalı  
asıl belge olup fotokopi veya faks olmadığı, ayrıca belgelerin imzalı ve kaşeli olduğu  
görülmüştür. Ayrıca yurt dışından alınan fiyat teklifleri resmi belge niteliğinde olmadıkları  
için bu doğrultuda apostil tasdik şerhi aranamayacağı açıktır. Bu bağlamda başvuru sahibi  
isteklinin bahse konu iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.  
Hamdi GÜLEÇ  
Başkan  
Şinasi CANDAN  
II. Başkan  
Osman DURU  
Kurul Üyesi  
Erol ÖZ  
Kurul Üyesi  
Köksal SARINCA  
Kurul Üyesi  
Dr. Ahmet İhsan ŞATIR  
Kurul Üyesi  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
Mehmet ATASEVER  
Kurul Üyesi  
Oğuzhan YILDIZ  
Kurul Üyesi